aki - Rijksdienst Caribisch Nederland
aki - Rijksdienst Caribisch Nederland
aki - Rijksdienst Caribisch Nederland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Trahando huntu riba futuro<br />
di Karibe Hulandes<br />
his information bulletin is also available in English Desèmber 2011<br />
NUMBER 11<br />
B O L E T I N I N F O R M A T I V O<br />
B O N E I R U , S I N T - E U S T A T I U S I S A B A<br />
PARA KETU I MIRA PA DILANTI<br />
Dilanti bo tin e di 11 edishon di e boletin informativo di RCN. Ku e edishon <strong>aki</strong> nos ke sera e aña positivo i para ketu na<br />
tur kos ku a mehorá aña ku a pasa. Kiko a kambia den e organisashon di Kuido pa Hóben i Voogdijraad? Kon ta para<br />
ku brantwer? I kiko a pasa den edukashon? E korant <strong>aki</strong> ta duna bo un bista riba tur e terenonan menshoná.<br />
PAR TUR MAYOR I EDUKADORNAN<br />
E Sentro Hubentut i Famia ta un fasilidat kaminda tur<br />
mayor i edukadó por bini ku nan preguntanan tokante<br />
edukashon i salubridat di nan yunan entre 0 pa 19 aña.<br />
E Sentro Hubentut i Famia ta traha preventivo i ta yuda<br />
evitá problemanan di edukashon i kriansa. E ta forma<br />
e último parti di e plan total pa mehorá e fasilidatnan<br />
pa hubentut riba e tres islanan di Karibe Hulandes<br />
Karibense, kaminda “kwartiermaker” Marga Drewes di<br />
VWS/Hubentut i Famia a traha for di aña 2009 huntu<br />
ku e kolaboradó den vèlt te na e kolaboradónan di<br />
maneho di e Entidat Públiko i RCN i e direktivanan di<br />
diferente organisashonnan pa realisá e sentro. E<br />
nòmber 'Tripel P' ta para pa ‘Programa Pedagógiko<br />
Positivo’. E programa ku ta originá for di Oustralia ta<br />
yuda mayornan den edukashon di nan yunan entre 0<br />
pa 16 aña. Tripel P ta un programa pa evitá problemanan<br />
emoshonal i di komportashon serka muchanan,<br />
dor di stimulá maternidat i paternidat kompetente.<br />
Tripel P ta dirigí riba kambio òf redukshon di komportashon<br />
ku ta kontribuí na eksistensia di problemanan<br />
emoshonal i e problemanan di komportashon serka<br />
muchanan. Mayornan ta siña hasi uso di komunikashon<br />
diario den famia pa por sostené nan yunan den<br />
forma emoshonal adekuá i stimulá nan kapasidat di<br />
kompetensia sosial i di solushonamentu di problema.<br />
E partinan positivo den un famia i e kompetensianan<br />
di mayornan ta keda reforsá asina i e faktornan di<br />
riesgo ta keda redusí. Òf manera Mimi Dongen di e<br />
Sentro di Hubentut i Famia ta aksentuá fuertemente:<br />
“Dal i grita ménos, mas amor i komunikashon total.”<br />
Tripel P ta ofresé mayornan diferente strategia pa<br />
práktika diario. “Mayornan ta siña kon nan tin di<br />
stimulá e komportashon deseá serka nan yunan i kon<br />
nan mester evitá komportashon no deseá, di akuerdo<br />
ku Dongen. Tambe nan ta risibí informashon riba e<br />
strategianan di edukashon <strong>aki</strong> i nan por risibí guia riba<br />
‘NO TA TUR ORA BO MESTER TA SEVERO’<br />
“Eduká mucha ta tuma lugá henteramente otro for di<br />
tempu ku ami tabatin dieseis aña. Ántes komo mucha<br />
no tabata asina fásil, mayornan tabata hopi estrikto. Si<br />
bo hasi algu robes, nan tabata usa e kabuya.” Mariela<br />
Goeloe (44) ta hari na momentu ku e kòrda riba e<br />
tempu ei. Den e sentro kompletamente nobo di<br />
Hubentut i Famia na Playa, e ta splika di kon e la<br />
partisipá resientemente na e kurso, kon yuda den<br />
edukashon di muchanan entre 11 pa 18 aña. Huntu ku<br />
su kasa Gwendell nan tin dos yu, un yu muhé di dieseis<br />
aña i un yu hòmber di diesdos. “Nan ta kambiando”,<br />
asina Mariela ta deklará. “ Tin ora e muchanan kier<br />
es<strong>aki</strong>, despues nan kier esaya.” Debí ku e muchanan ta<br />
drenta den adolesensia, sa tin konflikto òf problema-<br />
aplikashon di e strategianan <strong>aki</strong> den nan mes situashon,<br />
si nan ta deseá. E strategianan di edukashon <strong>aki</strong><br />
ta basá riba e sinku prinsipionan básiko di edukashon<br />
positivo:<br />
ofresé e muchanan un ambiente sigur i stimulante<br />
laga e muchanan siña dor di sosten positivo<br />
mantené un disipliná yamativo<br />
tin speransanan realístiko<br />
sòru bon pa bo mes<br />
Aña pasá e sentro di Hubentut i Famia a hinka hopi<br />
tempu den training di nan propio hendenan di moda<br />
ku nan ta apto pa duna guia na mayornan. Próksimo<br />
aña tambe e sentro lo kontinuá ku es<strong>aki</strong> pa sostené e<br />
ayudo den uso di e método di Tripel P. Mas aleu lo bini<br />
ku kampañanan pa públiko, ku por ehèmpel tepnan di<br />
edukashon i e konsekuensianan di edukashon<br />
positivo.<br />
31 di òktober su Altesa Real prensès Máxima<br />
a hasi e apertura ofisial di e sentro<br />
nan de bes en kuando. E kurso ta siña bo kon pa<br />
atendé ku es<strong>aki</strong>, i kon bo por solushoná e konfliktonan.<br />
“Por ehèmpel bo no mester ta semper estrikto”,<br />
di akuerdo ku Mariela. “Dor di papia por, solushoná<br />
masha hopi.” Ku su propio yunan Mariela no tin<br />
problema. Promé ku e la bai e kurso ya na su kas nan<br />
tabata kombersá ku otro na momentu ku tabatin algu.<br />
Pero semper ta bon pa sa mas, asina Mariela ta haña.<br />
Ta p’esei mes e la bai mesora di akuerdo na momentu<br />
ku a pidié pa partisipá na e kurso <strong>aki</strong>. “Tin biaha ta<br />
ferfelu pa duna un mucha di dieseis aña straf. Akinan<br />
nan ta siña bo kon papia pa resolvé e problemanan. Bo<br />
mester kai sinta na mesa ku otro i bo mester laga e<br />
muchanan papia tambe. Pero bo mester siñanan<br />
Edishon spesial<br />
Ban traha huntu na futuro<br />
di Karibe Hulandes<br />
tambe ku tin regla, i ku abo komo mayor mester ta<br />
bon kla riba es<strong>aki</strong>. I bo mester mantené e reglanan <strong>aki</strong>,<br />
kaminda e mayornan naturalmente huntu mester hala<br />
un liña.” E kurso “Atendé ku adolesente” ta forma parti<br />
di e servisionan ku e ta ofresé di e Sentro Hubentut i<br />
Famia. Mariela ta konsehá kada mayor pa partisipá na<br />
e training <strong>aki</strong> sea bo so òf ku bo partner. Bo no mester<br />
keda sin partisipá na e kurso <strong>aki</strong> djis pa motibu di<br />
gastunan. Partisipashon ta kosta solamente dies dòler<br />
pa e kurso kompletu. E kurso ta dura en total seis<br />
siman, ku semanalmente un enkuentro di dos ora.<br />
Por inskribí pa e kurso na Sentro Hubentut i Famia, na telefon:<br />
715-7200 òf pasa na Kaya Prinses Marie number 7.