klik hier - Luc Pauwels

VIJANDEN
van gewassen
en hun beheersing
2008-2009
41ste uitgave

ANTIGIFCENTRUM
Tel. 070 / 245.245
www.fytoweb.fgov.be
Deze uitgave is met de grootste zorg samengesteld.
Er kunnen evenwel fouten in de aangegeven
bestrijdingsmiddelen staan, of erkenningen kunnen
onverwacht gewijzigd worden.
Vergewis u dus altijd vóór een toepassing met
gewasbeschermingsmiddelen van de actuele toestand,
o.a. via www.fytoweb.fgov.be.
Dit document vervangt alle vorige edities. De auteurs
stellen zich niet aansprakelijk voor eventuele
schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan door het
gebruik van de in de brochure vermelde gegevens.

ONDERZOEK- EN VOORLICHTINGSCENTRUM
VOOR LAND- EN TUINBOUW
v.z.w. WEST-VLAAMSE PROEFTUIN
VOOR INDUSTRIELE GROENTEN
Ieperseweg 87
8800 RUMBEKE (ROESELARE)
Tel. 051/27.32.00
Fax 051/24.00.20
E-mail: povlt@west-vlaanderen.be
2008-2009
41e uitgave
Vijanden
van
Gewassen
en hun
Beheersing

INHOUD
Woord vooraf bij de 41e editie ............................................................................. 4
Algemene bemerkingen....................................................................................... 5
De biologische bestrijding: enkele algemeenheden ................................................. 11
Bodemontsmetting ........................................................................................... 14
Veiligheidstermijn............................................................................................. 18
Veiligheidstermijnen bij groentegewassen geteeld in open lucht ............................. 19
Veiligheidstermijnen bij groentegewassen geteeld onder beschutting ...................... 23
Veiligheidstermijnen bij groentegewassen geteeld onder beschutting ...................... 24
Veiligheidstermijnen bij akkerbouwgewassen ....................................................... 25
Veiligheidstermijnen voor herbiciden bij groentegewassen in open lucht en bij
akkerbouwgewassen in open lucht ...................................................................... 28
Respecteer afstand van minstens … m tot eender welke waterloop of -oppervlak
met klassieke spuittechniek (minimum 1 m voor alle teelten) ................................ 29
Overzicht van de opgebruikdata van de diverse gewasbeschermingsmiddelen .......... 31
Bestrijding van onkruidgrassen .......................................................................... 32
Resistentie....................................................................................................... 35
Chemische families insecticiden en acariciden ...................................................... 36
Chemische families fungiciden............................................................................ 38
Chemische families herbiciden............................................................................ 42
De in groenteteelt erkende additieven................................................................. 45
De in akkerbouwteelten erkende additieven ......................................................... 46
Geleide bestrijding van ziekten en plagen ............................................................ 47
AARDAPPEL...................................................................................................... 52
AARDBEI ......................................................................................................... 63
ANDIJVIE (breedblad- en krulandijvie) ................................................................ 71
ASPERGE ......................................................................................................... 74
AUGURK .......................................................................................................... 78
BIET ............................................................................................................... 81
BOON.............................................................................................................. 96
CICHOREI...................................................................................................... 101
COURGETTE ............................................................................................... 106
ERWT............................................................................................................ 110
GRAANGEWASSEN.......................................................................................... 116
GRASLAND .................................................................................................... 161
GRASZAADTEELT VAN RAAIGRASSEN................................................................ 168
HOP .............................................................................................................. 170
KOOLGEWASSEN ............................................................................................ 174
KOOLZAAD .................................................................................................... 183
MAIS............................................................................................................. 188
PETERSELIE ................................................................................................... 195
PREI ............................................................................................................. 199
RADICCHIO ROSSO ........................................................................................ 204
RUCOLA ........................................................................................................ 204
SCHORSENEER............................................................................................... 206
SELDERIJ (knol- en bleekselderij) .................................................................... 208
SLA (kropsla, ijsbergsla, lollo rossa, lollo bionda, eikenbladsla en romeinse sla) ......... 211
SPINAZIE ...................................................................................................... 215
STOPPELLAND................................................................................................ 217
SUIKERBROOD ............................................................................................... 218
TABAK........................................................................................................... 219
UI................................................................................................................. 222
VELDSLA ....................................................................................................... 226
VENKEL ......................................................................................................... 228
VLAS............................................................................................................. 229
WITLOOF....................................................................................................... 232
WORTEL ........................................................................................................ 236
Gewasbescherming en onkruidbestrijding in de biologische akkerbouw en open
lucht groenteteelt ........................................................................................... 239
Mogelijkheid tot teelt van vervanggewassen ...................................................... 240
Middelenlijst .................................................................................................. 241
Nota’s ........................................................................................................... 274
2

Deze brochure werd samengesteld onder de hoofdredactie van
ing. L. VANDEWALLE (Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem)
met de medewerking van:
Dr. ir. P. BLEYAERT, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
Prof. dr. ir. R. BULCKE, Afdeling Herbologie - UGent, Gent
Ir. D. CALLENS, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
Dr. ir. A. CALUS, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
Dr. ir. A. DE COCK, FOD Volksgezondheid, Veiligheid Voedselketen en
Leefmilieu, Dienst Pesticiden en Meststoffen, Brussel
Ir. D. DESMET, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
Ir. L. DELANOTE, Interprovinciaal Proefcentrum voor de Biologische Teelt
vzw, Beitem
Dr. ir. B. DECAUWER, Afdeling Herbologie - UGent, Gent
Ir. K. DEMEULEMEESTER, Interprovinciaal Proefcentrum Aardappelteelt,
afdeling Beitem
Dr. ir. M. DEMEULEMEESTER, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw,
Beitem
Ir. A. DEMEYERE, Ministerie van de Vlaamse overheid, Brussel
Ir. G. GHEKIERE, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, vzw PIVAL,
Beitem
Ir. M. GOEMINNE, Interprovinciaal Proefcentrum Aardappelteelt, afdeling
Kruishoutem
Ir. O. HERMANN, Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet
vzw, Tienen
Ing. J. MAHIEU, Provinciaal Centrum voor Landbouw en Milieu v.z.w.,
Beitem
Ir. M. MERTENS, Ministerie van de Vlaamse overheid, Merelbeke
Dr. I. MESTDAGH, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
Ing. F. MEURRENS, Ministerie van de Vlaamse overheid, Brussel
Ir. J.F. MISONNE, Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet
vzw, Tienen
Prof. dr. ir. W. STEURBAUT, Vakgroep Gewasbescherming, UGent, Gent
Ir. L. VANPARYS, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
Ir. L. WILLAERT, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
Ing. D. WITTOUCK, Provinciaal Centrum voor Land- en Tuinbouw, Beitem
3

WOORD VOORAF BIJ DE 41e EDITIE
De gewasbescherming is momenteel in volle evolutie. Scheikundige gewasbescherming
is thans geen evidentie meer. Geïntegreerde teelt, waarschuwingssystemen,
schadedrempels, biologische bestrijding, teeltregistratie worden meer
en meer gehanteerde termen niet alleen in wetenschappelijke, maar ook in
praktijkmiddens. Biologische teelt komt ook in België steeds sterker op de
voorgrond.
Gebruik van resistente rassen, een matige bemesting en ideale
teeltomstandigheden kunnen reeds heel wat problemen voorkomen. De algemene
teneur van de onderzoeksprogramma's in de laatste jaren richt zich op een
beperking van het aantal bespuitingen, terugdringen van de hoeveelheid ingezet
product, fractionering van toepassingen, gebruik van minder giftige en minder
persistente producten, vermindering van de hoeveelheid spuitvloeistof, inzet van
biologische bestrijdingsmiddelen, enz. Anderzijds gaat steeds meer aandacht naar
ziektewaarschuwingssystemen, gebaseerd op grondige observaties van het gewas,
van het weersverloop en van de weersverwachtingen en van de evolutie van ziekte
of plaag.
De redactieraad beseft ten volle dat biologische bestrijding en geïntegreerde
technieken alle aandacht verdienen. Dit boekje heeft evenwel niet de pretentie
een integrale cursus gewasbescherming te zijn. Vandaar dat de voornoemde
technieken slechts beperkt aan bod komen.
Deze uitgave richt zich vooral op de scheikundige gewasbescherming. Ze betekent
geen promotie voor het gebruik van chemische middelen ter voorkoming of
bestrijding van een of andere ziekte of plaag. Wel wil deze uitgave voldoen aan
een reële vraag en nood die bestaan bij de voorlichting en de producenten om in
die gevallen, waar zich ondanks de toepassing van een correcte teelttechniek, een
ernstig probleem stelt, adequaat te kunnen ingrijpen. Op deze wijze kan de
economische schade worden beperkt en een kwalitatief hoogstaand product aan de
consument aangeboden. In deze optiek worden in deze brochure niet alle erkende
gewasbeschermingsmiddelen vermeld, maar wordt een overzicht gegeven van de
meest aan te bevelen toepassingen. Bijzondere aandacht wordt daarbij besteed
aan de exacte dosering en het optimale toepassingstijdstip. Op te merken valt
tevens dat alleen officieel erkende middelen worden opgenomen, waarvan na
grondig onderzoek vastgesteld is dat, bij naleving van de voorgeschreven
wachttijden, de residu’s in het te oogsten product beneden de officiële
drempelwaarden vallen of totaal onbestaande zijn.
De consument vraagt tegelijk een aantrekkelijk en een veilig product. Bij rationeel
gebruik van gewasbescherming zijn beide doelstellingen simultaan realiseerbaar.
De gebruiker van gewasbeschermingsmiddelen, die erg giftig kunnen zijn, moet
steeds de nodige voorzorgen nemen om zichzelf adequaat te beschermen.
Elk jaar opnieuw wordt de totale inhoud van deze brochure grondig herwerkt in
functie van de stand van het onderzoek en van de evolutie van de erkenning van
middelen. We richten een bijzonder woord van dank tot de redactieraad, die elk
jaar opnieuw Beitem laat delen in zijn opgedane ervaring.
Speciaal dank aan onze medewerkster L. VANDEWALLE, die met grote
nauwgezetheid en vlotheid de eindredactie op zich neemt. Dank ook aan het
secretariaat voor het keurig verwerken van deze moeilijke materie.
Dr. ir. A. CALUS
Rumbeke (Roeselare), mei 2008
4
41 e herziene uitgave

Algemene bemerkingen
Gebruik, toepassing, bewaring en verwijdering van bestrijdingsmiddelen voor
landbouwkundig gebruik en biociden
- De meeste gewasbeschermingsmiddelen zijn giftig voor mens en dier. Bij de
verkoop, het bewaren en het gebruik moeten dan ook strenge voorzorgsmaatregelen
in acht genomen worden (K.B. 28-2-1994; B.S. 11-5-1994).
- Het lokaal voor de opslag van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig
gebruik en biociden moet voldoen aan de nationale wetgeving, VLAREM,
VLAREBO en indien nodig aan de bepalingen binnen de IKKB standaard en
GLOBAL-GAP. Algemeen kan men stellen dat het fytolokaal moet beantwoorden
aan volgende voorschriften:
• In het fytolokaal mogen enkel bestrijdingsmiddelen en biociden worden
bewaard, steeds voorzien van de originele verpakking en etiket. Alle toegepaste
producten moeten erkend zijn.
• Het fytolokaal moet op slot zijn met de sleutel op een niet zichtbare plaats. Aan
de buitenkant moet het fytolokaal voorzien van de pictogrammen ‘doodshoofd’,
‘vergif’ en ‘geen toegang voor onbevoegden’.
• Het lokaal moet droog zijn, vorstbestendig, goed verlucht en verlicht. Nooit in de
nabijheid van woongelegenheden voor mens of dier.
• Houd een ordelijke stapeling aan: plaats poeders boven vloeistoffen, rangschik
eventueel per teelt of per type (herbicide, fungicide, …)
• Voorzie opvang van lekkage
• Middelen voor privégebruik en vervallen of niet langer erkende producten
moeten in het fytolokaal worden bewaard, maar moeten wel duidelijk worden
aangeven met respectievelijk ‘Middelen voor privé-gebruik’ en ‘Niet erkende
producten’.
• Geschikte meet- en weegapparatuur.
Afhankelijk van het lastenboek kunnen nog bijkomende vereisten naar de
inrichting van het fytolokaal worden gesteld onder meer naar de aanwezigheid van
noodvoorzieningen voor ongevallen (oogdouche, stromend water, EHBO-koffer,
ongevallenprocedure, noodnummers, met aanduiding van de dichtstbijzijnde telefoon
met een lijst van noodnummers) en voor gemorste producten (absorberend materiaal
(zand), borstel, blik, plastic zak)
- Wanneer gewasbeschermingsmiddelen tevens worden beschouwd als
gevaarlijke stoffen volgens VLAREM 1, worden de opslagplaatsen ingedeeld in
volgende klassen:
klasse Vlarem klasse KB 28.2.1994
niet
B A N
klasse biociden gerangschikt
klasse 3 200-1.000 10-100 100-1.000
klasse 2 500-2.000 1.000- 100-1.000 1.000-
50.000
100.000
klasse 1 > 2.000 > 50.000 > 1.000 > 100.000
- De dosis vermeld in deze brochure is meestal uitgedrukt in kilogram te
gebruiken werkzame stof per ha; voor bepaalde herbiciden (groeistoffen, ...)
in kilogram zuurequivalent per ha. Doseringen lager dan 100 gram/ha worden
in gram uitgedrukt. Het gebruik van een te hoge dosis is niet enkel verboden
maar kan bovendien schadelijk zijn voor het gewas en het volggewas, leiden
tot een overschrijding van de residutolerantie en werkt bovendien kostprijsverhogend.
Volgens de wet van 15.04.2002 zijn verlaagde doses toegelaten. De
vermelde doseringen werkzame stof per ha kunnen verschillen naargelang het
handelsproduct waarin ze voorkomen.
5

- Het kan gebeuren dat 2 of meerdere werkzame stoffen ter bestrijding van een
bepaalde plaag worden aangeraden en dat deze werkzame stoffen achteraan in
de middelenlijst niet als één handelsproduct terug te vinden zijn. Het betreft
hier dan een zelf te bereiden tankmengsel.
Vermelding tussen haakjes van uitvloeier of emulgator na een herbicide,
beduidt dat deze hulpstoffen reeds aanwezig zijn in het handelsmiddel. Tenzij
anders vermeld, mag bijgevolg geen extra hulpstof aan de spuitoplossing meer
worden toegevoegd.
- Stel het spuitschema goed samen zodat spoelen en reinigen tot een minimum
worden beperkt.
- Spoel de lege verpakkingen grondig dit wil zeggen minstens drie keer.
Verzamel de lege verpakkingen en bewaar ze in het fytolokaal of op een droge
plaats voorzien van een afdak. Lege verpakkingen dienen jaarlijks te worden
meegegeven met de ophaaldiensten van Phytofar Recover.
- Vervallen producten en niet langer erkende producten worden tweejaarlijks
opgehaald door Phytofar Recover (02/238.97.72). De inzamelplaatsen en -
tijdstippen worden aan de land- en tuinbouwer en loonsproeier schriftelijk
meegedeeld of zijn ook te raadplegen op de website.
- Resten van gewasbeschermingsmiddelen kunnen ook worden toevertrouwd aan
erkende ophalers/verwerkers van gevaarlijk afval. De lijst van deze firma’s kan
bekomen worden bij de Openbare Afvalstoffenmaatschappij van het Vlaams
Gewest (OVAM), 22-26, Kan. De Deckerstraat, 2800 Mechelen (Tel.
015/28.42.84).
Milieubewust gebruik van gewasbeschermingsmiddelen
De verontreiniging van oppervlaktewater is een belangrijke parameter waarop
producten worden beoordeeld naar toepassingsvoorwaarden en het toekennen en/of
behoud van de erkenning. Nog steeds stellen er zich voor bepaalde actieve stoffen
problemen naar de waterkwaliteit. Deze verontreiniging door resten van
gewasbeschermingsmiddelen is hoofdzakelijk het gevolg van puntvervuilingen. Een
andere bron van vervuiling is drift, hoewel deze in mindere mate verantwoordelijk is
voor de verontreiniging van het oppervlaktewater.
Puntvervuiling of directe verliezen: het zijn verliezen die los staan van het eigenlijke
gebruik van de gewasbeschermingsmiddelen maar die het gevolg zijn van de
handelingen met die middelen. Ze komen op elk bedrijf voor meestal zonder dat de
landbouwer er zich van bewust is. Puntvervuilingen zijn onder meer het morsen bij het
afmeten, het overlopen van de tank bij het vullen, lozen van spoel- en reinigingswater,
….
Enkele tips om puntvervuiling op het bedrijf te vermijden:
6
• Vermijd overschotten: bereken nauwkeurig de benodigde hoeveelheid en stel
het spuittoestel nauwkeurig af
• Probeer zoveel mogelijk naar het veld te verplaatsen: alles wat daar wordt
gemorst, wordt op een biologische manier afgebroken
• Neem de nodige voorzorgsmaatregelen zodat de spuittank niet kan overlopen
tijdens het vullen
• Vermijd terugvloei van de spuitoplossing naar de waterbron
• Zorg er voor dat er altijd absorberend materiaal bij de hand is: beschouw dit
als een eerste hulp bij ongevallen en geef het vervuilde absorberend materiaal
mee met Phytofar Recover bij de ophaling van de vervallen producten
• Gebruik een herhaalde spoelmethode: dien het proper water uit de
schoonwatertank in minstens 3 stappen toe, gebruik een schoonwatertank met
een voldoende groot volume (minstens 10% van volume spuittank) en rijd het
spoelwater versneld terug uit over het reeds behandelde veld. Ga nooit
spoelwater lozen!
• Uitwendig reinigen van het spuittoestel: bij voorkeur op het veld of op een
plaats waar er opvang voor het reinigingswater is voorzien

- Drift is de ongewenste verplaatsing van gewasbeschermingsmiddelen buiten het
perceel door wind. Dit kan naar een nabijgelegen perceel zijn maar ook naar de
berm, naar de waterloop, …. De factoren die de hoeveelheid drift gaan bepalen zijn
de grootte van de druppel, (hoe fijner de druppels hoe meer drift), de
weersomstandigheden (vooral de windsnelheid en de windrichting), de rijsnelheid
(hoe sneller, hoe meer drift) en de aanwezigheid van hagen of andere
groenschermen. Er zijn een aantal eenvoudige driftreducerende maatregelen die
tot de vermindering aan drift kunnen bijdragen. Het toepassen van
driftreducerende doppen zoals driftreducerende spleetdoppen, luchtmengdoppen,
luchtondersteunende luchtdoppen of kantdoppen kan de drift al sterk gaan
beperken. Daarnaast kan aan de hand van de kleurencode van de doppen de
dopgrootte worden bepaald: hoe groter de ISO dopgrootte, hoe minder drift. Maar
spuiten bij hogere spuitdrukken doet de drift dan weer toenemen. Houd er wel
rekening mee dat elke dop een optimaal werkinterval heeft dat onder meer
afhankelijk is van de druk. Spuiten bij windsnelheden hoger dan 3 beaufort wordt
het best vermeden. De meest gunstige omstandigheden om te spuiten zijn ’s
morgens of ’s avonds. Plaats ook de spuitboom niet hoger dan nodig maar houd
wel rekening met de dopafstand en de tophoek van de doppen om de ideale
spuitboomhoogte te bepalen. Meestal ligt die ongeveer op een hoogte van 0.5 m
boven het gewas.
- Een gevolg van de driftproblematiek is de invoering van de
bufferzonereglementering. Een bufferzone is een niet behandelde strook in het
perceel in de nabijheid van een wateroppervlak. Ze wordt gemeten vanaf de laatst
bespoten rij tot aan de oever van het wateroppervlak en moet worden gezien als
de minimum afstand die onbespoten moet blijven. De breedte van de bufferzone
wordt vastgelegd aan de hand van het risico dat elk gewasbeschermingsmiddel
inhoudt naar het waterleven. Hoe groter het risico, hoe groter ook de na te leven
bufferzone wordt. Maar onder alle omstandigheden dient er steeds een
minimum afstand gerespecteerd te worden van 1 m voor veldspuiten en
van 3 m voor boomgaardspuiten en dit ten opzichte van oppervlakken die
niet behandeld moeten worden. Dit zijn bijvoorbeeld bermen, tuinen,
aangrenzende percelen, voetpaden, ….
Een wateroppervlak wordt binnen de bufferzonereglementering gedefinieerd als
een gracht, beek, vijver, poel, drainagekanaal,… die water bevat op het moment
van de bespuiting. Dit betekent dat wanneer er geen water staat in het
wateroppervlak dat grenst aan het perceel (of zich in het perceel bevindt) op het
moment dat er wordt gespoten, er alleen rekening gehouden moet worden met de
minimum te respecteren afstanden van 1 m of 3 m. Grenst het perceel nergens
aan een wateroppervlak dan dient er alleen rekening gehouden te worden met de
minimum te respecteren afstanden. Vermijd onder alle omstandigheden steeds om
over wateroppervlakken te spuiten of er nu water in staat of niet.
De breedte van de bufferzone staat vermeld op het etiket van het product. Niet
alle producten hebben een opgelegde bufferzone. De breedte kan variëren van 2,
5, 10, 20 tot 30 meter. Deze breedte kan onder welbepaalde voorwaarden worden
verkleind. Aan de hand van de spuittechniek die wordt gebruikt, het type doppen
en de aanplant van een haag of een plantenscherm of een combinatie van deze
maatregelen kunnen er verschillende reductieklasses worden verkregen (50%,
75% of 90%). De grootte van de reductieklasse hangt af van de mate waarin de
drift van spuitnevels wordt beperkt. Meer informatie omtrent de driftreducerende
technieken kan u vinden in de brochure ‘Maatregelen ter beperking van de
verontreiniging van oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen’
(www.fytoweb.fgov.be).
- Decreet Integraal Waterbeleid: het decreet houdt in dat er naast elk
wateroppervlak een afstand van 1 m dient gerespecteerd te worden die bovendien
steeds onbewerkt, onbemest en onbespoten dient te zijn. Een belangrijk verschil
dat zich hier stelt, in vergelijking met de bufferzonereglementering, is dat een
wateroppervlak hier anders is gedefinieerd. Voor het decreet is het voldoende als
er gedurende het jaar water in staat om van een wateroppervlak te spreken en
niet zoals bij de bufferzone waar er water moet in staan tijdens de bespuiting.
7

Gewasbeschermingsmiddelen dienen onder alle omstandigheden
beredeneerd, milieubewust en op een veilige wijze te worden gebruikt.
- Door het toepassen van waarneming- en waarschuwingssystemen kan er
gerichter en efficiënter worden behandeld maar ook door het scheppen van
gunstige teeltomstandigheden en het toepassen van een optimale
teelttechniek
beperkt.
kan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen worden
- Ieder spuittoestel (behalve kleine burg. spuittoestellen en rugspuiten) dient de
verplichte driejaarlijkse controle te ondergaan. Deze keuring wordt uitgevoerd
door het ILVO, Dienst Keuringen, Van Gansberghelaan 115, 9820 Merelbeke,
tel. 09/272.27.56 . Een nauwkeurige afstelling en een goed onderhoud van het
spuittoestel zijn essentieel om efficiënt te kunnen behandelen en om
-
overschotten aan spuitoplossing te vermijden. Een jaarlijkse kalibratie van het
spuittoestel met betrekking tot de doppen, leidingen, filters, … is daarom
aangewezen.
Bij gebruik van bodemherbiciden moet de dosis worden aangepast aan het
klei- en humusgehalte van de grond. Op een lichte en/of humusarme grond zal
een lagere dosis worden toegepast. Het resultaat van een bodemherbicide is
tevens sterk afhankelijk van de grondvochtigheid.
- Teneinde het ontstaan van resistentie van de plantenvijanden ten aanzien van
gewasbeschermingsmiddelen te voorkomen, wordt aanbevolen het aantal
behandelingen te beperken, onderdosering te vermijden en bij herhaalde
behandelingen, werkzame stoffen in te zetten behorend tot diverse chemische
families.
Controleer altijd op de bijsluiter of het product dat u wenst te
gebruiken wel degelijk erkend is voor de door u beoogde
toepassing. Niet alle handelsproducten met dezelfde werkzame
stof(fen) hebben gelijklopende erkenningen.
- De erkenningen van de diverse gewasbeschermingsmiddelen zijn aan voortdurende
veranderingen onderhevig.
Het is voor elke teler evenwel van groot belang dat hij zich op de hoogte houdt
van deze wijzigingen.
Een uitstekend middel hiertoe is de website http://fytoweb.fgov.be van de
Federale overheid.
Veiligheidstermijn
- Bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen in eetbare gewassen mag de
residutolerantie niet worden overschreden (K.B. 13.03.2000, gewijzigd bij
K.B. van 03.09.2000, K.B. 23.01.2001, K.B. VAN 05.04.2001, 26.10.2001 en
K.B. van 07.03.2002).
- Sommige gewasbeschermingsmiddelen zijn giftig voor bijen en andere
bestuivende insecten. Men dient zich strikt te houden aan de wettelijke
beschikkingen terzake en, indien verboden, niet te behandelen tijdens de bloei
of tijdens het bloembezoek van de bijen.
Quarantainebepalingen
- Knolcyperus (Cyperus esculentus L.) is een zeer moeilijk te bestrijden onkruid
dat in de tachtiger jaren voor het eerst in West-Europa werd vastgesteld.
Knolcyperus behoort tot de Cypergrassen, zoals zeggen en biezen en vormt
knolletjes aan het uiteinde van de wortelstokken. De beste manier om
knolcyperus te bestrijden is de verspreiding ervan te voorkomen. Bij
vaststelling van knolcyperus moet contact opgenomen worden met de Dienst
Plantaardige Productie van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de
Voedselketen
8

Telefoon Fax
West-Vlaanderen 050/30 37 40 050/30 37 51
Oost-Vlaanderen 09/210 13 38 09/210 13 32
Antwerpen 03/202 27 66 03/202 28 13
Limburg 011/26 39 71 011/26 39 87
Vlaams-Brabant 016/39 01 01 016/39 01 91
- Om te beletten dat bruinrot (Ralstonia solanacearum) bij aardappelen op het
Belgische grondgebied voorkomt en zich verspreidt, werd bij Ministerieel
Besluit van 10-1-1995 een beschermingszone ingesteld waarbinnen bepaalde
maatregelen worden opgelegd. Op dezelfde datum werden ook specifieke
maatregelen voor de Noorderkempen ingesteld.
Daarnaast zijn er ook een aantal andere maatregelen getroffen om de insleep van
bruinrot (Ralstonia solanacearum) en ringrot (Clavibacter michiganensis subsp.
sepedonicus) te vermijden. De juridische grondslag voor deze maatregelen wordt
gevormd door: artikel 20 § 2c van het Koninklijk Besluit van 3 mei 1994, artikel 10
van Richtlijn 2000/29/EG van 8 mei 2000, artikel 7 van het MB van 3 november
1994 en artikel 12 van het MB van 30 augustus 1999. Deze maatregelen zijn de
volgende:
1) Verplichte melding van het binnenbrengen van pootgoed uit Nederland,
Duitsland en Denemarken
2) Verplichte vermelding van telernummer van pootgoed op de handelsdocumenten
3) Verplicht bewaren van alle etiketten gedurende minstens 3 jaren
4) Verplichte aangifte van gebruik van hoevepootgoed vóór 1 maart
- De maiswortelboorder (Diabrotica virgifera) is volgens de fytosanitaire richtlijn
2000/29/EG (omgezet in het KB van 3 mei 1994) een kever met quarantairevoorschriften.
Dit betekent dat de insleep en de verspreiding in de Europese Unie
moet verhinderd worden.
Op nationaal vlak werd voor België een noodplan ontwikkeld om een snelle reactie
toe te laten ingeval van een uitbraak van de maiswortelboorder via het MB van
5 september 2003.
VLAREBO
- VLAREBO: het decreet van 22.02.1995 betreffende de bodemsanering en het
uitvoeringsbesluit VLAREBO (Vlaams reglement bodemsanering) zijn opgebouwd
rond 5 krachtlijnen.
- inventarisatie van verontreinigde gronden (resultaten oriënterende en
vrijwillige bodemonderzoeken vormen de basis van het register van
verontreinigde
bodemattest)
gronden en informeert potentiële kopers via het
- onderscheid tussen historische en nieuwe verontreiniging
- onderscheid tussen saneringsplichtige en –verantwoordelijke
- vastlegging bodemsaneringsprocedure
- regeling overdracht gronden
VLAREBO bevat een lijst van inrichtingen en/of activiteiten die
bodemverontreiniging kunnen veroorzaken en telt een 50-tal rubrieken.
9

Volgende rubrieken zijn van toepassing op de land- en tuinbouwsector:
Rubriek Beschrijving Categorie
5.3 Opslag van biociden
> 0,5 ton – 2 ton O
> 2 ton B
17.3.2. Opslag van zeer giftige, giftige of
ontplofbare stoffen
> 100 kg – 1 ton B
> 1 ton C
17.3.3. Opslag van oxiderende,
schadelijke, corrosieve en
irriterende stoffen
> 1 ton – 50 ton B
De periodiciteit van het verplichte oriënterende onderzoek is als volgt:
10
Categorie Verplicht oriënterend bodemonderzoek
O Bij overdracht, sluiting van de inrichting of stopzetting van
de activiteit
B Bij overdracht, sluiting van de inrichting of stopzetting van
de activiteit en om de 10 jaar
C Bij overdracht, sluiting van de inrichting of stopzetting van
de activiteit en om de 5 jaar

De biologische bestrijding: enkele algemeenheden
Witte vlieg
- Sluipwespen:
* Encarsia formosa: deze uiterst kleine (± 0,6 mm), niet inheemse sluipwesp
parasiteert witte vlieg, waarbij het ei, de drie larvenstadia en het popstadium van de
wesp zich volledig ontwikkelen in de larve en het schijnpopstadium van de gastheer.
Bij voorkeur wordt het derde en vierde stadium van de witte vlieg geparasiteerd. De
geparasiteerde poppen zijn zwart gekleurd. De adulten voeden zich met de
honingdauw die de witte vliegen afscheiden of zelfs met het de inhoud van aangeprikte
larven (eerste en tweede larvale stadium) van de witte vlieg. De mannetjes zijn
volledig zwart gekleurd, de vrouwtjes zijn zwart met een geel achterlijf
* Eretmocerus californicus: eveneens een zeer kleine, citroengele sluipwesp, die
minder gevoelig is voor bestrijdingsmiddelen dan Encarsia formosa. De adulten van
deze sluipwesp zijn geel tot bruingeel van kleur en parasiteren het tweede en derde
larvale stadium van de witte vlieg. Deze geparasiteerde poppen zijn lichtbruin gekleurd
in geval van Trialeurodes en donkergeel in geval van Bemisia. Eretmocerus californicus
is in combinatie met Encarsia formosa te gebruiken. Deze sluipwesp blijft actiever bij
hogere temperaturen dan Encarsia.
* Eretmocerus mundus: deze sluipwesp parasiteert enkel Bemisia.
- Roofwantsen:
* Macrolophus caliginosus: zowel de nymfen als de volwassenen van deze uit het
Middellandse Zeegebied afkomstige roofwants leven van witte vliegen, maar ook van
spintmijt, bladluis en zelfs motteneieren. Bij gebrek aan voldoende prooien, kan
Macrolophus caliginosus plantensappen roven. Macrolophus caliginosus is fel lichtgroen
van kleur en ongeveer 5 mm groot.
Bladluizen
- Roofgalmuggen:
* Aphidoletes aphidimyza: de oranjekleurige larven van deze inheemse galmug
(volwassenen 2,5 mm groot) predateren bladluizen. De muggen van deze soort doen -
hoewel hun naam het tegendeel doet vermoeden - absoluut geen schade aan planten.
De muggen zijn vooral ‘s nachts actief en de vrouwtjes leggen, na paring, hun eitjes af
in de nabijheid van bladluiskolonies. Aphidoletes aphidimyza is weinig selectief wat de
bladluissoort betreft en kan gemakkelijk samen met andere nuttige insecten, zoals
sluipwespen of lieveheersbeestjes, worden uitgezet.
- Gaasvlieg:
* Chrysopa carnea: de (blinde) larven van de gaasvlieg predateren vooral
bladluizen, maar voeden zich eventueel ook met witte vliegen, spintmijten enz. De
larven zuigen de bladluizen leeg.
- Sluipwespen:
* Aphelinus abdominalis: dit sluipwespje (3 mm groot parasiteert op een aantal
bladluizen, maar zou vooral goed inzetbaar zijn tegen grotere bladluissoorten, zoals de
boterbloemluis, Aulacorthum solani en de aardappeltopluis, Macrosiphum euphorbiae.
Om zijn eitje te deponeren zet Aphelinus abdominalis zich achterstevoren tegen zijn
slachtoffer. De larve ontwikkelt zich in de bladluis en herleidt deze tot een zwarte
mummie. Aphelinus abdominalis voedt zich ook als imago met bladluizen.
* Aphidius colemani: Deze sluipwesp is vooral bekend om haar parasitering van
de groene perzikbladluis, Myzus persicae, de katoenluis, Aphis gossypii en de zwarte
bonenluis, Aphis fabae. Aphidius colemani is ongeveer 2 mm groot, vrij slank
gebouwd, zwart gekleurd en met lange antennen. De vrouwtjes zetten hun eitje af in
bladluizen door hun achterlijf tussen hun poten naar voor te brengen en met behulp
van de legboor een eitje in de bladluis te injecteren.
11

* Aphidius ervi: deze iets grotere, inheemse sluipwesp gelijkt sterk op Aphidius
colemani en wordt vooral ingezet tegen de aardappeltopluis, Macrosiphum euphorbiae
en de boterbloemluis, Aulacorthum solani. De manier van eileg van deze sluipwesp is
identiek aan die van Aphidius colemani.
- Onzelieveheersbeestjes:
* Adalia bipunctata, het tweestippelig lieveheersbeestje. De tweestip is ongeveer
3,5 tot 5 mm groot en voedt zich met diverse soorten bladluizen. Eigenaardig genoeg
kent men 2 ‘kleurvormen’ van Adalia bipunctata: de ene vorm heeft rode dekschilden
met in het midden een zwarte vlek, de andere heeft zwarte dekschilden met een ronde
en aan elke voor-buitenzijde een vierkante rode vlek.
- Zweefvliegen:
* Episyrphus balteatus, de dubbelbandzweefvlieg: is gemakkelijk te herkennen
aan het geeloranje lichaam, waarop 5 - 6 zwarte dwarsbanden te zien zijn. Het
borststuk is metaalgroen. De larven doen bijzonder sterk denken aan doorzichtige,
heel onopvallende slakjes. De adulten leven van nectar en stuifmeel, de larven voeden
zich uitsluitend met bladluizen.
Californische trips
- Roofwantsen:
(Orius laevigatus, Orius insidiosus en Orius albidipennis)
* Deze roofwantsjes (ongeveer 3 mm groot) zijn donkerbruin van kleur en
hebben lichte vlekken op de vleugels. Met hun zuigsnavel, een steeksnuit die normaal
onder het lichaam weggeborgen zit, prikken zowel de adulten als de nymfen allerlei
kleine insecten, spintmijten en hun eieren aan en zuigen ze leeg.
- Roofmijten:
* Amblyseius cucumeris: dit is een kleine, 1 mm grote, beige tot roosachtige
roofmijt, die zich bij voorkeur voedt met tripsen die ze aanprikt en leegzuigt. De
mijten zijn opvallend kort gepoot en hebben een druppelvormig lichaam en gaan actief
op zoek naar hun prooi en voeden zich, behalve met tripsen, ook met spintjes en zelfs
met de eieren en de larven van de spintroofmijt Phytoseiulus persimilis. Amblyseius
cucumeris voedt zich vooral met het eerste larvale stadium van de tripsen. Vandaar
dat je Amblyseius cucumeris liefst preventief uitzet. De mijten kunnen zich in
afwezigheid van tripsen ook voeden met het al hoger vermelde voedsel of zelfs met
stuifmeel.
* Amblyseius degenerans: deze roofmijt verdraagt lagere luchtvochtigheden,
maar is erg gevoelig is aan biociden. Een voordeel van deze donkerbruine roofmijt is
dan weer dat zij beweeglijker is dan Amblyseius cucumeris en snel een behoorlijke
populatie opbouwt. Wel heeft Amblyseius degenerans veel pollen nodig voor haar
overleving. Deze roofmijt houdt zich vaak op in bloemen, waar zij dan leeft van
stuifmeel en tripsenlarven.
* Hypoaspis miles: Deze bruingekleurde, circa 1 mm grote, zeer levendige
bodemroofmijt vraagt voor haar overleving een vochtig substraat en een
bodemtemperatuur van 10 °C. De mijten voeden zich met o.a. varenrouwmuglarven,
springstaarten en met tripsenpoppen.
* Hypoaspis aculeifer: qua gebruik te vergelijken met H. miles.
- Roofkever:
* Atheta coriaria: een roofkever van de familie Staphylinidae, de Kortschildkevers.
Typisch aan de vertegenwoordigers van deze kevers zijn de korte dekschilden,
waardoor het abdomen grotendeels zichtbaar is. Een adulte Atheta coriaria is slank
gebouwd, ongeveer 3 – 4 mm groot, donkerbruin glanzend en kan vliegen. De larven
zijn geel tot oranjebruin van kleur, bodembewonend en ze voeden zich o.a. met het
late tweede stadium van de Californische trips en met het popstadium. Ook de kevers
voeden zich met het popstadium.
12

Spintmijt
- Roofmijten:
* Phytoseiulus persimilis: een uitheemse, kleine (0,3 - 0,4 mm),
oranjekleurige roofmijt, die enkel gebruikt wordt om de bonenspintmijt, Tetranychus
urticae te bestrijden. Het is ongetwijfeld de meest gespecialiseerde roofmijt die men
tegen bonenspintmijt kan inzetten. De larve van de roofmijt eet niet, maar de beide
nymfestadia eten zowel eitjes, larven als protonymfen van de spintmijten. Maar vooral
het vrouwtje is de grootste predator van de spintmijten. Wanneer de roofmijten geen
prooien meer vinden, bezondigt Phytoseiulus persimilis zich aan kannibalisme.
* Amblyseius californicus is vuilwit tot oranje van kleur. Amblyseius californicus
kan het zeer lang zonder voedsel uithouden en is bijgevolg uitermate geschikt om
preventief ingezet te worden. Deze mijt houdt zich vooral op aan de bladonderzijde,
waar zij meestal resideert onder de harige toefjes die bij heel wat plantensoorten te
vinden zijn in de oksels van de nervatuur. Af en toe verlaat ze haar schuiloord om het
blad af te schuimen, op zoek naar voedsel. Een volwassen mijt kan tot 5 spintmijten
per dag oppeuzelen, maar de soort kan ongunstige omstandigheden vrij lang
overleven, eventueel op een dieet van stuifmeel.
- Galmuggen:
* Therodiplosis persicae is een galmug, waarvan de larven leven van spintmijten.
Een onmiskenbaar voordeel van deze spintbestrijder is zeker dat de adulten
gevleugeld zijn en zij zich dus snel in het gewas kunnen verspreiden, daar waar een
uitbreiding van roofmijten over de ganse kas eerder traag zal verlopen. Bovendien
zullen de galmuggen actief op zoek gaan naar spinthaarden. Therodiplosis-larven
zuigen alle levensstadia van spintmijten leeg en gedragen zich daarbij als echte
veelvraten.
* Feltiella acarisuga: zie Therodiplosis persicae
- Stethorus sp.
* De Stethorus-kevertjes behoren tot de familie van de lieveheersbeestjes, zijn
inheems, maar ze zijn door hun geringe grootte (1,5 – 2,0 mm) vrijwel onbekend. De
Stethorus-soorten zijn vrij donker tot zwart van kleur en dat is in tegenstelling tot de
meeste andere soorten lieveheersbeestjes, die vaak erg opvallend en vrolijk gekleurd
zijn. De meeste soorten lieveheersbeestjes voeden zich met bladluizen, maar de
Stethorus-soorten hebben uitsluitend spintmijten op hun menu staan.
13

Bodemontsmetting
Bestrijding van bodemmoeheid
Bodemmoeheid ontstaat als men verschillende jaren na elkaar op dezelfde grond
steeds hetzelfde gewas, of gewassen van dezelfde familie teelt. Er ontstaat dan “een
eenzijdige ontwikkeling van organismen in de grond die leven ten koste van
dat gewas”. Het evenwicht tussen de nuttige en parasitaire micro-organismen wordt
op korte termijn grondig verstoord. Vooral schadelijke aaltjes en bodemschimmels,
zoals Verticillium en Phytophthora zullen zich sterker gaan ontwikkelen omdat de
voedselwaardplant constant aanwezig is.
Bodemmoeheid kan men gemakkelijk voorkomen door een ver doorgedreven systeem
van vruchtafwisseling. De meest geschikte gewassen voor vruchtafwisseling zijn:
graangewassen (vooral gerst), raaigras, vlinderbloemigen, klavers, gele mosterd,
Facelia. Waar een vruchtafwisseling niet mogelijk is, zoals vaak bij de meer
gespecialiseerde teelt in serres, moet bodemmoeheid worden bestreden door
bodemontsmetting.
Voorwaarden voor een goede bodemontsmetting
Een bodemontsmetting gebeurt met z.g. “bodembegassers”. Dit zijn producten die
in de grond geïnjecteerd worden tot op een diepte van 15-20 cm. Dichloorpropeen,
metam-natrium en chloorpicrine zijn van nature vloeibaar. Zij zullen langzaam
vergassen in de grond. Dazomet wordt als microkorrel verkocht en breedwerpig
uitgestrooid en ingefreesd.
Het werkingsprincipe is voor alle grondontsmettingsmiddelen hetzelfde: giftige
dampen doden de in de bouwlaag voorkomende micro-organismen, zowel de nuttige
als de schadelijke. Omdat vaak ook de cultuurplanten zelf kunnen worden beschadigd,
moet het injecteren minstens 1 maand voor het planten gebeuren. Voor een goede
verspreiding in de diepere bodemlagen, is een voldoende luchtige bodem en een
voldoende hoge bodemtemperatuur gewenst. Een bodemontsmetting kan enkel in de
zomer en in ‘t najaar. In de winter en de vroege lente is de bodemtemperatuur te laag
voor een efficiënte vergassing. Onder glas kan men ook op andere tijdstippen
ontsmetten, maar ook dan is een niet te koude bodem van belang. Om een al te snelle
vervluchtiging en dus verlies van de werkzame stoffen tegen te gaan, is het nuttig dat
de bodem niet te droog is. Anderzijds mag voor een goede doordringing in de
bodemporiën, de grond ook niet te nat zijn.
Verder moet de grond onkruidvrij zijn, of hoogstens met klein onkruid begroeid zijn. Er
mag kort voordien geen vers organisch materiaal (bijv. stalmest, champignonmest,
stro, groenbemesting,…) ingewerkt worden. Vers organisch materiaal bindt de
producten langdurig. De producten komen pas na maanden vrij als het organisch
materiaal verteert tot humus. Het vrijgekomen gas verbrandt de wortels van het
gewas met verdorring tot gevolg.
De grond wordt kort voor de toepassing geploegd, of beter nog gespit. Een licht
vochtige grond is ideaal voor een bodemontsmetting. In een zeer droge of een te natte
grond kan het product langdurig aanwezig blijven, zodat nadien gewasschade kan
optreden.
Onmiddellijk na de toepassing wordt de ontsmette oppervlakte best afgedekt met een
speciale (gasdichte) plastiekfolie. De grond blijft, afhankelijk van de
bodemtemperatuur, gedurende 2 à 3 weken afgedekt. Koudere grond vraagt langere
afdekking. Bij leemachtige gronden kan afdekking met folie worden vervangen door
het bevochtigen van de fijnverkruimelde dichtgerolde toplaag. Dit kan niet bij klei- en
zandgronden.
Geïntegreerde aanpak van bodemontsmetting
Onder druk van mondiale en Europese regelgeving neemt het aantal beschikbare
middelen voor chemische bodemontsmetting zienderogen af. Voor een behoud van een
goed teeltresultaat wordt het extra belangrijk de nog resterende chemische middelen
zo optimaal mogelijk in te zetten, rekening houdend met de hierboven vermelde
14

ichtlijnen, en om de chemische bodemontsmetting te combineren met teelttechnische
maatregelen, resistente rassen en niet-chemische bestrijdingsmiddelen.
Mogelijke teelttechnische maatregelen zijn in het voorgaande voldoende beschreven.
Voor niet-chemische bestrijding van scleroten in de bodem staat momenteel enkele
middelen voor biologische bestrijding ter beschikking. Dit is belangrijk, aangezien
recent onderzoek in serres aantoonde dat niet enkel Sclerotinia maar ook Rhizoctonia
en Botrytis via scleroten in de serregronden kunnen overleven. De erkende middelen
bevatten de antagonistische schimmels Coniothyrium minitans of Trichoderma spp.
Terwijl Coniothyrium een goede werking heeft tegen Sclerotinia zijn Trichoderma spp.
werkzaam tegen Botrytis en Rhizoctonia. Ook voor deze biologische
bestrijdingsmiddelen is een voldoende hoge bodemtemperatuur gewenst.
Opnieuw in gebruik nemen van de ontsmette grond
Onmiddellijk na het verwijderen van de folie trekt men de grond open (met breker of
frees) om de resterende gassen uit te grond te laten ontsnappen.
Wanneer men vermoedt dat het gas onvoldoende uit de grond verdwenen is, is de
tuinkersproef zeker aangewezen.
Tuinkersproef:
Enkele dagen voor het planten neemt u, op plaatsen waar aanwezigheid van gas
vermoed wordt, een grondstaal tot op 20 cm diepte. Dit staal doet u in een glazen
bokaal met een luchtdicht deksel. De grond in de bokaal wordt wat samengedrukt.
Vervolgens wordt tuinkerszaad bovenop de aangedrukte grond uitgestrooid. Het zaad
begieten met een weinig water, zodat het een goed contact met de grond krijgt.
Vervolgens sluit u de bokaal luchtdicht af en plaatst hem bij een venster aan
kamertemperatuur. Indien het gas voldoende verdwenen is, zullen de zaadjes binnen
24 uur gekiemd zijn.
Eigenschappen van de diverse bodemontsmettingsmiddelen
1. dichloorpropeen: (Opgebruiktermijn: 20/03/09)
Dichloorpropeen is onder normale omstandigheden een sterk ruikende, vluchtige
vloeistof, die langzaam in de grond vergast. Voor een goede werking moet de
grondtemperatuur minimum 12°C en maximaal 30 °C bedragen. Een lichtvochtige
bodem houdt het product voldoende lang in de bodem.
Dichloorpropeen werkt uitstekend tegen aaltjes en goed tegen Verticillium. De sporen
van deze laatste zijn na behandeling niet meer levensvatbaar. De werking tegen
Phytophthora schimmels is onvoldoende.
Met een plastiekafdekking zorgt dichloorpropeen ook voor een goede
onkruidbestrijding. Meestal is dan geen supplementaire onkruidbestrijding met een
herbicide nodig.
Na een bodemontsmetting met dichloorpropeen moet men zeer omzichtig omspringen
met scheikundige stikstofmeststoffen (wegens de vrijstelling door de bodem van
ammoniakale stikstof).
2. metam-natrium:
Metam-natrium is in normale omstandigheden eveneens een vloeistof die na injectie
langzaam vergast. In de grond wordt het omgezet tot methyl-iso-thiocyanaat. Deze
stof oefent de feitelijke bestrijding uit. Het gas is minder mobiel in de grond dan
dichloorpropeen. De werking tegen aaltjes en bodemschimmels is meestal ook iets
minder. De minimum bodemtemperatuur voor een voldoende vergassing bedraagt 8 à
10°C
In de praktijk wordt metam-natrium meestal geïnjecteerd en daarna dichtgeweld. De
onkruidwerking is via deze methode meestal beter dan met dichloorpropeen.
3. dazomet
Dazomet wordt verkocht als microgranulaat. Het product moet uitgestrooid worden en
nadien ingefreesd. Dazomet wordt na vrijstelling in de grond eveneens omgezet tot
methyl-iso-thiocyanaat. Om de werkzame stof vrij te stellen moet de korrel eerst
oplossen. Daarvoor is er voldoende bodemvocht nodig. Op een droge grond zal de
korrel niet oplossen. Indien dat pas gebeurt na het planten, zullen de wortels van het
geplante gewas verbranden. Omdat het product na uitstrooiing wordt ingefreesd is de
15

verdeling in de grond zeer regelmatig. In de praktijk stelt men vaak een betere
werking vast dan met metam-natrium. De betere verdeling van dazomet in de grond
zou dit verklaren.
4. chloorpicrine:
Chloorpicrine mag enkel door erkende bodemontsmetters toegepast worden. Onder
normale omstandigheden is het een zeer giftige vloeistof. De werking tegen aaltjes en
onkruiden is iets zwakker, die tegen Verticillium goed.
Schematische voorstelling van het werkingsspectrum van de
bodembegassers.
De werkingsgraad wordt weergegeven met de volgende legende:
• +++ = zeer goed
• ++ = goed
• + = matig
De gegevens zijn enkel van toepassing voor een klassieke toepassing met
plastiekafdekking:
Middel chloorpicrine dazomet dichloorpropeen metam-natrium
Fusarium ++ + + +
Verticillium ++ + + +
Phytophthora +++ + ++ +
Pythium +++ + + +
Rhizoctonia +++ + + +
Sclerotinia ++ + + +
Pyrenochaeta ++ + + ++
Aaltjes ++ ++ +++ ++
Onkruiden ++ ++ ++ +++
(bron: CEUSTER, H. DE & PAUWELS, F. (1995). Soil disinfestation in the Belgian
horticulture - a practice view. Verslag van het 4 th International Symposium on Soil
and Substrate infestation and disinfection op 6 – 12 september 1993. Acta
Horticulturae 382, 37 – 50).
De klassieke bodemontsmetting:
Bij de klassieke bodemontsmetting wordt de ganse oppervlakte geïnjecteerd tot op
een diepte van 15-20 cm. Deze toepassing gebeurt minstens 1 maand voor zaaien of
planten.
Een afdekking met plastiek is niet verplicht, maar wel raadzaam om het gas langer en
beter in de grond te houden. Zonder folie moet de grond minstens dichtgeweld
worden.
Voordelen van een klassieke bodemontsmetting:
• efficiëntste ontsmettingsmethode. Met plastiekafdekking worden zowel aaltjes,
Verticillium als onkruiden door de meeste producten quasi volledig bestreden;
• de klassieke bodemontsmetting geeft de hoogste opbrengsten en beste kwaliteit.
Nadelen van een klassieke bodemontsmetting:
• een dure toepassing, veel product en speciaal apparatuur noodzakelijk;
• milieubelastend, veel product nodig, supplementaire plastiekafdekking.
De bandontsmetting:
Bij de bandontsmetting wordt enkel de grond onder de zwarte plastiek ontsmet. Het
injecteren van het product gebeurt gelijktijdig met het leggen van de zwarte folie. De
grondstrook tussen de folie wordt dus niet ontsmet. Bijgevolg is er minder dan de helft
aan product nodig ten opzichte van de klassieke ontsmetting. Bovendien fungeert de
zwarte folie als afdekking om het gas tijdelijk in de grond te houden.
Het leggen van de plastiek moet minstens 1 maand voor het planten gebeuren. Enige
dagen voor het planten (3 à 4 dagen) worden de plantgaten gemaakt om het
resterend gas te laten ontsnappen.
16

Voordelen van bandontsmetting:
• goedkoop: er is slechts half zoveel product nodig, geen ingewikkelde apparatuur en
geen supplementaire plastiek afdekking;
• ontsmetten en plastiek leggen gebeurt in één werkgang;
• minder milieubelastend;
• hoog rendement, behalve als de grond zwaar besmet is.
Nadelen van een bandontsmetting:
• niet geschikt tegen aaltjes en in geval van zware besmetting door Verticillium;
• de zwarte folie moet lange tijd voor het planten gelegd worden;
• de plantgaten moeten vooraf gemaakt worden (uitdroging);
• de grond kan niet verlucht worden, daardoor kan gewasschade optreden als de
tijdsspanne tussen ontsmetten en planten te kort is;
• geen onkruidbestrijding tussen de plastiek.
Er mag kort voor de toepassing geen vers organisch materiaal ingewerkt worden.
Zodra de plantgaten zijn gemaakt, is het geraadzaam even te beregenen of te
bevloeien onder de folie om het uitdrijven van het gas te bevorderen. Dit is van groot
belang wanneer de grond onder de zwarte folie zeer droog is. In zeer droge grond kan
het gas langdurig gebonden blijven.
17

VEILIGHEIDSTERMIJN
Gewasbeschermingsmiddelen zijn niet alleen schadelijk voor de
plantenvijanden waartegen ze worden aangewend, maar vele zijn, zelfs
bij een sterke verdunning, giftig voor mens en dier. Daarom moet
zowel aandacht worden geschonken aan de personen die de middelen
toepassen als aan de verbruiker van het behandeld gewas.
Met het doel de consument te beschermen tegen de gevaren
verbonden aan een onoordeelkundig gebruik van bestrijdingsmiddelen
op eetbare gewassen, wordt voor de bestrijdingsmiddelen voor
landbouwkundig gebruik een veiligheidstermijn bepaald. Hieronder
wordt verstaan de periode die moet verlopen tussen de laatste
toepassing van het middel, in een bepaald gewas en bij een bepaalde
teeltwijze en de oogst. De veiligheidstermijn van een
gewasbeschermingsmiddel mag niet verward worden met de
werkingsduur ervan. Zo kan de veiligheidstermijn gevoelig langer zijn
dan de werkingsduur. Voor eenzelfde gewasbeschermingsmiddel en
eenzelfde gewas kan de veiligheidstermijn verschillen naargelang het
een teelt in open lucht, onder glas of plastiek betreft.
De voorgeschreven veiligheidstermijn, de erkende, maximale
dosis, het maximaal aantal toegelaten behandelingen met
eenzelfde middel of middelen die dezelfde residu’s
veroorzaken, alsmede de gewasstadia waarop de toedieningen
dienen uitgevoerd, moeten streng worden in acht genomen. Is
dit niet het geval, dan loopt men het risico de residutolerantie
te overschrijden.
De veiligheidstermijn wordt op de verpakking of het etiket van de
handelsmiddelen vermeld. Lees aandachtig het etiket. Het is een
belangrijke bron van informatie. De veiligheidstermijnen van de in de
brochure opgenomen groenten en akkerbouwgewassen vindt u op
blz. 19-28 en volgende.
Indien er geen veiligheidstermijn staat aangegeven, betekent dit ofwel
dat die bepaalde werkzame stof NIET erkend is voor een bepaalde
teelt, ofwel dat de veiligheidstermijn 0 dagen bedraagt.
18

VEILIGHEIDSTERMIJNEN BIJ GROENTEGEWASSEN GETEELD IN OPEN LUCHT
I. INSECTICIDEN en ACARICIDEN in openluchtteelten
WORTEL
WITLOOF
VELDSLA
UI
SPINAZIE
SLA
SELDERIJ
SCHORSENEER
RUCOLA
PETERSELIE
PREI
KOOL
ERWT
COURGETTE
BOON
AUGURK
ASPERGE
ANDIJVIE
AARDBEI
abamectine 3 d 7 d 14 d
acetamiprid 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d
alpha-cypermethrin 7 d 7 d 90 d
azocyclotin (7)
bifenazaat 1 d 1 d 1 d
bifenthrin 3 d (15) (11) 90 d 3 d
chloorpyrifos 42 d
clofentezin 3 d
cyfluthrin 3 d 7 d 90 d 3 d 3 d
cypermethrin 7 d 90 d
cyromazin 14 d 14 d
deltamethrin 7 d 3 d 7 d 3 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 90 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 3 d
diazinon (10)
dimethoaat 21 d 21 d 21 d 21 d 21 d 21 d 21 d 21 d 21 d
esfenvaleraat (12)
fenbutatin-oxide 1 d
hexythiazox (8) 3 d
indoxacarb 1 d
19

I. INSECTICIDEN en ACARICIDEN in openluchtteelten (vervolg)
20
WORTEL
WITLOOF
VENKEL
VELDSLA
UI
SPINAZIE
SLA
SELDERIJ
SCHORSENEER
RUCOLA
PETERSELIE
PREI
KOOL
ERWT
COURGETTE
BOON
AUGURK
ASPERGE
ANDIJVIE
AARDBEI
lambda-cyhalotrin 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 90 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 14 d 7 d
(16)
methiocarb 3 d 14 d 21 d 21 d
oxydemeton 28 d
pirimicarb 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d (14) 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d
pirimicarb + 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d (18) 7 d 7 d 14 d 7 d
lambda-
(16)
cyhalothrin
pymetrozin 7 d 7 d
pyridaben 3 d 3 d
spinosad 1 d 3 d 7 d 7 d 22 d
(13)
spyrodiclofen (17)
thiacloprid 3 d 3 d
tebufenpyrad 3 d (1) 3 d 1 d
zeta-cypermethrin 90 d 3 d
(1) Plantvoetbehandeling (10) Na het planten
(2) Enkel vóór planten of zaaien (11) Bloemkool en broccoli: 7 dagen; sluit- en spruitkool: 3 dagen
(3) Slechts 1 behandeling toegelaten namelijk vóór zaaien (12) Sluit-, bloem- en spruitkool: 7 dagen; koolrabi: 10 dagen
(4) 14 dagen maar bij voorkeur vóór bloei of na oogst (13) Enkel in spruitkool, t.b.v. bladvretende rupsen
(5) Vóór opengaan eerste bloemen (14) Bloem- en boerenkool en broccoli: 3 dagen
(6) 4 dagen voor doperwt en 7 dagen voor droog te oogsten erwt en spruit- en sluitkool en koolrabi: 7 dagen
(7) Na oogst of na planten (15) Groene erwt: 7 dagen en voedererwt: 14 dagen
(8) Toepassing vóór bloei en na pluk (16) Drooggeoogste erwt: 28 dagen
(9) Vóór het planten of onmiddellijk na het planten (17) Tussen planten en begin bloei toepassen
(18) Knoldselderij: 14 dagen – bleekselderij: 7 dagen

II. FUNGICIDEN in openluchtteelten
WORTEL
WITLOOF
VELDSLA
UI
SLA
SELDERIJ
SCHORSENEER
RUCOLA
PREI
PETERSELIE
KOOL
ERWT
COURGETTE
BOON
AUGURK
ASPERGE
ANDIJVIE
AARDBEI
azoxystrobin 14 d 1 d 14 d 14 d 21 d 14 d 14 d 21 d 14 d
benelaxyl-M +
42 d
mancozeb
benalaxyl
42 d
+ mancozeb
bitertanol 6 d
boscalid 7 d 7 d
boscalid
3 d 14d(1) 14 d 14 d 14 d 14 d 14 d 14 d 21 d 14 d
+ pyraclostrobin
captan 4 d (1)
carbendazim
91 d 42 d
+ flutriafol
chloorthalonil 14 d 90 d
cymoxanil +
28 d
famadone
cyproconazool 14 d 14 d
cyprodinil +
3 d 14 d 14 d 21 d
fludioxynil
difenoconazool (14) (15) 14 d 63 d 14 d 30 d 14 d
difenoconazool +
21 d 21 d 14 d 30 d 14 d
azoxystrobin
dithianon 14 d
epoxyconazool 28 d 63 d 30 d
fenamidon
21d(2)
+ fosethyl-aluminium
fenarimol 14d (4) 14 d
fenhexamid 1 d 1 d 1 d
fenpropimorf 21 d
fluazinam 28 d
fludioxonil
3 d 21 d
+ cyprodinil
fosethyl-aluminium 1 m (2)(7)
imazalil 3 d
iprodione 7 d (1) (9) (13) 3 d (13) 14 d (1) 28 d (2) 21 d
koperhydroxide 21 d
kresoxim-methyl 14 d
21

II. FUNGICIDEN in openluchtteelten (vervolg)
22
WORTEL
WITLOOF
VELDSLA
UI
SLA
SELDERIJ
SCHORSENEER
RUCOLA
PREI
PETERSELIE
KOOL
ERWT
COURGETTE
BOON
AUGURK
ASPERGE
ANDIJVIE
AARDBEI
mancozeb 0 d 10 d 28 d 28 d (18) 28 d
mancozeb
21 d 14 d
+ dimethomorf
mancozeb
28 d
+ ferbam
mandipropamid 7 d
maneb 0 d 10 d 28 d 28 d (18) 28 d
mepanipyrim 3 d
metalaxyl-M
(17) 28 d 60 d (1) 14 d
+ mancozeb
28 d
metconazool (16)
quinoxyfen 3 d
metiram 14 d
myclobutanil 3 d 14 d 14 d
penconazool 7 d
procymidon 3 d (1) 14 d (3)
propamocarb 21 d (3) 21 d (2)
(12)
pyrimethanil 3 d
tebuconazool 21 d 14 d 21 d
tebuconazool
21 d 21 d
+ trifloxystrobine
tetraconazool 30 d
thiabendazool (7)
thiofanaat-methyl 14 d (6) 14 d
thiram 7 d (1) (6) (1)
tolclofos-methyl (5)
tridemorf 42 d
triflumizool 3 d 3 d
(1) Niet meer toepassen vanaf ogenblik dat stadium (7) Vlak vóór bewaren
(13) Veiligheidstermijn bepaald door toepassingsstadium
“rijen sluiten” is bereikt.
(8) Vanaf begin bloei tot max. 14 d. later (14) Na de oogst
(2) Na intafelen van wortelen (9) Begin augustus tot half oktober (15) 14 d voor bloemkool, broccoli, Chinese kool en paksoi
(3) Niet meer na sluiten rijen; bij te verwachten
(10) 14 dagen: droog te oogsten erwt
en 21 d voor sluitkolen, spruit- en boerenkool
oogstgewicht van 200 g, 3 d. vroeger toepassen
21 dagen: doperwt
(16) 28 dagen: droog te oogsten erwt
(4) Vóór bloei of na oogst (11) Vóór einde bloei en 14 dagen: groene erwt en voedererwt
(5) Toepassen tijdens week volgend op uitplanten (12) Bij spuiten tussen 1.10 - 31.03, bij voorkeur (17) 28 dagen voor bloemkool en spruitkool
(6) Dompelen van plantsoen 28 dagen. (18) 28 dagen voor knolselderij; 42 dagen voor bleekselderij

VEILIGHEIDSTERMIJNEN BIJ GROENTEGEWASSEN
GETEELD ONDER BESCHUTTING
I. Insecticiden en acariciden in teelten onder bescherming
AARDBEI
ANDIJVIE
AUGURK
BOON
abamectine 3 d 14 d 3 d 3 d 14 d 14 d
acetamiprid 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d
azocyclotin (2)
bifenazaat 1 d 1 d 1 d
bifenthrin 3 d 3 d 3 d 3 d
clofentezin 3 d
cyromazin 14 d 14 d 14 d 14 d
deltamethrin 3 d 3 d 7 d 7 d 7 d 7 d
dichloorvos (1) (1) (1) (1)
fenbutatinoxide
1 d 3 d
hexythiazox (3) 3 d
indoxacarb 1 d 1 d
lambdacyhalothrin
7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d
lambdacyhalothrin
+ pirimicarb
7 d 7 d 7 d
methiocarb 3 d 3 d
oxamyl 14 d 14 d
pirimicarb 3 d 7 d
pymetrozin 14 d 14 d
pyridaben 3 d 3 d 7 d
spinosad 1 d 3 d
tebufenpyrad 3 d
thiacloprid 1 d 3 d 14 d 14 d 14 d
(1) Enkel bij het opstarten van de teelt of na de laatste oogst
(2) Ofwel na de laatste pluk, ofwel op de jonge aanplantingen in september
(3) Toepassen vóór de bloei of na de pluk
COURGETTE
PETERSELIE
RUCOLA
SELDERIJ
SLA
VELDSLA
23

VEILIGHEIDSTERMIJNEN BIJ GROENTEGEWASSEN
GETEELD ONDER BESCHUTTING
II. Fungiciden in teelten onder bescherming
AARDBEI
ANDIJVIE
AUGURK
BOON
azoxystrobin 3 d 14 d 14 d
bitertanol 6 d
boscalid +
pyraclostrobin
14 d 14 d 14 d 21 d
captan 14 d
carbendazim (1)
cyproconazool 14 d
difenoconazool 14 d
dimethomorf (2) 14 d
fenarimol 14 d
fenhexamid 1 d 1 d 1 d 1 d
fludioxonil +
cyprodinil
7 d (11)
imazalil 3 d
iprodione (3) (4) 3 d 3 d (4) 28 d
kresoxim-methyl 14 d
mancozeb 3 d
mandopropamid 7 d
maneb 3 d
mepanipyram 3 d
myclobutanil 3 d 14 d
penconazool 7 d
prochloraz (5)
procymidon (4) (4)
propamocarb (4) (7)
(7) (6) (4) (4)
of
of
pyrimethanil
(8)
(8)
thiofanaat-methyl (2)
thiram (9) (4) 3 d 3 d (4)
toclofos-methyl (10)
triflumizool 3 d 3 d
(1) Na het planten of na het hernemen van de groei
(2) Juist na het planten, een maand na het planten en bij de hergroei in de
lente
(3) Plant dopen in oplossing gedurende 15 minuten
(4) Niet meer toepassen wanneer rijen sluiten
(5) Toepassen na het planten in de herfst
(6) Toepassen onmiddellijk na zaaien of planten
(7) Toepassen bij het zaaien
(8) Preventief toepassen door aangieten of door meedruppelen kort na
uitplanten
(9) Hergroei – eerste bloemen geopend
(10) Een week na planten
(11) Binnen de week na planten
24
COURGETTE
PETERSELIE
SELDERIJ
SLA
VELDSLA
VENKEL

VEILIGHEIDSTERMIJNEN BIJ AKKERBOUWGEWASSEN
I. INSECTICIDEN en ACARICIDEN in openluchtteelten
ZOMER-
TARWE
ZOMER-
GERST
WINTER-
TARWE
WINTER-
GERST
VOEDER-
BIET
VLAS
TRITI-
CALE
SUIKER-
BIET
ROGGE
MAIS
KOOL-
ZAAD
HOP
HAVER
CICHOREI
AARD-
APPELEN
alpha-cypermethrin 14 d 28 d
bifenthrin 7 d 42 d 42 d 42 d 42 d
cypermethrin 7 d
deltamethrin 3 d 28 d 3 d
dimethoaat 21 d 21 d 21 d
esfenvaleraat 7 d
flonicamid 14 d 28 d
fluvalinaat 42 d 42 d 42 d
imidacloprid 35 d
lambda-cyhalothrin 7 d 14 d 42 d 7 d 42 d 7 d 7 d 7 d 7 d
lambda-cyhalothrin 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d
+ pirimicarb
methomyl 21 d
pirimicarb 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d 7 d
pyrethrinen +
14 d
koolzaadolie
tebufenpyrad 21 d
thiacloprid 14 d
zeta-cypermethrin 7 d
25

26
II. FUNGICIDEN in openluchtteelten
ZOMER-
TARWE
ZOMER-
GERST
WINTER-
TARWE
WINTER-
GERST
VOEDERBIET
TABAK
TRITICALE
SUIKERBIET
ROGGE
POOTAARD-
APPELEN
KOOLZAAD
HOP
HAVER
CICHOREI
AARD-
APPELEN
azoxystrobin 7 d 21 d
benthiavalicarb 7 d
+ mancozeb
benelaxyl-M
14 d
+ mancozeb
boscalid 56 d
carbendazim 21 d 21 d
carbendazim
60 d 28 d 28 d
+ flusilazool
carbendazim
42 d 42 d
+ flutriafol
chloorthalonil 7 d 42 d 42 d 42 d 42 d 42 d
cyazofamide 7 d
cymoxanil 21 d
cymoxanil
21 d
+ chloorthalonil
cymoxanil
21 d
+ mancozeb
cymoxanil
14 d
+ propamocarb
cyproconazool 42 d 42 d
difenoconazool 30 d 21 d 21 d
difenoconazool +
30 d
azoxystrobin
dimethomorf 14 d
dimoxystrobine
42 d 42 d
+ epoxyconazool
dithianon 28 d 28 d 28 d 28 d
epoxyconazool 30 d
epoxyconazool
42 d
+ pyraclostrobin

II. FUNGICIDEN in openluchtteelten (vervolg)
ZOMER-
TARWE
ZOMER-
GERST
WINTER-
TARWE
WINTER-
GERST
VOEDERBIET
TABAK
TRITICALE
SUIKERBIET
ROGGE
POOTAARD-
APPELEN
KOOLZAAD
HOP
HAVER
CICHOREI
AARD-
APPELEN
famoxadone
14 d
+ cymoxanil
fenamidone
7 d
+ mancozeb
fosethyl 7 d
iprodione
42 d 42 d
+ bromuconazool
koperhydroxide 14 d 14 d
koperoxychloride 14 d 14 d
mancozeb 14 d 14 d 14 d 14 d 14 d 14 d
mancozeb
28 d
+ benalaxyl
mancozeb
21 d
+ cymoxanil
mancozeb
14 d
+ dimethomorf
mandipropamid 3 d
maneb 14 d 14 d 14 d 14 d
metalaxyl
14 d
+ mancozeb
metiram voor de
bloei
metiram
21 d
+ cymoxanil
prochloraz
30 d 30 d
+ propiconazool
propamocarb
14 d
+ chloorthalonil
propiconazool
21 d 21 d
+ difenoconazool
quinoxyfen 14 d 14 d 14 d 14 d 14 d 14 d 14 d
tetraconazool 30 d 42 d
thiofanaat-methyl 21 d 21 d
zoxamide
7 d
+ mancozeb
27

VEILIGHEIDSTERMIJNEN VOOR HERBICIDEN BIJ GROENTEGEWASSEN IN OPEN LUCHT EN
BIJ AKKERBOUWGEWASSEN IN OPEN LUCHT
28
ZOMER-
TARWE
ZOMER-
GERST
WORTEL
WINTER-
TARWE
WINTER-
GERST
VLAS
VENKEL
UI
TRITI-
CALE
SPELT
SJALOT
SELDERIJ
ROGGE
PREI
POOTAARD-
APPELEN
KOOL-
ZAAD
KOOLGE-
WASSEN
HAVER
GRAS-
LAND
ERWT
BOON
AARDBEI
AARD-
APPELEN
aminopyralide +
7 d
fluroxypyr
asulam 7 d
bentazon 7 d
carfentrazon-ethyl (1)
chloorprofam (2) 90 d
clopyralid
7 d
+ fluroxypyr
+ MCPA
clopyralid
8 d
+ fluroxypyr
+ ioxynil
dicamba 7 d
dicamba + MCPA
7 d
+ 2,4-D
dichloorprop-P
7 d
+ mecoprop-P
+ MCPA
diquat 4 d 4 d 4 d 10 d 7 d 4 d 4 d 1 d 7 d 7 d
ethofumesaat 14 d
fluroxypyr 7 d
fluroxypyr
14 d
+ florasulam
fluroxypyr
14 d
+ triclopyr
glufosinaat-
14 d na
ammonium
klappen
loof
glyfosaat-
7 d 7 d 7 d 14 d 7 d 7 d 7 d 14 d 7 d 7 d 7 d 7 d
isopropylaminezout
ioxynil 14 d 7 d
MCPA 7 d
MCPB 7 d
mecoprop-P 7 d
metsulfuron-methyl 14 d
pyraflufen-etyl 14 d
pyridaat 28 d 56 d 56 d
S-metolachloor 30 d
thifensulfuron-methyl 28 d
triclopyr 14 d
2,4 D 7 d
2,4-D + MCPA 7 d
(1) pootgoedteelt: 2 d; aardappelteelt na mechanische loofbehandeling: 2 d en aardappelteelt zonder voorafgaande mechanische loofbehandeling: 14 d
(2) knolselder: 120 dagen – bleekselderij: 90 dagen

Respecteer afstand van minstens … m tot eender welke waterloop of -oppervlak met
klassieke spuittechniek (minimum 1 m voor alle teelten)
HERBICIDEN INSECTICIDEN / ACARICIDEN FUNGICIDEN
asulam 2 m abamectine 20 m (3) azoxystrobin 5-10-20 m (1)
beflubutamide + isoproturon 5 m
benfluralin 5 m-20 m (1) en (2) acetamiprid 5 m azoxystrobin + fenpropimorf 10 m
benelaxyl-M + mancozeb 10 m
bromoxynil 2 m alpha-cypermethrin 20 m (5) bitertanol 5 m
clopyralid + fluroxypyr + ioxynil 20 m (1) azocyclotin 10 m benthiavalicarb + mancozeb 5 m
clopyralid + fluroxypyr + MCPA 5 m bifenazaat 5 m boscalid + epoxyconazool 5 m
bifenox + mecoprop-P + ioxynil 20 m bifenthrin 20 m boscalid + pyraclostrobin 5-10 m (1)
(1)(3)(5)
clopyralid 5 m captan carbendazim + flusilazool 10 m
diflufenican 10-20 m
10 m cymoxanil + chloorthalonil
(1)(2)
dimethenamide 20 m clofentezin
5 m cymoxanil + mancozeb 10-20 m
diquat 20 m cyproconazool + chloorthalonil 20 m
cyfluthrin 20 m cyproconazool + cyprodinil 10 m
dimethomorf + mancozeb 20 m (3)
epoxyconazool + pyraclostrobin 5 m
fenmedifam 5 m cypermethrin 10-20 m famoxadone + cymoxanil 20 m
(1)(5)
flazasulfuron 5 m deltamethrin 5-10 m fenamidone + mancozeb 20 m
flufenacet + atrazin 5 m (2) dimethoaat 10 m fenarimol 2 m
flufenacet + diflufenican 5-20 m esfenvaleraat 5 m fluazinam 5-20 m (3)
flufenacet + metosulam 10 m (1) fipronil 2 m fludioxonil + cyprodinil 5-10-20 m
(1)
fluopicolide 2 m
flufenacet + metribuzin 10 m fosalone 20 m (2) flusilazool + famoxadone 20 m
flufenacet + terbuthylazin 10 m flusilozool 5 m
flupyrsulfuron-methyl + thifensulfuron-methyl 20 m imidacloprid 2-5-20 m (1) flutriafol + carbendazim 20 m (2)
koperhydroxide 10-20-30 m
(5)(1)
fluroxypyr + triclopyr 10 m lambda-cyhalothrin 5-10 m kresoxim-methyl 5 m
flurtamone + diflufenican 5 m lambda-cyhalothrin + 5-10-20 m kresoxim-methyl + epoxyconazool 2 m
pirimicarb
(1)
foramsulfuron + isoxadifen-ethyl 10 m methiocarb 20 m (3) kresoxim-methyl + fenpropimorf 10 m
glyfosaat 5 m mancozeb 5-20 m (1)
pyrethrinen +
10 m maneb 5 m
koolzaadolie
iodosulfuron-methyl-natrium + mefenpyr-diethyl 2 m spinosad 2 m metalaxyl-M + fluazinam 5 m
ioxynil 5 m
ioxynil + isoproturon + diflufenican 20 m tebufenpyrad 20 m metalaxyl-M + mancozeb 5-10 m (1)
isoproturon 20 m thiacloprid 5-10-20 m picoxystrobine 5 m
(1) (2)
29

HERBICIDEN INSECTICIDEN / ACARICIDEN FUNGICIDEN
isoproturon + bifenox 5 m zeta-cypermethrin 20 m prochloraz 10 m
prothioconazool 5 m
isoproturon + diflufenican 20 m prothioconazool + tebuconazool 5 m
pyraclostrobin 5 m
isoproturon + fenoxaprop-P-ethyl + mefenpyr-diethyl 20 m pyraclostrobin + fenpropimorf
5 m
+ epoxiconazool
isoproturon + picolinafen 20 m (3) pyrimethanil 2 m
isoxaflutol + flufenacet 5 m quinoxyfen 5 m
linuron 10-20 m spiroxamine 10 m
MCPA 2 m tebuconazool + trifloxystrobine 5 m
mecoprop-P + bifenox 10 m tolclofos-methyl 5 m
mesosulfuron-methyl + iodosulfuron-methyl-natrium +
5 m trifloxystrobine + cyproconazool 20 m
mefenpyr-diethyl
mesosulfuron-methyl + iodosulfuron-methyl-natrium +
20 m (3)
mefenpyr-diethyl + diflufenican
mesotrione 2 m trifloxystrobine + propiconazool 20 m
trifloxystrobine + prothioconazool 5 m
metamitron 2-5 m triflumizool 5 m
30
metazachloor 5-10-20 m(1)
metazachloor 10-20 m (1) zoxamide + mancozeb 2 m
metazachloor + quinmerac 20 m (5)
metosulam + atrazin 5 m
metsulfuron-methyl + carfentrazon-ethyl 2 m
metsulfuron-methyl + flupyrsulfuron-methyl 2 m
metsulfuron-methyl + thiofensulfuron-methyl 2 m
metsulfuron-methyl 2 m
nicosulfuron 2 m
pendimethalin 5 m
pendimethalin + flufenacet 20 m
propachloor 20 m
propachloor 20 m (2)
prosulfocarb 10 m
pyraflufen-etyl 5 m
pyridaat 5 m
S-metolachloor 10 m
S-metolachloor + terbuthylazin 5 m
sulfosulfuron 5 m
tepraloxydim 20 m
topramezone + dimethenamide 20 m
tribenuron-methyl 5 m
trifloxystrobine 20 m
trifluralin + linuron 20 m
(4) Toepassing met 50% driftreducerende techniek bij sjalot en prei
(5) Toepassing met min. 90% driftreducerende techniek
(6) Aardappelen: vóór planten: 10 m met klassieke techniek
(1) Afhankelijk van de teelt
(2) Toepassing met 50% driftreducerende techniek
(3) Toepassing met min. 75% driftreducerende techniek
Noot: de afstand die moet gerespecteerd worden, kan variëren naargelang het handelsproduct en de teelt

Overzicht van de opgebruikdata van de diverse gewasbeschermingsmiddelen
Opgelet: onderhavige tabel vermeldt niet de vervallen of ingetrokken erkenningen. Raadpleeg hiervoor www.fytoweb.fgov.be
Werkzame stof Opgebruikdatum bij In brochure vermelde gewas Handelsnaam
eindgebruiker
benfuracarb 20.03.09 Oncol 5G Otsuka
carbaryl 21.11.08 Agrichim Carbaryl
carbofuran 13.12.08 Witloof, cichorei, koolgewassen, mais, bieten Curater, Curater 1 GR, Furadan 5 G
carbosulfan 13.12.08 Witloof, cichorei, koolgewassen, mais, bieten Belfort 1 G, Marshal 5 GR, Skeriff 1 GR
diazinon 05.12.08 Koolgewassen, uien, sjalot, bieten Disonal, Disonex “V”, Disonex Granulaat
dichloorpropeen 20.03.09 Aardbeien, koolgewassen D-D 95, Telone II
dichloorvos 06.12.08 Aardbeien, augurk, courgette, stamslabonen Luxan DDVP 600 EC, Luxan Dichloorvos Speciaal
fenpropimorf +
20.03.08 Graangewassen Mentor
kresoxim-methyl
haloxyfop-R-methyl 19.12.08 Boon, erwt, peterselie, prei, schorseneer,
Eloge
spinazie, suikerbiet, ui, veldboon, vlas,
selderij, voederbieten, witloof
methabenzthiazuron 31.12.09 Erwt, prei, graangewassen Ormet
methomyl 19.03.09 Sla Lannate 20 SL
oxydemeton-methyl 21.11.08 Koolgewassen Metasystox R
paraquat 11.07.08 Gramoxone, Priglone
procymidone 31.12.08 Aardappel, andijvie, sla, boon Sumisclex
thiodicarb 25.11.08 Aardbeien, graangewassen, grasland,
Skipper
koolgewassen, koolzaad
trifluralin 20.03.09 Graangewassen Fluralex 480 SC, Treflan, Trilin
31

BESTRIJDING VAN ONKRUIDGRASSEN
A. Overzicht van de systemische bladgraminiciden, de gewassen waarin ze mogen ingezet worden en
de respectieve veiligheidstermijnen
32
Graminicide clethodim cycloxydime fluazifop-Phaloxyfop-R- propaquizafop quizalofop- tepraloxydim
butylmethyl
(+ additief) ethyl-D
Gewas
(+ additief) (+ additief)
Aardbei (3) 28 d
Aardappel (consumptie) 60 d 56 d 42 d 28 d 35 d
Aardappel (pootgoed)
Andijvie 42d
Asperge 42 d
Boon 60 d (1) (7) (6) 28 d 35 d
Cichorei 56 d 28 d
Erwt 60 d (2) 56 d (6) 28 d (2) 42 d (2) 28 d 35 d
Koolgewassen 28 d 42 d
Koolzaad 28 d voor de winter voor de winter 42 d 28 d voor de winter
Peterselie 21 d (4)
Prei 42 d (4) 42 d
Rucola 42 d
Schorseneer (4) 28 d 56 d (4) 28 d
Selderij (5)
Sla 42 d
Spinazie (4) 21 d (4)
Suikerbiet 90 d 90 d 56 d (4) 28 d 28 d 56 d
Ui 28 d 28 d 28 d 42 d
Veldboon 28 d 56 d 28 d 28 d 56 d
Venkel 42 d
Vlas vlas 5-10 cm 28 d voor max. hoogte
Voederbiet 90 d 90 d 28 d (4) 28 d 28 d 56 d
Witloof 56 d 56 d 28 d
Wortel 28 d 56 d 28 d 42 d
(5) knolselderij: 56 dagen - bleekselderij: 42 dagen
(6) voor de bloei
(7) stamslaboon: 56 dagen – viciaboon: 28 dagen
(1) groene boon
(2) voedererwt
(3) voor de bloei of na de oogst
(4) veiligheidstermijn bepaald door toepassingsstadium

B. Toedieningen
De graminiciden niet mengen met andere herbiciden (behalve bij suikerbiet binnen het FAR-systeem).
a) Eénjarige onkruidgrassen algemeen (duist, windhalm,
wilde haver, onkruidgiersten zoals hanenpoot en opslag
van granen en raaigrassen) behalve straatgras.
- clethodim (0,12 kg/ha) Geen uitvloeier toevoegen.
- cycloxydime (0,2 kg/ha)
of fluazifop-P-butyl (0,188 kg/ha) Tegen duist en hanenpoot: 0,125 kg/ha.
of quizalofop-ethyl-D (0,050 kg/ha) Tegen opslag van granen en tegen wilde haver en tegen uitgestoelde
grassen: 0,0625-0,075 kg/ha.
versterkt met uitvloeier (1 ‰) In aardappel, cichorei, mais en witloof.
- haloxyfop-R-methyl (+ additief) (0,054 kg/ha) Vóór de uitstoeling. Tegen raaigras 0,081 kg/ha, 1 toepassing.
Opgebruikdatum: 19.12.08.
- propaquizafop (+ additief) (0,075-0,100 kg/ha) Tegen opslag van raaigrassen en tegen wilde haver: 0,100-
0,120 kg/ha.
Geen uitvloeier toevoegen.
- tepraloxydim (50 gram/ha)
b) Straatgras
- clethodim (0,120 kg/ha)
- haloxyfop-R-methyl (+ additief)
Geen uitvloeier toevoegen. Straatgras maximaal 3 bladeren.
(0,108 kg/ha)
Opgebruikdatum: 19.12.08.
- tepraloxydim (50-75 gram/ha) Hoogste dosis vanaf uitstoeling.
33

34
c) Overblijvende onkruidgrassen: onderdrukking van
kweek van 15-20 cm
- clethodim (0,36 kg/ha) Geen uitvloeier toevoegen. Enkel in biet.
- cycloxydime (0,400-0,600 kg/ha)
of fluazifop-P-butyl (0,375 kg/ha
of 2 x 0,188 kg/ha)
of quizalofop-ethyl-D (0,150 kg/ha of 2 x 0,075 kg/ha)
versterkt met uitvloeier (1 ‰) In aardappel, cichorei, mais en witloof.
- haloxyfop-R-methyl (+ additief) (0,108 kg/ha) Geen uitvloeier toevoegen.
Opgebruikdatum: 19.12.08
- propaquizafop (+ additief) (0,50 kg/ha of 2 x 0,075 kg/ha)
- tepraloxydim (0,1 kg/ha)

RESISTENTIE
Men spreekt van resistentie wanneer een middel, dat in het verleden succesvol
werd ingezet tegen een bepaalde ziekte, plaag of onkruid aan de normale dosis
(vaak wordt een lagere dosis dan de “erkende dosis” aangewend, bijvoorbeeld in
“lage-dosis-systemen” …), hiertegen faalt. Dit falen is dan niet het gevolg van een
gebrek aan kwaliteit van het betrokken product, een foutieve toepassing (dosis,
ontwikkelingsstadium, toedieningstechniek, …) of evenmin het gevolg van
uitzonderlijke klimatologische of omgevingsfactoren.
Resistentie kunnen we omschrijven als het optreden van stammen, biotypen of
populaties binnen een bepaalde soort die gewasbeschermingsmiddelen verdragen
in hoeveelheden die voor het “wilde of oorspronkelijke type” van dezelfde soort
dodelijk zijn.
Resistentie is het gevolg van het optreden van genetisch gebonden veranderingen
in de gevoeligheid van de ziekte-, plaag of onkruidpopulatie. Resistentie is dus
erfelijk.
Resistentie ontstaat altijd door evolutie en selectie. Er zijn diverse resistentiemechanismen:
• geen adsorptie (opname) meer van het gewasbeschermingsmiddel door
het betrokken organisme;
• snelle detoxificatie door het betrokken organisme;
• snelle eliminatie (uitscheiding) van het gewasbeschermingsmiddel door het
betrokken dierlijke organisme;
• gedragsverandering door plaagorganisme, zodat het minder in contact
komt met het gewasbeschermingsmiddel;
• geen binding meer van het gewasbeschermingsmiddel in het betrokken
organisme.
Diverse factoren spelen een rol bij het optreden van resistentie:
• het gebruik van persistente middelen verhoogt de kansen op resistentie
(echter, ook gebruik van niet-persistente middelen kan resulteren in zeer
snelle ontwikkeling van resistentie: voorbeeld: FOPs en DIMS bij grassen);
• het gebruik van resistente of tolerante rassen;
• het gebruik van een specifiek of een selectief middel ter bestrijding van
dierlijke vijanden verlaagt de kansen op resistentie;
• een ondersteuning met niet-chemische bestrijdingsmethoden verlaagt de
kansen op resistentie;
• de intensiteit in gebruik van een bepaald gewasbeschermingsmiddel:
o een te hoge of te lage dosis kan het risico voor resistentie
verhogen;
o herhaalde toepassingen van eenzelfde middel of van eenzelfde
groep van middelen met dezelfde werkingswijze verhogen de kans
op resistentie;
o afwisselingen met andere chemische families of mengingen van
middelen van verschillende chemische families en met verschillende
werkingswijze(n) verlagen de kans op resistentie.
35

36
Chemische families insecticiden en acariciden
IRAC-Code Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
benfuracarb
carbofuran
carbosulfan
Carbamaten
methiocarb
methomyl
1 Remming acetylcholine esterase
oxamyl
pirimicarb
chloorpyrifos
diazinon
Organische fosforesters dichloorvos
dimethoaat
oxydemeton-methyl
2 Antagonisme chloridestromen Fenylpyrazolen fipronil
alpha-cypermethrin
bifenthrin
beta-cyfluthrin
cyfluthrin
cypermethrin
3 Verandering natriumstromen Synthetische pyrethroïden deltamethrin
esfenvaleraat
fluvalinaat
lambda-cyhalothrin
tefluthrin
zetacypermethrine

IRAC-Code Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
clothianidin
Nicotine acetylcholine receptor
4
Neonicotinoïden
imidacloprid
agonisme/antagonisme
thiacloprid
Nicotine acetylcholine receptor
5
Spinosynen spinosad
agonisme
6 Activatie chloride stromen Avermectinen abamectine
7 Juvenielhormoon Pyriproxifen pyriproxifen
Onbekende of niet gespecifiëerde
9
Pyrimidine azomethine pymetrozin
werking
Onbekende of niet gespecifiëerde Clofentezin clofentezin
10
werking Hexythiazox hexythiazox
Bacillus thuringiensis subsp.
Bacillus thuringiensis subsp. Aizawai
Microbiële verstoorders van Aizawai
11
membraan darmkanaal Bacillus thuringiensis subsp. Bacillus thuringiensis subsp.
Kurstaki
Kurstaki
azocyclotin
12 Inhibitie van ATP-synthase Organotinverbindingen
fenbutatinoxide
Inhibitie chitine biosynthese,
15
Benzoylurease diflubenzuron
type 0
Inhibitie chitine biosynthese,
16
Buprofezin buprofezin
type 1
17 Verstoring vervelling Cyromazin cyromazin
18 Verstoring vervelling Diacylhydrazinen tebufenozide
Inhibitie mitochondriaal
pyridaben
21
METI
electronentransport
tebufenpyrad
Spanningsafhankelijke
22
Indoxacarb indoxacarb
natriumstroom antagonisten
Neutrale inhibitoren (onbekende
25
Bifenazaat bifenazaat
werkingswijze)
37

Chemische families fungiciden
38
FRAC-Code Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
carbendazim
Benzimidazolen
1 Mitose: beta-tubuli assemblage
thiabendazool
Thiofanaten thiofanaat-methyl
iprodione
MESTDECREET/histidine-kinase
2
Dicarboximiden
procymidone
in osmotisch transductiesignaal
bitertanol
cyproconazool
difenoconazool
epoxyconazool
fluquinconazool
flusilazool
flutriafol
metconazool
Triazolen
myclobutanil
C14-demethylisatie bij
penconazool
3
sterolbiosynthese
propiconazool
prothioconazool
tebuconazool
tetraconazool
triadimenol
triticonazool
Pyrimidinen fenarimol
imazalil
Imidazolen
prochloraz
triflumizool

FRAC-Code Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
benalaxyl
Acylalaninen
metalaxyl
4 RNA polymerase I
metalaxyl-M
Oxazolidinonen oxadixyl
Butyrolactonen ofurace
Morfolinen fenpropimorf
Reductase en isomerase in
5
Piperidinen fenpropidin
sterolbiosynthese
Spiroketalaminen spiroxamine
Complex II in ademhaling Pyridine carboxamiden boscalid
7 schimmels (succinaat
flutolanil
Benzamiden
dehydrogenase)
mepronil
cyprodinil
9 Biosynthese methionine Anilino-pyrimidinen
mepanipyrim
pyrimethanil
azoxystrobin
Methoxy-acrylaten
picoxystrobine
Methoxy-carbamaten pyraclostrobin
kresoxim-methyl
Complex II in ademhaling Oximino-acetaten
11
trifloxystrobine
schimmels (ubiquinol oxidase)
Oximino-acetamiden dimoxystrobine
Oxazolidine-dionen famoxadone
Dihydro-dioxazinen fluoxastrobin
Imidazolinones fenamidone
Fenylpyrrolen fludioxonil
MESTDECREET/histidine-kinase
in osmotisch transductiesignaal
12
13 G-eiwitten in vroege celsignalen Quinolinen quinoxyfen
tolclofos-methyl
Aromatische
hydroxycarbonen
14 Peroxidatie lipiden
39

FRAC-Code Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
40
Hydroxy-aniliden fenhexamid
3-ketoreductase tijdens C4demethylisatie
van biosynthese
sterol
17
20 Celdeling Fenylureum pencycuron
Cyano-imidazolen cyazofamid
Complex III van ademhaling
schimmel: ubiquinon reductase
21
22 Mitose: beta-tubuli assemblage Toluamiden zoxamide
27 Onbekend Cyanoacetamide oxinen cymoxanil
28 Permeabiliteit van celmembranen Carbamaten propamocarb
Ontkoppeling van oxidatieve
29
2,6-dinitro-aniline fluazinam
fosforilatie
32 DNA/RNA synthese Isoxazolen hymexazool
33 Onbekend Ethyl-fosfonaten fosethyl
35 Onbekend Benzotriazinen triazoxide
38 ATP productie (voorstel) Thiofeen-carboxamides silthiofam
Cinnaminezuren dimethomorf
Fosfolipidesynthese en
40
Valinamide carbamaten benthiavalicarb
celwandafzettting
Mandelinezuren mandipropamid
Pyridinylmethylbenzamiden fluopicolide
Verplaatsing van spectrineachtige
eiwitten
43
U8 Onbekend Benzofenonen metrafenone

FRAC-Code Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
koperhydroxide
M1 Koperverbindingen
koperoxychloride
M2 Zwavel zwavel
mancozeb
maneb
M3 Veelzijdige werking
Dithiocarbamaten
metiram
thiram
ziram
M4 Ftaalimiden captan
M5 Chloornitrilen chloorthalonil
M9
Quinonen (antraquinonen) dithianon
41

Chemische families herbiciden
42
HRAC-groep Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
clodinafop-propargyl
fenoxaprop-P-ethyl
fluazifop-P-butyl
Aryloxyfenoxypropionaat 'FOPs'
haloxyfop-R-methyl
Remming acetyl carboxylase
propaquizafop
A
(ACCase)
quizalofop-ethyl-D
clethodim
Cyclohexaandion 'DIM's'
cycloxydime
tepraloxydim
Fenylpyrazoline ‘DEN’s’ pinoxaden
amidosulfuron
flupyrsulfuron-methyl
foramsulfuron
iodosulfuron-methyl-natrium
Sulfonylureum
mesosulfuron-methyl
metsulfuron-methyl
nicosulfuron
rimsulfuron
triflusulfuron-methyl
Imidazolinon imazaquin
florasulam
Triazolopyrimidine
metosulam
Sulfonylamino-carbonyltriazolinon propoxycarbazone-Na
Triazinen terbuthylazin
metamitron
Triazinonen
metribuzin
Uracil lenacil
Pyridazinonen chloridazon
desmedifam
Fenylcarbamaten
fenmedifam
Remming acetolactaatsynthese
(ALS)
B
Remming fotosynthese
(fotosysteem II)
C1

HRAC-groep Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
chloortoluron
isoproturon
linuron
methabenzthiazuron
Ureum
Remming fotosynthese
(fotosysteem II)
C2
bromoxynil
Nitrillen
Remming fotosynthese
ioxynil
C3
(fotosysteem II)
Benzothiadiazinon bentazon
Fenylpyridazine pyridaat
Omleiding elektronen in
diquat
D
Bipyridylium
fotosysteem I
Difenylether bifenox
Remming protoporfyrinogeen Fenylpyrazol pyraflufen-etyl
E
oxidase (PPO of Protox)
N-fenylftaalimide cinidon-ethyl
Triazolinon carfentrazon-ethyl
Verbleking: remming biosynthese
diflufenican
Pyridinecarboxamide
F1 carotenoïden ter hoogte van
picolinafen
fytoeendesaturase (PDS) Andere flurtamone
Verbleking: remming 4-
mesotrione
F2 hydroxyfenyl-pyruvaat
Triketon
sulcotrion
dioxygenase (4-HPPD)
Verbleking biosynthese
Isoxazolidinon clomazon
F3 carotenoïden (doelwit niet
Difenylether aclonifen
gekend)
G Remming EPSP synthese Glycine glyfosaat
H Remming glutaminesynthetase Fosfinezuur glufosinaat-ammonium
Carbamaat asulam
benfluralin
Dinitroaniline
pendimethalin
trifluralin
Benzamide propyzamide
Remming dihydroxypteroaatsynthase
(DHP)
I
Remming assemblage
microtubuli
K1
43

HRAC-groep Werkingswijze Chemische familie Werkzame stof
Remming mitose/ organisatie
carbetamide
K2
Carbamaat
microtubuli
chloorprofam
dimethenamide
metazachloor
Remming synthese vetzuren met
metolachloor
K3 zeer lange keten (VLCFAs)
pethoxamide
(Remming celdeling)
Acetamide napropamide
Oxyacetamide flufenacet
Remming synthese celwand
L
Benzamide isoxaben
(cellulose)
Remming synthese lipiden Benzofuran ethofumesaat
N
(andere dan remming ACCase) Thiocarbamaat triallaat
2,4-D
dichloorprop-P
Fenoxy-carboxylinezuur
MCPA
MCPB
Werking zoals indolazijnzuur
mecoprop-P
O
(synthetische auxinen)
Benzoëenzuur dicamba
clopyralid
Pyridinecarboxylzuur
fluroxypyr
triclopyr
Chinolinecarboxylinezuur quinmerac
Z Werkingswijze niet gekend Andere dazomet
44

DE IN GROENTETEELT ERKENDE ADDITIEVEN
Gewas
Trend 90
isodecyl-alcohol ethoxylaat
Witloofwortelteelt 100 ml/100 l
Prei (*) 100 ml/100 l
Broccoli (*) 100 ml/100 l
Bloemkool (*) 100 ml/100 l
Witte kool (*) 100 ml/100 l
Rode kool (*) 100 ml/100 l
Savooikool (*) 100 ml/100 l
Spruitkool (*) 100 ml/100 l
Chinese kool (*) 100 ml/100 l
Paksoi (*) 100 ml/100 l
Spitskool (*) 100 ml/100 l
Voederkool (*) 100 ml/100 l
Boerenkool (*) 100 ml/100 l
Mergkool (*) 100 ml/100 l
Koolrabi (*) 100 ml/100 l
Wortelen (*) 100 ml/100 l
Stamslabonen 100 ml/100 l
Sla 100 ml/100 l
Aardbeien 100 ml/100 l
(*) enkel in openlucht teelt
45

DE IN AKKERBOUWTEELTEN ERKENDE ADDITIEVEN
46
Weed-oil
Vegetal
Super
Mineral
Trend 90 Actirob B Gaon Natol Tipo Vegoil S Vegetop Biotop Topoil S
Frigate Moniplus Ranman
component B
Handelsnaam
paraffineolie paraffineolie paraffineolie paraffineolie
veresterde
koolzaadolie
koolzaadolie
veresterde
koolzaadolie
veresterde
koolzaadolie
veresterde
koolzaad-olie
veresterde
koolzaadolie
isodecyl-alcohol
ethoxylaat
heptamethyltrisiloxane
geëthoxyleerde
vetzure amines
geëthoxyleerde
vetzure amines
Teelt
Grasland 0,5 l/100 l
Wintertarwe 0,5 l/100 l 0,20% 1 l/ha 1 l/150 l/ha 1 l/ha 1 l/ha 1 l/ha
Zomertarwe 0,5 l/100 l 1 l/ha 1 l/150 l/ha 1 l/ha 1 l/ha 1 l/ha
Wintergerst 0,5 l/100 l 1 l/150 l/ha
Zomergerst 0,5 l/100 l 1 l/150 l/ha
Haver 0,5 l/100 l 1 l/150 l/ha
Spelt 0,5 l/100 l 0,20% 1 l/150 l/ha
Triticale 0,20% 1 l/150 l/ha
Bewaar-
1 - 2 l/ha
0,15 l/ha 100 ml/100 l
aardappelen
(2)
Poot-
0,15 l/ha 100 ml/100 l 2 l/ha
aardappelen
Mais 100 ml/100 l 2 l/ha 1 l/150 l/ha 2 l/ha 2 l/ha 3 l/ha 2 l/ha 1,5 - 3 l/ha 1,5 - 3 l/ha 1,5 - 3 l/ha 1,5 - 3 l/ha
Cichorei 100 ml/100 l
0,5 - 2 l/ha
(1)
0,5 - 2 l/ha
0,5 - 2 l/ha
(1)
0,5 - 2 l/ha
(1)
0,5 - 2 l/ha
(1)
1 l/ha
0,5 - 2 l/ha
(1)
0,5 - 2 l/ha
0,5 - 2 l/ha
Bieten
1 l/150 l/ha
(1)
(1)
(1) in FAR-systeem: 0,5 - 1 l/ha
(2) 1 l/ha in menging met carfentrazon-ethyl en 2 l/ha in menging met diquat

Geleide bestrijding van ziekten en plagen
Om ziekten en plagen te beheersen wordt meestal gebruik gemaakt van
strakke behandelingsschema’s of zogenaamde kalenderbespuitingen. Soms
blijken echter sommige behandelingen overbodig. Door het toepassen van
geleide bestrijding doet de teler een economisch voordeel, wordt het milieu
minder belast en kan men een kwaliteitsvol gewas produceren. Door kennis
van de levenswijze van de parasiet weet men wanneer deze kan voorkomen
en door het uitvoeren van waarnemingen te velde gaat men kijken of ze
werkelijk in voldoende aantallen voorkomt om een economische bestrijding te
garanderen. Hierbij komen steeds meer hulpmiddelen ter beschikking van de
teler om na te gaan wanneer een ziekte of plaag in een gewas aanwezig is.
Pas indien de aanwezigheid zo groot is dat die kan leiden tot economische
schade, is een behandeling noodzakelijk. Hierbij wordt gebruik gemaakt van
schadedrempels en wordt tevens rekening gehouden met de
weersverwachtingen. De hulpmiddelen die het mogelijk maken ziekten en
plagen waar te nemen in diverse gewassen staan vermeld in onderstaande
tabel.
Teelt
Aardappelen
Waarnemingsmethode
Aardappelplaag visuele controle
dagelijkse opvolging weergegevens op basis van
32 meetposten
Bladluizen
Aardbei
visuele controle (consumptie)
gele vangbakken (pootgoed)
Bladluizen visuele controle
Rode spin visuele controle
Trips visuele controle
Andere
Biet (suiker-)
visuele controle
Alle plagen en ziekten
Bloemkool
wekelijkse of tweewekelijkse visuele waarnemingen
en tellingen op 60 waarnemingsvelden
Koolbladvlieg gele vangbakken
Koolmot feromoonval
Koolvlieg lokval
Rupsen en bladluizen visuele controle
Andere
Broccoli
visuele controle
Koolmot feromoonval
Koolvlieg lokval
Rupsen en bladluizen visuele controle
Ziekten
Cichorei (industriële)
visuele controle
Alle plagen en ziekten
Erwt
wekelijkse of tweewekelijkse visuele waarnemingen en
tellingen, visuele controle op 20 waarnemingsvelden
Erwtenpeulboorder feromoonval
Bladluizen
Granen
visuele controle
Bladluizen visuele controle op 50 waarnemingsvelden
Bladziekten wekelijkse, visuele controle op 50 waarnemingsvelden
Smalle graanvlieg
Hop
staalnames in najaar in kustgebied en Wase polders
Hopplaag dagelijkse opvolging weermodel op basis van
3 weersposten
Bladluizen wekelijkse, visuele controle op 2 waarnemingsvelden
Rode spin visuele controle
47

Prei
Bladziekten visuele controle
opmeten temperatuur en relatieve vochtigheid
Preimot feromoonval
Tabakstrips blauwe plakval + opmeten temperatuur
Andere
Selderij
visuele controle
Bladluizen visuele controle
Wortelvlieg
Spruitkool
gele plakvallen
Koolmot feromoonval
Koolvlieg lokval
eilegval
Rupsen en bladluizen visuele controle
Stip (Mycosphaerella) visuele controle
opmeten temperatuur en relatieve vochtigheid
Andere ziekten
Wortel
visuele controle
Bladluizen visuele controle
Wortelvlieg
Witloof
gele plakvallen
Witloofmineervlieg gele vangbakken
Slawortelluis gele vangbakken
Bladluizen gele vangbakken
48

50
Overzicht waarschuwingsdiensten ziekten en plagen
Teelt Plaag Instantie Info
Aardappel Aardappelplaag PCA v.z.w. Tel. 09/381.86.92
pieter.vanhaverbeke@proefcentrum-kruishoutem.be
Bladluizen (consumptie-aardappel) PCA v.z.w. Tel. 09/381.86.92
pieter.vanhaverbeke@proefcentrum-kruishoutem.be
Bladluizen (pootgoed) PCA v.z.w. Tel. 051/27.32.42
kurt.demeulemeester@west-vlaanderen.be
LAVA-veilingen
Aardbei Alle ziekten en plagen uitgevoerd door proeftuinen:
-Meerle (PCH)
-Beitem (POVLT)
-Kruishoutem (PCG)
-Velm (PCFruit)
Biet (suiker) Alle ziekten en plagen KBIVB v.z.w. www.irbab-kbivb.be + verzending per mail/fax (op
aanvraag)
Cichorei (industriële) Alle ziekten en plagen KBIVB v.z.w. www.irbab-kbivb.be
Erwt Erwtenpeulboorder West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
povlt@west-vlaanderen.be
Hop Hopplaag
WPA v.z.w. Tel. 051/27.32.40
Bladluizen
lies.willaert@west-vlaanderen.be
Koolgewassen Koolmot PCBT v.z.w. Tel. 051/27.32.51
(biologische teelt)
femke.temmerman@west-vlaanderen.be
Kooluil PCBT v.z.w. Tel. 051/27.32.51
femke.temmerman@west-vlaanderen.be
Koolwitje PCBT v.z.w. Tel. 051/27.32.51
femke.temmerman@west-vlaanderen.be
Koolgewassen Koolmot West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
(geïntegreerde teelt)
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver
Koolvlieg West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver
Bladluizen West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver
Rupsen West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver

Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Stip West-Vlaamse Proeftuin v.z.w.
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver
Preimot PCBT v.z.w. Tel. 051/27.32.51
femke.temmerman@west-vlaanderen.be
Papiervlekkenziekte West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver
Preimot West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver
Tabakstrips West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be en LAVA-veilingen
Kruishoutem
Sint-Katelijne-Waver
Prei
(biologische teelt)
Prei
(geïntegreerde teelt)
Wintergranen Bladluizen tijdens najaar LCG v.z.w. Tel. 051/27.32.41
Fax. 051/24.00.20
daniel.wittouck@west-vlaanderen.be
Bladluizen in vroeg voorjaar LCG v.z.w. Tel. 051/27.32.41
Fax. 051/24.00.20
daniel.wittouck@west-vlaanderen.be
Wintertarwe Ziekten algemeen LCG v.z.w. Tel. 051/27.32.41
Fax. 051/24.00.20
daniel.wittouck@west-vlaanderen.be
Bladluis tijdens de zomer LCG v.z.w. Tel. 051/27.32.41
Fax. 051/24.00.20
daniel.wittouck@west-vlaanderen.be
Smalle graanvlieg LCG v.z.w. Tel. 051/27.32.41
Fax. 051/24.00.20
daniel.wittouck@west-vlaanderen.be
Witloof Witloofmineervlieg
uitgevoerd door
LAVA-veilingen
Wollige slawortelluis
- West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. dennis.desmet@west-vlaanderen.be
Bladluizen
(POVLT) Beitem
Tel. 051/27.32.90
Fax. 051/24.00.20
- Proeftuin Herent (NPW)
- CARAH
Wortel Wortelvlieg West-Vlaamse Proeftuin v.z.w. Tel. 051/27.33.02
danny.callens@west-vlaanderen.be
51

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
52
AARDAPPEL
Zie blz. 9
BRUINROT
(Ralstonia solanacearum)
Zie blz. 9
RINGROT
(Clavibacter michiganensis sp.
sepedonicus)
Primaire infectiebronnen voorkomen:
Bestrijding van zodra infectiegevaar en zeker
- sorteerresten van vorige oogst afdekken vóór ziekte optreedt (volg waarschuwings-
- opslag in andere gewassen bestrijden
berichten).
- eerste infecties vernietigen in vroege
Inlichtingen: PCA, tel. 09/381.86. 92.
aardappelpercelen, (plastiekteelt, privé- Frequentie van spuiten: om de (4)7 tot 10(14)
gaand met secundair optredend natrot.
tuintjes)
dagen, volgens groeisnelheid en infectiedruk.
A2-paringstype komt algemeen voor en leidt tot Lagere dosis op jong gewas.
vorming van oösporen die tot 3-4 jaar in grond
kunnen overleven. In erg natte omstandigheden a) Contactfungiciden: Enkel preventieve werking.
zijn infecties vanuit bodem mogelijk. - chloorthalonil (1,125 - 1,500 kg/ha) Max. 8 toepassingen.
De ziekteverwekker kan agressiever optreden - koperoxychloride (2-2,5 kg/ha) Geen knolbescherming; voor eerste bespuiting
wegens verhoogde slaagkans van infectie, ook
of bij geringe infectiekansen. Hogere dosis
bij lagere temperatuur, kortere cyclus, snellere
bij pootaardappel. Max. 4 toepassingen.
lesiegroei en toegenomen sporenvormend - koperhydroxide (2 – 2,5 kg/ha) Max. 12 toepassingen met 10 dagen interval.
vermogen.
Kan fytotoxiciteit veroorzaken.
- mancozeb, (1,6 - 3,0 kg/ha)
Max. 12 toepassingen.
- maneb (1,6 - 3,0 kg/ha)
AARDAPPELZIEKTE (-plaag)
(Phytophthora infestans)
Op bladeren en soms op stengels verschijnen
bruine vlekken. Bij vochtig warm weer komt aan
onderkant van vlekken wit schimmelpluis voor.
Knollen kunnen ook worden aangetast, met als
gevolg vroegtijdige rotting, meestal gepaard

) Contactfungiciden met
Sporendodend, ook betere regenvastheid.
knolbescherming:
- cyazofamid (80 gram/ha)
Max. 10 toepassingen
+ specifiek adjuvant (0,15 kg/ha)
Antisporulerend.
- fluazinam (0,15 - 0,20 kg/ha) Niet mengen met olie. Max. 10 toepassingen.
- zoxamide + mancozeb
Antisporulerend. Max. 10x, mengbaar met olie.
(0,149 + 1,2 kg/ha)
c) Fungiciden met dieptewerking
Zijn bestand tegen neerslag na opdrogen.
(penetrant):
- benthiavalicarb + mancozeb
Max. 6 toepassingen.
(28 gram/ha + 1,12 kg/ha)
- cymoxanil (90 – 112 gram/ha) Max. 12 toepassingen met interval 8 dagen.
In menging met:
1,3 kg mancozeb/ha, of
150 g fluazinan/ha, of
200 ml Ranman A en 150 ml Ranman B.
Toepassen vanaf opkomst tot loofdoding.
- cymoxanil + famoxadone
Famoxadone verhoogt regenvastheid. Max.
(0,15 + 0,15 kg/ha)
6 toepassingen.
- cymoxanil + mancozeb
Max. 12 toepassingen tot de loofdoding.
(90-113 gram/ha + 1,300 - 1,625 kg/ha)
- cymoxanil + metiram
Cymoxanil 1-2 dagen curatief en 2 dagen
(96 - 144 gram/ha + 1,28 - 1,92 kg/ha)
preventief. Beperkt anti-sporulerend.
- cymoxanil + propamocarb
Max. 6 toepassingen met interval 7 dagen.
(0,125 + 1 kg/ha)
Niet op pootaardappelteelt.
- dimethomorf + mancozeb
Dimethomorf 1-2 dagen curatief en 7 dagen
(0,15 - 0,19 + 1,33 - 1,67 kg/ha)
preventief. Antisporulerend. Max. 8 bespuitingen
met interval 7-10 dagen.
- fluopicolide + propamocarb
Max. 4 toepassingen.
(75-100 gram/ha + 0,75-1 kg/ha)
- propamocarb + chloorthalonil
Antisporulerend. Geen curatieve werking. Dosis
(0,844 - 1,013 + 0,844 - 1,013 kg/ha)
in functie van infectiedruk. Max. 8 bespuitingen.
- fenamidone + mancozeb
Antisporulerend. Geen curatieve werking. Knol-
(0,125 - 0,150 + 0,625 - 0,750 kg/ha)
bescherming. Max. 2 maal 3 bespuitingen.
Toepassen vanaf 1 juli voor consumptieaardappelen
(pootgoed: ganse seizoen).
- mandipropamid (0,15 kg/ha) Max. 6 toepassingen met interval 7 dagen.
53

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
54
AARDAPPEL
d) Systemische fungiciden:
- benalaxyl + mancozeb
Resistentie komt algemeen voor.
(0,200 + 1,625 kg/ha)
Maximaal 2 bespuitingen in sterk groeiend
- metalaxyl-M + fluazinam
gewas. Niet aanwenden op aangetast
(75 – 100 + 150 - 200 gram/ha
gewas en niet aanwenden na half juli en
- metalaxyl-M + mancozeb
niet in pootgoedteelt.
(0,1 + 1,28 kg/ha)
- benelaxyl-M + mancozeb
Max. 3 toepassingen met interval 10 dagen.
(0,1 + 1.625 kg/ha)
Loof tijdig doodspuiten Vooraleer 5 % van blad is aangetast.
Bij traag werkende loofdodingsmiddelen, fungicide
met knolbeschermde werking toevoegen.
Timing volgens bespuiting tegen aardappelziekte.
Meestal volstaan 2 behandelingen: kort na bloei
en 14 dagen later, eventueel bij zeer vatbare
rassen voortgezet in tweewekelijks interval tot
loofdoding.
ALTERNARIA
(Alternaria solani)
Kleine, (donkere) bruine, rondachtige tot
afgerond hoekige bladvlekken met concentrische
ringen. In verouderend gewas (na bloei).
Knolaantasting enkel door wondjes onvoldoende
velvast bij rooien. Donkere, droge, ingezonken
plekken verschijnen pas later tijdens bewaring.
- azoxystrobin (62,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 14 dagen
en liefst na bloei.
- mancozeb Max. 12 toepassingen.
(1,6 kg/ha) 1 e toepassing.
(2,4 kg/ha) Overige.
- maneb Max. 12 toepassingen.
(1,6 kg/ha) 1 e toepassing.
(2,4 kg/ha) Overige.
- dimethomorf + mancozeb
Max. 8 toepassingen met interval 7-10 dagen
(0,15 – 0,19 + 1,33 – 1,67 kg/ha)

DROOGROT
(Fusarium spp.)
Knollen rotten tijdens bewaring. Ingezonken
Knolbeschadiging voorkomen Aantasting beperken door snelle droging, goede
plekken, witte of roze schimmelkussentjes met
wondheling en niet te snel koelen.
concentrische rimpels. Dadelijk na oogst behandelen met strooipoeders
of door verneveling.
- thiabendazool (29,25 gram /ton) Thiabendazool bestrijdt tevens gangreen,
imazalil werkt tegen zilverschurft.
- thiabendazool + imazalil
Consumptieaardappelen.
(30 + 15 gram/ton)
- imazalil (10 - 15 gram/ton) Pootgoed. Max. 2 toepassingen.
Ziekte wordt nagenoeg uitsluitend overgebracht
door besmet pootgoed. Thiabendazool bestrijdt
tevens droogrot.
Max. 2 toepassingen.
- Gezond en gekeurd pootgoed gebruiken.
- Knolbeschadiging en kiembreuk vermijden.
- Pootgoed behandelen met:
- thiabendazool (40 gram/ton)
- imazalil (10 - 15 gram/ton)
GANGREEN
(Phoma exigua var. foveata)
Loof en knollen vertonen bruinachtige,
begrensde vlekken, die later witgrijs worden
met vruchtlichamen. Tijdens bewaring
verschijnen ronde, zwartbruine vlekken, vaak
met vruchtlichamen. Schil is ingezonken en
gerimpeld.
KIEMREMMING EN
OPSLAGBESTRIJDING
- maleïnehydrazide (3 kg/ha) Pas toepassen wanneer knollen 25 mm diameter
hebben tot ten laatste 3 weken voor loofdoding.
55

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
56
AARDAPPEL
Chloorprofam (CIPC): Combinatie met fungiciden tegen bewaarziekten
mogelijk.
- Volle dosis bij inschuren als poeder of
Goede wondheling in eerste 10 dagen
vloeibaar: max. 20 gram/ton.
noodzakelijk. Risico op poederbrand. Niet
op aardappelen met fijne pel, o.m. cv. Nicola.
KIEMREMMING BIJ BEWAREN
Lage bewaartemperaturen: 2-3°C bij pootgoed,
5-6°C voor verse markt, 6-7°C voor friet en
7-10°C voor chips. Bij lange bewaring is steeds
chemische kiemremming nodig.
Weinig risico op schilbrand.
Kiemlustige aardappelen: bij inschuren
10 g/ton poeder tegen vroege kieming en
binnenschot.
- Thermoverneveling: eerste maal na
wondheling (max. 36 g/ton, inclusief
startgift met poeder of vloeibaar)
Bij poten knollen behandelen met: Ruime vruchtopvolging.
Gezond pootgoed gebruiken. Opkomst bevorderen
door grof en voorgekiemd pootgoed, warme
grond en niet onmiddellijk aanaarden.
- flutolanil (0,12 kg/ton)
Overdoseren kan grove sortering doen
- pencycuron (0,25 kg/ton)
afnemen, dit vooral bij zwak pootgoed.
- azoxystrobin
- vóór planten: 1,5 kg/ha
- tijdens planten: 5,55 gram/100 strekkende
meter
LAKSCHURFT
(Rhizoctonia solani)
Op knollen zwarte schilfertjes die op lakdruppels
gelijken. Scheuten worden bruin en sterven af.
Slechte opkomst. Lage opbrengst, minder goede
sortering en meer misvormde knollen.
Schimmel blijft in bodem maar gaat tevens met
pootgoed over.
Overdracht vooral via pootgoed.
Probleem bij pootgoed en bij aardappelen met
fijne pel en vlakke ogen bestemd voor wassen en
kleinverpakking. Bewaring in kisten en lagere
temperatuur leiden tot minder aantasting.
Voorkomen: tijd tussen loofdoding en rooien
kort houden; drogen binnen de week na
oogst; niet ventileren met te warme lucht;
koel en goed verlucht bewaren; condens
voorkomen bij uitschuren. Snelle droging na
wassen. Grondig ontstoffen en ontsmetten van
bewaarlokalen (zie witloof).
ZILVERSCHURFT
(Helminthosporium solani)
Onregelmatig ronde, zilverachtige vlekken op
knollen. Wordt erger tijdens bewaring en kan
hele knol bedekken. Wasbaarheid vermindert
snel.
Vlugger slappe knollen en extra bewaarverlies.
Bij erge aantasting slechte kieming. Overleeft
niet in grond.

Bij inschuren pootgoed behandelen met:
- thiabendazool + imazalil (30 + 15 gram/ton)
- imazalil (10 - 15 gram/ton) Max. 2 toepassingen.
Voor planten pootgoed behandelen met:
- mancozeb (2,25 kg/ton)
Slechts éénmaal om de drie jaar aardappelen Wettelijke voorschriften naleven.
telen. Op besmette percelen geen aardappelen Grondanalyse laten uitvoeren voor aantastings-
of tomaten verbouwen, tenzij vóór 20 juni graad en soortbepaling. Met rassenkeuzetoets
wordt gerooid of AM-resistente cultivars kan geschikt AM-ras aangeduid worden.
worden verbouwd (houd rekening met soort Inlichtingen: PCA (tel. 09/381.86.92) en ILVO
aardappelcystenematode en pathotype).
(tel. 09/272.24.00).
Aardappelopslag vermijden of verwijderen. Bij vaststelling Federaal Agentschap voor
Veiligheid Voedselketen Inspectie - Generaal
Planten en Plantaardige Producten (tel.
02/208.37.04) verwittigen.
- ethoprophos (15 gram/100 m rij) Toepassen met microgranulaatstrooier tijdens
planten.
- fosthiazaat (3 kg/ha) Niet in primeuraardappelen.
AARDAPPELCYSTENEMATODE
(Globodera rostochiensis en
Globodera pallida)
Planten blijven pleksgewijze achter in groei.
Onderste bladeren vergelen vroegtijdig.
Op wortels zijn rond 15 juni, kleine,
aanvankelijk melkwitte of gele en later bruine
bolletjes ter grootte van speldekop (cysten)
merkbaar.
Vooral bij warm en droog weer.
Inlichtingen: PCA (tel. 09/381.86.92).
BLADLUIZEN
Veroorzaken bij massaal optreden zuigschade
en soms toprol. Brengen virusziekten over.
Bij pootgoed economische schade. Pootaardappelen
- paraffineolie (7,5 l product/ha) Dosis aanpassen aan interval.
- esfenvaleraat (5 gram/ha) + paraffineolie Frequentie volgens infectiedruk. Max.
1 toepassing.
- lambda-cyhalothrin (7,5 – 10 gram/ha) Max. 10 toepassingen.
+ paraffine olie
- pymetrozin (0,15 kg/ha) Consumptie-aardappelen: max. 3 toepassingen
met interval van 7 d., voor 10 juni en/of na
30 juni.
Pootaardappelen: max. 3 toepassingen met
interval van 7-10 d.
- thiacloprid (96 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
57

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
58
AARDAPPEL
Consumptie-aardappelen Natuurlijke vijanden kunnen bladluispopulaties
meestal onder schadedrempel houden.
Max. 2 toepassingen.
- alpha-cypermethrin (12,5 gram/ha)
- cypermethrin (25 gram/ha)
- deltamethrin (10 gram/ha)
- dimethoaat (0,2 kg/ha)
- esfenvaleraat (7,5 gram/ha) Max. 1 toepassing.
- flonicamid (80 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (7,5 - 10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
Max. 1 toepassing.
Waarschuwingen volgen (inlichtingen: PCA,
tel. 09/381.86.92). Bij risico op toprol 1x
preventief spuiten in eerste helft van juni.
Bij voorkeur insecticiden gebruiken die
natuurlijke vijanden sparen zoals pirimicarb.
- pirimicarb (0,2 kg/ha)
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
125 + 6,25 gram/ha
- pymetrozin (0,15 kg/ha) Max. 1x toepassen, na 15 juli.
Max. 2 toepassingen.
- bifenthrin (10 gram/ha) Max. 1 toepassing.
- thiacloprid (96 gram/ha) Max. 1 toepassing.
Bestrijding wettelijk verplicht; kan gecombineerd
met deze van aardappelplaag of van bladluizen.
Vernietigen van aardappelopslag in andere
gewassen.
COLORADOKEVER
(Leptinotarsa decemlineata)
Heldergele kever, 1 cm groot en met 10 zwarte
overlangse strepen. Oranjerode larven vreten
gaten in bladeren.
- alpha-cypermethrin (12,5 gram/ha)
- cypermethrin (25 gram/ha)
Max. 2 toepassingen.
- deltamethrin (10 gram/ha)
- esfenvaleraat (7,5 gram/ha) Max. 1 toepassing.
- lambda-cyhalothrin (6.25 gram/ha) Max. 2 toepassingen. Niet in pootgoedteelt.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
150 + 7,5 gram/ha

- pyrethrinen + koolzaadolie
Max. 2 toepassingen met interval van 7 dagen.
(36 gram + 6,6 kg/ha)
- zetacypermethrine (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- ethoprofos (15 gram/100 m rij) Vooral na grasland. Toepassen met microgranulaatstrooier
tijdens planten.
RITNAALDEN
(Agriotes spp.)
Circa 1,5 cm lange, geelbruine en harde larven
van kniptorren. Vreten aan ondergrondse plantendelen,
waardoor onregelmatig gewas kan ontstaan.
In knollen ondiepe gaatjes, soms ook gangen.
ONKRUID
Tot uiterlijk 10 dagen vóór opkomst:
- pendimethalin (1 kg/ha) Max. 1 toepassing.
Tegen melganzenvoet en enigszins
zwarte nachtschade.
Tegen kleefkruid en triazine-resistente
zwarte nachtschade en melganzenvoet.
Goede werking tegen gewoon
varkensgras.
- clomazon + linuron
(90 + 500 gram/ha)
Tot 3-4 dagen vóór opkomst:
- aclonifen (2,1 – 2,4 kg/ha) Tegen kleefkruid, melganzenvoet en
bingelkruid.
Ook tegen triazine-resistente zwarte
nachtschade.
Waar kamille wordt verwacht: linuron,
metribuzin of metazachloor aan halve
- aclonifen + prosulfocarb
(1,8 – 2,1 + 2,1 – 3,2 kg/ha)
dosis toevoegen.
Nevenwerking tegen zwarte nachtschade.
Max. 1 toepassing.
- aclonifen + pendimethalin
(1,8 – 2,1 + 1,0 kg/ha)
Ook tegen kamille en triazine-resistente zwarte
nachtschade. Max. 1 toepassing.
- aclonifen + metazachloor
(1,8 – 2,1 + 0,50 – 0,75 kg/ha)
Ook tegen kamille en enigszins zwarte
nachtschade. Max. 1 toepassing.
- aclonifen + linuron
(1,8 – 2,1 + 0,50 – 0,75 kg/ha)
59

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
60
AARDAPPEL
Kort vóór opkomst: Aanaarden na planten; vervolgens spuiten kort
vóór opkomst.
Max. 1 toepassing.
a) Bladherbiciden:
- glufosinaat-ammonium
(0,45 kg/ha)
Tegen bovenstaande kweek en overblijvende
dicotyle onkruiden.
- glyfosaat IPA (+ uitvloeier)
(0,6 - 1,0 kg/ha)
b)·Bodemherbiciden:
- linuron (0,625 - 1,000 kg/ha) Nevenwerking tegen triazine-resistente zwarte
nachtschade, melganzenvoet en klein kruiskruid.
Max. 1 toepassing.
Flufenacet tegen onkruidgiersten, kleefkruid,
zwarte nachtschade en enigszins
melganzenvoet. Max. 1 toepassing/teelt.
Cultivarverschillen. Vraag info bij fytofirma.
Niet in pootaardappelen.
- metribuzin + flufenacet
(0,438 + 0,600 kg/ha)
- metribuzin (0,53 kg/ha) Dosis verlagen tot 0,35 kg/ha indien
na-opkomstbehandeling volgt. Max.
1 toepassing
Ook tegen duist, bingelkruid en
hondspeterselie.
Max. 1 toepassing.
Niet in pootaardappelgewas.
- metazachloor (0,60 - 0,75 kg/ha)
+ halve tot tweederde dosis van
hogervermelde bodemherbiciden
Tegen zwarte nachtschade; goede nevenwerking
tegen kleefkruid.
- prosulfocarb (3,2 - 4,0 kg/ha)
Veilig in vroege aardappelen en in poot-
+ halve tot tweederde dosis van
aardappelen. Prosulfocarb bezit aan hoogste
hogervermelde bodemherbiciden
dosis goede werking tegen kleefkruid.
- metazachloor (0,50 – 0,75 kg/ha) Tegen eenjarige onkruidgrassen en dicotylen.

Tegen onkruidgrassen en tevens goede werking
tegen jonge onkruiden van kleefkruid
(1-3 kransen), hondspeterselie en kamille.
Onvoldoende tegen zwarte nachtschade, melganzenvoet
en paarse dovenetel.
Tegen witloof- en cichoreiopslag en haagwinde.
Een tweede behandeling uitvoeren indien nodig.
Niet mengen met andere herbiciden.
Na opkomst:
- rimsulfuron + niet-ionische uitvloeier
(10 gram/ha + 1 ‰)
- metribuzin (0,35 kg/ha) Tegen triazine-gevoelige zwarte nachtschade en
melganzenvoet, alsook tegen bingelkruid, hondspeterselie
en enigszins tegen zwaluwtong.
Gewas max. 10 cm hoog; steeds kans op schade
en opbrengstvermindering. Cultivarverschillen.
Dosis wordt 0,18 kg/ha indien metribuzin in
vóór-opkomst aan 0,35 kg/ha werd toegepast.
Max. 1 toepassing.
- clomazon (90 gram/ha) Tegen eenjarige dicotylen. Gewas max. 10 cm
hoog. Max. 1 toepassing.
Tegen onkruidgrassen: zie blz. 32.
LOOFDODING
Alleen over afrijpend gewas. Handelsproduct
bevat reeds olie.
Na toepassing is 3 u licht noodzakelijk.
Consumptieaardappel:
- carfentrazon-ethyl (60 gram/ha)
+ eventueel minerale olie (1 l/ha)
61

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
62
AARDAPPEL
Samen met fungicide; ten laatste 3 weken
vóór oogst.
- glufosinaat-ammonium (0,45 kg/ha) Enkel op geelgroen, afstervend gewas.
Zie gebruiksaanwijzing op verpakking.
Niet toepassen na zeer vochtige
omstandigheden (meer dan 30 mm
neerslag binnen 5 dagen vóór toepassing,
of als bodem waterverzadigd is).
- diquat (0,8 kg/ha) Enkel goede werking op nog groen gewas.
Max. 1 toepassing/jaar, eventueel
gefractioneerd.
Niet bij erge droogte. Max. 2 toepassingen.
Goede werking tegen éénjarige onkruiden.
- pyraflufen-etyl (21 gram/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 7 dagen.
Toepassen in menging met een erkend additief.
Nadien is 3 u licht noodzakelijk.
Pootaardappel:
- diquat (0,8 kg/ha)
Max. 1 toepassing/jaar. Eventueel fractioneren in
+ niet-ionische uitvloeier
2 toepassingen.
- carfentrazon-ethyl (60 gram/ha)
Op geklapt gewas 1 of 2 bespuitingen.
+ eventueel minerale olie (1 l/ha)
Handelsproduct bevat reeds olie. Na toepassing
is 3u licht noodzakelijk.
- glufosinaat-ammonium
1 toepassing. Niet toepassen na zeer vochtige
(0,375 kg/ha)
omstandigheden (meer dan 30 mm neerslag
binnen 5 dagen vóór toepassing, of als bodem
waterverzadigd is). Indien aardappelplaag
aanwezig is, mengen met erkend fungicide. Liefst
niet ’s avonds bij hoge luchtvochtigheid spuiten.
Op gekapt gewas.
- pyraflufen-etyl (21 gram/ha) Max. 2 toepassingen met interval 7 dagen.
Toepassen in menging met een erkend additief.
Nadien is 3 u licht noodzakelijk.

AARDBEI
Op vermeerderingsvelden doorlopende bladluisbestrijding.
Strenge selectie.
- Vruchtafwisseling
- Virusvrij plantmateriaal
- Bestrijding bladluizen
VIRUSZIEKTEN
Dwerggroei, minder bloei, gele bladverkleuring
en bladmisvorming.
BLADVLEKKENZIEKTEN
a) Paarse-vlekkenziekte
(Alternaria alternata)
Paarse, ronde vlekken op bladeren. - prochloraz (0,322 kg/ha) Na planten in lente. Max. 1 toepassing.
b) Rode-vlekkenziekte
(Diplocarpon earlianum)
Op bladeren en bladstelen bleekrode vlekken. - penconazool (50 gram/ha)
- prochloraz (0,322 kg/ha) Na planten in lente. Max. 1 toepassing.
Max. 2 toepassingen met interval van 7-10 dagen.
Gebruik minstens 1.000 l water/ha.
- boscalid + pyraclostrobin
(0,48 + 0,12 kg/ha)
COLLETOTRICHUM ACUTATUM
(Black Spot)
Kleine, waterige vlekjes op rijpe vruchten,
zakken in en worden bruinrood. Na enkele
dagen verkleuren vlekken zwart.
Uitlopers vertonen zwarte insnoering.
Max. 2 toepassingen per jaar.
- fludioxonil + cyprodinil
(0,25 + 0,38 kg/ha)
63

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
64
AARBEI
Frequentie van spuiten aanpassen aan infectiedruk.
Deze is grootst bij vochtig weer en tijdens
bloei.
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Op bladstelen en bladeren grijs schimmelpluis.
Aangetaste vruchten worden bruin, rotten en
worden uiteindelijk met stuivend, bruingrijs
schimmelpluis bedekt.
- captan (1,25 kg/ha) 2x toepassen na eerste bloemen.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 7-10
(0,48 + 0,12 kg/ha)
dagen. Gebruik minstens 1.000 l/ha.
- fenhexamid (0,75 kg/ha)
- fludioxonil + cyprodinil
Max. 2 toepassingen per teelt en seizoen.
(0,250 + 0,375 kg/ha)
- iprodione (1 kg/ha) Enkel in openlucht.
- mepanipyrim (0,3 kg/ha)
- procymidone (0,75 kg/ha) Enkel in openlucht. Opgebruikdatum: 31.12.08.
- pyrimethanil (0,8 kg/ha) Enkel in openlucht.
- thiram (2 kg/ha) In beschutte teelt, enkel vóór bloei.
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Podosphaera aphanis)
Onderzijde van bladeren en soms vruchten zijn
Aantasting overwegend na oogst. Gevoelige
bedekt met wit schimmelpluis. Bladeren krullen
cultivars vanaf mei behandelen.
op. - boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 7-10 dagen.
(0,48 + 0,12 kg/ha)
Gebruik minstens 1.000 l/ha.
- kresoxim-methyl (0,15 kg/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 7-10 dagen.
- myclobutanil (62,5 gram/ha)
- penconazool (50 gram/ha)
- quinoxyfen (0,125 kg/ha) Max. 2 toepassingen/teelt
- spuitzwavel (3 kg/ha)

Treedt vooral op bij t > 15°C.
Tussen cultivars bestaat verschil in vatbaarheid.
‘Elsanta’ zeer gevoelig.
- Goede bodemstructuur en waterhuishouding
- Gezond plantmateriaal
ROODWORTELROT
(Phytophthora fragariae)
Planten sterven gedeeltelijk af. Centrale wortelcylinder
verkleurt rood. Bladeren blauw- tot
groenachtig.
- fosethyl
dompelen van planten gedurende 15 tot
30 minuten in oplossing van 2 ‰
of aangieten bij planten en in lente van
250 ml per plant van 0,4 ‰ oplossing
- fosethyl + fenamidone: dompelen van
planten gedurende 15 minuten in oplossing
van 90 + 9 gram/100 l of aangieten bij
planten van 45 + 4,5 gram/plant. Max. 1
toepassing.
- fosethyl + fenamidone: aangieten van 45 +
4,5 gram/plant bij hernemen van groei in
lente voor zomeraanplantingen of 21-28
dagen na planten voor lenteaanplantingen of
spuiten.
Treedt vooral op bij t > 15°C.
Wateroverlast bevordert ziekte.
Herinfectie na ontsmetten mogelijk.
- Vruchtafwisseling
- Gezond plantmateriaal
- Bodemontsmetting met chloorpicrine
(5,6 - 7,2 kg/are)
- dimethomorf
aangieten van 0,05 gram per plant in 100 tot
250 ml water bij planten, 1 maand later en
STENGELBASISROT
(Phytophthora cactorum)
Planten blijven klein en bladeren verwelken.
Stengelbasis vertoont na overlangs doorsnijden
bruinzwarte en rotte vlekken.
Zie roodwortelrot.
bij hergroei in lente
- fosethyl
- fosethyl + fenamidone
65

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
66
AARDBEI
- Vruchtafwisseling
Aardbeien niet laten volgen op aardappelen.
- Gezond plantmateriaal
‘Elsanta’ zeer gevoelig.
- Goede bodemstructuur en waterhuishouding
- Grondontsmetting met:
- dazomet (340 - 390 kg/ha)
- 1,3 cis-dichloorpropeen (200 kg/ha) Opgebruikdatum: 20.03.09.
- metam-natrium (350 - 380 kg/ha)
- Aangieten met: Aangieten in september en april of mei.
- thiofanaat-methyl (0,175 gram/plant) Max. 2 toepassingen.
VERWELKINGSZIEKTE
(Verticillium spp.)
Buitenste bladeren vertonen aan stengelvoet
bruinzwarte, ingezonken vlekken.
Bodembehandeling met contactnematiciden: Strenge selectie van plantgoed.
- dazomet (340 - 390 kg/ha)
- dichloorpropeen (200 kg/ha)
Opgebruikdatum: 20.03.09.
- metam-natrium (350 - 380 kg/ha)
Geïntegreerde bestrijding Inzaai van Tagetes (afrikaantjes) ter bestrijding
van Pratylenchus penetrans in voorafgaand aan
teelt. Kies bij voorkeur soort Tagetes patula en
liefst rassen ‘Single Gold’, ‘Sparky’ of ‘French
Rusty Red’.
Zaai na 10 mei (Tagetes is erg vorstgevoelig),
max. tot 21 juli. Reken op 5-7 kg zaad/ha,
0,5-1 cm diep ingewerkt. Zorg voor onkruidvrije
teelt: gebruik van fluazifop-P-butyl, haloxyfop-Rmetyl
en linuron is erkend.
(opgebruikdatum haloxyfop-R-methyl: 19.12.08)
In najaar sterft Tagetes-gewas volledig af. Opslag
van zaden komt niet voor. Geslaagd gewas brengt
bijna 2.000 kg effectieve organische stof aan.
NEMATODEN
(Wortelknobbelnematode, wortellesienematode,
blad- en stengelnematode).
Pleksgewijze vermindering in groei.

SLAKKEN
Vooral goed behandelen langs graskanten. Bij
beschimmelen van korrels is herbehandeling nodig.
- metaldehyde (0,3 kg/ha)
- methiocarb (0,12 kg/ha)
- ijzerfosfaat (0,5 kg/ha)
- thiodicarb (0,2 kg/ha) Opgebruikdatum: 25.11.08.
Eerste generatie in april.
Sterkste aantasting in juli en augustus.
AARDBEIMIJT
(Tarsonemus fragariae)
Mijten bevinden zich tussen nog toegevouwen
bladeren, die bruin kleuren en misvormen.
- abamectine (23 gram/ha) Max. 1 toepassing.
BONENSPINTMIJT
(Tetranychus urticae)
Zuigt aan bladeren. Chemische bestrijding: Max. 1 toepassing tijdens teeltduur.
Bleekgroene vlekjes die later vaalbruin worden - abamectine (23 gram/ha)
en verdorren. - azocyclotin (0,25 kg/ha) Na laatste plukbeurt of op jonge aanplantingen.
Niet in teelt onder bescherming.
- bifenazaat (96 gram/ha) Max. 1 toepassing, zodra de eerste spintmijten
worden waargenomen.
- bifenthrin (40 gram/ha) Toepassen voor of na de bloei, niet gedurende
bijenvluchten. Max. 1 toepassing/jaar.
- clofentezin (0,2 kg/ha) Eidodende werking.
- hexythiazox (40 gram/ha):
Enkel doeltreffend tegen eieren en larven.
- vóór bloei: 30-50 gram/ha
- na laatste oogst: 50 gram/ha
Max. 1 toepassing tijdens teeltduur.
- pyridaben (75 gram/ha) Bij mobiel stadium.
- tebufenpyrad (0,1 kg/ha)
- spirodiclofen (96 gram/ha) Max. 1 toepassing/jaar. Tussen het planten en
de bloei.
67

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
68
AARBEI
Biologische bestrijding in teelt onder
bescherming: zie blz. 11
AARDBEIBLOESEMKEVER
(Anthonomus rubi)
Kleine, zwarte kevers vreten aan bloemstelen. - bifenthrin (50 gram/ha) Enkel in openluchtteelt. Max. 1 toepassing/jaar
voor de bloei.
BLADLUIZEN
Chemische bestrijding: Bladluizen bestrijden om virusaantasting te
voorkomen.
- thiacloprid (0,12 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Enkel in openluchtteelt. Nevenwerking tegen
(10 + 200 gram/ha)
rode spin.
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Enkel in openluchtteelt.
- dichloorvos Opgebruikdatum : 06.12.08.
- 2,4 gram/100 m³ bij vernevelen
Enkel als correctiemiddel in teelt onder
- 6 gram/are bij verspuiten
bescherming en gevolgd door geïntegreerde
bestrijding.
Biologische bestrijding in teelt onder
bescherming: zie blz. 11
- chloorpyrifos (0,15 – 0,20 gram/m²) Slechts 0,10 gram/m² in geval van gelokaliseerde
behandeling.
BODEMINSECTEN (emelten,
ritnaalden, engerlingen,
aardrupsen)

RUPSEN
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Enkel in openluchtteelt. Nevenwerking tegen
(10 + 200 gram/ha)
rode spin.
- Bacillus thuringiensis Toepassen op eerste stadia rupsen.
Max. 3 toepassingen met interval 10 dagen.
Chemische bestrijding:
- spinosad (72 gram/ha)
Biologische bestrijding in teelt onder
bescherming: zie blz. 11
TRIPSEN
(Frankliniella occidentalis)
Adulten en larven zuigen celinhoud leeg, waardoor
zilverkleurige stippen tot geelachtige vlekjes op
bladeren en gekromde vruchten. Bij zware infectie
wordt vruchtbeginsel volledig vernietigd, zodat er
zich geen vruchten kunnen ontwikkelen. Adulten
en larven houden zich vooral in bloemen op.
ONKRUID
Max. 1.256 kg fenmedifam/ha/jaar
1. Teelt zonder plastiek
Eerstejaarsgewas
- productieveld
- vermeerderingsveld
- wachtbed
- onder grote plastiekkappen, bij ter
plaatse poten.
1-2 weken na planten:
Indien akkerkers, akkerviooltje, ereprijsen
dovenetelsoorten.
Niet bij verlate teelt.
- isoxaben (0,15 - 0,20 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- fenmedifam + napropamide
(0,16 - 0,34 + 0,45 kg/ha)
- S-metolachloor (0,67 kg/ha) Tegen eenjarige grassen. Max. 2 toepassingen
met interval van 1-2 weken.
Max. 2 toepassingen.
- S-metolachloor + fenmedifam
(0,67 + 0,16 – 0,34 kg/ha)
69

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
70
AARBEI
2-3 weken na planten: Tegen éénjarige onkruiden. Max. 1 toepassing.
- fenmedifam (0,64 - 1,25 kg/ha)
- fenmedifam + isoxaben
(1,00 + 0,15 kg/ha)
Najaar:
- clopyralid (0,15 kg/ha) Tegen akkerdistel (minimum 20 cm hoog) en
andere composieten. Max. 1 toepassing.
Rustperiode (einde november-half februari):
Max. 1 toepassing.
- fenmedifam + pendimethalin
Tegen bovenstaande ereprijs, dovenetels,
(0,65 - 1,00 + 1,20 - 1,50 kg/ha)
akkerviooltje, muur, kleefkruid en
melganzenvoet.
- clopyralid (0,15 kg/ha) Op afgehard gewas tegen akkerdistel
(20-30 cm hoog) en andere composieten.
Tegen onkruidgrassen: zie blz. 32
2. Teelt op plastiekstroken Tussen plastiekstroken: Nooit spuiten op plastiekstroken na poten.
Herhaalde toepassing waar geen
nawerking gewenst is.
Afschermkap gebruiken.
Kans op gewasschade indien veel uitlopers.
- glufosinaat-ammonium
(0,45 - 0,75 kg/ha)

ANDIJVIE
(breedblad- en krulandijvie)
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Bladeren gaan slap hangen. Voet van krop rot en
is bedekt met grijs-bruin schimmelpluis.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen per jaar, met interval van
(0,4 +0,1 kg/ha)
2-3 weken.
- fludioxonil + cyprodinil
1 toepassing binnen week na planten.
(0,150 + 0,225 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen per teelt.
- thiram (1,6 kg/ha) Max. 3 toepassingen per teelt.
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia spp.)
Bladeren gaan slap hangen. Voet van krop wordt
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen per jaar, met interval van
rot en is bedekt met wit schimmelpluis. Soms
(0,4 +0,1 kg/ha)
2-3 weken.
zwarte scleroten. - fludioxonil + cyprodinil
1 toepassing binnen week na planten.
(0,150 + 0,225 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen per teelt.
- Coniothyrium minitans
Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
(4 kg product/ha)
meerdere opeenvolgende teelten behandelen.
Max. 1 toepassing per jaar.
- boscalid + pyraclostrobin
(0,4 +0,1 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha)
ZWARTROT
(Rhizoctonia solani)
Bladeren (zowel hoofdnerf als bladmoes) in
aanraking met bodem worden bruin-zwart en
rotten.
- propamocarb (1,083 kg/ha) Max. 3 toepassingen per teelt met interval van
10 dagen.
VALSE MEELDAUW
(Bremia lactucae)
Op bovenzijde van bladeren bleke vlekken; aan
bladonderzijde wit schimmelpluis. Later bruine
en tot rotting overgaande vlekken.
71

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
72
ANDIJVIE
- captan (1,25 kg/ha) Enkel in openluchtteelt.
BLADVUUR
(Microdochium panattonianum)
Aanvankelijk rond tot hoekige geel verkleurde
vlekjes, sterven af en er komen gaten in bladeren
met bruine rand. Komt ook voor op middennerf.
AARDRUPSEN
(Agrotis spp.)
Grauwe rupsen vreten aan ondergrondse
plantendelen of juist boven bodem.
Kans op accumulatie in opeenvolgende teelten.
- Met imidacloprid behandelde zaden gebruiken
(80 gram/100.000 zaden)
- Over gewas:
- acetamiprid (50 gram/ha)
- deltamethrin (12,5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha)
BLADLUIZEN, o.a.:
- groene slaluis
(Nasonovia ribis-nigri)
- aardappeltopluis
(Macrosiphum euphorbiae)
Max. 2 toepassingen.
Max. 3 toepassingen.
Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
(7,5 + 150 gram/ha)
- pymetrozin (0,2 kg/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 14 dagen.
- bruine slaluis
(Uroleucon sonchi)
- perzikluis
(Myzus persicae)
- Bacillus thuringiensis
Toepassen op eerste stadia rupsen.
- deltamethrin (12,5 gram/ha)
Max. 3 toepassingen.
- groente-uil - lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
RUPSEN, o.a.:
- gamma-uil
(Autographa gamma)
(Laconobia oleracea) - lambda-cyhalothrin + pirimicarb
(7,5 + 150 gram/ha)

WITTE VLIEGEN
(Trialeurodes vaporariorum en
Bemisia tabaci)
Kleine, witbepoederde, gevleugelde adulten en
afgeplatte, bewegingloze larven zuigen aan bladonderzijde.
Afscheiding van kleverige uitwerpselen,
waarin ontwikkeling van zwarte roetdauwschimmels.
MINEERVLIEGEN
(Liriomyza spp.)
Witte stippen op en mineergangen in bladeren. Cultuurtechnisch:
- roosterbranden van bodemoppervlak Uitvoeren onmiddellijk na oogst vorige teelt, na
verwijderen bladafval.
- kalkstikstof (300 kg/ha) Oppervlakkig inwerken, minstens 6 dagen vóór
zaai. MESTDECREET-reglementering respecteren.
Bodem voldoende vochtig houden.
Chemisch:
- abamectine (9 gram/ha) 1-4 toepassingen met interval van 7 dagen. Enkel
in beschutte teelt toepassen.
- cyromazin (65 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
Komt vooral tot uiting na een droge en warme
zomer.
SLAWORTELLUIS
(Pemphigus bursarius)
Grijze platte luizen bedekt met een wit pluis zuigen
aan de wortels en overwinteren op populieren.
Vóór planten
- chloorprofam (0,8 kg/ha)
- benfluralin (1,6 kg/ha)
Na planten
- carbeetamide (1,5 kg/ha)
- propyzamide (0,75 kg/ha)
ONKRUIDBESTRIJDING
Max. 1 toepassing/productiecyclus.
Zie blz. 32
BESTRIJDING VAN ONKRUID-
GRASSEN NA OPKOMST
73

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
74
ASPERGE
ASPERGEROEST
(Puccinia asparagi)
In voorjaar op basis van stengel iets verheven, Voorbehoedend spuiten met:
langwerpige, oranje vlekjes. In zomer op groene - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Preventief of bij eerste symptomen. Max.
plantendelen roodbruine, langwerpige vlekjes.
2 toepassingen met interval van 14 dagen.
Deze worden in najaar bruin tot zwart. Takjes en - difenoconazool (0,125 kg/ha) Na de oogst.
naalden sterven af. - difenoconazool + azoxystrobin
Max. 2 toepassingen/jaar met interval van 14
(0,125 + 0,200 kg)ha)
dagen. Enkel open lucht.
- mancozeb (2,8 kg/ha) Max. 8 toepassingen na oogst.
- maneb (2,8 kg/ha) Max. 8 toepassingen na oogst.
- metiram (2,8 kg/ha) Max. 2 toepassingen na oogst met interval van
10-15 dagen.
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Bij vochtig weer snelle verrotting van loof. Grauw- Na oogst
grijze verkleuring van naalden. - fludioxonil + cyprodinil
(0,250 + 0,375 kg/ha)
Max. 2 toepassingen.
- iprodione (0,75 kg/ha)
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Max. 3 toepassingen.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 2 toepassingen/jaar met interval van 14
(0,125 + 0,200 kg/ha)
dagen. Enkel open lucht.
Stemphylium vesicarium
en Stemphylium botryosum
Op groene stengeldelen kleine, ovale vlekjes, Ruim alle dood materiaal op tijdens winter.
lichtgrijs gekleurd, met donkerbruine rand - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Preventief of bij eerste symptomen. Max.
2 toepassingen met interval van 14 dagen.
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Na oogst.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 2 toepassingen/jaar met interval van
(0,125 + 0,200 kg/ha)
14 dagen. Enkel open lucht.

- Gezond plantmateriaal
- Planten niet laten opdrogen
- Dompelen van planten in oplossing van
thiram (160 gram per 10 liter water)
gedurende 10 minuten
STENGELSTERFTE
(Fusarium culmorum)
Vuilbruine vlekken op stengelbasis. Stengel
plaatselijk week en inwendig roze tot rood.
Stengel sterft uiteindelijk af.
Infectie via wonden op stengel en wortels
ontstaan bij oogsten, bodembewerking en
insectenvraat.
Aantasting wordt bevorderd door:
- warme en vochtige omstandigheden
- zure bodem
- slechte ontwatering
- boriumgebrek
- onevenwicht tussen Mg en Ca.
VOETZIEKTE
(Fusarium oxysporum) Zie stengelsterfte.
Bruine vlekken op vlezige wortels en stengelbasis.
Haarwortels sterven af.
Veroorzaakt door vochtgebrek.
- Tijdig beregenen
- Mg toedienen
- Overmaat aan stikstof vermijden
TOPSTERFTE
Jonge scheuten en soms ook toppen van
oudere stengels verwelken en sterven
vervolgens af.
Ziekte komt vooral voor:
- bij lage pH
- op slecht gedraineerde bodem
- bij een hoge organische bemesting
- bij aanwezigheid van stengelsterfte
- bij verwonding.
VIOLETROT
(Rhizoctonia violacea)
Schimmel tast stengelbasis aan. Op aangetaste
planten violet schimmelpluis. Planten vergelen
en sterven af.
75

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
76
ASPERGE
Komt voor in juli-augustus.
ASPERGEKEVERS
(Crioceris spp.)
Oranje of blauwe, slanke kevers. Vuilgrauwe
larven vreten aan loof, vooral in groeipunten.
Toppen van plant verdorren. Zwarte eitjes in
rijen op stengel.
- deltamethrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 14-21
dagen. Toepassen na oogst, ontwikkeling van
stengels en bladeren.
Vóór bloei: 1 generatie per jaar.
Eind april - begin juli, vooral bij warm weer. Aangetaste
stengels verwijderen en verbranden.
Loof van één-, twee- en driejarige planten tot
10 cm boven hart afsteken, afvoeren en verbranden.
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Toepassen na oogst. Max. 1 toepassing.
ASPERGEVLIEG
(Platyparea poeciloptera)
Vlieg legt eitjes in kop van asperge. Geelwitte
made vreet gangen in stengel die bruin tot
rood verkleuren. Later bruine poppen in
stengel, juist onder grond. Aangetaste stengels
zijn krom en sterven af.
Toepassen na oogst. Max. 2 toepassingen
per jaar.
BLADLUIS - deltamethrin (12,5 gram/ha)
- thiacloprid (0,12 kg/ha)
ONKRUID
linuron: max. 1 toepassing/jaar
a) Zaaibed:
Vóór opkomst:
- clomazon (90 gram/ha) Tegen eenjarige dicotylen. Max. 1 toepassing.

) Eerstejaarsgewas: kort na planten:
- linuron (0,50 - 0,65 kg/ha) Max. 1 toepassing.
c) Tweedejaarsgewas:
- linuron (0,65 - 0,75 kg/ha) Kort vóór opkomst van gewas.
Over gewas van 10-15 cm. Max. 1 toepassing.
d) Productieveld:
1. Beddenteelt:
Na bezakken van opgezette bedden:
- linuron (0,75 - 1,00 kg/ha) Ook tegen jonge onkruiden.
- kalkstikstof (350 kg/ha) Tegen asperge-opslag.
Volg MESTDECREET-reglementering.
Na de oogst: Onmiddellijk na afploegen van bedden.
- clomazon (90 gram/ha)
Tegen eenjarige dicotylen. Max. 1 toepassing.
- linuron (0,75 – 1,00 kg/ha) Wanneer stengels nog niet doorgeschoten zijn.
Max. 1 toepassing.
- metribuzin (0,53 kg/ha) Remming van kweek. Max. 1 toepassing.
2. Vlakke teelt: Bij verschijnen van onkruiden, doch vóór opkomst
van aspergestengels.
- linuron (0,75 - 1,00 kg/ha)
- kalkstikstof (350 kg/ha) Tegen asperge-opslag. Volg MESTDECREETreglementering.
77

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
78
AUGURK
Resistente rassen telen.
BACTERIEVLEKKENZIEKTE
(Pseudomonas lachrymans)
Op bladeren ontstaan hoekige vlekken met
licht doorschijnende rand.
‘s Ochtends verschijnen slijmerige druppels aan
onderzijde van bladeren. Deze vlekken worden
bruin en vallen soms uit. Stengels en vruchten
worden ook aangetast. Aangetaste vruchten
rotten.
Ziektevrij zaad gebruiken.
Max. 5 toepassingen.
Max. 5 toepassingen.
- mancozeb (1,6 kg/ha)
- maneb (2 kg/ha)
BRANDVLEKKENZIEKTE
(Colletotrichum orbiculare)
Grote, ronde, lichtbruine vlekken op bladeren
die bij sterke aantasting verdorren.
Ingezonken vlekken op stengels en bladstelen.
Op vruchten, bruine vlekken bedekt met roze
sporenhoopjes.
Max. 2 toepassingen.
Enkel in beschutte teelt.
- bitertanol (0,25 kg/ha)
- imazalil (0,1 kg/ha)
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Sphaerotheca fuliginea en
Erysiphe cichoracearum)
Bladeren, stengels en vruchten vertonen witmelige
vlekken.

KIEMSCHIMMELS
(Pythium,…)
Enkel in beschutte teelt.
a. Op wachtbed:
- propamocarb (5 l/m² van oplossing 722 g/
100 l water)
Enkel in beschutte teelt. Max. 2 toepassingen.
b. Op productieveld:
- propamocarb (100 ml/plant van oplossing
722 g/100 l water)
AARDVLOOIEN
- deltamethrin (5 gram/ha) Max. 1 toepassing.
Metaalglanzende kevers vreten aan jonge
plantjes. Aangetaste planten vertonen gaatjes.
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teeltcyclus. Vanaf opkomst
tot 3-bladstadium.
BLADLUIZEN
(Aphis fabae en Aphis gossypii)
Zwarte of donkergroene luizen aan onderzijde - deltamethrin Max. 3 toepassingen.
van bladeren, die omkrullen. - (7,5 – 12,5 gram/ha) In openluchtteelt.
- (2,5 – 4,5 gram/ha) In beschutte teelt.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Enkel openluchtteelt.
(10 + 150 gram/ha)
- oxamyl (0,25 kg/ha) Enkel in beschutte teelt.
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Openluchtteelt.
- pirimicarb (0,25 kg/ha) Beschutte teelt.
79

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
80
AUGURK
BONENSPINTMIJT
(Tetranychus urticae)
Zuigt aan bladeren.
Verkleuring van bladmoes.
- abamectine (4,14 gram/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
- bifenazaat (96 gram/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
- pyridaben (75 gram/ha)
Max. 1 toepassing.
- tebufenpyrad
Max. 1 toepassing. Enkel openluchtteelt.
- horizontale teelt (0,1 kg/ha)
- verticale teelt (75 gram/ha)
WITTE VLIEGEN
(Trialeurodes vaporariorum en
Bemisia tabaci)
Kleine, witpoederde, gevleugelde adulten en - deltamethrin Max. 3 toepassingen.
afgeplate, bewegingloze larven zuigen aan blad- - (7,5 – 12,5 gram/ha) In openluchtteelt.
onderzijde. Afscheiding van kleverige uitwerpselen, - (2,5 – 4,5 gram/ha) In beschutte teelt.
waarin ontwikkeling van zwarte roetdauw- - oxamyl (0,25 kg/ha) Enkel in beschutte teelt.
schimmels.
Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
- abamectine (4,86 gram/ha)
- methiocarb (0,75 kg/ha)
TRIPS
(Frankliniella occidentalis)
Adulten en larven zuigen celinhoud leeg,
waardoor zilverkleurige stippen tot geelachtige
vlekjes op bladeren en gekromde vruchten.

- Clothianidin, beta-cyfluthrin (zaadbehandeling), thiamethoxam (zaadbehandeling) en
tefluthrin (zaadbehandeling) eveneens erkend in voederbiet.
- Waarschuwingsberichten: www.irbab-kbivb.be (K.B.I.V.B. v.z.w.), in samenwerking met
de Vlaamse overheid of per mail (info op 016/78.19.40).
BIET
Goed oplosbaar boormiddel gebruiken.
Voorbehoedend: vóór of bij zaaien bodem
behandelen met boor (1,2 - 1,5 kg/ha)
Curatief: spuiten over gewas met boor
(1,2 - 1,5 kg/ha)
HARTROT
Jonge hartbladeren verkleuren en sterven af.
Later vergelen buitenste bladeren. In kop van
biet treden droogrotte plekken op.
Bespuiting moet voor sluiten rijen uitgevoerd
worden.
Bestrijding van bladluizen (zie blz. 89) Volg de waarschuwingsberichten
(www.irbab-kbivb.be).
VERGELINGSZIEKTE
Veroorzaakt door virus, overgebracht door
bladluizen. Bladeren vergelen, behalve langs
nerven. Bladmoes bobbelt op tussen nerven.
Bij samenknijpen knappen verkleurde
gedeelten hoorbaar. Zieke bladeren vaak
aangetast door zwartschimmels.
Volg waarschuwingen (www.irbab-kbivb.be).
Bespuitingen niet meer rendabel:
- na begin september bij vroeg rooien;
- na 10 september bij later rooien.
Breidt zich meestal uit in nazomer, vooral indien
vochtige periode wordt gevolgd door warme periode.
BLADVLEKKENZIEKTEN
a) Cercospora
(Cercospora beticola)
Op bladeren kleine, ronde vlekken, omringd door
een bruin-roodachtige rand met in midden kleine,
zwarte puntjes (zichtbaar onder vergrootglas).
Bij zware aantasting: grote, bruine zones,
uitgedroogde bladeren, tabak-aspect. Lagere
wortel- en suikeropbrengst.
81

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
82
BIET
Goede nevenwerking van alle middelen vermeld
bij Ramularia
- difenoconazool + propiconazool
(0,105 + 0,105 kg/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin
(40 – 50 + 106 – 133 gram/ha)
- fenpropimorf + epoxyconazool
(0,175 + 0,059 kg/ha)
- fenpropidin + difenoconazool
(0,375 + 0,100 kg/ha)
b) Phoma
(Phoma betae)
Lichtbruine vlekken met concentrische ringen, Komt voor bij zeer droog weer.
soms middenin gebarsten en met kleine, zwarte
Bestrijding niet rendabel.
puntjes. Komt soms samen met Ramularia voor.
c) Ramularia
(Ramularia beticola)
Op bladeren kleine, lichtbruine vlekken omringd
Volg waarschuwingen (www.kbivb.be).
door bruine rand, met in centrum kleine, witte
Bespuitingen niet meer rendabel:
puntjes (zichtbaar onder vergrootglas).
- na begin september bij vroeg rooien;
Bij zware aantasting: grote, bruine zones,
- na 10 september bij later rooien.
uitgedroogde bladeren, tabak-aspect. - cyproconazool (60 gram/ha) In combinatie met carbendazim 0,112 kg/ha.
Lagere wortel- en suikeropbrengst. - difenoconazool + fenpropidin
(0,100 + 0,375 kg/ha)
- difenoconazool + propiconazool
Max. 1 toepassing/jaar.
(0,105 + 0,105 kg/ha)
Enkel in suikerbiet.
Laagste dosis bij laattijdige aantasting of bij
geringe ziektedruk.
- epoxyconazool + pyraclostrobin
(40 – 50 + 106 – 133 gram/ha)
- fenpropimorf + epoxyconazool
(175 + 59 gram/ha)
- flusilazool + carbendazim
(125 – 150 + 63 – 75 gram/ha)

- flutriafol + carbendazim
Opgebruikdatum: 31.12.08.
(94 + 200 gram/ha)
- tetraconazool (0,1 kg/ha) Enkel in suikerbiet, 2 toepassingen.
BRUINWORTELROT
(Rhizoctonia solani-groep AG2-2)
Natte verrotting van ganse biet vanaf kop.
Vooral in lichtere gronden, maar niet uitsluitend.
Ontwikkeling begunstigd door:
- Warme en vooral vochtige omstandigheden
- Mais, raaigras, groenten als voorvrucht.
Enkel preventief
Schade beperkt tot enkele bieten of uitgebreid Afwatering en bodemstructuur verbeteren
over gans perceel. Verspreiding vermijden
Waardplanten in vruchtwisseling vermijden
Bij zware aantasting: resistente rassen
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Erysiphe betae)
Op blad wit tot grijsachtig schimmelpluis.
Geringere wortelopbrengst.
Bestrijding slechts rendabel wanneer eerste
symptomen reeds in augustus.
Geen bespuiting meer na 10 september (begin
september bij vroeg rooien).
Volg waarschuwingsberichten
(www.kbivb.be).
- cyproconazool (60 gram/ha) In combinatie met carbendazim 0,112 kg/ha.
- difenoconazool + fenpropidin
(0,100 + 0,375 kg/ha)
- difenoconazool + propiconazool
Enkel in suikerbiet, 1 toepassing.
Enkel in suikerbiet.
Laagste dosis bij laattijdige aantasting of bij
geringe ziektedruk.
(0,105 + 0,105 kg/ha
- epoxyconazool + pyraclostrobin
(40 – 50 + 106 – 133 gram/ha)
- fenpropimorf + epoxyconazool
(175 + 59 gram/ha)
- flusilazool + carbendazim
(125 – 150 + 63 – 75 gram/ha)
83

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
84
BIET
- flutriafol + carbendazim
Opgebruikdatum: 31.12.08.
(94 + 200 gram/ha)
- gemicroniseerde zwavel (6 kg/ha)
- prochloraz + propiconazool
(400 + 90 gram/ha)
- quinoxyfen (0,10-0,15 kg/ha) 1 toepassing van 0,15 kg/ha of 2 toepassingen
van 0,10 kg/ha met interval van 28 dagen.
- tetraconazool (0,1 kg/ha) Enkel in suikerbiet. Max. 2 toepassingen/jaar.
Met hymexazool behandeld zaad gebruiken Ter bestrijding van wortelbrand kan aan
hymexazool tevens thiram worden toegevoegd.
KIEMPLANTENZIEKTEN
(wortelbrand)
a) Aphanomyces cochlioides
Zwart- of bruinverkleuring van wortels.
Insnoering ter hoogte van de wortelhals van
kiemplantjes. Plantuitval en vertraagde
groei. Bij zware aantasting dun en
onregelmatig gewas.
Met thiram behandeld zaad gebruiken
b) Phoma (Phoma betae)
Worteltjes krimpen en worden herleid tot
zwarte, zachte vezels. Plantjes vallen om en
sterven.
Met thiram behandeld zaad gebruiken
c) Pythium ultimum
Zwart- of bruinverkleuring van onderste
deel hypocotyl worteltje. Afsterven van
plantje voor opkomst.

Ziekte overgebracht door schimmel (Polymyxa
betae).
De meeste rassen zijn tolerant.
Enkel preventief
Gebruik van tolerante rassen
(zie rassencatalogus)
RHIZOMANIE
(BNYVV - Beet Necrotic Yellow
Vein virus)
Vergeling van bladeren, insnoering van wortel
en veel wortelhaar.
Laag suikergehalte en hoog nitraatgehalte.
ROEST
(Uromyces betae)
Op bladeren roestbruine sporenhoopjes. Bestrijding meestal gecombineerd met deze van
Ramularia of meeldauw.
Volg waarschuwingen (www.kbivb.be).
Bespuitingen niet meer rendabel:
- na begin september bij vroeg rooien
- na 10 september bij later rooien.
- cyproconazool (60 gram/ha) In combinatie met carbendazim 0,112 kg/ha.
- difenoconazool + fenpropidin
Enkel in suikerbiet.
(0,100 + 0,375 kg/ha)
- difenoconazool + propiconazool
(0,105 + 0,105 kg/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin
1 toepassing
(40 – 50 + 106 – 133 gram/ha)
- fenpropimorf + epoxyconazool
(175 + 59 gram/ha)
- fenpropidin + difenoconazool
Enkel in suikerbiet.
(0,375 + 0,100 kg/ha)
- prochloraz + propiconazool
(400 + 90 gram/ha)
- flusilazool + carbendazim
Laagste dosis bij laattijdige aantasting of bij
(125 – 150 + 63 – 75 gram/ha)
geringe ziektedruk.
- flutriafol + carbendazim
Opgebruikdatum: 31.12.08.
(94 + 120 gram/ha)
- tetraconazool (0,1 kg/ha) Enkel in suikerbiet. Max. 2 toepassingen/jaar.
85

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
86
BIET
- Op besmette percelen hoogstens om de
4 jaar bieten telen
BIETENCYSTENEMATODE
(Heterodera schachtii)
Planten blijven pleksgewijze in groei achter.
Bladeren hangen slap bij droog en zonnig
weer. Zeer veel wortelhaar- en vertakkingen
met cysten (kleine, witte bolletjes).
Vanaf een besmetting van ongeveer 250 eieren
+ larven per 100 g grond: tolerant ras inzaaien.
Meer informatie over gebruik van nematode
tolerante rassen: De bietplanter (jrg. 42,
nr. 445, januari 2008).
- Tolerante bietenrassen inzaaien
(zie rassencatalogus)
- Op besmette percelen geen bieten telen na
gramineeën (haver en mais uitgezonderd)
- Bij suikerbiet: zie bietencystenematode
GRAMINEEENWORTELKNOBBEL-
NEMATODE
(Meloidogyne naasi)
Jonge plantjes blijven plaatselijk in groei
achter. Groei herneemt vanaf juli. Jonge
plantjes hebben overvloedig wortelgestel dat
met galletjes bezet is.
Afdoende vruchtafwisseling moeilijk aan te
geven omwille van groot aantal biologische
rassen van nematode
STENGELNEMATODE
(Ditylenchus dipsaci)
Bij jonge plantjes misvorming en afsterven van
blad. Volgroeide bieten vertonen gebarsten,
bruine tot donkere vlekken en gaan vlug tot
rotting over.

MILJOENPOOT
(Blaniulus guttulatus)
Witte duizendpoot, 0,7 tot 2 cm groot, rode Voorbehoedend:
stippen op beide zijkanten. Vreet aan kiemen - gebruik zaden behandeld met
van zaad en na opkomst aan zuighaartjes van - thiamethoxam + tefluthrin
kleine plant. Jonge planten sterven af.
- clothianidin + beta-cyfluthrin
WORTELDUIZENDPOOT
(Scutigerella immaculata)
Kleine, blinkendwitte duizendpoot, 5 tot 7 mm
Voorbehoedend:
groot. Beweegt zich lenig en vlug in kruimelige,
verse grond. Knaagt bij opkomst aan zaadkiemen - gebruik zaden behandeld met
en na opkomst vooral aan worteltjes van jonge - thiamethoxam + tefluthrin
plant. Jonge planten sterven af, grotere planten - clothianidin + beta-cyfluthrin
(4-6 bladeren) vertonen holten in wortel.
Treden vooral op bij schraal weer kort na opkomst.
Voorbehoedend:
- gebruik zaden behandeld met:
- thiamethoxam + tefluthrin
- imidacloprid + tefluthrin
- clothianidin + beta-cyfluthrin
AARDVLOOIEN
(Chetocnema spp.)
Zwarte, blauwzwarte of bronsgroene kevertjes
(springers) vreten aan kiemlobben, blaadjes
en groeitoppen.
Curatief:
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha) Max. 3 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Ten laatste in 10 bladstadium.
(6 gram + 125 gram/ha)
Max. 1 toepassing.
87

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
88
BIET
BIETENKEVERTJE
(Atomaria linearis)
Klein, zwartbruin kevertje. Veroorzaakt in Voorbehoedend: Meestal geen schade meer vanaf 2 bladstadium.
stengel en wortel van kiemplant kleine, ronde, - gebruik zaden behandeld met:
zwarte gaatjes. Vreet ook aan bladeren van - thiamethoxam + tefluthrin
jonge planten.
- clothianidin + beta-cyfluthrin
Curatief: Indien bladschade. Beschadigde planten zijn
gevoeliger voor herbiciden.
na opkomst spuiten met:
- lambda-cyhalothrin (12,5 gram/ha) Tegen bovengrondse kevers. Ten laatste in
6 bladstadium. Max. 3 toepassingen.
BIETENSPRINGSTAART
(Onychiurus armatus)
Klein, wit insect, 1 tot 3 mm groot. Vreet aan
kiemen van zaad, aan kiemwortel en na
opkomst aan wortelhaartjes van kiemplant.
BIETENVLIEG
(Pegomyia hyoscyami)
Witte, langwerpige eitjes aan onderzijde van Voorbehoedend:
bladeren. Maden mineren bladeren, waardoor
doorschijnende gangen ontstaan. - gebruik zaad behandeld met:
- clothianidin + beta-cyfluthrin
of - thiamethoxam + tefluthrin
Max. 2 toepassingen.
Max. 3 toepassingen.
Max. 1 toepassing.
Curatief:
- deltamethrin + pirimicarb
(0,12 + 0,07 kg/ha)
- dimethoaat (0,2 kg/ha)
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha)
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(125 gram + 6,25 gram/ha)

Bietenkuilen tijdig opruimen (bieten met
scheuten vóór mei).
BLADLUIZEN
Groene perzikluis (Myzus
persicae), sjalottenluis (Myzus
ascalonicus) en zwarte bonenluis
(Aphis fabae)
Groene perzikluis en sjalottenluis brengen
virusziekten over, ondermeer de ‘vergelingsziekte’
(zie blz. 81).
Gebruik zaden behandeld met:
- clothianidin + beta-cyfluthrin
of - thiamethoxam + tefluthrin
Spuiten vanaf eerste waarschuwing
(www.irbab-kbivb.be). Zeer zelden vereist na
zaadbehandeling.
Max. 2 toepassingen.
Over gewas:
Max. 1 toepassing.
- dimethoaat (0,2 kg/ha)
- pirimicarb (0,175 kg/ha)
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(0,12500 + 0,00625 kg/ha)
Goede nevenwerking van thiamethoxam +
tefluthrin (zaadbehandeling).
Gebruik zaden behandeld met:
- clothianidin + beta-cyfluthrin
EMELTEN
(Tipula spp.)
Pootloze, grijze, 1,5 - 2,5 cm lange larven van
langpootmuggen. Vreten aan stengel van
kiemplantjes en aan wortels van jonge
planten.
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Spuitdrempel: 3-4 rupsen per plant. Max. 3
toepassingen.
GAMMA-UIL
(Autographa gamma)
Amandelgroene rupsen vreten bladeren kaal.
Alleen bladnerven blijven over. Schade vooral
in augustus-september.
89

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
90
BIET
RITNAALDEN
(Agriotes spp.)
Circa 1,5 cm lange, harde en geelbruine larven
Voorbehoedend:
van kniptorren. Vreten aan stengel en wortel - vóór zaaien bodembehandeling met:
van jonge plant. Planten sterven af. - fipronil (0,16 - 0,20 kg/ha) Laagste dosis indien gecombineerd met andere
insecticiden (bij zaaien of later). Onmiddellijk
na toepassing inwerken.
Opgebruikdatum: 30.06.09.
- gebruik zaad behandeld met
- clothianidin + beta-cyfluthrin
- thiamethoxam + tefluthrin
RUPSEN - lambda-cyhalothrin (7,5 gram/l) Max. 2 toepassingen.
Schade vooral in nabijheid van bomen of
struikgewas.
Max. 2 toepassingen.
Curatief:
- dimethoaat (0,2 kg/ha)
TWEESTIPPELIGE GROENE
WANTS (weekwants)
(Calocoris norvegicus)
Kleine, groene larven en lichtbruine tot grijsgroene
volwassen insecten met grote beweeglijkheid.
Prikken zeefvaten van jonge plantjes, met als
gevolg misvorming en verdikking van bladeren.
Bij zeer jonge plantjes kan groeipunt volledig
afsterven.
Chloridazon: max. 3,3 kg/ha/jaar
Dimethenamide-P: max. 0,72 kg/ha/jaar
Fenmedifam: max. 1.256 kg/ha/jaar – vanaf 2009: max. 0,96 kg/ha/jaar
S-metolachloor: max. 1,248 kg/ha/jaar
Ethofumesaat: max. 1 kg/ha/3 jaar
Lenacil: max 0,8 kg/ha/jaar
Metamitron: max. 4,9 kg/ha/jaar
Triallaat: max. 0,82 kg/ha/jaar
ONKRUID

Kort vóór zaaien Voor voederbiet steeds de lagere dosis.
Op bewerkte bodem spuiten.
Mengingen mogelijk.
- tri-allaat (1,4 kg/ha) Tegen wilde haver (na spuiten direct 5-7,5 cm
inwerken).
Tegen overwoekering van duist en andere
éénjarige grassen. Na toediening 3-5 cm inwerken.
Tegen éénjarige dicotylen. Na toediening
3-5 cm inwerken bij droogte.
- chloridazon (2,0 - 2,5 kg/ha)
- metamitron (2,1 - 3,5 kg/ha)
Bij zaaien, kort na zaaien en na
opkomst
Gebaseerd op 2 of 3 behandelingen na opkomst.
Lage dosissysteem of FAR-systeem
(zie ook www.irbab-kbivb.be) Meer informatie over FAR-systeem: De Bietplanter
(jrg. 42, nr. 448, april 2008).
1. Bij zaaien of kort na zaaien: De hogere dosis in zware gronden.
- chloridazon (1,3 - 2,0 kg/ha)
Tegen kamille en diverse dicotyle
- metamitron (1,4 - 2,0 kg/ha)
onkruiden.
- chloridazon + quinmerac
Tegen hondspeterselie en kleefkruid.
(1,08 – 1,44 + 0,18 – 0,24 kg/ha)
Max. 1 toepassing.
- clomazon (72 gram/ha) Enkel aanbevolen waar belangrijke bezetting
verwacht wordt van hondspeterselie, kleefkruid en
bingelkruid. Geen werking tegen kamille.
Toevoeging van metamitron kan vereist zijn, doch
niet toepassen in menging met chloridazon of
vloeibare formulering van metamitron. Kans op
geelwitte chloroses, soms met plantuitval, vooral
in zand- of lichte leemgronden of gronden met
laag humusgehalte en in geval van hevige
neerslag.
91

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
92
BIET
2. Vanaf kiemlobstadium van onkruid:
drieledig FAR-mengsel + hulpstof:
Basisprincipes
- 1e bespuiting over zeer jong onkruid.
- Bespuiting om de 6-8 dagen herhalen bij
nieuwe opkomst van onkruid of bij onvol-
doende resultaat. F fenmedifam (0,12 kg/ha) Nevenwerking tegen aardappelopslag.
+
Dosis aanpassen A ethofumesaat (0,1 kg/ha) Ethofumesaat te verkiezen tegen bingelkruid en
aan stadium van onkruid door vermenig-
en/of tri-allaat (0,24-0,36 kg/ha) duizendknopen. Nevenwerking tegen aardappel-
vuldiging met:
opslag. Tri-allaat bij zware bezetting kleefkruid.
- factor 1,5 vanaf 2 bladstadium
- factor 2 vanaf 4 bladstadium
- factor 1,5 vanaf kiemlobstadium bij belangrijke
bezetting van bingelkruid, kleefkruid
en gewoon varkensgras. R metamitron (0,35 kg/ha)
Dosis fenmedifam met factor 1,5
of chloridazon (0,33 kg/ha)
vermenigvuldigingen bij belangrijke
bezetting van melganzenvoet en melde.
Dosis niet aanpassen
voor triflusulfuron-methyl, tri-allaat en
clopyralid.
of dimethenamide-P (0,31 – 0,46 kg/ha) Afhankelijk van toepassingsstadium.
Dimethenamide-P en S-metolachloor enkel
Keuze van bodemherbicide na opkomst
vanaf (4)-6 bladstadium van de biet.
In functie van onkruidsoort:
Nevenwerking tegen aardappelopslag.
- metamitron tegen akkerviooltje, duiven- of S-metolachloor (0,48 – 0,72 kg/ha)
kervel, driedelig tandzaad, hondspeter- +
selie, kamille, melde, melganzenvoet, hulpstof:
papegaaienkruid, varkensgras en zwarte
paraffineolie (0,5 l/ha)
Geen olie toevoegen bij temperatuur hoger
nachtschade
of plantaardige olie (0,5 l/ha)
dan 22°C in thermometerhut .
- chloridazon tegen bingelkruid, herik en
Dosis vermenigvuldigen met factor 1,5
zwaluwtong
of 2 zoals voor de FAR-componenten.
Niet toepassen vóór 2 bladstadium van
biet

+
triflusulfuron-methyl (10-15 gram/ha)
- dimethenamide-P tegen bingelkruid,
hondspeterselie en zwarte nachtschade
- S-metolachloor tegen zwarte
nachtschade
Trisulfuron-methyl te verkiezen bij een belangrijke
bezetting van hondspeterselie, herik, kamille en
papegaaienkruid. De hogere dosis enkel indien
hondspeterselie.
of
Clopyralid tegen hondspeterselie; vanaf 1-2 bladstadium
van hondspeterselie en 2-4 bladstadium
van biet.
Nevenwerking tegen aardappelopslag.
clopyralid (0,05 kg/ha)
Desmedifam tegen papegaaienkruid.
Fenmedifam kan vervangen worden door het
mengsel fenmedifam + desmedifam (0,09 +
0,03 kg/ha).
Spuitvolume:
100-400 l/ha
Liefst niet spuiten bij schraal (N-O wind)
en zeer warm weer. Bij schraal weer
zeker 400 l spuitvolume/ha.
Het mengsel fenmedifam + ethofumesaat kan
vervangen worden door geformuleerde
mengsels zoals:
- fenmedifam + ethofumesaat
(0,14 + 0,14 kg/ha)
- fenmedifam + desmedifam + ethofumesaat
(60 - 70 + 14 - 50 + 78 - 120 gram/ha)
Het mengsel fenmedifam + desmedifam +
ethofumesaat + metamitron kan vervangen
worden door het geformuleerde mengsel
fenmedifam + desmedifam + ethofumesaat +
metamitron (0,6 + 0,2 + 0,1 + 0,2 kg/ha)
Op onkruidvrije grond Enkel bodemherbiciden.
(na 1 of meer FAR-behandelingen)
Dosis afhankelijk van reeds toegepast bodem-
ter voorkoming van onkruidkieming:
herbicide.
- metamitron (0,7 - 1,5 kg/ha)
- chloridazon (0,65 - 0,98 kg/ha)
- lenacil (0,40 - 0,64 kg/ha) Enkel vanaf 4-6 bladstadium van biet.
- S-metolachloor (0,94 - 1,25 kg/ha) Om late kieming van zwarte nachtschade
en hanenpoot te voorkomen.
- dimethenamide-P (0,77 - 0,92 kg/ha) Enkel vanaf 6 bladstadium van biet.
93

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
94
Zie blz. 32. Systemische graminiciden kunnen eventueel
gemengd worden met reeds vermelde mengsels
tegen dicotyle onkruiden. De dosis dient alsdan
verdeeld over de bespuitingen.
Opkomende duist kan bestreden worden door
tweemaal toepassen van:
- een kwart dosis fluazifop-P-butyl, haloxyfop-
R-methyl (opgebruikdatum: 19.12.08),
cycloxydime, quizalofop-ethyl-D of
propaquizafop
- een halve dosis clethodim of tepraloxydim.
Op percelen met resistente duist, dosis niet
verlagen.
Meer informatie over grassenbestrijding: De
Bietplanter, jrg. 41, nr. 438, mei 2007.
BIET
BESTRIJDING VAN ONKRUID-
GRASSEN NA OPKOMST
Vanaf 8-10 bladstadium van biet:
- clopyralid (0,12 - 0,15 kg/ha) Tegen akkerdistel van minimum 20 cm hoog.
Tegen akkermelkdistel en klein hoefblad in
vroeger stadium inzetten.
BESTRIJDING VAN OVERBLIJVENDE
COMPOSIETEN
Noodoplossing om de ontwikkeling van
aardappel te beperken: nevenwerking van FARbehandelingen
op basis van een verhoogde dosis
fenmedifam -> fenmedifam 0,16 – 0,48 kg/ha +
ethofumesaat 0,1 – 0,2 kg/ha (+ S-metolachloor
0,58 kg/ha of + dimethenamide-P 0,31 –
0,46 kg/ha) (en bij groeizaam weer: + clopyralid
50 gram/ha).
Preventief:
- rooien goed verzorgen
- ploegen na de winter om het effect van de
vorst te vergroten
- verliesknollen maximaal bovenhalen door
grondbewerking met een getand werktuig
vóór de winter (blootstelling aan vorst)
AARDAPPELOPSLAG

De werking is sterker bij een hoge luchtvochtigheid.
Curatief:
- manueel uittrekken of schoffelen
- gerichte toepassing van glyfosaat IPA met
onkruidbestrijkers, spuitpistool, gedrenkte
handschoen, chemisch schoffelen, ….
ONKRUIDBIETEN
Eventueel bestrijden in voorafgaande gewassen
waaronder graangewassen.
Eenjarige schieters die voortkomen van: Indien aantal schieters kleiner is dan 1.000/ha.
- zaaizaad besmet tijdens vermeerdering in Afsteken vóór bloei of uittrekken en verwij-
productiecentra door niet gecontroleerde deren
bestuivingen
Op besmette bietenpercelen, kort na bloei:
- zaad van schieters aanwezig in voorgaand - mechanisch (met cirkelmaaier) ter hoogte
gewas, dat verspreid is en bewaard van gewas afmaaien
gebleven in bodem.
Aantal behandelingen:
- 2; indien aantal schieters kleiner is dan
3.000/ha;
- 3; indien aantal schieters tussen 3.000 en
10.000/ha;
- 4; indien aantal schieters hoger dan
10.000/ha.
- gerichte toepassing van glyfosaat IPA met
onkruidbestrijkers
95

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
96
BOON
1.Phaseolus-boon (stamboon)
(Sla-, snij-, spek- en pronkboon
en flageolets)
Gezond zaaizaad gebruiken.
VETVLEKKENZIEKTE
(Xanthomonas campestris)
Op bladeren waterige vlekjes omgeven door lichtgroene
of gele zoom. Vlekjes worden roodbruin en
verdrogen. Op peulen ronde, doorzichtige vlekjes.
KIEMSCHIMMELS
Slechte opkomst tot plantuitval op zaaibed. - propamocarb (3,61 gram/m²) Enkel in beschutte teelt, toepassen bij zaai in
perspot of op plantbed. Max. 1 toepassing.
Voorbehoedend spuiten met: Indien weersomstandigheden gunstig zijn voor
ontwikkeling van schimmel, twee bespuitingen
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Bladeren en stengels met grijs schimmelpluis
bedekt. Rotten van peulen.
(begin bloei en 2 weken later).
- cyprodinil + fludioxinil
Toepassen tijdens bloei. Max. 1 toepassing.
(0,375 + 0,250 kg/ha)
Nevenwerking tegen Sclerotinia.
- fenhexamid (0,75 kg/ha)
Max. 3 toepassingen met interval van 7-14
dagen. Enkel bij beschutte teelt.
- iprodione (0,75 kg/ha) Vanaf bloei tot vorming peulen. Max. 2
toepassingen.
- procymidone (0,5 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Opgebruikdatum:
31.12.08.
Bij het verschijnen van de 1ste symptomen:
- boscalid (0,5 kg/ha) Max. 2 toepassingen tijdens bloei. Enkel
openluchtteelt van groengeoogste
stamslaboon.

SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
Verwelking en afsterven van planten. In en op
stengels wit schimmelpluis met scleroten.
Voorbehoedend spuiten met: Twee bespuitingen: begin bloei en 2 weken
later.
Ruime vruchtafwisseling.
Stikstofbemesting aanpassen.
- iprodione (0,75 kg/ha) Vanaf bloei tot vorming peulen. Max 2
toepassingen.
Bij het verschijnen van de 1ste symptomen:
- boscalid (0,5 kg/ha) Max. 2 toepassingen tijdens bloei.
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte in vochtige warme
bodem. Bij sterke infectie, meerdere,
opeenvolgende teelten behandelen.
BONENSPINTMIJT
(Tetranychus urticae)
Zuigt aan bladeren. Bleekgroene vlekjes die - fenbutatin-oxide (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
later vaalbruin worden en verdorren. - bifenthrin (40 gram/ha) Enkel in beschutte teelt. Max
toepassing/productiecyclus. Niet op
bloeiende planten.
- tebufenpyrad (0,1 kg/ha)
BLADLUIZEN
Verspreiden virusziekten. Vooral zwarte bonen- - deltamethrin (12,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen per jaar.
luis veroorzaakt zuigschade. - lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 1 toepassing.
(7,5 + 150 gram/ha)
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
Behandeld zaad gebruiken Aanwezigheid van veel onverteerd organisch
materiaal bij inzaai vermijden.
BONENVLIEG
(Delia platura)
Maden veroorzaken vreterij. Slechte opkomst.
Bovenkomende zaadlobben en stengels vertonen
vreterij. Kiemplantjes verwelken.
97

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
98
BOON
Uitsluitend in beschutte teelt.
Zie biologische bestrijding blz. 11
Max. 1 toepassing/productiecyclus. Enkel in
beschutte teelt vóór of na de bloei.
- bifenthrin (40 gram/ha)
WITTE VLIEGEN
(Trialeurodes vaporariorum en
Bemisia tabaci)
Kleine, witbepoederde, gevleugelde adulten en
afgeplatte, bewegingloze larven zuigen aan
bladonderzijde. Afscheiding van kleverige
uitwerpselen, waarin ontwikkeling van zwarte
roetdauwschimmels.
TRIPS
(Frankliniella occidentalis)
Adulten en larven zuigen celinhoud leeg,
waardoor zilverkleurige stippen tot geelachtige
vlekjes op bladeren en gekromde vruchten.
ONKRUID
Maximum 1 kg ethofumesaat/ha/ 3 jaar
Vóór zaaien:
- benfluralin (1,6 kg/ha) 4-5 cm inwerken. Max. 1 toepassing.
Tegen eenjarige grassen, muur, duizendknopen
en melganzenvoet.
In spuitsystemen met bodemherbicide(n), aan
halve dosis en/of met contactherbicide.
Direct na zaaien: Minstens 2 - 3 cm diep en regelmatig zaaien.
- linuron (0,35 - 0,50 kg/ha) Enkel in drooggeoogste stamslabonen.
Max. 1 toepassing.
Bij gevoelige cultivars lagere dosis.
- clomazon (0,09 kg/ha)
- S-metolachloor (0,96 kg/ha) Max. 1 toepassing.

Kort vóór opkomst:
- diquat (0,6 - 0,8 kg/ha)
Max. 2 plaatselijke toepassingen. Ten laatste 1
dag voor de opkomst, het zaaien of het planten.
Max. 1 toepassing/teeltcyclus.
- glufosinaat-ammonium (0,45 kg/ha)
- glyfosaat IPA (+ uitvloeier) (0,6 - 1,0 kg/ha)
Na opkomst:
- bentazon (0,50 - 0,96 kg/ha) Max. 1 toepassing/jaar in 1-3 bladstadium.
Eventueel gefractioneerd toepassen.
Spuiten bij koel en droog weer (12-20°C), bij
voorkeur ‘s avonds in slaaptoestand van bladeren.
In spuitsysteem de lage dosis.
Tegen onkruidgrassen: zie blz. 32.
2.Viciaboon (menselijke
consumptie)
(Tuin-, duive-, paarde- en wierboon)
BLADLUIZEN
(vooral zwarte bonenluis)
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
Voorbehoedend spuiten met: Indien weersomstandigheden gunstig zijn voor
ontwikkeling van schimmel, twee bespuitingen
(begin bloei en 2 weken later).
- cyprodinil + fludioxinil
Toepassen tijdens bloei. Max. 1 toepassing.
(0,375 + 0,250 kg/ha)
Nevenwerking tegen Sclerotinia.
- iprodione (0,75 kg/ha) Vanaf bloei tot vorming peulen. Max. 2
toepassingen.
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Bladeren en stengels met grijs schimmelpluis
bedekt. Rotten van peulen.
99

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
100
BOON
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
Verwelking en afsterven van planten. In en op
stengels wit schimmelpluis met scleroten.
Voorbehoedend spuiten met: Twee bespuitingen: begin bloei en 2 weken
later.
Ruime vruchtafwisseling.
Stikstofbemesting aanpassen.
- iprodione (0,75 kg/ha) Vanaf bloei tot vorming peulen. Max 2
toepassingen.
Bij het verschijnen van de 1ste symptomen:
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte in vochtige warme
bodem. Bij sterke infectie, meerdere,
opeenvolgende teelten behandelen.
ONKRUID
Vóór zaaien:
- benfluralin (1,6 kg/ha) 4-5 cm inwerken. Max. 1 toepassing.
Tegen eenjarige grassen, muur, duizendknopen
en melganzenvoet.
In spuitsystemen met bodemherbicide(n), aan
halve dosis en/of met contactherbicide.
Max. 1 toepassing.
Kort na zaaien:
- linuron (0,4 - 0,5 kg/ha)
- clomazon (90 gram/ha)
- pendimethalin (0,72 kg/ha)
Tegen eenjarige grassen en dicotylen.
Max. 1 toepassing.
Na opkomst: Met voldoende water.
Gewas 5-10-(15) cm.
- MCPB (0,75 - 1,00 kg/ha) Tegen akkerdistel, melganzenvoet en herik.
Tegen onkruidgrassen: zie blz. . 32.

LOOFDODING
Vóór oogst:
- glyfosaat IPA (1,05 - 1,47 kg/ha) Wanneer zaden minder dan 30 % vocht bevatten
en wanneer gewas overwoekerd is door kweek.
Max. 1 toepassing/jaar.
CICHOREI
ROEST
(Puccinia cichorii)
Bruinrode sporenhoopjes op bladeren die bij Ontwikkeling vooral bij fris, vochtig weer.
aanraken roestspoor nalaten op handen. - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 1 toepassing, bij verschijnen
(0,125 + 0,200 kg/ha)
eerste symptomen.
- difenoconazool (0,125 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha)
- tetraconazool (0,100 kg/ha)
- carbendazim + flutriafol
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Erysiphe cichoracearum)
Aan bovenzijde van buitenste bladeren
verschijnt wit schimmelpluis.
Opgebruikdatum:31.12.08.
Afwisselend droge en vochtige perioden
bevorderen aantasting, terwijl regen
ontwikkeling witziekte remt. Max.
1 toepassing, bij verschijnen eerste
symptomen.
- difenoconazool (0,125 kg/ha)
- difenoconazool + azoxystrobin
(0,125 + 0,200 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha)
- tetraconazool (0,100 kg/ha)
Determinatie noodzakelijk. Vruchtafwisseling
i.f.v. soort.
WORTELKNOBBELNEMATODE
(Meloidogyne spp.)
Wortels sterk vertakt. Op zijwortels komen
knobbeltjes voor.
101

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
102
CICHOREI
ALTERNARIA
Scherp afgelijnde, zwartbruine vlekken, in - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
begin omgeven door ontkleurd weefsel. - difenoconazool (0,125 kg/ha) Secundaire ziekte, bevorderd door hoge
Centrum van vlek wordt vlezig en valt uiteen.
luchtvochtigheid en betrokken weer. Vooral op
Scheurtjes in bladeren.
verhagelde planten. Moeilijk te onderscheiden van
Pseudomonas syringae. Max. 1 toepassing.
Bestrijding zelden rendabel.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 1 toepassing.
(0,125+0,200 kg/ha)
BLADLUIZEN
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Bestrijding zelden verantwoord in industriële
cichorei. Max. 1 toepassing (max. 2 per
teelt).
- pirimicarb (0,2 kg/ha)
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Max. 4 toepassing en volgens waarschuwing.
RUPSEN - lambda-cyhalothrin (7,5 gram/l) Max. 1 toepassing (max. 2 per teelt).
TRIPSEN - lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Nevenwerking tegen bladluis. Max. 4 toepassing
en volgens waarschuwing.
WITLOOFMINEERVLIEG
(Napomyza cichorii)
Eitjes worden afgezet aan voet van planten.
Maden veroorzaken kronkelige gangen in
buitenste bladeren. Sommige maden dringen
door tot in wortels.

Meer informatie over lage dosis systeem:
Speciaal nummer cichorei in De Bietplanter (jrg.
42, nr. 448, april 2008).
Gebaseerd op 1 behandeling vóór zaaien,
1 vóór opkomst en 3 tot 4 na opkomst.
Vóór zaaien (T1)
- benfluralin (1,62 kg/ha) Tegen meerdere dicotyle onkruidsoorten
(voornamelijk melganzenvoet) en tegen duist
en straatgras.
Bij voorkeur ’s avonds toepassen, in minimum
300 l water en onmiddellijk 7-8 cm diep
inwerken.
ONKRUIDBESTRIJDING met lage
dosissysteem
Tegen breedbladigen
Kort na zaaien (T2)
- propyzamide (0,50 kg/ha) Vooral tegen zwarte nachtschade, bingelkruid,
kleefkruid en varkensgras, alsook muur,
dovenetel en grassen.
+ asulam (0,40 – 0,80 kg/ha) Asulam enkel indien kamille, kruiskruid en
knopkruid verwacht worden.
+ carbeetamide (0,30 – 0,90 kg/ha) Carbeetamide enkel indien bingelkruid verwacht
wordt; hoogste dosis bij zeer zware bezetting.
Asulam: max. 1,5 kg/ha/jaar
Carbeetamide: max. 3,3 kg/ha/jaar (2,1 kg in VO- 1,2 kg in NO)
Dimethenamide-P: max. 0,72 kg/ha/jaar
Isoxaben: max. 0,1 kg/ha/jaar
Propyzamide: max. 1,25 kg/ha/jaar
S-metolachloor: max. 1,25 kg/ha/jaar
Algemene opmerking:
Aanbevelingen voor toepassing van
S-metolachloor, dimethenamide-P, ethofumesaat
of isodecyl-alcohol ethoxylaat zijn enkel geldig
voor de industriële cichorei.
Basisprincipes Na-opkomst (behandelingen T3 tot T6)
- 1 e bespuiting over zeer jong onkruid
- bespuiting om 6 tot max. 8 dagen
103

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
104
CICHOREI
Stadium: opkomst – kiemlobstadium (T3a) Bij onregelmatige opkomst van cichorei.
- propyzamide (0,125 – 0,25 kg/ha)
+ asulam (0,1 – 0,2 kg/ha) Geen asulam indien 1-bladstadium bereikt is.
of + triflusulfuron-methyl (0,0025 kg/ha) Triflusulfuron-methyl bij sterke aanwezigheid van
knopkruid, kamille, koolzaadopslag en indien
1-bladstadium bereikt is.
of stadium: kiemlob – 1 echt blad (T3b) Bij regelmatige opkomst van cichorei, vanaf dat
6 of 7 plantjes per lopende meter aanwezig zijn.
- triflusulfuron-methyl (0,0025 – 0,005 kg/ha) Triflusulfuron-metyl tegen composieten, kruisbloemigen
en schermbloemigen, hoogste dosis
enkel indien geen toevoeging van propyzamide.
+ propyzamide (0,175 kg/ha)
+ isoxaben (0,0125 kg/ha) Isoxaben tegen composieten, kruisbloemigen,
ereprijs, dovenetels, akkerviooltje en
melganzenvoet.
+ carbeetamide (0,150 kg/ha)
+ isodecyl-alcohol ethoxylaat (0,1%) Isodecyl-alcohol ethoxylaat liefst niet vóór het
1-bladstadium.
Stadium: 1 tot 2 echte bladeren (T4)
- triflusulfuron-methyl (0,005 – 0,0075 kg/ha) Voor een gemakkelijke flora (hieronder niet
vermeld).
+ carbeetamide (0,150 kg/ha)
of triflusulfuron-methyl (0,005 kg/ha)
+ propyzamide (0,175 kg/ha) Propyzamide enkel indien bingelkruid of zwarte
nachtschade.
+ isoxaben (0,01 – 0,025 kg/ha) Isoxaben niet mengen met S-metolachloor.
of + S-metolachloor (0,09 kg/ha) S-metolachloor tegen zwarte nachtschade,
kamille, knopkruid, melkdistel, kruiskruid en
zomergrassen, niet vóór het 1-bladstadium.
+ carbeetamide (0,150 kg/ha)
+ isodecyl-alcohol ethoxylaat (0,1 %) Isodecyl-alcohol ethoxylaat tegen hondspeterselie,
kamille en bingelkruid.
of + ethofumesaat (0,01 – 0,02 kg/ha) Ethofumesaat tegen bingelkruid en duivenkervel,
enkel SC-formuleringen.

Stadium: vanaf 2 tot 4 echte bladeren (T5)
- triflusulfuron-methyl (0,0075 kg/ha) Triflusulfuron-methyl, dimethenamide-P en
propyzamide niet mengen.
+ propyzamide (0,175 kg/ha) Propyzamide enkel indien bingelkruid of zwarte
nachtschade.
+ isoxaben (0,015 – 0,025 kg/ha) Isoxaben niet mengen met S-metolachloor of
dimethenamide-P.
of + S-metolachloor (0,18 – 0,36 kg/ha) S-metolachloor tegen zwarte nachtschade,
kamille, knopkruid, melkdistel en kruiskruid, niet
mengen met dimethenamide-P.
of + dimethenamide-P (0,15 – 0,3 kg/ha) Dimethenamide-P tegen hondspeterselie,
bingelkruid, zwarte nachtschade, kamille,
knopkruid, melkdistel, kruiskruid, niet vóór het 3bladstadium.
+ carbeetamide (0,150 kg/ha)
of + isodecyl-alcohol ethoxylaat (0,1 %) Isodecyl-alcohol ethoxylaat tegen hondspeterselie,
kamille en bingelkruid.
of + ethofumesaat (0,02 – 0,04 kg/ha) Ethofumesaat tegen bingelkruid en duivenkervel,
enkel SC-formuleringen.
Stadium: vanaf 4 tot 6 echte bladeren (T6a) Indien bodem onkruidvrij.
- isoxaben Dosis isoxaben om totaal van 62 (- 125) kg/ha te
bereiken, geen isoxaben na 6-bladstadium.
of S-metolachloor Dosis S-metolachloor om totaal van 1,25 kg/ha te
bereiken, niet na 8-bladstadium.
of dimethenamide-P Dosis dimethenamide-P om totaal van 0,72 kg/ha
te bereiken, niet na 8-bladstadium.
105

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
106
CICHOREI
Stadium: vanaf 4 tot 6 echte bladeren (T6b) Indien nieuwe onkruidopkomst.
- triflusulfuron-methyl (0,0075 kg/ha)
+ isoxaben (0,0375 kg/ha) Geen isoxaben na 6-bladstadium, niet mengen
met S-metolachloor of dimethenamide-P.
of + S-metolachloor (0,54 kg/ha) S-metolachloor tegen zwarte nachtschade, kamille,
knopkruid, melkdistel en kruiskruid, niet mengen
met dimethenamide-P, niet na 8-bladstadium.
of + dimethenamide-P (0,15 – 0,3 kg/ha) Dimethenamide-P tegen hondspeterselie,
bingelkruid, zwarte nachtschade, kamille,
knopkruid, melkdistel, kruiskruid, niet vóór
4-bladstadium, niet na 8 bladstadium.
+ carbeetamide (0,150 kg/ha)
of + isodecyl-alcohol ethoxylaat (0,1 %) Isodecyl-alcohol ethoxylaat tegen hondspeterselie,
kamille en bingelkruid.
of schoffelen
GRASSEN
Tegen onkruidgrassen: zie blz. 32. Graminiciden niet mengen met additieven.
COURGETTE
- triflumizool (0,15 kg/ha) Toepassen na 1 mei en vanaf 4 weken na
planten, bij verschijnen eerste symptomen. Max.
4 toepassingen.
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Sphaerotheca fuliginea en
Erysiphe cichoracearum)
Wit schimmelpluis op de bladeren leidt tot
witmelige vlekken.

VRUCHTVUUR
(Cladosporium cucumerinum)
Veroorzaakt bruine vlekken op de bladeren en
de vruchten.
Treedt vooral op tijdens de nazomer in koele en
vochtige omstandigheden.
- azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 7 dagen.
Enkel openluchtteelt.
- fenhexamid (0,5 kg/ha) Enkel in beschutte teelt. Max. 3 toepassingen
met interval van 7-14 dagen.
- iprodione (0,50 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Veroorzaakt grauwgrijs schimmelpluis op
bladeren en stengels
KIEMSCHIMMELS
(Pythium,…)
Enkel in beschutte teelt.
a. Op wachtbed:
- propamocarb (5 l/m² van oplossing 722 g/
100 l water)
Enkel in beschutte teelt. Max. 2 toepassingen.
b. Op productieveld:
- propamocarb (100 ml/plant van oplossing
722 g/100 l water)
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
Geeft een wit schimmelpluis en zwarte - iprodione (0,50 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
scleroten op de stengel. - Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
meerdere opeenvolgende teelten behandelen.
107

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
108
COURGETTE
BRANDVLEKKENZIEKTE
(Didymella bryoniae)
Op de bladeren ontstaan grote grijsbruine vlekken.
Bij sterke aantasting verdort het gehele blad. Op
de stengels verschijnen bruinzwarte vlekken.
- lambda-cyhalotrin (6,25 gram/ha) Max. 2 toepassingen van opkomst tot 3bladstaduim.
Enkel openluchtteelt.
AARDVLOOIEN
Metaalglanzende kevers vreten aan jonge
plantjes. Aangetaste planten vertonen gaatjes.
BLADLUIZEN
(Aphis fabae en Aphis gossypii)
Zwarte of donkergroene luizen aan onderzijde - dichloorvos (0,6 kg/ha) In geval van spuiten.
van bladeren, die omkrullen. - dichloorvos (2,4 gram/100 ml/100 m³) In geval van vernevelen.
Enkel in beschutte teelt bij opstarten teelt
of na laatste oogst.
Opgebruiktermijn:06.12.08
- deltamethrin Max. 3 toepassingen per jaar.
- (7,5 – 12,5 gram/ha) In openluchtteelt.
- (2,5 – 4,5 gram/ha) In beschutte teelt.
- lambda-cyhalotrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalotrin + pirimicarb
Max. 2 toepassingen. Enkel in beschutte teelt.
(7,5 + 150 gram/ha)
- pirimicarb (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- thiacloprid (9,6 gram/1000 planten) Plaatselijke noodmaatregel in beschutte teelt,
want kan negatief effect hebben op Encarsia
Formosa. Max. 2 toepassingen/seizoen.

WITTE VLIEGEN
(Trialeurodes vaporariorum en
Bemisia tabaci)
Kleine, witpoederde, gevleugelde adulten en
- bifenthrin (40 gram/ha) Max. 1 toepassing/productiecyclus. Enkel in
afgeplate, bewegingloze larven zuigen aan
beschutte teelt voor of na de bloei.
bladonderzijde. Afscheiding van kleverige - deltamethrin Max. 3 toepassingen per jaar.
uitwerpselen, waarin ontwikkeling van zwarte - (7,5 – 12,5 gram/ha) In openluchtteelt.
roetdauwschimmels. - (2,5 – 4,5 gram/ha) In beschutte teelt.
- pyridaben (0,18 kg/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
- thiacloprid (9,6 gram/1000 planten) Plaatselijke noodmaatregel in beschutte teelt,
want kan negatief effect hebben op Encarsia
formosa. Max. 2 toepassingen/seizoen.
TRIPS
(Frankliniella occidentalis)
Adulten en larven zuigen celinhoud leeg,
Enkel in beschutte teelt.
waardoor zilverkleurige stippen tot geelachtige
vlekjes op bladeren en gekromde vruchten. Bij opstarten teelt of na laatste oogst.
- dichloorvos (0,6 kg/ha) In geval van spuiten. Opgebruikdatum:
06.12.08
- dichloorvos (2,4 gram/100 ml/100 m³) In geval van vernevelen. Opgebruikdatum:
06.12.08.
- abamectine (4,14 gram/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
- methiocarb (0,75 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- spinosad (96 gram/ha) Max. 3 toepassingen met interval van
10 dagen. Enkel in beschutte teelt.
109

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
110
COURGETTE
BONENSPINTMIJT
(Tetranychus urticae)
Zuigt aan bladeren. Verkleuring van bladmoes. - abamectine (4,86 gram/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
- bifenazaat (96 gram/ha) Max. 1 toepassing.
- bifenthrin (40 gram/ha) Max. 1 toepassing/productiecyclus. Toepassen
voor of na de bloei. Enkel in beschutte teelt.
- fenbutatin-oxide (0,275 kg/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
- pyridaben (0,18 kg/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in beschutte teelt.
Gerichte bespuiting.
ONKRUID
- diquat (0,4 – 0,8 kg/ha) Met afschermkap tussen de rijen.
ERWT
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Grijs schimmelpluis op bloemblaadjes veroorzaakt
rotting van peul en loof.
Ziekte kan veel schade aanrichten bij vochtig en
warm weer tijdens bloei. Herbehandeling kan
nodig zijn bij droog te oogsten erwt. Behandelen
vanaf begin bloei.
- azoxystrobin (0,25 kg/ha)
Max. 1 toepassing.
- boscalid (0,5 kg/ha)
Max. 2 toepassingen tijdens bloei. Enkel voor
groen te oogsten erwten in open lucht.
- chloorthalonil (1,5 kg/ha) Max. 2 toepassingen/productiecyclus.
- cyprodinil + fludioxonil
Max. 1 toepassing.
(0,375 + 0,250 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- metconazool (0,072 kg/ha) Toepassen begin bloei – einde bloei. Max. 2
toepassingen/jaar met interval van 2-3 weken.

SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
Verwelking en afsterven van planten. In en op
stengels wit schimmelpluis met scleroten.
Ruime vruchtafwisseling.
Stikstofbemesting aanpassen.
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
meerdere opeenvolgende teelten behandelen.
Voorbehoedend spuiten met: Behandelen begin en tijdens bloei.
- boscalid (0,5 kg/ha) Max. 2 toepassingen tijdens bloei. Enkel voor
groen te oogsten erwten in open lucht.
- cyprodinil + fludioxonil
Max. 1 toepassing.
(0,375 + 0,250 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha)
VALSE MEELDAUW
(Peronospora viciae)
Aan onderkant van bladeren grijsviolet
schimmelpluis
Besmetting van uit bodem voorkomen.
Resistente cultivars beschikbaar.
Treedt vooral op bij vochtig en koel weer.
Ontwikkeling van schimmel stopt bij 18°C.
- metalaxyl-M + cymoxanil + fludioxonil
(0,34 + 0,20 + 0,10 kg/100 kg zaaizaad)
Zaadontsmetting met thiram niet afdoende
tegen Ascochyta spp.
Tegen Fusarium resistente cultivars telen.
Ruime vruchtafwisseling, goede structuur van
zaaibed en met thiram ontsmet zaaizaad
gebruiken
VOET- , VAAT- en
VLEKKENZIEKTEN
(Fusarium, Ascochyta en
Pythium spp.)
111

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
112
ERWT
ANTHRACNOSE
(Ascochyta spp.)
- azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- chloorthalonil (1,5 kg/ha) Max. 2 toepassingen tijdens bloei. Enkel voor
groen te oogsten erwten in open lucht.
- cyprodinil + fludioxonil
Toepassen tijdens bloei. Max. 1 toepassing.
(0,375 + 0,250 kg/ha)
- metalaxyl-M + cymoxanil + fludioxonil
(0,34 + 0,20 + 0,10 kg/100 kg zaaizaad)
ECHTE MEELDAUW
(Erysiphe pisi)
Plant is bedekt met witmelig schimmelpluis. - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
Infectie vooral bij droog en warm weer. - zwavel (4 kg/ha) Preventief. Enkel open lucht.
Wortels zijn bezet met bruine bolletjes (cysten)
en sterven vroegtijdig af.
- Hoogstens om de 4 jaar erwten verbouwen
- Op besmette percelen geen erwten
verbouwen
ERWTENCYSTENEMATODE
(Heterodera goettingiana)
Planten blijven in groei achter en vergelen
vroegtijdig.
Vruchtafwisseling met graangewassen
WORTELKNOBBELNEMATODE
(Meloidogyne hapla)
Plaatselijk mindere groei en soms vroegtijdig
afsterven van gewas.

BLADLUIZEN
- alpha-cypermethrin (12,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/jaar. Nevenwerking tegen
erwtengalmug.
- bifenthrin (8 gram/ha) Max. 1 toepassing.
- deltamethrin (6,25 gram/ha) Max. 2 toepassingen/jaar.
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Enkel in voedererwt.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen. Nevenwerking tegen
erwtengalmug.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 1 toepassing.
(6,25 + 125 gram/ha)
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
BLADRANDKEVER
(Sitona lineatus)
Grijsbruine snuitkever vreet bladranden tandsgewijs
aan. Larve vreet wortelknobbeltjes aan.
Kevers bestrijden zodra schade aan blad
zichtbaar wordt.
Max. 2 toepassingen/jaar.
Max. 2 toepassingen/jaar.
Max. 2 toepassingen. Nevenwerking tegen
erwtengalmug.
Max. 1 toepassing.
- alpha-cypermethrin (10 gram/ha)
- deltamethrin (6,25 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha)
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(125 + 6,25 gram/ha)
ERWTENGALMUG (knopmade)
(Contarinia pisi)
Mugjes leggen eitjes in bloemknop. Uit eitjes
komen witte of oranjegele maden waardoor
bloemknop verdikt en afsterft.
Max. 1 toepassing.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(125 + 6,25 gram/ha)
113

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
114
ERWT
Behandeling op basis van veldspecifieke
opvolging (tel. 051/27.32.00).
ERWTENPEULBOORDER
(Laspeyresia nigricana)
Bespuiting uitvoeren vóór rupsjes in peul boren.
Enkele peulen aan rand van perceel
controleren.
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha) Max. 2 toepassingen. Nevenwerking tegen
Vlindertjes waarvan rupsjes door peulwand
boren en bij zaad wormstekigheid
veroorzaken.
erwtengalmug.
Max. 1 toepassing. Nevenwerking tegen
erwtengalmug.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(125 + 6,25 gram/ha)
ERWTENTRIPS
(Kakothrips robustus)
Kleine, bruinzwarte insecten beschadigen Vruchtafwisseling.
knoppen. Oranje larven tasten peulen aan die - alpha-cypermethrin (12,5 gram/ha)
Max. 2 toepassingen/jaar.
misvormd worden en zilverglans vertonen. - deltamethrin (6,25 gram/ha)
Max. 2 toepassingen/jaar.
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha)
Max. 2 toepassingen. Bij warm en zonnig weer,
tegen de avond spuiten.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
Max. 1 toepassing. Nevenwerking tegen
(125 + 6,25 gram/ha)
erwtengalmug.
VROEGE AKKERTRIPS
(Thrips angusticeps)
Kleine, zwarte insecten zuigen aan groeipunten Vruchtafwisseling. Treedt op in april-mei.
die afsterven, waardoor plant vertakt. - alpha-cypermethrin (12,5 gram/ha)
Max. 2 toepassingen/jaar.
- deltamethrin (6,25 gram/ha)
Max. 2 toepassingen/jaar.
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha)
Max. 2 toepassingen.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
Max. 1 toepassing.
(125 + 6,25 gram/ha)

ONKRUID
Voor groen te oogsten erwten steeds
geringste dosis.
Kort na zaaien:
Lange nawerking; gevaar voor volggewas
bij vroege oogst.
- linuron + pendimethalin
Tegen kleefkruid, duivenkervel, ereprijs-
(0,30 - 0,35 + 0,8 - 1,0 kg/ha)
en dovenetelsoorten. Op vochtige grond.
Max. 1 toepassing.
- methabenzthiazuron (2,0 - 2,5 kg/ha) Laagste dosis voor lichte gronden en
conservenerwten, hoogste dosis voor
zware gronden en voedererwten.
Opgebruikdatum: 31.12.09.
Korte nawerking.
- aclonifen (1,8 kg/ha) Niet mengen met ureumverbindingen.
Enkel in voedererwt.
Tegen melganzenvoet, kleefkruid en
vogelmuur.
- clomazon + linuron (72 + 400 gram /ha)
- linuron (0,4 - 0,6 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- pendimethalin (2 kg/ha) Max. 1 toepassing.
Na opkomst: Spuiten bij hoge luchtvochtigheid en op
afgehard en droog gewas.
- bentazon (0,75 - 1,25 kg/ha) Cultivarverschillen.
Tegen jonge dicotylen. Max. 1 toepassing.
6-10 cm gewashoogte.
- MCPB-Na (2,0 kg/ha) Gewas minimaal 3 - 6 samengestelde bladeren.
Tegen onkruidgrassen: zie blz. 32. Clethodim enkel erkend in voedererwt.
115

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
116
ERWT
LOOFDODING
Vóór oogst: Enkel in voedererwt.
- diquat (0,60 kg/ha) Max. 1 toepassing. Ten vroegste 8 dagen vóór
de oogst (bij vochtgehalte van zaden lager dan
45 %).
Veiligheidstermijn: 4 dagen.
- glyfosaat IPA (1,05 - 1,47 kg/ha) Max. 1 toepassing/jaar. Bij vochtgehalte van
zaden lager dan 30 % en overwoekering van
gewas door kweek.
6-8 bladstadium tot begin bloei:
- gibberellinezuur A3 (2 gram/ha) Vooral aangewezen bij variëteiten met dicht
gebladerte en/of die gevoelig zijn voor legeren.
LEGERGEVOELIGHEID
GRAANGEWASSEN
DWERGVERGELINGSVIRUS
Virus tijdens herfst en voorjaar overgebracht
door bladluizen.
In herfst bij verschijnen van bladluizen en
volgens waarschuwingsberichten Landbouwcentrum
Granen Vlaanderen (LCG) vanaf half
oktober (tel. 016/32.22.35).
Niet vóór 25 september zaaien
Met tebuconazool + triazoxide +
imidacloprid ontsmet zaad gebruiken
Moeilijke aarvorming. Bij zware aantasting
zelfs afsterven. Bespuiting:
- alpha-cypermethrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- bifenthrin (7,5 gram/ha) Max. 1 toepassing in de herfst.
- cypermethrin (20 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- WINTERGERST
Pleksgewijze bladvergeling (haarden) in herfst
of einde winter. Verkleuring aan bladtop.
Geremde groei bij doorschieten, dwerggroei.

- deltamethrin (5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/jaar.
- esfenvaleraat (5 gram/ha) Max. 1 toepassing/teelt.
- lambda-cyhalothrin (5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 1 toepassing/teelt.
(3,75 + 75 gram/ha)
- zetacypermethrine (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
In herfst bij verschijnen van bladluizen en
volgens waarschuwingsberichten Landbouwcentrum
Granen Vlaanderen (LCG) vanaf half
oktober (tel. 016/32.22.35).
Niet vóór 15 oktober zaaien.
- WINTERTARWE
Najaarsinfectie leidt tot pleksgewijze
dwerggroei (haarden) met bladvergeling en
roodverkleuring, beginnend aan de bladtop.
Meestal zichtbaar vanaf mei. Bij
voorjaarsinfectie komen, verspreid over veld,
individueel aangetaste planten voor met
Met imidacloprid + bitertanol +
anthrachinon ontsmet zaad gebruiken
roodverkleuring van blad, beginnend aan
bladtop. Slecht afrijpende, rechtopstaande Bespuiting:
aren. - alpha-cypermethrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- bifenthrin (7,5 gram/ha) Max. 1 toepassing/teelt in de herfst.
- cyfluthrin (10-15 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- cypermethrin (20 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- deltamethrin (5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/jaar.
- esfenvaleraat (5 gram/ha) Max. 1 toepassing/teelt.
- lambda-cyhalothrin (5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 1 toepassing/teelt.
(5 gram + 100 gram/ha)
- zetacypermethrine (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
117

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
118
GRAANGEWASSEN
Tevens bestrijding van ziekten (meeldauw,
roest en blad- en netvlekkenziekte) op bovenste
bladeren.
Tijdstip van toediening:
- wintertarwe: meeste aren uit schede
- wintergerst: laatste bladstadium
Soms toevoeging van chloorthalonil gewenst. Max.
2 toepassingen.
Voor een goed resistentiemanagement is aangeraden
om fungiciden die enkel strobilurine bevatten te
mengen met curatief middel. Meeldauw kan minder
gevoelig of resistent zijn voor strobilurines.
Max. 2 toepassingen.
AARZIEKTEN
WINTERTARWE - WINTERGERST
Op aar kunnen schimmels zoals Cladosporium
herbarum, Erysiphe graminis, Fusarium
spp., Puccinia spp. en Septoria spp. schade
veroorzaken.
- azoxystrobin + chloorthalonil
(0,2 + 1,0 kg/ha)
Enkel in tarwe.
- azoxystrobin (0,25 kg/ha) Indien meeldauw aanwezig, is aangeraden
te mengen met meeldauwfungicide, indien
andere ziekten aanwezig, mengen met
curatief fungicide.
- azoxystrobin + fenpropimorf
Max. 2 toepassingen.
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha)
- epoxyconazool + fenpropimorf
(0,126 + 0,375 kg/ha)
- boscalid + epoxyconazool
Enkel in tarwe.
(0,35 + 0,10 kg/ha)
- dimoxystrobine + epoxyconazool
Tegen fusariose in stadium volle bloei. Max.
(200 + 75 gram/ha)
1 toepassing.
- epoxyconazool + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen.
(0,075 + 0,200 kg/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin + fenpropimorf Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
(0,075 + 0,200 + 0,375 kg/ha)
Aarseptoria en Fusarium in tarwe.

- fluoxastrobin + prothioconazool
Tegen kafjesbruin en fusariose.
(0,15 + 0,15 kg/ha)
- flusilazool + carbendazim
Max. 2 toepassingen.
(175 + 87,5 gram/ha)
- flutriafol + carbendazim
Max. 2 toepassingen.
(0,118 + 0,250 kg/ha)
- fluquinconazool (0,15 kg/ha)
- fluquinconazool + prochloraz
Enkel in tarwe.
(0,125 + 0,334 kg/ha)
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- kresoxim-methyl + fenpropimorf
Enkel in tarwe. Max. 2 toepassingen.
(74 + 147 gram/ha)
- metconazool (60 gram/ha) Toepassen tijdens volle bloei tegen fusariose.
Max. 1 toepassing.
- picoxystrobine (0,25 kg/ha) Enkel in tarwe.
Max. 2 toepassingen.
Indien meeldauw aanwezig, is aangeraden te
mengen met meeldauwfungicide; indien andere
ziekten aanwezig, mengen met curatief fungicide.
- prochloraz (0,45 kg/ha) Enkel in wintertarwe. Max. 2 toepassingen.
- propiconazool + difenoconazool
Enkel in tarwe. Max. 1 toepassing.
(0,12 + 0,12 kg/ha)
- propiconazool + prochloraz
Enkel in tarwe.
(90 - 113 + 400 – 500 gram /ha)
- prothioconazool (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- prothioconazool + tebuconazool
Enkel in tarwe. Tegen fusariose in stadium
(0,125 + 0,125 kg/ha)
volle bloei. Tegen kafjesbruin tot einde
aarvorming. Max. 1 toepassing.
- tebuconazool (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- trifloxystrobine (0,188 kg/ha) Enkel in tarwe en in menging met erkend
triazool. Max. 2 toepassingen.
- trifloxystrobine + cyproconazool
Enkel in tarwe. Max 2 toepassingen.
(188 + 80 gram/ha)
- trifloxystrobine + prothioconazool
Enkel in tarwe. Max. 2 toepassingen/teelt.
(0,15 + 0,175 kg/ha)
119

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
120
GRAANGEWASSEN
Voor goed resistentiemanagement is aangeraden
om fungiciden die enkel strobilurines bevatten te
mengen met curatief middel. Meeldauw kan minder
gevoelig of resistent zijn voor strobilurines. Verspreiding
van ziekte via opspattende regendruppels.
BLADVLEKKENZIEKTE WINTERGERST
(Rhynchosporium secalis)
Vlekken op blad en bladschede of op overgang
tussen beide. Vlekken eerst waterig, later grijs
tot geel met opvallende paarsbruine rand.
Max. 2 toepassingen.
Tijdens doorschieten:
- azoxystrobin + fenpropimorf
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 - 0,188 kg/ha) De hogere dosis bij eenmalige toediening. Max.
2 toepassingen.
- flusilazool (0,175 kg/ha)
- flusilazool + carbendazim
Max. 2 toepassingen.
(175 + 88 gram/ha)
- prochloraz (0,45 kg/ha) Toevoeging van chloorthalonil verbetert werking.
Max. 2 toepassingen.
- propiconazool (0,125 kg/ha)
Vanaf 1e knoop tot laatste blad:
- azoxystrobin + cyproconazool
Nevenwerking tegen echte meeldauw. Max.
(200 + 80 gram/ha)
2 toepassingen/jaar.
Vanaf 1e knoop tot baardenstadium:
- boscalid + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen met interval van 14 dagen.
(0,35 + 0,10 kg/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen.
(75 + 200 gram/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin + fenpropimorf Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
(75 + 200 + 375 gram/ha)
- fluoxastrobin + prothioconazool
Max. 1 toepassing.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- flusilazool + famoxadon
Max. 2 toepassingen.
(0,16 + 0,15 kg/ha)
- picoxystrobine (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- propiconazool + cyprodinil
Nevenwerking tegen dwergroest en echte
(0,125 + 0,500 kg/ha)
meeldauw. Max. 2 toepassingen.
- propiconazool + prochloraz
(90 - 113 + 400 - 500 gram/ha)

- prothioconazool (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- picoxystrobine (0,188 kg/ha) In menging met in teelt erkende triazool.
- picoxystrobine + propiconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- trifloxystrobine + prothioconazool
Max. 2 toepassingen/teelt.
(0,12 + 0,14 kg/ha)
Vanaf 2e knoop - laatste blad: Max. 2 toepassingen.
- azoxystrobin + chloorthalonil
(0,2 + 1,0 kg/ha)
Laatste bladstadium: Toevoeging van chloorthalonil verbetert werking.
- azoxystrobin + fenpropimorf
Max. 2 toepassingen.
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 - 0,188 kg/ha) De hogere dosis bij eenmalige toediening.
Max. 2 toepassingen.
- flusilazool + carbendazim
Max. 2 toepassingen.
(175 + 88 gram/ha)
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- prochloraz (0,45 kg/ha) Toevoeging van chloorthalonil (0,5 kg/ha)
verbetert werking. Max. 2 toepassingen.
- propiconazool (0,125 kg/ha)
- tebuconazool (0,250 - 0,375 kg/ha) Max. 1 toepassing.
Voor goed resistentiemanagement is aangeraden
om fungiciden die enkel strobilurines bevatten te
mengen met curatief middel. Meeldauw kan minder
gevoelig of resistent zijn voor strobilurines.
Verspreiding van ziekte via opspattende regendruppels.
Latere bestrijding wordt gecombineerd met deze
van aarziekten (zie blz. 118).
BLADVLEKKENZIEKTE WINTERTARWE
(Septoria tritici)
Op bladeren ontstaan gele, later bruingele
vlekken met bruinzwarte puntjes (pycniden).
Aangetaste bladeren sterven geheel of
gedeeltelijk af.
121

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
122
GRAANGEWASSEN
Vanaf 1e knoop tot aarvorming:
- azoxystrobin + fenpropimorf
Max. 2 toepassingen.
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- boscalid + epoxyconazool
(0,35 + 0,10 kg/ha)
- cyproconazool + propiconazool
(80 + 125 gram/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- epoxyconazool + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen.
(75 + 200 gram/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin + fenpropimorf Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
(75 + 200 + 375 gram/ha)
- fluquinconazool (0,15 kg/ha)
- fluquinconazool + prochloraz
(0,125 + 0,400 kg/ha)
- pyraclostrobine (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
In menging met een erkend fungicide met een
andere werkingswijze. Nevenwerking tegen
kafjesbruin.
- trifloxystrobine+ propiconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
Max. 2 toepassingen/teelt.
1e knoop tot volle bloei:
- fluoxastrobin + prothioconazool
(0,15 + 0,15 kg/ha)
- trifloxystrobine + prothioconazool
(0,15 + 0,175 kg/ha)
Tot aar volledig uit:
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- propiconazool + prochloraz
(90 - 113 + 400 - 500 gram/ha)
- tebuconazool (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- trifloxystrobine (0,188 kg/ha) In menging met in teelt erkende triazool. Max.
2 toepassingen.

Max. 2 toepassingen.
- trifloxystrobine + cyproconazool
(188 + 80 gram/ha)
Max. 2 toepassingen.
Max. 2 toepassingen.
Max. 2 toepassingen. Nevenwerking tegen
echte meeldauw.
Vanaf 2e knoop tot aarvorming
- azoxystrobin (0,250 kg/ha)
- azoxystrobin + chloorthalonil
(0,2 + 1,0 kg/ha)
- chloorthalonil + cyproconazool
(750 + 80 gram/ha)
- picoxystrobine (0,25 kg/ha)
Max. 2 toepassingen.
Max. 1 toepassing/jaar.
- prothioconazool + tebuconazool
(0,125 + 0,125 kg/ha)
Max. 2 toepassingen.
Max. 2 toepassingen.
Max. 2 toepassingen.
Laatste bladstadium tot aarvorming:
- flusilazool + famoxadon
(0,16 + 0,15 kg/ha)
- flutriafol + carbendazim
(0,118 + 0,250 kg/ha)
- kresoxim-methyl + fenpropimorf
(70 + 150 gram/ha)
Vanaf einde aarvorming tot volle bloei Max. 1 toepassing.
- dimoxystrobine + epoxyconazool
(200 + 75 gram/ha)
BRUINE ROEST TARWE
(Puccinia recondita)
Over blad verspreid liggende, bruine tot rood-
Latere bestrijding wordt gecombineerd met
deze van aarziekten (zie blz. 118).
Vanaf doorschieten tot begin aarvorming:
Zie gele roest blz. 125.
achtige sporenhoopjes. Ook aar kan aangetast
worden.
Max. 1 behandeling.
Vanaf einde aarvorming tot volle bloei
- dimoxystrobine + epoxyconazool
(200 + 75 gram/ha)
123

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
124
GRAANGEWASSEN
Voor goed resistentiemanagement is aangeraden
om fungiciden die enkel strobilurines bevatten te
mengen met curatief middel. Meeldauw kan
minder gevoelig of resistent zijn voor strobilurines.
Vanaf doorschieten tot laatste bladstadium:
- azoxystrobin (0,250 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- boscalid + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen met interval van 14 dagen.
(0,35 + 0,10 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 - 0,188 kg/ha) De hogere dosis bij eenmalige toediening. Max.
2 toepassingen.
- epoxyconazool + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen.
(75 + 200 gram/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin + fenpropimorf Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
(75 + 200 + 375 gram/ha)
- fluoxastrobin + prothioconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- flutriafol + carbendazim
Max. 2 toepassingen.
(0,118 + 0,250 kg/ha)
- flusilazool (0,175 kg/ha)
- flusilazool + carbendazim
Max. 2 toepassingen.
(175 + 88 gram/ha)
- picoxystrobine (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- propiconazool + prochloraz
(90 - 113 + 400 - 500 gram/ha)
- prothioconazool (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- tebuconazool (0,250 - 0,375 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- trifloxystrobine (0,188 kg/ha) In menging met in teelt erkende triazool. Max.
2 toepassingen.
- trifloxystrobine + propiconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- trifloxystrobine + prothioconazool
Max. 2 toepassingen/teelt.
( 0,12 + 0,14 kg/ha)
DWERGROEST GERST
(Puccinia hordei)
Over blad verspreid liggende, bruine tot roodachtige
sporenhoopjes. Ook aar kan aangetast
worden.

Max. 2 toepassingen.
1e knoopstadium:
- azoxystrobin + fenpropimorf
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- propiconazool (0,125 kg/ha)
Max. 2 toepassingen.
Nevenwerking tegen echte meeldauw. Max.
2 toepassingen.
2e knoopstadium – laatste blad:
- azoxystrobin + chloorthalonil
(0,2 + 1,0 kg/ha)
- azoxystrobin + cyproconazool
(200 + 80 gram/ha)
Max. 2 toepassingen.
Niet in brouwgerst. Max. 2 toepassingen.
Laatste bladstadium:
- azoxystrobin + fenpropimorf
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- kresoxim-methyl + fenpropimorf
(70 + 150 gram/ha)
- propiconazool (0,125 kg/ha)
Voor goed resistentiemanagement is aangeraden
om fungiciden die enkel strobilurines
bevatten te mengen met curatief middel.
Meeldauw kan minder gevoelig of resistent zijn
voor strobilurines.
GELE ROEST TARWE
(Puccinia striiformis)
Op bladeren en stengels gele, streepvormig
gerangschikte sporenhoopjes. Bladeren worden
geel en sterven voortijdig af. Ook aar kan
aangetast worden.
- Weinig vatbare cultivars telen
- Weelderige en dichte stand vermijden
Vanaf doorschieten tot aarvorming bij Bespuiting tegen gele roest indien nodig
wintertarwe:
herhalen.
- azoxystrobin + fenpropimorf
Max. 2 toepassingen.
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- cyproconazool (77 + 96 gram/ha) Enkel in wintertarwe. Nevenwerking tegen
septoriose, oogvlekkenziekte en echte meeldauw.
- cyproconazool + propiconazool
(80 + 125 gram/ha)
125

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
126
GRAANGEWASSEN
- epoxyconazool (0,125 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- epoxyconazool + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen.
(75 + 200 gram/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin + fenpropimorf Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
(75 + 200 + 375 gram/ha)
- fluquinconazool (0,15 kg/ha)
- fluquinconazool + prochloraz
Enkel in wintertarwe.
(0,125 - 0,150 + 0,334 - 0,400 kg/ha)
- flusilazool (0,200 kg/ha)
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- propiconazool (0,125 kg/ha)
- propiconazool + prochloraz
(90 - 113 + 400 - 500 gram/ha)
- prothioconazool (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- tebuconazool (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- tetraconazool (0,125 kg/ha) Enkel in wintertarwe. Max. 1 toepassing.
- trifloxystrobine (0,188 kg/ha) In menging met in teelt erkende triazool. Max.
2 toepassingen.
- trifloxystrobine + cyproconazool
(188 + 80 gram/ha)
Max. 2 toepassingen.
- trifloxystrobine + propiconazool
(0,125 + 0,125 kg/ha)
Vanaf 1e knoop tot aarvorming:
- boscalid + epoxyconazool
(0,35 + 0,10 kg/ha)
- pyraclostrobine (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
In menging met een erkend fungicide met een
andere werkingswijze. Secundaire werking
tegen kafjesbruin.
Max. 2 toepassingen/teelt.
Vanaf 1e knoop tot einde bloei:
- trifloxystrobine + prothioconazool
(0,15 + 0,175 kg/ha)

Max. 2 toepassingen.
Max. 2 toepassingen. Nevenwerking tegen
echte meeldauw.
Max. 2 toepassingen.
Max. 1 toepassing/jaar.
Vanaf 2e knoop tot aarvorming:
- azoxystrobin (0,25 kg/ha)
- chloorthalonil + cyproconazool
(750 + 80 gram/ha)
- picoxystrobine (0,25 kg/ha)
- prothioconazool + tebuconazool
(0,125 + 0,125 kg/ha)
Enkel in wintertarwe. Max. 2 toepassingen/jaar.
Laatste bladstadium:
- flusilazool + carbendazim
(0,2 + 0,1 kg/ha)
Max. 2 toepassingen.
Vanaf laatste blad tot aarvorming:
- flutriafol + carbendazim
(0,118 + 0,250 kg/ha)
Voor goed resistentiemanagement is aangeraden
om fungiciden die enkel strobilurines
bevatten te mengen met curatief middel.
Meeldauw kan minder gevoelig of resistent zijn
voor strobilurines.
Door nieuwe fysio’s van schimmel kan
resistentie van cultivars verloren gaan.
ECHTE MEELDAUW (Witziekte)
WINTERTARWE - WINTERGERST
- ZOMERGERST
(Erysiphe graminis)
Op bladeren en stengels aanvankelijk wit en
later grauw schimmelpluis. Bij sterke
aantasting sterven bladeren voortijdig af. Ook
aar kan aangetast worden.
- Meeldauwresistente of -tolerante cultivars
telen
- Weelderige en dichte stand voorkomen
Latere bestrijding wordt bij wintertarwe
gecombineerd met deze van aarziekten
(zie blz. 118).
Bij laattijdige aantasting in zomergerst, fungiciden
inzetten die tevens roest bestrijden.
Zomergerst vroeg zaaien.
Vanaf doorschieten tot aarvorming bij
wintertarwe en tot laatste bladstadium bij
winter- en zomergerst:
127

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
128
GRAANGEWASSEN
- azoxystrobin (0,250 kg/ha) Indien meeldauw aanwezig, is aangeraden te
mengen met meeldauwfungicide.
Max. 2 toepassingen.
Enkel in winter- en zomergerst
- azoxystrobin + fenpropimorf
Enkel in tarwe. Max. 2 toepassingen.
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- cyflufenamide (25 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- epoxyconazool + fenpropimorf
Max. 2 toepassingen.
(0,126 + 0,375 kg/ha)
- fenpropimorf (0,75 kg/ha) Enkel in wintertarwe.
- fluquinconazool (0,15 kg/ha) Enkel in tarwe.
- fluquinconazool + prochloraz
Enkel in wintertarwe.
(0,125 - 0,150 + 0,334 - 0,400 kg/ha)
- flusilazool (0,175 - 0,200 kg/ha) De hogere dosis voor wintertarwe.
- flusilazool + carbendazim
Enkel in gerst. Max. 2 toepassingen.
(175 + 88 gram/ha)
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
Enkel in wintertarwe. Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- picoxystrobine (0,25 kg/ha) Niet in brouwgerst.
Max. 2 toepassingen.
Indien meeldauw aanwezig, is aangeraden te
mengen met meeldauwfungicide.
- propiconazool (0,125 kg/ha) Enkel in tarwe.
In gerst 1 e knoop en/of laatste bladstadium.
- propiconazool + cyprodinil
Enkel in tarwe en wintergerst. Nevenwerking
(0,125 + 0,500 kg/ha)
tegen Septoria en roesten in tarwe.
- prothioconazool (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- spiroxamine (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- tebuconazool
Max. 1 toepassing.
(0,250 kg/ha)
Wintertarwe.
(0,250 - 0,375 kg/ha) Winter- en zomergerst; de hogere dosis bij
zware aantasting.
- tetraconazool (0,125 kg/ha) Enkel in wintertarwe. Max. 1 toepassing.
- trifloxystrobine (0,188 kg/ha)
Max. 2 toepassingen.
In menging met in teelt erkende triazool
- trifloxystrobine + cyproconazool
Niet in gerst. Max. 2 toepassingen.
(188 + 80 gram/ha)

1e knoopstadium:
- azoxystrobin + fenpropimorf
Enkel in gerst. Max. 2 toepassingen.
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- propiconazool (0,125 kg/ha) Enkel in gerst.
1e knoop tot einde uitstoeling:
- metrafenone (0,15 kg/ha) Enkel in tarwe.
Enkel in gerst.
Nevenwerking tegen Septoria en roesten.
Max. 2 toepassingen.
1e knoopstadium tot laatste blad:
- epoxyconazool + pyraclostrobin
(75 + 200 gram/ha)
Enkel in tarwe. Max. 2 toepassingen/teelt.
1e knoop tot volle bloei:
- fluoxastrobin + prothioconazool
(0,15 + 0,15 kg/ha)
- trifloxystrobine + prothioconazool
(0,15 + 0,175 kg/ha)
Laatste bladstadium:
- azoxystrobin + fenpropimorf
Enkel in gerst. Max. 2 toepassingen.
(0,20 + 0,56 kg/ha)
- flusilazool + carbendazim
Enkel in wintertarwe. Max. 2 toepassingen/jaar.
(0,2 + 0,1 kg/ha)
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
Enkel in winter- en zomergerst. Max.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
2 toepassingen.
- propiconazool (0,125 kg/ha) Enkel in gerst.
Max. 2 toepassingen. Enkel in tarwe.
Niet in brouwgerst. Max. 2 toepassingen.
Laatste bladstadium tot aarvorming:
- flutriafol + carbendazim
(0,118 + 0,250 kg/ha)
- kresoxim-methyl + fenpropimorf
(74 + 147 gram/ha)
Max. 2 toepassingen. Enkel in gerst.
Enkel in gerst. Max. 1 toepassing.
Vanaf 1e knoop tot baardenstadium:
- fluoxastrobin + prothioconazool
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- tebuconazool (0,250 - 0,375 kg/ha)
129

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
130
GRAANGEWASSEN
Vanaf 1e knoop tot aarvorming:
- fenpropidin (0,56 kg/ha) Wintertarwe: in stadium aarvorming mengen
met middel tegen roesten, Fusarium en Septoria.
Gerst: mengen met middel tegen net- en bladvlekkenziekte.
- epoxyconazool + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen.
(75 + 200 gram/ha)
Enkel in tarwe.
- epoxyconazool + pyraclostrobin + fenpropimorf Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
(75 + 200 + 375 gram/ha)
In tarwe en gerst.
- quinoxyfen (0,15 kg/ha) Max. 2 toepassingen/jaar met interval van
14 dagen.
- trifloxystrobine + propiconazool
Max. 2 toepassingen. Enkel in tarwe.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
Vanaf 2e knoop tot aarvorming:
- azoxystrobin (0,250 kg/ha) Enkel in wintertarwe. Max. 2 toepassingen.
- picoxystrobine (0,250 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Enkel in wintertarwe.
Indien meeldauw aanwezig, mengen met
meeldauwfungicide.
Enkel in tarwe. Max. 1 toepassing/jaar.
- prothioconazool + tebuconazool
(0,125 + 0,125 kg/ha)
Met silthiofam ontsmet zaad gebruiken Niet toepassen in brouwgerst.
HALMDODER
TARWE – GERST - TRITICALE
(Gaeumannomyces graminis =
Ophiobolus graminis)
Graanplanten kunnen in ieder groeistadium worden
aangetast. Wortels en onderste gedeelte van
stengel zijn zwart als gevolg van oppervlakkige
groei van schimmel. Best bekende symptoom is
witarigheid, waarbij verspreid over veld, groepjes
planten met witte aren staan, temidden nog groen
gewas. Witte aren zijn leeg en gehele plant is
verbleekt.

Voor goed resistentiemanagement is aangeraden
om fungiciden die enkel strobilurines bevatten te
mengen met curatief middel. Meeldauw kan minder
gevoelig of resistent zijn voor strobilurines.
1e knoopstadium tot laatste blad: Ziekte kan snel uitbreiden.
- azoxystrobin (0,250 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- azoxystrobin + cyproconazool
Nevenwerking tegen echte meeldauw. Max.
(200 + 80 gram/ha)
2 toepassingen.
- boscalid + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen met interval van 14 dagen.
(0,35 + 0,10 kg/ha)
- cyprodinil + propiconazool
Nevenwerking tegen dwergroest en echte
(0,500 + 0,125 kg/ha)
meeldauw.
- epoxyconazool + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen.
(75 + 200 gram/ha)
- epoxyconazool + pyraclostrobin + fenpropimorf Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
(75 + 200 + 375 gram/ha)
- fluoxastrobin + prothioconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- flusilazool + famoxadon
Max. 2 toepassingen.
(0,16 + 0,15 kg/ha)
- picoxystrobine (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- prothioconazool (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- pyraclostrobine (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 28 dagen.
In menging met een erkend fungicide met een
andere werkingswijze. Secundaire werking
tegen bladvlekkenziekte.
- trifloxystrobine (0,188 kg/ha) In menging met in teelt erkende triazool.
- trifloxystrobine + propiconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,125 + 0,125 kg/ha)
- trifloxystrobine + prothioconazool
Max. 2 toepassingen/teelt.
(0,12 + 0,14 kg/ha)
NETVLEKKENZIEKTE
WINTERGERST
(Pyrenophora teres)
Op bladeren bruine puntjes, die uiteindelijk
vlek vormen met netvormig uitzicht. Vlekken
vloeien later samen tot onderbroken strepen.
Gele verkleuring van bladschijf.
131

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
132
GRAANGEWASSEN
Max. 2 toepassingen.
2e knoop - laatste blad:
- azoxystrobin + chloorthalonil
(0,2 + 1,0 kg/ha)
Max. 2 toepassingen.
Laatste blad:
- kresoxim-methyl + fenpropimorf
(74 + 147 gram/ha)
Ruime vruchtopvolging.
Niet vroeg en niet dicht zaaien.
Treedt vooral op na zachte winter.
Bestrijding wanneer 15 tot 20 % van stengels
zijn aangetast. Vroege bestrijding kan
gecombineerd met toediening van
halmverkorter chloormequat-chloride.
OOGVLEKKENZIEKTE (voetziekte)
WINTERTARWE
(Pseudocercosporella
herpotrichoides)
In voorjaar op stengelvoet ovale vlekken met
geelwit centrum en lichtbruine rand. Vlekken
lijken op ogen. Meestal slechts één vlek per
stengel. Tijdens afrijping knikken stengels soms
door ter hoogte van de oogvlek, waardoor
legering (legeringsvoetziekte). In een rechtstaand
gewas hier en daar witarigheid.
1e knoop:
- epoxyconazool (0,1875 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- flusilazool (0,25 kg/ha)
- flusilazool + carbendazim
Max. 2 toepassingen.
(0,2 + 0,1 kg/ha)
- kresoxim-methyl + epoxyconazool
Max. 2 toepassingen.
(0,15 + 0,15 kg/ha)
1e knoop - 2e knoop:
- fluoxastrobin + prothioconazool
Max. 1 toepassing.
(0,150 + 0,150 kg/ha)
- metrafenone (0,15 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- prothioconazool (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- trifloxystrobine + prothioconazool
Max. 1 toepassing.
(0,15 + 0,175 kg/ha)

1e knoop tot laatste blad: Tevens bestrijding van bladziekten (meeldauw,
roest en bladvlekkenziekte).
- flusilazool + chloorthalonil
(0,2 + 0,5 kg/ha)
- prochloraz (0,45 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- prochloraz + fluquinconazool
(0,40 + 0,15 kg/ha)
- propiconazool + cyprodinil
(0,125 + 0,500 kg/ha)
1e knoop tot aarvorming:
- boscalid + epoxyconazool
(0,35 + 0,10 kg/ha)
STUIFBRAND TARWE-GERST
(Ustilago nuda)
Ziekte wordt zichtbaar bij aarvorming. Zwarte
brandsporen verstuiven. Enkel kale aarspillen
blijven over. Besmetting via bloem.
Enkel in tarwe.
Enkel in gerst.
- fluoxastrobin + prothioconazool
(5,6 + 5,6 gram/ha)
- tebuconazool + triazoxide
(3 + 3 gram per 100 kg zaad)
- tebuconazool + triazoxide + imidacloprid
(3 + 2 + 70 gram per 100 kg zaad)
Vooral zomertarwe en zomergerst kunnen
schade ondervinden.
GRAMINEEENWORTELKNOBBEL-
NEMATODE
(Meloidogyne naasi)
Minder groeikracht en geringere uitstoeling. Vruchtafwisseling met haver, hakvruchten
(behalve biet) en vlinderbloemigen
133

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
134
GRAANGEWASSEN
Haver wordt het sterkst beschadigd,
vervolgens tarwe en gerst.
HAVERCYSTENEMATODE
(Heterodera avenae)
Planten blijven pleksgewijze in groei achter. Vruchtafwisseling met hakvruchten en vlinderbloemigen
Vóór en/of na de opkomst strooien van
korrels op basis van:
- metaldehyde (0,30 – 0,42 kg/ha)
- methiocarb (0,12 kg/ha)
- thiodicarb (0,2 kg/ha)
SLAKKEN
WINTERTARWE-WINTERGERST
(Deroceras reticulatum)
Hoofdzakelijk grijze veldslak vernietigt kiem
vóór opkomst en veroorzaakt uitrafeling van
blad na opkomst.
Schade vooral:
- langs veronkruide sloot- en greppelkanten
- bij oppervlakkige zaai
- bij los en grof zaaibed
- bij veel organische resten en onkruid.
Opgebruikdatum: 25.11.08.
- bij trage kieming en jeugdgroei
- na een vochtige zomer
- tijdens een vochtig en zacht najaar en winter
- na koolzaad, vlinderbloemigen, gelegerde
graangewassen en na grasland.
- ijzerfosfaat (0,5 kg/ha)
Zie ook bij dwergvergelingsvirus blz. 116.
Bestrijding enkel bij zware bezetting en vanaf
aarvorming. Rekening houden met
waarschuwingen van Ministerie van de Vlaamse
overheid.
- alpha-cypermethrin (10 gram/ha) 1 toepassing, max. 2 per teelt. Enkel bij
wintertarwe.
- bifenthrin (7,5 gram/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in tarwe.
BLADLUIZEN
Diverse soorten bladluizen kunnen, wanneer ze
talrijk voorkomen, zuigschade en voortijdige
bladvergeling veroorzaken.

- cyfluthrin (10-15 gram/ha)
1 toepassing, max. 2 per teelt. Enkel in tarwe.
- deltamethrin (5 gram/ha)
Max. 1 toepassing/jaar.
- esfenvaleraat (5 gram/ha) Max. 1 toepassing/teelt.
- flonicamid (80 gram/ha) Enkel in wintertarwe. Max. 1 toepassing/
seizoen.
- lambda-cyhalothrin (5 gram/ha) Max. 1 toepassingen/teelt. Enkel in tarwe.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 1 toepassing/teelt.
(3,75 + 75 gram/ha)
- pirimicarb (0,12 kg/ha)
- zetacypermethrine (10 gram/ha) 1 toepassing, max. 2/ teelt.
Komt vooral voor bij zomergranen en op
gescheurd grasland.
RITNAALDEN
(Agriotes spp.)
Circa 1,5 cm lange, geelbruine larven van
kniptorren. Vreten aan ondergrondse plantendelen.
Plant vergeelt en sterft af.
Aantasting hoofdzakelijk na biet en aardappel.
Wintergranen vroeg zaaien.
Wintervaste en goed uitstoelende cultivars,
waarvan groei na winter vroeg herneemt.
Losse bodem vermijden.
Tarwe, gerst, rogge, triticale, spelt en haver.
SMALLE GRAANVLIEG
(Delia coarctata)
Witte maden vreten in maart aan hartbladeren
van wintergranen. Verschillende plantjes
kunnen door één made tot afsterven gebracht
worden.
Met fludioxynyl + tefluthrin + anthrachinon
ontsmet zaad gebruiken
135

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
136
GRAANGEWASSEN
ONKRUID
Maximaal 1 toepassing van een isoproturon houdend product per teeltcyclus.
Maximum 1 toepassing op basis van flufenacet/12 maanden.
- WINTERTARWE
EENJARIGE ONKRUIDGRASSEN Resistentie bij duist t.a.v. clodinafop-propargyl
(+ cloquintocet-mexyl) en fenoxaprop-P-ethyl
(+ mefenpyr-diethyl) vastgesteld.
Max. 1 toepassing (onkruid tot 3 bladeren).
Tegen eenjarige grassen, kamille, muur en
Vóór opkomst:
- beflubutamide + isoproturon
(0,17 + 1 kg/ha)
wilde haver.
- diflufenican + flurtamone
Max. 1 toepassing/jaar.
( 0,10 + 0,25 kg/ha)
- methabenzthiazuron (2,0 - 2,5 kg/ha) Opgebruikdatum: 31.12.09.
- isoproturon + diflufenican
Goed tegen akkerviooltje en muur.
(1,25 - 1,50 + 0,125 - 0,150 kg/ha)
Goede nevenwerking tegen kleefkruid en ereprijsen
dovenetelsoorten. Toepassen in herfst.

- chloortoluron (1,50 - 1,75 kg/ha)
Max. 1 toepassing.
- chloortoluron + trifluralin
Opgebruikdatum trifluralin: 20.03.09.
(0,8 - 1,0 + 0,75 - 1,00 kg/ha)
Chloortoluron alleen toepassen in variëteiten:
Akratos, Anthus, Baltimor, Boston, Bussard, Camp
Remy, Campari, Caphorn, Capitaine, Charger,
Claire, Colbert, Cubus, Dream, Drifter, Equilibre,
Ephoros, Florett, Glasgow, Hourra, Hynoesta,
Hynoprécia, Incisif, Isengrain, Istabracq, Kaspart,
Katart, Kinto, Koch, Koreli, Legat, Lexus, Limes,
Oratorio, Ordeal, Pajero, Patrel, Pulsar, Quebon,
Record, Rialto, Ritmo, Samurai, Shango, Sideral,
Soissons, Tapidor, Toisondor, Tommi, Tuareg,
Tulsa, Tybalt en Versailles.
Gevoelige variëteiten:
Allant, Altos, Altria, Apache, Apollo, Arche, Aron,
Atoll, Belcast, Biscay, Brando, Bristol, Buccaneer,
Cadenza, Capnor, Catalan, Centenaire, Cockpit,
Complet, Corvus, Cyrano, Deben, Dekan,
Einstein, Enorm, Equation, Equinox, Estica,
Folio, Harald, Haussman, Hastings, Hereward,
Hussar, Levis, Maverick, Melkior, Mercury,
Meunier, Minaret, Napier, Oracle, Ortop,
Parador, Perceval, PR22R28, Raspail, Renan,
Robigus, Rosario, Savannah, Solstice, Sponsor,
Tilburi, Tourmalin, Tremie, Triso, Vivant,
Warlock, Winnetou, Xi 119 en Zohra.
- prosulfocarb (3,2 - 4,0 kg/ha) Vrij goed tegen kleefkruid, ereprijs- en
Om resistentie bij onkruidgrassen
te voorkomen:
- niet mengen met een ALS-remmer
werkzaam tegen grassen
- niet laten voorafgaan noch volgen
door een andere ACCase-remmer
(zoals fenoxaprop-P-ethyl).
dovenetelsoorten.
Goed tegen ereprijs- en dovenetelsoorten en
tegen akkerviooltje.
Vrij goed tegen kleefkruid.
Bij zaaien vóór november. Max. 1 toepassing.
Opgebruikdatum: 20.03.09.
- prosulfocarb + isoxaben
(3,2 – 4,0 kg/ha + 65 – 75 gram/ha)
- linuron + trifluralin
(0,36 - 0,42 + 0,72 - 0,84 kg/ha)
137

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
138
GRAANGEWASSEN
Goed tegen ereprijs- en dovenetelsoorten en
tegen akkerviooltje. Vrij goed tegen kleefkruid.
Max. 1 toepassing/jaar. Tegen straatgras en
windhalm.
Max. 1 toepassing, in herfst. Niet toepassen in
geval van grofkluiterige, zware of hydromorfe
bodem of bij onregelmatige opkomst.
1-2 bladstadium:
- prosulfocarb + isoxaben
(3,2 - 4,0 kg + 65 – 75 gram/ha)
- flurtamone + diflufenican
(0,25 + 0,10 kg/ha)
- pendimethalin + flufenacet
(0,90 + 0,18 kg/ha)
Tegen duist, windhalm en straatgras. Max.
1 toepassing in de herfst.
1-3 bladstadium:
- flufenacet + diflufenican
(0,24 + 0,12 kg/ha)
Tegen duist op poldergronden. Max.
1 toepassing/teelt tijdens herfst of
lente.
Tegen duist, windhalm en raaigras. Max.
1 toepassing/teelt. (Helft van de hoeveelheden
tegen wilde haver).
Vanaf 3e bladstadium vóór de winter:
- clodinafop-propargyl + cloquintocet-mexyl
(30 + 7,5 gram/ha)+ 1 l minerale olie
- cloquintocet-mexyl + clodinafop-propargyl
+pinoxaden
(7,8 + 30 + 30 gram/ha)
Pinoxaden en clodinafop zijn ACCaseremmer
herbicides. Max. 1 toepassing
per teelt van een ACCase-remmer is
toegelaten.
Om resistentie bij onkruidgrassen te
voorkomen:
- geen andere ACCase-remmer vóór of
na het gebruik van deze producten in
dezelfde teelt toepassen.
- In het geval van mengen met een
andere ACCase-remmer of met een
ALS-herbicide, steeds de volledige
dosis van beide componenten
gebruiken.

Einde winter: Tegen duist en diverse éénjarige dicotylen.
- isoproturon + bifenox
Tegen paarse dovenetel, hoenderbeet,
(1,17 - 1,50 + 0,58 - 0,75 kg/ha)
akkerviooltje en ereprijs; tegen jong
kleefkruid en muur.
- flupyrsulfuron-methyl + metsulfuron-methyl
Max. 1 toepassing.
(10 + 5 gram/ha)
- isoproturon + diflufenican
Goede nevenwerking tegen kleefkruid en
(1,00 - 1,25 + 0,100 - 0,125 kg/ha)
ereprijssoorten.
- isoproturon + metsulfuron-methyl
(1,125 - 1,250 kg + 4-6 gram/ha)
- isoproturon + thifensulfuron-methyl +
Tegen muur, dovenetelsoorten en akker-
metsulfuron-methyl
viooltje.
(1,125 – 1,250 kg + 40 + 4 gram/ha)
Over jonge onkruidgrassen zoals wilde haver,
duist en windhalm. Nog goede werking bij late
toepassing aan hoogste dosis tegen fel
ontwikkelde onkruidgrassen, zelfs op zware en
Einde winter – kort na winter:
(vanaf 3e bladstadium)
humusrijke gronden.
Max. 1 toepassing.
Versterkt met paraffineolie (1-3 l/ha product).
Bestrijding van dicotyle onkruiden
7-10 dagen later.
Max. 1 toepassing.
- clodinafop-propargyl (+cloquintocet-mexyl)
(36 – 42 gram/ha)
of
fenoxaprop-P-ethyl (+ mefenpyr-diethyl)
(42 – 55 gram/ha)
- clodinafop-propargyl (+ cloquintocet-mexyl)
(60 gram/ha)
of
fenoxaprop-P-ethyl (+mefenpyr-diethyl)
(55 – 83 gram/ha)
Aanvulling mogelijk met ioxynil, bromoxynil,
ioxynil + fluroxypyr, ioxynil + fluroxypyr
+ clopyralid, fluroxypyr of metsulfuron-methyl
tegen dicotyle onkruiden.
Niet mengen met bifenox en groeistoffen
(zie richtlijnen op verpakking).
139

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
140
GRAANGEWASSEN
Max. 1 toepassing.
Bij sterke bezetting van straatgras en
windhalm. Goede nevenwerking tegen
kamille en vogelmuur.
Ook mengbaar met isoproturon + diflufenican.
Tegen duist, windhalm en raaigras. Max. 1
toepassing/teelt. (Helft van de hoeveelheden
tegen wilde haver).
- clodinafop-propargyl (+ cloquintocet-mexyl)
+ isoproturon (42 gram + 1 kg/ha)
of
fenoxaprop-P-ethyl (+ mefenpyr-diethyl)
+ isoproturon (41 + 600 – 750 gram/ha)
- cloquintocet-mexyl + clodinafop-propargyl
+pinoxaden
(7,8 + 30 + 30 gram/ha)
Max. 1 toepassing. Onkruid max. 3 bladeren. Tegen
eenjarige grassen, kamille, muur en wilde haver.
Einde winter-begin lente:
(begin uitstoeling-oprichten)
- beflubutamide + isoproturon
(0,17 + 1 kg/ha)
Kort na winter: Tegen jonge duist en diverse éénjarige dicotylen.
Vrij goede nevenwerking tegen kleefkruid.
- flupyrsulfuron-methyl + metsulfuron-methyl Geen werking tegen wilde haver Tot en met
(10 + 5 gram/ha)
uitstoeling. Max 1 toepassing.
- flupyrsulfuron-methyl + thifensulfuron-methyl Nevenwerking tegen kleefkruid, ereprijs en
(10 + 40 gram/ha)
viooltjes. Niet mengen met uitvloeier, olie of
vloeibare meststof. Max. 1 toepassing.
- iodosulfuron-methyl-natrium + mesosulfuron- Laagste dosis: windhalm, niet resistente duist
methyl + mefenpyr-diethyl
en dicotylen. Max. 1 toepassing.
(1,8 – 3,0 + 9,0 – 15,0 + 27,0 – 45,0 gram/ha) Hoogste dosis: resistente duist (integreren in
schema met herbicide(n) met andere werkingswijze
tegen duist, toegediend in herfst),
straatgras en raaigras. Steeds mengen met
1 l/ha veresterde koolzaadolie.
- iodosulfuron-methyl-natrium + mesosulfuron- Tot 1
methyl + mefenpyr-diethyl
(9 + 9 + 27 gram/ha)
e knoopstadium. Steeds mengen met 1 l/ha
veresterde koolzaadolie. Max. 1 toepassing.
- iodosulfuron-methyl-natrium + mesosulfuron- Max. 1 toepassing/jaar, in de lente.

methyl + mefenpyr-diethyl + diflufenican
(3 + 9 + 27 + 150 gram/ha)
- isoproturon + picolinafen
Onkruid max. 3 bladeren.
(1,26 kg + 63 gram/ha)
- methabenzthiazuron (2,0 - 2,5 kg/ha)
Opgebruikdatum: 31.12.09.
- isoproturon (1,25 - 1,50 kg/ha)
- isoproturon + bifenox
Tegen paarse dovenetel, hoenderbeet
(1,17 - 1,50 + 0,58 - 0,75 kg/ha)
en akkerviooltje.
+ dichloorprop-P (1 kg/ha)
of + fluroxypyr (0,15 kg/ha) Tegen duizendknopen.
- propoxycarbazone-Natrium (42 gram/ha) Tegen duist, windhalm, kweek en kruisbloemigen.
Ook in triticale. Max. 1 toepassing.
- isoproturon + diflufenican
Tegen kleefkruid, muur, akkerviooltje,
(1,00 - 1,25 + 0,100 - 0,125 kg/ha)
ereprijs- en dovenetelsoorten.
+ mecoprop-P of dichloorprop-P
(1,0 - 1,1 kg/ha)
of + fluroxypyr (0,15 - 0,20 kg/ha) Tegen duizendknopen.
- isoproturon + diflufenican + ioxynil
(1,2 kg + 60 + 300 gram/ha)
- chloortoluron (1,50 - 1,75 kg/ha) Chloortoluron alleen in cultivars reeds vermeld
op blz. 137.
- flufenacet + diflufenican
Tegen duist en windhalm. Max. 1 toepassing.
(0,24 + 0,12 kg/ha)
Tegen straatgras, windhalm en raaigrassen.
Tegen windhalm, wilde haver en duist. Max. 1
toepassing.
2-3 bladstadium tot einde uitstoeling:
- iodosulfuron-methyl-natrium + mefenpyr-ethyl
(10 + 30 gram/ha)
- cloquintocet-mexyl + pinoxaden
(11,3 + 45 g/ha)
Tegen duist, windhalm en wilde haver in alle
stadia. Zie blz. 139. Max. 1 toepassing.
4-5 bladstadium tot einde uitstoeling:
- clodinafop-propargyl (+cloquintocet-mexyl)
(60 + (15) gram/ha)
- fenoxaprop-P-ethyl (+mefenpyr-diethyl)
(55 + (15) gram/ha)
141

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
142
GRAANGEWASSEN
In menging met 0,75 kg isoproturon/ha. Tegen
eenjarige grassen. Max. 1 toepassing/jaar. Ook
in spelt.
Begin – einde uitstoeling
- diflufenican + flurtamone
(0,10 + 0,25 kg/ha)
- WINTERGERST
EENJARIGE ONKRUIDGRASSEN
Vóór zaaien:
- tri-allaat (1,2 - 1,4 kg/ha) Vlak na toediening 3 - 5 cm inwerken tegen
duist en 5,0 - 7,5 cm tegen wilde haver.
Kort na zaaien: Noodzakelijk waar duist wordt verwacht.
- beflubutamide + isoproturon
Max. 1 toepassing. Onkruid max. 3 bladeren.
(0,17 + 1 kg/ha)
Tegen eenjarige grassen, kamille, muur en
wilde haver.
- chloortoluron (1,50 - 1,75 kg/ha) Max. 1 toepassing. Vrij goede nevenwerking
tegen wilde haver.
- linuron + trifluralin
Opgebruikdatum: 20.03.09.
(0,36 - 0,42 + 0,72 - 0,84 kg/ha)
Vrij goede nevenwerking tegen kleef-
- chloortoluron + trifluralin
kruid en ereprijs. Max. 1 toepassing.
(0,8 - 1,2 + 0,75 - 1,00 kg/ha)
- pendimethalin (0,66 - 0,80 kg/ha)
Max. 1 toepassing.
+ chloortoluron (1,00 - 1,35 kg/ha)
Nevenwerking tegen kleefkruid, ereprijs,
of + methabenzthiazuron
duivenkervel, paarse dovenetel,
(1,25 - 1,50 kg/ha)
hoenderbeet en akkerviooltje.
Opgebruikdatum: 31.12.09.
- prosulfocarb (3,2 - 4,0 kg/ha) Niet op kluiterige grond.
Tegen kleefkruid en ereprijs.
- prosulfocarb + isoxaben
Ook tegen akkerviooltje en dovenetel-
(3,2 - 4,0 kg + 60 - 70 gram/ha)
soorten.
- flurtamone + diflufenican
Max. 1 toepassing.
(0,25 + 0,10 kg/ha)

Max. 1 toepassing. Onkruid max. 3 bladeren.
Tegen duist en windhalm.
Max 1 toepassing in de herfst.
1-2 bladeren.
Max.
Laagste dosis tegen windhalm.
1 toepassing.
3-5 bladeren.
Tegen akkerviooltje en muur. Goede
nevenwerking tegen kleefkruid en ereprijssoorten.
Begin tot einde uitstoeling. Onkruid max.
3 bladeren.
Na opkomst:
a) Vóór winter:
- beflubutamide + isoproturon
(0,17 + 1 kg/ha)
- flufenacet + diflufenican
(0,24 + 0,12 kg/ha)
- prosulfocarb (3,2 - 4,0 kg/ha)
- prosulfocarb + isoxaben
(3,2 - 4,0 kg + 65 - 75 gram/ha)
- pendimethalin + flufenacet
(0,6 – 0,90 + 0,12 – 0,18 kg/ha)
- chloortoluron (1,25 - 1,50 kg/ha)
- isoproturon (1,00 - 1,25 kg/ha)
- isoproturon + diflufenican
(1,0 - 1,5 + 0,100 - 0,188 kg/ha) of
(1,0 - 1,5 + 0,10 - 0,15 kg/ha)
- chloortoluron (0,85 - 1,00 kg/ha)
of isoproturon (0,75 - 1,00 kg/ha)
+ pendimethalin (0,66 - 0,80 kg/ha)
- chloortoluron (1,25 kg/ha)
of isoproturon (1,00 - 1,25 kg/ha)
+ fluroxypyr (0,15 - 0,18 kg/ha)
of + isoxaben + fluroxypyr
(65 + 125 + 150 gram/ha)
- isoproturon + fenoxaprop-P-ethyl
+ mefenpyr-diethyl
(600 + 30 + 60 gram/ha)
- isoproturon + picolinafen
(1,26 kg/ha + 63 gram/ha)
143

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
144
GRAANGEWASSEN
Tegen paarse dovenetel, hoenderbeet, akkerviooltje
en ereprijs; tegen jong kleefkruid en
muur.
Tegen muur en akkerviooltje. Goede nevenwerking
tegen kleefkruid en ereprijssoorten.
b) Einde winter:
- isoproturon + bifenox
(1,17 - 1,50 + 0,58 - 0,75 kg/ha)
Tegen eenjarige grassen. Max. 1 toepassing.
- isoproturon + diflufenican
(1,00 - 1,25 + 0,100 - 0,125 kg/ha)
- isoproturon + fenoxaprop-P-ethyl +
mefenpyr-diethyl
(600 + 30 + 60 gram/ha)
- flurtamone + diflufenican + isoproturon
(0,25 + 0,10 + 0,75 kg/ha)
c) Kort na winter: Meer gevaar voor legeren bij toepassing van
bodemherbiciden na opkomst.
- chloortoluron (1,50 - 1,75 kg/ha)
Max. 1 toepassing.
- isoproturon (1,25 - 1,50 kg/ha)
Vrij goede nevenwerking tegen wilde haver.
Tegen akkerviooltje, dovenetelsoorten,
kleefkruid, duizendknopen en muur.
- isoproturon + bifenox
Tegen paarse dovenetel, hoenderbeet en
(1,17 - 1,50 + 0,58 - 0,75 kg/ha)
akkerviooltje.
+ dichloorprop-P (1 kg/ha)
of + fluroxypyr (0,15 kg/ha) Tegen duizendknopen.
of + mecoprop-P (0,77 kg/ha)
- isoproturon + diflufenican
(1,00 - 1,25 + 0,100 - 0,125 kg/ha)
+ mecoprop-P of dichloorprop-P
(1,0 - 1,1 kg/ha)
of + fluroxypyr (0,15 - 0,20 kg/ha) Tegen duizendknopen.
Hogere dosis op zware en humusrijke
gronden.
Tegen kleefkruid, muur, akkerviooltje,
ereprijs- en dovenetelsoorten.
- isoproturon + diflufenican + ioxynil
(1,2 kg + 60 + 300 gram/ha)

- WINTERROGGE
EENJARIGE ONKRUIDGRASSEN
Kort na zaaien:
- methabenzthiazuron (1,75 - 2,00 kg/ha) Opgebruikdatum: 31.12.09.
- linuron + trifluralin
Max. 1 toepassing. Opgebruikdatum: 20.03.09.
(0,36 - 0,42 + 0,72 - 0,84 kg/ha)
- prosulfocarb (3,2 - 4,0 kg/ha) Tegen kleefkruid, vogelmuur, ereprijs- en dovenetelsoorten.
- prosulfocarb + isoxaben
Breder werkingsspectrum.
(3,2 kg + 50 - 60 gram/ha)
- flurtamone + diflufenican
Max. 1 toepassing.
(0,25 + 0,10 kg/ha)
Na opkomst:
a) Vóór winter: 1-2 bladstadium.
Regelmatige zaaidiepte (3 cm) vereist.
- prosulfocarb + isoxaben
Breder werkingsspectrum.
(3,2 kg + 50 - 60 gram/ha)
- flurtamone + diflufenican
Max. 1 toepassing.
(0,25 + 0,10 kg/ha)
Tegen éénjarige grassen, kamille, muur en
jonge ereprijs.
b) Einde winter:
- isoproturon + bifenox
(1,17 - 1,50 + 0,58 - 0,75 kg/ha)
- clodinafop-propargyl (+cloquintocet-mexyl) Max. 1 toepassing.
of
Tegen duist, windhalm en wilde haver in
fenoxaprop-P-ethyl (+mefenpyr-diethyl)
alle stadia. Wat dosering en toevoeging
van paraffineolie of andere herbiciden
betreft: zie wintertarwe blz. 139.
- iodosulfuron-methyl-natrium +
Tegen duist, windhalm en dicotyle onkruiden.
mesosulfuron-methyl + mefenpyr-diethyl Steeds mengen met 1 l/ha veresterde
(1,8 + 9,0 + 27,0 gram/ha)
koolzaadolie. Max. 1 toepassing.
- iodosulfuron-methyl-natrium +
Steeds mengen met veresterde koolzaadolie
mesosulfuron-methyl + mefenpyr-diethyl (1 l/ha). Max. 1 toepassing per teelt, tot
(9 + 9 + 27 gram/ha)
1e knoopstadium.
- isoproturon + diflufenican + ioxynil
Max. 1 toepassing.
(1,2 kg + 60 + 300 gram/ha)
145

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
146
GRAANGEWASSEN
Max. 1 toepassing. Onkruid tot 3 bladeren. Tegen
eenjarige grassen, kamille, muur en wilde haver.
c) Einde winter- begin lente:
(begin uitstoeling- oprichten)
- beflubutamide + isoproturon
(0,17 + 1 kg/ha)
- TRITICALE
EENJARIGE ONKRUIDGRASSEN
Kort na zaaien:
- chloortoluron (1,5 kg/ha) Max. 1 toepassing. Opletten voor
rasgevoeligheid.
- chloortoluron + trifluralin
Max. 1 toepassing. Opgebruikdatum: 20.03.09.
(1,0 - 1,2 + 0,55 - 0,65 kg/ha)
- linuron + trifluralin
Max. 1 toepassing. Opgebruikdatum: 20.03.09.
(0,36 - 0,42 + 0,72 - 0,84 kg/ha)
- methabenzthiazuron (1,9 - 2,1 kg/ha) Opgebruikdatum: 31.12.09.
- prosulfocarb (3,2 - 4,0 kg/ha) Goed tegen kleefkruid, muur, ereprijs- en dovenetelsoorten.
- prosulfocarb + isoxaben
Regelmatige zaaidiepte vereist.
(3,2 kg + 50 – 60 gram/ha)
Breder werkingsspectrum.
- flurtamone + diflufenican
Max. 1 toepassing.
(0,25 + 0,10 kg/ha)
Na opkomst:
a) Vóór winter: 1-2 bladstadium.
Regelmatige zaaidiepte (3 cm) vereist.
- prosulfocarb (3,2 - 4,0 kg/ha) Goed tegen kleefkruid, vogelmuur, ereprijs- en
dovenetelsoorten.
- prosulfocarb + isoxaben
Breder werkingsspectrum.
(3,2 kg + 50 – 60 gram/ha)
- flurtamone + diflufenican
Max. 1 toepassing.
(0,25 + 0,10 kg/ha)

) Kort na winter:
- beflubutamide + isoproturon
Max. 1 toepassing. Onkruid tot 3 bladeren. Tegen
(0,17 + 1 kg/ha)
eenjarige grassen, kamille, muur en wilde haver.
- chloortoluron (1,5 - 1,6 kg/ha)
- isoproturon (1,1 - 1,2 kg/ha)
- isoproturon + bifenox
Tegen paarse dovenetel, hoenderbeet, akker-
(1,1 - 1,2 + 0,55 - 0,60 kg/ha)
viooltje, ereprijs en jong kleefkruid.
- clodinafop-propargyl (+cloquintocet-
Max. 1 toepassing.
mexyl)
of
Tegen duist, windhalm en wilde haver in alle
fenoxaprop-P-ethyl (+mefenpyr-diethyl) stadia. Wat dosering en toevoeging van
paraffineolie en andere herbiciden betreft: zie
wintertarwe blz. 139.
- cloquintocet-mexyl + clodinafop-
Tegen duist, windhalm en raaigras. Max.
propargyl +pinoxaden
1 toepassing/teelt. (Helft van de hoeveelheden
(7,8 + 30 + 30 gram/ha)
tegen wilde haver). Max. 1 toepassing/teelt. Tot
begin oprichten.
- propoxycarbazone-Natrium (42 gram/ha) Tegen duist, windhalm, kweek en kruisbloemigen.
Max. 1 toepassing.
- iodosulfuron-methyl-natrium +
Laagste dosis: windhalm, niet resistente duist en
mesosulfuron-methyl + mefenpyr-diethyl dicotylen.
(1,8 – 3,0 + 9,0 – 15,0 + 27,0 – 45,0 Hoogste dosis: resistente duist (integreren in
gram/ha)
schema met herbicide(n) met andere werkingswijze
tegen duist, toegediend in herfst),
straatgras en raaigras. Steeds mengen met 1 l/ha
veresterde koolzaadolie. Max. 1 toepassing.
- iodosulfuron-methyl-natrium +
Steeds mengen met veresterde koolzaadolie
mesosulfuron-methyl + mefenpyr-diethyl (1 l/ha). Max. 1 toepassing per teelt, tot
(9 + 9 + 27 gram/ha)
1e knoopstadium.
- iodosulfuron-methyl-natrium +
Max. 1 toepassing in de lente.
mesosulfuron-methyl + mefenpyr-diethyl
+ diflufenican
(3 + 9+ 27+ 150 gram/ha)
- isoproturon + diflufenican + ioxynil
Max. 1 toepassing.
(1,2 kg + 60 + 300 gram/ha)
147

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
148
GRAANGEWASSEN
Tegen kweek. Lange nawerking. Kruisbloemigen
zeer gevoelig. Max. 1 toepassing.
- WINTERTARWE-TRITICALE
OVERBLIJVENDE ONKRUIDGRASSEN
1e - 2e knoopstadium
- sulfosulfuron + polyethoxyvetzuren
(20 + 148 gram/ha)
- propoxycarbazone-Natrium (42 gram/ha) Tegen kweek, duist, windhalm en kruisbloemigen.
Max. 1 toepassing.
- WINTERTARWE-WINTERGERST-
WINTERROGGE-TRITICALE
Kort na zaaien:
- isoxaben (50 – 100 gram/ha) Tegen kamille, ereprijs, éénjarige dovenetels,
akkerviooltje en kruisbloemigen.
Al of niet in mengsel of in spuitsysteem met
bodemherbicide(n) met graminicide werking.
Onvoldoende werking bij droogte.
Niet in winterrogge.
- flurtamone + diflufenican
Max. 1 toepassing.
(0,25 + 0,10 kg/ha)
- diflufenican (0,19 kg/ha) Tot einde uitstoeling. Max. 1 toepassing per jaar.
- beflubutamide + isoproturon
Max. 1 toepassing/jaar. Niet in rogge en
(0,17 + 1 kg/ha)
triticale.
Vóór-opkomst – begin uitstoeling:
- pendimethalin (0,8 kg/ha) In wintertarwe enkel toepassing in lente – begin
uitstoeling. Tegen jonge onkruiden. Niet
toepassen bij vorst of bij voorspelling van vorst.
Max. 1 toepassing. Niet in rogge en triticale.
1 bladstadium:
- isoxaben (50 - 75 gram/ha) In mengsel met bladherbicide(n) en/of bodemherbicide(n).
Niet in winterrogge.
EENJARIGE DICOTYLE ONKRUIDEN

Max. 1 toepassing, in herfst. In wintertarwe niet
toepassen in geval van een grofkluiterige, zware
of hydromorfe bodem of bij onregelmatige
opkomst. Niet in rogge en triticale.
1-2 bladstadium:
- pendimethalin + flufenacet
(0,90 + 0,18 kg/ha)
Maximaal 1 toepassing in de herfst. Tegen
duivenkervel, paarse dovennetel, ereprijs en
akkerviooltje. Niet in rogge en triticale.
1-3 bladstadium:
- flufenacet + diflufenican
(0,24 + 0,12 kg/ha)
Max. 1 toepassing. Uitsluitend herfsttoepassing in
wintergerst. In wintertarwe, winterrogge en
triticale toediening, hetzij in herfst (2
bladstadium – begin uitstoeling), hetzij in lente
(begin – volle uitstoeling).
2 bladstadium tot uitstoeling:
- pendimethalin + picolinafen
(800 + 40 gram/ha)
3 bladstadium tot uitstoeling:
- flurtamone + diflufenican
(0,25 + 0,10 kg/ha)
4-6 bladstadium: Tegen jonge onkruiden (max. 4 - 6 bladeren).
- ioxynil (0,50 - 0,75 kg/ha) Na winter. Kamille gevoelig.
- bentazon (0,96 kg/ha) Max. 1 toepassing. Opgebruikdatum:
23.10.08.
Uitstoelend gewas: Mecoprop-P en dichloorprop-P niet in rogge en
triticale.
- beflubutamide + isoproturon
Max. 1 toepassing. Wintergerst in de herfst.
(0,17 + 1 kg/ha)
Wintertarwe, triticale en rogge einde winterbegin
lente. Onkruid max. 3 bladeren.
- bifenox + pyraflufen-etyl
Niet in rogge en triticale. Hogere dosis tegen
(500 – 650 + 9 - 12 gram/ha)
kleefkruid. Max. 1 toepassing.
- carfentrazon-ethyl (20 gram/ha) Niet in rogge. Toepassen tot 2 e knoopstadium.
Vooral tegen kleefkruid en ereprijs. Max.
1 toepassing.
149

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
150
GRAANGEWASSEN
- carfentrazon-ethyl + mecoprop-P
Tegen kleefkruid, ereprijssoorten, muur, paarse
(15 + 600 gram/ha)
dovenetel, klaproos en herik. Werkzaam bij lage
temperatuur. Tot 1e knoopstadium. Niet in rogge
en triticale. Max. 1 toepassing.
- cinidon-ethyl (50 gram/ha) Vooral tegen kleefkruid, ereprijs en dovenetel.
- ioxynil + bromoxynil + diflufenican
Tegen ereprijs en dovenetels.
(200 + 300 + 50 gram/ha)
- isoproturon + picolinafen
In wintergerst toepassen in herfst. Onkruid max.
(980 + 49 gram/ha)
3 bladeren. Niet in rogge en triticale.
- ioxynil + bifenox + mecoprop-P
Tegen ereprijs, paarse dovenetel, hoen-
(0,23 + 0,75 + 0,65 kg/ha)
derbeet en akkerviooltje.
- bifenox + mecoprop-P
(0,55 - 0,65 + 0,70 - 0,75 kg/ha)
- bentazon + dichloorprop-P
Tegen duizendknopen.
(1,0 + 0,7 kg/ha)
Opgebruikdatum: 23.10.08.
- fluroxypyr + florasulam
Niet in rogge, triticale en brouwgerst. Dosis
(100 + 2,5 gram/ha)
halveren bij menging met vloeibare meststof,
uitvloeier of een ander herbicide. Maximale dosis
bij menging met product op basis van flupyrsulfuronmethyl:
25 + 0,625 gram/ha. Max. 1 toepassing.
Vooral tegen kleefkruid, kamille en vogelmuur.
- fluroxypyr + florasulam
Niet in rogge en triticale. Dosis halveren bij
(120 + 1,2 gram/ha)
menging met vloeibare meststof, uitvloeier of
ander herbicide. Tegen eenjarige dicotylen. Max.
1 toepassing.
- isoproturon + fenoxaprop- P-ethyl +
Enkel in wintergerst.
mefenpyr-diethyl
Hoge dosis tegen windhalm, kleefkruid,
klaproos, akkerviooltje, ereprijs, dovenetel en
duizendknopen. Niet mengen met uitvloeiers of
vloeibare meststoffen.
Zeer lange nawerking. Opletten met bepaalde
volggewassen. Tegen akkerdistel, doch niet tegen
kleefkruid en minder tegen klimopereprijs.
(600 + 30 + 60 gram/ha)
- iodosulfuron-methyl-natrium
+ mefenpyr-diethyl
2,5 g + (7,5 g) of 10 g (+ 300 g)/ha

- iodosulfuron-methyl-natrium + mesosulfuron- Max. 1 toepassing in de lente. Enkel in
methyl + mefenpyr-diethyl + diflufenican wintertarwe en triticale.
(3 + 9 + 27 + 150 gram/ha)
- metsulfuron-methyl (6 gram/ha) Zeer lange nawerking. Opletten met
bepaalde volggewassen. Tegen akkerdistel,
- thifensulfuron-methyl + metsulfuron-methyl
doch niet tegen kleefkruid en minder
(40 + 4 gram/ha)
tegen klimopereprijs. Max. 1 toepassing.
- flupyrsulfuron-methyl + thifensulfuron- Nevenwerking tegen kleefkruid. Geen werking
methyl
tegen wilde haver. Niet mengen met
(8 + 32 gram/ha)
uitvloeier, olie of vloeibare meststof. Max.
1 toepassing.
- metsulfuron-methyl + carfentrazon-ethyl Max. 1 toepassing.
(5 + 20 gram/ha)
Niet in winterrogge en wintertarwe.
Vanaf 3-4 bladstadium:
- amidosulfuron (30 gram/ha) Tot stadium ligula laatste blad juist zichtbaar.
Tegen kleefkruid. Goed tegen kamille, herderstasje,
herik en knopherik.
Indien in mengsel met herbicide met nevenwerking
tegen kleefkruid, dosis verlagen tot 20
gram/ha. Werkzaam bij lage temperatuur.
Max. 1 toepassing.
- florasulam (2,5-5 gram/ha) Goed tegen kleefkruid, kamille, herderstasje,
klaproos, bingelkruid, muur, zwarte
nachtschade, paardenbloem, herik en
knopherik. Toepassen tot 2 e knoopstadium.
Niet in haver.
- amidosulfuron + iodosulfuron-methyl-natrium
+ mefenpyr-diethyl
(25 + 2,5 + 25 gram/ha)
151

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
152
GRAANGEWASSEN
EENJARIGE EN OVERBLIJVENDE
DICOTYLE ONKRUIDEN
Vanaf 2-3 bladstadium tot laatste blad:
- metsulfuron-methyl (6 gram/ha) Max. 1 toepassing in de lente. Tegen akkerdistel,
akkermelkdistel en andere overblijvende dicotyle
onkruiden. Met mengen met additief of
uitvloeier.
- tribenuron-methyl (22,5 gram/ha) Max. 1 toepassing in de lente.
Vanaf begin uitstoeling tot 1e - 2e knoopstadium:
- fluroxypyr (0,18 - 0,20 kg/ha) Tegen kleefkruid, muur en duizendknopen.
Onderdrukking van haag- en akkerwinde.
Max. 1 toepassing.
- 2,4-D + MCPA
(0,414 - 0,518 + 0,414 - 0,518 kg/kg)
Tegen kleefkruid, muur, kamille, klaproos,
duizendknopen, distels, klein hoefblad,
haagwinde en akkerwinde. Tegen kleefkruid
mag dosis fluroxypyr verlaagd worden. Max. 1
Vanaf midden uitstoeling tot 1e knoopstadium:
- MCPA + fluroxypyr + clopyralid
(600 – 800 + 120 – 160 + 60 – 80
gram/ha)
toepassing.
- mecoprop-P + MCPA + dichloorprop-P
Max. 1 toepassing.
(0,26-0,32 + 0,32-0,40 + 0,62-0,75 kg/ha)
- clopyralid (70 - 90 gram/ha) Tegen composieten en akkerdistel. Max.
1 toepassing.
Vanaf midden uitstoeling tot 2e knoopstadium:
- MCPA (1,0 - 1,5 kg/ha) Max. 1 toepassing. Kruisbloemigen zeer
gevoelig. Akkerdistel gevoelig. Onderdrukt
akkerwinde.
- 2,4-D aminezout (0,6 - 0,8 kg/ha) Onderdrukking van klein hoefblad.

- fluroxypyr (0,18 - 0,20 kg/ha) Tegen kleefkruid, muur en duizendknopen.
Onderdrukking van akkerwinde en haagwinde.
Einde uitstoeling tot 1e knoopstadium:
- dicamba (80 – 90 gram/ha) Komt voor in middelenmengsels om bestrijding
van duizendknopen of van akkerdistel te verbeteren.
Niet in deegrijpe gerst en niet in rogge
en triticale.
- clopyralid (70 – 90 gram/ha) Tegen composieten en akkerdistel (20-30 cm).
Max. 1 toepassing.
Vanaf einde uitstoeling tot 2e - 3e knoopstadium:
- mecoprop-P (0,75 - 1,00 kg/ha) Muur en kleefkruid gevoelig; afzonderlijk of
toegevoegd aan andere groeistoffen.
Niet in rogge en triticale.
- dichloorprop-P (0,75 - 1,00 kg/ha) Tegen duizendknopen en kleefkruid,
toegevoegd aan andere groeistoffen.
Niet in rogge en triticale.
- 2,4-D ester (0,4 - 0,5 kg/ha)
Tegen kamille, akkerdistel en akkermelkdistel.
Vanaf oprichten tot 1e en 2e knoopstadium:
- ioxynil + fluroxypyr + clopyralid
(210 – 240 + 175 – 200 + 52 – 60
gram/ha)
- ZOMERGERST
EENJARIGE ONKRUIDGRASSEN
Vóór zaaien:
- tri-allaat (1,4 kg/ha) Tegen duist 2 - 3 cm inwerken; tegen wilde
haver 5 - 7,5 cm inwerken.
Vlak na zaaien:
- tri-allaat + linuron (1,2 + 0,3 kg/ha)
153

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
154
GRAANGEWASSEN
- ZOMERTARWE
EENJARIGE ONKRUIDGRASSEN
Kort na zaaien: Vlak na zaaien
- methabenzthiazuron (1,75 - 2,00 kg/ha) Opgebruikdatum: 31.12.09.
Tegen duist, windhalm en wilde haver.
Tegen duist, windhalm en dicotylen.
Steeds mengen met voor deze toepassing erkende
veresterde koolzaadolie (1 l/ha). Max.
1 toepassing.
Steeds mengen met veresterde koolzaadolie
(1 l/ha). Max. 1 toepassing per teelt.
Begin uitstoeling – 1e knoop:
- fenoxaprop-P-ethyl (+mefenpyr-diethyl)
(55 – 85 gram/ha)
- iodosulfuron-methyl-natrium +
mesosulfuron-methyl + mefenpyr-diethyl
(1,8 + 9,0 + 27,0 gram/ha)
- iodosulfuron-methyl-natrium +
mesosulfuron-methyl + mefenpyr-diethyl
(9 + 9 + 27 gram/ha)
- ZOMERTARWE – ZOMERGERST
- HAVER
Kort na zaaien:
EENJARIGE DICOTYLE
ONKRUIDEN
- linuron (0,35 – 0,40 kg/ha) Zomergerst en haver gevoeliger. Max.
1 toepassing.
- methabenzthiazuron (1,75 kg/ha) Niet in zomergerst. Opgebruikdatum: 31.12.09.

Gewas 3-5 bladeren tot midden uitstoeling: Tegen jonge onkruiden.
- ioxynil (0,4 - 0,5 kg/ha) Kamille gevoelig. Max. 1 toepassing.
- florasulam (2,5 - 5,0 gram/ha) Goed tegen kleefkruid, kamille, herderstasje,
klaproos, bingelkruid, muur, zwarte nachtschade,
paardenbloem, herik en knopherik.
Niet in rogge en triticale.
- ioxynil + bromoxynil + diflufenican
Breed werkingsspectrum. Niet in haver. Max. 1
(200 + 300 + 50 gram/ha)
toepassing.
- amidosulfuron + iodosulfuron-methyl-natrium Niet in haver. Max. 1 toepassing.
+ mefenpyr-diethyl
(25 + 2,5 + 25 gram/ha)
Max. 1 toepassing.
Max. 1 toepassing. Dosis halveren bij menging
met vloeibare meststof, uitvloeier of een ander
herbicide. Maximale dosis bij menging met
product op basis van flupyrsulfuron-methyl (25 +
Begin uitstoeling tot 1ste knoop:
- metsulfuron-methyl + carfentrazon
(5 + 20 gram/ha)
- fluroxypyr + florasulam
(100 + 2,5 gram/ha)
0,625 gram/ha).
- fluroxypyr + florasulam
Max. 1 toepassing. Dosis halveren bij menging
(120 + 1,2 gram/ha) met vloeibare meststof, uitvloeier of ander herbicide.
Midden uitstoeling: Tegen muur en kleefkruid.
- carfentrazon-ethyl + mecoprop-P
Tegen kleefkruid, ereprijssoorten, muur, paarse
(15 + 600 gram/ha)
dovenetel, klaproos en herik. Max. 1 toepassing.
Niet in haver.
- cinidon-ethyl (50 gram/ha) Vooral tegen kleefkruid, ereprijs en dovenetel.
Enkel in zomergerst.
Kamille gevoelig. Niet in haver.
- ioxynil + bifenox + mecoprop-P
Tegen ereprijs, akkerviooltje, paarse
(0,21 - 0,23 + 0,675 - 0,750 + 0,59 - 0,65 kg/ha)
dovenetel en hoenderbeet.
Kans op tijdelijke bladnecrose.
- diflufenican (62 gram/ha) In zomergerst. Tegen eenjarige dicotylen. Max. 1
toepassing.
155

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
156
GRAANGEWASSEN
EENJARIGE EN OVERBLIJVENDE
DICOTYLE ONKRUIDEN
Begin uitstoeling – laatste blad:
- metsulfuron-methyl (6 gram/ha) Max. 1 toepassing in de lente. Tegen akkerdistel,
akkermelkdistel en andere overblijvende dicotyle
onkruiden.
- tribenuron-methyl (22,5 gram/ha) Max. 1 toepassing in de lente.
Tegen kleefkruid, muur, duizendknopen, distels,
akkerwinde en haagwinde. Dosis fluroxypyr mag
Vanaf midden uitstoeling tot 1e knoopstadium:
- MCPA + fluroxypyr + clopyralid
(600 – 700 + 120 – 140 + 60 – 70 gram/ha)
verlaagd worden.
- mecoprop-P + MCPA + dichloorprop-P
Max. 1 toepassing.
(0,26-0,33 + 0,32-0,4 + 0,62-0,77 kg/ha)
- clopyralid (70 – 90 gram/ha) Tegen composieten en akkerdistel. Max.
1 toepassing.
Vanaf midden uitstoeling tot 2e knoop- Tegen kamille, muur en kleefkruid.
stadium:
- MCPA (1 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- mecoprop-P (0,75 - 1,00 kg/ha) Tegen muur en kleefkruid; afzonderlijk toegepast
of toegevoegd aan andere herbicide groeistoffen.
- dichloorprop-P (0,75 - 1,00 kg/ha) Tegen duizendknopen en kleefkruid; toegevoegd
aan andere groeistoffen.
- MCPB (1,5 - 2,0 kg/ha) Bij onderzaai van klavers; geschikt tegen akkerdistel.
- fluroxypyr (0,18 kg/ha) Tegen kleefkruid, muur en duizendknopen.
Einde uitstoeling tot 1e knoopstadium:
- dicamba (60 – 80 gram/ha) Komt voor in middelenmengsels om bestrijding
van duizendknopen of van akkerdistel te
verbeteren. Niet meer toepassen vanaf doorschieten.
Niet in deegrijpe gerst en niet in rogge.

Einde uitstoeling tot 2e knoopstadium:
- 2,4 D (0,4 - 0,5 kg/ha)
Vanaf deegrijpstadium: Wanneer bladeren en halmen van gewas
volledig geel zijn.
- glyfosaat IPA (1,10 - 1,45 kg/ha)
Max. 1 toepassing/jaar.
- glyfosaat IPA (0,9 - 1,1 kg/ha)
Tegen éénjarige en overblijvende dico-
+ amine ethoxylaat-uitvloeier (0,5 %)
tylen (o.m. akkerdistel en akkermelkdistel)
en grassen (o.m. kweek).
Eveneens tegen aardappelopslag.
Niet in vermeerderingsgewassen.
Veiligheidstermijn: 7 dagen.
Spuiten met minder dan 400 l/ha water.
- diquat (0,4 - 0,8 kg/ha)
Tegen éénjarige dicotylen. Enkel in gerst en
+ uitvloeier (1 ‰)
haver; voor dierlijke consumptie max. 1
toepassing/jaar.
VOOR-OOGST BEHANDELING
TEGEN ONKRUIDGRASSEN EN
DICOTYLEN
VOORKOMEN VAN LEGEREN
- WINTERTARWE
Oprichting tot 2e knoopstadium: Toediening begin oprichten verdient voorkeur.
- chloormequat-chloride (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen/jaar.
- chloormequat-chloride + imazaquin
(550 – 740 + 1,2 – 1,6 gram/ha)
157

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
158
GRAANGEWASSEN
Toepassen bij helder weer.
1e tot 2e knoopstadium:
- trinexapac-ethyl (0,100 - 0,125 kg/ha)
Niet in vermeerderingsvelden. Kan
problemen geven in menging met
herbiciden.
2e knoopstadium tot laatste blad:
- ethefon + mepiquat-chloride
(0,388 - 0,465 + 0,763 – 0,915 kg/ha)
Vlak vóór verschijnen laatste blad:
- ethefon (0,25 kg/ha) of
(0,35 - 0,45 kg/ha)
Indien er al behandeling met chloormequat
werd uigevoerd in stadium ‘oprichten tot eerste
knoop’ en er nog gevaar bestaat voor legering.
Laatste blad:
- ethefon + mepiquat-chloride
(0,233 – 0,310 + 0,458 – 0,610 kg/ha)
Midden uitstoeling tot oprichten:
- chloormequat-chloride
(0,45 - 0,70 kg/ha)
- ZOMERTARWE
Max. 1 toepassing/jaar.
Begin oprichten - 1e knoop:
- trinexapac-ethyl (0,1 kg/ha) Toepassen bij helder weer. Niet in vermeerderingsvelden.
Niet in vermeerderingsvelden. Kan problemen
geven in menging met herbiciden.
2e knoopstadium tot laatste blad:
- ethefon + mepiquat-chloride
(0,388 - 0,465 + 0,763 – 0,915 kg/ha)
Indien er al behandeling met chloormequat
werd uigevoerd in stadium ‘oprichten tot eerste
knoop’ en er nog gevaar bestaat voor legering.
Laatste blad:
- ethefon + mepiquat-chloride
(0,233 – 0,310 + 0,458 – 0,610 kg/ha)

- HAVER
Bij begin oprichten tot 1e knoop:
- trinexapac-ethyl (0,1 kg/ha) Toepassen bij helder weer. Niet in vermeerderingsvelden.
Bij verschijnen 2e knoop: Gewashoogte 30 - 40 cm.
- chloormequat-chloride (1,4 - 1,5 kg/ha) Max. 1 toepassing/jaar.
- WINTERGERST Bij groeizame weersomstandigheden.
1e tot 2e knoop:
- trinexapac-ethyl (0,15 – 0,20 kg/ha) Toepassen bij helder weer. Dosis in functie van
variëteit. Niet in vermeerderingsvelden.
Toepassen bij helder weer. Niet in vermeerderingsvelden.
- trinexapac-ethyl + ethefon
(0,125 + 0,240 kg/ha)
Laatste blad- tot baardenstadium:
- ethefon (0,45 - 0,60 kg/ha)
- ethefon + mepiquat-chloride
(0,388 – 0,465 + 0,763 – 0,915 kg/ha)
- ZOMERGERST
Einde uitstoeling tot 2e knoop:
- trinexapac-ethyl (0,10 – 0,15 kg/ha) Toepassen bij helder weer. Dosis in functie van
variëteit. Niet in vermeerderingsvelden.
Bij verschijnen laatste blad:
- ethefon (0,3 kg/ha) Als noodmaatregel.
- ethefon + mepiquat-chloride
Als noodmaatregel.
(0,233 – 0,310 + 0,458 – 0,610 kg/ha) Bij groeizame omstandigheden.
Verhoogde kans op doorwas.
159

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
160
GRAANGEWASSEN
1e tot 2e knoopstadium
- trinexapac-ethyl (0,100 - 0,125 kg/ha) Toepassen bij helder weer.
Niet in vermeerderingsvelden.
- TRITICALE
Oprichting tot 2e knoop
- chloormequat-chloride (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen/jaar.
De lagere dosering na chloormequat-chloride
einde uitstoeling tot begin oprichten.
2e knoopstadium tot laatste blad:
- ethefon + mepiquat-chloride
(0,388 - 0,465 + 0,763 – 0,915 kg/ha)
Vlak vóór verschijnen laatste blad:
- ethefon
(0,48 - 0,60 kg/ha)
Indien er al behandeling met chloormequat werd
uitgevoerd in stadium ‘oprichten tot eerste knoop’
en er nog gevaar bestaat voor legering.
Laatste blad:
- ethefon + mepiquat-chloride
(0,233 – 0,310 + 0,458 – 0,610 kg/ha)

GRASLAND
Grootste schade in voorjaar.
EMELTEN
(Tipula spp.)
Grauwe larve van langpootmug vreet ‘s avonds
en ‘s nachts aan wortels, wortelhals en
stengelbasis. Soms wordt zode totaal vernield.
ONKRUID
MCPA: max. 1 toepassing per jaar
MCPA + 2,4-D: max. 1 toepassing per jaar
Algemene zorgen:
- regelmatig begrazen of maaien
- grasmat zo weinig mogelijk beschadigen
en open plekken voorkomen
- betrappen en berijden in natte
omstandigheden vermijden
- versmade bossen maaien
- bij omweiden op einde weideseizoen op
ca. 7 cm
- in standweiden tenminste eens op 10-
12 cm
- molshopen slepen bij voldoend droog weer
- mestflatten bij omweiden uitspreiden bij
regenachtig weer, waar men na begrazing
zal maaien
- doelmatig bemesten
1. Bestaand grasland
Binnen 2 - 3 weken na behandeling met herbiciden,
niet laten beweiden of maaien.
161

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
162
GRASLAND
Met het oog op behoud van klaverbestand bij
voorkeur MCPB gebruiken.
MCPB of MCPA (1 - 2 kg/ha)
In maart-april vóór of tijdens bloei
Van april tot bloeivorming of in nazomer
BOTERBLOEMEN
Knolboterbloem
Scherpe boterbloem
Twee weken wachten vooraleer te laten
beweiden of te maaien.
Triclopyr (0,75 ‰; 1000 l/ha) in juni vóór
bloei
BRAMEN
Bij voorkeur 2,4-D ester.
Als klavers geen belang hebben.
DISTELS
Akkerdistel - vanaf lente; 3-4 maal maaien bij 10-15 cm
hoogte
- MCPB (1,0 - 1,5 kg/ha), 3 maal in één
groeiseizoen, telkens bij 15 - 20 cm lengte
- 2,4-D (1,5 - 2,0 kg/ha), al of niet in
middelenmengsels; in bloemknopstadium,
bij voorkeur in september en na vooraf-
gaand maaien in mei - juni
- triclopyr (0,5 - 0,6 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- bij graslandvernieuwing glyfosaat IPA (1,5
- 2,0 kg/ha) over uitgegroeide planten
- aminopyralide + fluroxypyr
Max. 1 toepassing/jaar in 1ste helft van mei.
(60 + 200 gram/ha)
Lokaal behandelen.
MCPA, 2,4-D of MCPB (2 kg/ha) in voorjaar of
herfst op rozet
Speerdistel
FLUITENKRUID - vroeg beweiden met dichte uitbating
- zaadverspreiding tegengaan
- 2,4-D ester (2 kg/ha) vóór bloei Eventueel herhalen.

- zode vastleggen
- geen diepe zodebewerking op lichte grond
- regelmatig kleine hoeveelheid (50 kg/ha)
kalkstiktof strooien
GESTREEPTE WITBOL
(Wollig zorggras)
GROTE BRANDNETEL - fluroxypyr (0,4 kg/ha) Slechts plaatselijk spuiten, met veel
water en bij 20-40 cm hoogte. Nadien
gras inzaaien.
- triclopyr (0,75 kg/ha) Max. 1 toepassing.
Max. 1 toepassing/jaar in eerste helft van mei.
- aminopyralide + fluroxypyr
(60 + 200 gram/ha)
JACOBSKRUISKRUID
KRUIPEND STRUISGRAS - zode op einde van winter duchtig
uitkammen met het oog op het treffen van
uitlopers
- kali- en fosfaattoestand verbeteren
Maaien vóór zaadvorming
KRUIPERTJE
(muizengerst)
Niet te diep maaien. Te lang, noch te laat
beweiden.
Mest nauwkeurig toedienen.
Bij kweekhaarden: scheuren na voorafgaande
zodedoding met:
- glyfosaat IPA (1,5 - 2,5 kg/ha) in juli -
augustus over minimum 10 cm lange
spruiten.
Vanaf 3 weken na toediening, zode
respectievelijk ploegen en frezen of zaaien
met doorzaaimachine
KWEEK
163

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
164
GRASLAND
Spuiten over voldoend hoge spruiten.
Afwatering dringend verbeteren, gepaard
gaand met graslandvernieuwing na
behandeling met glyfosaat IPA (1,5 - 2,0
kg/ha)
LIESGRAS en ZEGGEN
Niet te kort laten afgrazen.
Klavers gevoelig.
Boterbloemen minder gevoelig.
MADELIEFJE - 2,4-D amine (1,5 kg/ha) in septemberbegin
oktober
- fluroxypyr (0,4 kg/ha)
- fluroxypyr + MCPA + clopyralid
(0,16 + 0,80 + 0,08 kg/ha)
Afwatering verbeteren.
MOSSEN (BLAD-) - kalkstikstof (250 - 300 kg/ha) in maart,
na eggen
- ijzersulfaat 15 - 20 % (1.800 - 2.000 l/ha)
vóór hernemen grasgroei
- 2,4-D (1 - 2 kg/ha) einde augustus -
september
- zaadvorming voorkomen door tijdig
maaien
PAARDENBLOEM
HERFSTLEEUWENTAND
- MCPA of 2,4-D (1,0 -1,5 kg/ha) in
augustus-september
- beter bemesten
GEWOON BIGGENKRUID
Afwatering verbeteren.
MCPA als klavers geen belang hebben.
MCPB (0,5 - 1,0 kg/ha) of MCPA (1,5 - 2,0
kg/ha) in april-mei en herhalen bij nieuwe
spruitvorming; bij hooien: 2-(4) weken vóór
maaien
PAARDENSTAART

Afwatering verbeteren.
Zode goed vastleggen of laten betrappen.
Open plekjes achteraf inzaaien.
- glyfosaat (2 - 3 ‰) in bossen direct na
verweiden van vee
RUIGE SMELE
Afwatering verbeteren.
Maaien van bossen 3-4-(5) weken na
spuiten; MCPA (2 kg/ha) einde april of mei
over
20-35 cm hoge spruiten
RUSSEN
Biezenknoppen en Pitrus
Zeegroene rus 2,4-D ester (2 kg/ha) in augustus-september
Afwatering verbeteren.
Open plekjes achteraf inzaaien.
- overbegrazing en te zwaar betrappen
voorkomen
- beschadiging van zode en ontstaan van
open plekken beletten
- ethofumesaat (1,5 kg/ha) in nazomer en bij
overwegend Engels raaigras
STRAATGRAS
Nevenwerking tegen vogelmuur. Eventueel in
volgend voorjaar doorzaaien met tetraploïd
Engels raaigras.
- minder betrappen
- 2,4-D ester (1,5 kg/ha) of dichloorprop-P
(1 kg/ha) in voorjaar
GEWOON VARKENSGRAS
165

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
166
GRASLAND
Beschadiging van zode beletten.
Bij nieuwzaai, ploegen en grond vast aandrukken.
VOGELMUUR - mecoprop-P (0,50 - 0,75 kg/ha in jong-,
of 0,75 - 1,00 kg/ha in ouder, klaverarm
grasland)
In dood seizoen (temperatuur >5°C).
In dood seizoen.
- fluroxypyr (0,18 kg/ha in klaverarm
grasland)
- kalkstikstof (225 - 325 kg/ha in klaverarm
grasland)
Minder laten betrappen.
- MCPB of MCPA (1,0 - 1,5 kg/ha) vóór
zaadvorming
WEEGBREE
Grote weegbree
Vóór bloei of na maaien.
Klavers gevoelig.
Boterbloemen minder gevoelig.
- fluroxypyr (0,4 kg/ha)
- fluroxypyr + MCPA + clopyralid
(0,16 + 0,80 + 0,08 kg/ha)
Afwatering verbeteren.
Regelmatig laten begrazen en versmade
resten maaien.
ZURING
Krulzuring en Ridderzuring
- aminopyralide + fluroxypyr
Max. 1 toepassing/jaar in 1
(60 + 200 gram/ha)
ste helft van mei.
Op basisbladeren (vóór vorming van
bloeistengel).
- mecoprop-P (1,5 kg/ha)
Schade aan klaver.
- fluroxypyr (0,4 kg/ha)
- fluroxypyr + florasulam
Max. 1 toepassing.
(100 + 2,5 gram/ha)
- asulam (1,5 - 1,6 kg/ha) Half april - half juni.
Alleen plaatselijke toepassing.
Remming van grassen mogelijk.
- metsulfuron-methyl (5 gram/ha) Max. 1 toepassing minstens 6 maanden
na het zaaien. Vóór het verschijnen van
de bloeistengel, bij 10-20 bladeren

- MCPB (2 kg/ha) Tegen zaailingen (bij graslandvernieuwing).
- thifensulfuron-methyl (15 gram/ha) In blijvend grasland met vooral Engels raaigras,
al dan niet in menging met vlinderbloemigen of
in tijdelijk grasland van Engels raaigras,
gemengd met timotheegras en vlinderbloemigen.
Niet weiden, maaien of hooien binnen 28 dagen
na toediening. Max. 1 toepassing.
Vooral bij late zaai in herfst, kunnen éénjarige
dicotyle onkruiden een probleem vormen.
2. Jong grasland
Kort na zaaien:
- isoxaben (0,05 kg/ha)
Na-opkomst:
- mecoprop-P (0,75 - 1,00 kg/ha) Niet in losse grond zaaien.
Bij voorkeur ploegen en bewerkte grond
aandrukken door rollen.
Maaien vóór winter.
Indien geen klavers.
- fluroxypyr (0,20 - 0,25 kg/ha) Nog goede bestrijding bij lage temperatuur.
-
- fluroxypyr + florasulam
Max. 1 toepassing. Vanaf 3-bladstadium.
(50 + 1,25 gram/ha)
VOGELMUUR EN
HERDERSTASJE
Oudere planten. Vóór vorming van zaadstengels.
HERDERSTASJE - MCPA (1 kg/ha)
- MCPA + 2,4-D amine
(0,5 - 0,6 + 0,5 - 0,6 kg/ha)
- bentazon (1,2 kg/ha) Jonge planten. Opgebruikdatum: 23.10.08.
167

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
168
GRASLAND
KAMILLE
- florasulam (2,5 gram/ha) Ook werking tegen kleefkruid.
Max. 1 toepassing.
- fluroxypyr + florasulam
Max. 1 toepassing. Vanaf 3-bladstadium.
(50 + 1,25 gram/ha)
GEWOON VARKENSGRAS EN - fluroxypyr (0,20 - 0,25 kg/ha) Indien minder dan 5-6 bladeren
KLEINE BRANDNETEL - dichloorprop-P + mecoprop-P + MCPA
Breedwerkend.
(0,782 + 0,310 + 0,345 kg/ha)
GRASZAADTEELT VAN
RAAIGRASSEN
SLAKKEN
Rafelige vraatplekken, vooral op jonge spruiten. - goed aangedrukt, fijn zaaibed Risico op schade grootst op zwaardere gronden en
langs wegbermen en grachten.
Preventief korrels strooien op deze plaatsen.
- methiocarb (0,12 kg/ha)
Opgebruikdatum: 25.11.08.
- metaldehyde (0,3 - 0,6 kg/ha)
- thiodicarb (0,2 kg/ha)
- ijzerfosfaat (0,5 kg/ha)

ONKRUID
(enkel Engels raaigras)
Eénjarige di- en monocotyle onkruiden. - methabenzthiazuron (2,8 - 3,5 kg/ha) Vooral duist, windhalm, straatgras en graszaadopslag.
Enkel op goed ontwikkelde gewassen,
komende vanonder dekvrucht of 2e jaarsgewassen.
Toepassing: half september - half oktober.
Opgebruikdatum: 31.12.09.
Niet werkzaam tegen straatgras. Max.
1 toepassing.
Eénjarige grassen - fenoxaprop-P-ethyl (+ mefenpyr-diethyl)
[55 (+ 15) gram/ha]
Duist, windhalm, straatgras en vogelmuur. - ethofumesaat (0,75 kg/ha) Onmiddellijk na zaaien of in herfst in 3-4 bladstadium.
Max. 1,2 kg/ha/jaar. Ook in Italiaans
raaigras.
- ethofumesaat (1 - 1,5 kg/ha) Vanaf 2e - 3e stoelstadium gras en voor 5e stoelstadium
van duist en windhalm.
Eénjarige en overblijvende dicotyle onkruiden. - MCPA (1 - 1,5 kg/ha) Vooral composieten: akkerdistel, akkermelkdistel,
madeliefje en paardenbloem. Max 1 toepassing.
Vanaf 3e stoelstadium tot voor aarvorming. Bij
voorkeur toepassing in het najaar (aug. - sept.).
- mecoprop-P (1,2 kg/ha) Vooral muur en kleefkruid vanaf 3e stoelstadium.
Bij voorkeur toepassen in najaar (aug. - sept.).
Niet na maart.
- 2,4-D (0,6 - 0,8 kg/ha) Vanaf 3e stoelstadium.
Eénjarige, dicotyle onkruiden - florasulam (2,5 - 5 gram/ha) Vooral kleefkruid, kamille en vogelmuur. Max.
1 toepassing.
- fluroxypyr + florasulam
Vanaf 3-bladstadium. Max. 1 toepassing.
(100 + 2,5 gram/ha)
- iodosulfuron-methyl-natrium + mefenpyr- Tegen kamille, herderstasje en vogelmuur. Begin
diethyl
uitstoeling-1ste knoop. Max. 1 toepassing. Niet
(2,5+ 7,5gram/ha)
mengen met uitvloeiers of vloeibare meststoffen.
- iodosulfuron-methyl-natrium + mefenpyr- Tegen kleefkruid, klaproos en jonge stadia van
diethyl
viooltje, ereprijs en dovenetel. Ook tegen windhalm.
- (10+ 30 gram/ha)
Max. 1 toepassing. Begin uitstoeling-1ste knoop.
Niet mengen met uitvloeiers of vloeibare meststoffen.
- isoxaben (75 gram/ha) Onmiddellijk na zaai. Max. 1 toepassing.
169

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
170
GRASZAADTEELT VAN
RAAIGRASSEN
VOORKOMEN VAN LEGEREN
- trinexapac-ethyl (0,1 – 0,2 kg/ha) Enkel bij Italiaans en Engels raaigras. Niet op
prebasis- en basiszaadproducten.
Dosering van insecticiden, acariciden en
HOP
fungiciden wordt uitgedrukt in procent werkzame
stof van de spuitvloeistof bij gewoon spuiten
(600 - 3.000 l/ha). Bij gebruik van nevelspuit
dient concentratie aangepast.
Preventief en bij geringe infectiedruk spuiten Wekelijkse controle vanaf midden mei.
met:
Infectie vooral bij warme dagen en koele
nachten met dauwvorming die langzaam
opdroogt. Ontbladeren en minder zware ranken
verminderen aantasting.
- zwavel (0,24 - 0,40 %) Preventief en veelvuldig toepassen is noodzakelijk
(zeker vanaf begin bloei).
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Sphaerotheca sp.)
Gewelfde vlekken op bladeren met later wit
schimmelpluis. Bloeiwijze en bel worden
misvormd, bruin en hard.

VALSE MEELDAUW (plaag)
(Pseudoperonospora humuli)
Wortels inwendig roodbruin. Grond-, zij- of topscheuten
korter, bleek en met stijve bladeren.
Primaire infectie: Op jonge scheuten vanuit ondergrondse
plantendelen of door oösporen.
Vetachtige, gele vlekken op bladeren, later
Na jaar met hopplaag, planten diep insnijden.
onderaan bruinviolet schimmelpluis. Bloeiwijze - aangetaste scheuten verwijderen
en bellen bij aantasting helbruin. - fosethyl (0,20 – 0,28%) Behandelen wanneer op meer dan 3% van de
planten aangetaste scheuten te vinden zijn.
1e behandeling na insnijden bij gewashoogte
5-10 cm en 2e behandeling bij gewashoogte
20-40 cm en bijkomende behandelingen indien
bij aanleiden nog symptomen worden gevonden.
Fosethyl wordt hoofdzakelijk via het blad
opgenomen, daarom niet te vroeg toepassen.
Secundaire infectie: Indien primaire infectie volledig werd onderdrukt,
behandelen tegen secundaire infecties volgens
waarschuwingen POVLT (regelmatige controle in
veld blijft echter noodzakelijk). Frequentie
afhankelijk van fungicide en infectiedruk, die het
grootst is bij vochtig en vrij warm weer volgend
op 7 uur regen.
voorbehoedend spuiten met:
- dithianon (0,035 %)
- fosethyl (0,20 - 0,28 %)
- koperhydroxyde (0,15 - 0,25 %)
Max. 4 toepassingen/jaar met interval
- koperoxychloride (0,15 % - 0,25 %)
van 10 dagen.
- metiram (0,16 - 0,20 %) Max. 2 toepassingen met interval van 5-8
dagen.
171

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
172
HOP
Verwelking moet gemeld aan bevoegde overheid.
Schimmel verspreidt zich in bodem en kan ook op
niet-verwelkte hopplanten en op onkruiden voorkomen.
- gezond plantsoen
- optimale bodemstructuur en waterhuishouding
- lagere stikstofbemesting
- aangetaste planten zorgvuldig rooien en
afvoeren in weiland
- na rooien van hoptuin, 2 tot 3 jaar onkruidvrij
gras verbouwen
VERWELKINGSZIEKTE
(Verticillium spp.)
Plant sterft in volle groei, soms na gedeeltelijke
vergeling van bladeren. Internodia korter.
Stengel blijft vast aan wortelstok en is bruin
gekleurd in houtgedeelte.
Treedt op bij aanhoudend droog en warm weer.
BONENSPINTMIJT
(Tetranychus urticae)
Geelrode bladverkleuring. Webben aan
onderzijde.
- tebufenpyrad (0,02 %) Ook werkzaam tegen bladluizen. Max.
1 toepassing per seizoen.
Volg waarschuwingen POVLT en controleer veld.
Hoptuin controleren na elke bespuiting, vooral
vanaf bloei en in top.
HOPLUIS
(Phorodon humuli)
Zuigschade bij jonge hop. Honingdauw waarop
roetdauwschimmel (Capnodium spp.) ontwikkelt.
Brengen virusziekten over.

Ter voorkoming van resistentie: afwisselend
middel uit groep a, b en c gebruiken.
a) carbamaatinsecticiden:
- methomyl (0,03 %) Verhoogde kans op resistentie. Max.
3 toepassingen. Veel spuitvloeistof vereist.
Opgebruiktermijn: 19.03.09.
b) pyrazool-carboxamiden
- tebufenpyrad (0,02 %) Ook werkzaam tegen bonenspintmijt. Max.
1 toepassing. Veel spuitvloeistof vereist.
c) chloronicotinylverbindingen
- imidacloprid (0,005 %) Max. 2 toepassingen.
ONKRUID
Zaadonkruiden
Productieveld:
Over jonge onkruiden: Februari tot half maart, vóór insnijden.
- kalkstikstof
Volg mestdecreet-reglementering.
(300 - 500 kg/ha)
ONGEWENSTE SCHEUT- EN
BLADVORMING
- diquat (0,32 kg/1000 l water/ha) Toepassen in juli op de eerste 90-120 cm
onderaan de hopstam.
173

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
174
Max. 1 kg boscalid/ha/jaar
Volg de waarschuwingsberichten.
Zie blz. 47
KOOLGEWASSEN
KNOLVOET
(Plasmodiophora brassicae)
Onregelmatig opgezwollen wortels die later
rotten.
Ziektevrije percelen met luchtige bodemstructuur.
Ruime vruchtafwisseling.
Zure bodem bevordert aantasting.
Resistente rassen zijn beschikbaar.
Opgebruikdatum:20.03.09.
Zaaibed ontsmetten met:
- dazomet (39 gram/m²)
- dichloorpropeen (25,0 - 37,5 gram/m²)
- metam-natrium (35 - 38 gram/m²)
SPIKKELZIEKTE
(Alternaria brassicae en
Alternaria brassicicola)
Bruine, ronde vlekken, omgeven door brede,
helgele rand, pleksgewijze verdeeld over blad.
- azoxystrobin (0,25 kg/ha) 1-2 toepassingen met interval van 14 dagen. Bij
bloem- en sluitkool en koolrabi, Chinese kool,
Oude vlekken scheuren papierachtig en
broccoli, spruitkool en paksoi.
veroorzaken gaten. - boscalid + pyraclostrobin
Max. 3 toepassingen met interval van 3-4 weken
(260 + 60 gram/ha)
(1-2 weken in geval van zware ziektedruk). Bij
spruit-, savooi-, witte-, rode- en bloemkool,
broccoli, spitskool en koolrabi.
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Bij sluit-, bloem-, spruit- en boerenkool,
broccoli, Chinese kool en paksoi. Interval
14 dagen, 1-2 toepassingen, preventief of vanaf
verschijnen symptomen.
- difenoconazool + azoxystrobin
Idem hierboven.
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha) 1-3 toepassingen met interval van 21 dagen.
Bij bloemkool, broccoli en sluitkool.
- iprodione (0,5 kg/ha) Niet in broccoli, bloemkool, spruitkool, Chinese
kool, paksoi en koolrabi.

Bij sluit-, bloem- en spruitkool. Max. 3
toepassingen.
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen.
Enkel in bloemkool, broccoli en sluitkool.
- tebuconazool (0,375 kg/ha), te verdelen over:
3 x 0,125 kg/ha
- tebuconazool + trifloxystrobine
(0,2 + 0,1 kg/ha)
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Grijs schimmelpluis dat verrotting veroorzaakt. - iprodione (0,5 kg/ha) Bij bloemkool, spruitkool, Chinese kool,
paksoi en koolrabi.
STIP (of bladvlekkenziekte of
ringvlekkenziekte)
(Mycosphaerella brassicicola)
Ronde, grijsbruine stipjes tot vlekken, soms
omringd door licht geelgroene, smalle rand. In
vlekken ontstaan in latere fase zwarte ringen.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 3 toepassingen met interval van 3-4 weken
(260 + 60 gram/ha)
(1-2 weken in geval van zware ziektedruk). Bij
spruit-, savooi-, witte-, rode- en bloemkool,
broccoli , koolrabi en spitskool.
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Bij sluit-, bloem-, spruit- en boerenkool,
Chinese kool, paksoi en broccoli, 1-2
toepassingen, preventief of vanaf verschijnen
symptomen.
- difenoconazool + azoxystrobin
Idem hierboven.
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha) 1-3 toepassingen met interval van 21 dagen.
Bij bloemkool, broccoli en sluitkool.
- tebuconazool (0,375 kg/ha), te verdelen Volg waarschuwingsberichten.
over 3 x 0,125 kg/ha
Bij sluit-, bloem- en spruitkool.
Niet mengen met andere producten.
- tebuconazool + trifloxystrobine
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen.
(0,2 + 0,1 kg/ha)
Enkel in bloemkool ,broccoli en sluitkool in
open lucht.
175

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
176
KOOLGEWASSEN
- azoxystrobin (0,25 kg/ha) 1-2 toepassingen met interval van 14 dagen. Bij
bloem-, spruit- en sluitkool, Chinese kool, paksoi
volledig wit verkleuren. Er bestaan aanzienlijke
en koolrabi.
Rasverschillen. - difenoconazool + azoxystrobin
Bij broccoli, bloemkool, spruitkool,
(0,125 + 0,2 kg/ha)
sluitkool, Chinese kool, paksoi en
boerenkool. Max. 2 toepassingen/jaar met
interval van 14 dagen.
- metalaxyl-M + mancozeb
Max. 3 toepassingen met interval van 14-21
(77,6 gram + 1,28 kg/ha)
dagen. Enkel in bloemkool en spruitkool. Bij
eerste symptomen.
- tebuconazool + trifloxystrobine
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen.
(0,2 + 0,1 kg/ha)
Enkel in bloemkool en sluitkool.
WITTE ROEST
(Albugo candida)
Op bovengrondse plantendelen ontstaan kleine
pukkels of wratjes, die na sporenvorming
Komt vooral voor bij jonge bloemkoolplanten.
Te dichte stand vermijden.
Op zaaibed:
- propamocarb (3,6 kg/ha) Bij bloemkool en broccoli.
VALSE MEELDAUW
(Peronospora parasitica)
Aan onderzijde bladeren treedt paarswit
schimmelpluis op. Bovenzijde van blad
vertoont gele vlekken.
Op productieveld:
- propamocarb (3,6 kg/ha) Bij bloemkool en broccoli. 2 weken na planten
en, indien nodig, herhalen na 2 weken.

ECHTE MEELDAUW
(witziekte)
Bladeren bedekt met witmelig schimmelpluis. - tebuconazool (0,125 kg/ha) Enkel in bloem-, spruit- en sluitkool. Max.
3 toepassingen. Kans op bladverbranding.
- tebuconazool + trifloxystrobine
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen.
(0,2 + 0,1 kg/ha)
Enkel in bloemkool en broccoli.
- spuitzwavel (4 kg/ha) Preventief. Bij broccoli, bloemkool,
spruitkool, sluitkool, Chinese kool, paksoi,
koolrabi en boerenkool.
Ruime vruchtafwisseling.
Luchtige bodemstructuur.
Zure bodem bevordert aantasting.
ZWARTPOOT
(Rhizoctonia solani)
Op stengelvoet ontstaan blauwzwarte vlekken.
Insnoeren van stengelvoet en omvallen van
planten.
Treden vooral op bij schraal weer.
AARDVLOOIEN
(Phyllotreta spp.)
Metaalglanzende kevers vreten aan jonge
planten. Aangetaste planten vertonen gaatjes.
Drie generaties van begin juni af.
KOOLGALMUG
(Contarinia nasturtii)
Mugjes leggen eitjes in hart van plant. Maden
doen jonge bladeren spiraalvormig draaien om
as van plant (draaihartigheid).
177

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
178
KOOLGEWASSEN
Volg waarschuwingsberichten.
KOOLRUPSEN
(Pieris spp., Plutella xylostella
en Mamestra spp.)
Rupsen vreten gaten in bladeren. - alpha-cypermethrin (10 gram/ha) Enkel in bloemkool. Max. 2 toepassingen per jaar.
- bifenthrin (20 gram/ha) Enkel in bloem-, spruit- en sluitkool en
broccoli. Max. 1 toepassing per jaar.
- cyfluthrin (25 gram/ha) Nevenwerking tegen melige koolluis en witte
vlieg, niet tegen koolwitje. Max. 2 toepassingen
met interval van 14 dagen. In bloemkool,
sluitkool, broccoli en spruitkool.
- cypermethrin (30 gram/ha) Enkel in broccoli, bloemkool en sluitkool. Max.
4 toepassingen per jaar.
- deltamethrin (10 gram/ha) Enkel in bloemkool, spruitkool, Chinese kool,
paksoi, boerenkool, broccoli, koolrabi,
sluitkool, koolraap en raap. Max. 3 toepassingen
per jaar (spruitkool en koolrabi: 2 toepassingen).
- esfenvaleraat (5 gram/ha) Max. 1 toepassing per jaar. Enkel in broccoli,
bloemkool, spruitkool, sluitkool en koolrabi.
- indoxacarb (26 gram/ha) Max. 3 toepassingen/teelt- max. 6
toepassingen/jaar met interval van 8-14 dagen.
Enkel in bloemkool, broccoli en sluitkool.
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen per jaar. Enkel in
bloemkool, spruitkool, sluitkool, Chinese
kool, paksoi, boerenkool, koolraap en raap.
(Raap: 1 toepassing).
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 2 toepassingen. Enkel in bloemkool,
(7,5 + 150 gram/ha)
spruitkool, sluitkool, Chinese kool, paksoi,
boerenkool en raap. (Raap: 1 toepassing).
- spinosad (0,096 kg/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 10 dagen.
In bloem-, spruit- en sluitkool en broccoli.
Max. 1 toepassing indien gebruikt tegen koolvlieg
als plantbakbehandeling en geen indien middel al
gebruikt werd als aangietbehandeling.
- Bacillus thuringiensis (0,75 kg/ha) Toepassen in larvaal stadium.

KOOLVLIEG
(Delia radicum)
Eitjes worden aan voet van plant gelegd. Witte
maden tasten wortels en stambasis aan. Planten
Op zaaibed: Volg waarschuwingsberichten.
Vliegen aanwezig vanaf half april.
hangen slap en staan los in grond. Bij spruitkool
Twee of drie generaties per jaar.
ook spruitjes aangetast. bodembehandeling:
- chloorpyrifos (16 gram/are)
Op productieveld:
a) gecoat zaaizaad Bij gebruik van chloorpyrifos - gecoat zaaizaad
van spruitkool is plantvoetbehandeling op
productieveld meestal overbodig, in tegenstelling
tot bloemkool.
b) plantbakbehandeling (3 dagen na planten)
- spinosad (5,76 gram/1000 planten) Enkel in spruit-, sluit- en bloemkool en
broccoli. Max. 1 bespuiting met spinosad
mogelijk na deze behandeling.
c) na planten plantvoet behandelen met:
- carbosulfan (0,025 gram per plant) Enkel in bloem-, sluit- en spruitkool en broccoli.
Opgebruikdatum: 13.12.08.
- chloorpyrifos (0,075 - 0,100 gram per plant)
- diazinon (0,08 - 0,09 gram per plant) Opgebruikdatum: 05.12.08.
- spinosad (9,6 gram/1000 planten) Na deze toepassing is geen rupsenbestrijding met
spinosad meer mogelijk. Enkel in spruit-, sluit-,
bloemkool en broccoli.
d) na planten tegen vliegen
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Enkel in sluitkool,
spruitkool, bloemkool, koolraap en raap. Ook
tegen mineervliegen en wantsen.
179

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
180
KOOLGEWASSEN
Spuiten met: Volg waarschuwingsberichten.
Tijdig met veel water en met hoge druk spuiten.
Toevoegen van uitvloeier aan spuitoplossing is
nodig.
- pirimicarb (0,2 kg/ha)
- oxydemeton-methyl (0,15 kg/ha) Niet in spruitkool. Max. 2 toepassingen.
Opgebruikdatum: 21.11.08.
- imidacloprid (4 gram/1000 planten) Enkel in spruitkool. Max. 1 toepassing vóór
planten op plantbak (warm weer geeft kans op
fytotoxiciteit).
MELIGE KOOLLUIS
(Brevicoryne brassicae)
Grijze bladluizen aan onderzijde van bladeren,
die geelwitte vlekken vertonen en samenkrullen.
Bij spruitkool ook op spruitjes.
TRIPS
(Thrips tabaci)
Door zuigen van trips ontstaan witte plekjes, die
Volg waarschuwingsberichten.
later weefselwoekeringen geven, soms tot heel
diep in kool. Vooral in warme, droge zomers. - methiocarb (0,5 kg/ha) Max. 4 toepassingen.
In witte-, rode-, savooi- en spitskool.
SLAKKEN
(Diverse)
Strooien van slakkenkorrels Vermijd te grof plantbed.
- methiocarb (0,12 kg/ha)
- thiodicarb (0,20 kg/ha) Opgebruikdatum: 25.11.08.
- metaldehyde (0,30 – 0,42 kg/ha)
- ijzerfosfaat (0,5 kg/ha)

ONKRUID
Vóór zaaien (ingewerkt):
- trifluralin (0,48 – 0,72 kg/ha) Max. 1 toepassing. In spruitkool, rode en witte
kool, Chinese kool, paksoi, koolrabi, bloemkool,
broccoli, koolraap en raap. Opgebruikdatum:
20.03.09.
Vóór opkomst - Zaaibed:
- propachloor (1,92 kg/ha) In bloemkool (witte en groene), broccoli,
wittekool, rodekool, savooikool, spitskool,
spruitkool, Chinese kool, paksoi, koolrabi,
koolraap. Maximaal 1 toepassing.
- propachloor (2,88 kg/ha) Raap. Maximaal 1 toepassing.
- metazachloor (0,875 kg/ha) In bloemkool (witte of groene), koolraap,
koolrabi, mergkool, bladkool, voederkool,
spitskool en savooikool.
In raap: 0,500 – 0,750 kg/ha. In savooikool en
spitskool: 0,750 kg/ha.
Max. 1 toepassing.
2 dagen vóór opkomst.
- glufosinaat-ammonium (0,45 kg/ha)
- glyfosaat IPA (+ uitvloeier) (0,8 - 1,0 kg/ha)
Vóór olanten (ingewerkt): In spuitschema met bodemherbicide aan twee
derden van normale dosis.
- trifluralin (0,72 – 0,96 kg/ha) In savooikool, witte- en rodekool, bloemkool,
broccoli, Chinese kool, paksoi, koolrabi,
koolraap, raap en spruitkool. Max. 1
toepassing. Opgebruikdatum: 20.03.09.
Onmiddellijk na planten:
- clomazon (90 gram/ha) Max. 1 toepassing. In rode-, witte-, savooi-,
bloem- en spruitkool, broccoli en boerenkool.
- propyzamide (0,75 kg/ha) Max. 1 toepassing in voor-opkomst onkruiden.
Enkel in bloemkool en broccoli.
181

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
182
KOOLGEWASSEN
6-8 bladeren of 6-8 dagen na poten:
- metazachloor (0,5 kg/ha) In broccoli, Chinese kool en paksoi, koolraap,
boerenkool; 1 toepassing.
- metazachloor (0,875 kg/ha) In savooikool, spitskool, boerenkool en witteen
rodekool; max. 1 toepassing.
6-8 bladeren of 7-14 dagen na poten:
- metazachloor (0,500 - 0,875 kg/ha) In bloemkool (witte of groene) en spruitkool;
1 toepassing.
7-14 dagen na poten: Over onkruidvrije bodem; onder meer na schoffelen.
- propachloor (1,92 kg/ha) In bloemkool (witte en groene), broccoli,
wittekool, rodekool, savooikool, spruitkool,
Chinese kool, paksoi, koolrabi, koolraap,
spitskool. Max. 1 toepassing.
2 - 3 weken na poten: Over gekiemd onkruid.
- pyridaat (0,743 - 0,900 kg/ha) Enkel in spruitkool, wittekool, rodekool ,
spitskool, voederkool, boerenkool en
savooikool. Max. 1 toepassing.
Hoogste dosis enkel in spruitkool.
- kalkstikstof (300-400 kg/ha) Volg de MESTDECREET-reglementering.
3 - 4 weken na poten:
- clopyralid (0,100 - 0,125 kg/ha) Enkel in wittekool, rodekool en
savooikool .
Tegen akkerdistel (20 - 30 cm hoog),
akkermelkdistel en andere composieten.
- clopyralid (0,125 kg/ha) Enkel in spruitkool.
Max. 1 toepassing.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.

KOOLZAAD
Preventieve maatregelen:
- ruime rotatie met koolzaad
- koolzaadstro inwerken vóór opkomst nieuw
gewas
- rassen van verschillend resistentietype
afwisselen
- metconazool (54 gram/ha) Max. 1 toepassing. Bij infectie in herfst
(stadium 4-8 bladeren) of in lente (stadium
2 tussenknopen en eerste petalen zichtbaar).
PHOMA
1) Asgrijze vlekken op bladeren met typische
zwarte puntjes in vlekken.
2) In 2 e fase: grijszwarte necrose aan
wortelhals die kan leiden tot legering van
gewas.
SPIKKELZIEKTE, ALTERNARIA Tijdens bloei:
- boscalid (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Enkel winterkoolzaad.
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
Syn. rattenkeutelziekte
Besmetting begint met vorming wit mycelium Vanaf bloei:
op bladschijf waar afgevallen bloemblaadjes - boscalid (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen tijdens bloei. Enkel
blijven plakken.
winterkoolzaad.
- carbendazim + flutriafol
Max. 2 toepassingen, wanneer eerste
(200 + 94 gram/ha)
bloemetjes afvallen.
- procymidone (0,5 kg/ha) Opgebruikdatum: 31.12.08.
183

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
184
KOOLZAAD
Max. 1 toepassing per werkzame stof.
Kiembladen – 3 bladeren:
KOOLZAADAARDVLO
(Psylliodes chrysocephala)
- alpha-cypermethrin (5 gram/ha)
- bifenthrin (7,5 gram/ha)
Toepassen mag tot 4 bladeren. Max. 1
toepassing/teeltcyclus.
- cyfluthrin (15 gram/ha)
- cypermethrin (25 gram/ha)
- deltamethrin (5 gram/ha)
- fosalone (1 – 1,25 gram/ha)
- zeta-cypermethrin (8,5 gram/ha)
Adulten: vraat aan kiemblaadjes en jonge blaadjes.
Larven: in najaar. Mineren bladsteeltjes en
kunnen bij hoge infectiedruk ook groeipunten
aantasten.
Larven: in voorjaar. Aantasting van stengels
waardoor sterk vertakte planten met
onregelmatige bloei.
Vanaf begin bloei is risico op schade
verdwenen en is spuiten zinloos.
Resistentie t.o.v. pyrethroïden vastgesteld
(uitgez. bifenthrin):
- bij herhaalde bespuitingen: wissel af tussen
werkzame stoffen
- spuit enkel bij hoge druk insecten
- pas steeds volledige dosis toe.
Giftigheid t.o.v. bijen:
- giftig: cyfluthrin, cypermethrin
- weinig giftig: deltamethrin, zetacypermethrin,
lambda-cyhalothrin,
esfenvaleraat, bifenthrin
- gevaarlijk: fosalone
- geen effect: alpha-cypermethrin
Daarom:
- niet toepassen tijdens bloei
- niet toepassen wanneer bijen actief zijn
- ’s avonds spuiten.
KOOLZAADGLANSKEVER
(Meligethes aeneus)
Eivormige, donkere en metaalglanzende
kevertjes vernietigen geheel of gedeeltelijk de
nog gesloten bloemknoppen.

Kiembladeren – 3 bladeren:
- cyfluthrin (15 gram/ha) Max. 1 toepassing, max. 2 per teelt.
Als meeste bloemknoppen nog gesloten zijn: Max. 1 toepassing per werkzame stof.
- alpha-cypermethrin (7,5 gram/ha)
- bifenthrin (10 gram/ha) Max. 1 toepassing/teeltcyclus.
- cyfluthrin (15 gram/ha)
- cypermethrin (25 gram/ha)
- deltamethrin (5 gram/ha)
- esfenvaleraat (7,5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha) Max. 1 toepassing, max. 2 per teelt.
- thiacloprid (72 gram/ha) Max. 1 toepassing.
- zetacypermethrine (7,5 gram/ha)
Ontwikkeling van hauwtjes:
- cyfluthrin (15 gram/ha) Max. 1 toepassing, max. 2 per teelt.
Schadedrempel:
Vanaf gemidd. 1 kever per 2 planten.
Max. 1 toepassing/teeltcyclus.
Giftigheid t.o.v. bijen:
- giftig: cyfluthrin, cypermethrin
- weinig giftig: deltamethrin, zetacypermethrin,
lambda-cyhalothrin,
esfenvaleraat, bifenthrin
- gevaarlijk: fosalone
- geen effect: alpha-cypermethrin
Daarom:
- niet toepassen tijdens bloei
- niet toepassen wanneer bijen actief zijn
- ’s avonds spuiten.
Vanaf bloei:
- cyfluthrin (15 gram/ha)
- bifenthrin (10 gram/ha)
- cypermethrin (25 gram/ha)
- deltamethrin (5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha)
- alpha-cypermethrin (7,5 gram/ha)
- zeta-cypermethrin (10 gram/ha)
- fosalone (1,25 gram/ha)
KOOLZAADSNUITKEVER
(Ceutorrhynchus assimilis)
Kevers prikken hauwtjes aan. Op die plaatsen
kan koolzaadgalmug haar eitjes afleggen,
waardoor hauwtjes vroegtijdig openbarsten.
185

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
186
KOOLZAAD
Preventie:
- Bij risico op ernstige schade (grof zaaibed,
slakken in voorafgaande teelt), een
behandeling uitvoeren bij zaai
- In andere gevallen: behandelen zodra slakken
of slakkenvraat wordt waargenomen.
- Opgebruikdatum thiodicarb: 25.11.08.
Vanaf 3-4 bladstadium is behandeling niet langer
zinvol. Nawerking van genoemde middelen is
beperkt tot ongeveer 5-6 dagen, zodat
herbehandeling nodig kan zijn.
Er zijn verschillende types slakkenvallen
beschikbaar om slakkendruk vervroegd te
kunnen opvolgen.
- metaldehyde (3-4 gram/are)
- ijzerfosfaat (5 gram/are)
- methiocarb (1,2 gram/are)
- thiodicarb (2 gram/are)
SLAKKEN
Koolzaad is zeer geliefd bij slakken. Bij
kieming en opkomst is schadekans grootst.
Enkele slakken per m² zijn voldoende om teelt
te vernietigen.
ONKRUID
Kort vóór zaaien: Oppervlakkig (2-5 cm) inwerken.
- trifluralin (0,75 - 1,00 kg/ha) Max. 1 toepassing. Opgebruikdatum: 20.03.09.
- napropamide (0,900 - 1,125 kg/ha) Eénjarige onkruidgrassen en graanopslag;
goede nevenwerking tegen akkerleeuwenklauw,
klaproos, paarse dovenetel,
kamille, boterbloem en spurrie.
Kort na zaaien:
- clomazon (0,12 kg/ha) Enkel in winterkoolzaad. Tegen kleefkruid,
hoenderbeet, muur en
herderstasje.
- metazachloor (0,500 - 0,875 kg/ha)
Max. 1 toepassing. Dosis afhankelijk van
bodemtype.
- metazachloor + quinmerac
(0,8 - 1,2 + 0,2 - 0,3 kg/ha) Laagste dosis op lichte, humusarme bodem.
1 toepassing of meerdere indien gefractioneerd.

Na opkomst:
a) 1 - 2 bladstadium (vóór winter):
- metazachloor + quinmerac Max. 1 toepassing of meerdere indien
gefractioneerd.
(0,8 – 1,0 + 0,20 – 0,25 kg/ha) Op weinig ontwikkelde onkruiden.
(1,500 + 0,375 kg/ha) Op zwaardere bodems of meer ontwikkelde
onkruiden.
b) 2 - 3 bladstadium (vóór winter):
- metazachloor (1,0 – 1,5 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- clopyralid (0,15 kg/ha) Tegen composieten en akkerdistel. Max.
1 toepassing.
Max. 1 toepassing.
c) 3 - 4 bladstadium (vóór winter):
- metazachloor (1,0 - 1,5 kg/ha)
- metazachloor + quinmerac
(1,2 - 1,5 + 0,300 - 0,375 kg/ha)
d) 4-5 bladstadium
- propyzamide (0,50 - 0,75 kg/ha) Ploegen noodzakelijk waar wintergraan volgt.
Max. 1 toepassing.
- propaquizafop (75-100 gram/ha) Laagste dosis vóór uitstoeling. Hoogste tijdens
uitstoeling.
Op einde van vorstperiode over droog gewas als
noodmaatregel tegen muur. Volg
MESTDECREET-reglementering.
e) Einde winter (februari):
- korrelkalkstikstof (300 kg/ha)
f) Na hernemen van groei tot begin bloei:
- clopyralid (0,15 kg/ha) In de lente. Tegen akkerdistel (20 - 30 cm hoog)
en akkermelkdistel. Max. 1 toepassing.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.
187

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
188
KOOLZAAD
LOOFDODING
Vanaf 8 dagen vóór de oogst:
- diquat (0,60 kg/ha) Max. 1 toepassing. Enkel indien belangrijke
overwoekering door vb. Kleefkruid.
Bloemknoppen hoofdbloeiwijze afzonderlijk
zichtbaar, maar nog gesloten tot
bloemknoppen secundaire bloeiwijzen
afzonderlijk zichtbaar, maar nog gesloten:
- trinexapac-ethyl (0,3 kg/ha) Toepassen bij helder weer. Niet in vermeerderingsvelden.
- ethefon + tebuconazool
(0,144 + 0,125 kg/ha)
- metconazool (72 gram/ha)
VOORKOMEN VAN LEGEREN
MAIS
Cultivarkeuze.
Ruime vruchtopvolging.
Geen mais verbouwen op of naast perceel
waar zware aantasting voorkwam.
Insecten bestrijden.
BUILENBRAND
(Ustilago maydis)
Op stengel, kolf en blad vormen zich gezwellen
of builen, gevuld met zwarte sporen. Builen
aanvankelijk bedekt met zilverachtig vliesje.

Verschil in vatbaarheid tussen cultivars.
STENGELROT
(Fusarium spp.)
Stengels worden vanuit onderste knopen
Ruime vruchtopvolging.
Hoge standdichtheden en zware mengmestgiften
vermijden.
aangetast en sterven bij zware aantasting
voortijdig af. De verzwakte stengels kunnen
vooral bij hevige wind knikken.
Koude en vochtigheid in mei en juni werken
aantasting sterk in de hand. Besmetting enkel
vast te stellen door onderzoek van grond- en
plantenmonsters.
Afdoende vruchtafwisseling moeilijk aan te
geven omwille van groot aantal biologische
rassen van nematode
STENGELNEMATODE
(Ditylenchus dipsaci)
Stengelvoet preiachtig verdikt en sponsachtig
aanvoelend. Vorming van weinig of geen
luchtwortels. In juli kunnen planten
pleksgewijze omvallen.
BLADLUIZEN
Max. 1 toepassing.
- Imidacloprid - behandeld zaaizaad
gebruiken
- Bespuiting met lambda-cyhalothrin +
pirimicarb (6,25 + 125 gram/ha)
Zorgen voor snelle groei van jonge plant.
FRITVLIEG
(Oscinella frit)
- Imidacloprid of methiocarb - behandeld
zaaizaad gebruiken
- Bodembehandeling bij zaaien met
carbofuran (0,6 kg/ha)
Witte maden vreten aan hartblad van jonge
plantjes. Vaak vertonen misvormde bladeren in
lengterichting verlopende smalle gaten.
Carbofuran moet door middel van microgranulaatstrooier-inwerker
worden toegepast. Op behandelde
percelen wordt telen van consumptiegewassen
slechts na 5 maanden toegelaten
(zelfde technische eisen als voor speciaal erkend
gebruiker). Opgebruikdatum: 13.12.08.
189

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
190
MAIS
Zorgen voor snelle groei van jonge plant.
MAISWORTELBOORDER
(Diabrotica virgifera)
Vruchtafwisseling
Bestrijding van volwassen kevers tijdens periode
15/7 – 15/10 enkel in besmette gebieden en met
tijdelijke erkenning voor verlengd gebruik van
bepaalde gewasbeschermingsmiddelen.
- deltamethrin (12,5 gram/ha) Toepassen volgens waarschuwingen,
ten laatste 4 weken vóór oogst.
Eiafzet van kevers in zomer. Eieren overwinteren
en vanaf volgende voorjaar voeden keverlarven
zich met maiswortels. Aanzienlijke opbrengstverliezen
(uitzonderlijk tot 90%) en legering van
maisplanten.
Wettelijke voorschriften naleven.
- Imidacloprid - behandeld zaaizaad
gebruiken
- Bodembehandeling (inwerken met
RITNAALDEN
(Agriotes spp.)
Circa 1,5 cm lange, harde, geelbruine larven van
kniptorren. Vreten aan ondergrondse plantendelen
en aan kiemende korrel. Bladeren eerst
roodachtig, later geel. Planten verwelken.
microgranulator in zaaivoor) van:
- carbofuran (0,6 kg/ha)
- carbosulfan (0,6 kg/ha) Opgebruikdatum: 13.12.08
- Vóór het zaaien:
- fipronil (0,2 kg/ha) Onmiddellijk na toepassing inwerken.
Methiocarb is deels werkzaam tegen made van
fritvlieg.
Methiocarb - behandeld zaaizaad
gebruiken
VOGELAFWEER
Fazanten, duiven en kraaien pikken aan zaden
en jonge planten.

ONKRUID
Maximum 1 toepassing van een product op basis van flufenacet/jaar
Vóór zaaien: Bij droogte 5-8 cm diep inwerken.
- dimethenamide-P (1,22 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- S-metolachloor (0,86 - 1,44 kg/ha) Tegen onkruidgiersten.
Kort na zaaien:
- dimethenamide-P (1,22 kg/ha) Tegen onkruidgiersten (o.m. hanenpoot) en
zwarte nachtschade.
- isoxaflutol (0,075 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- isoxaflutol + flufenacet
Max. 1 toepassing. Tegen eenjarige dicotylen en
(85 + 408 gram/ha)
grassen.
- S-metolachloor (1,44 kg/ha)
Tegen knolcyperus aan hoogste dosis.
- S-metolachloor + pendimethalin
Ook tegen melganzenvoet.
(0,96 + 1,00 kg/ha)
- metosulam + flufenacet
Max. 1 toepassing.
(0,025 + 0,600 kg/ha)
Vroeg na opkomst: Mais 3 - 4 cm (1 - 2 bladeren).
- metosulam + flufenacet
Max. 1 toepassing.
(0,025 + 0,600 kg/ha)
Na opkomst: Mais 4-10 cm (3 - 4 bladeren).
Over jonge onkruiden. Tegen dicotyle
onkruiden.
Bentazon-houdende producten: max.
1 toepassing per jaar; enkel nog ter
bestrijding van knolcyperus
191

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
192
MAIS
- terbuthylazin + bentazon
(0,60 - 0,70 + 0,60 - 0,70 kg/ha)
- bentazon + paraffineolie
(0,67 kg/ha + 3,0 - 3,5 l/ha
- terbuthylazin + bentazon + paraffineolie
(0,70 + 0,70 kg/ha + 3,0 - 3,5 l/ha)
- sulcotrion (0,30 - 0,45 kg/ha) Ook tegen hanenpoot en harig vingergras (tot
4-5 bladstadium van onkruidgiersten). Hoogste
dosis tegen onkruidgiersten en sterk
ontwikkelde dicotylen. Zwak tegen kamille.
Behandelen in 4-5 bladstadium kan te laat zijn.
- bromoxynil-ester (0,200 - 0,275 kg/ha) Bij gerichte bespuiting.
- dicamba (0,25 - 0,28 kg/ha) Tegen veelknopigen, haag- en akkerwinde.
- fluroxypyr + dicamba
Nevenwerking tegen akkerwinde en
(0,100 - 0,125 + 0,20 - 0,25 kg/ha)
haagwinde. Bij gerichte bespuiting.
- mesotrione (75 + 150 gram/ha) Hoogste dosis werkzaam tegen eenjarige
grassen (ook harig vingergras) en
nevenwerking tegen aardappelopslag.
- mesotrione + terbuthylazin
Mais 1-7 bladeren. Max. 1 toepassing.
(70 – 150 + 330 – 495 gram/ha)
Tegen eenjarige dicotylen. Hoogste dosis
tegen hanenpoot.
- clopyralid (0,15 kg/ha) Wanneer mais 6-10 bladeren heeft (15-25 cm).
Tegen akkerdistel (20-30 cm), akkermelkdistel
(4-6 bladeren) en ter onderdrukking van klein
hoefblad (4-6 bladeren). Max. 1 toepassing.
- florasulam (5 gram/ha) Tegen akkerwinde. Plaatselijke behandeling in
3-6 bladstadium. Max. 1 toepassing.
- flufenacet + terbuthylazin
Vanaf opkomst – 5 bladeren. Tegen eenjarige
(0,45 + 0,75 kg/ha)
grassen en dicotylen. Max. 1 toepassing.
- fluroxypyr (0,15 kg/ha) Mais max. 6 bladeren.
Onderdrukt haagwinde en akkerwinde. Bij
hergroei toediening tussen rijen.

- fluroxypyr + florasulam
Mais 3-6 bladeren. Tegen eenjarige dicotylen.
(120 + 1,2 gram/ha)
Tegen overblijvende dicotylen: 90 + 0,9
gram/ha, gevolgd door 30 + 0,3 gram/ha met
interval van 14 dagen.
- foramsulfuron + isoxadifen-ethyl
Tegen grassen en dicotyle onkruiden. Max.
(60 + 60 gram/ha)
1 toepassing.
- S-metolachloor + terbuthylazin
Mais max. 6 bladeren. Max. 1 toepassing.
(0,625 + 0,375 kg/ha)
- 2,4-D amine (0,60 - 0,75 kg/ha) Als noodmaatregel tegen overblijvende tweezaadlobbige
onkruiden, mits gerichte bespuiting.
- topramezone + dimethenamide-P
Max. 1 behandeling/ 2 jaar. Tegen eenjarige
(48 gram + 0,80 kg/ha)
grassen en dicotylen.
Na-opkomst:
EENJARIGE GRASSEN [o.m.
straatgras, duist, wilde haver,
windhalm en ONKRUIDGIERSTEN
(o.m. hanenpoot, naaldaar en
vingergrassoorten)]
+
OPSLAG van RAAIGRASSEN en
GRANEN
Mais 2-8 bladeren:
- foramsulfuron + isoxadifen-ethyl
In 1 of 2 fracties toepassen. Geen olie of
(60 + 60 gram/ha)
uitvloeier gebruiken. Max. 1 toepassing.
- nicosulfuron (50-60 gram/ha) SC-formulering. Geen olie of uitvloeier
gebruiken. Bij fractionering: 40 en 20 gram/ha.
Tegen melganzevoet, zwarte nachtschade en
varkensgras: 40 gram/ha, in menging met een
complementair erkend herbicide tegen dicotylen
(op basis van sulcotrion of bromoxynil).
- nicosulfuron (30-45 gram/ha) OD-formulering. Geen olie of uitvloeier
gebruiken. Bij fractionering: 30 gram/ha gevolgd
door 15 gram/ha. Tegen melganzevoet, zwarte
nachtschade en varkensgras: 30 gam/ha, in
menging met mesotrione, sulcotrion of
bromoxynil.
193

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
194
MAIS
WG-formulering. Niet-ionische uitvloeier Trend
gebruiken. Tegen melganzevoet, zwarte
nachtschade en varkensgras: 37,5 gram/ha +
1% uitvloeier in menging met mesotrione,
sulcotrion of bromoxynil. Maximale totale dosis
nicosulfuron=60 gram/ha.
- nicosulfuron + niet-ionische uitvloeier
(60 gram/ha + 1% of 37,5 gram/ha + 1%
+ 22.5 gram/ha + 1%)
Mais 4-8 bladeren:
Indien nieuwe kiemers van giersten en andere
grassen: 2 de toediening van 7,5 gram/ha vóór 8bladstadium
van de mais.
- rimsulfuron + niet-ionische uitvloeier
(7,5-10 gram/ha + 1%)
OVERBLIJVENDE GRASSEN
( o.m. kweek)
Mais 2-8 bladeren:
In 1 of 2 fracties toepassen. Geen olie of
uitvloeier toepassen.
WG-formulering.
Niet-ionische uitvloeier:TREND
Maximale totale dosis: 60 gram/ha
- foramsulfuron + isoxadifen-ethyl
(60 + 60 gram/ha)
- nicosulfuron + niet-ionische uitvloeier
(60 gram/ha + 1% of 37,5 gram/ha + 1%
22,5 gram/ha + 1%)
EENJARIGE EN OVERBLIJVENDE
GRASSEN IN CYCLOXYDIME-
RESISTENTE MAIS
- cycloxydime (0,2 kg/ha) Uitsluitend in volgende, cycloxydime-resistente
rassen: Artixx Duo, Dexxon Duo, Doxxot Duo,
LG 3250 Duo, Lorexx Duo, Magixx Duo,
Sofixx Duo, Tapixx Duo, Ultra Star, Ultrafox Duo
en Unixx Duo.
NA OOGST BEHANDELING
TEGEN KWEEK
Over gekneusde kweekspruiten, binnen
1 uur na oogst.
Niet te laag oogsten.
- glyfosaat IPA (1,44 kg/ha)
- glyfosaat IPA + amine ethoxylaat
(1,00 - 1,25 kg/ha + 0,5 % product)

Bijna uitsluitend in openluchtteelt.
Overdracht van virus door bladluizen vanaf
planten tot en met juli. Andere schermbloemigen
in omgeving vermijden.
PETERSELIE
VIRUSZIEKTE
(Carrot motley dwarf disease:
Carrot mottle virus + Carrot red
leaf virus + CtRLV-associated
RNA)
Beschermt tevens tegen wortelvlieg.
Beschaduwing beperkt schadesymptomen en
bevordert hergroei.
Cultuurtechnisch:
In periode van overdracht van virus:
- afdekken van gewas (ook tijdens opkweek)
met kunstvliesdoek of insectengaas
Bladeren verkleuren geel en/of rood.
Wortelpunten oranjebruin.
Planten hergroeien moeilijk of kwijnen weg.
Virusoverdracht door bladluis Cavariella aegopodii.
Kan virusoverdracht niet volledig
verhinderen. Max. 2 toepassingen.
Chemisch:
- deltamethrin (12,5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha)
KIEMSCHIMMELS
(Pythium spp.) Chemisch:
- propamocarb (1,083 kg/ha) Onmiddellijk na zaaien of planten.
Kiemplanten kwijnen weg; oudere planten met
oranjebruine wortels.
Cultuurtechnisch:
- Luchtcirculatie bevorderen door luchten
en/of door bladplukken
Chemisch:
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Vanaf verschijnen eerste symptomen, max.
2 toepassingen met interval van 14 d. Enkel in
openlucht.
BLADVLEKKENZIEKTE
(Septoria petroselini)
Uiteinde van blaadjes kleurt bruin en verdroogt.
In verdroogd weefsel veel zwarte punten
(sporenhoopjes).
195

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
196
PETERSELIE
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Grijs schimmelpluis. Cultuurtechnisch:
- Luchtcirculatie bevorderen door luchten Vochtige omstandigheden bevorderen aantasting.
en/of door bladplukken
Chemisch:
Max. 2 toepassingen met interval van 2-3 weken.
- boscalid + pyraclostrobin
(0,4 + 0,1 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha) Onmiddellijk na oogsten. Max. 1 toepassing.
Cultuurtechnisch:
- Luchtcirculatie bevorderen door luchten en/of
door bladplukken
- Goede afwatering
Chemisch:
- boscalid + pyraclostrobin
(0,4 + 0,1 kg/ha)
RHIZOCTONIA SOLANI
Wortelhals wordt rot, waardoor planten
gemakkelijk los van wortel te trekken. Planten
verwelken en vallen open.
Max. 1 toepassing.
Vooral in vochtige weersomstandigheden.
Cultuurtechnisch:
- Luchtcirculatie bevorderen door luchten en/of
door bladplukken
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
Stengelrot, meestal gevolgd door wit en harig
schimmelpluis, waarin vaak scleroten.
- Goede afwatering
Chemisch:
Max. 2 toepassingen met interval van 2-3 weken.
- boscalid + pyraclostrobin
(0,4 + 0,1 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha) Onmiddellijk na oogsten. Max. 1 toepassing.
Biologisch:
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
meerdere opeenvolgende teelten behandelen.

ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Erysiphe heraclei)
Bladeren bedekt met witmelig schimmelpluis. Verwarring mogelijk met valse meeldauw!
Chemisch:
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Enkel in openlucht. Vanaf verschijnen eerste
symptomen, max. 2 toepassingen met interval
van 14 dagen.
VALSE MEELDAUW
(Plasmopara umbelliferarum) Verwarring mogelijk met echte meeldauw!
Vochtige omstandigheden bevorderen aantasting.
Cultuurtechnisch:
Luchtcirculatie bevorderen door luchten en/of
door bladplukken.
Watergift via vloeislangen (T-tape).
Chemisch:
- metalaxyl-M + mancozeb
(73 gram + 1,22 kg/ha)
Wit schimmelpluis op onderzijde van blaadjes.
Aangetaste bladzones worden geel en later bruin;
blaadjes spichtig omhoog krullend.
Vochtige omstandigheden bevorderen aantasting.
Max. 1 toepassing/plukcyclus. Max.
2 toepassingen/seizoen.
AARDRUPSEN
(Agriotes spp.)
Grauwe rupsen vreten aan ondergrondse
plantendelen of juist boven bodem.
197

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
198
PETERSELIE
ZEVENBLADLUIS
(Cavariella aegopodii)
Draagt virusziekte over. Veroorzaakt bruine blad- Zie virusziekte blz. 195. Vluchten enkel vanaf april tot en met juli.
toppen waarop mogelijke ontwikkeling van grauwe Chemisch: Weinig invloed op virusoverdracht.
schimmel. Laat witte vervellingshuidjes achter. - acetamiprid (50 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teeltcyclus.
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Enkel in openluchtteelt. Max. 1 toepassing.
- thiacloprid (0,12 kg/ha) Enkel in beschutte teelt. Max. 1 toepassing.
Bijna uitsluitend in openluchtteelt.
WORTELVLIEG
(Psila rosae)
Kleine, melkwitte maden vreten gangen in wortel.
Symptomen zoals bij virusziekte. Bij ernstige
aantasting verwelking en bladverdroging.
Cultuurtechnisch:
- afdekken van gewas met kunstvliesdoek of
insectengaas
ONKRUID
Linuron en pendimethalin: max. 1 toepassing per teeltcyclus
Kort na zaaien
- linuron (0,3- 0,5kg/ha) Max. 1 toepassing.
- pendimethalin (0,8 kg/ha) Gewasschade mogelijk.
Vóór uitplanten van perspotten:
- linuron (0,30 - 0,50 kg/ha)
Bestrijding van éénjarige onkruidgrassen:
zie blz. 32.

PREI Max. 1 kg boscalid/ha/jaar
PSEUDOMONAS
(syringae pv. porri) Cultuurtechnisch:
- bacterievrij zaaizaad
- geen bestrijding mogelijk
- planten van besmet perceel niet uitplanten
- wonden voorkomen
- niet beregenen in warme omstandigheden
- grote verschillen in gevoeligheid tussen rassen
In zaaibed kleine, cirkelvormige plekken, met
daarin planten met dorre bladpunten en wat
groeiachterstand. Bruingele strepen in lengterichting
van blad (meestal aan één bladhelft),
hierdoor ontstaan cirkelvormige bladeren.
Planten kwijnen soms volledig weg.
PAPIERVLEKKENZIEKTE
(Phytophthora porri)
Grote, witte, verdroogde vlekken op bladeren. Chemisch: Vooral bij vochtig weer.
Randen van vlekken vertonen vaak donkergroene - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 3 toepassingen. Afwisselen met andere
zone. Bladeren knikken.
chemische families.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 3-4 weken
(0,4 + 0,1 kg/ha)
(1-2 weken in geval van zware ziektedruk).
Gebruik minstens 400 l water/ha.
- cymoxanil + famoxadone
Max. 3 toepassingen met interval van minstens 10
(0,15 + 0,15 kg/ha)
dagen.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 3 toepassingen met interval van 21 dagen.
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- maneb (2,8 kg/ha)
Max. 6 toepassingen.
- mancozeb (2,8 kg/ha)
Max. 6 toepassingen. Enkel openluchtteelt.
- mancozeb + benalaxyl
Max. 4 toepassingen.
(1,3 + 0,2 kg/ha)
- mancozeb + benalaxyl-M
Max. 3 toepassingen met interval van 21 dagen.
(1,625 + 0,1 kg/ha)
- trifloxystrobine + tebuconazool
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen
(0,1 + 0,2 kg/ha)
(max. 3 toepassingen/jaar).
199

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
200
PREI
PURPERVLEKKENZIEKTE
(Alternaria porri)
Langwerpige vlekken, eerst witgrijs, soms violet
Grote rasverschillen. Bestrijding combineren met
en later paars tot bruinzwart. Aangetaste Chemisch:
deze van papiervlekkenziekte.
bladeren vergelen en rotten weg. - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 3 toepassingen. Afwisselen met andere
chemische families.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 3-4 weken
(0,4 + 0,1 kg/ha)
(1-2 weken in geval van zware ziektedruk).
Gebruik minstens 400 l water/ha.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 3 toepassingen met interval van 21 dagen.
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- maneb (2,8 kg/ha)
Max. 6 toepassingen.
- mancozeb (2,8 kg/ha)
Max. 6 toepassingen. Enkel openluchtteelt.
- trifloxystrobine + tebuconazool
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen
(0,1 + 0,2 kg/ha)
(max. 3 toepassingen/jaar).
ROEST
(Puccinia allii)
Kleine, oranje tot bruine sporenhoopjes die open- Chemisch: Treedt op in haarden. Grote rassenverschillen.
barsten. - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 3 toepassingen. Afwisselen met andere
chemische families.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 3-4 weken
(0,4 + 0,1 kg/ha)
(1-2 weken in geval van zware ziektedruk).
Gebruik minstens 400 l water/ha.
- cyproconazool (0,06 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 3 toepassingen met interval van 21 dagen.
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- fenpropimorf (0,75 kg/ha) Max. 5 toepassingen.
- tebuconazool (0,25 kg/ha) Max. 3 toepassingen.
- trifloxystrobine + tebuconazool
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen
(0,1 + 0,2 kg/ha)
(max. 3 toepassingen/jaar).
- triadimenol (0,25 kg/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 14 dagen.

Oud plantgoed, moeilijke hergroei, slechte groei
en preivliegaantasting bevorderen optreden.
Cultuurtechnisch:
- Strenge vruchtafwisseling; ook op zaaibed
Chemisch:
- Bodemontsmetting op zaaibed met metam-
ROZEROT
(Fusarium culmorum)
Groeistilstand en uitval. Buitenste bladeren
sterven af en rotten. Wortelplaat en ondergronds
bladgedeelte kleuren roosbruin.
natrium (35-38 gram/m²)
- Plantsoen dompelen in: Onmiddellijk vóór planten gedurende 5-10
minuten.
- thiofanaat-methyl (0,5 %)
Chemisch:
PREI- of UIENMOT
(Acrolepiopsis assectella)
Rupsjes mineren bladeren en er ontstaan - deltamethrin (6,25 gram/ha) Max. 3 behandelingen.
vensters. - lambda-cyhalothrin (5 gram/ha) 1-2 toepassingen op productieveld, 1 toepassing
na uitplanten. In afwisseling met andere
chemische families.
PREI- of UIENVLIEG
(Delia antiqua)
Vlieg legt eitjes aan jonge planten. Larven vreten
Vliegen aanwezig vanaf half april.
zich langs plantvoet naar binnen. Sterk aange-
Twee tot drie generaties per jaar.
taste planten worden slijmerig en rotten. Zaaibed:
Fipronil - gecoat zaad gebruiken Enkel op zaaibedden afdoende werking tegen
preivlieg en trips.
- chloorpyrifos (30-40 kg/ha) Inwerken in de bodem tegen bodeminsecten vóór
zaaien. In geval van gelokaliseerde behandeling:
2 g/m².
201

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
202
PREI
Behandelen volgens de waarschuwingen.
TABAKSTRIPS
(Thrips tabaci)
Larven voeden zich met sappen uit blad en - abamectine (9 gram/ha) Max. 3 toepassingen.
veroorzaken zilverachtige vlekjes in lengterichting
van blad. - fipronil - gecoat zaaizaad gebruiken Enkel afdoende op zaaibed.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen op zaaibed. Max.
1 toepassing na uitplanten. In afwisseling met
andere chemische families.
- methiocarb (0,75 kg/ha) Max. 3 toepassingen per jaar.
- spinosad (96 gram/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 10 dagen.
UIENMINEERVLIEG
(Dizygomyza cepae)
Vliegje zuigt rijen witte, ronde stippen evenwijdig
aan bladrand. Larve mineert blad. Bladeren
krijgen droge punten en sterven af.
ONKRUID
ioxynil: max. 3 toepassingen en max. 338 g/ha/12 maanden/productiecyclus
metazachloor: max. 1 toepassing per jaar
propachloor: max. 1 toepassing per teeltcyclus
Op zaaibed:
a) Kort na zaaien:
- propachloor (3,84 kg/ha)
b) Kort vóór opkomst:
- diquat (0,6 - 0,8 kg/ha)
- glufosinaat-ammonium (0,45 kg/ha)
- glyfosaat IPA (+ uitvloeier)
(0,6 - 1,0 kg/ha)

c) Na opkomst:
- ioxynil (56 gram/ha) 1-bladstadium.Tegen eenjarige dicotylen. Onkruid
max. 4 bladeren.
- ioxynil (112 gram/ha) 2-bladstadium. Onkruid max. 4 bladeren.
Op productieveld:
a) Over onkruidvrije grond: Pootgaten moeten dicht zijn.
Toepassen 8 - 10 dagen na poten.
- propachloor (1,92 kg/ha) Korte nawerking.
- metazachloor (1,25 – 1,50 kg/ha) Lange nawerking.
Enkel in herfst- en winterprei.
- metazachloor + pendimethalin
Max. 1 toepassing.
(0,875 – 1,000 + 0,9 – 1,0 kg/ha)
- methabenzthiazuron (0,700 – 0,875 kg/ha) Opgebruikdatum: 31.12.09.
+ propachloor (2,5 – 3,0 kg/ha)
of + metazachloor (0,75 – 1,00 kg/ha)
b) Tegen kiemend onkruid:
- kalkstikstof (poeder of korrel)
Twee tot drie weken na poten. Over droog gewas.
(350 – 400 kg/ha)
Ook over jonge onkruiden. Einde winter bij
optreden van veel muur. Onvoldoende tegen
grassen. Volg mestdecreet-reglementering.
- ioxynil (0,112 kg/ha) Vanaf 2 weken na uitplanten; 3-5 bladstadium.
Max. 3 toepassingen.
c) Over jonge onkruiden: Vanaf 2 ½ weken na planten.
- pyridaat (0,9 kg/ha) Max. 1 toepassing.
d) Vroege voorjaar:
- kalkstikstof (350 – 400 kg/ha) Over overwinterde onkruiden, ondermeer vogelmuur.
Volg mestdecreet-reglementering.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.
203

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
204
Zie andijvie blz. 71.
RADICCHIO ROSSO
RUCOLA
KIEMSCHIMMELS
(Pythium spp.)
Kiemplanten kwijnen weg. - propamocarb (1,08 kg/ha) In kiemlobstadium met interval van 10 dagen.
Max. 1 toepassing verdient voorkeur i.v.m.
resistentievorming.
Grauwe schimmel
(Botrytis cinerea)
Grijs schimmelpluis. - boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 2-3 weken.
(0,4 + 0,1 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen/seizoen: 1 toepassing in
kiemlobstadium en/of 1 toepassing onmiddellijk
na oogst.
- thiram (1,6 kg/ha) Max. 2 toepassingen/seizoen: 1 toepassing in
kiemlobstadium en/of 1 toepassing onmiddellijk
na oogst.
- propamocarb (1,08 kg/ha) In kiemlobstadium met interval van 10 dagen.
Max. 1 toepassing verdient voorkeur i.v.m.
resistentievorming.
VALSE MEELDAUW
(Peronospora parasitica)
Wit schimmelpluis op onderzijde van bladeren.
Aangetaste bladzones worden geel en later
bruin.

Max. 2 toepassingen met interval van 10 dagen.
- boscalid + pyraclostrobin
(0,4 + 0,1 kg/ha)
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia spp.)
Stengelrot, meestal gevolgd door wit en harig
schimmelpluis, waarin vaak scleroten.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 1 toepassing.
(0,4 + 0,1 kg/ha)
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
meerdere, opeenvolgende teelten behandelen.
ZWARTROT
(Rhizoctonia solani)
Planten gemakkelijk los van wortel te trekken.
Planten verwelken.
RUPSEN
- Bacillus thuringiensis Toepassen op jonge rupsen.
- deltamethrin (12,5 gram/ha) Max. 3 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
BLADLUIZEN
- deltamethrin (12,5 gram/ha) Max. 3 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- thiacloprid (0,12 kg/ha) Enkel in beschutte teelt. Max. 1 toepassing.
205

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
206
SCHORSENEER
- alpha-cypermethrin (10 gram/ha)
- bifenthrin (7,5 gram/ha)
- cyfluthrin (15 gram/ha)
- cypermethrin (20 gram/ha)
- deltamethrin (5 gram/ha)
- zeta-cypermethrin (10 gram/ha)
AARDVLOOIEN
Metaalglanzende kevertjes vreten aan jonge
plantjes. Aangetaste planten vertonen gaatjes.
BLADLUIZEN
- lambda-cyhalothrin (5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teeltcyclus.
ECHTE MEELDAUW (Witziekte)
(Erysiphe cichoracearum)
Bladeren zijn bedekt met witmelig schimmelpluis. Ziekte treedt vooral op bij warm en droog weer.
Opgebruiktermijn: 31.12.08
Max. 4 toepassingen met interval van
15 dagen.
Spuiten met:
- carbendazim + flutriafol
(200 + 94 gram/ha)
- difenoconazool (0,125 kg/ha)
- epoxyconazool (62,5 gram/ha)
Strenge vruchtafwisseling.
SIGAARTJES en
RUWSCHILLIGHEID
(Phoma chrysanthemicola)
Korte, stompe en misvormde schorseneren of
schorseneren met ruwe ringen.

WITTE ROEST
(Albugo tragopogonis)
Aan onderzijde van bladeren kleine, witte Ziekte treedt op bij vochtig weer.
blaasjes die openspringen. Vanaf verschijnen eerste symptomen
spuiten met:
- chloorthalonil (1 kg/ha) Max. 4 toepassingen met interval van 15 dagen.
- metalaxyl-M + mancozeb
Max. 4 toepassingen met interval van 7 tot 14
(0,1 + 1,6 kg/ha)
dagen.
Bodembehandeling met nematiciden
WORTELKNOBBELNEMATODE
(Meloidogyne hapla, M. chitwoodi
en M. fallax)
Vruchtafwisseling op basis van soortbepaling Nematoden liefst vooraf laten vaststellen via
Penwortel opgesplitst en/of knobbels op secundaire
bodemmonster.
wortels en lenticellen. Zie nematoden bij aardbei op blz. 66.
ONKRUID
Kort vóór zaaien:
- benfluralin (1,6 kg/ha) 5 - 6 cm inwerken.
Na opkomst:
- sulcotrion (0,15 kg/ha) Toepassen in 1-2-bladstadium.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.
207

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
208
SELDERIJ
(knol- en bleekselderij)
Zowel bij bleek- als knolselderij.
Treedt vooral op in droge perioden en op bodem
met hoge pH.
Bij voorkeur 1.000 l/ha water.
Regelmatig booroplossing (0,2 %) over gewas
spuiten
BOORGEBREK
Bladstengels vertonen overlangse barsten. Bij
zware aantasting kunnen zwarte harten ontstaan.
Bij knolselderij komt in onderste gedeelte van
vlees inwendige bruinverkleuring voor.
- azoxystrobin (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 7 dagen.
BLADVLEKKENZIEKTE
(Septoria apiicola)
Op bladeren en stengels ontstaan bruine vlekken
met lichtere rand en zwarte punten.
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Max. 4 toepassingen met interval van 14 dagen.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 3 toepassingen met interval van 14 dagen.
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- mancozeb (1,6 kg/ha)
Max. 6 toepassingen.
- maneb (1,6 kg/ha)
Bij knolselderij.
Bij voorkeur in oktober en bij bodemtemperatuur
van 8 - 10°C.
SCHURFT
(Phoma apiicola)
Behandeling van zaaibed met:
- dazomet (38 gram/m²)
- metam-natrium (38 gram/ha)
Op knol ontstaan bruine vlekken, die tot rotting
kunnen overgaan.

WORTELKNOBBELNEMATODE
(Meloidogyne hapla)
Geringe groeikracht van planten. Behandeling van zaaibed met nematiciden:
zie nematoden bij aardbei op blz. 66.
BLADLUIZEN
Verspreiden virusziekten. - deltamethrin (12,5 gram/ha) Enkel in knolselderij. Max. 3 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Enkel in knolselderij. Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 1 toepassing.
(7,5 + 150 gram/ha)
Knolselderij: enkel bij openluchtteelt.
Bleekselderij: enkel in beschutte teelt.
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Enkel in knolselderij. Max. 2 toepassingen.
MINEERVLIEG
Maden vreten gangen in bladeren. Cultuurtechnisch:
- roosterbranden van bodemoppervlak Uitvoeren onmiddellijk na oogst vorige teelt, na
verwijderen bladafval.
- kalkstikstof (300 kg/ha) Oppervlakkig inwerken minstens 6 dagen vóór
zaai. Mestdecreet-reglementering respecteren.
Bodem voldoende vochtig houden.
Chemisch:
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Enkel in knolselderij. Max. 2 toepassingen.
WANTSEN
Wantsen steken in hart van plant. Hartbladeren - dimethoaat (0,2 kg/ha) Enkel in knolselderij. Max. 2 toepassingen.
groeien niet meer en worden zwart. - lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
WORTELVLIEG
(Psila rosae)
Maden vreten gangen in wortels en knollen. - dimethoaat (0,2 kg/ha) Enkel in knolselderij. Max. 2 toepassingen.
209

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
210
SELDERIJ
ONKRUID
Max 750 g linuron/ha/seizoen
Zaaibed:
a) Kort na zaaien:
- linuron (0,34 - 0,40 kg/ha) Onvoldoende tegen éénjarige grassen, max.
1 toepassing.
- chloorprofam (1,2 kg/ha) Max. 1 toepassing/seizoen.
b) Tot 5 dagen vóór opkomst:
- glufosinaat-ammonium
(0,45 kg/ha)
- glyfosaat IPA (+ uitvloeier)
(0,8 - 1,0 kg/ha)
c) Na opkomst:
- linuron (0,30 - 0,35 kg/ha) Selderij 2-3 echte bladeren. Over klein onkruid.
Max. 1 toepassing.
Productieveld: Naakte grond of over klein onkruid.
7-12 dagen na planten:
- chloorprofam (1,2 kg/ha) Max. 1 toepassing/seizoen.
Tegen éénjarige dicotylen. Max. 1 toepassing.
Enkel in knolselderij.
10-12 dagen na planten:
- asulam + linuron
(1,2 - 1,5 + 0,3 kg/ha)
- prosulfocarb (4 kg/ha) Max. 1 toepassing. Enkel in knolselderij. Niet
mengen met linuron. Tegen duist, windhalm,
paarse dovenetel, hoenderbeet, kleefkruid en
ereprijs.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.

SLA
(kropsla, ijsbergsla, lollo rossa,
lollo bionda, eikenbladsla en
Romeinse sla)
Ontsmetting van gietwater. Uitsluitend in beschutte teelt.
NERFROT
(Pseudomonas spp.)
Hoofdnerf van omhullende bladeren wordt kort
vóór oogst licht- tot donkerbruin, vaak
omgeven door verslijmend bladmoes.
SMET
- Grauwe schimmel (smeul)
(Botrytis cinerea)
Bladeren gaan slap hangen. Voet van krop
wordt rot en is bedekt met grijsbruin
schimmelpluis.
Chemisch:
Max. 2 toepassingen per jaar met interval van 2-
- boscalid + pyraclostrobin
3 weken. Niet vóór schermbloemige teelten als
(0,4 + 0,1 kg/ha)
volgteelt.
- fludioxonil + cyprodinil
Max. 1 toepassing/jaar binnen de week na het
(0,15 + 0,22 kg/ha)
planten. Niet toepassen bij zonnig weer.
- iprodione (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- thiram (1,6 kg/ha) Toepassing in week na planten tot stadium 9
echte bladeren. Max. 2 toepassingen, uitsluitend
in beschutte teelt.
211

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
212
SLA
Chemisch:
Max. 2 toepassingen per jaar met interval van 2-
- boscalid + pyraclostrobin
3 weken. Niet vóór schermbloemige teelten als
(0,4 + 0,1 kg/ha)
volgteelt.
- iprodione (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
Biologisch:
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
meerdere, opeenvolgende teelten behandelen.
- Sclerotiënrot
(Sclerotinia spp.)
Bladeren gaan slap hangen. Voet van krop
wordt rot en is bedekt met wit schimmelpluis.
Soms zwarte scleroten.
ZWARTROT
(Rhizoctonia solani)
Bladeren (zowel hoofdnerf als bladmoes) in Goede vruchtopvolging.
aanraking met bodem worden bruinzwart en Chemisch:
rotten.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen. Niet voor selderij als
(0,4 + 0,1 kg/ha)
volgteelt.
- tolclofos-methyl (2 kg/ha) Max. 1 toepassing/ jaar. Enkel sla, radijs of
Chinese kool als volgteelt. Enkel toepassen op
percelen waar vorig jaar besmetting was.
Toepassen in week na uitplanten en 10 d. later
herhalen.
VALSE MEELDAUW
(Bremia lactucae)
Op bovenzijde van bladeren bleke vlekken; aan
Chemisch:
Max. 2 toepassingen met interval van 7 dagen.
onderzijde wit schimmelpluis. Later bruine en - dimetomorf (0,18 kg/ha)
tot rotting overgaande vlekken. - mandipropamid (0,15 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Slechts vanaf 01.09.08
toepassen bij sla bestemd voor de export.
- metalaxyl-M + mancozeb
Max. 2 toepassingen met interval van 10 dagen.
(0,10 + 1,28 kg/ha)
- propamocarb (1,083 kg/ha) Max. 2 toepassingen.

AARDRUPSEN
(Agrotis spp.)
Grauwe rupsen vreten aan ondergrondse
plantendelen of juist boven bodem.
Chemisch:
- Met imidacloprid behandelde zaden gebruiken
(0,08 kg/100.000 zaden)
BLADLUIZEN
Kans op accumulatie bij toepassing in
opeenvolgende teelten.
- Over gewas:
- acetamiprid (50 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- cyfluthrin (25 gram/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 14 dagen.
- deltamethrin (12,5 gram/ha) Max. 3 toepassingen per jaar.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- pirimicarb (0,2 kg/ha) Max. 1 toepassing. Uitsluitend in openluchtteelt.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(150 + 7,5 gram/ha)
- pymetrozin (0,2 kg/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 14 dagen.
RUPSEN Van zodra vraat wordt waargenomen.
Biologisch:
Toepassen op eerste stadium rupsen.
- Bacillus thuringiensis
Chemisch:
Max. 2 toepassingen met interval van 14 dagen.
- cyfluthrin (25 gram/ha)
- deltamethrin (12,5 gram/ha) Max. 3 toepassingen per jaar.
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(150 + 7,5 gram/ha)
MINEERVLIEGEN
(Liriomyza spp.)
Witte stippen op en mineergangen in bladeren. Cultuurtechnisch:
- roosterbranden van bodemoppervlak Uitvoeren onmiddellijk na oogst vorige teelt, na
verwijderen bladafval.
- kalkstikstof (300 kg/ha) Oppervlakkig inwerken, minstens 6 dagen vóór
zaai. MESTDECREET-reglementering respecteren.
Bodem voldoende vochtig houden.
213

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
214
SLA
Chemisch:
- abamectine (9 gram/ha) 1-4 toepassingen met interval van 7 dagen. Enkel
in beschutte teelt toepassen.
- cyromazin (65 gram/ha) Uitsluitend in beschutte teelt toepassen. Max.
2 toepassingen.
ONKRUID
Vóór planten:
- benfluralin (1,6 kg/ha)
5 - 6 cm inwerken. Max. 1 toepassing.
- benfluralin + propyzamide
Zeer persistent in bodem.
(0,75 - 1,00 + 0,60 - 0,75 kg/ha)
Volggewas enkel na ploegen.
- chloorprofam (0,8 kg/ha)
Chloorprofam enkel voor planten. Max. 1
toepassing/productiecyclus.
- carbeetamide (1,5 kg/ha)
Alleen bij gebruik van kluitplanten en niet
onder folie.
- propyzamide (0,60 - 0,75 kg/ha) Zeer persistent in bodem.
Volggewas enkel na ploegen. Max. 1
toepassing in voor-opkomst onkruiden.
- propyzamide (0,75 kg/ha)
- carbeetamide (1,5 kg/ha)
Max. 1 toepassing.
eventueel + chloorprofam (0,6 kg/ha)
Na planten:
- propyzamide (0,75 kg/ha) Over naakte bodem. Max. 1 toepassing.
Niet bij hoge temperatuur.
Volggewas alleen na ploegen.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.

SPINAZIE
Teel resistente rassen
WOLF
(Peronospora farinosa)
Aan bovenkant bladeren bleke, gelige vlekken
en aan bladonderzijde paarswit schimmelpluis.
AARDRUPSEN
BIETENVLIEG
(Pegomyia hyoscyami)
Maden vreten bladmoes weg. Aanvankelijk
mineergangen, later vlekken.
Max. 3 toepassingen/jaar.
Max. 2 toepassingen/teeltcyclus.
- deltamethrin (12,5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha)
BLADLUIZEN
Toepassen op eerste stadium rupsen.
- Bacillus thuringiensis
- deltamethrin (12,5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha)
RUPSEN
(Plusia gamma)
Trekvlinders. Rupsen verschijnen 10 d. na
eiaflegging. Vraatschade.
Max. 2 toepassingen/teeltcyclus.
215

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
216
SPINAZIE
ONKRUID
Asulam: max. 1 toepassing per teeltcyclus
Inwerken op 1-2 cm. Alleen in herfst- of
winterspinazie.
Vóór zaaien:
- lenacil (0,5 – 0,6 kg/ha)
Kort na zaaien:
- asulam (3,2 – 3,6 kg/ha) Goed tegen kamille en kruiskruid. Enkel in
winterspinazie. Max. 1 toepassing
- clomazon (54 gram/ha) Tegen eenjarige dicotylen. Ten laatste 3 dagen
na zaaien. Max. 1 toepassing.
Na opkomst: 2-4 bladstadium.
- asulam (2,4 kg/ha) Vooral tegen jonge kamille en kruiskruid. Enkel
in zomerspinazie.
- clopyralid (50 gram/ha) Tegen samengesteldbloemige onkruiden.
- fenmedifam (0,320 kg/ha) 1-2 toepassingen. In menging met 800 g w.s.
asulam/ha.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.

STOPPELLAND
OVERBLIJVENDE ONKRUIDEN
Akkerdistel
In stoppel over blad: Bespuitingen op stoppel combineren met
herbicide groeistoffen in graangewassen.
- glyfosaat IPA (1,5 - 2,0 kg/ha) Bodembewerkingen en zaaien mogelijk vanaf 3
weken na bespuiting.
Akkermunt
Afwatering verbeteren.
Mechanisch: enkele keren op verschillende
diepte stoppel bewerken tijdens droge
periode
Chemisch: in stoppel over blad:
- 2,4-D amine (2-3 kg/ha)
Klein hoefblad
In stoppel over blad: Afwatering en bodemstructuur verbeteren.
Bespuitingen op stoppel combineren met herbicide
groeistoffen in graangewassen.
- glyfosaat IPA (2,0 - 2,5 kg/ha) Bodembewerkingen en zaaien mogelijk vanaf 3
weken na toediening.
- 2,4-D amine of 2,4-D ester (2 - 3 kg/ha)
217

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
218
STOPPELLAND
Kweek
Tijdens droge periode in juli-augustus.
Mechanisch: herhaald opentrekken ter uitdroging
van ondergrondse uitlopers
Bodembewerking en zaaien mogelijk vanaf
3 weken na toediening.
Spuiten met minder dan 400 l/ha water.
Over goed ontwikkelde bovengrondse
spruiten (15-25 cm), na periode met
regen.
Chemisch:
- glyfosaat IPA (1,5 - 2,0 kg/ha)
- glyfosaat IPA + amine ethoxylaat
(1,0 - 1,5 kg/ha + 0,5 % product)
Veenwortel Afwatering en bodemstructuur verbeteren.
In stoppel over blad:
- glyfosaat IPA (2,5 kg/ha) Bodembewerkingen en zaaien mogelijk vanaf
3 weken na toediening.
Zie andijvie blz. 71.
SUIKERBROOD

TABAK
Aantasting moet gemeld aan bevoegde
overheid.
Zaaibed: Zaaibed vernietigen bij aantasting en steeds zodra
planten beëindigd is.
- bodemontsmetting met metam-natrium
Bodemtemperatuur minstens 8 - 10°C tot 3 w.
(25-38 gram/m²) in oktober (november) vóór het zaaien.
- spuiten of stuiven met mancozeb (1,5 -
Vanaf 1 - 2 cm bladdiameter tot wachtbed wordt
1,6 kg/ha) of maneb (1,6 – 2,2 kg/ha)
opgeruimd. Wekelijks herhalen.
BLAUWE SCHIMMEL
(Peronospora tabacina)
In zaaibed en op veld bladeren met gele
en bruine, droge vlekken. Bij voldoende luchtvochtigheid
blauwgrijs schimmelpluis onderaan
vlekken. Soms bladmisvorming. Aangetaste
jonge planten hebben zwarte ringen op doorgesneden
stam.
Productieveld: Nooit planten uit aangetaste zaaibedden.
- mancozeb (1,5 - 1,6 kg/ha)
Wekelijkse preventieve behandeling zodra
- maneb (1,6 - 2,2 kg/ha)
planten zich oprichten.
- metalaxyl-M + mancozeb
Max. 2 toepassingen met interval van 10 dagen.
(0,10 + 1,28 kg/ha)
- zoxamide + mancozeb
Max. 3 toepassingen.
(0,166 + 1,334 kg/ha)
- Te dichte en weelderige stand vermijden en
veel luchten
- Weinig gieten maar met voldoende water per
beurt
- Bodemontsmetting met metam-natrium
(25-38 gram/m²) in oktober (november)
SMEUL
(Fusarium, Botrytis, Sclerotinia,
Pythium)
In zaaibed rotten planten pleksgewijze af, soms
met schimmelpluis. Zelfs licht aangetaste
planten, met bruine vlek aan stengelbasis,
hergroeien niet.
Bodemtemperatuur minstens 8 - 10°C tot 3 w.
vóór het zaaien.
219

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
220
TABAK
Ten dele zwakteparasiet. Treedt vooral op bij
trage groei. Schimmel ontwikkelt minder goed in
licht zure en humusarme grond.
Zaaibed:
- Goed draineren
- Bodemontsmetting met metam-natrium
(25-38 gram/m²) in oktober (november)
- Plantgoed controleren
ZWARTWORTELROT
(Thielaviopsis basicola)
Slechte en onregelmatige groei in zaaibed of op
veld. Planten hangen slap bij warmte. Gele, later
bruine wortels, soms zwart.
Productieveld:
- Luchtige, goed gedraineerde en warme
bodem. pH bij voorkeur lager dan 6,6.
- Rotatie 4-8 jaar; geen tabak na vlinderbloemigen,
aardappel, augurk, maar wel na
gras, granen en mais
Virusziekten worden overgebracht door bladluizen,
tripsen, aaltjes en contact met grond of zieke
planten.
- Resistente cultivars verbouwen
- Jaarlijks zaaibed verplaatsen of grond
vernieuwen
- Werkgangen in tabak niet met aardappel
beplanten
- Tabak niet na aardappel
- Bladluizen bestrijden in tabak en
omringende gewassen
VIRUSZIEKTEN
Schadebeeld verschilt volgens soort virus: bleke
vlekken tot volledig afgestorven bladeren, bruine
bladribben en bruine stengels.
Vooral langs graskanten.
- metaldehyde (0,3 à 0,4 kg/ha)
- methiocarb (0,12 kg/ha)
- ijzerfosfaat (0,5 kg/ha)
SLAKKEN
In zaaibed bladbeschadiging, soms vernietiging
van planten. Op veld bladmisvorming of dubbele
koppen.

Vanaf verschijnen eerste bladluizen. Max. 2
toepassingen.
Max. 1 toepassing.
- imidacloprid (50 gram/ha)
BLADLUIZEN
Voornamelijk groene perzikluis (Myzus
persicae), maar andere soorten bladluizen
kunnen ook voorkomen.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(150 gram + 7,5 gram/ha)
Vormen, bedreiging als overdragers van virussen
(CMV,PVT, …). Bij talrijk voorkomen ontstaat
zuigschade, maar belangrijker is kwaliteitsverlies
van bladeren wegens bevuiling door honingdauw
en later door roetdauw.
ONKRUID
Werkt tevens ontsmettend tegen blauwe schimmel
en smeul.
Zaaibed:
Bodemontsmetting met metam-natrium
(25-38 gram/m²) in oktober (november).
Productieveld: 3-8 dagen vóór planten: Bodem zo weinig mogelijk beroeren bij planten en
eerste week erna.
- linuron (0,60 – 0,75 kg/ha)
- linuron + ethofumesaat
Max. 1 toepassing.
(0,4 – 0,5 + 0,8 – 1,0 kg/ha)
- ethofumesaat
(0,8 – 1,0 kg/ha)
- linuron + pendimethalin
(0,4 – 0,5 + 0,825 kg/ha)
- pendimethalin (1,32 kg/ha)
Productieveld: na planten:
- pyridaat (0,45 kg/ha) Tegen eenjarige dicotylen en max. 2 bladeren.
Max. 1 toepassing.
Enkel de poedervorm gebruiken.
221

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
222
UI
Met thiram ontsmet zaad gebruiken Hoge stikstofbemesting bevordert aantasting.
Verwondingen vermijden.
Korte veldperiode en kunstmatig drogen.
KOPROT (grauwe schimmel)
(Botrytis allii)
Schimmel dringt in blad- en halsweefsel en
veroorzaakt verrotting.
Infectiegevaar bij hoge luchtvochtigheid.
Toevoegen van uitvloeier gewenst.
Max. 4 toepassingen met interval van 7-10
dagen.
Max. 8 toepassingen.
Max. 8 toepassingen.
Max. 8 toepassingen. Enkel bij drooggeoogste
ui.
Max. 3 toepassingen met interval van 7 dagen.
Enkel bij drooggeoogste ui.
VALSE MEELDAUW
(Peronospora destructor)
Vlekken op bladeren met witviolet-achtig
schimmelpluis, later zwart. Bladeren worden
geel en sterven geleidelijk af. - azoxystrobin (0,20-0,25 kg/ha)
- maneb (2,4 kg/ha)
- mancozeb (2,4 kg/ha)
- mancozeb + dimethomorf
(1,7 + 0,19 kg/ha)
- metalaxyl-M + mancozeb
(78 gram + 1.28 kg/ha)
WITVLEKKENZIEKTE
(Botrytis squamosa)
Kleine, ingezonken, geelwitte vlekjes op blad,
dat afsterft.
Infectiegevaar bij hoge luchtvochtigheid.
Toevoegen van uitvloeier gewenst.
- azoxystrobin (0,20-0,25 kg/ha) Max. 4 toepassingen met interval 7-10 dagen.
- fluazinam (0,25 kg/ha) Max. 8 toepassingen met interval 7-10 dagen.
- mancozeb (2,4 kg/ha)
- maneb (2,4 kg/ha)

Komt vooral op zware bodem voor.
Afdoende vruchtafwisseling moeilijk aan te
geven omwille van groot aantal biologische
rassen van nematode
STENGELNEMATODE
(Ditylenchus dipsaci)
Verdikkingen en verkrommingen van bladeren.
Besmette uien voelen week aan en rotten.
TABAKSTRIPS
(Thrips tabaci)
Larven voeden zich met sappen uit blad en - fipronil - gecoat zaad gebruiken
veroorzaken zilverachtige vlekjes in lengte- - methiocarb (0,75 kg/ha) Max. 3 toepassingen. Enkel bij drooggeoogste ui.
richting van blad. - spinosad (96 gram/ha) Max. 3 toepassingen.
Uitvloeier toevoegen.
- deltamethrin (12,5 gram/ha)
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha)
UIENMOT
(Acrolepia assectella)
Rupsjes mineren bladeren en er ontstaan
venstertjes.
UIENVLIEG
(Delia antiqua)
Vlieg legt eitjes aan jonge plant. Larven vreten
Zaaiui:
a) Fipronil - gecoat zaad gebruiken.
zich langs plantvoet naar binnen.
Sterk aangetaste planten worden slijmerig en
rotten.
b) Bodembehandeling: Vollevelds.
- diazinon (4,05 - 5,10 kg/ha) Opgebruikdatum 05.12.08.
Plantui:
Bodembehandeling:
- diazinon (4 – 5 kg/ha) Opgebruikdatum 05.12.08.
223

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
224
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Enkel bij drooggeoogste ui.
UI
UIENMINEERVLIEG
(Dizygomyza cepae)
Vlieg zuigt rijen witte, ronde stippen evenwijdig
aan bladrand. Larve mineert blad. Bladeren
krijgen droge punten en sterven af.
VOORKOMEN SPRUITVORMING - maleïnehydrazide (2,273 kg/ha) Als vroegst gestreken loof nog groen is (4-5 w.
vóór oogst). Uitvloeier toevoegen.
ONKRUID
Ioxynil: max. 281 g/ha/jaar op zaaibed – max. 248 g/ha/jaar op productieveld
Propachloor: max. 3,84 kg/ha per teeltcyclus
Zaaiui
Kort na zaaien
- propachloor (1,92 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- pendimethalin (2 kg/ha) Max. 1 toepassing.
Kort vóór opkomst:
- diquat (0,6 kg/ha)
- chloorprofam (0,6- 0,8 kg/ha)
-
- glufosinaat-ammonium (0,45 kg/ha)
- glyfosaat IPA (+ uitvloeier)
Bij aanwezigheid van grassen.
(0,6 -1,0 kg/ha)
Na opkomst: Op onkruidvrije bodem (eventueel na schoffelen).
- chloorprofam (0,6 – 0,8 kg/ha) Bij planthoogte van 4-8 cm.
- chloorprofam + propachloor
Vanaf 7-10 cm.
(1,0 - 1,2 + 2,0 - 2,5 kg/ha)
- ioxynil(34-112 gram/ha) Max. 4 toepassingen met interval van 7-10 dagen.
- 34 gram/ha in kiemhaakstadium
- 55 gram/ha in 2-bladstadium
- 79 gram/ha in 3-bladstadium

- 112 gram in 4-bladstadiuim.
- isoxaben (0,1 kg/ha) Vanaf kiemhaakstadium Indien nodig 1x herhalen
binnen maand.
- pendimethalin (2 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- propachloor (1,92 kg/ha) Vanaf 1-2 bladstadium. Eventueel gefractioneerd
in 2 toepassingen met interval van 7 dagen.
- pyridaat (0,9 kg/ha) Vanaf 7-10 cm gewashoogte (2 echte pijpjes).
Steeds product alleen spuiten.
- bentazon (0,8 kg/ha) Noodmaatregel! Vanaf 1-4 bladeren over droog en
afgehard gewas. Spuiten met veel water en grove
druppel. Max. 1 toepassing. Dosis eventueel
verdelen over 4 fracties.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.
Plantui en plantsjalot
Kort na planten van bollen, ofwel na opkomst:
Op onkruidschone bodem.
- propachloor (1,92 kg/ha) Kort na planten 1 toepassing en/of vanaf
1-2 bladstadium (eventueel gefractioneerd
in 2 toepassingen met interval van
7 dagen).
- chloorprofam + propachloor
4-8 cm gewashoogte.
(1,0 - 1,2 + 2,0 - 2,5 kg/ha)
- pendimethalin (2 kg/ha)
Max. 1 toepassing.
- ioxynil ( 56-112 gram/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 7-14 dagen.
Vanaf 2 weken na uitplanten:
- 1 blad: 56 gram/ha
- 2 bladeren: 79 gram/ha
- 3 bladeren: 112 gram/ha
- isoxaben (0,1 kg/ha) Vanaf kiemhaakstadium Indien nodig 1x herhalen
binnen maand.
- pyridaat (0,9 kg/ha) Vanaf 7-10 cm gewashoogte (2 echte pijpjes).
Steeds product alleen spuiten. Max. 1 toepassing.
- bentazon (0,8 kg/ha) Noodmaatregel! Vanaf 1-4 bladeren over droog en
afgehard gewas. Spuiten met veel water en grove
druppel. Max. 1 toepassing. Dosis eventueel
verdelen over 4 fracties.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.
225

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
226
VELDSLA Max. 1 kg boscalid/ha/jaar
BACTERIEZIEKTEN
Acidovorax avenae
Zwarte vlekken op bladschijf Natstand van bladeren beperken
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Erysiphe polygoni)
Ronde, witte vlekken op bladeren, later bedekt
met wit schimmelpluis.
Komt vooral voor in droge en warme omstandigheden.
- cyproconazool (60 gram kg/ha) 1-2 toepassingen met interval van 14 dagen.
- myclobutanil (60 gram/ha) 1-2 toepassingen vanaf verschijnen eerste
symptomen.
Schimmel gaat met zaad over. Inwerken van
aangetaste planten veroorzaakt bodembesmetting.
Hoge vochtigheidsgraad bevordert aantasting.
Vaak verwarring met zwartrot.
Door thiram ontsmet zaaizaad gebruiken.
Vruchtafwisseling.
PHOMA
(Phoma valerianellae)
Zwarte, wegrottende vlekken op stengel en/of
bladeren, vaak voorafgegaan door of vergezeld
van donkerrode strepen of lijnpatronen op stengel
of bladstelen. Kiemplantjes kunnen omvallen.
Groeistilstand vermijden.
SMET
- Grauwe schimmel
(Botrytis cinerea)
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 1 toepassing/jaar.
(0,4 + 0,1 kg/ha)
- iprodione (0,75 kg/ha) Max. 2 toepassingen. Nevenwerking tegen
zwartrot.
Meestal grijsbruin schimmelpluis. Ook wegrotten
van voet van kiemplanten.

- Sclerotiënrot
(Sclerotinia sclerotiorum)
Meestal sneeuwwit schimmelpluis waarin soms
scleroten.
Afgestorven plantendelen waarop scleroten
verwijderen.
Chemisch:
Max. 1 toepassing/jaar.
- boscalid + pyraclostrobin
(0,4 + 0,1 kg/ha)
Biologisch:
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
meerdere, opeenvolgende teelten behandelen.
- Zwartrot
(Rhizoctonia solani)
Bladeren die bodem raken rotten weg tot - Langdurig vochtige bodem vermijden.
bruinzwart vlies. - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing/teelt; 14 dagen na zaaien of
planten. Enkel in beschutte teelt.
Max. 1 toepassing/jaar.
- boscalid + pyraclostrobin
(0,4 + 0,1 kg/ha)
Ziekte grotendeels te voorkómen door te dichte
stand te vermijden en tijdig te oogsten.
- propamocarb (1,083 kg/ha) Max. 3 toepassingen met interval van 10 dagen.
VALSE MEELDAUW
(Peronospora valerianellae)
Gele vlekken op bladeren. Nadien grijs schimmelpluis.
BLADLUIZEN
- cyfluthrin (25 gram/ha) Enkel in openluchtteelt. Max. 2 toepassingen/jaar.
- deltamethrin (12,5 gram/ha) Max. 3 toepassingen/jaar.
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
Enkel in beschutte teelt. Max. 1 toepassing.
(150 + 7,5 gram/ha)
- thiacloprid (0,12 kg/ha)
227

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
228
VELDSLA
MINEERVLIEGEN
(Liriomyza spp.)
Witte stippen op en mineergangen in bladeren. Cultuurtechnisch:
- roosterbranden van bodemoppervlak Uitvoeren onmiddellijk na oogst vorige teelt, na
verwijderen bladafval.
- kalkstikstof (300 kg/ha) Oppervlakkig inwerken, minstens 6 dagen vóór
zaai. MESTDECREET-reglementering respecteren.
Bodem voldoende vochtig houden.
Chemisch:
- abamectine (9 gram/ha) Enkel in openluchtteelt, vanaf verschijnen van plaag.
- cyromazin (65 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
SLAKKEN Zie aardbei blz. 67.
VENKEL
- azoxystrobin (0,2 kg/ha) Max. 2 toepassingen met interval van 7 dagen.
BLADVLEKKENZIEKTE
(Cercosporidium punctum)
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Inwerken op 10 cm diepte. Bij sterke infectie,
meerdere, opeenvolgende teelten behandelen.
SCLEROTIENROT
(Sclerotinia minor)

BLADLUIZEN
- acetamiprid (50 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
RUPSEN
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha)
ONKRUID
Max. 1 toepassing.
Vóór planten:
- linuron (0,5 - 0,6 kg/ha)
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.
7-12 dagen na planten:
- chloorprofam (1,2 kg/ha) Max. 1 toepassing/seizoen.
VLAS
Ziekte gaat met zaad over.
Uitbreiding van aantasting via zieke kiemplanten.
Zaadontsmetting met prochloraz (40 gram per
100 kg zaad)
DODE HARREL
(Phoma exigua var. linicola)
Roodbruine insnoering van stengel van kiemplanten
op grondhoogte. Aangetaste kiemplanten
Soms aantasting vanuit grond.
sterven af.
Bij oudere harrels onderaan bruine manchet,
waarin zwarte puntjes (pycniden). Stengel wordt
geel en sterft voortijdig af.
Besmette percelen mijden.
Ruime vruchtopvolging.
Resistente cultivars verbouwen.
VERWELKINGSZIEKTE
(Fusarium oxysporum f.sp. lini)
Kiemplanten verwelken en verdorren. Plots
verwelken en afsterven van oudere planten (na
bloei), die uiteindelijk roodbruin verkleuren.
Op weke stengelbasis roze sporenhoopjes.
Aantasting hoofdzakelijk vanuit grond.
229

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
230
VLAS
Gebruik van veel stikstof en hoge zaaidichtheid
vermijden. Debiet van zaaimachine controleren.
Zaadontsmetting met prochloraz
(40 gram per 100 kg zaad)
GRAUWE SCHIMMEL
(Botrytis cinerea)
Kiemplanten sterven af. Bij vochtig weer grijs
schimmelpluis op afgestorven plantjes.
Ruime vruchtopvolging (maximaal 1 maal vlas om
de 6 jaar).
Goede grondstructuur.
Geen bekalking uitvoeren.
Besmette percelen mijden.
Resistente cultivars verbouwen.
VLASBRAND
(Pythium megalocanthum)
Typische jeugdziekte (gewas 7 - 20 cm).
Groei stagneert plaatselijk. Schimmel tast jonge
zijwortels aan, die glazig worden en afbreken. Bij
droog weer verwelking van vlasplant van onder
naar boven toe. Top van plant buigt over.
Plantuitval.
Treden vooral op bij schraal weer tijdens en kort
na opkomst. Spuiten zodra beschadiging; eventueel
reeds bij opkomst.
AARDVLOOIEN
(Longitarsus parvulus en
Aphthona euphorbiae)
Zwarte, blauwzwarte of bronsgroene kevertjes
(springers) vreten aan zaadlobben, bladeren en
groeitoppen.
- alpha-cypermethrin (12,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
- lambda-cyhalothrin (6,25 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
Vlasgaard regelmatig, controleren op aanwezigheid
van trips. Geen vlas na erwten verbouwen.
VROEGE AKKERTRIPS
(Thrips angusticeps)
VLASTRIPS
(Thrips linarius)
Volwassen insecten en larven zuigen aan bladeren - alpha-cypermethrin (12,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt.
en eindknop. Er kunnen “drietanden” of “kwade - deltamethrin (6,25 gram/ha) Ook aardvlooien worden bestreden. Max. 1
koppen” ontstaan.
toepassing.
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teelt. Ook tegen aardvlooien.

ONKRUID
onmogelijk.
Vóór opkomst:
- linuron (0,35 - 0,50 kg/ha) Onderteelt van klavers
Max. 1 toepassing.
Bij 5 - 8 cm gewashoogte: Lage druk, grove druppel en luchtvochtigheid van
60 % gewenst. Bentazon: max. 1 toepassing.
- amidosulfuron (30 gram/ha)
- bentazon (0,75 - 0,96 kg/ha) Max. 1 toepassing/jaar.
- bentazon + paraffineolie
Tegen grotere dicotyle zaadonkruiden.
(0,75 - 0,96 kg/ha + 3,0 - 3,5 l/ha)
- flupyrsulfuron-methyl + metsulfuron-methyl Eventueel 2 toepassingen aan halve dosis.
(8,3 + 4,2 gram/ha)
- bentazon + MCPA
Tegen melganzenvoet, melde en kruis-
(0,96 + 0,25 kg/ha)
bloemigen.
- bromoxynil-K + MCPA-K
Enkel in vezelvlas. Max. 1 toepassing.
(0,15 – 0,20 + 0,15 – 0,20 kg/ha)
Gebruik van bentazon is uitzonderlijk nog
toegelaten tot 28.07.08.
- MCPA (0,20 - 0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
Bij 3 – 12 cm gewashoogte:
- metsulfuron-methyl (4 gram/ha) Max. 1 toepassing. Vlas enkel voor textiel.
Bij 6-12 cm gewashoogte:
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. . 32.
Bij 12-18 cm gewashoogte:
- clopyralid (0,150 kg/ha)
Tegen akkerdistel en klein hoefblad.
Max. 1 toepassing.
VOORKOMEN VAN LEGEREN
Wanneer gewas te zwaar is en zware legering
wordt verwacht.
Enkel op droog gewas.
Toevoeging van uitvloeier verhoogt werking.
Bij gewashoogte van ca. 40 cm:
- ethefon (0,50 - 0,72 kg/ha)
231

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
232
WITLOOF
Ontwikkeling van ziekte geremd door matig
stoken (t < 15°C) en niet overvloedig gieten.
Meeste schade bij vroege trek.
BRUIN WORTELROT
(Phytophthora spp.)
Aantasting eerst aan wortelpunt. Bruine verkleuring
van weefsel. Wortel wordt zacht.
Vóór bewaring van de wortelen in koelcel:
- fosethyl:
- vernevelen: 128 gram (20 l water/ton
wortelen)
- dompelen: 1-2 minuten dompelen voor
binnenbrengen in koelcel
(240 gram/100 l water)
Onmiddellijk na intafelen:
a) Over witloofwortelkragen:
- fosethyl (8 gram/m²) Spuiten over wortelkragen na intafelen en vóór
afdekken of spuiten over wortelpunten vóór
intafelen.
- azoxystrobin (0,25 gram/m²)
Bij begin forcerie in voedingsoplossing
gieten.
b) in voedingsoplossing:
- dimethomorf (0,25 gram/100 l)
- fosethyl (24 gram/100 l)
- fosethyl + fenamidone
(6 + 0,6 gram/100 l)
- propamocarb (9 gram/100 l)

ROEST
(Puccinia cichorii)
Bruinrode sporenhoopjes op bladeren die bij Ontwikkeling vooral bij fris, vochtig weer.
aanraken roestspoor nalaten op handen. - carbendazim + flutriafol
Opgebruikdatum: 31.12.08.
(200 + 94 gram/ha)
- difenoconazool (0,125 kg/ha)
- difenoconazool + azoxystrobin
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- tetraconazool (0,1 kg/ha)
- azoxystrobin (0,25 kg/ha)
Secundaire ziekte, bevorderd door hoge
luchtvochtigheid en betrokken weer. Vooral op
verhagelde planten. Moeilijk te onderscheiden van
Pseudomonas syringae. Bestrijding zelden
rendabel.
ALTERNARIA
Scherp afgelijnde, zwartbruine vlekken, in begin
omgeven door ontkleurd weefsel. Centrum van
vlek wordt vlezig en valt uiteen. Scheurtjes in
bladeren.
- azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- difenoconazool (0,125 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- difenoconazool + azoxystrobin
(0,125 + 0,2 kg/ha)
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
Veroorzaakt vochtig rot. Meestal worden zwarte
scleroten gevormd.
Ziekte voorkomen door winnen van gezonde
wortels.
- Veldtoepassing
- Coniothyrium minitans (4 kg product/ha) Toepassen zodra scleroten aanwezig zijn.
- Vóór bewaring van de wortelen in de
koelcel:
- fludioxonil + cyprodinil
Vernevelen over transportband of 1-2 minuten
(9 + 13,5 gram/ton wortels of
onderdompelen. Max. 1 toepassing.
22,5 + 33,8 gram/100 l water)
- Coniothyrium minitans
Max. 1 toepassing.
(50 gram product/10-20 l water/ton wortels)
233

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
234
WITLOOF
- Na intafelen, over witloofwortelkragen:
- iprodione (3 gram/m²)
Max. 1 toepassing.
- fludioxonil + cyprodinil
(1,13 + 1,69 gram/m²)
VERWELKINGSZIEKTE
(tabaksziekte)
(Verticillium dahliae)
Bladranden geel, nadien dor en bruin. Buitenste
bladeren eerst aangetast. Vaatbundels bruin.
Ziekte voorkomen door evenwichtige voedingstoestand
en goede bodemstructuur. Zorgen voor
aangepaste verhouding van hoofdelementen,
vooral van Ca ten overstaan van Mg, K en P.
Voorkomen door strenge hygiëne.
Na elke forceriebeurt trekbakken en overlopen
grondig reinigen.
Bij aantasting: volledig ontruimde trekcel reinigen
en naspoelen met water.
VERSLIJMING
Tijdens forcerie in voedingsoplossing, vormt zich
slijmerige aanslag op wanden van bakken,
leidingen en wortelpunten. Vezelwortels sterven
af en witloofwortelen gaan tot rotting over.
- carbendazim + flutriafol
(200 + 94 gram/ha)
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Erysiphe cichoracearum)
Aan bovenzijde van buitenste bladeren verschijnt
wit schimmelpluis.
Afwisselend droge en vochtige perioden
bevorderen aantasting, terwijl regen
ontwikkeling witziekte remt.
Opgebruikdatum: 31.12.08
- difenoconazool (0,125 kg/ha)
- difenoconazool + azoxystrobin
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- epoxyconazool (0,125 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- tetraconazool (0,1 kg/ha)

- thiabendazool
a) vernevelen
40 gram in 20 liter water/ton wortelen,
vóór het in koelcel brengen
b) dompelen
1 tot 2 minuten in oplossing van
100 gram in 100 liter water
ZWART WORTELROT
(Phoma exigua)
Op uiteinde van witloof donkerbruine tot zwarte
vlekken. Bij overlangs doorsnijden van
aangetaste plek, duidelijke scheiding tussen
aangetast en gezond weefsel.
15-25 l oplossing per m³ wortelen nodig.
BLADLUIZEN
- deltamethrin (12,5 gram/ha) Max. 3 toepassingen per jaar.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen per jaar.
Max. 1 toepassing/teeltcyclus.
- pirimicarb (0,2 kg/ha)
- pirimicarb + lambda-cyhalothrin
(150 + 8 gram/ha)
Chemisch:
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen/teeltcyclus.
Biologisch:
Toepassen in het larvaal stadium.
- Bacillus thuringiensis ssp. Kurstaki (0,25-0,5
kg/ha)
BLADVRETENDE RUPSEN
Volg waarschuwingsberichten van LAVAveilingen.
WITLOOFMINEERVLIEG
(Napomyza cichorii)
Uitsluitend veldbehandeling. Max. 4 toepassingen.
Max. 1 toepassing van de witloofkragen bij
intafelen.
- dimethoaat (0,2 kg/ha)
- spinosad (0,24 g/m²)
Eitjes worden afgezet aan voet van planten.
Maden veroorzaken kronkelige gangen in
buitenste bladeren. Sommige maden dringen
door tot in wortels. Veroorzaken tijdens de
forcerie roodbruine gangen in krop.
Zie cichorei op blz. 103
ONKRUID
235

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
236
WORTEL Max. 1 kg boscalid/ha/jaar
ECHTE MEELDAUW (witziekte)
(Erysiphe heraclei)
Bladeren zijn bedekt met witmelig schimmelpluis. Infectie vooral bij droog, warm weer.
- azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
- boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 3-4 weken
(200 + 50 gram/ha)
(1-2 weken in geval van zware ziektedruk).
- difenoconazool (0,125 kg/ha)
- myclobutanil (0,06 kg/ha) Max. 3 toepassingen.
- tebuconazool (0,25 kg/ha)
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 14 dagen.
(0,125 + 0,2 kg/ha)
- zwavel (4 kg/ha)
- tebuconazool + trifloxystrobine
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen.
(150 + 75 gram/ha)
LOOFVERBRUINING
(Alternaria dauci)
Bladpunten verkleuren zwart. Vooral oudste - azoxystrobin (0,25 kg/ha) Max. 2 toepassingen.
bladeren aangetast. Soms vlug afsterven van loof. - boscalid + pyraclostrobin
Max. 2 toepassingen met interval van 3-4 weken
(200 + 50 gram /ha)
(1-2 weken in geval van zware ziektedruk).
- difenoconazool (0,125 kg/ha)
Max. 3 toepassingen.
- difenoconazool + azoxystrobin
Max. 2 toepassingen met een interval van 14
(0,125 + 0,2 kg/ha)
dagen.
- dithianon (1,26 kg/ha)
Max. 3 toepassingen.
- iprodione (0,75 kg/ha) Vanaf begin van aantasting. Max. 2 toepassingen.
Spuiten met interval van 2 weken.
- tebuconazool (0,25 kg/ha) Max. 3 toepassingen.
- tebuconazool + trifloxystrobine
Max. 2 toepassingen met interval van 21 dagen.
(150 + 75 gram/ha)

WORTELKNOBBELNEMATODE
(Meloidogyne hapla, M. chitwoodi
en M. fallax)
Penwortel opgesplitst en/of knobbels op Bodembehandeling met contactnematiciden:
secundaire wortels en lenticellen. Vruchtafwisseling op basis van soortbepaling Nematoden liefst vooraf vast laten stellen via
bodemmonster.
Zie nematoden bij aardbei op blz. 66.
SCLEROTIËNROT
(Sclerotinia sclerotiorum)
- tebuconazool + trifloxystrobine
Max. 2 toepassingen/jaar.
(150 + 75 gram/ha)
- Coniothyrium minitans (4 kg/ha) Inwerken op 10 cm diepte.
BLADLUIZEN
Spuiten met Behandel volgens waarschuwingen (051/27.32.00).
- deltamethrin (10 gram/ha) Max. 3 toepassingen/jaar.
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Max. 4 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin (10 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- pirimicarb (0,2 kg/ha)
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
(7,5 + 150 gram/ha)
BLADVRETENDE RUPSEN
- deltamethrin (10 gram/ha) Max. 3 toepassingen/jaar.
- lambda-cyhalothrin (7,5 gram/ha) Max. 2 toepassingen.
- lambda-cyhalothrin + pirimicarb
Max. 2 toepassingen/teeltcyclus.
(7,5 + 150 gram/ha)
237

Vijand en schadebeeld Beheersing Bemerkingen
238
WORTEL
Insecticide - gecoat zaad gebruiken Nawerking tot max. 2-3 maanden na zaai.
WORTELVLIEG
(Psila rosae)
Witte maden vreten gangen in wortel. Er ontstaan
wormstekige wortelen.
Bij teeltduur langer dan 3 maanden: Behandelingen op basis van veldspecifieke
opvolging. (051/27.32.00).
- deltamethrin (12,5 g/ha) Max. 3 toepassingen/jaar.
- dimethoaat (0,2 kg/ha) Max. 4 toepassingen/jaar.
ONKRUID
Linuron: max. 1 toepassing per teeltcyclus
Kort na zaaien:
- linuron (0,35 - 0,40 kg/ha)
- clomazon (0,09 kg/ha)
- clomazon + linuron (0,072 + 0,350 kg/ha)
Na opkomst:
- linuron (0,3 – 0,35 kg/ha) In 1-2 bladstadium.
- metribuzin (20 gram/ha) In 2-6 bladstadium. Max. 3 toepassingen/seizoen.
Tegen eenjarige grassen en dicotylen.
Gewasreactie mogelijk indien er veel neerslag valt
rond tijdstip van toediening.
- pendimethalin (0,6 – 0,8 kg/ha) Max. 1 toepassing.
- prosulfocarb (2,4-3,2 kg/ha) Max. 1 toepassing in 2-4 bladstadium. Niet
mengen met ureumverbindingen. Tegen duist,
windhalm, paarse dovenetel, hoenderbeet,
ereprijs en kleefkruid.
Bestrijding van onkruidgrassen: zie blz. 32.

GEWASBESCHERMING EN ONKRUIDBESTRIJDING IN DE BIOLOGISCHE AKKERBOUW EN
OPEN LUCHT GROENTETEELT
Ziekten en plagen
Ziektebestrijding is in de biologische teelt slechts beperkt mogelijk. De nadruk ligt dan ook op ziektepreventie en -beheersing. In biologisch
geteelde gewassen kunnen doorgaans diverse ziekten en plagen voorkomen.
De groeiomstandigheden moeten echter dusdanig zijn, dat de plant sterk genoeg is om een eigen weerstand op te bouwen. Een goede
bodemvruchtbaarheid en bodemgesteldheid is noodzakelijk om een vlotte groei te waarborgen. Een voldoende ruime rotatie geeft minder
kans op bodemgebonden ziekten. Door een evenwichtige bemesting (matige N-voorziening, voldoende kalium, ...) kan schade door insecten
en schimmels worden voorkomen. Daarnaast kan een aantal teeltmaatregelen bijdragen tot het voorkomen van ziekten en plagen
(rassenkeuze, plantafstand, zaaitijdstip, bedrijfshygiëne, ...). Een aantal plagen wordt ook in beperkte mate getolereerd (vb. trips in prei).
Wanneer een plaag niet onder controle kan worden gehouden, is onder bepaalde omstandigheden een aantal biologische
bestrijdingsmiddelen inzetbaar. Deze zijn op Europees niveau vastgelegd in een limiterende lijst. Ook een aantal gesteentemelen (o.a.
basaltmeel) wordt wel eens verstoven ter versteviging van de plant.
Enkele toegelaten middelen:
- Bacillus thuringiensis
- ijzerfosfaat
- metaldehyde (ter bestrijding van slakken, alleen in vallen met een afweermiddel voor hogere diersoorten)
- koperverbindingen
- paraffine-olie
- pyrethrum
- zwavel
Onkruidbestrijding
De onkruidbestrijding op een biologisch bedrijf vergt een alerte aanpak. Een aantal belangrijke pijlers voor een geslaagde mechanische
onkruidbestrijding is een aangepast teeltplan, een aangepaste mechanisatie en een aanpak van het onkruid in een jong stadium. In een
aantal teelten kan ook d.m.v. een vals zaaibed een eerste golf van kiemende onkruiden worden weggenomen. In gewassen met een snelle
jeugdgroei (mais, aardappelen, kolen, ...) gaat de mechanische onkruidbestrijding doorgaans vlot. Traagkiemende zaaigewassen zoals ui en
peen zijn moeilijkere gewassen. Voor deze laatste gewassen blijft manueel wiedwerk onvermijdelijk.
De mechanisatie voor onkruidbestrijding moet gekozen worden in functie van de gewassen en de bedrijfsomstandigheden. In de praktijk
worden verschillende toestellen gecombineerd, naargelang de teelt en de omstandigheden: wiedeg, schoffelmachines, vingereg, aanaarder,
onkruidbrander, ...
239

MOGELIJKHEID TOT TEELT VAN VERVANGGEWASSEN
Bij mislukking van een gewas waarin een persistent bodemherbicide
werd aangewend, stelt zich het probleem van een gepast
vervanggewas dat de eventuele residu’s in de bodem van dit
bodemherbicide kan verdragen. Dit probleem is vooral acuut waar niet
meer kan geploegd worden; een oppervlakkige bodembewerking houdt
immers het bodemherbicide in de bovenste bodemlaag. Gegevens
omtrent de mogelijkheden tot het verbouwen van vervanggewassen in
het voorjaar en de “voorzomer” werden opgenomen in de brochure
‘RECROP; een gegevensbank over de werkingsduur van
(bodem)herbiciden ten aanzien van vervanggewassen, met de
resultaten over de periode 1979-1996 en de brochure ‘RECROP 2001,
een gegevensbank over de werkingsduur van (bodem)herbiciden ten
aanzien van vervanggewassen met de resultaten over de periode
1997-2000.
Deze brochures staan in PDF-formaat op de website van het POVLT
(www. POVLT.be).
240

MIDDELENLIJST
De in deze brochure opgenomen bestrijdingsmiddelen worden aangeduid door middel
van de werkzame stof. In deze middelenlijst worden de handelspreparaten vermeld
die deze werkzame stoffen bevatten. Na elk handelspreparaat staat, tussen haakjes,
de werkzame stofinhoud vermeld, alsook de giftigheidsklasse (A = klasse A, B =
klasse B en geen melding is niet geklasseerd).
De aandacht wordt er op gevestigd dat de meeste middelen slechts erkend zijn voor
toepassing in welbepaalde gewassen, tegen welbepaalde vijanden en aan
welbepaalde doses. De gebruiker wordt gevraagd de onderrichtingen, vermeld op de
verpakking, strikt na te leven.
Omdat de wetgeving inzake gewasbescherming en de erkenningen van
gewasbeschermingsmiddelen bijzonder snel wijzigen, is het noodzakelijk dat
elke teler zich regelmatig op de hoogte houdt van de recente evoluties. Een
uitstekende en zelfs onmisbare hulp hiertoe is de website
http://fytoweb.fgov.be van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid,
Veiligheid Voedselketen en Milieu.
Opgelet: niet alle handelsproducten met eenzelfde werkzame stof
hebben volledig gelijklopende erkenningen. Controleer
altijd dat het te gebruiken middel wel degelijk erkend is
voor de teelt waarin U het wenst toe te passen. Ook
kunnen doseringen verschillen naargelang het
handelsproduct.
Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
abamectine 9558/B
8511/B
692/P
acetamiprid 9374/B
9375/B
aclonifen 7936/B
658/P
Acaramik (18 g/l)
Vertimec (18 g/l)
B
B
Gazelle (20%)
B
Mospilan (20%)
B
Challenge (600 g/l) /
alpha-cypermethrin 8958/B Fastac (50 g/l) B
amidosulfuron 8316/B Gratil (75 %) /
amidosulfuron +
iodosulfuron-methyl-natrium +
mefenpyr-diethyl
9366/B Chekker (12,5 + 1,25 + 12,5%) B
amine ethoxylaat 7435/B Frigate (800 g/l) A
aminopyralide + fluroxypyr 9612/B Bofort (30 + 100 g/l) B
anthrachinon + fludioxonil +
tefluthrin
8952/B Austral Plus (100 + 10 + 40 g/l) /
anthrachinon + imidacloprid +
bitertanol
9043/B Gaucho Blé (125 + 175 + 37,5 g/l) B
241

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
asulam 7050/B
7914/B
8781/B
6400/B
9396/B
9319/B
Asufarm (400 g/l)
Asulam Protex 400 g/l (400 g/l)
Asulam 400 SL (400 g/l)
Asulox (400 g/l)
Asultran (400 g/l)
IT Asulam (400 g/l)
azocyclotin 7791/B Peropal (25 %) A
azoxystrobin 8898/B
627/P
738/P
Amistar (250 g/l)
/
9326/B Ortiva (250 g/l)
/
9556/B Ortiva top
B
azoxystrobin + chloorthalonil 9493/B Amistar Opti (80 + 400 g/l)
B
9494/B Olympus (80 + 400 g/l)
B
azoxystrobin + cyproconazool 9503/B Amistar Xtra (200 + 80 g/l)
B
9502/B Priori Xtra (200 + 80 g/l)
B
azoxystrobin + difenoconazool 9556/B Ortiva Top (200 + 125 g/l) B
Bacillus thuringiensis kurstaki 8760/B Agbac
(32.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
B
6256/B Dipel WP
(16.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
B
8723/B Scutello
(16.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
B
Bacillus thuringiensis spp. aizawai 9067/B Xentari WG
(15.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
B
beflubutamide + isoproturon 9547/B Herbaflex (85 + 500 g/l) B
benalaxyl + mancozeb 7759/B Galben M (8 + 65 %) B
benalaxyl-M + mancozeb 9613/B Fantic M (4 + 65 %) B
benfluralin 9525/B Benefex 180 EC (180 g/l)
B
9072/B Benflugan 180 EC (180 g/l)
B
7186/B Bonalan (180 g/l)
B
9440/B Chiconex 180 EC (180 g/l)
B
bentazon 8059/B Agrichim Bentazon (480 g/l)
/
8771/B Basagran SG (87 %)
B
bentazon + terbuthylazin 9093/B Laddok T (200 + 200 g/l)
B
8173/B Terbuzon (200 + 200 g/l)
A
benthiavalicarb + mancozeb 9422/B Valbon (1,75 + 70%) B
beta-cypermethrin + clothianidin 9499/B Janus (80 + 100 g/l)
B
9474/B Poncho Beta (53,3 + 400 g/l)
B
bifenazaat 9462/B Floramite 240 SC (240 g/l) B
bifenox + ioxynil + mecoprop-P 8427/B Foxpro D (300 + 92 + 260 g/l) B
bifenox + isoproturon 8542/B Bifenix N (166 + 333 g/l) B
bifenox + mecoprop-P 8303/B Verigal D (250 + 308 g/l) B
bifenox + pyraflufen-etyl 9078/B Milan (500 + 9 g/l) /
bifenthrin 9368/B Bistar (80 g/l)
B
9543/B Multistar 80 SC (80 g/l)
B
9544/B Starion 80 SC (80 g/l)
B
8080/B Talstar 8 SC (80 g/l)
B
9119/B Talstar 2,5 TB (2,5%)
B
bitertanol 8633/B Baycor SC 500 (500 g/l) B
bitertanol + anthrachinon +
imidacloprid
9043/B Gaucho Blé (37,5 + 125 + 175 g/l) B
boscalid 9582/B Cantus (50%) /
boscalid + epoxyconazool 9516/B Venture (233 + 67 g/l) B
boscalid + pyraclostrobin 9429/B Signum (26,7 + 6,7%) B
bromoxynil-ester 7569/B Buctril (225 g/l) A
bromoxynil-K + MCPA-K 5539/B Brominil Vlas (100 + 100 g/l) B
bromoxynil + diflufenican + ioxynil 8879/B Capture (300 + 50 + 200 g/l) B
bromoxynil + terbuthylazin 8639/B Bromoterb SC (200 + 300 g/l) B
captan 8759/B Captan 80 WG (80 %)
B
5930/B Certis Captan 830 WP (83 %)
A
242
/
B
B
B
B
B

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
8459/B
714/P
9235/B
8758/B
9190/B
carbeetamide 9397/B
6029/B
carbendazim 8268/B
9229/B
7994/B
Merpan 80 WG (80 %)
Orthocide WG (80 %)
Phytocap (80 %)
Phytocap Bayer WG (80 %)
Carburame (305 g/l)
Legurame (300 g/l)
Agrichim Carbendazim SC (500 g/l)
Goldazim (500 g/l)
Virolex SC (500 g/l)
carbendazim + flusilazool 8632/B Punch SE (125 + 250 g/l) A
carbendazim + flutriafol 7574/B/
606/P
Impact R (200 + 94 g/l) A
carfentrazon-ethyl 8983/B Aurora (50 %)
B
9393/B Aurora 40 WG (40%)
B
9426/B Spotlight Plus (60 g/l)
B
carfentrazon-ethyl + metsulfuronmethyl
9003/B Allie Express (40 + 10 %) B
carfentrazon-ethyl + mecoprop-P 8999/B Platform S (1,5 + 60 %) B
chloorfacinon 9136/B Integral Muskrat (0,0175%) /
chloormequat 9189/B Agriguard Chlormequat 720 (720 g/l) B
9182/B Agro CCC 720 (720 g/l)
B
8990/B Barclay Holdup 720 (720 g/l)
B
8948/B Barclay Holdup 750 (750 g/l)
B
8790/B BC 720 CCC (720 g/l)
B
7384/B Belcocel 750 (750 g/l)
B
8679/B Cycocel 75 (750 g/l)
B
8800/B Cycofix 750 (750 g/l)
B
7490/B Metex (460 g/l)
B
9138/B Stabilan 750 (750 g/l)
B
7908/B Stabilan Linz (720 g/l)
B
ethefon + mepiquat-chloride 9286/B Terpal (155 + 305 g/l) B
chloormequat + imazaquin 8559/B Meteor 369 SL (368 + 0,8 g/l) B
chloorpicrine 6445/B De Ceuster-C.P. (1600 g/l) A
chloorprofam
7069/B Agrichim Kiemremmer (1 %)
B
* als herbicide
9563/B Aliacine (400 g/l)
B
* als kiemremmer
2641/B Barsprout (1 %)
B
8751/B Birgin Net (1 %)
B
5479/B Cryptic
B
8656/B Germex (1 %)
B
5798/B Gro-Stop (300 g/l)
B
9599/B Gro-Stop DP (1%)
B
8398/B Gro-Stop 300 EC (300 g/l)
B
6260/B Neo-Conserviet 10 (1 %)
B
9562/B Neonet Dust (1%)
B
9559/B Neonet Fog (300 g/l)
B
9561/B Neonet Start (300 g/l)
B
9560/B Neonet 500 HN (500 g/l)
B
9315/B Neostop 500 HN (500 g/l)
B
9008/B Neo Stop L 300 (300 g/l)
B
9404/B Neo-Stop Sprout Nip Solide (98 %)
B
9126/B Neostop Starter (300 g/l)
B
8933/B Nogerma Plus (1 %)
B
9402/B Servorem EC (300 g/l)
B
8978/B Solamyl 1% (1 %)
B
9405/B Sprout Nip Solide (98 %)
B
9168/B Tuberprop Basic (300 g/l)
B
9101/B Tuberprop HN (300 g/l)
B
B
B
B
B
B
B
A
A
A
243

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
chloorpyrifos 8826/B
9364/B
8195/B
8196/B
9407/B
8353/B
8320/B
chloorthalonil 7003/B
724/P
726/P
chloorthalonil + azoxystrobin 9493/B
9494/B
chloorthalonil + cyproconazool 9414/B
9580/B
chloorthalonil + propamocarb 8698/B
680/P
chloortoluron 9549/B
7980/B
8875/B
7733/B
chloridazon 7044/B
9362/B
9524/B
9050/B
8712/B
9137/B
6931/B
8394/B
9278/B
9523/B
9285/B
8884/B
7626/B
chloridazon + quinmerac 9304/B
9554/B
9555/B
Cyren 4 E (480 g/l)
Destroyer 480 EC (480 g/l)
Dursban 480 (480 g/l)
Dursban 5 G (5 %)
Pyrinex 480 EC (480 g/l)
Pychlorex 5 G (5 %)
Pychlorex 480 EC (480 g/l)
B
B
B
/
B
/
B
Bravo (500 g/l) B
Amistar Opti (400 + 80 g/l)
B
Olympus (400 + 80 g/l)
B
Bravo XTRA (375 + 40 g/l)
B
Citadelle (375 + 40 g/l)
B
Tattoo C (375 + 375 g/l) B
Aako Chlortoluron 500 SC (500 g/l)
Chloortoluron 500 SC (500 g/l)
Lentipur 500 SC (500 g/l)
Tolurex SC (500 g/l)
Agrichim Chloridazon SC (430 g/l)
BCP Chloridazon 430 SC (430 g/l)
BCP Chloridazon 520 SC (520 g/l)
Better SC (430 g/l)
Bietazol 520 (520 g/l)
Booster 520 (520 g/l)
Chlordex SC (430 g/l)
Chlordex WG (65%)
Globazone 430 SC (430 g/l)
Globazone 520 SC (520 g/l)
Lidazone 65 WG (65%)
Pyramin SC 520 (520 g/l)
Pyramin WG (65%)
Fiesta New (360 + 60 g/l)
Pyroquin TDI (360 + 60 g/l)
Pyroquin Turbo (400 + 50 g/l)
cinidon-ethyl 9134/B Bingo (200 g/l) B
clethodim 8246/B Select 240 EC (240 g/l)
B
9334/B Select Prim (120 g/l)
B
clodinafop-propargyl
(+ beschermstof:
cloquintocet-mexyl)
8813/B Topik [100 + (25) g/l] B
clodinafop-propargyl + cloquintocet- 9640/B Timok (25 + 6,5 + 25 g/l)
B
mexyl + pinoxaden
9639/B Traxos (25 + 6,5 + 25 g/l)
B
clofentezin 7477/B
670/P
Apollo (500 g/l) /
clomazon 8925/B Centium 36 CS (360 g/l) /
clopyralid 9081/B Cliophar 100 SL (100 g/l)
/
9330/B Glopyr 100 SL (100 g/l)
/
8901/B Inter-Clopyralid (100 g/l)
/
8200/B Matrigon (100 g/l)
/
9356/B Vivendi 100 SL (100 g/l)
/
clopyralid + fluroxypyr + ioxynil 7757/B Starane Kombi (30 + 100 + 120 g/l) B
clopyralid + fluroxypyr + MCPA 8171/B Bofix (20 + 40 + 200 g/l)
B
8309/B Dinet (20 + 40 + 200 g/l)
B
9277/B Gazon Net Turbo (20 + 40 + 200 g/l) B
cloquintocet-mexyl + pinoxaden 9603/B Axeo (12,5 + 50 g/l)
B
9602/B Axial (12,5 + 50 g/l)
B
cloquintocet-mexyl + clodinafop- 9640/B Timok (6,5 + 25 + 25 g/l)
B
propargyl + pinoxaden
9639/B Traxos (6,5 + 25 + 25 g/l)
B
clothianidin 9472/B Poncho 600 FS (600 g/l) B
244
B
B
B
B
B
B
B
B
/
/
B
/
B
B
B
B
B
B
B
B

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
clothianidin + beta-cyfluthrin 9499/B Janus (100 + 80 g/l)
B
9474/B Poncho Beta (400 + 53,3 g/l)
B
cyazofamid 9291/B Ranman Component A (400 g/l) /
cycloxydime 8905/B Focus Plus (100 g/l) B
cyflufenamide 9468/B Nissodium (50 g/l) B
cyfluthrin 7433/B Baythroid EC 050 (50 g/l) B
cymoxanil + famoxadone 9241/B Tanos (25 + 25 %) B
cymoxanil + mancozeb 9421/B
8764/B
9520/B
8590/B
9643/B
8842/B
9632/B
643/P
669/P
673/P
9469/B
8882/B
9089/B
cymoxanil + metalaxyl-M +
fludioxonil
Adept (4,5 + 68 %)
Belchim Cymoxanil-M (4,5 + 65%)
Curzate M WG (4,5 + 68 %)
Curzate M WP (4,5 + 65 %)
Cymax (4.5 + 65 %)
Cymco (4,5 + 66,6 %)
Cymozeb (4,5 + 65 %)
Palmas (4,5 + 65%)
Profilux WG (4,5 + 65 %)
Zetanil (4,5 + 65 %)
9513/B Wakil (10 + 17 + 5%) /
cymoxanil + metiram 8613/B Aviso WG (4,8 + 64 %) B
cymoxanil + propamocarb 9565/B Proxanil (50 + 400 g/l) B
cypermethrin 8918/B Cymtop 100 (100 g/l)
B
8653/B Cytox (100 g/l)
B
9459/B Insecticide 10 ME (10 g/l)
/
8968/B Sherpa 200 EC (200 g/l)
B
cyproconazool 8878/B Caddy 240 EC (240 g/l) B
cyproconazool + azoxystrobin 9503/B Amistar Xtra (80 + 200 g/l)
B
9502/B Priori Xtra (80 + 200 g/l)
B
cyproconazool + chloorthalonil 9414/B Bravo XTRA (40 + 375 g/l)
B
9580/B Citadelle (40 + 375 g/l)
B
cyproconazool + propiconazool 9062/B Alto Extra (160 + 250 g/l) B
cyproconazool + trifloxystrobine 9145/B Sphere 267,5 DC (80 + 187,5 g/l) B
cyprodinil + fludioxonil 8893/B
744/P
Switch (37,5 + 25 %) /
cyprodinil + propiconazool 8803/B Stereo (250 + 62,5 g/l) B
cyromazin 8198/B Trigard (100 g/l) /
2,4-D aminezout 1648/B Aminex (500 g/l) B
dazomet 5675/B Basamid (97 %) B
deltamethrin 7172/B Decis EC 2,5 (25 g/l)
B
8805/B Decis Micro (6,25 %)
A
9207/B Patriot (25 g/l)
B
9627/B Splendid (25 g/l)
B
9347/B Splendour (25 g/l)
B
desmedifam + fenmedifam 8711/B Kemifam Combi SC (40 + 125 g/l) B
desmedifam + fenmedifam
8938/B Beta-Sure (16 + 62 + 128 g/l)
B
+ ethofumesaat
9205/B Beta-Team (25 + 75 + 152 g/l)
B
9453/B Betanal Elite (71 + 91 + 112 g/l)
/
9289/B Betanal Expert (25 + 75 + 151 g/l)
/
8731/B Conqueror S ( 16 + 62 +128 g/l)
B
8617/B Dynamo SC (15 + 75 + 115 g/l)
B
9548/B Phase (15 + 75 + 115 g/l)
B
desmedifam + metamitron + 9337/B Betanal Quattro (20 + 200 +
/
fenmedifam + ethofumesaat
60 + 100 g/l)
2,4-D ester 9018/B Mega D (500 g/l)
B
7013/B U-46-D-500 (500 g/l)
B
2,4-D + MCPA 8787/B BI-Agroxyl Duo (275 + 275 g/l)
B
6490/B BI-Hedonal Forte (345 + 345 g/l)
B
8503/B Damex Forte (345 + 345 g/l)
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
245

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
dicamba 9220/B Agrichim Dicamba 480 (480 g/l)
/
7954/B Banvel (480 g/l)
/
dichloorprop-P 7616/B Duplosan DP-P (600 g/l)
B
8721/B Hedonal Optica DP-P (600 g/l)
B
8528/B Optica Dichloorprop-P (600 g/l)
B
dichloorprop-P + MCPA +
7618/B Duplosan Super (310 + 160 + 130 g/l) B
mecoprop-P
8784/B Gramix Extra (340 + 150 + 135 g/l) B
9535/B Gramix Super (310 + 160 + 130 g/l)
8834/B Optica Trio (310 + 160 + 130 g/l)
B
difenoconazool 9454/B Difcor 250 EC (250 g/l)
B
8256/B Geyser (250 g/l)
/
9477/B Tapier (250 g/l)
B
difenoconazool + azoystrobin 9556/B Ortiva Top (125 + 200 g/l) B
difenoconazool + fenpropidin 8860/B Spyrale (100 + 375 g/l) B
difenoconazool + propiconazool 8648/B Armure (150 + 150 g/l) B
diflufenican 9408/B Diflanil 500 SC (500 g/l)
/
9589/B Legacy 500 SC (500 g/l)
/
9496/B Pelican (500 g/l)
/
diflufenican + bromoxynil + ioxynil 8879/B Capture (50 + 300 + 200 g/l) B
diflufenican + flufenacet 9533/B
683/P
Herold SC (200 + 400 g/l) B
diflufenican + flurtamone 9127/B Bacara (100 + 250 g/l) /
diflufenican + iodosulfuron-methylnatrium
+ mesosulfuron-methyl
+ mefenpyr-diethyl
9594/B Allister (150 + 3 + 9 + 27 g/l) B
diflufenican + isoproturon 7841/B
687/P
Javelin (62,5 + 500 g/l) B
diflufenican + isoproturon + ioxynil 8541/B Azur (20 + 400 + 100 g/l) B
dimethenamide-P 9387/B Frontier Elite (720 g/l) B
dimethenamide-P + topramezone 9635/B Clio Elite (538 + 32 g/l) A
dimethoaat 7171/B Agrichim Dimethoaat (400 g/l)
B
8720/B Danadim Progress (400 g/l)
B
9528/B Dimistar Progress (400 g/l)
B
8165/B Dimistar Progress 400 EC (400 g/l)
B
4858/B Perfekthion S (500 g/l)
B
9553/B Perfekthion 400 EC (400 g/l)
B
9276/B Phosan Forte (400 g/l)
B
6180/B Rogor 40 (400 g/l)
B
dimethomorf 8553/B Paraat (50 %) /
dimethomorf + mancozeb 8730/B Acrobat Extra WG (7,5 + 66,7 %) B
dimoxystrobine + epoxyconazool 9465/B Swing Gold (133 + 50 g/l) B
diquat 9584/B
672/P
Diquanet (200 g/l)
A
9633/B Enkor Plus (200 g/l)
A
9642/B Falcon (200 g/l)
A
9585/B Mission (200 g/l)
A
9578/B
666/P
Quad (200 g/l)
A
4781/B
737/P
Reglone (200 g/l)
A
dithianon 8850/B
727/P
Delan 70 WG (70 %) B
2,4-D + MCPA 8787/B BI-Agroxil Duo (275 + 275 g/l)
B
6490/B BI-Hedonal Forte (345 + 345 g/l)
B
5236/B Damex (275 + 275 g/l)
B
2,4-D + triclopyr 9497/B Genoxone (93 + 103,6 g/l) B
epoxyconazool 8472/B Opus (125 g/l) B
epoxyconazool + boscalid 9516/B Venture (67 + 233 g/l) B
epoxyconazool + dimoxystrobine 9465/B Swing Gold (50 + 133 g/l) B
epoxyconazool + fenpropimorf 8473/B
739/P
Opus Team (84 + 250 g/l) B
246

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
epoxyconazool + kresoxim-methyl 8817/B Allegro (125 + 125 g/l) B
epoxyconazool + pyraclostrobin 9290/B Opera (50 + 133 g/l) B
epoxyconazool + pyraclostrobin +
fenpropimorf
9373/B Diamant (42,9 + 114,3 + 214,3 % ) B
esfenvaleraat 8241/B Sumi Alpha (25 g/l) B
ethefon 8393/B Agrichim Ethefon (480 g/l)
A
7064/B Arvest (480 g/l)
B
8887/B Belchim Ethefon Plus (480 g/l)
A
9386/B Cerafon (480 g/l)
B
7786/B Certis Ethefon 480 SL (480 g/l)
A
8126/B Ethefix (480 g/l)
A
9202/B Ethefon Classic (480 g/l)
B
9388/B Etheplus (480 g/l)
A
7775/B Ethepro (480 g/l)
A
8678/B Flordimex 480 (480 g/l)
A
9166/B Harpoon (660 g/l)
A
ethofumesaat 8237/B Agrichim Ethofumesaat (200 g/l)
B
8139/B Agrichim Ethofumesaat SC (500 g/l) /
8194/B Barclay Stapler 200 (200 g/l)
B
9052/B Barclay Stapler SC (500 g/l)
/
8090/B Ethomat 500 (500 g/l)
/
7110/B Ethosin Forte SC (500 g/l)
/
8310/B Fumesin (500 g/l)
/
8595/B Kemiron SC (500 g/l)
/
9648/B Murena 500 (500 g/l)
/
8084/B Treto 500 (500 g/l)
/
ethofumesaat + desmedifam + 8938/B Beta - Sure (128 + 16 + 62 g/l)
B
fenmedifam
9205/B Beta-Team (152 + 25 + 75 g/l)
B
9453/B Betanal Elite (112 + 71 + 91 g/l)
/
9289/B Betanal Expert (151 + 25 + 75 g/l)
/
8731/B Conqueror S (128 + 16 + 62 g/l)
B
8617/B Dynamo SC (115 + 15 + 75 g/l)
B
9548/B Phase (115 + 15 + 75 g/l)
B
ethofumesaat + fenmedifam 9172/B Agrichim Ethofumesaat / Fenmedifam
95/100 EC (95 + 100 g/l)
B
8066/B Betaduo (94 + 97 g/l)
B
9021/B Kemicombi (190 + 200 g/l)
B
9094/B Power Twin (200 + 200 g/l)
B
ethofumesaat + fenmedifam +
metamitron
9124/B Femo (51 + 51 + 153 g/l) /
ethofumesaat + metamitron + 9337/B Betanal Quattro (100 + 200 +
/
fenmedifam + desmedifam
60 + 20 g/l)
ethoprofos 8426/B Mocap 20 MG (20 %) A
famoxadone + cymoxanil 9241/B Tanos (25 + 25 %) B
famoxadone + flusilazool 9164/B Charisma (100 + 106,6 g/l) A
fenamidone + fosethyl 9500/B Fenomenal (6 + 60%) B
fenamidone + mancozeb 9357/B Sereno (10 + 50%) B
fenarimol 9434/B Rubigan 120 EC (120 g/l) B
fenbutatin-oxide 6680/B Torque (50%) A
fenhexamid 9059/B Teldor (50 %) /
247

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
fenmedifam 8140/B
7662/B
9413/B
9412/B
9424/B
8934/B
9411/B
9400/B
9641/B
9401/B
8741/B
8076/B
9410/B
9020/B
Agrichim Fenmedifam (160 g/l)
Beta-Clean (160 g/l)
Betanal SE (160 g/l)
Betosip 160 (160 g/l)
Betosip Forte SC (471 g/l)
Corzal (157 g/l)
Dianal (160 g/l)
Dianal 471 (471 g/l)
Fenmedifam 320 (320 g/l)
Kemifam Forte SC (471 g/l)
Kemifam SE (160 g/l)
Kontact 320 SC (320 g/l)
Medifam SE (160 g/l)
Premium (471 g/l)
fenmedifam + desmedifam 8711/B Kemifam Combi SC (125 + 40 g/l) B
fenmedifam + ethofumesaat 9172/B Agrichim Ethofumesaat / Fenmedifam
95/100 EC (95 + 100 g/l)
B
8066/B Betaduo (97 + 94 g/l)
B
9021/B Kemicombi (200 + 190 g/l)
B
9094/B Power Twin (200 + 200 g/l)
B
fenmedifam + ethofumesaat + 8938/B Beta-Sure (62 + 128 + 16 g/l)
B
desmedifam
9205/B Beta-Team (75 + 152 + 25 g/l)
B
9453/B Betanal Elite (91 + 112 + 71 g/l)
/
9289/B Betanal Expert (75 + 151 + 25 g/l)
/
8731/B Conqueror S (62 + 128 + 16 g/l)
B
8617/B Dynamo SC (75 + 115 + 15 g/l)
B
9548/B Phase (75 + 115 + 15 g/l)
B
fenmedifam + ethofumesaat +
metamitron
9124/B Femo (51 + 51 + 153 g/l) /
fenmedifam + metamitron + 9337/B Betanal Quattro (60 + 200 +
/
desmedifam + ethofumesaat
20 + 100 g/l)
fenoxaprop-P-ethyl
(+ mefenpyr-diethyl)
8986/B Puma S EW (69 + 18,75 g/l) /
fenoxaprop-P-ethyl + isoproturon
(+ mefenpyr-diethyl)
8997/B Djinn (16 + 300 + 32 g/l) B
fenpropidin 9014/B Mildin (750 g/l) B
fenpropidin + difenoconazool 8860/B Spyrale (375 + 100 g/l) B
fenpropimorf 7313/B Corbel (750 g/l) B
fenpropimorf + epoxyconazool 8473/B
739/P
Opus Team (250 + 84 g/l) B
fenpropimorf + kresoxim-methyl 8818/B Mentor (300 + 150 g/l) B
fenpropimorf + pyraclostrobin +
epoxyconazool
9373/B Diamant (214,3 + 114,3 + 42,9%) B
fipronil 9196/B Mundial (500 g/l)
A
9197/B Regent FS (500 g/l)
A
flonicamid 9526/B Teppeki (50%) /
florasulam 9074/B
618/P
Primus (50 g/l) /
florasulam + fluroxypyr 9508/B Ataco (1 + 100 g/l)
B
9463/B Kart (1 + 100 g/l)
B
9327/B Primstar (2,5 + 100 g/l)
B
fluazifop-P-butyl 7621/B Fusilade (250 g/l)
B
9476/B Fusilade Max (125 g/l)
B
fluazinam 9534/B Boyano (500 g/l)
B
9630/B Ibiza (500 g/l)
B
8369/B Ohayo (500 g/l)
B
9218/B
743/P
Shirlan (500 g/l)
B
fluazinam + metalaxyl-M 9120/B Epok 600 EC (400 + 193,6 g/l) B
fludioxonil 9269/B Celest (25 g/l) /
fludioxonil + cyprodinil 8893/B
744/P
Switch (25 + 37,5 %) /
248
B
B
/
/
B
/
/
B
/
B
/
B
/
B

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
fludioxonil + metalaxyl-M + cymoxanil 9513/B Wakil (5 + 17 + 10%) /
fludioxynyl + tefluthrin +
anthrachinon
8952/B Austral Plus (10 + 40 + 100 g/l) /
flufenacet + diflufenican 9533/B
683/P
Herold SC (400 + 200 g/l) B
flufenacet + isoxaflutol 9546/B Lanox (48 + 10%) B
flufenacet + metosulam 9032/B Terano (60 + 2,5 %) B
flufenacet + metribuzin 9026/B Artist (24 + 17,5 %) B
flufenacet + pendimethalin 9316/B
696/P
Malibu (60 + 300 g/l) B
flufenacet + terbuthylazin 9495/B Aspect T (200 + 333 g/l)
B
9608/B Promess (200 + 333 g/l)
B
fluopicolide + propamocarb 9650/B Infinito (62,5 + 625 g/l) B
fluoxastrobin + prothioconazool 9575/B Bariton (37,5 + 37,5 g/l)
B
9458/B Fandango (100 + 100 g/l)
/
flupyrsulfuron-methyl 8992/B Lexus Solo (50 %) /
flupyrsulfuron-methyl +
613/P Lexus XPE (33,3 + 16,7 %) /
metsulfuron-methyl
8994/B
fluquinconazool 8998/B Flamenco (100 g/l) A
fluquinconazool + prochloraz 9156/B Flamenco Plus (54 + 174 g/l) B
fluroxypyr 9512/B Floxy (180 g/l)
B
9506/B Flurostar 180 (180 g/l)
B
8292/B Starane (180 g/l)
B
9181/B Tomahawk (180 g/l)
B
fluroxypyr + aminopyralide 9612/B Bofort (100 + 300 g/l) B
fluroxypyr + clopyralid + MCPA 8171/B Bofix (40 + 20 + 200 g/l)
B
8309/B Dinet (40 + 20 + 200 g/l)
B
9277/B Gazon Net Turbo (40 + 20 + 200 g/l) B
fluroxypyr + florasulam 9508/B Ataco (100 + 1 g/l)
B
9463/B Kart (100 + 1 g/l)
B
9327/B Primstar (100 + 2,5 g/l)
B
fluroxypyr + ioxynil + clopyralid 7757/B Starane Kombi (100 + 120 + 30 g/l) B
flurtamone + diflufenican 9127/B Bacara (250 + 100 g/l) /
flusilazool 8873/B Capitan 25 EW (250 g/l) A
flusilazool + carbendazim 8632/B Punch SE (250 + 125 g/l) A
flusilazool + famoxadone 9164/B Charisma (106,6 + 100 g/l) A
flutolanil 8529/B Symphonie (6 %) /
flutriafol + carbendazim 7574/B
606/P
Impact R (94 + 200 g/l) A
fluvalinaat 7535/B Mavrik 2 F (240 g/l) /
foramsulfuron + isoxadifen-ethyl 9395/B Equip (22,5 + 22,5 g/l) B
fosethyl 8692/B Aliette WG (80 %) B
fosethyl + fenamidone 9500/B Fenomenal (60 + 6 %) B
fosthiazaat 9209/B Nemathorin 10 G (10%) B
geëtoxyleerde vetzuren 7435/B Frigate (800 g/l)
A
9165/B Moniplus (742 g/l)
B
gibbererellinezuur A3 9600/B Trigib (13,33%) /
glufosinaat-ammonium 8464/B Basta S (150 g/l)
B
9338/B Finale (150 g/l)
B
249

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
glyfosaat IPA
(= glyfosaat isopropylamine
zout)
8178/B
9009/B
9624/B
8421/B
8597/B
9206/B
9263/B
8953/B
8271/B
8269/B
9179/B
8391/B
9149/B
8387/B
9567/B
9569/B
9568/B
9255/B
8734/B
8619/B
9279/B
9525/B
9155/B
9564/B
9445/B
6565/B
9342/B
9341/B
9343/B
8116/B
9344/B
8504/B
616/P
8556/B
8395/B
8689/B
9444/B
Agrichim Glyfosaat 360 (360 g/l)
Agro-Glyfo 360 (360 g/l)
Amega (360 g/l)
Barclay Gallup (360 g/l)
Buggy 36 SG (36%)
Clinic (360 g/l)
Cosmic (360 g/l)
Glialka Plus (360 g/l)
Glifonex (360 g/l)
Glycar (360 g/l)
Glycel 36 SL (360 g/l)
Glyfall (360 g/l)
Glyfatex (360 g/l)
Glyfos (360 g/l)
Glyfos Envision (360 g/l)
Glyfos Envision 7,2 g/l (7,2 g/l)
Glyfos Envision 120 g/l (120 g/l)
Hurricane (360 g/l)
Ipiglyce 36 SL (360 g/l)
Madrigal (360 g/l)
Novosol Plus (360 g/l)
Nufosate (360 g/l)
Panic (360 g/l)
Prologue (360 g/l)
Prop’sol (360 g/l)
Roundup (360 g/l)
Roundup 680 (68%)
Roundup Energy
Roundup Max (450 g/l)
Roundup Plus (120 g/l)
Roundup Turbo (450 g/l)
Roundup Ultra (360 g/l)
Ruimtop (360 g/l)
Taifun 360 (360 g/l)
Total Net (360 g/l)
Touchdown Quattro (360 g/l)
heptamethyltrisiloxaan 9292/B Ranman Component B (845,9 g/l) B
hexythiazox 7652/B Nissorun (10 %) /
ijzerfosfaat 9361/B Escar-Go tegen slakken – Ferramol (1%) /
imazalil 9346/B
6871/B
9550/B
Diabolo SL (100 g/l)
Fungaflor (200 g/l)
Imaz 100 SL ( 100 g/l)
imazalil + thiabendazool 7989/B Lirotect Super (125 + 250 g/l) B
imazaquin + chloormequat-chloride 8559/B Meteor 369 SL (0,8 + 368 g/l) B
imidacloprid 9592/B Bazooka (200 g/l)
B
9518/B Belem (200 g/l)
B
8686/B Confidor 200 SL (200 g/l)
/
8330/B Gaucho 70 WS (70 %)
B
8396/B Gaucho R 70 WS (70 %)
B
9583/B Kohinor 200 SL (200 g/l)
B
9527/B Warrant 200 SL (200 g/l)
B
imidacloprid + anthrachinon +
bitertanol
9043/B Gaucho Blé (175 + 125 + 37,5 g/l) B
imidacloprid + tebuconazool +
triazoxide
8955/B Gaucho Orge (350 + 15 + 10 g/l) B
imidacloprid + tefluthrin 9363/B Gaucho Primo (400 + 17,8 g/l)
B
9234/B Montur 190 FS (150 + 40 g/l)
B
indoxacarb 9328/B Steward (30%) B
iodosulfuron-methyl-natrium +
amidosulfuron +
mefenpyr-diethyl
9366/B Chekker (1,25 + 12,5 + 12,5%) B
250
B
B
B
B
B
B
/
B
B
B
B
B
/
/
/
/
/
/
B
/
B
B
/
B
/
B
B
B
/
/
/
/
B
B
/
/
B
A
B

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
iodosulfuron-methyl-natrium + 9242/B Hussar (5 + 15 %)
B
mefenpyr-diethyl
9576/B Hussar Ultra (100 + 300 g/l)
B
iodosulfuron-methyl-natrium + 9372/B Atlantis WG (0,6 + 3 + 9%) B
mesosulfuron-methyl +
mefenpyr-diethyl
644/P
iodosulfuron-methyl-natrium +
mesosulfuron-methyl +
mefenpyr-diethyl + diflufenican
9594/B Allister (3 + 9 + 27 + 150 g/l) B
ioxynil 9539/B Totril (225 g/l) B
ioxynil + bifenox + mecoprop-P 8427/B Foxpro D (92 + 300 + 260 g/l) B
ioxynil + bromoxynil + diflufenican 8879/B Capture (200 + 300 + 50 g/l) B
ioxynil + clopyralid + fluroxypyr 7757/B Starane Kombi (120 + 30 + 100 g/l) B
ioxynil + isoproturon + diflufenican 8541/B Azur (100 + 400 + 20 g/l) B
iprodione 7497/B Chipco Green (250 g/l)
A
7886/B Rovral SC (500 g/l)
B
9214/B Rovral WG (75 %)
B
isodecyl-alcohol ethoxylaat
9002/B Trend 90 (900 g/l) B
(= uitvloeier)
572/P
660/P
isoproturon 6897/B
698/P
Arelon L (500 g/l)
B
9107/B Augur (500 g/l)
B
9011/B Calipuron (500 g/l)
B
6966/B Ipflo SC (500 g/l)
B
8261/B Iso-Calliope (500 g/l)
B
8851/B Isoguard 83 WG (83%)
B
8549/B Protugan 500 SC (500 g/l)
B
isoproturon + beflubutamide 9547/B Herbaflex (500 + 85 g/l) B
isoproturon + bifenox 8542/B Bifenix N (333 + 166 g/l) B
isoproturon + diflufenican 7841/B
687/P
Javelin (500 + 62,5 g/l) B
isoproturon + diflufenican + ioxynil 8541/B Azur (400 + 20 + 100 g/l) B
isoproturon + fenoxaprop-P-ethyl +
mefenpyr-diethyl
8997/B Djinn (300 + 16 + 32 g/l) B
isoxaben 7573/B AZ 500 (500 g/l) B
isoxaflutol 9121/B Merlin (75 %) B
isoxaflutol + flufenacet 9546/B Lanox (10 + 48%) B
isoxaflutol-ethyl + foramsulfuron 9395/B Equip (22,5 + 22,5 g/l) B
koolzaadolie 8665/B Actirob B (812 g/l)
/
9629/B Gaon (636,3 g/l)
B
9298/B Natol (812 g/l)
/
9447/B Tipo (842 g/l)
/
8717/B Vegoil S (875 g/l)
B
koolzaadolie + pyrethrinen 9390/B Pyrethro Pro Spruzit Conc
(825,3 + 4,59 g/l)
/
koperhydroxyde 9271/B Belchim Hydro (50 %)
B
9272/B Hydro WG (40 %)
B
9577/B Kocide Opti (30%)
B
8825/B Koperhydroxide WG (40 %)
B
9607/B Ko-Plus (40%)
B
koperoxychloride 7021/B Agrichim Koperoxychloride (50 %)
B
32/B Cuperit (50 %)
B
4091/B Cupravit Forte (50 %)
B
924/B Cuprex 50 % (50 %)
/
8782/B Cuprex 50 % WG (50 %)
/
9187/B Cuprex 50 % WP (50 %)
B
8922/B Curvata (50 %)
/
kresoxim-methyl 8829/B Candit (50%) B
kresoxim-methyl + epoxyconazool 8817/B Allegro (125 + 125 g/l) B
kresoxim-methyl + fenpropimorf 8818/B Mentor (150 + 300 g/l) B
lambda-cyhalothrin 9231/B Karate (100 g/l)
B
9571/B Ninja (100 g/l)
B
9647/B Ravane 50 (50 g/l)
A
251

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
lambda-cyhalothrin + pirimicarb 7978/B Okapi (5 + 100 g/l) B
lenacil 8032/B
9251/B
7755/B
9367/B
8191/B
9250/B
568/P
8911/B
6188/B
linuron 8562/B
8586/B
9073/B
8445/B
9596/B
9597/B
Belchim Lenacil 80 (80 %)
Belchim Lenacil 80 WP (80 %)
Lenacil Protex 500 SC (500 g/l)
Lenatex (80 %)
Lenazar (80 %)
Lenazar WP (80 %)
Radici (80 %)
/
Venzar (80 %)
/
Afalon SC (450 g/l)
A
Certis Linuron 500 SC (500 g/l)
A
Linugan 500 SC (500 g/l)
A
Linurex 50 SC (500 g/l)
A
Linuris 500 SC (500 g/l)
A
Linuron 500 SC (500 g/l)
A
maleïnehydrazide 9193/B Fazor 60 SG (60,6 %) /
mancozeb 8841/B
8915/B
8606/B
7814/B
5016/B
8055/B
8696/B
9036/B
7821/B
8576/B
9621/B
9478/B
9110/B
9369/B
7512/B
7949/P
604/P
608/P
609/P
8864/B
9274/B
9113/B
Agro-Mancozeb 80 WP (80%)
Astraman (80%)
Dequiman MZ WG (75%)
Dequiman MZ WP (80%)
Dithane M 45 (80%)
Dithane WG (75%)
Hermozeb 80 WP (80%)
Indofil M-45 (80%)
Luxan Mancozeb 450 SC (450 g/l)
Mancoplus 75 WG (75%)
Mancoplus 75 WG (75%)
Manfil 75 WG (75%)
Mastana SC (455 g/l)
Milcozebe 75 WG (75%)
Penncozeb (80%)
Penncozeb WG (75%)
Prozeb (80%)
Prozeb WG (75%)
Spoutnik (80%)
mancozeb + benalaxyl 7759/B Galben M (65 + 8 %) B
mancozeb + benalaxyl-M 9613/B Fantic M (65 + 4%) B
mancozeb + benthiavalicarb 9422/B Valbon (70 + 1,75 %) B
mancozeb + cymoxanil 9421/B
8764/B
9520/B
8590/B
9643/B
8842/B
9632/B
643/P
669/P
673/P
9469/B
8882/B
9089/B
Adept (68 + 4,5%)
Belchim Cymoxanil-M (65 + 4,5 %)
Curzate M WG (68 + 4,5 %)
Curzate M WP (65 + 4,5 %)
Cymax (65 + 4,5%)
Cymco (66,6 + 4,5 %)
Cymozeb (65 + 4,5 %)
Palmas (65 + 4,5 %)
Profilux WG (65 + 4,5 %)
Zetanil (65 + 4,5 %)
mancozeb + dimethomorf 8730/B Acrobat Extra WG (66,7 + 7,5 %) B
mancozeb + fenamidone 9357/B Sereno (50 + 10%) B
mancozeb + metalaxyl-M 9475/B Fubol Gold (64 + 3,88 %)
B
9103/B Ridomil Gold Special 68 WP
(64 + 3,88 %)
B
mancozeb + zoxamide 9258/B Unikat Pro (66,7 + 8,3 %) B
mandipropamid 9604/b Revus (250 g/l) /
252
/
/
/
/
/
/
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
maneb 4814/B Trimangol 80 (80 %)
B
9420/B Trimangol WG (75 %)
B
MCPA 8785/B Agroxyl 250 (250 g/l)
B
9157/B Agroxyl 750 (750 g/l)
B
6463/B Hedonal M Forte (750 g/l)
B
8574/B Herbivit 500 SL (500 g/l)
B
2864/B Hormonex 750 (750 g/l)
B
8439/B U 46 M (750 g/l)
B
9310/B U 46 M 750 (750 g/l)
B
MCPA + 2,4-D 8787/B BI-Agroxyl Duo (275 + 275 g/l)
B
6490/B BI-Hedonal Forte (345 + 345 g/l)
B
8503/B Damex Forte (345 + 345 g/l)
B
MCPA + dichloorprop-P +
7618/B Duplosan Super (160 + 310 + 130 g/l) B
mecoprop-P
8784/B Gramix Extra (150 + 340 + 135 g/l) B
9535/B Gramix Super (160 + 310 + 130 g/l) B
8834/B Optica Trio (160 + 310 + 130 g/l)
B
MCPA + fluroxypyr + clopyralid 8171/B Bofix (200 + 40 + 20 g/l)
B
8309/B Dinet (200 + 40 + 20 g/l)
B
9277/B Gazon Net Turbo (200 + 40 + 20 g/l) B
MCPA + bromoxynil-K 5539/B Brominil Vlas (100 + 100 g/l) B
MCPB 5423/B Butizyl (400 g/l)
B
5897/B Tropotox 400 SL (400 g/l)
B
mecoprop-P 7615/B Duplosan KV-P (600 g/l)
B
8733/B Hedonal Optica MCPP-P (600 g/)
B
8786/B Hermoo Mecoprop-P 600 (600 g/l)
B
7991/B Optica MCPP-P (600 g/l)
B
mecoprop-P + bifenox 8303/B Verigal D (308 + 250 g/l) B
mecoprop-P + bifenox + ioxynil 8427/B Foxpro D (260 + 300 + 92 g/l) B
mecoprop-P + carfentrazon-ethyl 8999/B Platform S (60 + 1,5 %) B
mecoprop-P + MCPA +
7618/B Duplosan Super (160 + 310 + 130 g/l) B
dichloorprop-P
8784/B Gramix Extra (135 + 150 + 340 g/l) B
9535/B Gramix Super (130 + 160 + 310 g/l) B
8834/B Optica Trio (130 + 160 + 310 g/l)
B
mefenpyr-diethyl + amidosulfuron +
iodosulfuron-methyl-natrium
9366/B Chekker (12,5 + 12,5 + 1,25%) B
mefenpyr-diethyl + fenoxaprop-Pethyl
8986/B Puma S EW (18,75 + 69 g/l) /
mefenpyr-diethyl +
9242/B Hussar (15 + 5 %)
B
iodosulfuron-methyl-natrium 9576/B Hussar Ultra (300 + 100 g/l)
B
mefenpyr-diethyl +
9372/B Atlantis WG (9 + 0,6 + 3 %) B
iodosulfuron-methyl-natrium +
mesosulfuron-methyl
644/P
mefenpyr-diethyl +
iodosulfuron-methyl-natrium +
mesosulfuron-methyl +
diflufenican
9594/B Allister (27 + 3 + 9 + 150 g/l) B
mefenpyr-diethyl + isoproturon +
fenoxaprop-P-ethyl
8997/B Djinn (32 + 300 + 16 g/l) B
mepanipyrim 9128/B Frupica (50 %) B
mepiquat-chloride
+ ethefon
9286/B Terpal (305 + 155 g/l) B
mesosulfuron-methyl
9372/B Atlantis WG (3 + 0,6 + 9 %) B
+ iodosulfuron-methyl-natrium
+ mefenpyr-diethyl
644/P
mesosulfuron-methyl
+ iodosulfuron-methyl-natrium
+ mefenpyr-diethyl +
diflufenican
9594/B Allister (9 + 3 + 27 + 150 g/l) B
mesotrione 9308/B Callisto (100 g/l) B
mesotrione + terbuthylazin 9501/B
667/P
Calaris (70 + 330 g/l) B
metalaxyl-M + fluazinam 9120/B Epok 600 EC (193,6 + 400 g) B
253

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
metalaxyl-M + cymoxanil + fludioxonil 9513/B Wakil (17 +10 + 5%) /
metalaxyl-M + mancozeb 9475/B
9103/B
metaldehyde 7123/B
4044/B
5453/B
8024/B
7215/B
9622/B
6511/B
9623/B
4305/B
8518/B
3083/B
9240/B
metamitron 8585/B
9246/B
9090/B
9082/B
9066/B
9358/B
9247/B
9161/B
8555/B
9029/B
9293/B
9114/B
7356/B
9211/B
9028/B
9340/B
9570/B
9163/B
9162/B
8563/B
9091/B
9083/B
9046/B
8432/B
9492/B
metamitron + fenmedifam +
desmedifam + ethofumesaat
metamitron + fenmedifam +
ethofumesaat
metam-natrium 8871/B
6525/B
6412/B
7762/B
metazachloor 7362/B
9192/B
9601/B
9381/B
9488/B
metazachloor + quinmerac 8531/B
9591/B
metconazool 8883/B
741/P
Fubol Gold (3,88 + 64 %)
Ridomil Gold Special 68 WP
(3,88 + 64%)
Agrichim Slakkendood (6%)
Arionex Granulaat (6%)
Caragoal GR (6%)
Compo Antislak Plus (6%)
KB Slak ‘S’ (6%)
Limagold (6%)
Limaslak Pro (6%)
Limmax (6%)
Limort (6%)
Metarex RB (6%)
Metason (6%)
Slugran RB (5%)
Agrichim Metamitron (700 g/l)
Agrichim Metamitron WG (70%)
Allitron 700 SC (700 g/l)
Allitron WG (70%)
Barclay Seismic (70%)
Beetix 700 SC (700 g/l)
Beetix 70 WG (70%)
Bettatronex 700 SC (700 g/l)
Chief (70%)
Corner (70%)
Corner SC (700 g/l)
Goltix 700 SC (700 g/l)
Goltix WG (70%)
Kombo SC (700 g/l)
Kombo WG (70%)
Metafol 700 SC (700 g/l)
Metaliq 700 SC (700 g/l)
Metatron SC (700 g/l)
Metatron WG (70%)
Metomat (700 g/l)
Mitron SC (700 g/l)
Mitron WG (70%)
MM-70 (70%)
Tornado (700 g/l)
Trema (700 g/l)
B
B
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
B
/
B
/
B
/
/
B
B
B
B
B
B
B
B
/
/
B
/
/
B
/
B
/
B
/
9337/B Betanal Quattro (200 + 60 +
20 + 100 g/l)
9124/B Femo (153 + 51 + 51 g/l) /
Metham-Na (515 g/l)
Monam (510 g/l)
Solasan (510 g/l)
Terrasan (510 g/l)
Butisan S (500 g/l)
Fuego (500 g/l)
Metazachloor SC 500 (500 g/l)
Rapsan 500 SC (500 g/l)
Sultan 500 SC
Butisan Plus (400 + 100 g/l)
Rapsan TDI (400 + 100 g/l)
A
A
A
A
B
B
B
B
B
B
B
Caramba 60 SL (60 g/l) B
methabenzthiazuron 9055/B Sniper (70 %) /
254

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
methiocarb
lokaas slakken
8977/B Mesurol Garden (1%)
B
9210/B Mesurol Pro (4%)
B
zaadbehandeling
7385/B Mesurol FS 500 (500 g/l)
A
insecticide
8583/B Mesurol SC 500 (500 g/l)
A
metiram 7634/B Polyram WG (80 %) B
metiram + cymoxanil 8613/B Aviso WG (64 + 4,8 %) B
S-metolachloor 9244/B
582/P
Dual Gold (960 g/l) B
metosulam + flufenacet 9032/B Terano (2,5 + 60 %) B
metrafenone 9511/B Flexity (300 g/l) B
metribuzin 8982/B Lanxess Metribuzin 70 WG (70%)
B
9071/B Metriphar 70 % WG (70%)
B
8962/B Metrizin (70 %)
B
9611/B Metrizin WG (70%)
B
8936/B Mistral (70 %)
B
9098/B Oxamis (70 %)
B
7182/B Sencor WG (70 %)
B
9151/B Tuberon (480 g/l)
B
metribuzin + flufenacet 9026/B Artist (17,5 + 24 %) B
metsulfuron-methyl 9551/B Accurate (20%)
/
9450/B Allie (20 %)
/
9552/B Deft (20%)
/
9482/B Finy (20 %)
/
9481/B Isomexx (20 %)
/
9536/B Pike (20%)
/
metsulfuron-methyl + carfentrazonethyl
9003/B Allie Express (10 + 40 %) B
metsulfuron-methyl +
8994/B Lexus XPE (16,7 + 33,3 %) /
flupyrsulfuron-methyl
613/P
metsulfuron-methyl +
thifensulfuron-methyl
9510/B Harmony M (40 + 4 %) /
minerale olie Zie paraffineolie
myclobutanil 9064/B Systhane 20 EW (200 g/l)
B
9065/B Systhane 24 EC (240 g/l)
B
napropamide 7716/B Devrinol (450 g/l) B
nicosulfuron 9626/B Accent (75%)
/
8688/B
654/P
Samson 4 SC (40 g/l)
B
9595/B Samson Extra 60 OD (60 g/l)
B
oxamyl 8308/B Vydate CHL (250 g/l)
A
6591/B Vydate 10 G (10 %)
A
paraffineolie 7676/B Bio-Top (730 g/l)
/
9039/B FCS-Stopvir (800 g/l)
/
8824/B Oviphyt (817 g/l)
/
7887/B Protex-Oil 850 g/l (850 g/l)
/
7637/B Top Oil S (800 g/l)
/
7693/B Vegelux Super Mineral (832 g/l)
/
9403/B Weed-Oil (800 g/l)
/
penconazool 7579/B Topaz (100 g/l)
B
9365/B Topenco 100 EC (100 g/l)
B
pencycuron 9370/B Certis Pencycuron 12,5 % DS (12,5%) B
9443/B Certis Pencycuron 250 SC (250 g/l)
B
9415/B Curon SC (250 g/l)
/
7482/B Monceren (12,5 %)
/
9383/B Tubercare 12,5 DS (12,5 %)
/
pendimethalin 7957/B
691/P
695/P
Stomp 400 SC (400 g/l) /
pendimethalin + flufenacet 9316/B
696/P
Malibu (300 + 60 g/l) B
pendimethalin + picolinafen 9479/B Celtic (320 + 16 g/l) /
255

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
pethoxamide 9504/B Successor 600 (600 g/l) B
picolinafen + pendimethalin 9479/B Celtic (16 + 320 g/l) /
picoxystrobine 9323/B Acanto (250 g/l) /
pinoxaden + cloquintocet-mexyl 9603/B Axeo (50 + 12,5 g/l)
B
9602/B Axial (50 + 12,5 g/l)
B
pinoxaden + cloquintocet-mexyl + 9640/B Timok (25 + 6,5 + 25 g/l)
B
clodinafop-propargyl
9639/B Traxos (25 + 6,5 + 25 g/l)
B
piperonylbutoxide + pyrethrinen 9267/B Bio-Pyretrex (255 + 20 g/l) /
pirimicarb 8756/B Agrichim Pirimicarb (50 %)
A
6640/B Pirimor (50 %)
A
pirimicarb + lambda-cyhalothrin 7978/B Okapi (100 + 5 g/l) B
plantaardige olie (koolzaadolie) 8665/B Actirob B (812 g/l) /
prochloraz 8644/B
9051/B
7444/B
594/P
7322/B
668/P
8510/B
Mirage 45 E (450 g/l)
Sporex (450 g/l)
Sporgon (46 %)
Sportak (450 g/l)
Sportak EW (450 g/l)
prochloraz als zaadontsmetter 7611/B Prelude 20 LS (200 g/l) B
prochloraz + fluquinconazool 9156/B Flamenco Plus (174 + 54 g/l) B
prochloraz + propiconazool 9013/B Bumper P (400 + 90 g/l) B
prochloraz + triticonazool 9486/B Kinto Duo (60 + 20 g/l) /
propachloor 8326/B
8500/B
9590/B
7030/B
propamocarb 7299/B
9418/B
8672/B
603/P
661/P
681/P
713/P
731/P
propamocarb + chloorthalonil 8698/B
680/P
Profile (480 g/l)
Prolex 500 SC (480 g/l)
Prolex 500 SC (500 g/l)
Ramrod SC (480 g/l)
Previcur N (722 g/l)
Propeller (722 g/l)
Proplant (722 g/l)
B
/
B
B
B
/
B
B
B
B
B
B
B
Tattoo C (375 + 375 g/l) B
propamocarb + cymoxanil 9565/B Proxanil (400 + 50 g/l) B
propamocarb + fluopicolide 9650/B Infinito (625 + 62,5 g/l) B
propaquizafop (+ additief) 8514/B Agil (100 g/l)
B
9519/B Agil 100 EC
B
propiconazool 9022/B Bumper 25 EC (250 g/l)
/
7179/B Tilt (250 g/l)
B
propiconazool + cyproconazool 9062/B Alto Extra (250 + 160 g/l) B
propiconazool + cyprodinil 8803/B Stereo (62,5 + 250 g/l) B
propiconazool + difenoconazool 8648/B Armure (150 + 150 g/l) B
propiconazool + prochloraz 9013/B Bumper P (90 + 400 g/l) B
propiconazool + trifloxystrobine 9146/B Rombus 250 DC (125 + 125 g/l) /
propoxycarbazone-Na 9288/B Attribut (70%) /
propyzamide 6374/B Kerb 50 (50 %)
B
9606/B Kerb 400 SC (400 g/l)
B
prosulfocarb 7864/B Defi (800 g/l)
B
9483/B Roxy EC (800 g/l)
B
prothioconazool 9446/B Input Pro (250 g/l) B
prothioconazool + fluoxastrobin 9575/B Bariton (37,5 + 37,5 g/l)
B
9458/B Fandango (100 + 100 g/l)
/
prothioconazool + tebuconazool 9515/B Prosaro (125 + 125 g/l) B
prothioconazool + trifloxystrobine 9634/B Delaro (175 + 150 g/l) B
pymetrozin 9398/B
701/P
Plenum (50 %) B
pyraclostrobin 9605/B Comet (250 g/l) B
256

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
pyraclostrobin + boscalid 9429/B Signum (6,7 + 26,7%) B
pyraclostrobin + epoxyconazool 9290/B Opera (133 + 50 g/l) B
pyraclostrobin + fenpropimorf +
epoxyconazool
9373/B Diamant (114,3 + 214,3 + 42,9 %) B
pyraflufen-etyl 9541/B Kabuki (26,5 g/l)
B
9540/B Quickdown (26,5 g/l)
B
pyraflufen-etyl + bifenox 9078/B Milan (9 + 500 g/l) /
pyrethrinen + koolzaadolie 9390/B Pyrethro Pro Spruzit Conc (4,59 +
825,3 g/l)
/
pyrethrinen + piperonylbutoxide 9267/B Bio-Pyretrex (20 + 255 g/l) /
pyridaat 7911/B Lentagran 45 WP (45 %) B
pyridaben 9427/B Sanmite WP (20%) B
pyrimethanil 9380/B Pyrus 400 SC (400 g/l)
/
8579/B
702/P
Scala (400 g/l)
/
quinmerac + chloridazon 9304/B Fiesta New (60 + 360 g/l)
B
9554/B Pyroquin TDI (60 + 360 g/l)
B
9555/B Pyroquin Turbo (50 + 400 g/l)
B
quinmerac + metazachloor 8531/B Butisan Plus (100 + 400 g/l)
B
9591/B Rapsan TDI (100 + 400 g/l)
B
quinoxyfen 9063/B Fortress (500 g/l) B
quizalofop-ethyl-D 9348/B Pilot (50 g/l)
B
8612/B Targa Prestige (50 g/l)
B
rimsulfuron 8334/B
574/P
624/P
659/P
678/P
738/P
Titus (25 %) /
silthiofam 9265/B Latitude (125 g/l) /
S-metolachloor 9244/B
582/P
Dual Gold (960 g/l) B
S-metolachloor + terbuthylazin 9598/B
705/P
725/P
Primagram Gold (312,5 + 187,5 g/l) B
spinosad 9557/B Conserve (120 g/l)
/
9275/B Tracer (480 g/l)
/
spiroxamine 8923/B Impulse (500 g/l) B
sulcotrion 8452/B
583/P
656/P
Mikado (300 g/l) B
sulfosulfuron 9158/B Monitor (80 %) /
tebuconazool 8354/B Horizon EW (250 g/l)
B
9470/B Riza (250 g/l)
B
9491/B Tebustar (250 g/l)
B
tebuconazool + prothioconazool 9515/B Prosaro (125 + 125 g/l) B
tebuconazool + triazoxide 8848/B Raxil S (20 + 20 g/l) /
tebuconazool + triazoxide +
imidacloprid
8955/B Gaucho Orge (15 + 10 + 350 g/l) B
tebuconazool + trifloxystrobine 9484/B Nativo 75 WG (50 + 25 %) B
tebufenpyrad 8908/B Masai 25 WG (25 %)
B
8435/B Masai 20 WP (20 %)
B
tefluthrin 7744/B Force (200 g/l) B
tefluthrin + fludioxonil +
anthrachinon
8952/B Austral Plus (40 + 10 + 100 g/l) /
tefluthrin + imidacloprid 9363/B Gaucho Primo (17,8 + 400 g/l)
B
9234/B Montur 190 FS (40 + 150 g/L)
B
tepraloxydim 9281/B Aramo (50 g/l)
B
9628/B Tanagra (50 g/l)
B
terbuthylazin + bentazon 9093/B Laddok T (200 + 200 g/l)
B
8173/B Terbuzon (200 + 200 g/l)
A
257

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
terbuthylazin + bromoxynil 8639/B Bromoterb SC (300 + 200 g/l) B
terbuthylazin + flufenacet 9495/B Aspect T (333 + 200 g/l)
B
9608/B Promess (333 + 200 g/l)
B
terbuthylazin + mesotrione 9501/B
667/P
Calaris (330 + 70 g/l) B
terbuthylazin + S-metolachloor 9598/B
705/P
725/P
Primagram Gold (187,5 + 312,5 g/l) B
tetraconazool 8902/B Eminent (125 g/l)
/
9566/B Eminent (125 g/l)
/
thiabendazool 9245/B Tecto (500 g/l) B
thiabendazool + imazalil 7989/B Lirotect Super (250 + 125 g/l) B
thiacloprid 9545/B Biscaya 240 OD (240 g/l)
B
9352/B Calypso (480 g/l)
B
thiamethoxam 9335/B Cruiser (70%) /
thifensulfuron-methyl 9509/B Harmony Pasture (75 %) /
thifensulfuron-methyl
+ metsulfuron-methyl
9510/B Harmony M (4 + 40 %) /
thiofanaat-methyl 7057/B Topsin M 500 SC (500 g/l)
B
8666/B Topsin M 70 WG (70 %)
B
thiram (TMTD) 9116/B Foram 80 WG (80 %)
B
7593/B Hermosan 80 WG (80 %)
B
5478/B Certis Thiram 100 DP (10 %)
B
7651/B Pomarsol WG (80 %)
B
6019/B Thiram 80 WP (80%)
B
8408/B TMTD 98% Satec (98%)
B
tolclofos-methyl 8748/B Rizolex 500 SC (500 g/l) B
topramezone + dimethenamide 9635/B Clio Elite (32 + 538 g/l) A
triadimenol 7544/B Exact (50 g/l)
/
9394/B Shavit 250 EC (250 g/l)
B
tri-allaat 7785/B Avadex 480 (480 g/l) B
triazoxide + tebuconazool 8848/B Raxil S (20 + 20 g/l) /
triazoxide + tebuconazool +
imidacloprid
8955/B Gaucho Orge (10 + 15 + 350 g/l) B
tribenuron-methyl 9581/B Cameo (50%) B
triclopyr 7208/B Garlon (480 g/l)
B
9359/B Luoxyl 480 (480 g/l)
B
7148/B Mutan (100 g/l)
B
9266/B Triptic (100 g/l)
B
9044/B Tribel 100 (100 g/l)
B
8874/B Tribel Forte (480 g/l)
B
8582/B Tri-But (100 g/l)
B
triclopyr + 2,4-D 9497/B Genoxone (103,6 + 93 g/l) B
trifloxystrobine 9147/B Twist 125 DC (125 g/l)
B
9378/B Twist 500 SC (500 g/l)
B
trifloxystrobine + cyproconazool 9145/B Sphere 267,5 DC (187,5 + 80 g/l) B
trifloxystrobine + propiconazool 9146/B Rombus 250 DC (125 + 125 g/l) /
trifloxystrobine + prothioconazool 9634/B Delaro (150 + 175 g/l) B
trifloxystrobine + tebuconazool 9484/B Nativo 75 WG (25 + 50 %) B
triflumizool 8512/B Rocket (150 g/l) B
triflusulfuron-methyl 8475/B Safari (50 %) B
trinexapac-ethyl 9201/B Moddus (250 g/l) B
triticonazool + prochloraz 9486/B Kinto Duo (20 + 60 g/l) /
zetacypermethrine 8476/B Fury 100 EW (100 g/l)
B
9636/B Satel (100 g/l)
B
ziram 7594/B Thionic Express (76 %) B
zoxamide + mancozeb 9258/B Unikat Pro (8,3 + 66,7 %) B
258

Werkzame stof(fen) Erk. nr. Handelsnaam Klasse
zwavel 8775/B
6676/B
9185/B
5558/B
8490/B
9442/B
9221/B
5700/B
Cosavet (80 %)
Hermovit (78 %)
Kumulus WG (80 %)
Spuitzwavel 800 WG (80 %)
Microsulfo (80 %)
Microthiol Special (80%)
Sulfovit Super (80 %)
Thiovit Jet (80 %)
/
/
/
/
/
/
/
/
259

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
9549/B Aako Chlortoluron 500 SC ( 500 g/l) chloortoluron B
9323/B Acanto (250 g/l) picoxystrobine /
9558/B Acaramik (18 g/l) Abamectine B
9626/B Accent (75%) Nicosulfuron /
9551/B Accurate (20%) metsulfuron-methyl /
8730/B Acrobat Extra WG (66,7 + 7,5 %) mancozeb + dimethomorf B
8665/B Actirob B (812 g/l) koolzaadolie /
9421/B Adept (4,5 + 68 %) cymoxanil + mancozeb B
8562/B Afalon SC (450 g/l) linuron A
8760/B Agbac
(32.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
Bacillus thuringiensis kurstaki B
8514/B Agil (100 g/l) propaquizafop (+ additief) B
8059/B Agrichim Bentazon (480 g/l) bentazon B
8268/B Agrichim Carbendazim SC (500 g/l) carbendazim A
7044/B Agrichim Chloridazon SC (430 g/l) chloridazon B
9220/B Agrichim Dicamba 480 (480 g/l) dicamba /
7171/B Agrichim Dimethoaat (400 g/l) dimethoaat B
8393/B Agrichim Ethefon (480 g/l) ethefon A
8237/B Agrichim Ethofumesaat (200 g/l) ethofumesaat B
9172/B Agrichim Ethofumesaat / Fenmedifam
95/100 EC (95 + 100 g/l)
ethofumesaat + fenmedifam B
8139/B Agrichim Ethofumesaat SC (500 g/l) ethofumesaat /
8140/B Agrichim Fenmedifam (160 g/l) fenmedifam B
8178/B Agrichim Glyfosaat 360 (360 g/l) glyfosaat IPA
(= glyfosaat isopropylamine zout)
B
7069/B Agrichim Kiemremmer (1 %) chloorprofam * als kiemremmer B
7021/B Agrichim Koperoxychloride (50 %) koperoxychloride B
8585/B Agrichim Metamitron (700 g/l) metamitron B
9246/B Agrichim Metamitron WG (70%) metamitron /
8756/B Agrichim Pirimicarb (50 %) pirimicarb A
7123/B Agrichim Slakkendood (6%) metaldehyde /
9189/B Agriguard Chlormequat 720 (720 g/l) chloormequat B
9182/B Agro CCC 720 (720 g/l) chloormequat B
9009/B Agro-Glyfo 360 (360 g/l) glyfosaat IPA
(= glyfosaat isopropylamine zout)
B
8841/B Agro-Mancozeb 80 WP (80%) mancozeb B
8785/B Agroxyl 250 (250 g/l) MCPA B
9157/B Agroxyl 750 (750 g/l) MCPA B
9563/B Aliacine (400 g/l) chloorprofam B
8692/B Aliette WG (80 %) fosethyl B
8817/B Allegro (125 + 125 g/l) epoxyconazool + kresoxim-methyl B
9450/B Allie (20 %) metsulfuron-methyl /
9003/B Allie Express (10 + 40 %) metsulfuron-methyl + carfentrazonethyl
B
9594/B Allister (150 + 3 + 9 + 27 g/l) diflufenican + iodosulfuron-methylnatruim
+ mesosulfuron-methyl +
mefenpyr-diethyl
B
9090/B Allitron 700 SC (700 g/l) metamitron B
9082/B Allitron WG (70%) metamitron /
9062/B Alto Extra (160 + 250 g/l) cyproconazool + propiconazool B
9624/B Amega (360 g/l) glyfosaat IPA B
1648/B Aminex (500 g/l) 2,4-D aminezout B
8898/B
627/P
738/B
Amistar (250 g/l) azoxystrobin /
9493/B Amistar Opti (400 + 80 g/l) chloorthalonil + azoxystrobin B
9503/B Amistar Xtra (200 + 80 g/l) azoxystrobin + cyproconazool B
7477/B
670/P
Apollo (500 g/l) clofentezin /
9281/B Aramo (50 g/l) tepraloxydim B
260

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
6897/B
698/P
Arelon L (500 g/l) isoproturon B
4044/B Arionex Granulaat (6%) metaldehyde /
8648/B Armure (150 + 150 g/l) difenoconazool + propiconazool B
9026/B Artist (17,5 + 24 %) metribuzin + flufenacet B
7064/B Arvest (480 g/l) ethefon B
9495/B Aspect T (200 + 333 g/l) flufenacet + terbuthylazin B
8915/B Astraman (80%) mancozeb B
7050/B Asufarm (400 g/l) asulam /
8781/B Asulam 400 SL (400 g/l) asulam B
7914/B Asulam Protex 400 g/l(400 g/l) asulam B
6400/B Asulox (400 g/l) asulam B
9396/B Asultran (400 g/l) asulam B
9508/B Ataco (1 + 100 g/l) florasulam + fluroxypyr B
9372/B Atlantis WG (0,6 + 3 + 9%) iodosulfuron-methyl-natrium +
B
644/P
mesosulfuron-methyl +
mefenpyr-diethyl
9288/B Attribut (70%) propoxycarbazone-Na /
9107/B Augur (500 g/l) isoproturon B
8983/B Aurora (50 %) carfentrazon-ethyl B
9393/B Aurora 40 WG (40%) carfentrazon-ethyl B
8952/B Austral Plus (10 + 40 + 100 g/l) fludioxynyl + tefluthrin + anthrachinon /
7785/B Avadex 480 (480 g/l) tri-allaat B
8613/B Aviso WG (4,8 + 64 %) cymoxanil + metiram B
9603/B Axeo (50 + 12,5 g/l) pinoxaden + cloquintocet-mexyl B
9602/B Axial (50 + 12,5 g/l) pinoxaden + cloquintocet-mexyl B
7573/B AZ 500 (500 g/l) isoxaben B
8541/B Azur (100 + 400 + 20 g/l) ioxynil + isoproturon + diflufenican B
9127/B Bacara (100 + 250 g/l) diflufenican + flurtamone /
7954/B Banvel (480 g/l) dicamba /
8421/B Barclay Gallup (360 g/l) glyfosaat IPA B
8990/B Barclay Holdup 720 (720 g/l) chloormequat B
8948/B Barclay Holdup 750 (750 g/l) chloormequat B
9066/B Barclay Seismic (70%) metamitron B
8194/B Barclay Stapler 200 (200 g/l) ethofumesaat B
9052/B Barclay Stapler SC (500 g/l) ethofumesaat /
9575/B Bariton (37,5 + 37,5 g/l) fluoxastrobin + prothioconazool B
2641/B Barsprout (1 %) chloorprofam * als kiemremmer B
8771/B Basagran SG (87 %) bentazon B
5675/B Basamid (97 %) dazomet B
8464/B Basta S (150 g/l) glufosinaat-ammonium B
8633/B Baycor SC 500 (500 g/l) bitertanol B
7433/B Baythroid EC 050 (50 g/l) cyfluthrin B
9592/B Bazooka (200 g/l) imidacloprid B
8790/B BC 720 CCC (720 g/l) chloormequat B
9362/B BCP Chloridazon 430 SC (430 g/l) chloridazon B
9524/B BCP Chloridazon 520 SC (520 g/l) chloridazon B
9358/B Beetix 700 SC (700 g/l) metamitron /
9247/B Beetix 70 WG (70%) metamitron /
8887/B Belchim Ethefon Plus (480 g/l) ethefon A
9271/B Belchim Hydro (50 %) koperhydroxyde B
8032/B Belchim Lenacil 80 (80 %) lenacil /
9251/B Belchim Lenacil 80 WP (80 %) lenacil /
7384/B Belcocel 750 (750 g/l) chloormequat B
9525/B Benefex 180 EC (180 g/l) benfluralin B
9072/B Benflugan 180 EC (180 g/l) benfluralin B
7662/B Beta-Clean (160 g/l) fenmedifam B
8066/B Betaduo (94 + 97 g/l) ethofumesaat + fenmedifam B
261

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
9453/B Betanal Elite (112 + 71 + 91 g/l) ethofumesaat + desmedifam +
fenmedifam
/
9289/B Betanal Expert (151 + 25 + 75 g/l) ethofumesaat + desmedifam +
fenmedifam
/
9337/B Betanal Quattro (100 + 200 +
ethofumesaat + metamitron +
/
60 + 20 g/l)
fenmedifam + desmedifam
9413/B Betanal SE (160 g/l) fenmedifam /
8938/B Beta - Sure (128 + 16 + 62 g/l) ethofumesaat + desmedifam +
fenmedifam
B
9205/B Beta-Team (152 + 25 + 75 g/l) ethofumesaat + desmedifam +
fenmedifam
B
9412/B Betosip 160 (160 g/l) fenmedifam /
9424/B Betosip Forte SC (471 g/l) fenmedifam B
9161/B Bettatronex 700 SC (700 g/l) metamitron B
9050/B Better SC (430 g/l) chloridazon B
8787/B BI-Agroxil Duo (275 + 275 g/l) 2,4-D + MCPA B
8712/B Bietazol 520 (520 g/l) chloridazon /
8542/B Bifenix N (166 + 333 g/l) bifenox + isoproturon B
6490/B BI-Hedonal Forte (345 + 345 g/l) 2,4-D + MCPA B
9134/B Bingo (200 g/l) cinidon-ethyl B
9267/B Bio-Pyretrex (255 + 20 g/l) piperonylbutoxide + pyrethrinen /
7676/B Bio-Top (730 g/l) paraffineolie /
8751/B Birgin Net (1 %) chloorprofam * als kiemremmer B
9545/B Biscaya 240 OD (240 g/l) thiacloprid B
9368/B Bistar (80 g/l) bifenthrin B
8171/B Bofix (20 + 40 + 200 g/l) clopyralid + fluroxypyr + MCPA B
9612/B Bofort (30 + 100 g/l) aminopyralide + fluroxypyr B
7186/B Bonalan (180 g/l) benfluralin B
9137/B Booster 520 (520 g/l) chloridazon /
9534/B Boyano (500 g/l) fluazinam B
7003/B
724/P
726/P
Bravo (500 g/l) chloorthalonil B
9414/B Bravo XTRA (375 + 40 g/l) chloorthalonil + cyproconazool B
5539/B Brominil Vlas (100 + 100 g/l) bromoxynil-K + MCPA-K B
8639/B Bromoterb SC (200 + 300 g/l) bromoxynil + terbuthylazin B
7569/B Buctril (225 g/l) bromoxynil-ester A
8597/B Buggy 36 SG (36%) glyfosaat IPA B
9022/B Bumper 25 EC (250 g/l) propiconazool /
9013/B Bumper P (400 + 90 g/l) prochloraz + propiconazool B
8531/B Butisan Plus (100 + 400 g/l) quinmerac + metazachloor B
7362/B Butisan S (500 g/l) metazachloor B
5423/B Butizyl (400 g/l) MCPB B
8878/B Caddy 240 EC (240 g/l) cyproconazool B
9501/B
667/P
Calaris (70 + 330 g/l) mesotrione + terbuthylazin B
9011/B Calipuron (500 g/l) isoproturon B
9308/B Callisto (100 g/l) mesotrione B
9352/B Calypso (480 g/l) thiacloprid B
9581/B Cameo (50%) tribenuron-methyl B
8829/B Candit (50%) kresoxim-methyl B
9582/B Cantus (50%) boscalid /
8873/B Capitan 25 EW (250 g/l) flusilazool A
8759/B Captan 80 WG (80 %) captan B
8879/B Capture (200 + 300 + 50 g/l) ioxynil + bromoxynil + diflufenican B
5453/B Caragoal GR (6%) metaldehyde /
8883/B
741/P
Caramba 60 SL (60 g/l) metconazool B
9397/B Carburame (305 g/l) carbeetamide B
9269/B Celest (25 g/l) fludioxonil /
262

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
9479/B Celtic (320 + 16 g/l) pendimethalin + picolinafen /
8925/B Centium 36 CS (360 g/l) clomazon /
9386/B Cerafon (480 g/l) ethefon B
7936/B
658/P
Challenge (600 g/l) aclonifen /
9518/B Belem (200 g/l) imidacloprid B
9164/B Charisma (100 + 106,6 g/l) famoxadone + flusilazool A
9366/B Chekker (1,25 + 12,5 + 12,5%) iodosulfuron-methyl-natrium +
amidosulfuron + mefenpyr-diethyl
B
9440/B Chiconex 180 EC (180 g/l) benfluralin B
8555/B Chief (70%) metamitron B
7497/B Chipco Green (250 g/l) iprodione A
7980/B Chloortoluron 500 SC (500 g/l) chloortoluron B
6931/B Chlordex SC (430 g/l) chloridazon B
8394/B Chlordex WG (65%) chloridazon /
9580/B Citadelle (40 + 375 g/l) cyproconazool + chloorthalonil B
9206/B Clinic (360 g/l) glyfosaat IPA B
9635/B Clio Elite (32 + 538 g/l) topramezone + dimethenamide-P A
9081/B Cliophar 100 SL (100 g/l) clopyralid /
9605/B Comet (250 g/l) pyraclostrobin B
8024/B Compo Antislak Plus (6%) metaldehyde /
8686/B Confidor 200 SL (200 g/l) imidacloprid /
8731/B Conqueror S (128 + 16 + 62 g/l) ethofumesaat + desmedifam +
fenmedifam
B
7313/B Corbel (750 g/l) fenpropimorf B
9029/B Corner (70%) metamitron B
9293/B Corner SC (700 g/l) metamitron B
8934/B Corzal (157 g/l) fenmedifam /
8775/B Cosavet (80 %) zwavel /
9263/B Cosmic (360 g/l) glyfosaat IPA /
9335/B Cruiser (70%) thiamethoxam /
32/B Cuperit (50 %) koperoxychloride B
4091/B Cupravit Forte (50 %) koperoxychloride B
924/B Cuprex 50 % (50 %) koperoxychloride /
8782/B Cuprex 50 % WG (50 %) koperoxychloride B
9187/B Cuprex 50 % WP (50 %) koperoxychloride B
9415/B Curon SC (250 g/l) pencycuron /
8922/B Curvata (50 %) koperoxychloride /
9520/B Curzate M WG (68 + 4,5%) mancozeb + cymoxanil B
8590/B Curzate M WP (4,5 + 65 %) cymoxanil + mancozeb B
8679/B Cycocel 75 (750 g/l) chloormequat B
8800/B Cycofix 750 (750 g/l) chloormequat B
9643/B Cymax (65 + 4,5 %) mancozeb + cymoxanil B
9537/B Cymbal (45%) cymoxanil B
8842/B Cymco (66,6 + 4,5%) mancozeb + cymoxanil B
9632/B
643/P
669/P
673/P
Cymozeb (65 + 4,5 %) mancozeb + cymoxanil B
8918/B Cymtop 100 (100 g/l) cypermethrin B
8826/B Cyren 4 E (480 g/l) chloorpyrifos B
8653/B Cytox (100 g/l) cypermethrin B
5236/B Damex (275 + 275 g/l) 2,4-D + MCPA B
8503/B Damex Forte (345 + 345 g/l) 2,4-D + MCPA B
8720/B Danadim Progress 400 EC (400 g/l) dimethoaat B
6445/B De Ceuster-CP (1600 g/l) chloorpicrine A
7172/B Decis EC 2,5 (25 g/l) deltamethrin B
8805/B Decis Micro (6,25 %) deltamethrin A
7864/B Defi (800 g/l) prosulfocarb B
9552/B Deft (20%) metsulfuron-methyl /
263

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
8850/B
727/P
Delan 70 WG (70 %) dithianon B
9634/B Delaro (175 + 150 g/l) prothioconazool + trifloxystrobine B
8606/B Dequiman MZ WG (75%) mancozeb B
7814/B Dequiman MZ WP (80%) mancozeb B
9364/B Destroyer 480 EC (480 g/l) chloorpyrifos B
7716/B Devrinol (450 g/l) napropamide B
9346/B Diabolo SL (100 g/l) imazalil B
9373/B Diamant (214,3 + 114,3 + 42,9%) fenpropimorf + pyraclostrobin +
epoxyconazool
B
9411/B Dianal 160 (160 g/l) fenmedifam /
9400/B Dianal 471 (471 g/l) fenmedifam B
9454/B Difcor 250 EC (250 g/l) difenoconazool B
9408/B Diflanil 500 SC (500 g/l) diflufenican /
9528/B Dimistar Progress (400 g/l) dimethoaat B
8165/B Dimistar Progress 400 EC (400 g/l) dimethoaat B
8309/B Dinet (20 + 40 + 200 g/l) clopyralid + fluroxypyr + MCPA B
6256/B Dipel WP
(16.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
Bacillus thuringiensis kurstaki B
9584/B
672/P
Diquanet (200 g/l) diquat A
5016/B Dithane M 45 (80%) mancozeb B
8055/B Dithane WG (75%) mancozeb B
8997/B Djinn (16 + 300 + 32 g/l) fenoxaprop-P-ethyl + isoproturon (+
mefenpyr-diethyl)
B
9244/B
582/P
Dual Gold (960 g/l) S-metolachloor B
7616/B Duplosan DP-P (600 g/l) dichloorprop-P B
7615/B Duplosan KV-P (600 g/l) mecoprop-P B
7618/B Duplosan Super (160 + 310 + 130 g/l) MCPA + dichloorprop-P + mecoprop-P B
8195/B Dursban 480 (480 g/l) chloorpyrifos B
8196/B Dursban 5 G (5 %) chloorpyrifos /
8617/B Dynamo SE (115 + 15 + 75 g/l) ethofumesaat + desmedifam +
fenmedifam
B
8902/B Eminent (125 g/l) tetraconazool /
9566/B Eminent (125 g/l) tetraconazool /
9633/B Enkor Plus (200 g/l) diquat A
9120/B Epok 600 EC (193,6 + 400 g) metalaxyl-M + fluazinam B
9395/B Equip (22,5 + 22,5 g/l) foramsulfuron + isoxadifen-ethyl B
9361/B Escar-Go tegen slakken – Ferramol (1%) ijzerfosfaat /
8126/B Ethefix (480 g/l) ethefon A
9202/B Ethefon Classic (480 g/l) ethefon B
7775/B Ethefon-Protex 480 g/l (480 g/l) ethefon A
9498/B Ethefon 480 SL (480 g/l) ethefon A
9388/B Etheplus (480 g/l) ethefon A
8090/B Ethomat 500 (500 g/l) ethofumesaat /
7110/B Ethosin Forte SC (500 g/l) ethofumesaat /
7544/B Exact (50 g/l) triadimenol /
9642/B Falcon (200 g/l) diquat A
9458/B Fandango (100 + 100 g/l) fluoxastrobin + prothioconazool /
9613/B Fantic M (4 + 65%) benalaxyl-M + mancozeb B
8958/B Fastac (50 g/l) alpha-cypermethrin B
9193/B Fazor 60 SG (60,6 %) maleïnehydrazide /
9039/B FCS-Stopvir (800 g/l) paraffineolie /
9641/B Fenmedifam 320 (320 g/l) fenmedifam /
9124/B Femo (51 + 51 + 153 g/l) ethofumesaat + fenmedifam +
metamitron
/
9500/B Fenomenal (6 + 60%) fenamidone + fosethyl B
9304/B Fiesta New (360 + 60 g/l) chloridazon + quinmerac B
9338/B Finale (150 g/l) glufosinaat-ammonium B
264

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
9482/B Finy (20 %) metsulfuron-methyl /
8998/B Flamenco (100 g/l) fluquinconazool A
9156/B Flamenco Plus (174 + 54 g/l) prochloraz + fluquinconazool B
9511/B Flexity (300 g/l) metrafenone B
9462/B Floramite 240 SC (240 g/l) bifenazaat B
8678/B Flordimex 480 (480 g/l) ethefon A
9512/B Floxy (180 g/l) fluroxypyr B
9506/B Flurostar 180 (180 g/l) fluroxypyr B
8905/B Focus Plus (100 g/l) cycloxydimee B
9116/B Foram 80 WG (80 %) thiram (TMTD) B
7744/B Force (200 g/l) tefluthrin B
9063/B Fortress (500 g/l) quinoxyfen B
8427/B Foxpro D (260 + 300 + 92 g/l) mecoprop-P + bifenox + ioxynil B
7435/B Frigate (800 g/l) geëtoxyleerde vetzuren A
9387/B Frontier Elite (720 g/l) dimethenamide-P B
9128/B Frupica (50 %) mepanipyrim B
9475/B Fubol Gold (3,88 + 64 %) metalaxyl-M + mancozeb B
9192/B Fuego (500 g/l) metazachloor B
8310/B Fumesin (500 g/l) ethofumesaat /
6871/B Fungaflor (200 g/l) imazalil A
8476/B Fury 100 EW (100 g/l) zetacypermethrine B
7621/B Fusilade (250 g/l) fluazifop-P-butyl B
9476/B
742/P
Fusilade Max (125 g/l) fluazifop-P-butyl B
7759/B Galben M (65 + 8 %) mancozeb + benalaxyl B
9629/B Gaon (636,3 g/l) koolzaadolie B
7208/B Garlon (480 g/l) triclopyr B
8330/B Gaucho 70 WS (70 %) imidacloprid B
9043/B Gaucho Blé (125 + 175 + 37,5 g/l) anthrachinon + imidacloprid +
bitertanol
B
8955/B Gaucho Orge (10 + 15 + 350 g/l) triazoxide + tebuconazool +
imidacloprid
B
9363/B Gaucho Primo (17,8 + 400 g/l) tefluthrin + imidacloprid B
8396/B Gaucho R 70 WS (70 %) imidacloprid B
9374/B Gazelle (20%) acetamiprid B
9277/B Gazon Net Turbo (20 + 40 + 200 g/l) clopyralid + fluroxypyr + MCPA B
9497/B Genoxone (93 + 103,6 g/l) 2,4-D + triclopyr B
8656/B Germex (1 %) chloorprofam * als kiemremmer B
8256/B Geyser (250 g/l) difenoconazool /
8953/B Glialka Plus (360 g/l) glyfosaat IPA B
8271/B Glifonex (360 g/l) glyfosaat IPA B
9278/B Globazone 430 SC (430 g/l) chloridazon B
9523/B Globazone 520 SC (520 g/l) chloridazon B
9330/B Glopyr 100 SL (100 g/l) clopyralid /
8269/B Glycar (360 g/l) glyfosaat IPA B
9179/B Glycel 36 SL (360 g/l) glyfosaat IPA B
8391/B Glyfall (360 g/l) glyfosaat IPA B
9149/B Glyfatex (360 g/l) glyfosaat IPA /
8387/B Glyfos (360 g/l) glyfosaat IPA /
9567/B Glyfos Envision (360 g/l) glyfosaat IPA /
9569/B Glyfos Envision 7,2 g/l (7,2 g/l) glyfosaat IPA /
9568/B Glyfos Envision 120 g/l (120 g/l) glyfosaat IPA /
9229/B Goldazim (500 g/l) carbendazim A
9114/B Goltix 700 SC (700 g/l) metamitron B
7356/B Goltix WG (70%) metamitron B
8784/B Gramix Extra (135 + 150 + 340 g/l) mecoprop-P + MCPA + dichloorprop-P B
9535/B Gramix Super (130 + 160 + 310 g/l) mecoprop-P + MCPA + dichloorprop-P B
8316/B Gratil (75 %) amidosulfuron /
9599/B Gro-Stop DP (1%) Chloorprofam * als kiemremmer B
265

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
9510/B Harmony M (40 + 4 %) metsulfuron-methyl + thifensulfuronmethyl
/
9509/B Harmony Pasture (75 %) thifensulfuron-methyl /
9166/B Harpoon (660 g/l) ethefon A
6463/B Hedonal M Forte (750 g/l) MCPA B
8721/B Hedonal Optica DP-P (600 g/l) dichloorprop-P B
8733/B Hedonal Optica MCPP-P (600 g/) mecoprop-P B
9547/B Herbaflex (85 + 500 g/l) Beflubutamide + isoproturon B
8574/B Herbivit 500 SL (500 g/l) MCPA B
8786/B Hermoo Mecoprop-P 600 (600 g/l) mecoprop-P B
7593/B Hermosan 80 WG (80 %) thiram (TMTD) B
6676/B Hermovit (80 %) zwavel /
8696/B Hermozeb 80 WP (80%) mancozeb B
9533/B
683/P
Herold SC (200 + 400 g/l) diflufenican + flufenacet B
8354/B Horizon EW (250 g/l) tebuconazool B
2864/B Hormonex 750 (750 g/l) MCPA B
9255/B Hurricane (360 g/l) glyfosaat IPA /
9242/B Hussar (15 + 5 %) mefenpyr-diethyl +
iodosulfuron-methyl-natrium
B
9576/B Hussar Ultra (100 + 300 g/l) mefenpyr-diethyl +
iodosulfuron-methyl-natrium
B
9272/B Hydro WG (40 %) koperhydroxyde B
9630/B Ibiza (500 g/l) fluazinam B
9550/B Imaz 100 SL (100 g/l) imazalil B
7574/B
606/P
Impact R (94 + 200 g/l) flutriafol + carbendazim A
8923/B Impulse (500 g/l) spiroxamine B
9036/B Indofil M-45 (80%) mancozeb B
9650/B Infinito (62,5 + 625 g/l) fluopicolide + propamocarb B
9446/B Input Pro (250 g/l) prothioconazool B
9459/B Insecticide 10 ME (10 g/l) cypermethrin /
9136/B Integral Muskrat (0,0175%) chloorfacinon /
8901/B Inter-Clopyralid (100 g/l) clopyralid /
6966/B Ipflo SC (500 g/l) isoproturon B
8734/B Ipiglyce 36 SL (360 g/l) glyfosaat IPA B
8261/B Iso-Calliope (500 g/l) isoproturon B
8851/B Isoguard 83 WG (83%) isoproturon B
9481/B Isomexx (20 %) metsulfuron-methyl /
9319/B IT Asulam (400 g/l) asulam B
9499/B Janus (80 + 100 g/l) beta-cyfluthrin + clothianidin B
7841/B
687/P
Javelin (500 + 62,5 g/l) isoproturon + diflufenican B
9541/B Kabuki (26,5 g/l) pyraflufen-etyl B
9231/B Karate (100 g/l) lambda-cyhalothrin B
9463/B Kart (100 + 1 g/l) fluroxypyr + florasulam B
7215/B KB Slak ‘S’ (6%) metaldehyde /
9021/B Kemicombi (190 + 200 g/l) ethofumesaat + fenmedifam B
8711/B Kemifam Combi SC (125 + 40 g/l) fenmedifam + desmedifam B
9401/B Kemifam Forte SC (471 g/l) fenmedifam B
8741/B Kemifam SE (160 g/l) fenmedifam /
8595/B Kemiron SC (500 g/l) ethofumesaat /
6374/B Kerb 50 (50 %) propyzamide B
9606/B Kerb 400 SC (400 g/l) propyzamide B
9486/B Kinto Duo (60 + 20 g/l) prochloraz + triticonazool /
9577/B Kocide Opti (30%) koperhydroxide B
9583/B Kohinor 200 SL (200 g/l) imidacloprid B
9211/B Kombo SC (700 g/l) metamitron B
9028/B Kombo WG (70%) metamitron B
8076/B Kontact 320 SC (320 g/l) fenmedifam B
266

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
8825/B Koperhydroxide WG (40 %) koperhydroxyde B
9607/B Ko-Plus (40%) koperhydroxide B
9185/B Kumulus WG (80 %) zwavel /
9093/B Laddok T (200 + 200 g/l) bentazon + terbuthylazin B
9546/B Lanox (48 + 10%) flufenacet + isoxaflutol B
8982/B Lanxess Metribuzin 70 WG (70%) metribuzin B
9265/B Latitude (125 g/l) silthiofam /
9589/B Legacy 500 SC (500 g/l) diflufenican /
6029/B Legurame (300 g/l) carbeetamide B
7755/B Lenacil Protex 500 SC (500 g/l) lenacil /
9367/B Lenatex (80 %) lenacil /
8191/B Lenazar (80 %) lenacil /
9250/B Lenazar WP (80 %) lenacil /
7911/B Lentagran 45 WP (45 %) pyridaat B
8875/B Lentipur 500 SC (500 g/l) chloortoluron B
8992/B Lexus Solo (50 %) flupyrsulfuron-methyl /
8994/B Lexus XPE (16,7 + 33,3 %) metsulfuron-methyl + flupyrsulfuron- /
613/P
methyl
9285/B Lidazone 65 WG (65%) chloridazon B
9622/B Limagold (6%) metaldehyde /
6511/B Limaslak Pro (6%) metaldehyde /
9623/B Limmax (6%) metaldehyde /
4305/B Limort (6%) metaldehyde /
9073/B Linugan 500 SC (500 g/l) linuron A
8445/B Linurex 50 SC (500 g/l) linuron A
9596/B Linuris 500 SC (500 g/l) linuron A
9597/B Linuron 500 SC (500 g/l) linuron A
7989/B Lirotect Super (125 + 250 g/l) imazalil + thiabendazool B
9359/B Luoxyl 480 (480 g/l) triclopyr B
5930/B Certis Captan 830 WP (83 %) captan A
5479/B Cryptic (400 g/l) chloorprofam * als herbicide B
8764/B Belchim Cymoxanil-M mancozeb + cymoxanil B
7786/B Certis Ethefon 480 SL (480 g/l) ethefon A
5798/B Gro-Stop (300 g/l) chloorprofam B
8398/B Gro-Stop 300 EC (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
8586/B Certis Linuron 500 SC (500 g/l) linuron A
7821/B Luxan Mancozeb 450 SC (450 g/l) mancozeb B
9403/B Weed-Oil (800 g/l) paraffineolie /
9370/B Certis Pencycuron 12,5 % DS (12,5%) pencycuron B
9443/B Certis Pencycuron 250 SC (250 g/l) pencycuron B
5558/B Spuitzwavel 800 WG (80 %) zwavel /
5478/B Certis Thiram 100 DP (10 %) thiram (TMTD) B
8619/B Madrigal (360 g/l) glyfosaat IPA /
9316/B
696/P
Malibu (60 + 300 g/l) flufenacet + pendimethalin B
8576/B Mancoplus 75 WG (75%) mancozeb B
9621/B Mancoplus 75 WG (75%) mancozeb B
9478/B Manfil 75 WG (75%) mancozeb B
8435/B Masai 20 WP (20 %) tebufenpyrad B
8908/B Masai 25 WG (25 %) tebufenpyrad B
9110/B Mastana SC (455 g/l) mancozeb B
8200/B Matrigon (100 g/l) clopyralid /
7535/B Mavrik 2 F (240 g/l) TAU-fluvalinaat /
9410/B Medifam SE (160 g/l) fenmedifam /
9018/B Mega D (500 g/l) 2,4-D ester B
8818/B Mentor (150 + 300 g/l) kresoxim-methyl + fenpropimorf B
9121/B Merlin (75 %) isoxaflutol B
8459/B
714/P
Merpan 80 WG (80 %) captan B
267

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
7385/B Mesurol FS 500 (500 g/l) methiocarb zaadbehandeling A
8977/B Mesurol Garden (1%) methiocarb lokaas slakken B
9210/B Mesurol Pro (4%) methiocarb lokaas slakken B
8583/B Mesurol SC 500 (500 g/l) methiocarb insecticide A
9340/B Metafol 700 SC (700 g/l) metamitron /
9570/B Metaliq 700 SC (700 g/l) metamitron /
8518/B Metarex RB (6%) metaldehyde /
3083/B Metason (6%) metaldehyde /
9163/B Metatron SC (700 g/l) metamitron B
9162/B Metatron WG (70%) metamitron /
9601/B Metazachloor SC 500 (500 g/l) metazachloor B
8559/B Meteor 369 SL (0,8 + 368 g/l) imazaquin + chloormequat-chloride B
7490/B Metex (460 g/l) chloormequat B
8871/B Metham-Na (515 g/l) metam-natrium A
8563/B Metomat (700 g/l) metamitron /
9071/B Metriphar 70 % WG (70%) metribuzin B
8962/B Metrizin (70 %) metribuzin B
9611/B Metrizin WG (70%) metribuzin B
8490/B Microsulfo (80 %) zwavel /
9442/B Microthiol Special (80%) zwavel /
8452/B
583/P
656/P
Mikado (300 g/l) sulcotrion B
9078/B Milan (500 + 9 g/l) bifenox + pyraflufen-etyl /
9369/B Milcozebe 75 WG (75%) mancozeb B
9014/B Mildin (750 g/l) fenpropidin B
8644/B Mirage 45 E (450 g/l) prochloraz B
9585/B Mission (200 g/l) diquat A
8936/B Mistral (70 %) metribuzin B
9091/B Mitron SC (700 g/l) metamitron B
9083/B Mitron WG (70%) metamitron /
9046/B MM-70 (70%) metamitron B
8426/B Mocap 20 MG (20 %) ethoprofos A
9201/B Moddus (250 g/l) trinexapac-ethyl B
6525/B Monam (510 g/l) metam-natrium A
7482/B Monceren (12,5 %) pencycuron /
9165/B Moniplus (742 g/l) geëtoxyleerde vetzuren B
9158/B Monitor (80 %) sulfosulfuron /
9234/B Montur 190 FS (150 + 40 g/l) imidacloprid + tefluthrin B
9375/B Mospilan (20%) acetamiprid B
9543/B Multistar 80 SC (80 g/l) bifenthrin B
9196/B Mundial (500 g/l) fipronil A
9648/B Murena 500 (500 g/l) ethofumesaat /
7148/B Mutan (100 g/l) triclopyr B
9484/B Nativo 75 WG (50 + 25 %) tebuconazool + trifloxystrobine B
9298/B Natol (812 g/l) koolzaadolie /
9209/B Nemathorin 10 G (10%) fosthiazaat B
9008/B Neo Stop L 300 (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
6260/B Neo-Conserviet 10 (1 %) chloorprofam * als kiemremmer B
9562/B Neonet Dust (1%) chloorprofam * als kiemremmer B
9559/B Neonet Fog (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
9561/B Neonet Start (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
9560/B Neonet 500 HN (500 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
9315/B Neostop 500 HN (500 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
9404/B Neo-Stop Sprout Nip Solide (98 %) chloorprofam * als kiemremmer B
9126/B Neostop Starter (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer A
9571/B Ninja (100 g/l) lambda-cyhalothrin B
9468/B Nissodium (50 g/l) cyflufenamide B
7652/B Nissorun (10 %) hexythiazox /
268

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
8933/B Nogerma Plus (1 %) chloorprofam * als kiemremmer B
9279/B Novosol Plus (360 g/l) glyfosaat IPA B
9525/B Nufasate (360 g/l) glyfosaat IPA B
8369/B Ohayo (500 g/l) fluazinam B
7978/B Okapi (100 + 5 g/l) pirimicarb + lambda-cyhalothrin B
9494/B Olympus (400 + 80 g/l) chloorthalonil + azoxystrobin B
9290/B Opera (50 + 133 g/l) epoxyconazool + pyraclostrobin B
8528/B Optica Dichloorprop-P (600 g/l) dichloorprop-P B
7991/B Optica MCPP-P (600 g/l) mecoprop-P B
8834/B Optica Trio (130 + 160 + 310 g/l) mecoprop-P + MCPA + dichloorprop-P B
8472/B
504/P
Opus (125 g/l) epoxyconazool B
8473/B
739/P
Opus Team (250 + 84 g/l) fenpropimorf + epoxyconazool B
9235/B Orthocide WG (80 %) captan B
9326/B Ortiva (250 g/l) azoxystrobin /
9556/B Ortiva Top (200 + 125 g/l) azoxystrobin + difenoconazool B
8824/B Oviphyt (817 g/l) paraffineolie /
9098/B Oxamis (70 %) metribuzin B
9469/B Palmas (4,5 + 65%) cymoxanil + mancozeb B
9155/B Panic (360 g/l) glyfosaat IPA /
8553/B Paraat (50 %) dimethomorf /
9207/B Patriot (25 g/l) deltamethrin B
9496/B Pelican (500 g/l) diflufenican /
7512/B Penncozeb (80%) mancozeb B
7949/B
608/P
604/P
609/P
688/P
Penncozeb WG (75%) mancozeb B
4858/B Perfekthion S (500 g/l) dimethoaat B
9553/B Perfekthion 400 EC (400 g/l) dimethoaat B
7791/B Peropal (25 %) azocyclotin A
9276/B Phosan Forte (400 g/l) dimethoaat B
8758/B Phytocap (80 %) captan B
9190/B Phytocap Bayer WG (80 %) captan B
9536/B Pike (20%) metsulfuron-methyl /
9348/B Pilot (50 g/l) quizalofop-ethyl-D B
6640/B Pirimor (50 %) pirimicarb A
8999/B Platform S (60 + 1,5 %) mecoprop-P + carfentrazon-ethyl B
9398/B
701/P
Plenum (50 %) pymetrozin B
7634/B Polyram WG (80 %) metiram B
7651/B Pomarsol WG (80 %) thiram (TMTD) B
9474/B Poncho Beta (400 + 53,3 g/l) clothianidin + beta-cyfluthrin B
9472/B Poncho 600 FS (600 g/l) clothianidin B
9094/B Power Twin (200 + 200 g/l) ethofumesaat + fenmedifam B
7611/B Prelude 20 LS (200 g/l) prochloraz als zaadontsmetter B
9020/B Premium (471 g/l) fenmedifam B
7299/B Previcur N (722 g/l) propamocarb B
9598/B
705/P
725/P
Primagram Gold (312,5 + 187,5 g/l) S-metolachloor + terbuthylazin B
9327/B Primstar (100 + 2,5 g/l) fluroxypyr + florasulam B
9074/B
618/P
Primus (50 g/l) florasulam /
9502/B Priori Xtra (200 + 80 g/l) azoxystrobin + cyproconazool B
8326/B Profile (480 g/l) propachloor B
8882/B Profilux WG (65 + 4,5 %) mancozeb + cymoxanil B
8500/B Prolex 500 SC (480 g/l) propachloor B
269

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
9590/B Prolex 500 SC (500 g/l) propachloor B
9564/B Prologue (360 g/l) glyfosaat B
9608/B Promess (200 + 333 g/l) flufenacet + terbuthylazin B
9418/B Propeller (722 g/l) propamocarb B
8672/B
603/P
661/P
681/P
713/P
731/P
Proplant (722 g/l) propamocarb B
9445/B Prop’sol (360 g/l) glyfosaat /
9515/B Prosaro (125 + 125 g/l) prothioconazool + tebuconazool B
7887/B Protex-Oil 850 g/l (850 g/l) paraffineolie /
8549/B Protugan 500 SC (500 g/l) isoproturon B
9565/B Proxanil (50 + 400 g/l) cymoxanil + propamocarb B
8864/B Prozeb (80%) mancozeb B
9274/B Prozeb WG (75%) mancozeb B
8986/B Puma S EW (18,75 + 69 g/l) mefenpyr-diethyl + fenoxaprop-Pethyl
B
8632/B Punch SE (125 + 250 g/l) carbendazim + flusilazool A
8320/B Pychlorex 480 EC (480 g/l) chloorpyrifos B
8353/B Pychlorex 5 G (5 %) chloorpyrifos /
8884/B Pyramin SC 520 (520 g/l) chloridazon B
7626/B Pyramin WG (65%) chloridazon B
9390/B Pyrethro Pro Spruzit Conc (4,59 +
825,3 g/l)
pyrethrinen + koolzaadolie /
9407/B Pyrinex 480 EC (480 g/l) chloorpyrifos B
9554/B Pyroquin TDI (360 + 60 g/l) chloridazon + quinmerac B
9555/B Pyroquin Turbo (400 + 50 g/l) Chloridazon + quinmerac B
9380/B Pyrus 400 SC (400 g/l) pyrimethanil /
9578/B
666/P
Quad (200 g/l) diquat A
9540/B Quickdown (26,5 g/l) pyraflufen-etyl B
8911/B Radici (80 %) lenacil /
7030/B Ramrod SC (480 g/l) propachloor B
9291/B Ranman Component A (400 g/l) cyazofamid /
9292/B Ranman Component B (845,9 g/l) heptamethyltrisiloxaan B
9591/B Rapsan TDI (400 + 100 g/l) metazachloor + quinmerac B
9381/B Rapsan 500 SC (500 g/l) metazachloor B
9647/B Ravane 50 (50 g/l) lambda-cyhalothrin A
8848/B Raxil S (20 + 20 g/l) tebuconazool + triazoxide /
9197/B Regent FS (500 g/l) fipronil A
4781/B
737/P
Reglone (200 g/l) diquat A
9604/B Revus (250 g/l) mandipropamid /
9103/B Ridomil Gold Special 68 WP (3,88 +
64%)
metalaxyl-M + mancozeb B
9470/B Riza (250 g/l) tebuconazool B
8748/B Rizolex 500 SC (500 g/l) tolclofos-methyl B
8512/B Rocket (150 g/l) triflumizool B
6180/B Rogor 40 (400 g/l) dimethoaat B
9146/B Rombus 250 DC (125 + 125 g/l) propiconazool + trifloxystrobine /
6565/B Roundup (360 g/l) glyfosaat IPA B
9342/B Roundup 680 (68%) glyfosaat IPA B
9341/B Roundup Energy (68%) glyfosaat IPA B
9343/B Roundup Max (450 g/l) glyfosaat IPA /
8116/B Roundup Plus (120 g/l) glyfosaat IPA /
9344/B Roundup Turbo (450 g/l) glyfosaat IPA /
8504/B
616/P
Roundup Ultra (360 g/l) glyfosaat IPA /
270

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
7886/B Rovral SC (500 g/l) iprodione B
9214/B Rovral WG (75 %) iprodione B
9483/B Roxy EC (800 g/l) prosulfocarb B
9434/B Rubigan 120 EC (120 g/l) fenarimol B
8556/B Ruimtop (360 g/l) glyfosaat IPA B
8475/B
539/P
Safari (50 %) triflusulfuron-methyl B
8688/B
654/P
Samson 4 SC (40 g/l) nicosulfuron B
9595/B Samson Extra 60 OD (60 g/l) nicosulfuron B
9427/B Sanmite WP (20%) pyridaben B
9636/B Satel (100 g/l) zetacypermethrine B
8579/B
702/P
Scala (400 g/l) pyrimethanil /
8723/B Scutello
(16.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
Bacillus thuringiensis kurstaki B
8246/B Select 240 EC (240 g/l) clethodim B
9334/B Select Prim (120 g/l) clethodim B
7182/B Sencor WG (70 %) metribuzin B
9357/B Sereno (10 + 50%) fenamidone + mancozeb B
9402/B Servorem EC (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
9394/B Shavit 250 EC (250 g/l) triadimenol B
8968/B Sherpa 200 EC (200 g/l) cypermethrin B
9218/B
743/P
Shirlan (500 g/l) fluazinam B
9429/B Signum (26,7 + 6,7%) boscalid + pyraclostrobin B
9240/B Slugran RB (5%) metaldehyde /
9055/B Sniper 70 % methabenzthiazuron /
8978/B Solamyl 1% (1 %) chloorprofam * als kiemremmer b
6412/B Solasan (510 g/l) metam-natrium A
9145/B Sphere 267,5 DC (187,5 + 80 g/l) trifloxystrobine + cyproconazool B
9627/B Splendid (25 g/l) deltamethrin B
9347/B Splendour (25 g/l) deltamethrin B
9051/B Sporex (450 g/l) prochloraz /
7444/B
594/P
Sporgon (46 %) prochloraz B
7322/B
668/P
Sportak (450 g/l) prochloraz B
8510/B Sportak EW (450 g/l) prochloraz /
9426/B Spotlight Plus (60 g/l) carfentrazon-ethyl B
9113/B Spoutnik (80%) mancozeb B
9405/B Sprout Nip Solide (98 %) chloorprofam * als kiemremmer B
8860/B Spyrale (100 + 375 g/l) difenoconazool + fenpropidin B
9138/B Stabilan 750 (750 g/l) chloormequat B
7908/B Stabilan Linz (720 g/l) chloormequat B
8292/B Starane (180 g/l) fluroxypyr B
7757/B Starane Kombi
(100 + 120 + 30 g/l)
fluroxypyr + ioxynil + clopyralid B
9544/B Starion 80 SC (80 g/l) bifenthrin B
8803/B Stereo (250 + 62,5 g/l) cyprodinil + propiconazool B
9328/B Steward (30%) indoxacarb B
7957/B
691/P
695/P
Stomp 400 SC (400 g/l) pendimethalin /
9504/B Successor 600 (600 g/l) pethoxamide B
9221/B Sulfovit Super (80 %) zwavel /
9488/B Sultan 500 SC (500 g/l) metazachloor B
8241/B Sumi Alpha (25 g/l) esfenvaleraat B
9465/B Swing Gold (133 + 50 g/l) dimoxystrobine + epoxyconazool B
271

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
8893/B
744/P
Switch (25 + 37,5 %) fludioxonil + cyprodinil /
8529/B Symphonie (6 %) flutolanil /
9064/B Systhane 20 EW (200 g/l) myclobutanil B
9065/B Systhane 24 EC (240 g/l) myclobutanil B
8395/B Taifun 360 (360 g/l) glyfosaat IPA B
8080/B Talstar 8 SC (80 g/l) bifenthrin B
9119/B Talstar 2,5 TB (2,5%) bifenthrin B
9628/B Tanagra (50 g/l) tepraloxydim B
9241/B Tanos (25 + 25 %) cymoxanil + famoxadone B
9477/B Tapier (250 g/l) difenoconazool B
8612/B Targa Prestige (50 g/l) quizalofop-ethyl-D B
8698/B
680/P
Tattoo C (375 + 375 g/l) chloorthalonil + propamocarb B
9491/B Tebustar (250 g/l) tebuconazool B
9245/B Tecto (500 g/l) thiabendazool B
9059/B Teldor (50 %) fenhexamid /
9526/B Teppeki (50%) flonicamid /
9032/B Terano (2,5 + 60 %) metosulam + flufenacet B
8173/B Terbuzon (200 + 200 g/l) bentazon + terbuthylazin A
9286/B Terpal (155 + 305 g/l) ethefon + mepiquat-chloride B
7762/B Terrasan (510 g/l) metam-natrium A
7594/B Thionic Express (76 %) ziram B
5700/B Thiovit Jet (80 %) zwavel /
6019/B Thiram 80 WP (80%) thiram (TMTD) B
7179/B Tilt (250 g/l) propiconazool B
9447/B Tipo (842 g/l) koolzaadolie /
8334/B
574/P
624/P
659/P
678/P
736/P
Titus (25 %) rimsulfuron /
8408/B TMTD 98% Satec (98%) thiram (TMTD) B
7733/B Tolurex SC (500 g/l) chloortoluron B
9181/B Tomahawk (180 g/l) fluroxypyr B
7637/B Top Oil S (800 g/l) paraffineolie /
7579/B Topaz (100 g/l) penconazool B
9365/B Topenco 100 EC (100 g/l) penconazool B
8813/B Topik [100 + (25) g/l] clodinafop-propargyl
(+ beschermstof: cloquintocet-mexyl)
B
7057/B Topsin M 500 SC (500 g/l) thiofanaat-methyl B
8666/B Topsin M 70 WG (70 %) thiofanaat-methyl B
8432/B Tornado (700 g/l) metamitron /
6680/B Torque (50%) fenbutatin-oxide A
8689/B Total Net (360 g/l) glyfosaat IPA /
9539/B Totril (225 g/l) ioxynil B
9444/B Touchdown Quattro (360 g/l) glyfosaat IPA /
9275/B Tracer (480 g/l) spinosad /
9492/B Trema (700 g/l) metamitron B
9002/B Trend 90 (900 g/l) isodecyl-alcohol ethoxylaat
B
660/P
(= uitvloeier)
8084/B Treto 500 (500 g/l) ethofumesaat /
9044/B Tribel 100 (100 g/l) triclopyr B
8874/B Tribel Forte (480 g/l) triclopyr B
8582/B Tri-But (100 g/l) triclopyr B
8198/B Trigard (100 g/l) cyromazin /
9600/B Trigib (13,33%) gibberellinezuur A3 /
4814/B Trimangol 80 (80 %) maneb B
9420/B Trimangol WG (75 %) maneb B
272

Erk. nr. Handelsnaam Werkzame stof(fen) Klasse
9266/B Triptic (100 g/l) triclopyr B
5897/B Tropotox 400 SL (400 g/l) MCPB B
9383/B Tubercare 12,5 DS (12,5 %) pencycuron /
9151/B Tuberon (480 g/l) metribuzin B
9168/B Tuberprop Basic (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
9101/B Tuberprop HN (300 g/l) chloorprofam * als kiemremmer B
9147/B Twist 125 DC (125 g/l) trifloxystrobine B
9378/B Twist 500 SC (500 g/l) trifloxystrobine B
8439/B U 46 M (750 g/l) MCPA B
9310/B U 46 M 750 (750 g/l) MCPA B
7013/B U-46-D-500 (500 g/l) 2,4-D ester B
9258/B Unikat Pro (66,7 + 8,3 %) mancozeb + zoxamide B
9422/B Valbon (1,75 + 70%) benthiavalicarb + mancozeb B
7693/B Vegelux Super Mineral (832 g/l) paraffineolie /
8717/B Vegoil S (875 g/l) koolzaadolie B
9516/B Venture (233 + 67 g/l) boscalid + epoxyconazool B
6188/B Venzar (80 %) lenacil /
8303/B Verigal D (250 + 308 g/l) bifenox + mecoprop-P B
8511/B
692/P
Vertimec (18 g/l) abamectine B
7994/B Virolex SC (500 g/l) carbendazim A
9356/B Vivendi 100 SL (100 g/l) clopyralid /
6591/B Vydate 10 G (10 %) oxamyl A
8308/B Vydate CHL (250 g/l) oxamyl A
9513/B Wakil (17 +10 + 5%) metalaxyl-M + cymoxanil + fludioxonil /
9527/B Warrant 200 SL (200 g/l) imidacloprid B
9067/B Xentari WG
(15.000 U.I. Trichoplusia ni/mg)
Bacillus thuringiensis spp. aizawai B
9089/B Zetanil (4,5 + 65 %) cymoxanil + mancozeb B
273

274
NOTA’S

NOTA’S
275

276
NOTA’S

ANTIGIFCENTRUM
Tel. 070 / 245.245
www.fytoweb.fgov.be
Deze uitgave is met de grootste zorg samengesteld.
Er kunnen evenwel fouten in de aangegeven
bestrijdingsmiddelen staan, of erkenningen kunnen
onverwacht gewijzigd worden.
Vergewis u dus altijd vóór een toepassing met
gewasbeschermingsmiddelen van de actuele toestand,
o.a. via www.fytoweb.fgov.be.
Dit document vervangt alle vorige edities. De auteurs
stellen zich niet aansprakelijk voor eventuele
schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan door het
gebruik van de in de brochure vermelde gegevens.

Onderzoeks- en Voorlichtingscentrum voor Land- en Tuinbouw
vzw West-Vlaamse Proeftuin voor Industriële Groenten
Ieperseweg 87
8800 Rumbeke (Roeselare)
T 051 27 32 00 F 051 24 00 20
E povlt@west-vlaanderen.be
Verraes bvba drukkerij • 8501 • T 056 37 24 68