Techniekenbundel jongverkenners & verkenners - Scouts Waarschoot
Techniekenbundel jongverkenners & verkenners - Scouts Waarschoot
Techniekenbundel jongverkenners & verkenners - Scouts Waarschoot
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TECHNIEKENBUNDEL SCOUTS<br />
WAARSCHOOT
Voorwoord<br />
Met deze techniekenbundel willen wij jullie het zo aangenaam mogelijk maken om de verschillende<br />
technieken die wij in onze scouts hanteren aan te leren.<br />
Reeds jaar en dag zijn technieken in scouting verwerkt. Het probleem was echter dat er verschillende<br />
visies en methodes waren hoe deze technieken in de praktijk omgezet moesten worden. Om deze<br />
wildgroei aan technieken stop te zetten hebben we met de verschillende takken de handen in elkaar<br />
geslagen en een selectie gemaakt. De technieken die weinig of geen praktisch nut hebben zijn dan<br />
ook uit de bundel verdwenen, daarnaast hebben we enkele nieuwe en praktische technieken<br />
geïntroduceerd of bestaande uitgebreid.<br />
De reden waarom wij hier als leiding werk steken in een goede en stevig uitgebouwde<br />
techniekenwerking is omdat enkele van de fundamenten als Scout (bij ons) gebaseerd zijn op en<br />
gebruik maken van die technieken: bv. totemisatie.<br />
De bundel zelf is zodanig opgesteld dat het als het ware meegroeit naarmate je ouder wordt en in<br />
ouder takken terecht komt. Zo zijn de technieken per TAK ingedeeld en zal je als inleiding een kort<br />
overzicht krijgen welke technieken je dient te halen voor welke beloning.<br />
Indien er vragen of opmerkingen zijn mag je die altijd gerust melden aan de schrijvers van deze<br />
bundel.<br />
<strong>Scouts</strong>vriendelijke groeten,<br />
Sobere Ooievaar<br />
2
Inhoudsopgave<br />
<strong>Techniekenbundel</strong> <strong>Scouts</strong> <strong>Waarschoot</strong> ................................................................................................... 1<br />
Voorwoord ............................................................................................................................... 2<br />
Inhoudsopgave ......................................................................................................................... 3<br />
A Jong<strong>verkenners</strong> / Verkenners ................................................................................................ 7<br />
Technieken ............................................................................................................................... 8<br />
Totemnaam ............................................................................................................................ 10<br />
1 Knopen I ............................................................................................................. 11<br />
1.1 De platte knoop .................................................................................... 11<br />
1.2 De achtsteek ......................................................................................... 12<br />
1.3 De losse lus ........................................................................................... 12<br />
1.4 De vaste lus ........................................................................................... 12<br />
1.5 Mastworp ............................................................................................. 13<br />
1.6 Timmermansteek .................................................................................. 13<br />
1.7 Verkortingsknoop ................................................................................. 13<br />
1.8 Touw oprollen ....................................................................................... 13<br />
2 Kaart en kompas I .............................................................................................. 15<br />
2.1 Windroos .............................................................................................. 15<br />
2.2 Stafkaart ............................................................................................... 16<br />
2.2.1 Wat is een stafkaart? ............................................................... 16<br />
2.2.2 Buitenkant van een Stafkaart .................................................. 16<br />
2.2.3 Metrische schaal ...................................................................... 18<br />
2.2.4 Kaartsymbolen ......................................................................... 18<br />
2.2.5 Kaart oriënteren ...................................................................... 19<br />
2.2.6 Coördinaten ............................................................................. 19<br />
2.2.7 Roomer .................................................................................... 21<br />
2.2.8 Hoogtelijnen ............................................................................ 22<br />
3 Sjorren I ............................................................................................................. 24<br />
3.1 De kruissjorring ..................................................................................... 24<br />
4 Tenten ............................................................................................................... 25<br />
4.1 Een tent opzetten ................................................................................. 25<br />
3
4.2 Piketten en haringen ............................................................................ 26<br />
4.3 Een tent gebruiken op kamp: ............................................................... 26<br />
5 Morse 1 .............................................................................................................. 28<br />
5.1 Morse alfabet: ...................................................................................... 28<br />
5.2 Seinen van morse ................................................................................. 29<br />
5.3 Troepsignalen en stomme bevelen: ..................................................... 30<br />
6 Het uniform ....................................................................................................... 31<br />
6.1 Het perfect uniform .............................................................................. 31<br />
6.2 FOS kenspreuk en FOS kenteken .......................................................... 31<br />
7 E.H.B.O. .............................................................................................................. 32<br />
7.1 noodgeval ............................................................................................. 32<br />
7.2 Een bloeding kunnen stelpen ............................................................... 33<br />
7.3 De insectenbeet .................................................................................... 34<br />
7.4 Splinterwonde ...................................................................................... 34<br />
7.5 wonde ................................................................................................... 34<br />
7.6 Brandwonden ....................................................................................... 35<br />
8 Attitude.............................................................................................................. 36<br />
Teervoet ................................................................................................................................. 37<br />
9 Spoortekens ....................................................................................................... 38<br />
10 Scout I ................................................................................................................ 41<br />
10.1 Scout geschiedenis ............................................................................... 41<br />
10.2 De Tak ................................................................................................... 41<br />
10.3 De Eenheid ............................................................................................ 42<br />
11 Wet en Belofte .................................................................................................. 43<br />
12 Kimspelen .......................................................................................................... 44<br />
13 Bijl, mes, schop en zaag ..................................................................................... 45<br />
13.1 Bijl ......................................................................................................... 45<br />
13.2 Het zakmes ........................................................................................... 46<br />
13.3 De schop ............................................................................................... 47<br />
13.4 De zaag ................................................................................................. 47<br />
14 Vuren ................................................................................................................. 48<br />
14.1 Veilig omgaan met een vuur ................................................................. 48<br />
4
14.1.1 Voorbereiding .......................................................................... 48<br />
14.1.2 Aansteken ................................................................................ 48<br />
14.1.3 Houtstapel ............................................................................... 49<br />
14.1.4 Vuur doven .............................................................................. 49<br />
14.1.5 Pagodevuur .............................................................................. 49<br />
14.1.6 Oven ......................................................................................... 49<br />
14.1.7 Grondvuur ................................................................................ 50<br />
14.1.8 Tafelvuur .................................................................................. 50<br />
15 Rugzak ............................................................................................................... 51<br />
15.1 Tweedaagse .......................................................................................... 51<br />
15.2 Een rugzak gebruiken ........................................................................... 51<br />
B Pioniers/Seniors .............................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
Technieken ........................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
Bij-Totem ........................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1 Knopen II ....................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1.1 Weversknoop ................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1.2 Paalsteek .......................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1.3 De vissersknoop ............................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1.4 De constrictorknoop ........................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1.5 De Galeisteek ................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1.6 De Strop ........................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
2 Kaart en kompas 2 ........................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
2.1 Kompaslopen ................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
2.2 Bepalen van een mars richting ........ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
2.3 Positiebepaling ................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3 Sjorren 2 ....................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3.1 Diagonaalsjorring ............................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3.2 Driepikkelsjorring............................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
4 Visgraat ......................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
5 Scout II .......................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
5.1 Takgebonden kennis Scout I ............ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
5.2 Kampsignalen .................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
5
Teervoet 1 e klas ................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
C Aanvulling constructietechniek ....................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
1 Inleiding ........................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
2 Algemene principes rond knopen, steken, worpen en hun gebruik ............. Fout!<br />
Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3 Enkel bijkomende knopen ............................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3.1 De topreeksteek .............................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3.2 Paalsteek .......................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3.3 Het apevuistje .................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3.4 De muilslag ...................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
3.5 De dubbele achtsteek ...................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
4 Sjorringen en hun gebruik ............................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
4.1 KRUISSJORRING ............................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
4.2 De diagonaalsjorring ........................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
4.3 De vorksjorring ................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
4.4 De achtvormige sjorring .................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
4.5 De steigersjorring ............................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
5 Ontwerp- en constructietechnieken ............ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.<br />
6
A Jong<strong>verkenners</strong> / Verkenners<br />
7
Technieken<br />
Hier krijg je een duidelijk overzicht welke technieken er gegeven worden bij de Jong-Verkenners &<br />
Verkenners. In beide takken zal je dezelfde technieken krijgen, ze worden op dezelfde manier<br />
uitgelegd en opgevraagd. Er zit wel een duidelijk verschil in de manier waarop ze gebruikt worden in<br />
de praktijk. Enkele voorbeelden:<br />
• techniek sjorren: bij de JV zal je een tafel sjorren (iets praktisch voor op kamp aanleren), terwijl je<br />
bij de Verkenners al eens iets groters zal sjorren (bv. een Katapult).<br />
• Techniek Kaart en Kompas: bij de Verkenners gaat het hier dikwijls over langere tochten, waar er<br />
veel dieper wordt ingegaan op de materie.<br />
• …<br />
Het enige verschil zit hem op de wijze waar de techniek opgevraagd wordt. Men verwacht dezelfde<br />
kennis maar bij de <strong>jong<strong>verkenners</strong></strong> gaat men stapsgewijs de techniek behalen (gradaties). Bij de<br />
<strong>verkenners</strong> dient men direct de volledige techniek te kennen.<br />
Bij beide takken kan je volgende doelstellingen halen: Totemnaam en Teervoet.<br />
Totemnaam:<br />
1. Knopen I<br />
• Platte knoop, timmermansteek, mastworp, vaste lus, losse lus, achtsteek– enkel leggen<br />
geen uitleg over gebruik<br />
• Platte knoop, timmermansteek, mastworp, vaste lus, losse lus, achtsteek,<br />
verkortingsknoop – enkel leggen geen uitleg over gebruik<br />
• Platte knoop, timmermansteek, mastworp, vaste lus, losse lus, achtsteek,<br />
verkortingsknoop – kunnen leggen + uitleg geven over gebruik<br />
2. Kaart en Kompas I<br />
• Kaart oriënteren, kaartsymbolen herkennen, coördinaat opzoeken (zonder roomer),<br />
weten welke kaart je nodig hebt<br />
• Kaart oriënteren, kaartsymbolen herkennen, coördinaat opzoeken (met roomer) weten<br />
welke kaart je nodig hebt, windstreken tot 2e graad (N, NO, …), hoogtelijnen<br />
3. Sjorren I<br />
• Techniek beheersen (aanspannen niet vereist)<br />
• Techniek beheersen en goed aanspannen<br />
• Techniek beheersen en goed aanspannen + benodigdheden voor een tafel opnoemen.<br />
Gradatie<br />
Gradatie<br />
Gradatie<br />
4. tenten<br />
5. Morse<br />
Gradatie<br />
6. Uniform<br />
7. EHBO<br />
8. Attitude<br />
• Morse alfabet kunnen opschrijven<br />
• Boodschap ontcijferen (kan per fluit, papier, vlagjes, licht), vertalen naar Nederlands,<br />
troepsignalen en stomme bevelen kennen<br />
8
Teervoet:<br />
Naast de technieken moeten er ook nog 2 badgen gehaald worden om de teervoet te kunnen<br />
krijgen. Uitleg over de baden krijg je bij de leiding.<br />
9. Spoortekens<br />
10. Scout I<br />
11. Wet & Belofte<br />
12. Kiemspelen<br />
13. Bijl/mes/zaag/schop<br />
14. Vuren<br />
15. Rugzak<br />
16. Badgen<br />
9
Totemnaam<br />
10
1 Knopen I<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Knopen op zicht benoemen<br />
• Functie van knopen kunnen geven<br />
• Knopen kunnen leggen<br />
• Touw oprollen<br />
1.1 De platte knoop<br />
Opbouw:<br />
Van elk van beide touwen die vast moeten<br />
worden gemaakt gebruikt men een uiteinde en<br />
legt men er een halve knoop in. Op deze eerste<br />
halve knoop wordt een tweede gelegd. Opgelet<br />
als men bij de eerste halve knoop het<br />
rechtertouw onder de linkse door heeft gelegd,<br />
dat men dan bij de tweede halve knoop het<br />
linkertouw onder het rechtse doorlegt. Voor het<br />
aantrekken van de knoop trek je aan alle<br />
uiteinden. De knoop is geslaagd als je de twee<br />
lussen over elkaar kan schuiven.<br />
Een handig ezelsbruggetje is: Links over rechts<br />
en rechts over links.<br />
Functie:<br />
De functie van deze knoop is om twee touwen<br />
van gelijke dikte aan elkaar vast te maken.<br />
11
1.2 De achtsteek<br />
Opbouw:<br />
Men neemt het uiteinde en kruist hem boven<br />
het vaste part. Vervolgens slaat men het touw<br />
onder het vast part door en steekt hem door de<br />
in de eerste fase gevormde lus. De knoop wordt<br />
aangetrokken, waarbij men het uiteinde enkele<br />
centimeters laat uitsteken.<br />
1.3 De losse lus<br />
Opbouw:<br />
Leg het einde van het touw boven het touw, laat<br />
het terug onder de lus door passeren en trek het<br />
door de lus.<br />
1.4 De vaste lus<br />
Opbouw:<br />
Neem het touw dubbel en leg een halve knoop.<br />
Voor gebruik goed nadenken, want eenmaal er<br />
kracht op wordt uitgeoefend, is hij nog<br />
nauwelijks los te krijgen.<br />
Functie:<br />
Vermijden of belemmeren van het uitrafelen van<br />
een touw.<br />
Functie:<br />
Vast stroppen of inklemmen van iets.<br />
!!!!!!Kan niet gebruikt worden om iets aan vast<br />
te hangen, de knoop schiet direct los!!!!!!!<br />
Functie:<br />
Touw (definitief) inkorten, brekend touw<br />
herstellen, een lus die niet moet bewegen<br />
12
1.5 Mastworp<br />
Opbouw:<br />
Je draait je touw rond een balk zodat een kort<br />
eind touw geklemd wordt tussen zichzelf en de<br />
balk. Dan ga je met het losse eind rond de balk<br />
en terug onder je eigen ‘lichaam’. Nu trek je de<br />
knoop aan en heb je de mastworp.<br />
1.6 Timmermansteek<br />
Opbouw:<br />
Je legt een stuk touw rond een balk en ga hierbij<br />
ook rond je eigen touw. Daarna ga je met het<br />
losse eind minstens 3x rond de lus.<br />
1.7 Verkortingsknoop<br />
Opbouw:<br />
Je legt de verkortingsknoop uit ongeveer drie<br />
gelijk lussen, waarvan je de middelste lus door<br />
de achterkant van de rechtse en de voorkant van<br />
de linkse lus steekt<br />
Functie:<br />
Touw aan een paal borgen, beginnen/eindigen<br />
met een sjorring<br />
Functie:<br />
Beginnen van een sjorring of iets voortslepen<br />
Functie:<br />
Touw inkorten zonder te moeten knippen. Dit<br />
kan echter alleen bij een touw onder spanning,<br />
eenmaal de spanning van je touw is, zal de<br />
knoop veel vlugger lossen.<br />
1.8 Touw oprollen<br />
Dit lijkt een zeer rare knoop, het is er dan ook geen. Hier willen we jullie leren hoe we een touw<br />
zodanig kunnen oprollen dat het afrollen vrijwel geen problemen of knopen met zich meebrengt.<br />
Stap 1: Je legt een vaste lus in het uiteinde van je touw, je trekt deze niet te hard aan, want je<br />
wilt hem later nog terug los krijgen. Indien het over een zeer lang touw gaat (+10m)<br />
13
neem je het touw dubbel.<br />
Stap 2: Je trekt een klein deel van je touw (+- 50cm) door deze lus, hierdoor ontstaat een nieuwe<br />
lus.<br />
Stap 3: Je trekt terug een gelijk deel door deze nieuwe lus<br />
Stap 4: Zo doe je verder tot het volledig touw is opgerold.<br />
Om dit touw nu zeer makkelijk te ontrollen hoe je gewoon 1 iemand op het touw laten staan (aan de<br />
vaste lus) en een andere persoon aan het uiteinde trekken, en het touw zal ontrold worden.<br />
14
2 Kaart en kompas I<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Windroos<br />
o Opstellen tem. tussen-tussenwindstreken<br />
o Graden van de windstreken kennen<br />
• Stafkaart<br />
o Weten wat een stafkaart is<br />
o Buitenkant uitleggen<br />
o Metrische schaal kennen en gebruiken<br />
o Kaartsymbolen HERKENNEN<br />
o Kaart oriënteren<br />
o Coördinaten opstellen en gebruiken<br />
o Roomer gebruiken<br />
• Hoogtelijnen gebruik kennen<br />
2.1 Windroos<br />
De windroos is een oud instrument om op een vlugge manier een bepaalde richting aan te duiden.<br />
De windroos gaat altijd uit van het noorden. Eenmaal je het noorden weet liggen (met behulp van je<br />
kompas) kan je op een makkelijke manier de andere windstreken bepalen.<br />
Om met een windroos in de praktijk te kunnen werken moeten we weten welke windstreken er nu<br />
eenmaal zijn en op hoeveel graden ze liggen. Hoe we hieraan komen is vrij simpel. De windroos ligt in<br />
een denkbeeldige cirkel van 360°. De vier hoofdwindstreken liggen in uurwijzerzin ten opzichte van<br />
elkaar onder een hoek van 90° (360/4):<br />
Noorden (N): 0°<br />
Oosten (O): 90°<br />
Zuiden (Z): 180°<br />
Westen (W): 270°<br />
Werken met enkel de hoofdwindstreken is echter zeer onnauwkeurig. Daarom hebben we nog<br />
tussenwindstreken in het leven geroepen. De benaming van deze tussen windstreken is vrij<br />
eenvoudig. Het is de samentrekking van de 2 hoofdwindstreken waar het tussen ligt en het Noorden<br />
en Zuiden moeten altijd als eerste benoemd worden. De tussen windstreken liggen ook altijd in<br />
uurwijzerzin een hoek van 45° ten opzichte van de hoofdwindstreken (360/8):<br />
Noordoosten (NO): 45°<br />
Zuidoosten (ZO): 135°<br />
Zuidwesten (ZW): 225°<br />
Noordwesten (NW): 315°<br />
15
Daarnaast hebben we ook nog de tussen-tussenwindstreken, deze moet je enkel bij naam kennen.<br />
De naamvorming is ook hier terug een samentrekking van de hoofdwindstreek (N, O, Z, W) en de<br />
tussenwindstreek (NO, ZO, ZW, NW) waar het tussen ligt.<br />
Noordnoordoost (NNO)<br />
Oostnoordoost (ONO)<br />
Oostzuidoost (OZO)<br />
Zuidzuidoost (ZZO)<br />
Zuidzuidwest (ZZW)<br />
Westzuidwest (WZW)<br />
Westnoordwest (WNW)<br />
Noordnoordwest (NNW)<br />
2.2 Stafkaart<br />
2.2.1 Wat is een stafkaart?<br />
Een kaart is een verkleinde voorstelling van een deel van het aardoppervlak.<br />
Door gebruik te maken van afgesproken symbolen geeft men op de kaart alle weiden, bossen,<br />
wegen, huizen, … weer, die we in werkelijkheid op het terrein terug vinden.<br />
Er bestaan veel verschillende soorten kaarten, zo heb je bv de kaarten waarop de situering en de<br />
grenzen van een stad wordt weergegeven, dit noemen we ‘politieke’ kaarten.<br />
Verder heb je ook kaarten waarop de informatie te vinden is over de hemellichamen en de sterren,<br />
kaarten die iets zeggen over de bevolking, kaarten over het verkeer, kaarten over de geologie,<br />
kaarten over de grondstoffen, … .<br />
Er is slechts één soort kaarten die je bij de <strong>Scouts</strong> regelmatig zal moeten gebruiken en dat is de<br />
‘natuurkundige’ of ‘topografische’ kaart. Dit is een kaart waarop het reliëf van het land, de rivieren,<br />
de wegen en nog veel meer details worden gegeven.<br />
Deze kaart wordt ook wel ‘stafkaart’ genoemd.<br />
2.2.2 Buitenkant van een Stafkaart<br />
Zoals men hieronder ziet, staat er op de voorkant ook al het één en ander. Schaal, kaartnummer, de<br />
streek die op de kaart staat, klein overzicht van België,<br />
16
Zoals men ziet is België onderverdeeld in allemaal verschillende kaders met nummers.<br />
Zo kan men gemakkelijker een kaart vinden van de plaats waar men wil zijn.<br />
Op de achterkant van de kaart vindt men opnieuw een onderverdeling van het stuk dat men nodig<br />
heeft.<br />
Zoals nu het geval hebben we kaart 13/ 3-4<br />
17
2.2.3 Metrische schaal<br />
De mate waarin de kaart verkleind is, noemen we de schaal.<br />
Ze geeft aan hoeveel keer de voorstelling op kaart (=’schaalafstand’) kleiner is dan de werkelijkheid<br />
(=’ware grootte’). Opgelet de schaal is bijna altijd uitgedrukt in centimeters, maar pas hier mee op,<br />
dit kan wel eens verschillen).<br />
De teller toont altijd aan welke afstand je moet nemen op de kaart om te weten (noemer) wat deze<br />
afstand in werkelijkheid is. Dus een schaal met breuk 1:25000 = 1cm op de kaart is in werkelijkheid<br />
25000cm.<br />
Naast de breukschaal is er de lijnschaal, dit is een as waarop je gemakkelijker kunt aflezen hoever de<br />
afstand die je op een kaart meet, in de werkelijkheid is, gewoon door het ernaast te leggen.<br />
2.2.4 Kaartsymbolen<br />
In feite zijn er geen algemene regels in verband met de keuze van de symbolen, maar het feit is dat<br />
de meeste symbolen zo bekend zijn, ze bijna altijd gebruikt worden<br />
Bv: water wordt bijna altijd voorgesteld door een blauwe kleur, een opstaand kruisje geeft bijna altijd<br />
een kerk of een kapel aan.<br />
Het is dankzij deze symbolen dat men erin slaagt om zoveel informatie over de omgeving op een<br />
kaart te zetten.<br />
Door naar de legende aan de zijkant of de onderkant van de kaart te kijken kun je de betekenis<br />
achterhalen va de gebruikte symbolen op de kaart.<br />
Je moet de symbolen niet van buiten kunnen tekenen, maar je moet ze wel herkennen en aanduiden<br />
op een kaart.<br />
Kerk<br />
Huis<br />
Naaldbos<br />
Loofbos<br />
Weide<br />
18
Brede<br />
weg<br />
Smalle<br />
weg<br />
Bospad<br />
Spoorweg<br />
2.2.5 Kaart oriënteren<br />
Om niet vlug verloren te lopen tijdens een tocht is het belangrijk dat de stafkaart met zijn bovenzijde<br />
(met het noorden) steeds naar het noorden gericht is.<br />
Op die manier zullen dus ook alle andere windstreken op je stafkaart gelijk liggen met de werkelijke<br />
windstreken.<br />
Je kunt dit op allerlei manieren doen, toch is het door middel van een kompas het gemakkelijkst.<br />
Een kompas is een metalen of plastieken doosje waarin zich een naald bevindt die steeds het<br />
noorden aanduid.<br />
De gradenverdeling komt uiteraard overeen met de gradenverdeling op een windroos.<br />
Om je kaart te oriënteren (of anders gezegd te richten naar het noorden moet je volgende stappen<br />
doorlopen:<br />
1. leg je kaart op een plat mogelijk horizontaal vlak (grond)<br />
2. draai de gradenverdeling op je kompas zo, tot het noorden gelijk ligt met demarcheerpijl.<br />
3. leg nu je kompas in de linker benedenhoek met de marcheerpijl naar de bovenkant van de kaart<br />
gericht. Let wel op dat je de kaarthoek neemt want de kaart kan schuin gedrukt zijn op het blad.<br />
4. draai nu je kaart (met het kompas erop) tot de kompasnaald naar de marcheerpijl en de<br />
bovenkant van de kaart wijst.<br />
5. Wanneer je stapt, moet je de bovenkant van de kaart steeds naar het noorden houden, anders<br />
kun je volgens de kaart naar links moeten waar het in de werkelijkheid naar rechts is… en dan<br />
loop je onherroepelijk verkeerd.<br />
Eenmaal je op weg bent moet je niet blindelings de kaart volgen. Je moet constant de kaart “eiken”<br />
aan de werkelijkheid.<br />
Tijdens je tocht moet je dus constant rondkijken of het landschap klopt met datgene dat je op de<br />
kaart ziet. Let hierbij op Kerken, kapellen, bruggen, rivier, grote wegen, … . Klopt dit niet dan ben je in<br />
alle waarschijnlijkheid verkeerd gelopen. Hoe je dit dan dient op te lossen zien we later nog in de<br />
techniek Kaart en Kompas II.<br />
2.2.6 Coördinaten<br />
Om een punt op een kaart aan te duiden, gebruiken we een systeem dat bestaat uit lijnen. Op de<br />
kaart wordt een raster van vierkanten gevormd door evenwijdige horizontale en verticale lijnen die.<br />
19
Deze evenwijdige lijnen noemen we coördinaatlijnen. Elke evenwijdige lijn ligt in de werkelijkheid 1<br />
km uit elkaar, dus de oppervlakte van 1 vierkant is altijd 1 km².<br />
Om gemakkelijk te werken, krijgt elke coördinaatlijn een nummer. De verticale lijnen krijgen een<br />
nummer dat op de zogenaamde X-as staat, de horizontale lijnen worden genummerd op de Y-as.<br />
Dit systeem laat je toe een punt of een plaats op de kaart weer te geven en een punt of plaats<br />
uitgedrukt in coördinaten op de kaart te vinden (bv: 35-36 is de kruising van de lijnen 35 en 36).<br />
Op een kaart vind je 2 soorten coördinaten:<br />
• Lambert: Zijn de Europese coördinaten en staan in het bruin/zwart op de kaartrand. Je moet de<br />
lijnen zelf trekken! Deze lijnen moeten echter zeer juist getrokken worden, anders kom je op een<br />
ander punt uit waar je moet zijn.<br />
• UTM: Zijn de coördinaten die gebruikt worden door de NAVO en staan in het paars op de<br />
kaartrand. Deze lijnen moet je niet zelf meer trekken. Wij gebruiken meestal UTM coördinaten.<br />
Wanneer men een coördinaat krijgt, zal men eerst het verticale en dan het horizontale coördinaat<br />
geven. Eerst dus de X-coördinaat, dan de Y-coördinaat.<br />
Bv: 181-212<br />
1. Eerst splitst men het coördinaat in twee<br />
• 181 en 212<br />
• 181 = de verticale lijn A = X<br />
• 212 = horizontale lijn B = Y<br />
2. Eenmaal men dit heeft gevonden verbindt<br />
men deze twee punten en vindt men de<br />
coördinaat (dit is de bol).<br />
3. Dit is natuurlijk nog niet voldoende voor een<br />
tocht.<br />
Om een tocht te kunnen doen, hebben we coördinaten nodig die tussen de lijnen liggen, en die dus<br />
een exact punt weergeven. We zullen dus tussen de coördinaatlijnen moeten werken, met<br />
kommagetallen. Op deze manier gebruiken we een coördinaat met 8 cijfers.<br />
Bv: 69,52-74,58<br />
1. Eerst zoekt men terug de verticale lijn 69 = X<br />
2. Dan zoekt men de horizontale lijn 74 =Y<br />
Om de stukken coördinaat na de komma te kunnen lezen op de kaart moeten we gebruik maken van<br />
een roomer, dit wordt in het volgende stukje verder uitgelegd.<br />
20
2.2.7 Roomer<br />
De roomer is een hulpmiddel om het hierboven vermelde coördinaat te meten en niet te moeten<br />
raden naar de plaats.<br />
De roomer is meestal uitgevoerd in een doorzichtig plastiek met de opdruk van een vierkantje van<br />
1km² op van de kaart waarmee men werkt.<br />
De bovenzijde en de rechterzijde zijn verdeeld in gelijke delen welke genummerd zijn van<br />
rechtsboven naar links en ven onder naar boven.<br />
Om de coördinaat op te lossen hebben we een roomer nodig met schaal 1/25000. De schaal van de<br />
roomer staat altijd op de roomer zelf geschreven. Soms kan het gebeuren dat er op één roomer<br />
meerdere schalen beschikbaar zijn, gebruik dan zeker de juiste.<br />
1. Leg de roomer linksonder van het punt dat<br />
je gevonden hebt, in dit geval is dit 69/74<br />
2. de X-coordinaat heeft 52 na de komma, nu<br />
ga je met je roomer van links naar rechts<br />
totdat je op 52 staat.<br />
21
3. de Y-coordinaat heeft 58 na de komma, nu<br />
ga je van beneden naar boven tot je aan 58<br />
komt.<br />
Indien je zelf een coördinaat wilt bepalen van een specifiek punt. Dan dien je gewoon omgekeerd te<br />
werk te gaan. Je legt de hoek van je roomer op het punt dat je wilt aflezen. En dan kijk je naar je<br />
horizontale maatlijn om te weten wat het cijfer na de komma is voor je X-coördinaat. En lees je<br />
verticaal wat het cijfer na de komma is voor je Y-coördinaat.<br />
2.2.8 Hoogtelijnen<br />
Hoogtelijnen zijn een zeer zwaar onderschat element op een stafkaart. Het zegt immers zeer veel<br />
over je landschap en waar je bent. Het zijn dan ook zeer handige tools waarmee je zeker rekening<br />
moet houden als je op tocht bent. Natuurlijk dienen we eerste uit te leggen hoe ze werken.<br />
Hoogtelijnen zijn lijnen op een kaart die punten van eenzelfde hoogte met elkaar verbinden. Ze<br />
zullen je dan ook zeggen hoe steil je landschap op- of afloopt. Hoogtelijnen zijn altijd concentrische<br />
cirkels (dit wil zeggen cirkels die in elkaar liggen). Hoe dichter de lijnen bij elkaar liggen hoe steiler<br />
het landschap zal zijn. Om te weten of het landschap op- of afloopt moet je letten op de cijfers die in<br />
de hoogte lijn staan. Deze cijfers geven hoogte weer van de eigenlijke hoogtelijn waartoe het<br />
behoort. De richting van het getal geeft dan ook direct de richting van het landschap aan. Volgende<br />
voorbeelden ter verduidelijking.<br />
• Het is vrij duidelijk in welke zin het<br />
landschap hier loopt. Moest je in een<br />
geval zijn dat je de volgende<br />
hoogtelijn niet ziet, dan moet je<br />
kijken in welke richting het getal<br />
staat. Je moet het getal zien als een<br />
pijl met de bovenkant als pijlpunt, in<br />
die richting stijgt het landschap.<br />
• Bij punt A zien we dat de<br />
hoogtelijnen van 5 tem. 15 extreem<br />
dicht op elkaar liggen. Dit wil dus<br />
zeggen dat men op een zeer korte<br />
afstand van 5m naar 15m zal gaan<br />
(dus vrij steil).<br />
• Na punt B zien we geen hogere<br />
hoogtelijn meer liggen, we kunnen<br />
dus zeggen dat dit de top zal zijn van<br />
die heuvel.<br />
22
Waarvoor gebruik je deze hoogtelijnen nu in de praktijk? Zoals eerder gezegd is het zeer belangrijk<br />
om op eender welk moment te weten waar je ergens bent op een kaart. In een bewoond gebied is<br />
dit nooit moeilijk, je hebt voldoende referentie punten die je kan terugvinden op de kaart. In een<br />
bosrijk gebied als De Ardennen zijn de kaarten echter anders geschut. Hier moet je het landschap<br />
gebruiken. Als je voorbeeld ziet op je kaart dat je op een gebied staat met hoogtelijnen die extreem<br />
dicht bij elkaar liggen. En jijzelf loopt op een nagenoeg vlak stuk land, dan weet je al zoveel dat je<br />
verkeerd bent gelopen. Het geeft je ook info over de te volgen weg. Zo is het op hike ook altijd<br />
interessant om de weg te nemen waarbij de hoogte lijnen het verst uit elkaar liggen. Je zal echter<br />
langer onder de baan zijn, maar veel minder energie verbruikt hebben en dikwijls veel minder risico<br />
gelopen hebben op vallen, … .<br />
23
3 Sjorren I<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• wanneer een kruissjorring gelegd moet worden<br />
• een kruissjorring leggen weten<br />
3.1 De kruissjorring<br />
De kruissjorring wordt altijd gebruikt om twee balken die loodrecht op elkaar liggen vast te maken<br />
aan elkaar.<br />
1. Er wordt altijd gestart met een mastworp of<br />
een timmermanssteek op de verticale paal,<br />
onder de horizontale paal. Algemeen kan men<br />
stellen dat steeds gestart wordt op de vaste<br />
paal.<br />
2. Daarna start men met het bevestigen van de<br />
losse paal, door het touw 3 maal volgens het<br />
vaste stramien (zie figuur) rond beide palen te<br />
draaien. Hierbij worden de touwen netjes<br />
naast elkaar gelegd, op de losse paal langs de<br />
buitenkant, op de vaste paal langs de<br />
binnenkant. Nooit kruisen.<br />
3. Na een 3-tal wikkelingen (afhankelijk van de<br />
lengte van het touw), leg je een drietal<br />
woelingen. Hierbij wordt het touw enkele<br />
malen tussen de 2 palen gedraaid, om de<br />
eerste wikkelingen. Omdat dit in hoge mate<br />
de stevigheid bepaalt, dienen deze woelingen<br />
sterk aangespannen te worden.<br />
4. Tot slot wordt opnieuw een mastworp gelegd,<br />
ditmaal om de losse paal.<br />
24
4 Tenten<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• aanwezig zijn op techniek tenten (tenzij anders overeengekomen met je leiding)<br />
• actief en juist meewerken op de techniek tenten<br />
• actief en juist meewerken tijdens het opzetten van tenten op kamp (als je slordig met tenten<br />
omgaat op kamp, kan dit je bolletje kosten)<br />
4.1 Een tent opzetten<br />
Een tent is zonder twijfel een van de duurste stukken materiaal dat je kan vinden bij ons op de<br />
<strong>Scouts</strong>. Per patrouilletent betalen wij een slordige €1600. Het spreekt dus ook voor zich dat wij zeer<br />
streng zijn op het gebruik hiervan. Een foutief gebruik kan niet alleen financiële gevolgen hebben,<br />
maar kan ook leiden tot een lek. Aangezien dat de tent je enigste droge plaats is op kamp, spreekt<br />
het voor zich dat we dit willen vermijden door een juist gebruik. Hieronder een overzicht welke<br />
stappen je dient te ondernemen tijdens het opzetten van de tent.<br />
1. Voor je begint met het opzetten van de tent, spreek je met je groepje (min. 8p) wie de leiding<br />
neemt. Hij zal het overzicht behouden en de stappen overlopen<br />
2. Voor je een tent opzet moet je een geschikte plaats vinden. Een tent probeer je altijd op het<br />
hoogste punt te zetten en met de opening naar beneden gericht of je zet ze evenwijdig met het<br />
hoogste punt. De ondergrond is ook van groot belang. Als je een tent opzet op een ondergrond<br />
met harde grassoorten kan je er zeker van zijn dat je na 1 dag regen in een modderpoel slaapt.<br />
Harde grassoorten verwijzen naar een zompige ondergrond.<br />
3. men legt het grondzeil volledig open op de plaats waar de tent zal komen.<br />
4. steek alle buizen in elkaar en leg ze klaar.<br />
5. vouw het binnenzeil open en leg het op je grondzeil.<br />
6. steek de dwarsligger door de lussen van je binnenzeil.<br />
7. steek nu de staande buizen voor de helft in de daarvoor voorziene gaten en door de lussen van<br />
het binnenzeil. Daarvoor kruipen drie mensen onder het binnenzeil.<br />
8. ontvouw nu je buitenzeil en leg het over je binnenzeil. Hier moet je voorzichtig zijn dat het zeil<br />
niet blijft hangen aan de pinnen van de palen. Dit kan door mensen die op blote voeten over het<br />
binnenzeil gaan staan en met hun hand de pinnen van de paal afdekken. Zorg ervoor dat de<br />
pinnen ook in de gaten zitten van het buitenzeil.<br />
9. tel tot 3 en ga nu met je tent omhoog en steek de staande buizen in elkaar.<br />
10. zorg dat je buizen mooi in het midden en op een rij staan, want eenmaal de tent is aangespannen<br />
is het niet aan te raden te palen nog te verplaatsen. Zorg dat drie mensen binnen staan om de<br />
palen vast te houden en sluit de deuren van het binnenzeil.<br />
11. neem nu de hoeken van het binnenzeil, trek ze aan onder een kleine spanning en sla de<br />
hoekpiket in. Je doet dit twee keer overhoeks. Je zorgt er ook voor dat er ongeveer evenveel<br />
spanning zit op alle hoeken.<br />
12. sla nu alle lijnen van het binnenzeil vast, dit gebeurt van binnen naar buiten (dus beginnen aan<br />
de hoeken). Belangrijk: alle piques op 1 lijn!<br />
13. nu herhaal je punten 11 en 12 met het buitenzeil.<br />
25
14. Nu mag je spanning lijnen steken, dit doe je van binnen naar buiten (dus van het midden naar<br />
buiten). Spanning wilt niet zeggen dat je enorm veel kracht moet zetten, de lijnen moeten<br />
gewoon strak staan, maar je moet er nog altijd op een veilige manier wat extra kracht bij kunnen<br />
doen.<br />
15. leg nu je grondzeil vast aan het binnenzeil van je tent met haringen.<br />
16. leg je muurtjes vast met haringen.<br />
17. leg je stormlijnen vast en span ze aan.<br />
4.2 Piketten en haringen<br />
Een piket sla je in de grond met je rug naar de tent.<br />
Je plaats de piket in een hoek van 45° en sla er dan 1 keer op zodat hij al in de grond zit. Dan sla je<br />
hem dieper. Zet nooit je voet tegen de piket, een tik van de hamer op je teen doet nooit deugd.<br />
Het is niet de bedoeling dat de piket volledig in de grond zit. De krulling van de piket mag nog gerust<br />
1cm uit de grond komen.<br />
Zorg er ook voor dat alle piketten op 1 rechte lijn staan.<br />
4.3 Een tent gebruiken op kamp:<br />
’s Morgens:<br />
• Wanneer de tentmuurtjes droog zijn, deze naar binnen oprollen.<br />
uitgezonderd die aan de windzijde niet zodat er geen vuil kan binnen waaien.<br />
• Het grondzeil dagelijks goed afborstelen en als het mogelijk is, halverwege het kamp het<br />
grondzeil naar buiten brengen, omkeren en laten drogen, alvorens het terug te leggen.<br />
• Slaapzakken altijd opvouwen en aan je voeteinde leggen (alle voeteindes moeten op 1 lijn liggen<br />
voor inspectie).<br />
• Spankoorden aantrekken en nazien of alle piketten nog vast zitten.<br />
’s Avonds:<br />
• bij zonsondergang tentmuurtjes neerlaten en deuren sluiten.<br />
• Spankoorden lichtjes ontspannen omdat de nachtelijke vochtigheid de koorden doet krimpen.<br />
Bij regenweer en bliksem:<br />
• Spankoorden ontspannen<br />
• Muurtjes neerlaten en deuren sluiten<br />
• Het zeil niet aanraken om lekken te vermijden.<br />
26
• De palen niet aanraken om elektrische schokken te vermijden.<br />
Bij hevige wind:<br />
• Spankoorden (niet te hard) aanspannen.<br />
• Tentpiketten en haringen stevig inkloppen.<br />
Bij het verlaten van het terrein zorgt men er steeds voor dat de muurtjes en de deuren goed dicht<br />
zijn.<br />
Zoals eerder gezegd is een tent zeer duur. Daarom vragen wij van iedereen (zowel leden als leiding)<br />
om de tenten met het nodige respect te behandelen.<br />
Alles wat rechtstreeks op de grond ligt of staat zal vochtig of nat worden. Metalen voorwerpen<br />
(hamers, piketten, zaag, bijl, …) zal gaan roesten. En textiel (tentzakken, tenten … .) zullen gaan<br />
rotten. Dus als je iets gebruikt berg het na gebruik dan terug op.<br />
Als je tent is afgebroken steek je alle zeilen terug in de juiste zak. Hetzelfde voor de palen, en voor de<br />
piketten en hamers … .<br />
Vergeet niet dat een tent volledig droog moet zijn bij het opvouwen, indien je tent niet droog is vouw<br />
je ze op en zeg je dat tegen de leiding.<br />
Als je een scheur ziet, ga je direct naar de leiding om dit te melden, je probeert het niet eerst zelf te<br />
herstellen.<br />
27
5 Morse 1<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• morse alfabet kennen<br />
• zin vertalen van en naar Morse (aan de hand van een door de leiding gekozen seiningsmethode)<br />
5.1 Morse alfabet:<br />
Morse is een code die over de gehele wereld wordt gebruikt. Het systeem is vrij eenvoudig. Je hebt<br />
een morse alfabet (hieronder) waarbij elke letter een woord wordt toegekend. Dit woord moet je in<br />
lettergrepen indelen en elke lettergreep met een O wordt een “-“ en alle overige lettergrepen<br />
worden een “.”.<br />
A .- Atoom S ... Sikkepit<br />
B -... Bokkenwagen T - Ton<br />
C -.-. Coca-Cola U ..- Uniform<br />
D -.. Donderen V ...- Valpariso<br />
E . Ei W .— Wagonloos<br />
F ..-. Fruitverkoper X -..- Xcrocadero<br />
G --. Grootmoeder Y -.— Yochimoto<br />
H …. Hindernissen Z --.. Zonsondergang<br />
I .. Iemand 1 .----<br />
J .--- Jabonovo 2 ..---<br />
K -.- Kolenschop 3 ...—<br />
L .-.. Limonade 4 ....-<br />
M -- Motor 5 .....<br />
N -. Nota 6 -....<br />
O --- Oorlogsvloot 7 --...<br />
P .--. Filosofie 8 ---..<br />
Q --.- Quo quo ri quo 9 ----.<br />
R .-. Revolver 0 -----<br />
28
5.2 Seinen van morse<br />
Morse kan op verschillende manieren worden doorgegeven.<br />
Jullie moeten er 4 kennen:<br />
• Fluiten: hierbij is elk kort fluitsignaal een “.” en elk lang fluitsignaal een “-“. Bij een nieuwe letter,<br />
woord en/of zin laat je een korte pauze.<br />
• Lichtsignalen: hierbij is de werking gelijk aan die van fluitsignalen. Elke korte flits is een “.” en<br />
elke lange flits is een “-“. Bij een nieuwe letter, woord en/of zin laat je een korte pauze.<br />
• Schriftelijk: de meest gebruikte vorm bij ons. Tussen elke letter schrijf je een “/”, bij het beginnen<br />
van een nieuw woord en “//” en bij het einde van een zin “///”.<br />
• Vlag signalen: hiervoor meer uitleg in onderstaande tabel<br />
• Begin met seinen. Je neemt de positie van de afbeelding. Dit teken wil<br />
zeggen dat je gaat beginnen met je code door te sturen.<br />
• Beginstand, je strekt de armen boven het hoofd en evenwijdig met<br />
elkaar. Dit wil zeggen dat het eerst volgende teken de start van je<br />
boodschap is.<br />
• Een punt. Je linkerarm en rechter arm in een hoek van 90° plaatsen,<br />
links altijd boven.<br />
• Na elk geseind punt breng je de vlaggen terug in beginstand.<br />
• Een streep. Je armen op 1 lijn strekken.<br />
• Na elk geseind punt breng je de vlaggen terug in beginstand.<br />
• Einde letter/woord/zin. Na elke letter kruis je de armen 1x boven het<br />
hoofd, na elk woord 2x en na elke zin 3x.<br />
• Ook hier terug tussen elk signaal vlaggen terug in beginstand.<br />
29
5.3 Troepsignalen en stomme bevelen:<br />
Cirkelformatie<br />
Estafetteformatie<br />
Hoefijzerformatie<br />
Lijnformatie<br />
30
6 Het uniform<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• over een perfect uniform beschikken<br />
• kentekens kunnen opnoemen<br />
• kernspreuk FOS kennen<br />
6.1 Het perfect uniform<br />
• blauw hemd + nodige kentekens<br />
• eenheidsdas op de juiste wijze geplooid en voorzien van dasring<br />
• <strong>Scouts</strong>broek (of soort gelijke, kan ook DONKER blauwe jeans zijn)<br />
• zwarte/bruine (donker in het algemeen) schoenen (geen witte sport schoenen of sandalen, …)<br />
Een perfect uniform moet voorzien zijn van alle verplichte kentekens. Het kan zijn dat je als bewijs<br />
van deelnamen bepaalde kentekens extra hebt (bv. jamboree) deze mag je ook op je uniform naaien.<br />
1. Kenteken van FOS Open Scouting<br />
2. Provinciebandje<br />
3. Eenheidsteken<br />
4. Jaarteken<br />
5. Beloftekenteken<br />
6. Kenteken van Teervoet<br />
7. Kenteken van Wereldbureau (WOSM<br />
of WAGGGS)<br />
8. Kenteken van Belgie<br />
9. Badgen<br />
10. Patrouillelinten<br />
6.2 FOS kenspreuk en FOS kenteken<br />
1. De FOS – kenspreuk: Steeds Bereid!<br />
2. De Lelie: het kenteken van scouting. De drie palmen herinneren je aan de drie<br />
punten van de belofte. Groen is de kleur van de hoop.<br />
3. Klaverblad: het kenteken van de gidsen. Geel is de kleur van de rijkdom.<br />
4. F.O.S. : de afkorting van Federatie voor Open Scoutisme.<br />
5. Blauwe achtergrond: de kleur van ons uniform.<br />
31
7 E.H.B.O.<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Weten wat te doen in geval van nood<br />
• Bloeding herkennen en verzorgen<br />
• Wonde verzorgen<br />
• Insectenbeet verzorgen<br />
• Splinterwonde verzorgen<br />
• Brandwonde herkennen en verzorgen<br />
7.1 noodgeval<br />
Als je getuige bent van een verkeersongeval moet je altijd 3 regels in acht nemen:<br />
1. Steeds kalm blijven<br />
2. Veiligheid<br />
3. Gespecialiseerde hulp<br />
Het is van elementair belang dat je als getuige of slachtoffer altijd kalm blijft. Dit is al dan niet het<br />
moeilijkste en belangrijkste van de 3 regels. Als je hierin niet slaagt, zal je jezelf en anderen in gevaar<br />
brengen (regel 2). En als je in paniek naar de hulpdiensten belt, zal je boodschap maar half zo goed<br />
aankomen.<br />
Als getuige van een verkeersongeval moet je altijd eerst voor je eigen veiligheid zorgen. De gouden<br />
regel is, als je door een domme fout zelf gewond geraakt zal je anderen ook niet meer kunnen<br />
helpen. Dus bij een ongeval op straat zet altijd eerst de gevaren driehoek en draag iets dat licht geeft<br />
of reflecteert. Daarna is je taak om de situatie in te schatten, maar vergeet dit zeker niet probeer in<br />
geen geval de persoon fysiek te helpen want jou tussenkomst kan meer slecht dan goed doen.<br />
Daarna kan je naar de hulpdiensten bellen, hier onderscheiden we 3 nummers:<br />
1. 100: ambulance<br />
2. 101: Politie<br />
3. 112: Europees noodnummer: brandweer en ambulance. Weet wel als het voor een<br />
verkeersongeval is, moet je enkel naar dit nummer bellen, de politie wordt bij elk<br />
verkeersongeval gewaarschuwd.<br />
Als je belt naar eender welk noodnummer moet je volgende dingen zeker zeggen:<br />
1. Je naam<br />
2. Waar je bent<br />
3. Wat je relatie is tot het slachtoffer (Moeder, vader, zoon, dochter, … maar ook<br />
medeslachtoffer, betrokkene, getuige, …)<br />
4. Dan zeg je wat je weet over het ongeval en het slachtoffer<br />
5. Hierna zal de telefonist(e) nog enkele bijkomende vragen stellen over de zichtbaar medische<br />
toestand van het slachtoffer. Probeer hier zo correct mogelijk op te antwoorden.<br />
6. Leg nooit als eerste toe!!!!!<br />
32
Nadat je dit gedaan hebt is jou taak om rustig langs de kant te blijven en toeschouwers te vragen om<br />
afstand te bewaren. Eenmaal de verwittigde instanties ter plaatse zijn blijf je nog ter beschikking<br />
voor informatie te geven, pas als ze zeggen dat je kan beschikken verlaat je het ongeluk.<br />
Indien het om geen ongeval gaat maar bijvoorbeeld om een vergiftiging bel je best naar zowel het<br />
antigifcentrum (070/245 245) als 112. Best eerst naar de 112 want het antigifcentrum zal je met 75%<br />
kans informatie geven voor de eerste hulp en zeggen dat je ook naar de 112 moet bellen.<br />
7.2 Een bloeding kunnen stelpen<br />
Bij bloedingen onderscheiden we 2 soorten bloedingen.<br />
• Uitwendige<br />
o oppervlakkige<br />
o Aderlijke<br />
o Slagaderlijke<br />
• Inwendige<br />
o Oppervlakkige<br />
o onderhuidse<br />
Eerst zullen we de uitwendige behandelen. Hier onderscheiden we oppervlakkige, aderlijke en de<br />
slagaderlijke. Beide aderlijke bloedingen zijn zware bloedingen die professionele aandacht nodig<br />
hebben. De oppervlakkige bloeding echter niet. Deze is meestal het gevolg van snijwonden,<br />
prikwonden, … Het is niet omdat ze oppervlakkig zijn dat ze geen verzorging nodig hebben. Altijd<br />
goed ontsmetten (om infecties te vermijden) en afdekken als je actief bezig bent. Als je dan ’s avonds<br />
in de zetel zit mag je de wonde openlaten zodat ze sneller zal genezen. De aderlijke bloeding moet je<br />
afdekken met een steriele doek of bij gebrek aan met een gewone doek. Daarna naar je huisarts<br />
gaan. Je kan deze herkennen aan het feit dat het bloed er in een stroperige samenstelling uit vloeit.<br />
De slagaderlijke bloeding moet je ook afdekken met een steriele doek of een gewone doek en ook<br />
het dichtste lichamelijk buigpunt afbinden. (elle boog; knie, lies, schouder). Deze kan je herkennen<br />
doordat het bloed er op het ritme van de hartslag uitspuit.<br />
De inwendige bloedingen kunnen ook onderverdeeld worden in twee soorten. Ten eerste heb je de<br />
onschuldige oppervlakkige. Dit zijn de blauwe plekken, bloedneus , … . De blauwe plek zal na verloop<br />
van tijd vanzelf verdwijnen. De bloedneus zal echter enige aandacht verlangen:<br />
1. een zittende positie aannemen in een koele omgeving<br />
2. het hoofd lichtjes naar voor buigen<br />
3. de neusvleugels gedurende 10 minuten toedrukken. Na 10 minuten pas kijken of hij nog<br />
bloedt.<br />
4. Indien hij nog bloedt nog eens 10 minuten toedrukken. Indien hij hierna nog bloedt naar de<br />
dokter gaan.<br />
5. Bij warm weer kan het helpen door een natte doek in zijn nek te leggen.<br />
6. Tegen kleine kindjes altijd zeggen dat ze door hun mond moeten ademen.<br />
7. Kunnen ook helpen, bloedstelpende watten, bij veelvuldig voorkomen laten toebranden door<br />
een arts.<br />
33
Naast de oppervlakkige hebben we nog de onderhuidse. Dit zijn al dan niet de gevaarlijkste. Omdat je<br />
ze niet ziet kan een persoon langzaam doodbloeden. Een onderhuidse inwendige bloeding krijg je<br />
meestal door een zware stamp, ongeluk, val, … . Je kan ze herkennen aan het feit dat een persoon na<br />
een bepaalde tijd wit zal beginnen trekken, en hevige pijn zal krijgen op de plaats van de bloeding. Bij<br />
een onderhuidse bloeding is het van levensbelang dat je zo vlug mogelijk naar spoed gaat of je<br />
huisdokter.<br />
7.3 De insectenbeet<br />
Doordat bij een insectenbeet altijd een kleine hoeveelheid gif wordt ingespoten, zal de huid hierop<br />
reageren met jeuk, zwellingen, roodheid. De angel (indien van toepassing) altijd verwijderen met een<br />
pincet, zo zal hij niet zonder je weet in twee breekt en blijft zitten. Indien de persoon in kwestie<br />
gestoken is in zijn keel of is hij allergisch altijd onmiddellijk de hulpdiensten verwittigen. Bij bijen- of<br />
wespensteken nooit het gif eruit zuigen maar een suikerklontje opleggen.<br />
7.4 Splinterwonde<br />
Als het uiteinde van de splinter zichtbaar is ga je als volgt te werk:<br />
1. Verwijder de splinter met een ontsmet pincet (of nagelknipper)<br />
2. Ontsmet de huid grondig<br />
3. Dek af met een pleister<br />
Indien het uiteinde van de splinter niet zichtbaar is, maar je weet zeker dat hij er is of de splinter<br />
breekt af terwijl je hem aan het verwijderen bent, roep dan hulp in van een verpleegkundige.<br />
Indien je een splinterwonde in je vinger hebt en de vinger begint op te zwellen en er ontstaan rode<br />
lijnen op je vinger, arm, voorarm, waarschuw dan onmiddellijk een dokter omdat je dan een<br />
bloedvergiftiging hebt opgelopen (dit geldt ook voor insectenbeten of eender welk prikaccident,<br />
ontsmetten is de boodschap!)<br />
7.5 wonde<br />
Naast bloedingen, insectenbeten en splinterwonden zijn er nog tal van andere mogelijkheden om je<br />
zeer te doen. Om deze hier allemaal te bespreken is vrijwel onmogelijk daarom zie je hier een kort<br />
stappen plan dat je in het algemeen bij simpele wondjes dien te volgen:<br />
1. wonde kuisen met zuurstofwater (enkel uitwendig gebruik, niet inslikken of in je oog laten<br />
komen), water, …. GEEN ontsmettingsalcohol.<br />
2. altijd van binnen naar buiten wrijven<br />
3. wonde afdekken met steriel gaas<br />
4. pleister opleggen indien er vuil in kan komen<br />
34
7.6 Brandwonden<br />
We onderscheiden 3 graden van verbranden. Er is één algemene regel: “eerst water en de rest komt<br />
later”.<br />
1 e graad<br />
Enkel huidopp. heeft een rode<br />
kleur<br />
2 e graad<br />
Rood en blaren<br />
3 e graad<br />
Zwarte huid<br />
15’ onder water houden en<br />
daarna een brandzalf met een<br />
steriel verband.<br />
Zelfde werkwijze als bij 1 e .<br />
Tenzij er meerdere blaren zijn<br />
en/of de blaar(en) groter zijn<br />
dan €2 stuk. Dan moet je er ook<br />
mee naar de dokter.<br />
In geen geval de blaar(en)<br />
doorprikken.<br />
Niet afspoelen! Maar een natte<br />
doek op de wonde leggen. Bij<br />
grote opp. hulpdiensten bellen<br />
anders naar spoed rijden. Wel<br />
steeds afgedekt houden.<br />
35
8 Attitude<br />
Dit krijgt elk lid bij het begin van het <strong>Scouts</strong>jaar. Dit wil echter niet zeggen dat je het niet kan kwijt<br />
spelen.<br />
Onder attitude verstaan we met de VOLTALLIGE leidersgroep:<br />
1. Veelvuldig tegenspreken<br />
2. pesten,<br />
3. niet luisteren naar leiding,<br />
4. geen respect tonen voor de leiding of activiteiten,<br />
5. kortom elk gedrag dat niet thuishoort op de <strong>Scouts</strong>.<br />
Als je herhaalde opmerkingen over bovenstaande puntjes krijgt, zal er met de voltallige leiding beslist<br />
worden of je dit bolletje nog krijgt.<br />
Je kunt dit bolletje echter terugverdienen. Dit wordt dan weer met de voltallige leiding beslist.<br />
36
Teervoet<br />
37
9 Spoortekens<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Spoortekens (her)kennen<br />
• Uitleg geven bij spoortekens<br />
Bij de welpen hebben jullie ook reeds een eerste kennismaking gehad met wandeltechnieken,<br />
namelijk spoortekens. Ook wij gebruiken die nog, maar wel met een ander doeleinde.<br />
Waar het bij de welpen de bedoeling was om een volledige weg uit te stippelen a.d.h.v. spoortekens,<br />
zullen wij ze alleen maar gebruiken om bepaalde zaken aan te duiden en zullen ze dus ook regelmatig<br />
opduiken in een tocht. Maar daarom zijn ze niet van minder belang en moet je ze dus nog steeds<br />
kennen.<br />
Omdat wij niet de enige zullen zijn die gebruik maken van spoortekens mogen jullie enkel de<br />
spoortekens volgen waarbij staat geschreven: 28 e Fos De Sperwer.<br />
Naam Uitzicht Uitleg<br />
Jullie tocht begint hier,<br />
Beginspoor<br />
jullie beginnen de weg te<br />
volgen in de richting van<br />
de kleinste cirkel.<br />
Eindspoor<br />
Wandelrichting<br />
Taboe<br />
Hindernis overschrijden<br />
Jullie tocht eindigt hier<br />
De richting van de pijl<br />
volgen<br />
Jullie mogen hier NIET in.<br />
Jullie moeten een<br />
hindernis overschrijden,<br />
dit kan een spoorweg,<br />
straat, put, … zijn.<br />
38
Versnelde pas<br />
Drinkbaar water<br />
Niet drinkbaar water<br />
Opdracht vierkant<br />
Opdracht cirkel<br />
Onbewoondkamp<br />
Bewoond kamp<br />
Vriend<br />
De richting van de pijl<br />
volgen, maar jullie moeten<br />
een versnelling hoger<br />
schakelen en sneller<br />
stappen.<br />
In de richting van de pijl<br />
(kan ook een afstand bij<br />
staan vermeld) zal je een<br />
plaats vinden waar je kan<br />
drinken.<br />
De plaats die is aangeduid<br />
mogen jullie niet<br />
gebruiken om te drinken.<br />
Er zit een opdracht<br />
verborgen. De getallen in<br />
het vierkant duiden de<br />
afstand en hoogte aan.<br />
Deze ligt dus 3m ver en 2m<br />
hoog in de richting van de<br />
pijl.<br />
Er zit een opdracht<br />
verborgen in een omtrek<br />
van 30m, deze kan niet<br />
hoger liggen dan 1m hoog.<br />
In de richting van de pijl zal<br />
je een kamp vinden, maar<br />
er zijn daar geen mensen<br />
aanwezig.<br />
In de richting van de pijl zal<br />
je een kamp vinden waar<br />
je mensen kan treffen.<br />
In de richting van de pijl zal<br />
je mensen tegenkomen die<br />
je “vrienden” zijn, je moet<br />
er dus niet “bang” van zijn.<br />
Dit kan dikwijls gebruikt<br />
worden in combinatie met<br />
de kamp-spoortekens<br />
39
Vijand<br />
gevaar<br />
dwaalspoor<br />
opsplitsen<br />
In de richting van de<br />
dubbele pijl vind je<br />
vijandige mensen.<br />
Opgepast gevaar, kan<br />
aantonen dat je<br />
voorzichtig moet wandelen<br />
(vijanden, putten, …)<br />
Dit wil zeggen dat je<br />
verkeerd bent gelopen<br />
doordat je een spoorteken<br />
niet gezien hebt. Dit teken<br />
wordt dus altijd enige<br />
meters achter een taboe<br />
gezet.<br />
Jullie moeten zich<br />
opsplitsen. Jullie verdelen<br />
zich in 2 groepjes (kan ook<br />
3 groepen zijn als er 3<br />
richtingen zijn aangeduidt).<br />
De PL gaat met de grootste<br />
groep mee de APL gaat<br />
met de kleinste groep<br />
mee. Indien er geen PL of<br />
APL is, wordt dit vervangen<br />
door de oudste.<br />
40
10 Scout I<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Kennis hebben van het ontstaan van de <strong>Scouts</strong> (kort kunnen schetsen)<br />
• Kennis hebben over de leiding uit je tak (welke taken ze hebben)<br />
o Takleider<br />
o Assistent-Takleider<br />
o Aanwezigheden<br />
o Technieken<br />
o EHBO<br />
o Communicatie<br />
• Kennis hebben over de Eenheidsleiding<br />
o Eenheidsleider<br />
o Assistent-Eenheidsleider<br />
10.1 Scout geschiedenis<br />
De <strong>Scouts</strong> als jeugdbeweging op wereldvlak bestaat reeds geruime tijd. Het werd meer bepaald door<br />
Baden Powel opgericht op 22 februari 1857.<br />
Baden Powel was als kind al een buitenbeentje. Hij haalde niet zo goede resultaten op school, omdat<br />
hij het leuker vond om te sporten en in de natuur te vertoeven. Het was dan ook geen verrassing<br />
toen hij op reeds jonge leeftijd besliste in het Britse leger te gaan dienen.<br />
Groot-Brittannië was in die tijd het grootste en machtigste land van de hele wereld. Het had vele<br />
kolonies en om deze kolonies (en zijn bevolking) onder controle te houden, was het leger (en dus ook<br />
Baden Powel) er aanwezig.<br />
Reeds tijdens zijn legerdienst legde hij zonder zijn besef de fundamenten voor wat later de <strong>Scouts</strong><br />
ging noemen. Hij schreef er immers een boek, Aids To Scouting, waarin hij technieken uitlegde die<br />
militaire <strong>verkenners</strong> in de praktijk nodig hadden. Buiten al zijn verwachtingen om, werd het boek ook<br />
gebruikt door gewone jongens, zij gebruikten het als inspiratie bron om spelen en activiteiten mee te<br />
verzinnen.<br />
Eenmaal hij de waarde hiervan inzag besloot Baden Powel om in 1907 voor het eerst op kamp te<br />
gaan met een troep jongens. “Scouting” als jeugdbeweging was geboren!<br />
België volgde niet veel later en reeds in 1910 werd de eerste Federatie opgericht, Boy-<strong>Scouts</strong> van<br />
België (BSB), dit was wat men later FOS Open Scouting ging noemen.<br />
10.2 De Tak<br />
Wanneer wij in <strong>Scouts</strong> <strong>Waarschoot</strong> over een tak spreken, zijn we niet bezig over een boom. Een tak<br />
bij ons wil zoveel zeggen als “leeftijdsgroep”. In elke tak hebben we een leidersgroep staan. De<br />
verantwoordelijke van die leidersgroep is de Takleider, hem kan je herkennen aan het groene lintje<br />
dat hij op zijn schouder draagt. Hij is de eigenlijke ‘baas’ van de tak en dus ook de<br />
eindverantwoordelijke.<br />
Naast de Takleider hebben we ook nog de andere leiding, hen noemen we Assistent-Takleider. Zoals<br />
het woord zelf zegt zullen zij de Takleider bijstaan in zijn taken, hen kan je herkennen aan het rode<br />
41
lintje op de schouder. Elkeen van hen neemt een specifieke taak op die ze zo goed mogelijk proberen<br />
uit te voeren. Jullie moeten weten welke de meest voorname taken zijn, en wie ze uitvoert:<br />
• Aanwezigheden (bij wie kom je zeggen dat je er bent)<br />
• EHBO (bij wie ga je als je pijn hebt)<br />
• Technieken (bij wie ga je met problemen bij een bolletje)<br />
• Communicatie (van wie krijg je dikwijls een mail/sms met wat uitleg)<br />
• Verzekering (bij wie ga je als je na een ongeval een verzekeringspapier nodig hebt)<br />
10.3 De Eenheid<br />
Omdat wij een vrij grote jeugdbeweging zijn met 8 Takken. Zijn er ook personen nodig die<br />
takoverschrijdende taken op zich nemen. Deze personen noemen we de Eenheidsleiding. Zij zijn de<br />
eigenlijke ‘leiders’ van <strong>Scouts</strong> <strong>Waarschoot</strong>. Als er een knoop moet doorgehakt worden zullen zij dit<br />
doen. Ook zij hebben een divers takenpakket. Dit kan gaan van het beheren van financiële middelen<br />
tot communicatie naar alle ouders van de scouts, … .Maar ook de minder prettigere zaken horen hier<br />
bij. Zij moeten ook naar lange vergaderingen met het Gemeente, Federatie, … .<br />
Onder de Eenheidsleiding maken we een onderscheidt tussen twee soorten functies: de<br />
Eenheidsleider (de hoogste) en de Assistent-Eenheidsleider, hen beide kan je herkennen aan het<br />
licht blauwe lintje op de schouder.<br />
42
11 Wet en Belofte<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• De Belofte en zijn betekenis kennen<br />
• De Wet en zijn betekenis kennen<br />
Belofte Wet<br />
JVJG/Verkenners/Pioniers/Seniors Belofte:<br />
Ik beloof te trachten, goed<br />
samen te werken in onze<br />
groep, te leven naar de <strong>Scouts</strong>-<br />
en Gidsenwet en anderen te<br />
helpen waar ik kan.<br />
Betekenis:<br />
Je zet je in voor de groep<br />
waarin je scouting beleeft. Dit<br />
is op de eerste plaats je Tak,<br />
maar ook je Eenheid.<br />
Inzet zien wij meer dan alleen<br />
maar goed en eerlijk<br />
meespelen. Het betekent dat<br />
je ook de handen uit de<br />
mouwen steekt als er minder<br />
leuke dingen gedaan moeten<br />
worden.<br />
Je belooft te helpen waar<br />
nodig en naar eigen kunnen (je<br />
helpt geen drenkeling met zelf<br />
te verdrinken, wel door hulp te<br />
halen).<br />
Wet:<br />
1. Eerlijk en oprecht<br />
Niet liegen en de moed hebben<br />
de waarheid te vertellen. Je<br />
eist respect voor je woord,<br />
maar je geeft dit ook.<br />
2. Eerbiedigt andere<br />
overtuiging<br />
Bent overtuigd van je mening,<br />
maar respecteert ook de<br />
andere.<br />
3. Maakt zich nuttig<br />
Je voert elke taak uit met de<br />
nodige zorg. Je probeert ook<br />
zonder een “commando” een<br />
taak op te nemen.<br />
4. Vriend van allen<br />
Respect voor iedereen,<br />
ongeacht ras, land, klasse of<br />
religie. Mensen die neerkijken<br />
op andere hoeven wij niet.<br />
5. Houdt vol<br />
Je geeft niet op, ook in<br />
moeilijke momenten ga je tot<br />
het uiterste door.<br />
43
12 Kimspelen<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• 3 van de 4 slagen<br />
Om dit bolletje te halen dien je wat voorbereidend werk te doen. Geen schrik het is niet zoveel!<br />
Het is de bedoeling dat je een week op voorhand aan de leiding laat weten dat je een Kim wilt doen<br />
als bolletje. Dit doe je zodat de leiding dit kan voorbereiden tegen de week erna. Het is dan wel de<br />
bedoeling dat je de week erna op de scouts aanwezig bent. Indien je dit met meerdere mensen<br />
tegelijk wilt doen, kan dit ook.<br />
Jullie hebben de keuze uit volgende kimspelen:<br />
• Geur<br />
• Smaak<br />
• Zicht<br />
• Voel<br />
Bij elke kim krijg je 10 voorwerpen te ruiken/smaken/zien/voelen. Het is dan de bedoeling dat je<br />
achter dat je al deze voorwerpen geroken/geproefd/gezien hebt, je binnen de 2 minuten tijd zoveel<br />
mogelijk probeert te herinneren. Dit schrijf je neer op een blad. Om te slagen voor een kiem moet je<br />
7/10 halen.<br />
44
13 Bijl, mes, schop en zaag<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Bijl op een juiste manier gebruiken<br />
• Zakmes op een juiste manier gebruiken<br />
• Schop op de juiste manier gebruiken<br />
• Zaag op de juiste manier gebruiken<br />
13.1 Bijl<br />
Voordat je een bijl gaat gebruiken in de <strong>Scouts</strong> (en ook daarbuiten) moet je enkele vuistregels in acht<br />
nemen. Het is immers zo dat een bijl een gevaarlijk werkmateriaal is, waarbij je jezelf en andere<br />
ernstig kunt verwonden als je het verkeerd gebruikt. Daarnaast zal slecht gebruik ook leiden tot<br />
beschadigen van het materiaal.<br />
• Zorg ervoor dat er nooit iemand in de hakrichting staat. Neem altijd voldoende afstand van<br />
personen voor je gaat hakken. Zo is er minder gevaar op verwondingen indien de bijl uit je<br />
handen zou slieren.<br />
• Hak nooit op leunend hout, altijd op steunend. Als je door leunend hout hakt is de kans groot dat<br />
je in de aarde (en bijhorende stenen) hakt (=slecht voor de bijlkop) of erger dat je in je voet of<br />
been hakt.<br />
• Bij het hakken houd je de bijl vast met 1 hand. Je stelt je op een manier waar je comfortabel<br />
staat.<br />
• Hak nooit loodrecht in het hout. Dikke takken zal je op deze manier nooit doorkrijgen. Hak altijd<br />
onder een hoek van °45 zodat je het hout ‘pelt’.<br />
• Zorg er steeds voor dat je handen en voeten zo geplaatste zijn dat ze niet door de bijl geraakt<br />
kunnen worden als je het hout mist of het hout wegschiet.<br />
• Nadat je klaar bent met hakken, sla je de bijl in het hakblok of steek je ze in de beschermhoes. Sla<br />
ze nooit in de grond = stenen en roest.<br />
• Een bijl draag je niet zomaar, er zijn vaste regels hoe je en bijl van punt A naar punt B brengt:<br />
• Een bijl geef je nooit door met de steel vooruit, door het gewicht zou het ijzer in de andere<br />
persoon zijn been kunnen slaan.<br />
• Een bijl draag je ook nooit in je broeksriem<br />
45
13.2 Het zakmes<br />
Denk eraan dat je een mes aanschaft voor praktische doeleinde en niet als vorm van machtsvertoon.<br />
Knipmessen, vlindermessen, dolken, … zijn dus uit den boze.<br />
Een mes met een groot lemmet zal eerder hinderlijk zijn dan praktisch, daarom geldt de algemene<br />
regel dat het lemmet niet breder mag zijn dan de palm van je hand.<br />
Dit is een ongeschreven regel die wij binnen Scouting hanteren. Dit om duidelijke afspraken te maken met welk zakmes je zoon/dochter<br />
naar de scouts mag/kan komen. Het zakmes wordt ook enkel en alleen toegelaten vanaf Verkenners. Zij mogen dat zakmes enkel en alleen<br />
meedoen op kamp, daar dient het constant in de rugzak te zitten tenzij anders gevraagd door leiding.<br />
De huis- en tuinmessen (ondermeer : zakmessen, vouwmessen al dan niet blokkerend, Opinels, keukenmessen, cutters, werkgerief,<br />
enzovoort) die als werktuig ontworpen zijn en niet als wapen, zijn niet verboden. Maar opgelet ! De dracht van een vrij verkrijgbaar blank<br />
wapen, namelijk het onmiddellijk voorhanden hebben in het openbaar, is onderworpen aan een wettige reden. Elk mes wordt een<br />
verboden wapen van zodra het door concrete omstandigheden duidelijk is dat de bezitter, houder of vervoerder ervan, de<br />
intentie/mogelijkheid heeft om er personen mee te bedreigen of te verwonden.<br />
bron: http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2006060830&table_name=wet)<br />
Zakmessen (zoals Zwitserse) met allerhande accessoires zijn zeer duur. Je betaalt voornamelijk de<br />
accessoires, die je bovendien praktisch niet gebruikt. Daarom raden wij aan om een mes te kopen<br />
met weinig of geen accessoires.<br />
Net zoals bij de bijl kan een mes een potentieel gevaar zijn. Zeker en vast bij een verkeerd gebruik.<br />
Houd daarom steeds de volgende regels in acht:<br />
• Wanneer je met een mes iets snijdt, moet je<br />
dit doen met de arm dicht tegen het lichaam<br />
gedrukt.<br />
• Snij van je lichaam weg en nooit er naartoe.<br />
• Hak nooit met een mes, dit gaat ten koste<br />
van je lemmet.<br />
• Steek nooit je mes in de grond = roest<br />
• Indien je, je mes niet gebruikt zorg dan dat<br />
het toegeklapt is of het lemmet<br />
weggeborgen is.<br />
46
13.3 De schop<br />
Je gebruikt een (plooi) schopje om graszoden te spitten, grachtjes rond je tent aan te leggen, een<br />
afgietputje te graven, een jagersvuur aan te leggen, … .<br />
Voor het grotere werk (bv het graven van een hudo put) gebruik je een spade.<br />
Een schop dient dus niet om takjes van een boom te slaan of tentharingen in de grond te kloppen.<br />
Enkele tips voor een juist gebruik:<br />
• Plaats de schop, desnoods met behulp van je<br />
voet, een beetje schuin in de grond en keer<br />
voorzichtig de aarde om.<br />
• Als je voelt dat je teveel kracht moet<br />
aanwenden om de grond om te keren, wring<br />
dan niet, maar stop en herbegin door je<br />
schop minder diep in de grond te steken.<br />
Anders als je teveel kracht steekt zal de steel<br />
van je schop breken.<br />
• Na het gebruik de aarde van je schopje<br />
vegen met wat gras, droogwrijven met<br />
krantenpapier en inwrijven met olie om<br />
roest te voorkomen. Bij een plooischopje<br />
goed uitkijken dat er geen zand in het<br />
draaimechanisme geraakt.<br />
13.4 De zaag<br />
De kleine boomzaag, die de scouts gebruik is onregelmatig getand. En snijdt in beide richtingen.<br />
Enkele tips voor een goed gebruik:<br />
• Laat de zaag gelijklopend heen en weer<br />
bewegen, zonder veel kracht uit te oefenen.<br />
• Zorg dat het hout, dat je wilt doorzagen, van<br />
de grond ligt.<br />
• Na gebruik, de zaag steeds ontspannen,<br />
reinigen en invetten, een hoes erover als<br />
men dat heeft.<br />
• Het vijlen en zetten van de zaag laat je beter<br />
aan de leiding over.<br />
47
14 Vuren<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Veilig met een vuur omgaan<br />
o Voorbereiding<br />
o Aansteken<br />
o Aanleggen houtstapel + gebruik<br />
o Doven<br />
• Volgende vuren kennen (Voordelen en wanneer gebruiken)<br />
o Pagodevuur<br />
o Oven<br />
o Grondvuur<br />
o Tafelvuur<br />
14.1 Veilig omgaan met een vuur<br />
14.1.1 Voorbereiding<br />
Vuur is een gevaarlijk noodzakelijk kwaad. We gebruiken het voor sfeer, warmte, … maar ook om<br />
eten op te koken. Daarom moet je goed bezinnen voor je een vuur aansteekt.<br />
Eerst moet je een goede plaats zoeken. Je maakt niet zomaar op eender welke plaats een vuur. Je<br />
doet dit op een open plek (ook in de bossen).<br />
Als je een geschikte locatie gevonden hebt zorg je ervoor dat alle brandbare materialen minstens 4<br />
meter van het vuur liggen. Hierbij bedoelen we, kleine takjes, gedroogde bladeren, … . Het enige wat<br />
in de nabije omgeving van je vuur mag liggen is aarde. Je maakt ook een vuurcirkel, hiermee<br />
bedoelen we dat je een duidelijk afgebakend gebied hebt waar je vuur in mag maken (maak gebruik<br />
van stenen, graszoden, …).<br />
Dan heb je wel een geschikte locatie en is het brandveilig gemaakt. Dan nog kan en mag je geen vuur<br />
aansteken. Je moet er altijd voor zorgen dat er een blusgelegenheid is. Dit kan zijn water, aarde,<br />
brandblusser, branddeken, brandweer, … .<br />
Een gouden regel is dat je, je vuur nooit ofte nimmer alleen mag laten. Dus zorg ervoor dat je altijd<br />
voldoende brandhout hebt om de dag door te komen.<br />
14.1.2 Aansteken<br />
• Bepaal de windrichting, zodat je weet naar welke kant de vlammen en de rook zullen gaan.<br />
• Steek je vuur steeds aan langs de windzijde, waar je geen last zal hebben van de rook en de<br />
vlammen.<br />
• Zorg ervoor dat de wind door je vuur kan spelen.<br />
• De warmte bron van je vuur is de gloei van je as, niet de vlam (stook je vuur niet met grote<br />
vlammen, deze geven maar zeer korte en hevige warmte)<br />
48
14.1.3 Houtstapel<br />
• Verzamel op voorhand voldoende hout, zodat je het brandende vuur niet alleen moet laten.<br />
• Kies DROOG en DOR hout.<br />
• Alle hout dat je nog kan buigen, omdat er nog sap inzit, is groen hout en geeft bij het verbranden<br />
enkel rook.<br />
• Om het vuur aan te steken gebruik je best dun naaldboomhout (sprokkelhout) of berk, waarmee<br />
je een kleine piramide bouwt.<br />
• Eens het vuur brand, ga je over op dikker loofboomhout zoals de es, eik of beuk.<br />
• Bij regenweer, als het sprokkelhout nat is, ga je best schilfers afsnijden van dikker hout.<br />
• Deze schilfers vatten gemakkelijk vuur en eenmaal goed op dreef, zal het natte hout vlug drogen.<br />
14.1.4 Vuur doven<br />
14.1.5 Pagodevuur<br />
Een pagodevuur is een beginopstelling voor een<br />
kampvuur. Het voordeel is dat het altijd naar<br />
binnen zal vallen en het zeer makkelijk te<br />
bouwen is.<br />
Eenmaal je deze constructie hebt kan je dit vol<br />
steken met sprokkelhout op de grond, en groter<br />
hout naar de nok van het dak toe. Dan moet je<br />
het vuur juist nog aansteken.<br />
Eer je een vuur wilt doven, moet je weten hoe vuur ontstaat. Een<br />
vuur ontstaat door de vuurdriehoek (=zie afbeelding hiernaast. De<br />
vuurdriehoek bestaat uit 3 elementen: brandbaar materiaal (hout),<br />
zuurstof en warmte. Als je een vuur wilt blussen moet je dus één of<br />
meerdere elementen van de driehoek wegnemen, en het vuur zal<br />
doven.<br />
De techniek is om het water te verspreiden over het gehele vuur. Als<br />
dit gebeurd is kan je de nog gloeiende blokken uit het vuur halen en<br />
ze doven met water, zand of je voet. Begraaf nooit ofte nimmer<br />
gloeiende takken of gloeiende as.<br />
14.1.6 Oven<br />
Een oven is niet gemaakt voor de gezelligheid, maar om praktische redenen. Het is echter een zeer<br />
moeilijke opstelling waarvoor je veel geduld moet hebben. Deze opstelling beidt geen 100% kans op<br />
slagen.<br />
1. Graaf een ronde put van 10 centimeter diepte en met rechte wanden.<br />
2. Begin de put te omwallen met stenen en verstevig deze wal met de modder zodat er geen gaten<br />
in zitten. Let wel op aan de voorkant moet je een gat van ongeveer 10 centimeter hebben. Dit<br />
zal dan dienen om te stoken.<br />
3. Leg op deze wal een eerste rooster met zilverpapier om. In het zilver papier moeten 4 gaten<br />
zitten met een diameter van 2/3 centimeter. Dit aan de kanten van de wal. Want in het midden<br />
moet je brood komen.<br />
49
4. Start op deze rooster een tweede omwalling met terug stenen en modder deze keer ongeveer<br />
10 centimeter hoog. Ergens in deze wal moet een gat zijn ter grote van een vuist.<br />
5. Leg op deze wal de tweede rooster met zilverpapier. Daarna begin je de rooster vol te leggen<br />
met stenen en dicht de gaten met de modder.<br />
Controleer de volledige oven ook op niet voorziene gaten. Dicht deze met modder.<br />
6. Voor we kunnen beginnen met vuur te stoken is het belangrijk dat de warmte in de over blijft.<br />
Dus moeten we het gat boven de rooster kunnen afdekken. Zoek of maak hiervoor een<br />
constructie. Dit kan met zilverpapier. Belangrijk is dat dit gat is afgesloten maar het gat van je<br />
eigenlijk vuur niet. Het is belangrijk dat deze deur nagenoeg altijd gesloten blijft, open deze<br />
enkel als het nodig is. (doe dit met ovenwanten)<br />
7. Nu kan je de oven aansteken, doe dit met klein aanmaakhout. Let wel op je moet geen grote<br />
vlammen hebben. Het vuur moet gewoon goed branden. Smijt er dan systematisch<br />
dennenappels in. Deze zullen de rol van houtskool vertolken. Zorg ervoor dat je voldoende gloei<br />
hebt. Dan kan je beginnen bakken. Tijdens het bakken is het aangeraden om je vuur op<br />
temperatuur te houden door er af en toe klein hout en dennenappels op te smijten.<br />
14.1.7 Grondvuur<br />
Een grondvuur is een van de gewone vuren om<br />
op te koken, veelal om op een rooster te koken.<br />
Het is makkelijk te maken, maar het enige<br />
nadeel is dat je ervoor een put moet graven en<br />
dat de kans op vallen groot is.<br />
Het enige wat je moet doen is een put graven<br />
met een opening in de windrichting als tochtgat.<br />
14.1.8 Tafelvuur<br />
Je sjort eerst en vooral een houten tafel<br />
constructie. Dan leg je er een tafelblad op en op<br />
het tafelblad leg je stroken zilverpapier. Op het<br />
zilverpapier komen dan graszoden.<br />
50
15 Rugzak<br />
Dit moet je kennen/kunnen<br />
• Wat mee te nemen op een tweedaagse<br />
• Hoe een rugzak gebruiken<br />
De rugzak is een vaste waarde op een kamp. Daarom is het zeer belangrijk dat je weet hoe je een<br />
rugzak moet samen steken. In de loop van jullie jvjg’n carrière heb je wel menig rugzak samen<br />
gestoken. Maar toch herhalen wij hier nog even hoe je een rugzak moet samensteken.<br />
15.1 Tweedaagse<br />
KLEDIJ<br />
• Regenjas<br />
• T-shirt<br />
• korte broek<br />
• extra kousen<br />
• zwemgerief<br />
ETEN EN DRINKEN:<br />
• bord<br />
• bestek<br />
• drinkbeker<br />
WASSEN:<br />
• handdoek<br />
• washandje<br />
ALLERLEI:<br />
• Wc-papier<br />
• Schrijfgerief<br />
• Zakmes<br />
• Lucifers<br />
• EHBO<br />
15.2 Een rugzak gebruiken<br />
Voordat je vertrekt op kamp. Krijg je altijd een lijst mee wat je zeker nodig zult hebben op kamp. Een rugzak<br />
klaarmaken begint hier. Neem alles van dit lijstje en leg het op een centrale plaats. Kruis op het lijstje goed aan wat je<br />
al hebt. Eenmaal je alles hebt dan kan je beginnen met je rugzak te maken.<br />
Bij het maken van je rugzak moet je met 2 dingen rekening houden. Wanneer zal ik het nodig hebben en hoe zwaar<br />
weegt het.<br />
• Het zwaarste steek je best in het midden of onderaan de rugzak. Hoe lager hoe makkelijker je evenwicht<br />
houdbaar is.<br />
• Het meest gebruikte materiaal steek je best bovenaan<br />
• Je rugzak is nu gemaakt, nu kan je op stap gaan. Maar de ervaring leert ons dat er niets zo lastig is als een tocht<br />
maken met een rugzak die niet goed zit. Daarom raden wij aan om een rugzak te kopen met 2 draagriemen en 1<br />
buikriem en een draagstel (ijzeren latten of buizen in de rugzak) met een rugband.<br />
51