Download - Open Universiteit Nederland

het leren observeren, classificeren en
beoordelen van gedrag binnen de
context van personeelswerving. Het
betreft een ‘remake’van de gelijknamige
interactieve Laservision toepassing
(interactieve beeldplaat) die in de jaren
negentig is ontwikkeld (Hoogveld et
al., 1992). Dit practicum omvatte een
volledig selectieproces, waarin vier
kandidaten voor een bepaalde functie
aan een aantal proeven wordt onderworpen.
Elk van de kandidaten voert
drie gesprekken met de opdrachtgever,
waarbij de student het gedrag van
de kandidaten moet beoordelen.
Daarnaast zijn er twee groepsproeven,
waarin het gaat om communicatie,
sociale vaardigheden, samenwerkingsvaardigheden
en initiatief. Al deze
proeven zijn vastgelegd op hoogwaardig
videomateriaal (omroepnorm).
Vanwege het verdwijnen van de analoge
beeldplaattechnologie is dit programma
aan het eind van de jaren negentig
gereviseerd en omgezet naar
een cd-rom versie. Onlangs (2005) is er
opnieuw een revisie uitgevoerd in de
vorm van een dvd-videotoepassing.
Een aanpassing was nodig om tot een
goede inbedding te komen binnen de
nieuwe cursus ‘Selectie en assessment’
van de opleiding Psychologie. De doelstelling
is aangepast: in plaats van beheersing
van de assessment center
methodiek zoals behandeld in de
oude cursus, wordt nu nagestreefd dat
studenten dusdanig met deze methodiek
hebben geoefend dat zij deze op
waarde kunnen schatten en als psycholoog
in de beroepspraktijk kunnen
beslissen wanneer zij deze methode
moeten gebruiken en wanneer niet.
Dat betekent dat meer nadruk moest
worden gelegd op het interpreteren
van de uitkomsten van deze methodiek
dan op de feitelijke uitvoering. Met de
realisatie als dvd-video werd ook de
mediumkeuze aangepast. Ervaringen
met de cd-rom toonden aan dat de
MPEG 1-kwaliteit van het beeld voor
dit soort observatieoefeningen bene-
24 OnderwijsInnovatie december 2005
den de maat is. Hetzelfde materiaal in
MPEG2-kwaliteit uitleveren op cd-rom
of op dvd-rom is als optie overwogen,
maar heeft als nadeel dat de decoderingssoftware
die nodig is voor het afspelen
van MPEG 2-streams (nog) niet
altijd standaard op computers aanwezig
is, maar via een afzonderlijke licentie
moet worden verworven. Ook een
implementatie als streaming video via
het web lag niet voor de hand, vanwege
de technische beperkingen van de
streaming techniek, de nog beperkte
penetratie van breedband internet en
de eventuele kosten voor serverbeheer
en -onderhoud. Uit een analyse
van de benodigde functionaliteiten in
combinatie met de MPEG 2-eis kwam
dvd-video uiteindelijk als meest kansrijke
optie naar voren. Hoewel de benodigde
interacties gekoppeld aan de
uitgebreide vertakte menustructuur
verre van eenvoudig waren, konden
deze alle binnen de dvd-videostandaard
zonder grote inspanningen en
dus relatief goedkoop worden gerealiseerd.
Een belangrijk gegeven hierbij
was de beschikbaarheid en herbruikbaarheid
van geschikt videomateriaal
van hoge kwaliteit. Met het oog op de
aangepaste doelstelling werd het aantal
proeven beperkt tot drie en het
aantal kandidaten tot twee. Ook in dit
programma is zonder schroom gekozen
voor de even praktische als werkbare
oplossing waarin de studenten
wordt gevraagd hun observaties met
potlood en papier op schoot te noteren.
Hiervoor is in de dvd-hoes een
booklet bijgeleverd met lege, voorbedrukte
scoringsschema’s.
Voor het geven van feedback zijn speciale
menuopties ontworpen, waarmee
studenten fragmenten kunnen
terugzien, inclusief het gedragstype
dat de expert heeft waargenomen.
Bij deze fragmenten krijgt de student
van de expert te horen waarom bepaalde
keuzes goed of fout zijn.
Hiermee is ondanks de functionele
beperkingen van dvd-video, de essen-
tie van het oorspronkelijke programma
(het leren observeren, classificeren
en beoordelen van gedrag) bewaard
is gebleven: de dvd-video-oplossing
vervult in grote lijnen dezelfde functie
als de in aanleg veel complexere
beeldplaat- of cd-rom-variant. De beperkingen
van dvd-video dwingen de
instructieontwerpers als het ware te
zich te concentreren op de essentie,
hetgeen soms tot aantrekkelijke vereenvoudigingen
leidt. Ook in een
ander opzicht steekt de nieuwe versie
de oude naar de kroon: zoals het oude
beeldplaatprogramma ‘Practicum
Assessment Center’ indertijd werd
bekroond als excellente educatieve
toepassing (de Sony Interactive Award
1992), zo viel ook de dvd-videoserie
‘Toolbox Personnel Assessment’,
waarvan de dvd-video’s ‘Practicum
Assessment Center’ en ‘Het selectieproces’
deel uitmaken, in de prijzen
voor hun hoogwaardige onderwijskwaliteit
(Euromedia Siegel 2005,
Berlijn).
De toekomst van de dvd-video
Bovenstaande beschrijvingen laten
zien dat de dvd-videostandaard goed
kan worden benut voor het ontwikkelen
van interactieve trainingsprogramma’s.
De grote opslagcapaciteit, de
hoge kwaliteit beeld en geluid, de mogelijkheid
van complexe interacties, de
lage ontwikkelkosten en de grote bedrijfszekerheid
maken de dvd-video
tot een goed alternatief voor VHS-cassettes
en multimediale computerprogramma’s.
Waar de sterke punten van dvd-video
inmiddels breed zijn uitgemeten, is
het ook zaak stil te staan bij de beperkingen.
Zo mist de dvd-videospeler
bijvoorbeeld een toetsenbord, waardoor
studenten geen tekstuele input
kunnen leveren (er is slechts een eenvoudige
afstandsbediening). Ook mist
de dvd-videospeler de rekenkracht
van de computer en de mogelijkheid
om gegevens lokaal op te slaan.