04.09.2013 Views

aki - Rijksdienst Caribisch Nederland

aki - Rijksdienst Caribisch Nederland

aki - Rijksdienst Caribisch Nederland

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Trahando huntu riba futuro<br />

di Karibe Hulandes<br />

his information bulletin is also available in English Desèmber 2011<br />

NUMBER 11<br />

B O L E T I N I N F O R M A T I V O<br />

B O N E I R U , S I N T - E U S T A T I U S I S A B A<br />

PARA KETU I MIRA PA DILANTI<br />

Dilanti bo tin e di 11 edishon di e boletin informativo di RCN. Ku e edishon <strong>aki</strong> nos ke sera e aña positivo i para ketu na<br />

tur kos ku a mehorá aña ku a pasa. Kiko a kambia den e organisashon di Kuido pa Hóben i Voogdijraad? Kon ta para<br />

ku brantwer? I kiko a pasa den edukashon? E korant <strong>aki</strong> ta duna bo un bista riba tur e terenonan menshoná.<br />

PAR TUR MAYOR I EDUKADORNAN<br />

E Sentro Hubentut i Famia ta un fasilidat kaminda tur<br />

mayor i edukadó por bini ku nan preguntanan tokante<br />

edukashon i salubridat di nan yunan entre 0 pa 19 aña.<br />

E Sentro Hubentut i Famia ta traha preventivo i ta yuda<br />

evitá problemanan di edukashon i kriansa. E ta forma<br />

e último parti di e plan total pa mehorá e fasilidatnan<br />

pa hubentut riba e tres islanan di Karibe Hulandes<br />

Karibense, kaminda “kwartiermaker” Marga Drewes di<br />

VWS/Hubentut i Famia a traha for di aña 2009 huntu<br />

ku e kolaboradó den vèlt te na e kolaboradónan di<br />

maneho di e Entidat Públiko i RCN i e direktivanan di<br />

diferente organisashonnan pa realisá e sentro. E<br />

nòmber 'Tripel P' ta para pa ‘Programa Pedagógiko<br />

Positivo’. E programa ku ta originá for di Oustralia ta<br />

yuda mayornan den edukashon di nan yunan entre 0<br />

pa 16 aña. Tripel P ta un programa pa evitá problemanan<br />

emoshonal i di komportashon serka muchanan,<br />

dor di stimulá maternidat i paternidat kompetente.<br />

Tripel P ta dirigí riba kambio òf redukshon di komportashon<br />

ku ta kontribuí na eksistensia di problemanan<br />

emoshonal i e problemanan di komportashon serka<br />

muchanan. Mayornan ta siña hasi uso di komunikashon<br />

diario den famia pa por sostené nan yunan den<br />

forma emoshonal adekuá i stimulá nan kapasidat di<br />

kompetensia sosial i di solushonamentu di problema.<br />

E partinan positivo den un famia i e kompetensianan<br />

di mayornan ta keda reforsá asina i e faktornan di<br />

riesgo ta keda redusí. Òf manera Mimi Dongen di e<br />

Sentro di Hubentut i Famia ta aksentuá fuertemente:<br />

“Dal i grita ménos, mas amor i komunikashon total.”<br />

Tripel P ta ofresé mayornan diferente strategia pa<br />

práktika diario. “Mayornan ta siña kon nan tin di<br />

stimulá e komportashon deseá serka nan yunan i kon<br />

nan mester evitá komportashon no deseá, di akuerdo<br />

ku Dongen. Tambe nan ta risibí informashon riba e<br />

strategianan di edukashon <strong>aki</strong> i nan por risibí guia riba<br />

‘NO TA TUR ORA BO MESTER TA SEVERO’<br />

“Eduká mucha ta tuma lugá henteramente otro for di<br />

tempu ku ami tabatin dieseis aña. Ántes komo mucha<br />

no tabata asina fásil, mayornan tabata hopi estrikto. Si<br />

bo hasi algu robes, nan tabata usa e kabuya.” Mariela<br />

Goeloe (44) ta hari na momentu ku e kòrda riba e<br />

tempu ei. Den e sentro kompletamente nobo di<br />

Hubentut i Famia na Playa, e ta splika di kon e la<br />

partisipá resientemente na e kurso, kon yuda den<br />

edukashon di muchanan entre 11 pa 18 aña. Huntu ku<br />

su kasa Gwendell nan tin dos yu, un yu muhé di dieseis<br />

aña i un yu hòmber di diesdos. “Nan ta kambiando”,<br />

asina Mariela ta deklará. “ Tin ora e muchanan kier<br />

es<strong>aki</strong>, despues nan kier esaya.” Debí ku e muchanan ta<br />

drenta den adolesensia, sa tin konflikto òf problema-<br />

aplikashon di e strategianan <strong>aki</strong> den nan mes situashon,<br />

si nan ta deseá. E strategianan di edukashon <strong>aki</strong><br />

ta basá riba e sinku prinsipionan básiko di edukashon<br />

positivo:<br />

ofresé e muchanan un ambiente sigur i stimulante<br />

laga e muchanan siña dor di sosten positivo<br />

mantené un disipliná yamativo<br />

tin speransanan realístiko<br />

sòru bon pa bo mes<br />

Aña pasá e sentro di Hubentut i Famia a hinka hopi<br />

tempu den training di nan propio hendenan di moda<br />

ku nan ta apto pa duna guia na mayornan. Próksimo<br />

aña tambe e sentro lo kontinuá ku es<strong>aki</strong> pa sostené e<br />

ayudo den uso di e método di Tripel P. Mas aleu lo bini<br />

ku kampañanan pa públiko, ku por ehèmpel tepnan di<br />

edukashon i e konsekuensianan di edukashon<br />

positivo.<br />

31 di òktober su Altesa Real prensès Máxima<br />

a hasi e apertura ofisial di e sentro<br />

nan de bes en kuando. E kurso ta siña bo kon pa<br />

atendé ku es<strong>aki</strong>, i kon bo por solushoná e konfliktonan.<br />

“Por ehèmpel bo no mester ta semper estrikto”,<br />

di akuerdo ku Mariela. “Dor di papia por, solushoná<br />

masha hopi.” Ku su propio yunan Mariela no tin<br />

problema. Promé ku e la bai e kurso ya na su kas nan<br />

tabata kombersá ku otro na momentu ku tabatin algu.<br />

Pero semper ta bon pa sa mas, asina Mariela ta haña.<br />

Ta p’esei mes e la bai mesora di akuerdo na momentu<br />

ku a pidié pa partisipá na e kurso <strong>aki</strong>. “Tin biaha ta<br />

ferfelu pa duna un mucha di dieseis aña straf. Akinan<br />

nan ta siña bo kon papia pa resolvé e problemanan. Bo<br />

mester kai sinta na mesa ku otro i bo mester laga e<br />

muchanan papia tambe. Pero bo mester siñanan<br />

Edishon spesial<br />

Ban traha huntu na futuro<br />

di Karibe Hulandes<br />

tambe ku tin regla, i ku abo komo mayor mester ta<br />

bon kla riba es<strong>aki</strong>. I bo mester mantené e reglanan <strong>aki</strong>,<br />

kaminda e mayornan naturalmente huntu mester hala<br />

un liña.” E kurso “Atendé ku adolesente” ta forma parti<br />

di e servisionan ku e ta ofresé di e Sentro Hubentut i<br />

Famia. Mariela ta konsehá kada mayor pa partisipá na<br />

e training <strong>aki</strong> sea bo so òf ku bo partner. Bo no mester<br />

keda sin partisipá na e kurso <strong>aki</strong> djis pa motibu di<br />

gastunan. Partisipashon ta kosta solamente dies dòler<br />

pa e kurso kompletu. E kurso ta dura en total seis<br />

siman, ku semanalmente un enkuentro di dos ora.<br />

Por inskribí pa e kurso na Sentro Hubentut i Famia, na telefon:<br />

715-7200 òf pasa na Kaya Prinses Marie number 7.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!