De smaak van De 19e eeuw - Heemkundekring Dongen

InleIDIng
De smaak van de negentiende eeuw laat zich vooral verklaren door twee
factoren:
a. De romantiek
b. De industrialisatie
De romantiek is een reactie op het rationalisme en het vooruitgangsgeloof
van de Verlichting uit de achttiende eeuw. Er ontstond een herwaardering
voor het verleden en een sterke nadruk op het eigene en het onderscheidende
van culturen. De romantiek droeg bij aan het nationaal bewustzijn
en de herwaardering van oude kunststijlen. Zowel het nationalisme van de
negentiende eeuw als het ontstaan van de neostijlen, zijn als uitvloeisels van
de romantiek te beschouwen. De eerste zes recepten in dit boekje, waarin de
neostijlen worden behandeld, zijn dan ook basisrecepten om de nostalgische
smaak van de negentiende-eeuwer te kunnen plaatsen.
De negentiende eeuw was ook de periode waarin ontdekkingen en uitvindingen
elkaar in rap tempo opvolgden als gevolg van de industriële revolutie.
De industrialisatie van Nederland vond pas laat plaats ten opzichte van ons
omringende landen. Terwijl België al in de eerste helft van de negentiende
eeuw industrialiseerde, volgde Nederland vanaf 1850. De samenleving veranderde
onder andere door het ontstaan van een nieuwe sociale klasse, de
arbeiders, die in hun levensonderhoud voorzagen door te werken in de fabrieken.
Voor Dongen werd de leer- en schoenindustrie van groot belang.
Nieuwe materialen, maar ook de mogelijkheden van massaproductie, hadden
grote invloed op de leefomgeving. Zo maken we via de recepten in dit
boekje kennis met gietijzer, zink en cementsteen en hun toepassingen.
Het resultaat van de recepten is op verschillende adressen in Dongen zichtbaar.
De vet gedrukte straten en huisnummers vinden we in het centrum
en zijn ook op de menukaart achter in het boekje aangegeven. Niet vetgedrukte
adressen zijn desondanks de moeite van het bezichtigen waard.
v