cursus vervoerswezen 1983 - 1985 - Tijdschrift Vervoerswetenschap

264
of, meer beperkt, het algemene gehandicaptenbeleid (aspectbeleid).
Men mag verwachten dat een overheidsdocument over het vervoer voor gehandicapten
duidelijk laat zien op welke wijze het deze beide beleidsterreinen integreert.
Het feit dat het document uit het huis komt van een van de betrokken ministeries, in
casu dus Verkeer en Waterstaat, zou aan dit uitgangspunt geen afbreuk mogen doen.
Het is dan toch wel wat teleurstellend te achten, dat een expliciete formulering van
een algemene doelstelling voor het beleid inzake het vervoer van gehandicapten in de
nota niet valt aan te treffen. Naar de reden hiervan kan men slechts raden. Mogelijk
een teveel op de vervoersector in enge zin gericht denken? Misschien ook in zekere
mate - ongerechtvaardigde - angst om op een expliciete formulering te kunnen worden
aangesproken?
Technisch zou het absoluut niet moeilijk zijn geweest om een algemene doelformulering
op te nemen. Voorbeelden zijn er te over. Men kan denken aan 'een aan die
der validen gelijkwaardige mobiliteit' (Vogelzang), [6] een 'droit au transport pour
tous' (Frankrijk IXe Plan) of aan de eenvoudige formulering dat de gehandicapte
'even mobiel als valide mensen' moet kunnen zijn, die eens (1980), via zijn afdeling
Voorlichting, het Ministerie van Verkeer en Waterstaat verliet.
Nu is het stellig zo, dat uitspraken als zojuist weergegeven zeer algemeen van aard
zijn, en dat men er in de concrete uitwerking nog allerlei kanten mee op kan. Dit
neemt niet weg, dat zij toch een bepaalde intentie laten blijken en in ieder geval enige
houvast bieden voor de toetsing van concrete maatregelen. De gelegenheid hiertoe
wordt echter de lezer van de nota van het ministerie van Verkeer en Waterstaat
helaas niet geboden.
Dat een verband dient te bestaan tussen de doelstelling voor het vervoerbeleid met
betrekking tot gehandicapten en de algemene doelstelling van het vervoerbeleid is in
de nota duidelijk onderkend. De hoofddoelstelling uit het Structuurschema Verkeer
en Vervoer wordt in extenso geciteerd. Zoals eveneens uitvoerig in de nota aan de
orde komt, zijn hiermee echter de problemen de wereld nog niet uit. Immers de
hoofddoelstelling uit het SVV is, naar bekend mag worden verondersteld, samengesteld
van aard en de erop aansluitende 'richtlijnen' bergen even zo vele mogelijkheden
van onderlinge strijdigheid in zich. De vraag die hier zal worden bezien is, hoe de
noodzakelijke afwegingen tot stand zijn gekomen.
In de beleidsnota worden als conflicterende doeleinden genoemd enerzijds de
maximale tegemoetkoming aan de vervoerbehoeften van de gehandicapten ('volledig
toegankelijk openbaar vervoer') en anderzijds de doorstroming en regelmaat van het
openbaar vervoer. [4]
De redenering die nu wordt gevolgd verloopt in feite in twee stappen. Allereerst
wordt opgemerkt, dat het streven naar volledige aanpassing van het openbaar vervoer
het gevaar inhoudt, dat doel en middel door elkaar worden gehaald. Ook met alternatief
vervoer (genoemd worden een buurtbus met vrijwilligers en, al dan niet aangepaste,
taxi's) zou het eigenlijke doel van integratie van gehandicapten in de samenleving
kunnen worden bereikt. Hierbij moet dan wel de kanttekening worden gemaakt,
dat als integratie van gehandicapten in de samenleving een doelstelling vormt, het dan
wel merkwaardig is te achten, dat dit doel zou gelden voor alle terreinen van het leven
- behalve voor het vervoer. [5] Van de veronderstelde verwisseling van doel en
middel is, met andere woorden alleen sprake als men zich geheel en al binnen de
grenzen van de vervoersector beweegt.
Hoe men ook denkt over de volledige aanpassing van het openbaar vervoer als op