Modefotografie in Nederland - Galerie Pennings

afb. 3 M.M. Couvée. De toneelspeelster
Enny Vrede
maakt reclame voor modehuis
Maison de Paris.
Het Tooneel 1915,
no. 6, 88. Collectie
Koninklijke Bibliotheek,
Den Haag.
afb. 4
afb. 2
afb. 2 Fotograaf onbekend.
Ontwerp en uitvoering
van de japon door Mej. F.
de Ploeg. Maandblad der
Vereeniging voor Verbetering
van Vrouwenkleeding
1908, no. 4, 61.
Collectie Koninklijke
Bibliotheek, Den Haag.
afb. 3
fotografen te inventariseren om de anonieme foto’s in bovengenoemde
tijdschriften te kunnen toeschrijven. In
ieder geval is bekend dat Godfried de Groot, Emmy Andriesse,
Steef Zoetmulder en Hajo Rose modefoto’s maakten.
Erwin Blumenfeld, die vanaf 1939 als modefotograaf
werkzaam was bij onder andere Harper’s Bazaar en Vogue,
was in de periode dat hij in Nederland verbleef - van 1918
tot 1936 - nog volop aan het experimenteren met fotografie.
Voor zover bekend zijn er geen modefoto’s van hem in
Nederlandse bladen verschenen. 13
Modeshows
In 1947 lanceerde de Parijse modeontwerper Christian Dior
zijn ‘New Look’ en daarmee was Parijs na de Tweede Wereldoorlog
als belangrijkste creatieve modecentrum in ere
hersteld. Parijs had, net als voor de oorlog, een enorme
aantrekkingskracht op kunstenaars, en op fotografen. Zo
ook op Nederlandse fotografen als Kees Scherer, Maria
Austria en Emmy Andriesse. Op zoek naar een typische Parijse
sfeer fotografeerden zij mensen in de stad. Zo
brachten ze ook wel eens fotomodellen, buiten zittend op
een terras, in beeld. Voor zijn boek Vrouwen van Parijs
(1954) portretteerde Nico Jesse mannequins in modesalons.
Weldra gingen Franse modeontwerpers als Lanvin, Hubert
de Givenchy, Jacques Griffes en Jacques Fath op tournee
en bezochten met hun mannequins ook ons land. Ze hielden
modeshows in Amsterdamse hotels en in het Kurhaus
te Scheveningen. Ook de eerste modeshows van Nederlandse
couturiers vonden er plaats. Max Heymans was in
de jaren dertig zijn carrière begonnen als ontwerper van
hoeden en maakte in de jaren vijftig naam als ontwerper
van mantelpakjes en japonnen. Spoedig openden meer
couturiers hun modehuizen: Dick Holthaus, Edgar Vos,
Ferry Offerman, Frank Govers en in de jaren zestig Frans
Molenaar. Zij werden gevraagd ook ontwerpen te leveren
voor de confectie-industrie.
Lou van Kollem, Lood van Bennekom en Emmy Andriesse
fotografeerden de modeshows en hun foto’s verschenen in
kranten als Elseviers Weekblad en tijdschriften als De Vrouw
en haar Huis, Margriet en Elegance (afb. 5). Naast foto’s
van de shows werden opnamen van modecollecties in een
(foto)atelier gemaakt. Daar kwam de kleding door een
zorgvuldig gekozen achtergrond, vakkundige belichting en
een bestudeerde compositie beter tot zijn recht. De opdrachten
voor deze studio-opnamen kwamen zowel van
ontwerpers en confectionairs als van kranten en tijdschriften.
In navolging van buitenlandse tijdschriften gingen bladen
als Elegance vanaf de jaren vijftig modereportages rond
afb. 4 Eva Besnyö. Omslag prijscourant Metz & Co., herfst 1936.
Collectie Haags Gemeentemuseum, Den Haag.
KOSTUUM 2012 71