04.09.2013 Views

Para crianças de 9 a 12 anos - Anne Frank House

Para crianças de 9 a 12 anos - Anne Frank House

Para crianças de 9 a 12 anos - Anne Frank House

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Este ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> ativida<strong>de</strong>s pertence a:<br />

Lendo e escrevendo e<br />

<strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />

<strong>Para</strong> <strong>crianças</strong> <strong>de</strong> 9 a <strong>12</strong> <strong>anos</strong>


Oi!<br />

Neste ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> ativida<strong>de</strong>s você vai saber<br />

mais sobre <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>. <strong>Anne</strong> é uma garota<br />

judia. Em seu décimo-terceiro aniversário, ela<br />

ganha um diário. <strong>Anne</strong> adora ler e escrever.<br />

Nesse diário, ela quer registrar as coisas que<br />

são importantes para ela.<br />

Você quer saber mais sobre a vida <strong>de</strong>la?<br />

Leia mais sobre a vida <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />

na exposição.<br />

Não <strong>de</strong>ixe <strong>de</strong> fazer todas as ativida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>ste<br />

ca<strong>de</strong>rno, pois uma agradável surpresa aguarda<br />

você no final!<br />

Boa Sorte!


Cada ativida<strong>de</strong> <strong>de</strong>ste ca<strong>de</strong>rno<br />

vem com uma figura. Cada<br />

figura mostra um símbolo<br />

que explica o que você <strong>de</strong>ve<br />

fazer. A figura está sempre<br />

na parte superior esquerda.<br />

Este símbolo quer dizer<br />

que você <strong>de</strong>ve escrever<br />

ou <strong>de</strong>senhar.<br />

Quando aparece este<br />

símbolo, você tem<br />

algo para ler.<br />

Agora vá até a<br />

exposição e procure<br />

a resposta.<br />

Aqui você vai ter<br />

que usar a internet<br />

para encontrar mais<br />

informações. Você<br />

po<strong>de</strong> fazer isso em<br />

casa ou na escola.


O que você já sabe sobre a <strong>Anne</strong>?<br />

Escreva algumas palavras nos<br />

quadros em branco.<br />

Início<br />

Escreva algumas palavras<br />

sobre você.<br />

<strong>Anne</strong> Você<br />

1<br />

Escreva algumas palavras sobre você.<br />

O que você gosta <strong>de</strong> fazer?<br />

Que tipos <strong>de</strong> livros gosta <strong>de</strong> ler?<br />

Que esportes pratica? Em que ano você nasceu?


Em 6 <strong>de</strong> julho, eles vão<br />

para o escon<strong>de</strong>rijo na<br />

Prinsengracht. Este é<br />

o en<strong>de</strong>reço da empresa<br />

<strong>de</strong> Otto <strong>Frank</strong>, a Opekta.<br />

A parte dos fundos do<br />

escritório não é usado. Em<br />

segredo, Otto o transformou<br />

em escon<strong>de</strong>rijo. Ele recebe<br />

a ajuda <strong>de</strong> vários <strong>de</strong> seus<br />

empregados.<br />

Estamos em maio <strong>de</strong><br />

1940, a guerra começou.<br />

O exército alemão ocupa<br />

a Holanda. <strong>Anne</strong> e sua<br />

família não estão mais<br />

seguros nesse país.<br />

Ficou muito difícil para<br />

eles fugirem.<br />

A Vida <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />

No dia <strong>12</strong> <strong>de</strong> junho <strong>de</strong> 1929, nasce<br />

<strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>, em <strong>Frank</strong>furt, na<br />

Alemanha. A família <strong>Frank</strong> é judia.<br />

Ponha seu <strong>de</strong>do no<br />

papel e comece daí<br />

1937<br />

1936<br />

1929<br />

1938<br />

1930<br />

1939<br />

<strong>Anne</strong> leva seu diário<br />

para o escon<strong>de</strong>rijo.<br />

1935<br />

<strong>Anne</strong> e Margot têm uma vida<br />

maravilhosa. Elas não sabem<br />

que seus pais estão muito<br />

preocupados. Há muitos problemas<br />

na Alemanha, há muitas pessoas<br />

pobres e sem emprego.<br />

1942<br />

1940<br />

1934<br />

1931<br />

1941<br />

1932<br />

1933<br />

2<br />

<strong>Anne</strong> tem quase quatro <strong>anos</strong><br />

quando Adolf Hitler sobe<br />

ao po<strong>de</strong>r na Alemanha. Ele<br />

culpa os ju<strong>de</strong>us pela pobreza<br />

e pelo gran<strong>de</strong> número <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>sempregados. Os pais <strong>de</strong><br />

<strong>Anne</strong> se preocupam porque<br />

Hitler é um ditador. Otto e<br />

Edith não se sentem mais em<br />

segurança e resolvem <strong>de</strong>ixar<br />

a Alemanha.<br />

A Alemanha inva<strong>de</strong> a<br />

Polônia. Inglaterra e França<br />

<strong>de</strong>claram guerra a Hitler.<br />

Assim começa a Segunda<br />

Guerra Mundial.


A Imigração 3<br />

Trace uma seta da Alemanha para a Holanda.<br />

Escreva aqui o nome do país on<strong>de</strong> você nasceu.


Há outra família à<br />

procura <strong>de</strong> um lugar<br />

seguro para morar.<br />

Eles são Hermann<br />

e Auguste van Pels,<br />

e seu filho Peter.<br />

Este é Fritz Pfeffer.<br />

Ele era um conhecido<br />

das famílias <strong>Frank</strong> e<br />

van Pels. Ele também<br />

precisa se escon<strong>de</strong>r.<br />

Fritz divi<strong>de</strong> o quarto<br />

com <strong>Anne</strong>. <strong>Anne</strong> não<br />

gosta muito <strong>de</strong>ssa<br />

situação. O quarto é<br />

tão pequeno!<br />

Dois <strong>anos</strong> escondidos<br />

no Anexo Secreto<br />

Passados três dias no Anexo Secreto, <strong>Anne</strong> continua a escrever<br />

em seu diário. Ela tem muitas coisas para contar, então escreve:<br />

“Aconteceu tanta coisa, que é como se o mundo inteiro<br />

tivesse virado <strong>de</strong> cabeça para baixo. [...]”<br />

4<br />

O que você faria se<br />

tivesse que ficar bem<br />

quietinha/o durante<br />

todo o dia? Se tivesse<br />

que falar sussurrando<br />

e quase não pu<strong>de</strong>sse<br />

andar durante o dia?<br />

Desenhe ou escreva<br />

nos quadros em branco<br />

o nome <strong>de</strong> três coisas<br />

que você levaria consigo<br />

para o Anexo Secreto.


As pessoas do<br />

escon<strong>de</strong>rijo recebem<br />

ajuda <strong>de</strong> quatro<br />

funcionários <strong>de</strong> Otto.<br />

Eles trazem comida e às<br />

vezes livros e revistas<br />

para o Anexo Secreto.<br />

Miep Gies Bep Voskuijl<br />

Johannes Kleiman Victor Kugler<br />

<strong>Anne</strong> adora ler. Ela lê um<br />

montão <strong>de</strong> livros no Anexo<br />

Secreto. Às vezes, ela<br />

escreve sobre esses livros<br />

em seu diário.<br />

No verão <strong>de</strong> 1943, <strong>Anne</strong><br />

começa a gostar muito<br />

<strong>de</strong> escrever. Começa a<br />

escrever contos. Às vezes,<br />

inventa histórias, mas<br />

também escreve sobre<br />

coisas que aconteceram <strong>de</strong><br />

verda<strong>de</strong> no Anexo Secreto.<br />

Lendo e escrevendo<br />

no Anexo Secreto<br />

<strong>Anne</strong> escreve até a última<br />

página <strong>de</strong> seu diário. Ela<br />

continua a escrever em<br />

outros dois ca<strong>de</strong>rnos.<br />

Otto dá uma dica a <strong>Anne</strong>.<br />

Ele sugere que ela copie<br />

frases bonitas <strong>de</strong> livros que<br />

já leu. <strong>Anne</strong> gosta da i<strong>de</strong>ia<br />

e começa o seu ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong><br />

Citações Favoritas.<br />

?<br />

No outono <strong>de</strong> 1943,<br />

<strong>Anne</strong> frequentemente<br />

sente-se muito triste:<br />

“Quando é que essa<br />

guerra vai finalmente<br />

chegar ao fim?”<br />

No dia 4 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />

1944, a polícia inva<strong>de</strong> o<br />

Anexo Secreto e pren<strong>de</strong><br />

todos os escondidos.<br />

Alguém os traiu. Até hoje<br />

não se sabe quem foi.<br />

!<br />

5


Primeiro, as pessoas<br />

do escon<strong>de</strong>rijo<br />

são levadas<br />

para o campo<br />

<strong>de</strong> Westerbork,<br />

na Holanda.<br />

1<br />

O que aconteceu<br />

com a família <strong>Frank</strong>?<br />

Todas as pessoas do escon<strong>de</strong>rijo são presas<br />

pela polícia. O diário <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> é <strong>de</strong>ixado<br />

para trás. Miep Gies resgata o diário <strong>de</strong><br />

<strong>Anne</strong> e o guarda para ela.<br />

Siga o caminho, vá na direção das setas<br />

<strong>de</strong> 1 a 3.<br />

3<br />

A seguir, <strong>Anne</strong> e<br />

Margot são levadas<br />

para o campo <strong>de</strong><br />

concentração <strong>de</strong><br />

Bergen-Belsen,<br />

na Alemanha.<br />

<strong>Anne</strong> morre <strong>de</strong><br />

febre tifoi<strong>de</strong>, uma<br />

doença infecciosa,<br />

em março <strong>de</strong> 1945.<br />

Sua mãe e sua irmã<br />

também morrem.<br />

De todas as pessoas<br />

do escon<strong>de</strong>rijo,<br />

só Otto <strong>Frank</strong><br />

sobrevive à guerra.<br />

2<br />

De lá, são<br />

transportadas em<br />

trens para o campo<br />

<strong>de</strong> concentração <strong>de</strong><br />

Auschwitz-Birkenau,<br />

na Polônia. Aí, Otto<br />

é separado <strong>de</strong> <strong>Anne</strong>,<br />

Margot e Edith.<br />

6


<strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> queria ser escritora. Você acha que seu<br />

sonho se tornou realida<strong>de</strong>?<br />

Escreva sua resposta aqui.<br />

761 dias no Anexo Secreto!....<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

<strong>Anne</strong> passa 761 dias no Anexo Secreto. Mais<br />

<strong>de</strong> dois <strong>anos</strong>! Durante esse tempo, ela escreve<br />

seu diário, seu livro <strong>de</strong> contos e seu ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong><br />

Citações Favoritas. Foi assim que ficamos sabendo<br />

sobre o que ela teve <strong>de</strong> enfrentar, o que ela sentia<br />

e o que queria ser quando ficasse mais velha.<br />

Em 5 <strong>de</strong> maio <strong>de</strong> 1945, o<br />

exército alemão ren<strong>de</strong>-se.<br />

A Holanda é libertada.<br />

Quando Otto <strong>Frank</strong> volta<br />

para casa em Amsterdã,<br />

Miep Gies lhe entrega o<br />

diário <strong>de</strong> <strong>Anne</strong>.<br />

Otto publica o diário dois<br />

<strong>anos</strong> mais tar<strong>de</strong>.<br />

<strong>Anne</strong> não foi a única.....<br />

Houve muito mais <strong>crianças</strong> judias como <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />

Nem todas encontraram um lugar para se escon<strong>de</strong>r.<br />

Nem todas escreveram um diário. Seis milhões <strong>de</strong><br />

ju<strong>de</strong>us foram mortos na Segunda Guerra Mundial,<br />

entre eles 1,5 milhão <strong>de</strong> <strong>crianças</strong>.<br />

7


Visite o quarto <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />

O Anexo Secreto foi transformado em museu.<br />

Mais <strong>de</strong> um milhão <strong>de</strong> pessoas visitam o museu<br />

todos os <strong>anos</strong>! Agora você também po<strong>de</strong> visitar<br />

o Anexo Secreto online, se quiser.<br />

Você tem computador? Vamos lá, visite o Anexo Secreto<br />

no site da Casa <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>. Já encontrou?<br />

Agora, resolva a seguinte questão:<br />

<strong>Anne</strong> e Fritz querem usar a escrivaninha para<br />

escrever. Será que a divisão do tempo foi justa?<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

Vá em frente. Visite também os outros aposentos do Anexo Secreto!<br />

1 Entre no portal www.annefrank.org<br />

2 Clique em O Anexo Secreto online.<br />

3 Clique em Vá direto para <strong>de</strong>ntro.<br />

4 Clique na estante móvel.<br />

5 Vá clicando nas portas do Anexo Secreto<br />

até encontrar o quarto <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />

6 Clique na escrivaninha. Você vai ouvir<br />

a história <strong>de</strong> uma gran<strong>de</strong> discussão.<br />

8


Vá para a parte <strong>de</strong> fora<br />

da exposição<br />

‘Tenho vonta<strong>de</strong> <strong>de</strong> escrever e uma necessida<strong>de</strong> ainda maior<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>sabafar tudo o que está preso em meu peito. ’<br />

<strong>Anne</strong> escreveu isso<br />

em 20 <strong>de</strong> junho <strong>de</strong> 1942<br />

9


O bem mais<br />

precioso <strong>de</strong> <strong>Anne</strong><br />

O bem mais precioso <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> é seu<br />

diário. Escrever é muito importante<br />

para ela. Quando você é obrigada/o a<br />

ficar quieta/o e não po<strong>de</strong> sair, escrever<br />

realmente ajuda a <strong>de</strong>sabafar.<br />

“A melhor coisa é po<strong>de</strong>r escrever todos<br />

os meus pensamentos e sentimentos;<br />

do contrário, iria me sufocar.”<br />

<strong>Anne</strong> escreveu isto em<br />

16 <strong>de</strong> março <strong>de</strong> 1944.<br />

Imagine que você está sentindo uma gran<strong>de</strong> aflição. O que você faz?<br />

Escreva sua resposta neste quadro em branco.<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

10


nk, een<br />

its meisje<br />

e <strong>Frank</strong><br />

e<strong>de</strong>rland<br />

es ou<strong>de</strong>rs, Otto en Edith <strong>Frank</strong>, besluiten om<br />

sland te verlaten. Ze voelen zich niet meer veilig<br />

r <strong>de</strong> nazi’s. Bovendien gaat het niet zo goed met<br />

bank van <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong>, waar Otto werkt.<br />

bedrijf van Otto verkoopt Opekta, een<br />

<strong>de</strong>l dat je nodig hebt om zelf jam te maken.<br />

an Otto <strong>Frank</strong> en Edith<br />

925.<br />

De familie <strong>Frank</strong> is joods. Ze gaan af<br />

en toe naar <strong>de</strong> synagoge en vieren <strong>de</strong><br />

joodse feestdagen.<br />

Margot (3 jaar) mag <strong>Anne</strong> ook even vasthou<strong>de</strong>n.<br />

<strong>Frank</strong>furt am Main, 1929.<br />

‘Tot mijn vier<strong>de</strong> jaar woon<strong>de</strong> ik<br />

in <strong>Frank</strong>furt. Daar wij volbloed-<br />

va<strong>de</strong>r,<br />

jo<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong><br />

zijn,<br />

liefste<br />

ging<br />

schat<br />

mijn va<strong>de</strong>r<br />

van<br />

in<br />

n va<strong>de</strong>r<br />

1933<br />

die<br />

naar<br />

ik<br />

Holland.<br />

ooit ontmoet<br />

Hij werd<br />

b, trouw<strong>de</strong><br />

directeur<br />

pas<br />

van<br />

op<br />

<strong>de</strong><br />

z’n<br />

Ne<strong>de</strong>rlandse<br />

zesenrtigste<br />

Opekta<br />

jaar<br />

Mij.<br />

met<br />

voor<br />

m’n<br />

jambereiding.<br />

moe<strong>de</strong>r<br />

die toen<br />

(…) Margot<br />

vijfentwintig<br />

ging in<br />

was.<br />

<strong>de</strong>cember<br />

’n zuster<br />

naar<br />

Margot<br />

Holland<br />

werd<br />

en ik<br />

in<br />

in<br />

1926<br />

februari,<br />

eboren,<br />

waar<br />

in <strong>Frank</strong>furt<br />

ik als verjaardagsca<strong>de</strong>au<br />

a/M Duitsland.<br />

voor<br />

Op <strong>12</strong><br />

Margot<br />

juni 1929<br />

op tafel<br />

volg<strong>de</strong><br />

werd<br />

ik.’<br />

gezet.’<br />

Voor <strong>Anne</strong> en Margot zijn het<br />

gelukkige jaren. Ze zijn dol<br />

op hun va<strong>de</strong>r, die erg goed<br />

verhalen kan vertellen. ‘Papa<br />

met zijn spruiten’ heeft <strong>Anne</strong><br />

later bij <strong>de</strong>ze foto (1930) in haar<br />

album geschreven.<br />

1929 1933<br />

CRISIS ADOLF HITLER,<br />

sers hebben geen<br />

Adolf Hitler en zijn partij, <strong>de</strong> Nationaal-<br />

ijn arm. Bovendien socialistische Duitse Arbei<strong>de</strong>rspartij,<br />

itsland geldschul<strong>de</strong>n zijn antisemitisch. Zij haten <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n en<br />

n t tij<strong>de</strong>ns In 1929 <strong>de</strong> Eerste gaat het slecht<br />

geven<br />

met Duitsland.<br />

hun <strong>de</strong> schuld<br />

Er is<br />

van<br />

een<br />

alle<br />

wereldwij<strong>de</strong><br />

problemen in<br />

oorlog (1914-1918).<br />

economische crisis. Deze<br />

Duitsland.<br />

begint in<br />

Aanhangers<br />

<strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong><br />

van Hitlers<br />

Staten,<br />

partij<br />

maar<br />

nd moet ook veel in geld Duitsland aan <strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

wor<strong>de</strong>n<br />

mensen<br />

nazi’s<br />

zwaar<br />

genoemd.<br />

getroffen. De politicus<br />

innaars Adolf betalen Hitler en In heeft 1933 komen Hitler en zijn partij aan <strong>de</strong> macht. Zij<br />

zegt dat hij alle problemen kan oplossen.<br />

en land verloren. discrimineren <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. Bovendien maken Hitler en hoge<br />

militairen geheime plannen voor een oorlog.<br />

Familie <strong>Frank</strong> Thuis in Thuis in Familie <strong>Frank</strong><br />

naar Ne<strong>de</strong>rland Ne<strong>de</strong>rland Ne<strong>de</strong>rland naar Ne<strong>de</strong>rland<br />

Zorgen om familie<br />

in Duitsland<br />

<strong>Anne</strong>s ou<strong>de</strong>rs, Otto en Edith <strong>Frank</strong>, besluiten om<br />

<strong>Anne</strong>s ou<strong>de</strong>rs, Otto en Edith <strong>Frank</strong>, besluiten om<br />

Ook in Ne<strong>de</strong>rland wor<strong>de</strong>n jo<strong>de</strong>n Ook gediscrimineerd. in Ne<strong>de</strong>rland wor<strong>de</strong>n <strong>Anne</strong> en jo<strong>de</strong>n Margot gediscrimineerd. <strong>Anne</strong> en Margot<br />

Ook in Ne<strong>de</strong>rland wor<strong>de</strong>n jo<strong>de</strong>n gediscrimineerd. <strong>Anne</strong> en Margot<br />

Duitsland te verlaten. Ze voelen zich niet meer veilig<br />

Duitsland te verlaten. Ze voelen zich niet meer veilig<br />

moeten naar het Joodse Lyceum moeten in Amsterdam, naar het Joodse afgezon<strong>de</strong>rd Lyceum van in hun Amsterdam, afgezon<strong>de</strong>rd van hun<br />

moeten naar het Joodse Lyceum in Amsterdam, afgezon<strong>de</strong>rd van hun<br />

door <strong>de</strong> nazi’s. Bovendien gaat het niet zo goed met<br />

door <strong>de</strong> nazi’s. Bovendien gaat het niet zo goed met<br />

niet-joodse leeftijdgenoten. niet-joodse leeftijdgenoten.<br />

niet-joodse leeftijdgenoten.<br />

<strong>de</strong> bank van <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong>, waar Otto werkt.<br />

<strong>de</strong> bank van <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong>, waar Otto werkt.<br />

Het bedrijf van Otto verkoopt Opekta, een<br />

Het bedrijf van Otto verkoopt Opekta, een<br />

mid<strong>de</strong>l dat je nodig hebt om zelf jam te maken.<br />

mid<strong>de</strong>l dat je nodig hebt om zelf jam te maken.<br />

<strong>Anne</strong> en Margot voelen zich thuis <strong>Anne</strong> in en Margot voelen zich thuis in<br />

<strong>Anne</strong> en Margot voelen zich thuis in<br />

hun nieuwe land. Ze spelen met hun nieuwe land. Ze spelen met hun<br />

hun nieuwe land. Ze spelen met hun<br />

vriendinnetjes en gaan vaak met vriendinnetjes hun en gaan vaak met hun<br />

vriendinnetjes en gaan vaak met hun<br />

ou<strong>de</strong>rs naar het strand. ou<strong>de</strong>rs naar het strand.<br />

ou<strong>de</strong>rs naar het strand.<br />

Het bedrijf van Otto <strong>Frank</strong> verhuist Het bedrijf naar <strong>de</strong> van Otto <strong>Frank</strong> verhuist naar <strong>de</strong><br />

Het bedrijf van Otto <strong>Frank</strong> verhuist naar <strong>de</strong><br />

Prinsengracht 263. Hij mag als jood Prinsengracht geen bedrijf 263. Hij mag als jood geen bedrijf<br />

Prinsengracht 263. Hij mag als jood geen bedrijf<br />

bezitten en draagt het over aan bezitten Victor Kugler en draagt het over aan Victor Kugler<br />

bezitten en draagt het over aan Victor Kugler<br />

en Johannes Kleiman. Het bedrijf en heet Johannes voortaan Kleiman. Het bedrijf heet voortaan<br />

en Johannes Kleiman. Het bedrijf heet voortaan<br />

Gies & co.<br />

Gies & co.<br />

Gies & co.<br />

De familie <strong>Frank</strong> voelt zich vrij en<br />

De familie <strong>Frank</strong> voelt zich vrij en<br />

De familie <strong>Frank</strong> voelt zich vrij en<br />

veilig in Amsterdam, maar maakt<br />

veilig in Amsterdam, maar maakt<br />

veilig in Amsterdam, maar maakt<br />

zich zorgen om achtergebleven<br />

zich zorgen om achtergebleven<br />

zich zorgen om achtergebleven<br />

familie in Duitsland.<br />

familie in Duitsland.<br />

familie in Duitsland.<br />

Voor <strong>Anne</strong> en Margot zijn het<br />

gelukkige jaren. Ze zijn dol<br />

op hun va<strong>de</strong>r, die erg goed<br />

verhalen kan vertellen. ‘Papa<br />

Otto vertrouwt zijn plan om te Otto vertrouwt zijn plan om te<br />

Otto vertrouwt zijn plan om te<br />

met zijn spruiten’ heeft <strong>Anne</strong><br />

schuilen toe aan Johannes Kleiman schuilen toe aan Johannes Kleiman<br />

schuilen toe aan Johannes Kleiman<br />

later bij <strong>de</strong>ze foto (1930) in haar<br />

en Victor Kugler. Op een later tijdstip en Victor Kugler. Op een later tijdstip<br />

en Victor Kugler. Op een later tijdstip<br />

album geschreven.<br />

vertelt Otto over het plan aan zijn vertelt Otto over het plan aan zijn<br />

vertelt Otto over het plan aan zijn<br />

werkneemsters Miep Gies en Bep werkneemsters Miep Gies en Bep<br />

werkneemsters Miep Gies en Bep<br />

De bevrijding komt voor <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> te laat. De bevrijding komt voor <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> te laat.<br />

Voskuijl. Wanneer Otto vraagt te Voskuijl. Wanneer Otto vraagt te<br />

Voskuijl. Wanneer Otto vraagt te<br />

De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n verra<strong>de</strong>n. Het is niet bekend De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n verra<strong>de</strong>n. Het is niet be<br />

helpen, zegt Miep Gies: ‘Natuurlijk’, helpen, zegt Miep Gies: ‘Natuurlijk’,<br />

helpen, zegt Miep Gies: ‘Natuurlijk’,<br />

wie dat heeft gedaan. Ze wor<strong>de</strong>n gearresteerd door wie dat heeft gedaan. Ze wor<strong>de</strong>n gearresteerd<br />

terwijl ze daarmee groot gevaar terwijl loopt. ze daarmee groot gevaar loopt.<br />

terwijl ze daarmee groot gevaar loopt.<br />

SS-officier Karl Josef Silberbauer.<br />

SS-officier Karl Josef Silberbauer.<br />

Op het helpen van on<strong>de</strong>rduikers Op staan het helpen van on<strong>de</strong>rduikers staan<br />

Op het helpen van on<strong>de</strong>rduikers staan<br />

strenge straffen.<br />

strenge straffen.<br />

strenge straffen.<br />

Veel Duitsers hebben geen<br />

Adolf Hitler en zijn partij, <strong>de</strong> Nationaal-<br />

werk en zijn arm. Bovendien socialistische Duitse Arbei<strong>de</strong>rspartij,<br />

heeft Duitsland geldschul<strong>de</strong>n zijn antisemitisch. Zij haten <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n en<br />

gemaakt tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Eerste<br />

geven hun <strong>de</strong> schuld van alle problemen in<br />

Na een week komen er drie an<strong>de</strong>re on<strong>de</strong>rduikers Na naar een het week komen er Vanaf drie an<strong>de</strong>re mei 1942 on<strong>de</strong>rduikers verplicht naar <strong>de</strong> het bezetter Vanaf Veel mei jo<strong>de</strong>n alle 1942 jo<strong>de</strong>n proberen verplicht in te ontkomen <strong>de</strong> bezetter aan alle <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n Duitsers Veel in jo<strong>de</strong>n door proberen te ontkomen aan <strong>de</strong> Duitsers Vanaf mei door 1942 verplicht <strong>de</strong> bezetter alle jo<strong>de</strong>n in<br />

Wereldoorlog (1914-1918).<br />

Duitsland. Aanhangers van Hitlers partij<br />

achterhuis: <strong>de</strong> familie Van Pels.<br />

achterhuis: <strong>de</strong> familie Van Ne<strong>de</strong>rland Pels. van zes jaar en ou<strong>de</strong>r Ne<strong>de</strong>rland on<strong>de</strong>r om een te duiken. van GELE zes STER ONDERDUIKEN jaar en ou<strong>de</strong>r om een is heel GELE erg on<strong>de</strong>r STER moeilijk. te duiken. ONDERDUIKEN is heel erg Ne<strong>de</strong>rland moeilijk. van zes jaar en ou<strong>de</strong>r om een GELE STER<br />

Duitsland moet veel geld aan <strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n nazi’s genoemd.<br />

met het woord ‘Jood’ op hun met kleren Deze het dragen. familie woord schuilt ‘Jood’ Zo kunnen op in hun een kleren hut on<strong>de</strong>r dragen. <strong>de</strong> grond. Zo Deze kunnen familie schuilt in een hut on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> grond. met het woord ‘Jood’ op hun kleren dragen. Zo kunnen<br />

overwinnaars In 1933 komen betalen Hitler en heeft en zijn partij In Duitsland aan <strong>de</strong> macht. gaan <strong>de</strong> Zij nazi’s fel tekeer In Duitsland tegen <strong>de</strong> gaan In 1933 komen Hitler en zijn partij aan <strong>de</strong> macht. Zij<br />

Hitlers jo<strong>de</strong>n. <strong>de</strong> nazi’s In regering <strong>de</strong> nacht fel tekeer neemt tegen ‘rassenwetten’ <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong> aan. nacht Volgens <strong>de</strong><br />

Hitlers regering In Duitsland neemt gaan ‘rassenwetten’ <strong>de</strong> nazi’s fel tekeer aan. tegen Volgens <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. <strong>de</strong> In 1941 In <strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n nacht in Ne<strong>de</strong>rland In alle Hitlers 1941 stran<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n regering en in parken neemt Ne<strong>de</strong>rland ‘rassenwetten’ alle stran<strong>de</strong>n aan. en Volgens parken <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> nazi’s snel In zien 1941 wie wor<strong>de</strong>n joods <strong>de</strong> is. in nazi’s Ne<strong>de</strong>rland snel zien alle stran<strong>de</strong>n wie joods en is. parken<br />

<strong>de</strong> nazi’s snel zien wie joods is.<br />

stukken discrimineren land verloren. <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. Bovendien van 9 maken op 10 november Hitler en 1938 hoge plun<strong>de</strong>ren van 9 op ze 10 winkels november discrimineren <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. Bovendien maken Hitler en hoge<br />

nazi’s en verwoesten zijn 1938 echte plun<strong>de</strong>ren Duitsers ze winkels een soort en verwoesten supermensen. Voor<br />

nazi’s zijn van echte 9 op 10 Duitsers november een 1938 soort plun<strong>de</strong>ren supermensen. ze winkels Voor en verbo<strong>de</strong>n verwoesten gebied voor jo<strong>de</strong>n. verbo<strong>de</strong>n nazi’s zijn gebied echte voor Duitsers jo<strong>de</strong>n. een soort supermensen. Voor<br />

verbo<strong>de</strong>n gebied voor jo<strong>de</strong>n.<br />

militairen geheime plannen voor ze een synagogen. oorlog. Die nacht staat bekend ze synagogen. als <strong>de</strong> ‘Kristallnacht’. militairen geheime plannen voor een oorlog.<br />

jo<strong>de</strong>n, Die nacht Roma staat In en bekend Sinti, als zwarte <strong>de</strong> ‘Kristallnacht’. mensen, homo’s, In Slavische jo<strong>de</strong>n, Roma ze synagogen. en Sinti, Die zwarte nacht mensen, staat bekend homo’s, als <strong>de</strong> Slavische ‘Kristallnacht’. In<br />

jo<strong>de</strong>n, Roma en Sinti, zwarte mensen, homo’s, Slavische<br />

<strong>de</strong> dagen erna pakken <strong>de</strong> nazi’s <strong>de</strong> 30.000 dagen joodse erna mannen pakken volken <strong>de</strong> en op nazi’s gehandicapten en 30.000 joodse is geen mannen plek op in en nazi-Duitsland. volken en <strong>de</strong> gehandicapten dagen erna pakken is geen <strong>de</strong> nazi’s plek 30.000 in nazi-Duitsland.<br />

joodse mannen op en<br />

volken en gehandicapten is geen plek in nazi-Duitsland.<br />

brengen ze naar concentratiekampen. brengen ze naar concentratiekampen.<br />

brengen ze naar concentratiekampen.<br />

In november komt Fritz Pfeffer erbij als achtste on<strong>de</strong>rduiker. In november Hij komt Fritz Pfeffer erbij als achtste on<strong>de</strong>rduiker. Hij<br />

is een joodse kennis van <strong>de</strong> twee on<strong>de</strong>rduikfamilies. is een joodse kennis van <strong>de</strong> twee on<strong>de</strong>rduikfamilies.<br />

De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n geholpen door Miep Gies, De on<strong>de</strong>rduikers Bep wor<strong>de</strong>n geholpen door Miep Gies, Bep Hitler en <strong>de</strong> nazi’s besluiten in het diepste geheim Hitler en <strong>de</strong> nazi’s besluiten in het diepste geheim<br />

Voskuijl, Victor Kugler en Johannes Kleiman. Zij Voskuijl, zijn <strong>de</strong> enigen Victor Kugler en Johannes Kleiman. Zij zijn <strong>de</strong> enigen om alle jo<strong>de</strong>n in Europa te vermoor<strong>de</strong>n. Ze bouwen om alle jo<strong>de</strong>n in Europa te vermoor<strong>de</strong>n. Ze bouwen<br />

in het bedrijf die weten dat <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> is on<strong>de</strong>rgedoken.<br />

in het bedrijf die weten dat <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> is on<strong>de</strong>rgedoken. vernietigingskampen. Dat zijn concentratiekampen, vernietigingskampen. Dat zijn concentratiekampen,<br />

Ook Jan Gies, <strong>de</strong> man van Miep, en Johan Voskuijl, Ook <strong>de</strong> Jan va<strong>de</strong>r Gies, <strong>de</strong> man van Miep, en Johan Voskuijl, <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r speciaal ontworpen om mensen snel te kunnen speciaal do<strong>de</strong>n. ontworpen om mensen snel te kunnen do<strong>de</strong>n.<br />

Door honger en kou komen<br />

Door honger en kou ko<br />

van Bep, weten van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers. van Bep, weten van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers.<br />

Er wor<strong>de</strong>n joodse mannen opgepakt Er wor<strong>de</strong>n en joodse naar het mannen Oosten opgepakt en naar het Oosten<br />

Er wor<strong>de</strong>n joodse Jo<strong>de</strong>n mannen wor<strong>de</strong>n opgepakt per trein en naar naar het <strong>de</strong>ze Oosten kampen gebracht Jo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n per trein naar <strong>de</strong>ze kampen gebracht<br />

in <strong>de</strong> winter van 1944-<br />

in <strong>de</strong> winter van 1944<br />

gestuurd. Niemand weet wat gestuurd. er met hen Niemand gaat gebeuren. weet wat er met hen gaat gebeuren.<br />

gestuurd. Niemand zon<strong>de</strong>r weet te wat weten er met welk hen noodlot gaat gebeuren. hen boven het zon<strong>de</strong>r hoofd te hangt. weten welk noodlot hen boven het hoofd hangt.<br />

1945 in het westen van<br />

1945 in het westen v<br />

Een ‘RAZZIA’ betekent het afsluiten Een ‘RAZZIA’ van een betekent straat of het afsluiten van een straat of<br />

Een ‘RAZZIA’ betekent het afsluiten van een straat of<br />

Ne<strong>de</strong>rland twintigduizend<br />

Ne<strong>de</strong>rland twintigdu<br />

wijk waarna <strong>de</strong> huizen een voor wijk een waarna doorzocht <strong>de</strong> huizen wor<strong>de</strong>n. een voor een doorzocht wor<strong>de</strong>n.<br />

wijk waarna <strong>de</strong> huizen een voor een doorzocht wor<strong>de</strong>n.<br />

mensen om. Vooral in<br />

mensen om. Vooral<br />

grote ste<strong>de</strong>n is bijna geen<br />

grote ste<strong>de</strong>n is bijn<br />

voedsel meer.<br />

voedsel meer.<br />

‘Zou dan nu werkelijk <strong>de</strong> ‘Zou dan nu werkelijk <strong>de</strong><br />

‘Tot mijn vier<strong>de</strong> jaar woon<strong>de</strong> ik<br />

‘Tot mijn vier<strong>de</strong> jaar woon<strong>de</strong> ik<br />

‘Ik schrok ontzettend. ‘Ik schrok Een ontzettend. Een<br />

‘Ik schrok ontzettend.<br />

(…) bevrijding<br />

Een<br />

na<strong>de</strong>ren, <strong>de</strong> (…) bevrijding na<strong>de</strong>ren, <strong>de</strong><br />

in <strong>Frank</strong>furt. Daar wij volbloed-<br />

in <strong>Frank</strong>furt. Daar wij volbloed-<br />

oproep! Ie<strong>de</strong>reen oproep! weet wat Ie<strong>de</strong>reen dat weet wat dat<br />

oproep! Ie<strong>de</strong>reen weet<br />

bevrijding<br />

wat dat<br />

waarover zoveel bevrijding waarover zovee<br />

jo<strong>de</strong>n zijn, ging mijn va<strong>de</strong>r in<br />

jo<strong>de</strong>n zijn, ging mijn va<strong>de</strong>r in<br />

betekend. Concentratiekampen<br />

betekend. Concentratiekampen<br />

betekend. Concentratiekampen<br />

gesproken is, maar die toch gesproken té is, maar die toch<br />

1933 naar Holland. Hij werd<br />

1933 naar Holland. Hij werd<br />

en eenzame cellen en eenzame zag ik al in cellen zag ik al in<br />

en eenzame cellen<br />

mooi<br />

zag ik<br />

is,<br />

al<br />

té<br />

in<br />

sprookjesachtig mooi is, is, té sprookjesachtig<br />

‘Na mei 1940 ging ‘Na het mei 1940 ging het<br />

‘Schuilen, waar ‘Na zou<strong>de</strong>n mei 1940 wij ‘Schuilen, gaan ging het waar zou<strong>de</strong>n wij gaan<br />

directeur ‘Ik ging van al <strong>de</strong> gauw Ne<strong>de</strong>rlandse naar<br />

‘Ik ging directeur al gauw van naar <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />

‘Ik ging al gauw naar<br />

m’n geest opdoemen<br />

‘Het<br />

m’n<br />

benauwt<br />

geest (...).’ opdoemen<br />

me ook meer<br />

(...).’<br />

‘Het dan benauwt me ook meer<br />

m’n<br />

dan<br />

geest opdoemen<br />

om ooit<br />

(...).’<br />

werkelijkheid te om kunnen ooit werkelijkheid te ku<br />

bergaf met <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> bergaf met <strong>de</strong> ‘Jo<strong>de</strong>nwet goe<strong>de</strong> volg<strong>de</strong> ‘Jo<strong>de</strong>nwet op jo<strong>de</strong>nwet schuilen, volg<strong>de</strong> en (...) op wanneer, bergaf jo<strong>de</strong>nwet met hoe, schuilen, en <strong>de</strong> waar? goe<strong>de</strong> (...) wanneer, ‘Jo<strong>de</strong>nwet hoe, waar?<br />

Opekta <strong>de</strong> kleuterschool Mij. voor jambereiding. van <strong>de</strong> ‘Ons <strong>de</strong> leven kleuterschool Opekta verliep Mij. met voor van <strong>de</strong> <strong>de</strong> jambereiding.<br />

ik volg<strong>de</strong> zeggen op kan jo<strong>de</strong>nwet dat we en nooit ik zeggen naar kan dat we nooit naar wor<strong>de</strong>n? Zou dit jaar, 1944, wor<strong>de</strong>n? ons Zou dit jaar, 1944<br />

nodige tij<strong>de</strong>n: ‘Ons leven eerst verliep <strong>de</strong> <strong>de</strong> oorlog, kleuterschool tij<strong>de</strong>n: met eerst <strong>de</strong> nodige <strong>de</strong> van onze oorlog, <strong>de</strong> vrijheid werd ‘Ons onze zeer leven Ik vrijheid beknot. dacht verliep werd aan tij<strong>de</strong>n: schuilen met zeer <strong>de</strong> beknot. eerst nodige en Ik stopte <strong>de</strong> dacht oorlog, aan schuilen onze en vrijheid stopte werd zeer beknot.<br />

(…) Margot Montessorischool, ging in <strong>de</strong>cember <strong>de</strong> m’n twee opwinding, Montessorischool, ooms, (…) Margot broers daar van ging <strong>de</strong> <strong>de</strong> overge- in <strong>de</strong>cember<br />

buiten mogen, en ik ben buiten erg mogen, en ik ben erg<br />

die overwinning schenken?’ die overwinning schenk<br />

m’n twee ooms, broers van<br />

dan opwinding, <strong>de</strong> m’n capitulatie, twee Montessorischool, daar ooms, dan <strong>de</strong> <strong>de</strong> overge- broers capitulatie, van <strong>de</strong> Jo<strong>de</strong>n moeten een Jo<strong>de</strong>n opwinding, Jo<strong>de</strong>nster daardoor moeten daar een <strong>de</strong> gekste <strong>de</strong> dan Jo<strong>de</strong>nster overge- <strong>de</strong> onzin capitulatie, daardoor in <strong>de</strong> gekste Jo<strong>de</strong>n onzin moeten in een Jo<strong>de</strong>nster<br />

naar zes<strong>de</strong>. Holland Daar en ik bleef moe<strong>de</strong>r, in februari, ik tot en beland<strong>de</strong>n moe<strong>de</strong>r, veilig zes<strong>de</strong>. bleven en beland<strong>de</strong>n naar Daar familie Holland bleef veilig in Duitsland ik en tot ik in februari,<br />

bang dat we ont<strong>de</strong>kt wor<strong>de</strong>n bang dat we ont<strong>de</strong>kt wor<strong>de</strong>n<br />

inmars bleven moe<strong>de</strong>r, <strong>de</strong>r familie Duitsers zes<strong>de</strong>. en inmars in beland<strong>de</strong>n Daar Duitsland <strong>de</strong>r bleef Duitsers veilig ik tot dragen; jo<strong>de</strong>n moeten dragen; bleven mijn hun familie jo<strong>de</strong>n tas, maar moeten in inmars Duitsland ik heb hun <strong>de</strong>r er Duitsers geen mijn tas, maar ik heb dragen; er geen jo<strong>de</strong>n moeten hun<br />

waar mijn ik als zes<strong>de</strong> verjaardagsca<strong>de</strong>au<br />

jaar, in toen Noord-Amerika, ging in Noord-Amerika, m’n mijn niet ou<strong>de</strong> door zes<strong>de</strong> waar Hitlers jaar, ik m’n als toen ou<strong>de</strong> jo<strong>de</strong>nwetten<br />

verjaardagsca<strong>de</strong>au<br />

en dan <strong>de</strong> kogel krijgen. en Dat dan is <strong>de</strong> kogel krijgen. Dat is<br />

ging en niet <strong>de</strong> ellen<strong>de</strong> door in Noord-Amerika, mijn Hitlers voor en zes<strong>de</strong> ons <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>nwetten ellen<strong>de</strong> jaar, m’n toen voor ou<strong>de</strong> fietsen ging ons afgeven; fietsen jo<strong>de</strong>n niet door mogen spijt afgeven; Hitlers van, jo<strong>de</strong>n ik en jo<strong>de</strong>nwetten geef <strong>de</strong> mogen ellen<strong>de</strong> meer om voor spijt ons van, ik geef meer fietsen om afgeven; jo<strong>de</strong>n mogen<br />

voor Margot ik naar op <strong>de</strong> tafel eerste grootmoe<strong>de</strong>r werd klas.’ gezet.’ kwam grootmoe<strong>de</strong>r bij ons.’ ik naar voor kwam gespaard <strong>de</strong> Margot eerste bij ons.’ bleef.’ op klas.’ tafel werd gezet.’<br />

natuurlijk een min<strong>de</strong>r prettig natuurlijk een min<strong>de</strong>r prettig<br />

jo<strong>de</strong>n grootmoe<strong>de</strong>r gespaard begon.’ ik naar bleef.’ jo<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kwam eerste begon.’ bij klas.’ ons.’ niet in <strong>de</strong> tram (…). herinneringen niet gespaard in <strong>de</strong> tram bleef.’ dan (…). jo<strong>de</strong>n om begon.’ jurken.’ herinneringen dan om jurken.’ niet in <strong>de</strong> tram vooruitzicht.’ (…).<br />

vooruitzicht.’<br />

1933 1938 1938 1935 1933<br />

1935 1938 1941 1942 1941 1935 1942 19421941<br />

1943 1942 1943 1942 1944 1944<br />

ADOLF HITLER, DE KRISTALL- DE KRISTALL- ADOLF HITLER, DE KRISTALL- DE JODEN- DE De JODEN- on<strong>de</strong>rduikers De on<strong>de</strong>rduikers<br />

DE JODENSTER<br />

DE JODEN- DE ONDERDUIKEN<br />

JODENSTER ONDERDUIKEN DE JODENSTER<br />

NACHT NACHT<br />

NACHT WETTEN WETTEN<br />

WETTEN<br />

De helpers De helpers<br />

baas van Duitsland<br />

HITLERS<br />

RASSENWETTEN<br />

30 1931 1932 1937 1930 1934 1937 1931 1932 1934 1937 1939 1939 1940 1936 1934 1940<br />

1936 1939 1940<br />

baas van Duitsland<br />

Kin<strong>de</strong>ren spelen met geld dat niets meer waard is.<br />

<strong>Anne</strong> krijgt <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal al snel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie. Bij <strong>Anne</strong> in<br />

<strong>de</strong> klas zitten an<strong>de</strong>re joodse kin<strong>de</strong>ren uit Duitsland.<br />

<strong>Anne</strong> (twee<strong>de</strong> van links) speelt met vriendinnetjes, juli <strong>Anne</strong> 1937. (twee<strong>de</strong> van links) speelt met vriendinnetjes, juli 1937.<br />

baas van Duitsland<br />

Zorgen om familie<br />

in Duitsland<br />

<strong>Anne</strong> krijgt <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal al snel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie. Bij <strong>Anne</strong> in<br />

<strong>de</strong> klas zitten an<strong>de</strong>re joodse kin<strong>de</strong>ren uit Duitsland.<br />

‘In 1938 na <strong>de</strong> pogroms ‘In 1938 vluchtten na <strong>de</strong> pogroms vluchtten<br />

Thuis in<br />

Ne<strong>de</strong>rland<br />

Zorgen om familie<br />

in Duitsland<br />

<strong>Anne</strong> (twee<strong>de</strong> van links) speelt met vriendinnetjes, juli 1937.<br />

HITLERS<br />

RASSENWETTEN<br />

Bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> synagoge tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Kristallnacht. Plaats onbekend, Bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> november synagoge 1938. tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Kristallnacht. Plaats onbekend, november 1938.<br />

<strong>Anne</strong> zit in <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong><br />

klas (groep 7) van<br />

<strong>de</strong> Montessorischool.<br />

1 september 1939<br />

Dit jongetje heet Hans Massaquoi. Hij<br />

woon<strong>de</strong> toen in nazi-Duitsland. Op een<br />

keer zei een leraar tegen hem: ‘Als we<br />

met <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n hebben afgerekend, kom jij<br />

aan <strong>de</strong> beurt.’<br />

<strong>Anne</strong> zit in <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong><br />

klas (groep 7) van<br />

<strong>de</strong> Montessorischool.<br />

Naar een Naar an<strong>de</strong>re Naar een <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re Naar <strong>de</strong> Een Naar oproep Een Het een oproep achterhuis an<strong>de</strong>re Het achterhuis Een<br />

school school schuilplaats schuilplaats school<br />

Victor Kugler<br />

1 Circule uma <strong>de</strong>stas palavras:<br />

<strong>Anne</strong> krijgt <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal al snel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie. Bij <strong>Anne</strong> in<br />

<strong>de</strong> klas zitten an<strong>de</strong>re joodse kin<strong>de</strong>ren uit Duitsland.<br />

‘In 1938 na <strong>de</strong> pogroms vluchtten<br />

<strong>Anne</strong> speelt met haar vriendinnetjes Eva<br />

Goldberg en Sanne Le<strong>de</strong>rmann op het<br />

Merwe<strong>de</strong>plein.<br />

1 september 1939<br />

Bep Voskuijl<br />

Victor Kugler<br />

2 Procure esta palavra na exposição.<br />

Em busca <strong>de</strong> palavras<br />

Bep Voskuijl<br />

HITLERS<br />

RASSENWETTEN<br />

Duitsland valt Polen aan. Engeland Duitsland en valt Polen aan. Engeland en<br />

<strong>Frank</strong>rijk verklaren Hitler <strong>de</strong> oorlog. <strong>Frank</strong>rijk verklaren Hitler <strong>de</strong> oorlog.<br />

Dit is het begin van <strong>de</strong> oorlog in Dit is het begin van <strong>de</strong> oorlog in<br />

Europa. Hitler heeft gezegd dat hij Europa. Hitler heeft gezegd dat hij<br />

Ne<strong>de</strong>rland niet zal aanvallen, maar Ne<strong>de</strong>rland niet zal aanvallen, maar<br />

veel mensen zijn er toch bang voor. veel mensen zijn er toch bang voor.<br />

Vooral jo<strong>de</strong>n.<br />

Vooral jo<strong>de</strong>n.<br />

10 mei 1940<br />

Miep Santrouschitz<br />

(Gies)<br />

10 mei 1940<br />

Dit jongetje heet Hans Massaquoi. Hij<br />

woon<strong>de</strong> toen in nazi-Duitsland. Op een<br />

keer zei een leraar tegen hem: ‘Als we<br />

met <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n hebben afgerekend, kom jij<br />

aan <strong>de</strong> beurt.’<br />

Bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> synagoge tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Kristallnacht. Plaats onbekend, november 1938.<br />

Miep Santrouschitz<br />

(Gies)<br />

Invasie van het Duitse leger in Ne<strong>de</strong>rland Invasie van het Duitse leger in Ne<strong>de</strong>rland<br />

– ondanks Hitlers belofte dat hij dit – niet ondanks Hitlers belofte dat hij dit niet<br />

zou doen. Na vijf dagen bombar<strong>de</strong>ren zou <strong>de</strong> doen. Na vijf dagen bombar<strong>de</strong>ren <strong>de</strong><br />

Duitsers het centrum van Rotterdam Duitsers en het centrum van Rotterdam en<br />

geeft het Ne<strong>de</strong>rlandse leger zich over. geeft het Ne<strong>de</strong>rlandse leger zich over.<br />

Dit is misschien wel <strong>de</strong> laatste foto die<br />

van <strong>Anne</strong> en Margot gemaakt is.<br />

3 A que ano correspon<strong>de</strong> a sua palavra? .......<br />

4 Leia com atenção o que está escrito no<br />

quadro e responda às perguntas.<br />

<strong>Anne</strong> speelt met haar vriendinnetjes Eva<br />

Goldberg en Sanne Le<strong>de</strong>rmann op het<br />

Merwe<strong>de</strong>plein.<br />

<strong>Anne</strong> zit in <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong><br />

klas (groep 7) van<br />

<strong>de</strong> Montessorischool.<br />

De familie <strong>Frank</strong> voor hun huis aan het<br />

Merwe<strong>de</strong>plein.<br />

De schuilplaats, het achterhuis<br />

van Otto’s bedrijf.<br />

1 september 1939<br />

Victor Kugler<br />

De familie <strong>Frank</strong> voor hun huis aan het<br />

Merwe<strong>de</strong>plein.<br />

Bep Voskuijl<br />

Margot krijgt een brief. Zij moet zich Margot krijgt een brief. Zij moet zich<br />

mel<strong>de</strong>n om in Duitsland voor <strong>de</strong> nazi’s mel<strong>de</strong>n om in Duitsland voor <strong>de</strong> nazi’s<br />

te gaan werken. Haar ou<strong>de</strong>rs besluiten te gaan werken. Haar ou<strong>de</strong>rs besluiten<br />

om on<strong>de</strong>r te duiken.<br />

om on<strong>de</strong>r te duiken.<br />

5 juli 1942<br />

Dit is misschien wel <strong>de</strong> laatste foto die<br />

van <strong>Anne</strong> en Margot gemaakt is.<br />

Dit jongetje heet Hans Massaquoi. Hij<br />

woon<strong>de</strong> toen in nazi-Duitsland. Op een<br />

keer zei een leraar tegen hem: ‘Als we<br />

met <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n hebben afgerekend, kom jij<br />

aan <strong>de</strong> beurt.’<br />

Miep Santrouschitz<br />

(Gies)<br />

<strong>Anne</strong> speelt met haar vriendinnetjes Eva<br />

Goldberg en Sanne Le<strong>de</strong>rmann op het<br />

Merwe<strong>de</strong>plein.<br />

1936<br />

De familie <strong>Frank</strong> duikt on<strong>de</strong>r in het<br />

De familie <strong>Frank</strong> duikt on<strong>de</strong>r in het<br />

leegstaan<strong>de</strong> achterste ge<strong>de</strong>elte – het<br />

leegstaan<strong>de</strong> achterste ge<strong>de</strong>elte – het<br />

achterhuis – van het bedrijf van<br />

achterhuis – van het bedrijf van<br />

De Februaristaking. In<br />

Otto<br />

februari<br />

<strong>Frank</strong>.<br />

wor<strong>de</strong>n De Februaristaking. In februari wor<strong>de</strong>n<br />

Otto <strong>Frank</strong>.<br />

427 joodse mannen opgepakt en 427 joodse mannen opgepakt en<br />

naar concentratiekampen gebracht. naar concentratiekampen gebracht.<br />

In Amsterdam gaan veel mensen In Amsterdam gaan veel mensen<br />

Duitsland valt staken Polen om aan. daartegen Engeland te protesteren.<br />

en staken om daartegen te protesteren.<br />

<strong>Frank</strong>rijk verklaren De nazi’s Hitler slaan <strong>de</strong>ze <strong>de</strong> oorlog. staking met veel De nazi’s slaan <strong>de</strong>ze staking met veel<br />

Dit is het begin geweld van neer. <strong>de</strong> oorlog in<br />

geweld neer.<br />

Europa. Hitler heeft gezegd dat hij<br />

Ne<strong>de</strong>rland niet zal aanvallen, maar<br />

veel mensen zijn er toch bang voor.<br />

Vooral jo<strong>de</strong>n.<br />

10 mei 1940<br />

5 juli 1942<br />

De schuilplaats, het achterhuis<br />

van Otto’s bedrijf.<br />

6 juli 1942<br />

25 Februari 1941 25 Februari 1941<br />

Hermann<br />

Fritz<br />

Auguste Peter<br />

In ‘Het Achterhuis’ heet hij<br />

Albert Dussel.<br />

Miep Gies<br />

Invasie van het Duitse leger in Ne<strong>de</strong>rland<br />

Bep Voskuijl<br />

In ‘Het Achterhuis’ heten ze<br />

<strong>de</strong> familie Van Daan.<br />

Hermann<br />

– ondanks Hitlers belofte dat hij dit niet<br />

zou doen. Na vijf dagen bombar<strong>de</strong>ren <strong>de</strong><br />

Duitsers het centrum van Rotterdam en<br />

geeft het Ne<strong>de</strong>rlandse leger zich over.<br />

Fritz<br />

Johannes Kleimann<br />

Victor Kugler<br />

6 juli 1942<br />

Auguste Peter<br />

In ‘Het Achterhuis’ heet hij<br />

Albert Dussel.<br />

Miep Gies<br />

De va<strong>de</strong>r van Bep Voskuijl timmert een<br />

speciale draaikast om <strong>de</strong> toegang naar<br />

het achterhuis te verbergen.<br />

Bep Voskuijl<br />

In ‘Het Achterhuis’ heten ze<br />

<strong>de</strong> familie Van Daan.<br />

Johannes Kleimann<br />

Victor Kugler<br />

De familie <strong>Frank</strong> voor hun huis aan het<br />

Merwe<strong>de</strong>plein.<br />

De va<strong>de</strong>r van Bep Voskuijl timmert een<br />

speciale draaikast om <strong>de</strong> toegang naar<br />

het achterhuis te verbergen.<br />

25 Februari 1941<br />

5 juli 1942<br />

Margot krijgt een brief. Zij moet zich<br />

mel<strong>de</strong>n om in Duitsland voor <strong>de</strong> nazi’s<br />

te gaan werken. Haar ou<strong>de</strong>rs besluiten<br />

om on<strong>de</strong>r te duiken.<br />

De Februaristaking. In februari wor<strong>de</strong>n<br />

427 joodse mannen opgepakt en<br />

naar concentratiekampen gebracht.<br />

In Amsterdam gaan veel mensen<br />

staken om daartegen te protesteren.<br />

De nazi’s slaan <strong>de</strong>ze staking met veel<br />

geweld neer.<br />

Pol<strong>de</strong>rweg, Amsterdam 1943<br />

In het magazijn van Opekta<br />

werken mensen die niets van<br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers weten.<br />

De gemeenschappelijke woon –en<br />

eetkamer. Het is ook <strong>de</strong> slaapkamer van<br />

Hermann en Auguste van Pels.<br />

Het kamertje van <strong>Anne</strong> en Fritz<br />

Pfeffer (Dussel).<br />

Vanaf het begin van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduik<br />

hou<strong>de</strong>n Otto en Edith bij hoeveel hun<br />

dochters groeien. In die twee jaar<br />

groeit <strong>Anne</strong> ruim <strong>de</strong>rtien centimeter en<br />

Margot zo’n vijf centimeter.<br />

Pol<strong>de</strong>rweg, Amsterdam 1943<br />

In het magazijn van Opekta<br />

werken mensen die niets van<br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers weten.<br />

Op dit kaartje hield Otto <strong>de</strong> opmars bij van <strong>de</strong> geallieer<strong>de</strong> legers in <strong>Frank</strong>rijk. Op dit kaartje hield Otto <strong>de</strong> opmars bij van <strong>de</strong> geallieer<strong>de</strong> legers in <strong>Frank</strong>rijk.<br />

De gemeenschappelijke woon –en<br />

eetkamer. Het is ook <strong>de</strong> slaapkamer van<br />

Hermann en Auguste van Pels.<br />

batida policial escon<strong>de</strong>rijo estrela amarela<br />

O que aconteceu a <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> nesse ano?<br />

Het kamertje van <strong>Anne</strong> en Fritz<br />

Pfeffer (Dussel).<br />

Vanaf het begin van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduik<br />

hou<strong>de</strong>n Otto en Edith bij hoeveel hun<br />

dochters groeien. In die twee jaar<br />

groeit <strong>Anne</strong> ruim <strong>de</strong>rtien centimeter en<br />

Margot zo’n vijf centimeter.<br />

HONGERWINTER HONGERW<br />

6 juni 1944<br />

Landing van geallieer<strong>de</strong> troepen op<br />

<strong>de</strong> kust van Normandië in <strong>Frank</strong>rijk.<br />

Ze willen <strong>de</strong> bezette lan<strong>de</strong>n van<br />

Europa bevrij<strong>de</strong>n. Deze dag wordt<br />

D-day genoemd.<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

O que aconteceu nesse ano na Segunda Guerra Mundial?<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

11<br />

Kin<strong>de</strong>ren krijgen eten uit een gaarkeuken.<br />

8 augustus 19<br />

De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> tre<br />

naar het Ne<strong>de</strong>rlandse doorgangskamp<br />

Westerbork afgevoerd.<br />

Joodse kin<strong>de</strong>ren in kamp Westerbork.<br />

6 juni 1944<br />

Landing van geallieer<strong>de</strong> troepen op<br />

<strong>de</strong> kust van Normandië in <strong>Frank</strong>rijk.<br />

Ze willen <strong>de</strong> bezette lan<strong>de</strong>n van<br />

Europa bevrij<strong>de</strong>n. Deze dag wordt<br />

D-day genoemd.<br />

De geallieer<strong>de</strong> troepen bestaan vooral uit Amerikanen,<br />

Engelsen, Russen, Fransen, Cana<strong>de</strong>zen en<br />

Polen. Op <strong>de</strong>ze foto zie je Engelsen.<br />

5 september 1944<br />

3 september 1944<br />

De acht on<strong>de</strong>rduikers moeten m<br />

met het laatste transport naar<br />

concentratie- en vernietigings<br />

Auschwitz in Polen. Otto word<br />

schei<strong>de</strong>n van Edith, Margot en<br />

Joodse kin<strong>de</strong>ren en moe<strong>de</strong>rs op weg<br />

naar <strong>de</strong> gaskamer.<br />

Dolle Dinsdag. De geallieer<strong>de</strong>n zijn<br />

in opmars. Overal wordt al gefeest,<br />

maar <strong>de</strong> mensen in Ne<strong>de</strong>rland juichen<br />

te vroeg. De bevrijding gaat helemaal<br />

niet zo snel als gedacht. Deze dag<br />

wordt ‘Dolle Dinsdag’ genoemd: het<br />

grootste <strong>de</strong>el van Ne<strong>de</strong>rland blijft<br />

nog maan<strong>de</strong>n in Duitse han<strong>de</strong>n.<br />

Een paar weken later is het zui<strong>de</strong>n<br />

van Ne<strong>de</strong>rland bevrijd terwijl het<br />

noor<strong>de</strong>n nog een barre winter wacht.<br />

1 oktober 19<br />

<strong>Anne</strong> en Margot <strong>Frank</strong><br />

het kamp Bergen-Be<br />

Otto en Edith blijven<br />

Op het perron van Auschwit<br />

kijken nazi-artsen wie kan w<br />

en wie niet.<br />

5 mei<br />

Op 5 mei 194<br />

bevrijd.<br />

5<br />

Kin<strong>de</strong>ren<br />

Dolle<br />

in op<br />

maa<br />

te v<br />

niet<br />

wo<br />

gro<br />

no<br />

E<br />

v<br />

n


Agora é a sua vez!<br />

Complete as frases abaixo:<br />

Como você se sente quando lê um livro <strong>de</strong> que você gosta?<br />

Quando leio um livro .................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

Que tipo <strong>de</strong> histórias você mais gosta?<br />

Prefiro ler meu livro: ..................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

Na cama – no gramado - no sofá - numa poltrona - ....<br />

2 e 8<br />

3<br />

<strong>12</strong>


Volte para a exposição<br />

“Esta semana an<strong>de</strong>i lendo bastante e fazendo alguns<br />

trabalhos. É assim que as coisas <strong>de</strong>veriam ser. Com<br />

certeza é a estrada para o sucesso.”<br />

<strong>Anne</strong> escreveu isto em<br />

5 <strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1942.<br />

13


Não é só um livro 14<br />

Rapidamente, <strong>Anne</strong> preenche seu diário.<br />

Você sabia que o diário <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> não é só<br />

um livro, mas também inclui os ca<strong>de</strong>rnos<br />

e as folhas soltas?<br />

<strong>Anne</strong> também escreve um livro <strong>de</strong> contos.<br />

Às vezes, copia lindas frases <strong>de</strong> outros livros<br />

para seu Ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> Citações Favoritas.<br />

Procure na exposição uma história sobre uma pulga.<br />

Leia o resto da história e escreva um final.<br />

Ela escapou pelos meus <strong>de</strong>dos, esses animaizinhos são rápidos<br />

<strong>de</strong>mais [...] catei ela e .................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................


Como você lê?<br />

Quando eu leio, geralmente: leio baixinho – leio em voz alta – leio para mim<br />

mesma/o – leio para meu irmãozinho ou irmãzinha<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

Quando você mais gosta <strong>de</strong> ler? Nas férias – antes <strong>de</strong> dormir – …<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

<strong>Anne</strong> lê muitos livros no Anexo Secreto.<br />

1 Caminhe até o interior da exposição.<br />

2 Responda à próxima pergunta:<br />

Quem levava os livros para o Anexo Secreto?<br />

Por quê?<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

.......................................................................<br />

5<br />

6<br />

15


Encontre um lugar confortável<br />

para escrever<br />

“Já li quarto vezes “O Verão Mais Louco”, e as<br />

situações ridículas ainda me fazem rir.”<br />

<strong>Anne</strong> escreveu isso em<br />

21 <strong>de</strong> setembro <strong>de</strong> 1942.<br />

16


Uma frase bonita<br />

Vocês gostariam <strong>de</strong> escrever uma frase bonita?<br />

Vocês <strong>de</strong>vem estar-se perguntando: o que é uma frase bonita?<br />

Uma frase bonita po<strong>de</strong> ser engraçada, ou po<strong>de</strong> <strong>de</strong>ixar as pessoas emocionadas.<br />

Neste jogo, vocês vão escrever uma linda<br />

frase sobre <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />

Como é que funciona?<br />

1 Pegue uma folha avulsa <strong>de</strong> papel.<br />

2 Um <strong>de</strong> cada vez vai escrever uma palavra no papel e escon<strong>de</strong>r<br />

dobrando a folha. Ninguém po<strong>de</strong> ver o que você escreveu.<br />

3 Quando todos acabarem, vocês po<strong>de</strong>m acrescentar algumas palavras para<br />

a frase ficar mais bonita. Vocês também po<strong>de</strong>m colocar as palavras em or<strong>de</strong>m<br />

diferente, se isso <strong>de</strong>ixar a sentença ainda mais bonita.<br />

Primeira Palavra (Escreva uma coisa que <strong>Anne</strong> faz.) .............................................<br />

Segunda palavra (Escreva uma coisa que <strong>Anne</strong> é.) ..............................................<br />

Terceira palavra (Escreva algo sobre como <strong>Anne</strong> se sente.) ........................................<br />

Quarta palavra (Escreva quando aconteceu.) ...................................................<br />

Quinta palavra (Escreva porque isso aconteceu a <strong>Anne</strong>.) ...........................................<br />

Se não estão satisfeitos com sua frase, tentem procurar mais nos seus livros favoritos.<br />

Talvez encontrem uma frase mais bonita lá.<br />

17


jij! jij! jij! jij!<br />

Hansel Hansel<br />

‘Wanneer ‘Wanneer ik ik lees, lees, dan dan kom kom ik ik<br />

in in een een fantasiewereld fantasiewereld terecht.’ terecht.’<br />

Você po<strong>de</strong> usar a lista <strong>de</strong> várias formas:<br />

1 Recorte sua frase e pendure-a;<br />

prenda-a com um ímã.<br />

2 Você po<strong>de</strong> também mandá-la<br />

a seus amigos e familiares!<br />

Doris Doris<br />

Noa Noa<br />

‘Ik ‘Ik schrijf schrijf zelf zelf verhaaltjes verhaaltjes en en als als<br />

ik ik ze ze mooi mooi vind, vind, versier versier ik ik ze ze met met<br />

stiften stiften en en glitters.’ glitters.’<br />

Plaats Plaats hier hier je je kaart! kaart!<br />

leuk.’Seyna<br />

leuk.’Seyna<br />

‘Wanneer ‘Wanneer je je in in een een boek boek leest, leest, kan kan<br />

je je zelf zelf be<strong>de</strong>nken be<strong>de</strong>nken hoe hoe <strong>de</strong> <strong>de</strong> personages<br />

personages<br />

eruit eruit zien. zien. Dat Dat vind vind ik ik<br />

Marit<br />

‘Ik hou van grappige boeken.<br />

Het mooiste boek dat ik ooit<br />

heb gelezen, gaat over een muis<br />

die <strong>de</strong> hele wereld rondreist.’<br />

Copie sua frase na lista.<br />

‘Je ‘Je kan kan altijd altijd en en overal overal lezen lezen want want<br />

je je kan kan je je boek boek gewoon gewoon meenemen.’<br />

meenemen.’<br />

Naoufal Naoufal<br />

‘Ik ‘Ik vind vind het het fijn fijn om om nog nog heel heel even even te te<br />

lezen lezen voordat voordat ik ik ga ga slapen. slapen. Het Het liefst liefst<br />

on<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>kens <strong>de</strong>kens met met een een zaklantaarn.’<br />

zaklantaarn.’<br />

……………………………………………………………………………………<br />

……………………………………………………………………………………<br />

……………………………………………………………………………………<br />

……………………………………………………………………………………<br />

……………………………………………………………………………………<br />

……………………………………………………………………………………<br />

18


A leitura e a escrita formam uma boa dupla.<br />

Se você lê bastante, com certeza vai escrever melhor.<br />

Circule os tipos <strong>de</strong> livros que você mais lê:<br />

livros <strong>de</strong> aventura<br />

livros sobre animais<br />

livros <strong>de</strong> contos <strong>de</strong> fada<br />

livros <strong>de</strong> história<br />

Seu livro favorito<br />

livros engraçados<br />

livros românticos<br />

livros sobre esportes<br />

livros aterrorizantes<br />

livros sobre o universo<br />

Ou então: Não leio livros, mas gosto <strong>de</strong> ler: ...........................................<br />

.................. ...........................................................<br />

19


3<br />

6<br />

2<br />

5<br />

8<br />

A surpresa!<br />

1 Volte para as frases que você já escreveu neste ca<strong>de</strong>rno<br />

<strong>de</strong> ativida<strong>de</strong>s. Elas se encontram nas páginas <strong>12</strong> e 15.<br />

2 Encontre o número no círculo colorido.<br />

3 Copie todas as frases abaixo.<br />

Tenha o cuidado <strong>de</strong> escrevê-las no lugar certo!<br />

Número 2 na linha 2, número 8 na linha 8, e assim por diante.<br />

1 Quando leio meu livro<br />

2 ..........................................................................<br />

3 ..........................................................................<br />

4 Quando leio meu livro<br />

5 ..........................................................................<br />

6 ..........................................................................<br />

7 Quando leio meu livro<br />

8 ..........................................................................<br />

Querido(a) escritor(a),<br />

Você compôs um rondó, um poema <strong>de</strong> oito versos.<br />

Copie tudo na página seguinte.<br />

Muito bem!!! Você é um(a) verda<strong>de</strong>iro(a) poeta!<br />

20


Meu Poema<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …


Texto<br />

Casa <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />

Lies Schippers<br />

Sanne Verstraete<br />

Realização<br />

Josephine <strong>de</strong> Man<br />

Saskia Ol<strong>de</strong>nhof<br />

Projeto<br />

Joost Luk<br />

Fotografia<br />

Juul Hondius<br />

Revisão<br />

Mans Kuipers<br />

Tradução<br />

Eliana Stella Pires<br />

Ficha técnica<br />

Direitos Autorais<br />

Fotos da família <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> © <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> Stichting, Amsterdã/<br />

ANNE FRANK-Fonds, Basiléia<br />

© Juul Hondius fotografie

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!