Terug van weg geweest - van Renssen Journalistiek

Met de Engelse titel van haar autobiografisch boek
– The Center Cannot Hold, My Yourney Through
Madness – legt Elyn Saks al een beetje uit wat er
in het brein van een schizofreniepatiënt misgaat:
het centrum, je middelpunt, valt uit. Daardoor
wordt ‘het zelf’ nevelig. Er is als het ware geen
uitkijkpost meer en daardoor is het ordenings-
systeem verdwenen. Buitenwereld en binnen-
wereld lopen door elkaar wat grote angsten en
vervreemding oplevert.
Elyn Saks vertelt hoe ze in een gewoon liefdevol
middenklassegezin opgroeide. Er werd in alle basisbehoeften
voorzien. Toen ze een jaar of acht was
ontdekte ze bij zichzelf ‘kleine kronkels’. Er traden
bijvoorbeeld dwanghandelingen op zoals: je mag
pas gaan slapen als alle boeken recht staan. Soms
moest ze persé van zichzelf drie keer handen wassen.
Even later kwamen daar paniekaanvallen bij
en verwardheid. Intuïtief begreep de jonge Elyn
dat dit een geheim was, niemand zou het immers
begrijpen. Toen ze een jaar of tien was, nam het
gevoel van ‘dreiging’ toe. Ze dacht dat er overvallers
waren en dat iedereen over haar praatte.
> verraDerlijke ziekte
In haar puberteit begon de ‘magerzucht’. Haar ouders
begonnen zich zorgen te maken. Maar toen
Elyn, met inzet van haar grote wilskracht, weer
begon te groeien, leken de zorgen voorbij. Niets
was minder waar. De verraderlijke ziekte zorgde
ervoor dat ze constant op de grens van waan en
werkelijkheid leefde. Haar ouders verloren haar
echter wat uit het oog toen ze ging studeren.
Elyn bleek een talentvol studente die creatief met
haar mogelijkheden en beperkingen kon omgaan.
Toch ging het regelmatig mis. Tijdens een ernstige
psychose werd ze eens opgenomen in een psychiatrisch
ziekenhuis en werd ze vastgebonden
in een isoleercel. Deze traumatische behandeling
komt telkens in het boek terug. Die ervaring deed
haar later besluiten zich verder te bekwamen in
medisch recht.
> liefDevolle emotionele
onDersteuning
Haar diagnose was inmiddels gesteld. Elyn was
‘paranoïde schizofreen’. Helder beschrijft ze hoe
de medicatie en psychoanalyse bij haar werkte.
Prachtig beschreven zijn de vriendschappen die
ze had met andere studenten; vriendschappen
die haar meermalen door de hel van een zware
psychose sleepten. Telkens weer bleek het die liefdevolle
emotionele ondersteuning te zijn die het
leven van de zwaar zieke Elyn leefbaar maakte.
‘De geschiedenis van mijn gekte’ is een emotioneel
document. Het boek geeft hoop aan mensen
die lijden aan een ernstige psychische ziekte en
het kweekt tevens begrip bij hun omgeving.
DE WEGWIJZER DECEMBER 2008 |