Jaarverslag 2007 - Fonds voor de Letteren

Jaarverslag 

2007 

De doelstelling van het 

Fonds voor de Letteren 

Het bevorderen van de 

kwaliteit en diversiteit van 

de Nederlands- en Friestalige 

letteren, en van 

literatuur in Nederlandse 

of Friese vertaling. 

Beurzen, programma´s, eregelden 

Het Fonds voert deze doelstelling uit door 

beurzen te verstrekken aan talentvolle 

auteurs en vertalers in alle literaire genres. 

Hierdoor kunnen zij tijd vrijmaken voor 

literair werk dat gericht is op publicatie in 

boekvorm bij een professionele uitgeverij. 

Daarnaast heeft het Fonds speciale programma’s 

om te bevorderen dat het literair 

bedrijf veelzijdig en deskundig blijft. Tot 

slot verleent het Fonds eregelden aan 

oudere schrijvers en vertalers met grote 

verdiensten voor de literatuur.

1 De organisatie 

Fonds voor de Letteren –7– 

Bestuur –7– 

Adviesraad –15– 

Externe adviseurs –19– 

Bureau –24– 

Huisvesting –26– 

Database –26– 

Website en nieuwsbrief –26– 

Archief –27– 

Audit –27– 

VVoorwoord –4– 

2 Uitvoering subsidieregelingen 

Werkbeurzen voor schrijvers –29– 

Stimuleringsbeurzen voor debutanten –30– 

Beurzen voor biografen –31– 

Beurzen reeks ‘Fryske Modernen’ –31– 

Projectwerkbeurzen voor vertalers –32– 

Stimuleringssubsidies voor vertalers –33– 

Reisbeurzen en verblijfsmogelijkheden voor 

schrijvers en vertalers –34– 

Eregelden en oeuvregeld –34– 

Nadere motivering, bezwaar en beroep –36– 

3 Samenwerking en overleg 

Vlaams Fonds voor de Letteren –41– 

Uitgevers/Literaire Uitgeversgroep –43– 

Vereniging van Letterkundigen –44– 

Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds –44– 

Boekenoverleg –44– 

Fondsenoverleg –45– 

Samenwerking met andere fondsen en instellingen –45–

4Beleid, programma’s en activiteiten 

Gebruikersonderzoek –48– 

Cultureel divers letterenbeleid –48– 

Suriname, Nederlandse Antillen en Aruba –51– 

Writer-in-residence programma Amsterdam –52– 

Montréal-Amsterdam –54– 

Banff International Literary Translation Centre –54– 

Nederlands Instituut in Athene –55– 

Verblijven in Vollezele en Brussel –55– 

Netherlands Institute for Advanced Study 

in the Humanities and Social Sciences (NIAS) –55– 

Virtueel Atelier/Literatuur op het scherm –56– 

Expertisecentrum Literair Vertalen –58– 

Vertaalpleidooi –61– 

Nijhoffavond Ria van Hengel –61– 

Literaire Vertaaldagen –61– 

De Fonds voor de Letteren-vertaalprijzen –62– 

5 Subsidies 2007 

Werkbeurzen schrijvers –66– 

Stimuleringsbeurzen schrijvers –78– 

Projectwerkbeurzen vertalers –81– 

Stimuleringssubsidies vertalers –98– 

Reisbeurzen –101– 

Subsidies interculturele letterenprojecten –106– 

Eregelden –110– 

Bijlagen 

BIn Memoriam Hugo Verdaasdonk –113– 

Balans per 31 december 2007 –116– 

Exploitatierekening 2007 –118–

V2007 was voor de (literaire) boekensector 

een actief jaar. Er werden meer 

boeken geproduceerd en verkocht 

dan in 2006. Ons Fonds mocht fors 

meer aanvragen voor werkbeurzen 

van schrijvers ontvangen. Daaronder 

veel tot de verbeelding sprekende 

plannen van bekende namen, maar 

ook van nieuw talent, waaraan 

sub sidie werd verleend. Bijzondere 

VOORWOORD 

Nederlands- en Friestalige literatuur 

die op termijn een plaats in de boekhandel 

zal veroveren naast de stapels 

van Sonja Bakker en J.K. Rowling. 

–4– 

Als voorbereiding op de naderende 

beleidsperiode 2009-2012 stond 

het Fonds intern in het teken van 

beleidsevaluatie. We hielden onszelf 

tegen het licht en werden door 

buiten staanders beklopt. In de loop 

van 2007 deden we onderzoek naar 

de ervaringen met het subsidiebeleid 

en de kwaliteit van informatievoorziening 

van het Fonds voor de Letteren. 

Er werden uitgebreide enquêtes 

uitgevoerd onder schrijvers, vertalers 

en uitgevers en onder de adviseurs 

van het Fonds. De in 2001 ingevoerde 

subsidieregelingen functioneren volgens 

het merendeel van de respondenten 

naar tevredenheid. Ook de 

aanvullende activiteiten scoren hoog. 

Projecten van het Fonds die deskundigheidsbevordering, 

scholing en verdieping 

bieden, zoals vertaalcursussen, 

mentoraten en masterclasses, en 

niet te vergeten de residences in het 

buitenland, in Amsterdam of op het

NIAS in Wassenaar, worden bijzonder 

gewaardeerd. 

In het najaar onderzocht de Auditdienst 

van het Ministerie van Onderwijs, 

Cultuur en Wetenschap (OCW) 

of in de advies-, besluiten ondersteunende 

administratieve procedures 

van het Fonds voldoende 

maatregelen zijn ingebouwd om de 

objectiviteit bij subsidietoekenningen 

te waarborgen en oneigenlijk gebruik 

van subsidies te voorkomen. Het 

subsidiebeheer van het Fonds bleek 

goed op orde. 

Voorjaar 2007 namen het Nederlands 

Literair Productie- en Vertalingenfonds, 

het Vlaams Fonds voor de 

Letteren, het Expertisecentrum 

Literair Vertalen, de Nederlandse 

Taalunie en het Fonds voor de Letteren 

het initiatief tot een vervolg op 

het manifest De uitkijkpost van de 

literatuur (2006). Besloten werd een 

pleidooi op te stellen met betrekking 

tot het imago en de positie van de 

literair vertaler en een lans te breken 

voor een hoogwaardige vertaalopleiding 

in het Nederlandse taalgebied. 

Mede dankzij de subsidies van de 

letterenfondsen, die een voorbeeldfunctie 

vervullen in Europa, wordt er 

door literair vertalers hoge kwaliteit 

geleverd. De voorsprong aan vertaalcultuur 

in Nederland en Vlaanderen 

mag niet uit handen worden gegeven. 

Een open blik op de ontwikkelingen in 

het vakgebied, zowel in eigen land als 

in de rest van de wereld, is daarvoor 

noodzakelijk. Het Vertaalpleidooi zal 

17 mei 2008 op de Grote Vertaaldag 

in Amsterdam worden aangeboden 

aan minister Plasterk van OCW. 

Dit jaar verbleven 

zeven buitenlandse 

auteurs als 

writer-in-residence 

in Nederland en 

gingen meerdere 

schrijvers en vertalers 

met een beurs van het 

Fonds op reis voor hun projecten. 

Dat (internationale) uitwisseling op 

vele manieren tot wederzijdse inspiratie 

leidt, blijkt ons telkens weer uit 

hun reisverslagen. Impressies uit die 

verslagen vindt u op de blauwe bladzijden 

in dit jaarverslag. 

Eind december maakte directeur 

Sylvia Dornseiffer bekend dat zij 

in 2008 na drieëentwintig jaar het 

Fonds voor de Letteren zou gaan 

verlaten. Sylvia verdient grote erkentelijkheid 

en lof voor de wijze waarop zij 

al die jaren de belangen van schrijvers 

en vertalers heeft gediend en voor 

haar inzet voor de kwaliteit en diversiteit 

van de Nederlands- en Friestalige 

literatuur. 

Tjalling Halbertsma 

Voorzitter Fonds voor de Letteren 

Amsterdam, mei 2008 

–5–

1 De organisatie 

–6–O

F 

FONDS VOOR DE LETTEREN 

Het Fonds voor de Letteren is een zelfstandig bestuursorgaan 

(ZBO) dat uitvoering geeft aan het beleid van de 

rijksoverheid voor literaire schrijvers en vertalers. De uitvoering 

van een gedelegeerde overheidstaak brengt met 

zich mee dat het Fonds valt onder de werking van de Algemene 

wet bestuursrecht. De doelstelling van het Fonds 

is het bevorderen van de kwaliteit en diversiteit van het 

literaire werk van schrijvers en vertalers door hen fi nancieel 

te ondersteunen. Het subsidiesysteem is gebaseerd op 

de gedachte dat het inkomen van schrijvers en vertalers 

een combinatie is van subsidie en inkomen uit de markt. 

Het Fonds kende in 2007 de volgende subsidies: werkbeurzen 

voor schrijvers en vertalers, reisbeurzen en verblijfsmogelijkheden, 

eregelden, stimuleringsbeurzen voor 

schrijvers en vertalers en fi nanciële bijdragen op grond van 

het intercultureel letterenbeleid. Jaarlijks kunnen schrijvers 

en vertalers van literair werk in het Nederlands of Fries 

subsidies aanvragen. De inzendtermijnen worden bekendgemaakt 

aan onder meer de uitgeverijen, die verzocht 

worden hun schrijvers en vertalers daarvan in kennis te 

stellen. Daarnaast is in 2007 iedere maand een digitale 

nieuwsbrief verstuurd aan schrijvers, vertalers en andere 

belangstellenden. Ook is alle informatie op de website te 

vinden: www.fondsvoordeletteren.nl. 

Structuur 

Het Fonds bestaat uit een bestuur, een adviesraad en een 

bureau, dat beide organen ondersteunt. Het dagelijks bestuur 

berust bij de directeur van het bureau. 

BESTUUR 

Het Fondsbestuur bestaat uit minimaal vijf en maximaal 

zeven leden, die door de minister van OCW voor vier jaar 

worden benoemd. In het bestuur heeft ten minste één 

schrijver en één literair vertaler zitting en is fi nanciële deskundigheid 

aanwezig. De leeftijd van de bestuursleden liep 

op 1 januari 2007 uiteen van 40 tot 54 jaar. 

–7–

–8– 

LEDEN VAN HET BESTUUR 

T.B. Halbertsma –Tjalling– 

voorzitter, aftredend per 1-6-2008, herbenoembaar. 

Voorzitter hoofddirectie Rabo Bouwfonds Holding N.V.; lid 

Raad van Toezicht Nederlandse Zorg Autoriteit; voorzitter 

Stichting Bert Schierbeekfonds; voorzitter Halbertsmastichting. 

E.C. Bruinsma –Ernst– 

vice-voorzitter, aftredend per 1-5-2010, 

niet herbenoembaar. 

Redacteur literair-historisch tijdschrift ZL; eindredacteur 

Fries-Nederlands tijdschrift De Moanne; redacteur Afûk; 

vice-voorzitter Stichting Bert Schierbeekfonds; voorzitter 

noordelijke afdeling Maatschappij der Nederlandse Letterkunde; 

jurylid Gysbert Japicxpriis 2007. 

F. Laroui –Fouad– 

lid, aftredend per 1-6-2010, niet herbenoembaar. 

Schrijver; dichter; essayist; medewerker Franse letterkunde, 

Universiteit van Amsterdam; bestuurslid Stichting Schrijvers 

School Samenleving; bestuurslid Stichting Praemium Erasmianum; 

bestuurslid Stichting De Levante; jurylid VSB Poëzieprijs 2007. 

Y.R.C. van Oort –Yvonne– 

penningmeester, aftredend per 1-5-2010, herbenoembaar. 

Algemeen directeur Nederlandse Staatsloterij; lid Raad van 

Commissarissen en Audit Commissie van Centraal Boekhuis te 

Culemborg. 

M. Steenmeijer –Maarten– 

lid, aftredend per 1-9-2009, herbenoembaar. 

Vertaler; hoogleraar Spaanse Letterkunde en Cultuur, Radboud 

Universiteit Nijmegen; publicist; bestuurslid Stichting Bert 

Schierbeekfonds; lid commissie Frans Kellendonklezing. 

J.M.C. Trossèl –Fine– 

lid, aftredend per 1-5-2010, niet herbenoembaar. 

Consultant en uitvoerend producent cross media producties; 

penningmeester Stichting Bert Schierbeekfonds; bestuurslid 

Stichting Het Schrijvershuis.

Het bestuur vergaderde in 2007 acht 

keer, volgens een vastgesteld schema. 

Een aantal bestuurders nam in het 

verslagjaar ook deel aan vergaderingen 

van het Bert Schierbeekfonds en 

Stichting Het Schrijvershuis. 

ALGEMENE VERGADERPUNTEN 

Het bestuur behandelde de bezwaarschriften 

en de meer complexe 

subsidieaanvragen. De directeur 

lichtte de door haar in mandaat genomen 

besluiten toe. Voorjaar 2007 

stelde het bestuur de jaarrekening en 

het jaarverslag 2006 vast en in juli 

werd gezamenlijk vergaderd met de 

adviesraad. In november vergaderde 

het bestuur met de voorzitters van de 

verschillende adviescommissies. 

In 2007 zette het Fonds het beleid 

voort zoals dat was vastgelegd in het 

beleidsplan voor de periode 2005- 

2008: Kwaliteit kost geld. Het bestuur 

besprak de projecten, bijzondere 

subsidies en de beleidsontwikkeling 

binnen die context. Daarnaast was er 

aandacht voor personeelszaken. 

BIJZONDERE VERGADERPUNTEN 

Bestuurssamenstelling 

In de vergadering van 4 april 2007 

werd bestuurder Yvonne van Oort 

benoemd tot penningmeester van de 

Stichting. 

Het bestuur acht het belangrijk om 

zowel over expertise uit de uitgevershoek 

als over input van schrijvers en 

vertalers te beschikken. Het is niet 

eenvoudig om auteurs te vinden die 

zelf geen subsidie ontvangen en in 

het Fondsbestuur willen en kunnen 

deelnemen. Toch blijft het bestuur 

van mening dat het onwenselijk is 

om auteurs én uitgevers die directe 

belangen hebben bij de subsidies van 

het Fonds voor te dragen als lid. Situaties 

waarin belangenverstrengeling 

kan ontstaan, dienen op grond van de 

Algemene wet bestuursrecht vermeden 

te worden. 

Het bestuur meent ook dat qualitate 

qua zetels vanwege de Literaire 

Uitgeversgroep (LUG) of Vereniging 

van Letterkundigen (VvL) niet aan de 

orde kunnen zijn. Wél werd in 2007 

besloten om de selectiecommissie 

van het Fonds voor de Letteren de 

komende jaren te laten bestaan uit 

deskundigen uit het uitgeversvak 

zodat op deze wijze uitgeefexpertise 

prominent in de organisatie vertegenwoordigd 

is. Met de VvL is afgesproken 

dat bij vacatures bestuurskandidaten 

kunnen worden voorgedragen. 

Bestuursmodel 

Het bestuur ging nader in op de 

vraag welke bestuursvorm gezien 

het wettelijk kader en de statutaire 

doelstelling de meest ideale is voor 

het Fonds voor de Letteren. 

Het Ministerie van OCW leverde 

maart 2007 een discussiestuk 

Bestuursmodel of Raad van Toezicht 

bij cultuurfondsen. De cultuurfondsen 

zijn privaatrechtelijk vormgegeven 

(stichtingen) en voeren zelfstandig 

subsidietaken uit op grond van de 

Wet op het specifi ek cultuurbeleid. 

Centraal orgaan is het bestuur, dat 

verantwoordelijk is voor het besturen 

van een stichting. Het bestuur stelt 

een directeur aan en mandateert 

de directeur voor een deel van zijn 

bevoegdheden. De relatie tussen 

de uitvoerende bestuurder en de 

–9–

minis ter, die toeziet op het functioneren, 

is in de wet vastgelegd. 

Zowel buiten als binnen de cultuursector 

is de afgelopen jaren gezocht 

naar alternatieven voor dat relatief 

eenvoudige bestuursmodel. Het gaat 

dan met name om het Raad van Toezicht-model. 

Hierin is naast de Raad 

van Toezicht (RvT) altijd een Raad 

van Bestuur (RvB) aanwezig, waarbij 

de RvB integraal verantwoordelijk is 

voor het functioneren van de organisatie 

en de RvT toeziet op de wijze 

waarop de RvB dat doet. 

OCW introduceerde deze discussie 

met het oog op de schaalvergroting 

bij de culturele fondsen die in 2007 

is gestart met de vorming van het 

Nederlands Fonds voor de Podiumkunsten+. 

Het bestuur van het 

–10– 

Fonds voor de Letteren onder kent 

het belang van deze discussie, maar 

meent dat gelet op zowel de budgettaire 

als personele omvang van het 

huidige Fonds voor de Letteren een 

RvT-model buitenproportioneel is. 

Het bestuur besloot wél de huidige 

bestuursprofi elen en het eigen functioneren 

jaarlijks te evalueren, geheel 

in de geest van cultural governance. 

Eind 2007 is door de directie een op 

het Fonds voor de Letteren toegespitst 

discussiestuk over verantwoordelijkheden, 

bevoegd heden en taken 

van directie en bestuur ontwikkeld. 

Raadsadvies Innoveren, participeren 

De Raad voor Cultuur heeft op 6 

maart 2007 het advies Innoveren, 

participeren! Agenda cultuurbeleid

en culturele basisinfrastructuur aangeboden 

aan minister Plasterk. 

Een aantal belangrijke onderwerpen 

bij de letteren is: Stimulering van het 

ondernemerschap van schrijvers; 

Ontwikkeling van specifi ek beleid 

voor literaire podia, met name voor 

cross-overs; Er moeten stimuleringsmiddelen, 

ook via de fondsen, beschikbaar 

komen voor digitaliseringsprojecten 

(projecten te ontwikkelen 

door lettereninstellingen en marktpartijen); 

Internationalisering blijft 

belangrijk; Aandacht voor onderwijs: 

renovatie literatuuronderwijs; Noodzaak 

van een universitaire vertaalopleiding, 

tevens onderzoek naar de 

wenselijkheid van een schrijfopleiding 

op universitair niveau; Inkomenspositie 

van de vertalers verdient 

verbetering. Extra ondersteuning van 

de vertalers door de letterenfondsen 

is noodzakelijk. 

Het bestuur was op hoofdlijnen verheugd 

over de adviezen in Innoveren, 

participeren!, die met betrekking tot 

de letterensector overeenkomsten 

vertonen met verschillende aandachtspunten 

uit het letterenmanifest De 

uitkijkpost van de literatuur. Het 

bestuur onderschrijft de visie van 

de Raad voor Cultuur op literaire 

competentie als basis voor een 

bredere mediacompetentie. 

Cultuurnotasystematiek & visitatie 

Op 23 april stemde de Tweede Kamer 

in met de wetswijziging voor een 

nieuw subsidiestelsel voor de culturele 

sector. In het nieuwe subsidiebestel 

wordt onderscheid gemaakt 

tussen vierjarige subsidies en een 

langjarige subsidierelatie (onder meer 

voor de cultuurfondsen) en zal een 

groot deel van de instellingen voortaan 

een subsidieaanvraag indienen bij 

de cultuurfondsen in plaats van bij de 

minister van OCW. De Tweede Kamer 

vroeg de minister bij langjarige subsidierelaties 

visitatie als beoordelingsinstrument 

in te voeren en daarnaast 

te bevorderen dat de cultuurfondsen 

een gedragscode zouden opstellen. 

De minister wees de Tweede Kamer 

erop dat er al veel wettelijke bepalingen 

zijn die het handelen van de cultuurfondsen 

reguleren, een visie die 

door het bestuur van het Fonds werd 

onderschreven, maar stemde uiteindelijk 

in met de wens van de Kamer. 

De besturen van de cultuurfondsen 

werd vervolgens gevraagd tot ontwikkeling 

van een gedragscode over 

te gaan. 

Gezamenlijk formuleerden de cultuurfondsen 

in 2007 minimumeisen ten 

aanzien van een visitatie en deden zij 

voorstellen voor de bezetting van visitatiecommissies 

met het oog op een 

visitatie voor 1 juni 2008. Uiteindelijk 

werd echter besloten de visitatie van 

de cultuurfondsen te verschuiven 

naar een datum na 2009. 

NMa en modelcontracten 

De Vereniging van Letterkundigen 

meldde najaar 2006 dat op dringend 

advies van de Nederlandse Mededingingsautoriteit 

(NMa) de tarieven 

en royaltypercentages zouden moeten 

worden verwijderd uit de modelcontracten 

voor literair (vertaal)werk 

omdat deze in strijd zouden zijn met 

het mededingingsrecht. Uiteindelijk 

werd bepaald dat per 1 juni 2007 

alleen de adviestarieven voor de 

–11–

vertaling van literair werk uit (de toelichting 

op) het modelcontract niet 

meer gehanteerd mochten worden. 

Nadat deze tarieven door de VvL en 

de Groep Algemene Uitgevers (GAU) 

uit het modelcontract waren verwijderd, 

heeft het bestuur van het Fonds 

na consultatie van de Vereniging van 

Schrijvers en Vertalers (VSenV) en 

het Nederlands Uitgevers Verbond 

(NUV) met goedkeuring van de minister 

van OCW de subsidieregelingen 

voor literair vertalers aangepast aan 

de nieuwe situatie. In de regelingen 

voor literair vertalers is nu bepaald 

dat de vertaler met de uitgever een 

redelijke en gangbare honorering 

dient te zijn overeengekomen. Daartoe 

wordt door het bestuur van het 

Fonds jaarlijks een minimumhonorering 

vastgesteld waarvan niet ten 

nadele van de vertaler mag worden 

afgeweken. Deze honorering sluit aan 

bij het resultaat van het door GAU en 

VvL gehouden onderzoek naar historische 

informatie en/of uit de praktijk 

te herleiden gangbare tarieven. De 

minimum honorering wordt bekendgemaakt 

op de website van het 

Fonds: www.fondsvoordeletteren.nl. 

De VvL heeft te kennen gegeven zich 

te blijven beijveren voor een wettelijke 

regeling die collectieve afspraken 

over zaken als woordtarief mogelijk 

maakt. Het bestuur van het Fonds 

voor de Letteren acht een dergelijke 

regeling gezien de specifi eke omstandigheden 

van de letterensector 

eveneens van belang. 

Positie thrillerschrijvers 

In 2007 vroeg een aantal thrillerschrijvers, 

verenigd in het Neder- 

–12– 

lands Misdaad Genootschap (NMG), 

aandacht voor hun positie. Subsidie 

van het Fonds zou nodig zijn om de 

concurrentie van de buitenlandse 

succesmisdaadschrijvers te kunnen 

overleven. Op een door het NMG 

georganiseerd symposium over de 

plaats van de misdaadroman in de 

Nederlandse letteren (op 16 mei in het 

Van Deysselhuis te Amsterdam), zette 

de directeur van het Fonds uiteen dat 

de thriller allerminst wordt uitgesloten 

van beoordeling door het Fonds, 

maar dat deze wordt beoordeeld aan 

de hand van dezelfde literaire criteria 

als andere romans. 

Samenwerking letterenfondsen 

Juni 2007 verscheen de ministeriële 

cultuurnota Kunst van Leven, hoofdlijnen 

cultuurbeleid waarin de minister 

van OCW het NLPVF de aanwijzing 

gaf een regeling te ontwikkelen 

voor de fi nanciële ondersteuning 

van literaire manifestaties. Hij stelde 

bovendien dat het Fonds voor de 

Letteren bij de beoordeling betrokken 

diende te worden. Dit laatste bleek in 

de praktijk mede uit het oogpunt van 

effi ciëntie moeilijk te realiseren. Na 

onderzoek en overleg werd besloten 

de behandeling en de beoordeling 

van deze subsidieaanvragen van 

literaire organisaties aan het NLPVF 

te laten. 

In april vond een eerste stafoverleg 

plaats met het NLPVF. Na het aantreden 

van Klaas de Vries als nieuwe 

NLPVF-bestuursvoorzitter is ook op 

bestuursniveau opnieuw contact gelegd 

met de intentie de kennismaking 

te verdiepen in 2008.

Rechtspositiereglement 

In het verslagjaar boog het bestuur 

zich over het nieuwe concept rechtspositiereglement, 

dat intern werd 

voorbereid. De defi nitieve uitwerking 

werd verricht door Yvonne Kühne 

(Yvonne Kühne HRM Consultancy). 

Eind 2007 is het nieuwe rechtspositiereglement 

voorgelegd aan 

het personeel. 

Vertaalprijzen 

Op 14 december 2007 werden op de 

Literaire Vertaaldagen in Utrecht de 

Fonds voor de Letteren Vertaalprijzen 

uitgereikt aan Hilde Pach en Wilfred 

Oranje. 

Vertrek directeur 

In december maakte directeur Sylvia 

Dornseiffer bekend dat zij per 1 april 

2008 na drieëentwintig jaar het 

Fonds voor de Letteren zou gaan 

verlaten. Om de directeur de gelegenheid 

te geven zich voor te bereiden 

op de nieuwe wending in haar loopbaan, 

werd Fine Trossèl aangewezen 

om als gedelegeerd bestuurder 

enkele directietaken waar te nemen. 

Tevens werd Trossèl aangewezen om 

na 1 april 2008 voorlopig als interim 

directeur te fungeren. 

Financiën 

Op grond van een bepaling in de 

comptabiliteitswet zijn alle ZBO’s 

verplicht hun liquide middelen aan te 

houden op een rekening-courant bij 

de Nederlandse Staat. Met ingang van 

15 januari 2007 is het banksaldo van 

het Fonds voor de Letteren overgeheveld 

naar een rekening bij het 

Ministerie van Financiën. 

Door het Ministerie van OCW werd 

voor de periode 2005-2008 een 

subsidie van totaal ¤ 23.201.912 toegekend. 

Voor het jaar 2007 werd in 

het kader van de Cultuurnotabeschikking 

2005-2008 ¤ 6.051.323 bevoorschot, 

inclusief ¤ 139.744 als bijdrage 

in de loon- en prijsontwikkeling. Van 

het voor de periode 2005-2008 

toegekende subsidie werd in 2007 

¤ 6.346.388 aangewend voor de in 

het boekjaar gerealiseerde activiteitenlasten, 

beheerlasten en bijzondere 

lasten. 

De bestaande fi nanciële samenwerking 

met het Vlaams Fonds voor de 

Letteren werd gecontinueerd. 

–13–

Suriname 

–14– 

Mijn verblijf in Suriname had als doel onderzoek te doen naar de historische 

en actuele verhouding tussen dat land en het onze. Bovendien wilde 

ik ter plekke geuren, kleuren en stemmen ‘verzamelen’. Zowel het een als 

het ander is gelukt. 

Voorafgaande aan mijn reis had ik mij door het best beluisterde radiostation 

van Suriname (Radio 10) laten interviewen over mijn plannen. Dat 

interview werd afgesloten met een oproep aan luisteraars om zich te 

melden als zij vanuit de geschiedenis van hun eigen familie op de hoogte 

waren van de Amsterdamse tentoonstelling uit 1883, bij voorkeur door 

het overgeleverde relaas van een van de 28 tentoongestelde mensen. Een 

inheemse dame - afstammend dus van de oorspronkelijke inwoners van 

Suriname - gaf daaraan gehoor: ze was de achterkleindochter van de tentoongestelde 

indiaan Pierre Miharoe. Ze heeft me het verhaal verteld zoals 

het haar was verteld door haar grootmoeder - een verhaal dat evenzeer 

met de geschiedenis te maken had als met de wijze waarop de geschiedenis 

wordt aangewend in het heden; een gegeven dat centraal zal staan in 

mijn boek. 

In mijn zoektocht naar ooggetuigenverslagen van de tentoonstelling was 

al gebleken dat de kranten uit 1883 van onschatbare waarde waren, maar 

wat ik in Nederland had aangetroffen was onvolledig. Onderzoek in het 

Landsarchief in Paramaribo leverde nogal wat nieuwe feiten en een enkele 

ontdekking op, vooral in de kolommen van de toenmalige krant Suriname. 

Zo stuitte ik op een verslag van het bezoek - incognito - van koning 

Willem III aan de tentoonstelling en trof ik verwijzingen aan naar een 

bezoek dat de Belgische koning Leopold na lang afhouden aan de tentoonstelling 

bracht; relevant omdat ik een verhaallijn overweeg met een 

Belgische component. 

Stevo Akkerman ging, met een reisbeurs, in 2007 naar Suriname om aldaar 

onderzoek te doen voor zijn tweede roman. Hierin komt een fi ctief personage 

vanuit het heden in aanraking met de gebeurtenissen van 1883. Akkerman debuteerde 

in 2006 met de roman Vals weerzien bij uitgeverij Nieuw Amsterdam.

ADVIESRAAD 

De adviesraad bestond in 2007 uit 

zestien leden met een brede kennis 

van de nationale en internationale 

letterkunde en met specifi eke deskundigheid 

op het gebied van literair proza 

(fi ctie en non-fi ctie), de literaire vertaling 

uit verschillende talen, poëzie, 

drama, jeugdliteratuur, intercultureel 

letterenbeleid en de Friese literatuur. 

De leden van de adviesraad worden 

geworven door een oproep in de 

nieuwsbrief en/of dagbladen. Ze 

worden door het bestuur benoemd 

voor een periode van twee jaar op 

voordracht van een selectiecommissie. 

Deze commissie bestond in 

2007 uit bestuursvoorzitter Tjalling 

Halbertsma en de externe leden 

Greetje van den Bergh en Maarten 

Asscher. 

De belangrijkste taak van de adviesraad 

is gemotiveerde adviezen 

uit brengen aan het bestuur en de 

directeur over subsidieaanvragen van 

schrijvers en vertalers. Om de werklast 

van de adviesraad beter te kunnen 

spreiden en de inzet van schrijvers 

en vertalers in de adviesraad te 

waarborgen, besloot het bestuur in 

2006 het Huishoudelijk reglement en 

het Protocol voor de Adviesraad te 

wijzigen en de adviesraad per 2007 

uit te breiden tot maximaal negentien 

leden. De leden van de adviesraad 

maken deel uit van verschillende adviescommissies, 

die afhankelijk van de 

benodigde deskundigheid, beschikbaarheid 

en onafhankelijkheid door 

het bestuur worden samengesteld. 

De adviescommissies veranderen per 

ronde of jaarlijks van samenstelling. 

–15–

De leden van de adviesraad kunnen maximaal één keer worden herbenoemd. 

De adviesraad adviseert het bestuur ook over het beleid van het 

Fonds. 

Op 4 juli, tijdens de gecombineerde vergadering van bestuur en adviesraad 

werd met het oog op de eigen beleidsontwikkeling voor de periode 

2009-2012 de ministeriële nota Kunst van Leven besproken. In de vergadering 

kwam ook de gezamenlijke publicatie Second opinion. Over 

beeldende kunstsubsidie in Nederland van de Mondriaan Stichting en het 

Fonds BKVB aan bod. 

Adviesraad en bestuur concludeerden dat bij de letteren het kleiner taalgebied 

het instrumentarium bepaalt. Zonder de selectieve werking van 

het subsidiesysteem van het Fonds voor de Letteren en de relatief hoge 

instaptoets te willen afschaffen, kiest het Fonds ook in de toekomst nadrukkelijk 

én voor de basis én voor de top. De prioriteit blijft liggen bij de 

verlening van individuele subsidies aan schrijvers en vertalers. De kwaliteit 

en diversiteit van literatuur in een klein taalgebied kunnen door deze subsidies 

gewaarborgd blijven. Wél blijft het Fonds als voorwaarde stellen dat 

uitgevers en auteurs met elkaar redelijke contractafspraken maken. 

Mede dankzij de letterenfondsen in Nederland, die een voorbeeldfunctie 

vervullen in Europa, wordt er door literair vertalers hoge kwaliteit geleverd 

en kan het niveau van literair vertalen behouden blijven. Continuering van 

deze koploperspositie vraagt een ruime investering van de overheid in 

educatie. Het Fonds zet zijn deskundigheidsbevorderingsprogramma ook 

in de komende beleidsperiode voort. 

–16– 

LEDEN VAN DE ADVIESRAAD 

Tatjana Daan 

afgetreden per 1-10-2007. 

Neerlandica; commissielid Internationale 

Manifestaties NLPVF. 

Toin Duijx 

aftredend per 1-2-2008, herbenoembaar. 

Jeugdliteratuurdeskundige; stagecoördinator studenten 

Pedagogiek aan de Universiteit Leiden; secretaris 

IBBY-Nederland; Aussenlektor Internationale Jugendbibliothek 

München. 

Aleid Fokkema 

aftredend per 1-1-2009, herbenoembaar. 

Anglicist; eigen vertaal- en tekstbureau; publicist.

Martin de Haan 

aftredend per 1-3-2009, 

herbenoembaar. 

Romanist; literair vertaler Frans; 

recensent en essayist. 

Klaas van der Hoek 



Conservator handschriften Universiteitsbibliotheek 

Amsterdam; 

neerlandicus; mediëvist; deskundige 

Friese letteren. 

Andrea Kluitmann 



Germanist; literair vertaler 

Nederlands-Duits; publicist. 

Adriaan Krabbendam 



Zelfstandig literair redacteur en 

vertaler; adviseur Intercultureel 

letterenbeleid. 

Barbara de Lange 



Literair vertaler Engels. 

Arthur Langeveld 



Literair vertaler Russisch; recensent; 

docent Russische Taal- en Letterkunde 

aan de Universiteit Utrecht. 

Mark Leenhouts 



Literair vertaler Chinees; redacteur 

Het trage vuur; recensent 

de Volkskrant. 

Menno Lievers 



Docent Theoretische Filosofi e aan 

de Universiteit Utrecht; redacteur 

De Revisor; recensent NRC; publicist. 

Niek Miedema 



Literair vertaler Engels; publicist. 

Barber van de Pol 



Literair vertaler Spaans en Engels; 

auteur; recensent; voorzitter PEN 

Nederland. 

Wanda Reisel 



Auteur proza en toneel. 

Fleur Speet 



Neerlandica; recensent literatuur 

Het Financieele Dagblad; publicist 

De Morgen; bestuursvoorzitter Anna 

Bijns Stichting. 

Dirk van Weelden 



Auteur; essayist; redacteur De Gids en 

Mediamatic. 

–17–

ADVIESCOMMISSIES 

Adviescommissies werkbeurzen 

schrijvers 

Tatjana Daan, Toin Duijx, Menno 

Lievers, Barber van de Pol (tweede 

ronde), Wanda Reisel (eerste ronde), 

Fleur Speet en Dirk van Weelden. 

Voorzitter: Menno Lievers. 

Adviescommissies projectwerkbeurzen 

vertalers 

Jaap van der Bent (Engels, toegevoegd 

lid voor de eerste ronde), Aleid 

Fokkema (Engels; vier rondes), Martin 

de Haan (Frans; tweede en vierde 

ronde), Andrea Kluitmann (Duits; 

eerste, tweede en vierde ronde), 

Barbara de Lange (Engels en Italiaans; 

derde ronde) Arthur Langeveld 

(Russisch; eerste, tweede en derde 

ronde), Mark Leenhouts (Chinees; 

tweede, derde en vierde ronde), 

Niek Miedema (Engels; tweede, 

derde en vierde ronde), Barber van 

de Pol (Spaans; eerste ronde). 

Voorzitter eerste ronde: Arthur 

Langeveld. Voorzitter overige rondes: 

Mark Leenhouts. 

Vlaams-Nederlandse 

Adviescommissie stimuleringsbeurzen 

schrijvers 

Hugo Brems (VFL), Toin Duijx, 

Vanessa Joosen (VFL), Adriaan 

Krabbendam, Aagje Swinnen (VFL), 

Dirk van Weelden. Voorzitter: 

Vanessa Joosen. 

–18– 

Vlaams-Nederlandse 

Adviescommissie stimuleringssubsidies 

vertalers 

Erik Derycke (VFL), Barbara de 

Lange, Arthur Langeveld en Guy 

Posson (VFL). Voorzitter: Guy Posson. 

Adviescommissies reisbeurzen 

Klaas van der Hoek, Adriaan 

Krabbendam (derde en vierde ronde), 

Menno Lievers (eerste en tweede 

ronde) en Mark Leenhouts. 

Adviescommissie Fries 

Klaas van der Hoek, Rieuwert Krol, 

Hylke Tromp (tweede ronde), Jant 

van der Weg. 

Adviescommissie eregelden 

Klaas van der Hoek, Barber van de 

Pol, Fleur Speet.

EXTERNE ADVISEURS 

ADVISEURS WERKBEURZEN 

OORSPRONKELIJK WERK 

Proza 

Jan van Aken, Gitta op den Akker, 

Harry Bekkering, Josee Bodewes, Gie 

Bogaert, Graa Boomsma, Jos Borré, 

Hassnae Bouazza, Elke Brems, Marike 

Brijder, Daan Cartens, Egbert-Jan 

Duim, Yves van Durme, Sarah Hart, 

Daphne de Heer, Joke Hermsen, 

Hannah de Heus, Ingrid Hoogervorst, 

Judith Janssen, Jeroen van Kan, 

Edith Koenders, Frank Ligtvoet, 

Saskia van der Lingen, Peter Meel, 

Joost Minnaard, Lut Missinne, Cyrille 

Offermans, Gerard Raat, Floor van 

Renssen, Robertine Romeny, Jann 

Ruyters, Rob Schouten, Aleid Truijens, 

Gert Jan Vincent, Wim Vogel, Jacq 

Vogelaar, Pim Wiersinga, Hanneke 

Wijgh 

Non-fi ctie 

Hein Aalders, Klaus Beekman, 

Huub Beurskens, Marike Brijder, 

Marco Daane, Aleid Fokkema, 

Joke Hermsen, Geert van Istendael, 

Marsha Keja, Conny van Manen, 

Maydo van Marwijk Kooij, Arjen 

Mulder, Nelleke Noordervliet, Cyrille 

Offermans, Pamela Pattynama, David 

Rijser, Jacq Vogelaar, Gerrit Jan Zwier 

Kinder- en jeugdboeken 

Truska Bast, Els Beerten, Andrea 

Kluitmann, Joke van Leeuwen, Helma 

van Lierop, Jet Manrho, Casper 

Markesteijn, Selma Niewold, Mirjam 

Noorduijn, Mirjam Oldenhave, Wilma 

van der Pennen, Jelle Van Riet, Bea 

Ros, Greet Spaepen, Katrien 

Vloeberghs, Carla Wiechers 

Poëzie 

Arnoud van Adrichem, Pieter Boskma, 

Tsead Bruinja, Rutger Cornets de 

Groot, Maria van Daalen, Yra van Dijk, 

Hélène Gelèns, Ingmar Heytze, René 

Huigen, Hester Knibbe, Janita Monna, 

Floor van Renssen, Rob Schouten, 

Hylke Tromp, Thomas Vaessens, 

Samuel Vriezen 

Drama 

Ernst Braches, Pol Eggermont, 

Rob de Graaf, Pieter Hilhorst, Dirkje 

Houtman, Johan Timmers, Matin van 

Veldhuizen, Oscar van Woensel 

–19–

ADVISEURS WERKBEURZEN 

VERTALERS 

Albanees 

Andrea Grill 

Arabisch 

Hassnae Bouazza, Wim Raven 

Chinees 

Douwe Fokkema, Rint Sybesma 

Duits 

Henri Bloemen, Wil Boesten, Toin 

Duijx, Andrea Grill, Andrea Kluitmann, 

Menno Lievers, Sjaak Onderlinden, 

José Rijnaarts, Peter Wessels 

Engels 

Jaap van der Bent, Huub Beurskens, 

Christel van Boheemen, Hans Bouman, 

Anneke Brassinga, Erik Coenen, Sjaak 

Commandeur, Toin Duijx, Marijke 

Emeis, Christien Franken, Paul 

Gabriner, Guido Golüke, Michèle 

Hutchison, Toef Jaeger, Sjaak de 

Jong, Stacey Knecht, Ko Kooman, 

Cees Koster, Bartho Kriek, Barbara 

de Lange, Peter Liebregts, Menno 

Lievers, Niek Miedema, Babet Mossel, 

–20– 

Arjen Mulder, Nelleke Noordervliet, 

Jelle Noorman, Wilmy Perridon, 

Jochem Riesthuis, José Rijnaarts, 

Henriëtte Ritter, Fedde van Santen, 

Karina van Santen, Rob Scholten, 

Manon Smits, Jan Pieter van der 

Sterre, Tjadine Stheeman, Richard 

Todd, Rien Verhoef, Marijke Versluys, 

Corrie Vink, Ronald Vlek, Marijke Voet, 

Peter de Voogd, Martine Vosmaer, 

Huberte Vriesendorp, Gijs IJlander 

Frans 

Matthijs Bakker, Peter Bergsma, 

Maarten van Buuren, Evelien Chayes, 

Marie Élise van Diepen, Matthijs 

Engelberts, Romana Goedendorp, Eef 

Gratama, Eveline van Hemert, Rokus 

Hofstede, Jeanne Holierhoek, Sjef 

Houppermans, Marianne Kaas, 

Liesbeth Korthals Altes, Michiel 

Leezenberg, Manet van Montfrans, 

Maria Noordman, Hans van Pinxteren, 

Henriëtte Ritter, Guy Rooryck, Rob 

Scholten, Annelies Schulte Noordholt, 

Fieke Schoots, Jan Pieter van 

der Sterre, Christa Stevens, Jeanette 

den Toonder, Mirjam de Veth, Sabine 

Wesemael 

Hebreeuws 

Uzi Hagaï, Yaniv Hagbi, Albert van 

der Heide, Mirjam Lumkeman, Hannah 

Neudecker 

Hongaars 

Casper de Groot, John Neubauer, 

Rob Visser, Erica Winkler 

Italiaans 

Atie Blok, Philip Bossier, Ike Cialona, 

Frans Denissen, Luc Devoldere, Dafi na 

Fiano, Anton Haakman, Monica

Jansen, Els Jongeneel, Anthonie Kee, 

Barbara de Lange, Els Naaijkens, Linda 

Pennings, Manon Smits, Reinier Speel - 

man, Sabine Verhulst, Pietha de Voogd 

Indonesisch 

Angela Rookmaaker, Andries Teeuw 

Japans 

Ivo Smits 

Kroatisch en Servisch 

Reina Dokter, Ben Groen, Stipo Jeleç, 

Vinko Prizmic, Roel Schuyt 

Middelnederlands 

Herman Brinkman 

Nieuwgrieks 

Pieter Borghart 

Perzisch 

Susanne Baghestani, J.T.P. de Bruijn 

Pools 

Asja Szafraniec 

Portugees 

Anneriek van Bommel, Adri Boon, 

Hermien Gaikhorst, Arie Pos, 

Fernando Venancio 

Russisch 

Otto Boele, Sander Brouwer, Arthur 

Langeveld, Miriam Vanhee, Kees 

Verheul 

Scandinavische talen 

(Deens, Noors en Zweeds) 

Anders Bay, Tanja Bouwman, Petra 

Broomans, Isabelle Desmidt, Morten 

Egholm, Anna Enquist, Caroline 

Godfried, Annelies van Hees, Janke 

Klok, Maydo van Marwijk Kooij, Henk 

van der Liet, Bertie van der Meij, 

Wilmy Perridon, Suze van der Poll, 

Paula Stevens, Astrid Surmatz, Alan 

Swanson, Axel Vandevenne 

Spaans en Catalaans 

Adri Boon, Erik Coenen, Marga 

Demmers, Ger Groot, Hub Hermans, 

J. Lechner, Troetje Loewenthal, 

Berthold van Maris, Margriet Muris, 

Barber van der Pol, Fedde van 

Santen, Arie van der Wal, Klaas 

Wellinga 

Tsjechisch 

Jana Beranová, Irma Pieper, Leen 

Spiessens 

Turks 

Sytske Breunesse, Margreet Dorleijn, 

Irene ’t Hooft 

IJslands 

Jarich Hoekstra, Arend Quak 

Zuid-Afrikaans 

Hans Ester, Ena Jansen, Luc Renders, 

Rob van der Veer, Margriet van der 

Waal 

–21–

ADVISEURS STIMULERINGS- 

BEURZEN SCHRIJVERS 

Proza 

Jan van Aken, Daphne de Heer, 

Judith Janssen, Richard van Leeuwen, 

Rob Schouten, Jessica Swinkels, 

L.H. Wiener 

Poëzie 

Arnoud van Adrichem, René Huigen 

Non-fi ctie 

Hein Aalders, Marie Élise van Diepen, 

Tijs Goldschmidt, Marsha Keja, Conny 

van Manen 

Kinder- en jeugdboeken 

Casper Markesteijn, Mirjam Noorduijn, 

Selma Noort, Carla Wiechers 

Drama 

Dirkje Houtman 

–22– 

ADVISEURS STIMULERINGS- 

SUBSIDIES VERTALERS 

Bulgaars 

Julia Quak-Stoilova 

Duits 

Anneke Brassinga 

Engels 

Gerda Baardman, Jan Fastenau, 

Nicolette Hoekmeijer, Saskia van der 

Lingen, Rob Scholten, Rob van der 

Veer, Ronald Vlek, Frans van der Wiel 

Fins 

Lili Ahonen 

Frans 

Eveline van Hemert 

Hebreeuws 

Kees Meiling 

Pools 

Arent van Nieukerken 

Portugees 

Arie Pos 

Zweeds 

Bertie van der Meij

Brussel, België 

Nee, dan de barre werkelijkheid. Schrijfstertje met goede moed grijpt de 

mogelijkheid om een maandlang in een Brussels appartement te kunnen 

schrijven met beide handen aan. Na de gebruikelijke inwijdingsrituelen 

– bloemen, abrikoosjes, parfum – lacht daar het notenhouten bureau haar 

toe. Hierachter voltrekt zich dag na dag een heuse titanenstrijd. Deelnemende 

partijen: een sluimerend bewustzijn, taaie blokkades en tijd, rust 

en uithoudingsvermogen om die te lijf te gaan. Publiek: een enkele voorbijschietende 

muis. Tot in bed aan toe is zij bezig met haar romanin-wording. 

( …) Omdat ze vergeten is een pen naast haar bed te leggen, 

en ze in het nachtelijk duister niet de confrontatie aandurft met welk wegschietend 

wezen dan ook – dat ’s nachts toch minimaal hoorndragend en 

schubhuidig is – noteert ze met oogpotlood haar ingevingen. Als ze 

’s ochtends de rolgordijnen in de schrijfkamer opentrekt, het Brusselse 

licht weer vrij baan laat, de (Griekse?) uitbater aan de overkant zijn sigaretje 

staat te roken op de stoep en de luchtvochtigheid test met het oog 

op het al dan niet buiten zetten van de terrasstoelen, de karavaan scholieren 

richting school trekt, leest ze over wat ze ’s nachts in vette zwarte 

letters heeft neer gekalkt. ‘Noodtoestand’ staat er dan bijvoorbeeld. 

Marja Pruis verbleef juni 2007 als gastschrijver in Brussel om daar aan haar 

nieuwe roman Atoomgeheimen te werken die april 2008 bij uitgeverij Nijgh & 

Van Ditmar verschijnt. In samenwerking met de Vlaamse literaire organisatie 

Het Beschrijf biedt het Fonds voor de Letteren verblijfsmogelijkheden in het 

literatuurhuis Passa Porta in Brussel en in Villa Hellebosch te Vollezele. 

–23–

BBUREAU 

In 2007 is het Fondsbureau versterkt 

met enkele nieuwe collega’s en werd 

van twee gewaardeerde collega’s 

afscheid genomen. In april werd Orli 

Austen aangenomen als assistent 

adviessecretaris oorspronkelijk werk. 

Wegens ziekte van een van de medewerkers 

werd de functie van coördinator 

oorspronkelijk werk tot december 

waargenomen door Greetje 

Heemskerk. Heemskerk en Jacques 

Huiskes werkten in 2007 extra uren. 

Judith Lavrijssen verliet na bijna acht 

Vergoeding 

jaar in oktober het adviessecretariaat 

Bestuur, adviesraad en adviseurs 

vertalingen. Zij werd opgevolgd door 

ontvangen voor hun werkzaamheden collega Fleur van Koppen die per 1 

een vergoeding. Voor de externe 

september als adviessecretaris werd 

adviseurs bestaat deze doorgaans benoemd. Anne Swarttouw en Mel- 

uit een vergoeding per beoordelingstem Halaceli kwamen in het najaar als 

rapport; bestuur en adviesraad 

assistent adviessecretaris de afdeling 

ontvangen een reiskostenvergoeding, vertalingen versterken. Medewerker 

een voorbereidingstoeslag die 

communicatie en projecten Menno 

varieert per vergadering en een 

Hartman vertrok na ruim zeven jaar 

vacatiegeld per dagdeel. 

bij het Fonds en werd als communicatiemedewerker 

opgevolgd door 

collega Hanneke Marttin. 

Julia Priesman was halverwege 2007 

enkele maanden met zwangerschapsen 

ouderschapsverlof. Haar afwezigheid 

op het algemeen secretariaat 

werd opgevangen door Jan ten Kate 

jr en de studenten Nikki Noorda en 

Ruben Pool. Eylard van Fenema trad 

per 1 september in dienst als assistent 

juridisch medewerker voor acht uur 

per week. Stella Capel sprong in bij 

het opstellen van de nadere motiveringen. 

Frederik ten Kate assisteerde 

bij het archiveringsproject. 

Vera ter Beest sloot in januari haar 

stage op de afdeling vertalingen af. 

–24–

MEDEWERKERS 

Totaal 13,4 fte inclusief tijdelijke 

medewerkers 

Orli Austen (per 16-4-2007) 

assistent adviessecretaris 

oorspronkelijk 

Martine Bibo 

juridisch beleidsmedewerker 

Ronald Bos 

projectmedewerker interculturele 

letteren 

Sylvia Dornseiffer 

directeur 

Eylard van Fenema (per 1-9-2007) 

assistent juridisch medewerker 

Meltem Halaceli (per 1-11-2007) 

assistent adviessecretaris vertalingen 

Menno Hartman (tot 1-11-2007) 

medewerker communicatie en 

projecten 

Greetje Heemskerk 

waarnemend coördinator oorspronkelijk 

werk, projectmedewerker literaire 

non-fi ctie 

Jacques Huiskes 

adviessecretaris oorspronkelijk werk 

Jan Kamp 

secretariaatsmedewerker 

Fleur van Koppen 


(per 1-9-2007 adviessecretaris), 

residentiemedewerker 

Judith Lavrijssen (tot 16-10-2007) 

adviessecretaris vertalingen 

Hanneke Marttin 

adviessecretaris vertalingen 

(per 1-11-2007 communicatiemedewerker 

en adviessecretaris) 

Julia Priesman 

assistent algemeen secretariaat 

Petra Schoenmaker 

coördinator vertalingen 

Anne Swarttouw (per 10-9-2007) 


Pieter Jan van der Veen 

senior beleidsmedewerker 

Ad Verkuijlen 

coördinator oorspronkelijk werk 

Nico de Wit 

administrateur 

Tijdelijke medewerkers en stagiairs: 

Vera ter Beest 

stagiaire adviessecretariaat 

vertalingen (tot 1-2-2007) 

Stella Capel 

juridisch medewerker 

Frederik ten Kate 

assistentie archiveringsproject 

Jan ten Kate jr 


Nikki Noorda 


Ruben Pool 


–25–

HUISVESTING 

Het Fonds huurt samen met Stichting 

Schrijvers School Samenleving werkruimte 

en tuin annex parkeerterrein 

van Stichting Het Schrijvershuis. Het 

bestuur van Stichting Het Schrijverhuis 

bestond in 2007 uit Maarten de 

Boer (voorzitter), Peter Noordervliet 

en Margreet Ruardi (voor Stichting 

Schrijvers School Samenleving) en 

Fine Trossèl en Sylvia Dornseiffer 

(voor het Fonds). Joyce Bonaparte is 

huismeester van Het Schrijvershuis. 

Het bestuur kwam dit verslagjaar 

twee keer bijeen. In goed overleg met 

de gemeente Amsterdam werd in de 

zomer de walkant grenzend aan de 

tuin van het Schrijvershuis geheel 

vernieuwd. Ook werd door stadsdeel 

Centrum een vergunning afgegeven 

voor de bouw van twee fi etsenstallingen 

op de door Het Schrijvershuis 

voorgestelde locaties in de tuin. De 

stallingen zijn in december geplaatst. 

DATABASE 

In 2007 is de nieuwe database voor 

de subsidieadministratie Babylon 

in gebruik genomen. Deze maakt 

het mogelijk het hele subsidietraject 

vast te leggen en bijbehorende 

documenten aan aanvragen te koppelen. 

Het Fonds is voor de verdere 

uitvoering en het onderhoud in 2007 

een werkverband aangegaan met 

een nieuwe programmeur en een 

automatiseringspartij die veel voor de 

culturele sector werkt. Najaar 2007 

zijn verbeteringen aangebracht die de 

effi ciëntie en het gebruiksgemak van 

het systeem verhogen. 

–26– 

WEBSITE EN NIEUWSBRIEF 

De nieuwe website van het Fonds 

voor de Letteren, die op 28 september 

2006 online ging, is zeer goed 

ontvangen. Ruim 22.000 gebruikers 

bezochten in 2007 de website. De 

vormgevers van de website, Liza 

Enebeis en Jesse Skolnik van bureau 

Barlock, werden in 2007 bekroond 

met de European Design Award in de 

categorie ‘Information Design’. 

Het ontwerp van de nieuwe website 

brengt informatie over de subsidiemogelijkheden 

en de resultaten ervan 

bij elkaar. De letters op het openingsscherm 

vertegenwoordigen boeken 

die met een beurs van het Fonds tot 

stand zijn gekomen. In 2007 werd 

zo een groot aantal met subsidie 

ondersteunde boeken op de website 

gepubliceerd. Andere belangrijke 

noviteiten van de website zijn de 

mogelijkheid om digitale nieuwsbrieven 

te versturen en om themawebsites 

te maken. 

In 2007 verscheen iedere maand een 

algemene nieuwsbrief. Deze bevat 

de recente subsidietoekenningen van 

het Fonds, de rubriek ‘Nominaties en 

bekroningen’ (verzorgd door Joris 

van Groningen), een selectie uit het 

aanbod van TransArtists, en enkele 

nieuwsberichten en huishoudelijke 

mededelingen. Daarnaast wordt tien 

keer per jaar een digitale nieuwsbrief 

‘Interculturele letteren’ verspreid. 

Deze bevat de maandagenda van de 

bijna veertig deelnemende organisaties 

(van AIDA Nederland tot Women 

Inc), eventuele informatie over programma’s 

die in ontwikkeling zijn en 

overig intercultureel letterennieuws. 

In dit eerste volle jaar van verzending

van digitale nieuwsbrieven, groeide 

het aantal abonnees sterk. December 

2007 werd de algemene nieuwsbrief 

aan 1.446 ge ï nteresseerden toegezonden 

en de interculturele nieuwsbrief 

aan 350 personen of organisaties. 

Op zogenoemde ‘themawebsites’ 

worden bijzondere aandachtsgebieden 

van het Fonds voor de Letteren 

nader uitgelicht. Hier is informatie 

te vinden over Schrijversverblijven, 

Poëzie op het scherm, het intercultureel 

letterenbeleid en – ten behoeve 

van buitenlandse auteurs en hun uitgevers 

– het schrijversverblijf aan het 

Spui in Amsterdam. Daarnaast zijn er 

themawebsites over het Bert Schierbeek 

Fonds en de Dutchfunds. 

ARCHIEF 

Ieder jaar groeit het archief van het 

Fonds voor de Letteren weer met 

enkele meters. Veel van die documenten 

zijn de moeite waard om te 

bewaren, maar niet alles. Op grond 

van de Archiefwet 1995 is het Fonds 

verplicht om een Basis Selectiedocument 

(BSD) op te stellen waarin 

wordt vermeld welke archiefbescheiden 

voor altijd worden bewaard, en 

waarom en welke documenten na 

enige tijd worden vernietigd. De bescheiden 

die niet worden vernietigd 

worden na 20 jaar overgedragen aan 

het Nationaal Archief. 

In opdracht van het Fonds heeft 

archivaris Michiel Gruythuysen van 

ACO Archief Consultatie in 2007 

een concept-BSD opgesteld, dat 

vervolgens werd besproken met het 

Nationaal Archief en ter inzage werd 

gelegd. Daarna werd het concept- 

BSD door het Nationaal Archief voor 

advies voorgelegd aan de Raad voor 

Cultuur. 

Ook werden in 2007 door het Fonds 

voorbereidingen getroffen voor de 

bewerking van het archief over de 

periode 1985–1996. Met het Nationaal 

Archief en het Letterkundig Museum 

werd afgesproken dat het archief van 

het Fonds te zijner tijd door het 

Nationaal Archief in bruikleen wordt 

gegeven aan het Letterkundig 

Museum te Den Haag. Bij de voorbereiding 

van de bewerking is daar 

al rekening mee gehouden. Mede 

dankzij de jarenlange zorgvuldig uitgevoerde 

archiefwerkzaamheden van 

Fondscollega Ad Verkuijlen vorderde 

de archivaris snel. 

AUDIT 

In het najaar werd door de Auditdienst 

van OCW een onderzoek 

uitgevoerd naar het subsidiebeheer 

door het Fonds. Daarbij werd onderzocht 

of het Fonds in zijn advies-, 

besluiten ondersteunende administratieve 

procedures voldoende 

maatregelen heeft ingebouwd om de 

objectiviteit bij subsidietoekenningen 

te borgen. Daarnaast werd door 

de onderzoekers nagegaan of het 

Fonds voldoende maatregelen heeft 

getroffen om misbruik of oneigenlijk 

gebruik van subsidies te voorkomen. 

Er werd door de onderzoekers één 

aanbeveling gedaan om de betaalprocedure 

te verbeteren. Die aanbeveling 

werd door het bestuur overgenomen 

en per direct geïmplementeerd. Op 

alle andere onderzochte punten bleek 

het subsidiebeheer op orde. 

–27–

2 Uitvoering subsidieregelingen 

–28–

WERKBEURZEN VOOR SCHRIJVERS 

Bureau: Orli Austen, Menno Hartman, Jacques Huiskes, Ad Verkuijlen 

Coördinatie: Greetje Heemskerk (waarnemend) 

In 2007 nam de adviescommissie werkbeurzen schrijvers, ingesteld 

voor elk van de twee aanvraagronden, in totaal van 206 schrijvers 

(2006: 143) aanvragen voor een werkbeurs in behandeling. Het 

aantal ingediende projecten bedroeg 272 (2006: 182). Over de 

aanvragen van Friestalige schrijvers adviseerde de commissie Fries, 

een gezamenlijke commissie van het NLPVF en het Fonds. Externe 

lezers beoordeelden recent literair werk van de aanvragers en hun 

leesrapporten vormden onderdeel van de overwegingen van de 

commissies. Bij de advisering en besluitvorming baseerden de 

commissies hun verwachtingen ten aanzien van het te ondernemen 

werk op de literaire kwaliteit van eerder en recent werk, de 

kwalitatieve ontwikkeling van het oeuvre, het publicatieritme en 

het werkplan. 

Van de 206 aanvragers ontvingen er 141 (2006: 103) een werkbeurs. 

Dit is 68%, tegenover 72% in 2006. Van de 272 ingediende projecten 

werden er 156 (2006: 115) gehonoreerd (57%, tegenover 63% in 

2006). Het totaalbedrag van de gehonoreerde projecten bedroeg 

¤ 3.044.000 (2006: ¤ 2.268.000). Het gemiddelde bedrag dat per 

schrijver werd verstrekt bedroeg ¤ 21.589 (2006: ¤ 22.019). 

Bij de aanvragers zijn 59 ‘nieuwkomers’ (2006: 42), van wie er 36 

(2006: 24) een beurs kregen voor 40 projecten (2006: 24). 

In percentages: 61% van de nieuwe aanvragers ontving een beurs 

(2006: 57%). 

Van de zestien door twaalf Friese schrijvers ingediende werkbeursaanvragen 

konden er twaalf worden gehonoreerd. 

Schrijvers voldoen inmiddels bijna zonder uitzondering aan de 

verplichting om in het colofon de zin te doen opnemen: ‘De auteur 

ontving voor het schrijven van dit boek een werkbeurs van het 

Fonds voor de Letteren’. Aan de verplichting om na publicatie 

onmiddellijk bewijsexemplaren naar het Fonds te sturen, wordt 

minder goed voldaan. Vaak worden de boeken pas toegestuurd bij 

het indienen van een volgende aanvraag of na een rappel. 

–29–

–30– 

STIMULERINGSBEURZEN VOOR DEBUTANTEN 

Bureau: Orli Austen, Menno Hartman, Greetje Heemskerk 

Coördinatie: Greetje Heemskerk (waarnemend) 

Het Vlaams en het Nederlands Fonds voor de Letteren voerden in 

2007 opnieuw gezamenlijk de Stimuleringsregeling Schrijvers uit. 

De regeling, die talentvolle beginnende schrijvers wil stimuleren in 

hun literaire werk, is bestemd voor recent gedebuteerde auteurs van 

proza, poëzie, essays, theaterteksten en kinderen jeugdliteratuur. 

Deze debutanten kunnen eenmalig een aanvraag doen in het kader 

van deze regeling. 

Voordat de Vlaams-Nederlandse adviescommissie stimuleringsbeurzen 

auteurs zich over de aanvragen buigt, worden over alle debuten 

minimaal drie schriftelijke oordelen uitgebracht (twee door externe 

adviseurs en één door een lid van de adviescommissie). De adviescommissie 

baseert zich op deze oordelen en betrekt bij haar advies 

ook een oordeel over het werkplan voor een volgend literair project. 

Dit jaar waren er in totaal 48 ontvankelijke aanvragen, waarvan er 35 

bij het Nederlandse fonds werden ingediend. De debuten moesten 

zijn verschenen tussen 1 januari 2005 en 15 juni 2007. Drie aanvragen 

werden niet behandeld door de gezamenlijke adviescommissie 

omdat deze betrekking hadden op eigen specifi eke regelingen 

van het Nederlandse respectievelijk Vlaamse fonds; twee Vlaamse 

aanvragen van illustratoren werden apart behandeld door de adviescommissie 

kinder- & jeugdliteratuur van het Vlaams Fonds voor de 

Letteren en één aanvraag Fries werd behandeld door de adviescommissie 

Fries van het Nederlands Fonds voor de Letteren. De overige 

45 aanvragen werden behandeld door de gezamenlijke adviescommissie 

stimuleringsbeurzen. 

Het aantal aanvragen blijft over het algemeen jaarlijks gelijk, met 

uitzondering van 2005, toen er onverwacht veel aanvragen binnenkwamen 

(2006: 42, 2005: 71, 2004: 43). 

Er werden 16 stimuleringsbeurzen toegekend (2006: 13), voor een 

totaalbedrag van ¤ 112.500. De toegekende beurzen varieerden van 

¤ 5.000 tot ¤ 10.000 en gingen naar vijf schrijvers van proza, drie 

dichters, drie kinderen jeugdboekenschrijvers, een drama-aanvraag 

en vier – een opvallend hoog aantal in vergelijking met voorgaande 

rondes – schrijvers van literaire non-fi ctie. 

Het Nederlandse fonds kende daarnaast nog een beurs van ¤ 3.500 

toe aan een Nederlandstalige prozaschrijver in het kader van het 

diversiteitsbeleid en een beurs van ¤ 5.000 voor een Friese auteur.

BEURZEN VOOR BIOGRAFEN 

Bureau: Greetje Heemskerk 

Eind 2006 werd in overleg met het Vlaams Fonds voor de Letteren 

besloten de gezamenlijke Meerjarige Opdrachtregeling Literaire 

Non-fi ctie vanaf 2007 niet meer jaarlijks maar eens in de twee jaar 

uit te voeren. Het Fonds zag geen bezwaar in het terugbrengen van 

de frequentie van aanvraagmogelijkheden aangezien het werken aan 

een biografi e zich over het algemeen over meerdere jaren uitstrekt. 

In 2008 zal voor biografi eën een verhoogd budget beschikbaar zijn. 

Als uitloop van de aanvraagronde 2006 werd in 2007 nog een beurs 

van ¤ 10.000 verstrekt aan Toef Jaeger voor het onderzoek ten behoeve 

van de biografi e van schrijver en schilder Henk van Woerden 

(1947-2005). De biografi e zal bij uitgeverij Podium verschijnen. Ook 

werd een fi nanciële bijdrage van ¤ 1.000 geleverd aan de publicatie 

De koloniale biografi e, een bundeling van de voordrachten gehouden 

tijdens het tweedaagse congres over ‘de (post)koloniale 

biografi e’ van het Biografi e Instituut en het KITLV in maart van dit 

verslagjaar. De bundel verschijnt maart 2008. 

Met het oog op aanpassingen van het non-fi ctiebeleid 2008 werd 

over de ontwikkelingen in dit genre een gesprek gevoerd met 

verschillende, aan de LUG verbonden uitgevers. 

BEURZEN REEKS ‘FRYSKE MODERNEN’ 

In 2001 namen drie uitgevers van Friestalige literatuur – de Afûk, 

de Friese Pers Boekerij en de Koperative Utjouwerij – het initiatief 

tot een reeks uitgaven van hedendaagse Friestalige romans, verhalenbundels 

en kinderen jeugdboeken. De verschillende onderdelen 

van dit project worden gesubsidieerd door het Fonds voor de 

Letteren, het NLPVF en de Provinsje Fryslân. De deelnemende partijen 

hadden zich in beginsel gecommitteerd voor negen publicaties. 

In 2006 konden op advies van de gezamenlijke commissie Fries van 

het Fonds en het NLPVF de drie laatste beurzen worden verleend in 

het kader van de reeks ‘Fryske Modernen’. 

Vooralsnog heeft het project tot één publicatie geleid: in 2006 werd 

Prospero van Nyk de Vries, het eerste deel in de reeks Fryske 

Modernen, gepresenteerd. In de eerste helft van 2008 verschijnen 

de romans van Hein Jaap Hilarides en Greet Andringa. 

–31–

–32– 

PROJECTWERKBEURZEN VOOR VERTALERS 

Bureau: Meltem Halaceli, Fleur van Koppen, Judith Lavrijssen, 

Hanneke Marttin, Petra Schoenmaker, Anne Swarttouw 

Coördinatie: Petra Schoenmaker 

De aanvragen van vertalers voor projectwerkbeurzen zijn in 2007 in 

vier ronden behandeld. 

De adviescommissie beoordeelde de aanvragen op (bewezen) 

vertaalkwaliteit van de vertaler, en op literaire kwaliteit en belang 

van de brontekst. Ook de omvang en de moeilijkheidsgraad van de 

vertaling speelden een rol bij het bepalen van de hoogte van de 

werkbeurs. Externe adviseurs brachten advies uit over de literaire 

kwaliteit van bronteksten en de kwaliteit van vertalingen uit totaal 

28 verschillende talen. 

Evenals in de twee voorgaande jaren nam het aantal aanvragen iets 

toe. Over de vier ronden werden 288 aanvragen (2006: 279, 2005: 

262) ingediend voor de vertaling van 244 (2006: 250, 2005: 234) 

verschillende bronteksten. Daaronder zijn 22 aanvragen afkomstig 

van vertalers die voor het eerst een werkbeurs aanvroegen of sinds 

lange tijd geen beroep op een regeling van het Fonds hebben 

gedaan. In totaal werden 243 aanvragen (2006: 224, 2005: 228) 

voor de vertaling van 208 bronteksten (2006: 197, 2005: 202) 

gesubsidieerd. 

Bronteksten uit het Angelsaksische taalgebied maakten 41% (2006: 

40%, 2005: 46%) van het totale aanbod uit. Daarna volgt het Frans 

met 16% (2006: 13%, 2005: 18%). Het percentage aanvragen voor 

vertalingen uit respectievelijk het Russisch, Duits, Spaans en 

Italiaans ligt tussen de 4 en 7% van het totaal en is in vergelijking 

met de laatste jaren licht gedaald (was tussen de 5 en 10%). 

In totaal is in 2007 voor ¤ 1.688.126 aan projectwerkbeurzen 

verleend. Met ingang van 2004 is de gemiddelde toekenning per 

30.000 woorden vastgesteld op ¤ 2.500. Omgerekend naar een 

woordtarief, want dat laat zich het best vergelijken met het 

hono rarium van de uitgever, is dit een gemiddeld bedrag van 

8,3 eurocent per woord. Het uitgevershonorarium bedroeg evenals 

in 2006 (minimaal) 5,9 eurocent per woord.

STIMULERINGSSUBSIDIES VOOR VERTALERS 

Bureau: Petra Schoenmaker, Anne Swarttouw 

Coördinatie: Petra Schoenmaker 

Ook in 2007 werd de regeling Stimuleringssubsidies Vertaald 

Literair Werk gezamenlijk uitgevoerd door het Vlaams en het 

Nederlands Fonds voor de Letteren. Om talentvolle beginnende 

vertalers te steunen, kan hun een subsidie worden toegekend voor 

de eerste twee gepubliceerde literaire vertalingen in het Nederlands 

– in boekvorm of in literaire tijdschriften. 

Elke vertaling wordt ter beoordeling van de vertaalkwaliteit, de 

moeilijkheidsgraad en de literaire kwaliteit voorgelegd aan twee 

externe adviseurs. Vervolgens behandelt de commissie de aanvragen 

en brengt haar advies uit op grond van de twee schriftelijke 

oordelen, de motivering van de aanvraag en overige relevante 

informatie, zoals toekomstige vertaalplannen. 

Er werden door 17 vertalers 20 ontvankelijke aanvragen ingediend: 

5 in Vlaanderen en 15 in Nederland. Ten opzichte van vorige jaren 

nam het aantal aanvragen af (2005: 28; 2006: 40). Bij 3 titels ging 

het om een co-vertaling; de beginnende vertalers werkten daarbij 

samen met een ervaren collega. 

Het grootste deel van de aanvragen betrof prozavertalingen, maar 

er werd ook aangevraagd voor poëzie en een toneeltekst. Het ging 

om vertalingen uit het Bulgaars, Duits, Engels, Fins, Frans, 

Hebreeuws, Pools, Portugees en Zweeds. Twaalf aanvragen werden 

gehonoreerd met een stimuleringssubsidie (2006: 28 van de 40 

aanvragen). De subsidiebedragen bedroegen minimaal ¤ 1.000 en 

maximaal ¤ 5.000. In totaal werd er ¤ 40.100 uitgekeerd. Alle vertalers 

die een subsidie ontvingen, kregen een samenvatting van de 

adviezen die over hun vertaling waren uitgebracht. 

In 2007 vroegen acht vertalers die eerder een stimuleringssubsidie 

ontvingen een eerste projectwerkbeurs aan bij het Nederlandse 

fonds, zes daarvan met succes. 

–33–

–34– 

REISBEURZEN EN VERBLIJFSMOGELIJKHEDEN VOOR 

SCHRIJVERS EN VERTALERS 

Bureau: Jan Kamp (reisbeurzen), Fleur van Koppen (verblijfsmogelijkheden), 

Judith Lavrijssen 

Schrijvers en vertalers kunnen om onderzoek te doen voor het 

schrijven of vertalen van een literair werk of om deel te nemen 

aan activiteiten die bevorderlijk zijn voor het eigen literaire (vertaal) 

werk, een aanvraag indienen voor een reisbeurs of verblijfsmogelijk 

heid. In 2007 was er een budget van ¤ 75.000 beschikbaar. 

De aanvragen reisbeurzen zijn, zoals voorheen, in vier ronden 

behandeld. In totaal kwamen er 48 ontvankelijke aanvragen binnen: 

15 van vertalers en 33 van schrijvers. Dit aantal was hoger dan in 

2006 (39). Van de 48 aanvragen zijn er 31 gehonoreerd. De 

ver strekte bijdragen varieerden van ¤ 265 tot ¤ 5.000. 

Indien van een schrijver of vertaler niet eerder werk is gelezen en 

beoordeeld, wordt het meest recente werk gelezen door een extern 

adviseur en een lid van de adviescommissie. Bij de toekenning spelen 

behalve de oordelen over het werk of het oeuvre ook de motivatie 

voor de reis en de ingediende begroting een belangrijke rol. 

EREGELDEN EN OEUVREGELD 

Het Fonds keert aan een beperkt aantal oudere schrijvers en vertalers 

een jaarlijks eregeld uit om hun bijzondere verdiensten voor de 

literatuur. Het eregeld is een bedrag van ¤ 7.500 op jaarbasis. Het 

huidige budget is echter te klein om alle voordrachten te kunnen 

honoreren. De commissie adviseerde het bestuur al in 2006 het 

budget voor de nieuwe beleidsperiode aanzienlijk te verruimen. 

In maart 2007 is een eregeld toegekend aan schrijver Ton van Reen 

vanwege zijn gevarieerde, breed toegankelijke en omvangrijke 

oeuvre dat een bijzondere plaats inneemt binnen de Nederlandstalige 

letteren. Van Reen publiceerde romans, verhalen, reisverhalen, 

gedichten en jeugdboeken, en was samen met echtgenote Corrie 

Zelen uitgever van de Afrikaanse bibliotheek. 

Aan Boeli van Leeuwen werd ter gelegenheid van zijn 85ste verjaardag, 

op 10 oktober 2007, op Curaçao een oeuvregeld toegekend 

vanwege de bijzondere kwaliteiten van zijn veelzijdige oeuvre. Hierin 

weet hij op krachtige wijze westerse met Latijns-Amerikaanse en 

Caraïbische werelden te verknopen. Aan het oeuvregeld is een 

bedrag verbonden van 15.000 euro.

Banff, Canada 

Banff is een warm bad, schreef ervaringsdeskundige Regina Willemse me 

voordat ik vertrok. Ze heeft meer dan gelijk gekregen: werken in een sfeer 

van inspirerende creativiteit in de geïsoleerde kunstenaarskolonie Banff 

betekent dat je na verloop van tijd doordrongen raakt van het gevoel dat 

weinig tot niets ter wereld zo belangrijk is als je eigen vak. Vertalers kijken 

over grenzen, bouwen bruggen tussen culturen en landen en breken de 

wereld, het bewustzijn, de nieuwsgierigheid en het begrip open. Linda 

Gaboriau (directeur Literary Translators Centre): ‘Werd de wereld maar 

geregeerd door literair vertalers.’ In de groep ontstond een saamhorigheid, 

warmte en solidariteit waardoor we inderdaad een wereldfamilie zijn 

geworden. 

Voor mijzelf was in dit verband een kennismaking met de Koreaanse 

literatuur en de Poolse poëzie, zoals gepresenteerd door collega-vertalers 

uit de Verenigde Staten, een voorgerecht dat naar meer smaakte. 

In een van mijn eigen presentaties heb ik een overzicht gegeven van de 

Nederlandstalige N 

kinderen jeugdliteratuur. Daar sloot Enrique Perez Diaz, 

schrijver schr en voorzitter van de Cubaanse tak van IBBY, op aan met zijn 

overtuiging overtu dat de Cubaanse jeugdliteratuur opengebroken en opgefrist 

is door do vertalingen: hij noemde vooral het taboedoorbrekende effect van 

de d 

inmiddels veelgelezen Annie M.G. Schmidt en Astrid Lindgren, die 

een nieuwe draai gaven aan wat gangbaar was in Cuba voordat er vertaald 

werd uit het buitenland – een verschuiving van het communistische 

belang naar de individuele vrijheid en heerlijke rebellie. Omdat de meeste 

aanwezige vertalers, afgezien van Susan Ouriou, Trudy Balch en ik, zich 

toeleggen op volwassenenliteratuur, was dit onderwerp een introductie in 

de volwassen geworden wereld van goede boeken voor kinderen en jongvolwassenen. 

Een aparte avond werd daarna belegd over internationale 

straat- en jeugdtaal, die uitmondde in de vraag hoe om te gaan met slang 

in het algemeen. 

Annelies Jorna werkte in Banff aan haar vertaling van de jeugdroman Chanda’s 

geheim (Van Goor, 2008) van de Canadese schrijver Allan Stratton. Het Fonds 

voor de Letteren biedt in samenwerking met het Banff Centre jaarlijks een vertaler 

Frans en Engels de mogelijkheid om drie weken in het Banff International 

Literary Translation Centre te verblijven. Het volledige verslag van Jorna is te 

vinden op www.fondsvoordeletteren.nl > Leestafel > Schrijversverblijven > 

BANFF 

–35–

–36– 

NADERE MOTIVERING, BEZWAAR EN BEROEP 

Nadere motivering 

Schrijvers en vertalers die een besluit hebben ontvangen van het 

Fonds over hun subsidieaanvraag kunnen om een motivering daarvan 

verzoeken. De reden dat het bestuur de besluiten meestal niet 

direct volledig motiveert is dat veel aanvragers, vooral wanneer hun 

aanvraag is afgewezen, daar geen prijs op stellen. Het Fonds stuurt 

motiveringen uitsluitend aan aanvragers; aan verzoeken van uitgevers 

of andere derden om een nadere toelichting wordt om privacyredenen 

niet voldaan. 

Aantal nadere motiveringen 

Werkbeurzen schrijvers 44 

Stimuleringsbeurzen schrijvers 14 

Werkbeurzen vertalers 37 

Stimuleringssubsidies vertalers 13 

Reis- en verblijfsbeurzen 1 

Totaal 109 

De bezwaarprocedure 

Schrijvers en vertalers kunnen bezwaar maken tegen de afwijzing 

van hun aanvraag en tegen de beslissing tot vaststelling van de verleende 

subsidie. In de Algemene wet bestuursrecht zijn regels over 

de bezwaarprocedure vastgelegd. Het bezwaarschrift moet binnen 

zes weken na dagtekening van het subsidiebesluit worden toegestuurd 

aan het bestuur. Aanvragers die bezwaar hebben gemaakt 

worden uitgenodigd voor een hoorzitting bij de bezwaarcommissie, 

waar ze hun bezwaar desgewenst mondeling kunnen toelichten. 

Naar aanleiding van het bezwaarschrift en de eventuele mondelinge 

toelichting daarop brengt de bezwaarcommissie advies uit aan het 

be stuur, dat uiteindelijk beslist. 

In 2007 gebruikten zestien schrijvers en vertalers de mogelijkheid 

hun bezwaar mondeling toe te lichten. De bezwaarcommissie bestond 

uit vice-voorzitter van het bestuur Ernst Bruinsma of bestuurslid 

Maarten Steenmeijer en juridisch beleidsmedewerker Martine 

Bibo. Secretariaatsmedewerker Jan Kamp of juridisch assistent 

Eylard van Fenema legde verslag van de hoorzittingen. 

In een bezwaarproce dure toetst het bestuur of de beoorde lingsprocedu 

re zorgvuldig is verlopen en of de ingewonnen adviezen en

het daarop gebaseerde besluit deugdelijk gemotiveerd zijn. Daarbij 

wordt uitgegaan van de eisen die volgens vaste jurisprudentie 

worden gesteld: het advies en het besluit moeten enigermate inzicht 

bieden in de gedachtegang die eraan ten grondslag ligt. Daarnaast 

wordt onderzocht of er feiten of omstandigheden zijn waarvan het 

bestuur niet op de hoogte was en die een ander licht werpen op de 

aanvraag. Als het bestuur daar aanlei ding toe ziet, worden degenen 

die over de aanvraag hebben geadviseerd in de gelegenheid gesteld 

een reactie te geven op de naar voren gebrachte bezwaren. In een 

aantal gevallen wordt aanvullend advies bij een externe adviseur 

ingewonnen of wordt het besluit beter gemotiveerd. Na de beslissing 

van het bestuur op het bezwaarschrift is beroep mogelijk bij 

de Arrondis sementsrechtbank behorend bij de woonplaats van de 

klager. Hoger beroep tegen de uitspraak van de rechter kan worden 

ingesteld bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. 

Het aantal ingediende bezwaarschriften was in 2007 ongeveer gelijk 

aan 2006. Over de in 2007 ingediende subsidieaanvragen werden in 

2007 en deels in het begin van 2008 in totaal 34 bezwaarschriften 

ingediend (in 2006: 35 bezwaarschriften). Het percentage bezwaren 

dat geheel of gedeeltelijk gegrond werd verklaard lag dit jaar lager 

dan voorgaande jaren. Vaker dan voorheen werd bezwaar gemaakt 

tegen de eisen die het Fonds stelt aan het contract dat de auteur 

met zijn uitgever sluit. 

Aantal bezwaarschriften 

Werkbeurzen schrijvers 13 - 11 1 1 

Stimuleringsbeurzen schrijvers 5 3 - 1 

Werkbeurzen vertalers 12 2 7 2 1 

Stimuleringssubsidies vertalers 3 - - 3 - 

Reis- en verblijfsbeurzen 1 1 - - - 

Vaststelling beurzen - - - - - 

Totaal 34 4 21 6 3 

aantal 

gegrond 

ongegrond 

ingetrokken 

niet ontvankelijk 

–37–

Amsterdam, Nederland 

–38– 

Kaapstad staat bekend om zijn Tafelberg, ook wel de moederberg genoemd. 

Dwars en massief ligt hij achter de stad. Amsterdam heeft geen 

berg. Geen grillig silhouet dat als een toneeldecor achter de stad ver rijst. 

Amsterdam ligt open in weer en wind, zonder bescherming. 

Dat stemt de Amsterdammers tot zorg, vooral wegens de weers invloeden 

die ook ik tijdens mijn bezoek heb ondervonden. Geluk kig is er een oplossing. 

Geen stad telt zoveel boeken per vierkante meter als Amsterdam. 

Ik zie dus voor me hoe Amster dammers hun boeken naar er gens achter 

de stad dragen en ze daar opstapelen. Uit elk antiquari aat, uit elke boekwinkel 

en van elke straatmarkt, uit de huiska mers van deze lezende stad 

wor den boeken aangedragen. 

Amsterdam krijgt een berg van boeken, een moederberg die een grote, 

beschermende schaduw over de stad werpt. Tijdens mijn bezoek bestijg ik 

deze berg van boeken. Ik beklim die berg want ik wil weten hoe 

Amsterdam met boeken en met de inhoud ervan weerstand biedt aan 

de wind. 

In mijn land kunnen boeken he laas niet tot geografi sch feit wor den 

verklaard. Toen J.M. Coetzee de Nobelprijs kreeg, keken jour nalisten 

verstoord op en wijdden er een klein blokje tekst aan in de avondkrant. 

Op straat wisten maar weinigen wie Coetzee is. Van de Nobelprijs voor 

Literatuur had den nog minder mensen ge hoord. 

Ik zag in Mulisch’ verjaardagvie ring de krampachtige canonise ring van 

een cultureel leven zoals ik het in Zuid-Afrika voor de Wen de heb meegemaakt; 

een overen thousiast huldeblijk aan een cul turele icoon. En opeens 

besefte ik: die boekenberg is de hele Neder landse boekenwereld met 

Mu lisch als symbool. 

Is het een moederberg die zich geconfronteerd weet met de wind van de 

weerloosheid? Biedt de Amsterdamse boekenberg, zoals de Tafelberg in 

Kaapstad, slechts verbeelde bescherming? En waar tegen richten Amsterdammers 

hun berg op? Kennen ze de aard van hun weerloosheid? 

De Zuid-Afrikaanse schrijver en academicus Etienne van Heerden verbleef 

augustus 2007 in de Amsterdamse schrijversresidentie, onder meer om onderzoek 

te doen voor zijn nieuwe roman Dertig Nagte in Amsterdam. In het essay 

‘Kaapse zwarte wind in Amsterdam’ in de Volkskrant van 24 november 2007 

deed hij verslag van zijn observaties in Nederland. Vertaling Robert Dorsman.

Beroep 

In 2007 werden geen beroepschriften ingediend. 

Klachten 

In de Algemene wet bestuursrecht is opgenomen dat iedereen een 

klacht kan indienen over de wijze waarop een bestuursorgaan zich 

in een bepaalde aangelegenheid jegens hem of een ander heeft 

gedragen. Het gaat daarbij niet om bestuursbeslissingen op subsidieaanvragen 

waar de aanvrager zich niet in kan vinden – daar is 

de bezwaarprocedure voor bedoeld – maar bijvoorbeeld over het 

niet tijdig of niet adequaat reageren op schriftelijke of telefonische 

vragen. 

Tenzij de klacht de gedraging van een lid van de bezwaarcommissie 

betreft, adviseert de bezwaarcommissie van het Fonds het bestuur 

over de gegrondheid ervan. In 2007 ontving het bestuur twee klaagschriften. 

Beide klagers hebben hun klacht mondeling toegelicht. 

Een auteur beklaagde zich erover dat enkele medewerkers en adviseurs 

van het Fonds hun geheimhoudingsplicht zouden hebben 

geschonden, waardoor een voor het ‘Virtueel atelier’ ingestuurd 

plan van deze auteur, door een andere auteur kon worden gebruikt. 

Na intern onderzoek werd deze klacht ongegrond verklaard. 

Een uitgever diende een klacht in over een brief van het Fonds 

waarin werd gevraagd om toezending van ‘bewijsexemplaren’ van 

een door het Fonds gesubsidieerde vertaling. Na een voor beide 

zijden informatief gesprek en nadat door het Fonds excuses waren 

gemaakt over het uitblijven van een schriftelijke reactie op een 

andere brief van deze uitgever, werd de klacht ingetrokken. 

–39–

–40–S 

3 Samenwerking en overleg

Het Fonds voert samen met het Vlaams Fonds voor de Letteren enkele 

subsidieregelingen uit en werkt samen of stemt af met het Nederlands 

Literair Productie- en Vertalingenfonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke 

Projecten. 

Het heeft een nauwe band met het particuliere Bert Schierbeekfonds 

dat subsidie geeft waar gaten vallen en het A. Roland Holst Huis in 

Bergen beheert. 

Het werkt samen of overlegt met de overige publieke cultuurfondsen, het 

Scholingsfonds, particuliere fondsen, de Vereniging van Letterkundigen, 

de Literaire Uitgevers Groep, alle instellingen van het boekenvak, literaire 

organisaties, het Ministerie van OCW, de Nederlandse Taalunie, het 

Expertise centrum Literair Vertalen, de Universiteit van Amsterdam, het 

NIAS, Het Beschrijf, het Vertalershuis, buitenlandse culturele instituten 

in Nederland, ambassades, het Centrum voor Canadese Studies, Trans- 

Artists, AIDA, Podium Werelddichters, Poetry International, Waag Society, 

et cetera. 

Link: 

www.fondsvoordeletteren.nl > fondsvoordeletteren> samenwerking 

VLAAMS FONDS VOOR DE 

LETTEREN 

In 2007 werkten het Nederlands en 

Vlaams Fonds wederom samen op 

het gebied van de cofi nanciering van 

de werkbeurzen en werden gezamenlijk 

de stimuleringsregelingen voor 

schrijvers en vertalers uitgevoerd. 

Cofi nanciering 

Er werden 25 werkbeurzen van 

Belgische schrijvers, zeven werkbeurzen 

van Nederlandse schrijvers, vier 

projectwerkbeurzen van Nederlandse 

vertalers en acht van Belgische vertalers 

op basis van bestaande afspraken 

gezamenlijk gefi nancierd. 

–41–

Net als in voorgaande jaren werd in 

geval van dubbele toekenning een 

verrekeningsmodel gehanteerd. Bij 

gelijke toekenning nam ieder de 

helft voor zijn rekening. Bij ongelijke 

toekenning werd uitgegaan van de 

hoogste toekenning; de instantie die 

de laagste beurs verstrekte, betaalde 

de helft van haar toekenning en 

de instantie die de hoogste beurs 

toekende het restant. De fi nanciële 

afwikkeling van toekenningen aan 

Nederlandse schrijvers en vertalers 

werd verzorgd door het Nederlands 

Fonds voor de Letteren en van toekenningen 

aan Belgische schrijvers en 

vertalers door het Vlaams Fonds voor 

de Letteren. De cofi nanciering werd 

door de fondsen onderling verrekend. 

Bij projecten met een meerjarige 

looptijd werd voor het verslagjaar 

slechts een evenredig deel van de 

beurs in aanmerking genomen. Dit 

betrof de Vlaamse schrijvers Henri 

van Daele, Geertrui Daem, Luuk 

Gruwez, Peter Holvoet-Hanssen, 

Leonard Nolens, Joris Note, 

Hanneke Paauwe, Monika van 

Paemel, Elvis Peeters, Marc Reugebrink, 

Marita de Sterck, Peter Terrin 

en Erik Vlaminck, aan wie in 2005 en 

2006 beurzen waren toegekend. 

Ook gold dit de Nederlanders 

Mireille Geus, Hans Groenewegen, 

Geert Kimpen en Hester Knibbe aan 

wie in 2005 en 2006 beurzen waren 

toegekend. 

Beide fondsen honoreerden dit 

verslagjaar de aanvragen van de 

Nederlandse schrijvers Rodhan 

Al-Galidi, Carli Biessels en Benny 

Lindelauf en de Vlaamse schrijvers 

Saskia de Coster, Jan van Loy, Yves 

–42– 

Petry, André Sollie, Marita de Sterck, 

Chris de Stoop, Jeroen Theunissen, 

Kamiel Vanhole en Kathleen 

Vereecken. 

Het Nederlandse en Vlaamse fonds 

fi nancierden gezamenlijk twaalf 

werkbeurzen voor projecten van de 

Nederlandse vertalers Kiki Coumans, 

Harrie Lemmens, Arthur de Smet 

en Jan Pieter van de Sterre en de 

Vlaamse vertalers Marijke Arijs, Frans 

Denissen, Luk van Haute, Tom de 

Keyzer en Jos Vos. 

Na aftrek van de vrijval ten gevolge 

van de cofi nanciering investeerde het 

Fonds in totaal ¤ 330.782 in subsidies 

aan Vlaamse schrijvers en ¤ 25.750 

aan Vlaamse vertalers. 

Gemeenschappelijke regelingen 

Het Nederlandse en Vlaamse fonds 

werkten in 2007 voor de zesde keer 

intensief samen bij de uitvoering 

van de stimuleringsregelingen voor 

schrijvers en vertalers. Conform de 

afspraak is de frequentie van de 

gezamenlijke regeling voor schrijversbiografi 

eën (Meerjarige Opdrachtregeling 

Literaire Non-Fictie) veranderd 

van jaarlijks naar eens in de twee jaar. 

De eerstvolgende aanvraagronde zal 

in 2008 worden uitgevoerd. 

De Vlaams-Nederlandse commissievergaderingen, 

die dit jaar alle 

twee in Antwerpen plaatsvonden, 

verliepen voorspoedig. De commissies 

volgden daarbij het in 2005 

opgestelde samenwerkingsprotocol 

waarin de uitgangspunten van het 

gemeenschappelijk beleid, de rol van 

de verschillende deelnemers en de 

afwijkende organisatiestructuur van 

de twee fondsen worden toegelicht.

Er was per regeling een gezamenlijk 

budget, waarbij van de toegekende 

subsidies twee derde voor rekening 

van het Nederlands Fonds en een 

derde voor rekening van het Vlaams 

Fonds voor de Letteren kwam. 

De samenwerking werd in november 

2007 besproken op voorzitters/ 

directieniveau. Er werd tijd ingeruimd 

om de gezamenlijkheid van een 

aantal regelingen te bediscussiëren 

op noodzaak en effi ciency. Daarbij 

speelde de toegenomen overhead in 

tijd en/of geld bij de behandeling van 

de Vlaamse subsidieaanvragen en de 

gezamenlijke regelingen een rol. 

Aan dit overleg zal in 2008 onder 

voorzitterschap van de Algemeen 

secretaris van de Nederlandse Taalunie 

een vervolg worden gegeven. 

Tot slot was er in 2007 in breder 

verband – met het Nederlands Literair 

Productie en Vertalingenfonds 

(NLPVF), het Expertisecentrum 

Literair Vertalen (voorheen Steunpunt 

Literair Vertalen) en de Nederlandse 

Taalunie – intensief overleg over het 

Vertaalpleidooi, dat mei 2008 zal 

worden aangeboden aan minister 

Plasterk van OCW en aan de Vlaamse 

ministers. 

UITGEVERS/LITERAIRE 

UITGEVERSGROEP 

Er was met de LUG overleg over contractkwesties, 

vooral waar het ging 

om het uitgeven van ‘moeilijk’ literair 

werk (in casu omvangrijke poëzievertalingen 

en vertalingen van epiek). Bij 

dit overleg is ook de Vereniging van 

Letterkundigen betrokken. De kwestie 

werd voor het Fonds urgent doordat 

vertaalcontracten voor vertalingen 

van epiek en omvangrijke poëziebundels 

(verzameld werk) niet voldeden 

aan de honorariumrichtlijnen. Het 

overleg dat met name in 2006 en 

2007 telkens is gevoerd om tot een 

oplossing te komen voor de subsidiering 

van dit soort vertalingen, deed 

de noodzaak van een structurele 

oplossing voelen. Het Fonds heeft 

daarom in 2007 gewerkt aan een 

–43–

aanvulling op de honorariumrichtlijnen 

die het uitgevers en vertalers 

mogelijk moet maken om voor een 

heel specifi ek omschreven groep vertalingen 

(vertalingen poëzie en epiek, 

maar ook omvangrijke vertalingen 

waarbij van auteurswerkzaamheden 

sprake is) royaltycontracten met een 

niet-terugvorderbaar voorschot op te 

stellen. Naar verwachting kunnen in 

de tweede helft van 2008 de nieuwe 

richtlijnen bekend worden gemaakt 

en in werking treden. 

VERENIGING VAN LETTERKUNDIGEN 

In 2007 werd twee keer op bestuursniveau 

vergaderd met de Vereniging 

van Letterkundigen (VvL). Aan de 

orde kwamen onder meer de mededingingswet 

& modelcontracten met 

(vertaal)tarieven, het advies van de 

Raad voor Cultuur zoals vastgelegd 

in de nota Innoveren, participeren!, 

het gebruikersonderzoek: de enquête 

die het Fonds hield onder schrijvers, 

vertalers en uitgevers, de belastbaarheid 

van literaire prijzen, het cofi nancieringsbeleid 

bij subsidieverleningen 

aan Vlaamse schrijvers en vertalers, 

pensioenen, eregelden, de inkomensgrens, 

het onderzoek naar de inkomsten 

van schrijvers en vertalers door 

de VvL (te publiceren voorjaar 2008) 

en het Vertaalpleidooi. 

Naar aanleiding van de opmerkingen 

van de Raad voor Cultuur in Innoveren, 

participeren! over het cultureel 

ondernemerschap van schrijvers en 

vertalers hebben de VvL en het Fonds 

het voornemen in de toekomst over 

dit onderwerp een studiedag te 

organiseren. 

–44– 

NEDERLANDS LITERAIR PRODUCTIE- 

EN VERTALINGENFONDS 

Samenwerking was er in het in verslagjaar 

op de programma’s waarin al 

sinds enkele jaren gezamenlijk wordt 

opgetrokken: het beleid voor de 

Friese literatuur en het inter cultureel 

letterenbeleid. De projectmedewerkers 

van beide fondsen hebben 

onderling veel contact en participeren 

in adviescommissies of werkgroepen. 

Daarnaast wordt fi nancieel 

en inhoudelijk samengewerkt in de 

Beleidsraad van het Expertisecentrum 

Literair Vertalen, de organisatie van 

de Literaire Vertaaldagen, de avond 

rond de Nijhoffprijswinnaar en het 

Writer-in-residenceproject. De praktische 

organisatie van laatstgenoemd 

project ligt bij het Fonds, fi nancieel 

en inhoudelijk werken de directies van 

het Fonds en NLPVF nauw samen. 

In 2007 is voorts een gezamenlijke 

inspanning geleverd in de productie 

van het Vertaalpleidooi en de organisatie 

van de Grote Vertaaldag. 

Voorts was er overleg over afwijkende 

contracten die waren afgesloten voor 

omvangrijke en complexe poëzie- en 

prozavertalingen. In 2007 werd ook 

een eerste gezamenlijk stafoverleg 

gehouden waarbij – naast de bespreking 

van praktische kwesties – het 

ontwikkelen van een gezamenlijke 

visie op de sector ter sprake kwam. 

BOEKENOVERLEG 

In het Boekenoverleg dat onder de 

paraplu van de Koninklijke Vereniging 

van het Boekenvak (KVB) gemiddeld 

tweemaal per jaar bijeenkomt, zijn 

de commerciële en niet-commerciële 

instellingen die zich bezighouden met

de letteren vertegenwoordigd. Het 

Boekenoverleg kwam in januari 

2007 bijeen om de effecten van 

en even tuele vervolgacties op het 

letteren manifest De uitkijkpost van de 

literatuur dat in 2006 onder auspiciën 

van het Boekenoverleg werd gepubliceerd, 

te bespreken. In het manifest 

wordt benadrukt dat de grote veranderingen 

in de wereld van het boek 

en de stormachtige technologische 

ontwikkeling van de nieuwe media 

vragen om een ingrijpende versterking 

van de sector. Daartoe werd 

de overheid gevraagd ongeveer 40 

procent extra te investeren en het 

budget voor de letteren naar 23,6 

miljoen te tillen. Tijdens het overleg 

werd geconstateerd dat het pleidooi 

van de sector – om meer aandacht 

en investeringen van de overheid 

– op dat moment nog niet tot concrete 

plannen of toezeggingen van 

de minister van OCW had geleid, 

maar dat het manifest al wel een rol 

had gespeeld in de gesprekken die 

kort daarvoor waren gevoerd met de 

commissie Letteren van de Raad voor 

Cultuur. Hoopgevend was ook dat de 

Raad voor Cultuur in haar sectoranalyse 

later in het jaar nauw aansloot bij 

de in het letterenmanifest naar voren 

gebrachte stand- en knelpunten. 

FONDSENOVERLEG 

In het verslagjaar kwam het Fondsenoverleg, 

een overleg van de fondsdirecteuren 

van de publieke cultuurfondsen, 

een aantal malen onder 

voorzitterschap van Henk Pröpper 

van het NLPVF bijeen om afspraken 

te maken over onder meer de uitwerking 

van het nieuwe subsidie stelsel 

en de gevolgen daarvan voor de 

werkwijze van de fondsen, de manier 

en het tijdstip waarop de visitatie van 

de Fondsen vorm zou kunnen krijgen 

en de onderwerpen die in een code 

cultuurfondsen aan de orde zouden 

moeten komen. 

SAMENWERKING MET ANDERE 

FONDSEN EN INSTELLINGEN 

Het Fonds werkte ook in 2007 samen 

met tal van instellingen om met 

name het fl ankerend beleid vorm te 

geven. Het Fonds participeert in de 

Beleids raad van het Expertisecentrum 

Literair Vertalen om de activiteiten 

van het Expertisecentrum goed aan 

te laten sluiten bij het Nederlandse 

en Vlaamse vertalingenbeleid en om 

samen met de partners een langetermijnvisie 

te ontwikkelen op het 

binnenlandse en buitenlandse vertaalbeleid. 

Met hoofdfi nancier de 

Nederlandse Taalunie was hierover in 

2007 verder overleg. Ook werd met 

de Nederlandse Taalunie een eventuele 

gezamenlijke inzet in Suriname 

besproken. Helaas bleek gezamenlijke 

fi nanciering gezien de doelstellingen 

van de Nederlandse Taalunie niet 

mogelijk. Wél werd een gezamenlijke 

aanpak afgesproken voor wat betreft 

de overdracht van kennis en expertise 

op het gebied van letterenbeleid naar 

Suriname en de Nederlandse Antillen, 

aangezien deze vraag meerdere 

malen door organisaties overzee aan 

het Fonds werden gesteld. Samen 

met de Nederlandse Taalunie was 

het Fonds vertegenwoordigd op een 

taalsymposium op Curaçao in juni van 

het verslagjaar. 

–45–

De uitwisselingsprogramma’s en de 

verblijfsmogelijkheden van het Fonds 

in het buitenland versterkten de 

internationale contacten. Het Writerin-residenceprogramma 

in samenwerking 

met het NLPVF genereerde 

nieuwe partners, zoals de Universiteit 

van Amsterdam, Athenaeum Boekhandel, 

betrokken uitgevers, ambassades, 

culturele instituten zoals het 

Binger Institute, het Goethe Institut, 

De Brakke Grond en SPUI 25, en gaf 

aanleiding tot de organisatie van tal 

van evenementen en lezingen rond 

de buitenlandse gasten. In april 2007 

bracht de directeur een bezoek aan 

New York om onder meer een uitwisseling 

met de residency Art Omi te 

bespreken met artistiek directeur 

D.W. Gibson en Esther Allen, literair 

vertaalster en coördinator van 

Literary Translation Department van 

Columbia University. In oktober 2007 

werd tijdens het bezoek van de directeur 

aan Curaçao gesproken over een 

mogelijk in 2008 te openen residency 

in de wijk Pietermaai. De bezoeken 

die de directeur in 2007 bracht aan 

Curaçao heeft het Fonds een netwerk 

aan waardevolle contacten geleverd 

die kunnen bijdragen aan een effectieve 

samenwerking. Ook de samenwerking 

met de Universiteit van de 

Antillen (UNA) in de vorm van een 

bijzonder hoogleraarschap biedt een 

kader om op universitair niveau de 

letterencontacten te verstevigen 

tussen de Antillen en Nederland. 

In het kader van Amsterdam 

Wereldboekenstad (AWBS) werd 

de Amsterdamse residentie door de 

twee letterenfondsen aangeboden 

voor de buitenlandse auteurs die in 

–46– 

2008 zullen optreden. Daarnaast 

werd besloten enkele projecten van 

het Fonds, op het gebied van de 

interculturele letteren en poëzie en 

nieuwe media, in 2008 uit te voeren 

in het kader van AWBS. 

Met het Fonds BKVB werden 

afspraken gemaakt over een nieuwe 

samenwerking bij het project ‘Poëzie 

op het scherm’. 

In oktober van het verslagjaar sprak 

het Fonds met het Netherlands 

Institute for Advanced Study (NIAS) 

te Wassenaar over de mogelijkheid 

een fellowship in te stellen voor een 

literair vertaler die belangrijke buitenlandse 

literatuur naar het Nederlands 

vertaalt. Begin 2008 zullen nadere 

afspraken worden gemaakt over de 

selectieprocedure en verdeling van 

de kosten, zodat de werving voor het 

verblijf van een Nederlandse schrijver 

en vertaler in het academisch jaar 

2008/2009 nu gelijktijdig in gang 

kunnen worden gezet.

B4 

Beleid, 

programma’s 

en activiteiten 

–47–

GEBRUIKERSONDERZOEK 

In 2006 is een (kwantitatieve) evaluatie 

van de werking van de nieuwe 

subsidiesystematiek opgesteld. Deze 

evaluatienota bracht in kort bestek de 

in 2001 ingezette veranderingen en 

effecten in de subsidiesystematiek in 

kaart, met name voor wat betreft de 

werkbeurs- en stimuleringsregelingen. 

Hoofdconclusie was dat het subsidiebeleid 

aan fl exibiliteit heeft gewonnen 

en dat er meer maatwerk kan worden 

geleverd. 

Hoe de ‘gebruikers’ – de schrijvers en 

vertalers zelf – de omschakelingen 

hebben beleefd en of de subsidiemogelijkheden 

nieuwe stijl voldoende 

aansluiten bij de beroepspraktijk, is in 

2007 onderzocht. Ruim 1.400 schrijvers, 

vertalers en uitgevers uit het 

Fondsbestand kregen via de mail een 

enquête toegestuurd over het subsidiebeleid 

en over de kwaliteit van informatievoorziening 

door het Fonds; 

meer dan 600 gebruikers reageerden. 

Ook zijn hun vragen voorgelegd over 

de verhouding van subsidies tot het 

(literair) inkomen en naar de betekenis 

van subsidies voor de beroepsuitoefening. 

Uit deze enquêtes kwam een hoge 

mate van tevredenheid over de 

communicatie en serviceverlening 

door het Fonds naar voren. De kernsubsidieregelingen 

werden door de 

gebruikers positief geëvalueerd. Een 

opvallende uitkomst is dat auteurs 

het Fonds niet alleen als geldverstrekker 

zien, maar ook als kennisinstituut. 

Projecten die erkenning, scholing en 

verdieping bieden, zoals het uitreiken 

van de jaarlijkse vertaalprijzen 

en het verblijven in residence in het 

–48– 

buitenland, Wassenaar of Amsterdam 

worden dan ook zeer gewaardeerd. 

Ook de (externe) adviseurs van het 

Fonds zijn in 2007 geënquêteerd over 

serviceverlening, adviesprocedures, 

adviesinstructies en het subsidiebeleid 

van het Fonds. Er werden 408 

adviseurs benaderd. De ruim 280 

respondenten spraken zich in grote 

lijnen positief uit over de huidige 

beoordelingspraktijk en het subsidiebeleid. 

Ook de informatievoorziening 

kreeg een ruime voldoende. Evaluatie 

en gebruikersonderzoek zullen 

in 2008 gecombineerd worden 

gepubliceerd. 

CULTUREEL DIVERS 

LETTERENBELEID 

Het intercultureel letterenbeleid van 

het Fonds heeft in 2007 een aantal 

veranderingen ondergaan, met name 

wat betreft de productie van introductiecahiers 

en de mogelijkheid tot 

coaching. De samenwerking met en 

de afstemming op het intercultureel 

beleid van het Nederlands Literair 

Productie- en Vertalingenfonds 

(NLPVF) is voortgezet. 

De werkgroep 

De werkgroep Intercultureel Letterenbeleid 

bestond in 2007 uit Adriaan 

Krabbendam, literair redacteur en 

vertaler, lid van de adviesraad van 

het Fonds; Assad Jaber, arabist en 

vertaler Arabisch; Hanneke van der 

Heijden, (literair) vertaalster Turks; 

Fouad Laroui, schrijver, dichter en 

bestuurslid van het Fonds en werd 

ondersteund door Ronald Bos, projectmedewerker 

intercultureel beleid. 

De werkgroep selecteert binnenge-

komen manuscripten en adviseert 

over subsidieaanvragen en de 

coaching van schrijvers. Ook adviseert 

de werkgroep het bestuur over 

voortgang en veranderingen van het 

intercultureel beleid. 

Introductiecahiers niet-westerse 

schrijvers 

Na een evaluatie bleek dat voor uitgevers 

het introductiecahier niet het geschikte 

‘format’ is om kennis te maken 

met (het werk van) niet-Nederlandstalige 

schrijvers. Er is wel behoefte 

aan langere proefvertalingen met een 

biografi e en een leesverslag. Uitgevers 

worden – zo blijkt – liever direct 

en persoonlijk benaderd dan met een 

cahier dat aan alle uitgevers wordt 

gestuurd. Besloten is om portfolio’s te 

maken die gericht aan (een) potentiële 

uitgever(s) worden voorgelegd. 

Daarbij is de samenwerking met het 

NLPVF in geval van publicatie (i.c. 

een productiesubsidie voor de uitgever) 

gehandhaafd. 

Coaching 

In het verslagjaar is met een uitbreiding 

van het aantal beschikbare uren 

voor begeleiding sterker ingezet op 

coaching van aankomende auteurs. 

Doel van de coaching is schrijvers 

met een manuscript dat bijna rijp is 

voor publicatie een laatste zetje te 

geven richting uitgever. De coaching 

is gericht op schrijvers in de moedertaal, 

maar vooral ook op schrijvers die 

zijn begonnen in het Nederlands te 

schrijven. Een vijftal schrijvers (2006: 

3) uit respectievelijk de Antillen, Iran, 

Sierra Leone, Somalië en Turkije is dit 

jaar gecoacht door Claire Hülsenbeck, 

Bouke Jagt, Ed Korlaar en Jos 

Versteegen. 

Met Kunstenaars&CO is voortgaande 

samenwerking op het gebied van 

coaching in het beroep van schrijver. 

Intercultureel platform & nieuwsbrief 

Interculturele Letteren 

Het Intercultureel Platform kwam 

zowel in februari, juni als oktober 

2007 bijeen in verband met te 

organiseren activiteiten in het kader 

van Amsterdam Wereldboekenstad. 

Het aantal deelnemende organisaties 

is meer dan verdubbeld: AIDA, 

Amnesty International, Amsterdams 

Fonds voor de Kunst, Amsterdam 

Wereldboekenstad, Cosmic Theater, 

El Hizjra, Goethe-Institut, Krater 

Theater/ Black Magic Woman 

Festival, Kunstenaars&CO, Kunstfactor 

Schrijven, Kwakoe, Letteren huis 

Rotterdam, Maison Descartes, 

Nederlands Literair Productie- en 

Vertalingen Fonds, On File, 

Passionate, Perdu, de Rode Hoed, 

Salto, Imagine IC, Podium Mozaïek, 

Huis van de Dialoog: Marhaba, KIT, 

Neske Beks/Club Ambras, Palabras, 

Tram Zeven/Weerwoord, Stichting 

John106/Crime Jazz, Projectgroep 

Kriterion Oosterlicht / Timorplein 21, 

Stichting De Levante, Uitgeverij 

Passage, ZO! Cultureel ZuidOost, 

Dolle Zina, Stichting Schrijvers School 

en Samenleving, Surinaams Dichters 

en Schrijvers Genootschap, Umut 

Literatuur, Vereniging voor Letterkundigen, 

Winternachten en Women Inc. 

Sinds augustus 2006 verspreidt het 

Fonds namens het Platform tien 

keer per jaar de digitale nieuwsbrief 

Interculturele Letteren. Deze bevat de 

–49–

maandagenda van de deelnemende 

organisaties, eventuele informatie 

over programma’s die in ontwikkeling 

zijn en overig intercultureel letterennieuws. 

Sinds november worden ook 

enkele korte boeksignalementen 

opgenomen. De redactie is in handen 

van Floris Dogterom. Aanvankelijk 

was de nieuwsbrief bedoeld als een 

mogelijkheid tot informatieuitwisseling 

tussen de organisaties van het 

Platform Intercultureel, maar het blijkt 

dat de nieuwsbrief zich in een grotere 

belangstelling mag verheugen en een 

groter bereik kent: er zijn nu ruim 350 

abonnees. 

Symposium Babel aan de Amstel 

In het verslagjaar werden voorbereidingen 

getroffen voor het symposium 

over ‘migrantenliteratuur’ dat van 23 

tot en met 26 april 2008 zal worden 

gehouden aan de Universiteit van 

Amsterdam onder de titel Babel aan 

de Amstel. De belangrijkste subsidienten 

zijn het Fonds voor de Letteren, 

het NLPVF, de European Cultural 

Foundation, het Amsterdams Fonds 

voor de Kunst en het Johan Huizinga 

Instituut. Verder werken Maison 

Descartes en het Goethe Instituut in 

Amsterdam mee. 

Het is voor de eerste keer dat een 

dergelijk wetenschappelijk en literair 

symposium in Nederland zal worden 

georganiseerd. Door het bij elkaar 

brengen van twee werelden die normaal 

gesproken los van elkaar opereren, 

zullen de grenzen tussen theorievorming 

en literaire praktijk worden 

verkend. Het programma bestaat uit 

keynote speeches van prominente 

wetenschappers en schrijvers, een 

–50– 

aantal literaire programma’s en zes 

workshops waarin de migrantenliteratuur 

(in Europa) van verschillende 

kanten wordt belicht. 

Stimuleringsbeurzen 

Dit jaar is vanuit het Intercultureel Beleid 

één stimuleringbeurs toegekend, 

en wel aan Rada Sukkar voor het 

schrijven van haar tweede roman 

Verloren in Jordanië. Sukkar debuteerde 

in 2006 met De schatkamer 

van Babylonië, waarin de voorgeschiedenis 

wordt verteld van een 

Iraakse die met een Nederlandse man 

trouwt en zich in Nederland vestigt. 

Bijzonder hoogleraarschap 

Migrantenliteratuur 

In samenwerking met de Universiteit 

van Amsterdam werd besloten met 

ingang van 2007 te investeren in een 

leerstoel Migrantenliteratuur voor de 

duur van vijf jaar. Het Fonds acht de 

stimulering, de institutionele verankering 

en de versterking van een jonge 

onderzoekstraditie een goede concretisering 

van het interculturele beleid. 

Bestuurslid Maarten Steen meijer heeft 

namens het Fonds zitting in het 

curatorium dat verantwoordelijk is 

voor de selectie. De verwachting is 

dat in 2008 invulling kan worden 

gegeven aan de bezetting van de 

leerstoel.

SURINAME, NEDERLANDSE 

ANTILLEN EN ARUBA 

Van 26 tot en met 29 juni vond in 

Willemstad, Curaçao een bijeenkomst 

plaats ter bevordering van de culturele 

uitwisseling tussen de (voormalige) 

partners van het Koninkrijk 

der Nederlanden. Op uitnodiging 

van minister van Cultuur mevrouw 

Leefl ang waren de directeur van het 

Fonds en vertegenwoordigers van de 

Nederlandse Taalunie hierbij aanwezig. 

Op het programma stond onder 

meer een symposium over taal en 

letteren met specifi eke aandacht voor 

het ‘Caraïbisch’ Nederlands, waar de 

directeur een lezing verzorgde onder 

de titel Het Fonds voor de Letteren 

en de culturele erfenis. Tijdens de 

bijeenkomst werd het verzoek van de 

Nederlandse Antillen om de werking 

van het verdrag inzake de Nederlandse 

Taalunie uit te breiden tot de 

Nederlandse Antillen nader onderzocht; 

ook werd met de Universiteit 

van de Antillen overeengekomen dat 

de bijzondere leerstoel Literatuurwetenschap 

en literatuurgeschiedenis 

in het bijzonder met betrekking tot 

de lokale en Caraïbische literatuur in 

betrokken talen met ingang van 

1 juli voor een periode van vier jaar in 

werking zou treden aan de Algemene 

faculteit. De directeur maakte deel uit 

van de voordrachtscommissie die 

dr. Wim Rutgers als kandidaat voor 

deze leerstoel voordroeg. Wim Rutgers 

hield zijn inaugurale rede Niemand 

schrijft met opzet een slecht 

boek; Antilliaanse literatuurkritiek, 

literatuurgeschiedenis en literatuurwetenschap 

op 26 oktober 2007. 

Door de instelling van de leerstoel op 

Curaçao kunnen de academische contacten 

met Nederland worden aangehaald 

en verstevigd. Iets dat met de 

installatie van de Werkgroep Caraïbische 

letteren binnen de Maatschappij 

der Nederlandse Letterkunde in 

november werd bevestigd. 

De banden met de Antilliaanse partners 

de UNA en de Fundashon pa 

Planifi kashon di Idioma werden aangehaald 

tijdens het werkbezoek van 

de directeur en bestuurder Fine Trossèl 

aan Curaçao begin oktober 2007. 

Zo werd de wenselijkheid van een 

mogelijke hooglerarentop (migrantenliteratuur, 

West- en Oostindische 

en Zuid-Afrikaanse letterkunde) in 

najaar 2008 aan de UNA besproken. 

Op 10 oktober reikte de directeur een 

oeuvregeld uit aan de Antilliaanse 

auteur Boeli van Leeuwen ten paleize 

van gouverneur Frits Goedgedrag en 

hield zij een lezing op de universiteit. 

Bij uitgeverij In de Knipscheer verscheen 

als hommage aan Boeli van 

Leeuwen begin 2008 de bundel Met 

liefde behandelen, waarin onder meer 

lezingen van Tommy Wieringa en 

Fondsdirecteur Sylvia Dornseiffer zijn 

opgenomen. 

De contacten met de minister van 

Cultuur, mevrouw Leefl ang, auteurs 

en culturele organisaties wezen tevens 

uit dat een jaarlijks verblijf van 

een Nederlandse auteur in residence 

op Curaçao werd gezien als een verrijking 

voor beide partijen. Met de 

Fundashon di Artista werd gesproken 

over de mogelijkheid van een jaarlijks 

driemaandelijks residence in de wijk 

Pietermaai, waar zich een inspirerend 

cultuur- en kunstklimaat ontwikkelt. 

De Fundashon di Artista ontving een 

–51–

ijdrage in de onkosten van enkele 

literaire evenementen op het eiland. 

Het succes van de Suriname-editie 

van Sonny Boy van Annejet van der 

Zijl in april 2006 vormde de aanleiding 

voor beide letterenfondsen om 

een doorstart van het project ‘Suriboek’ 

te subsidiëren. Deze boeken in 

glossy vorm worden tegen een zeer 

lage prijs beschikbaar gesteld voor 

de Surinaamse markt. Ook de productie 

vindt plaats in Suriname. Met 

steun van de twee letterenfondsen 

worden de komende jaren klassiekers 

uit de West-Indische literatuur uitgebracht 

in Suriname door Stichting 

SuriBoek Suriname. Eind 2007 werd 

bekendgemaakt dat in 2008 De stille 

plantage van Albert Helman en Die 

revolutie niet begrepen door Cynthia 

McLeod zullen verschijnen. De vraag 

uit Suriname naar coaching, feedback 

en scholing leidde al in 2006 tot een 

oriënterend werkbezoek van literair 

agent Alice Toledo aan Suriname en 

een studiereis van Ruth San a Jong 

naar Nederland en Vlaanderen begin 

2007. Ruth San a Jong werkte daarna 

in Suriname verder aan een opzet van 

en een subsidieverzoek voor schrijf- 

en dichtprogramma’s voor de Stichting 

Bukutori om de ontplooiingskansen 

van aankomende schrijvers in 

Suriname en andere Nederlandstalige 

landen te vergroten door het aanbieden 

van professionele coaching. Het 

Fonds ondersteunt het streven van 

deze stichting om in nauwe samenwerking 

met de Nederlandse en 

Vlaamse Schrijversvakscholen op te 

trekken en is er van overtuigd dat de 

stichting door deze samenwerking 

–52– 

een steviger fundament krijgt voor 

het ontwikkelen van een eigen leerlijn 

en een op de Surinaamse samenleving 

gerichte literaire vorming. Het 

Fonds gaat ervan uit dat Stichting 

Bukutori in nauwe samenwerking 

met de overige culturele instellingen 

en de letterenopleiding in Suriname 

opereert. Het nader uitgewerkte plan 

van Bukutori ontving een substantiële 

subsidie van Hivos en een subsidie 

van het Fonds voor de honoraria en 

verblijfkosten voor schrijvers die de 

komende periode de schrijfcursussen 

gaan vormgeven en uitvoeren. 

Schrijversgroep ’77 organiseerde in 

Paramaribo op 9 en 10 augustus 2007 

het vijfde internationale literatuurfestival 

met deelnemers uit Zuid-Afrika, 

Suriname en Nederland. Het Fonds 

ondersteunde dit project. Als vervolg 

op het festival werd de Schrijversgroep 

uitgenodigd in 2008 naar Zuid- 

Afrika te komen. 

WRITER-IN-RESIDENCE 

PROGRAMMA AMSTERDAM 

Het Writer-in-residence programma 

– een initiatief van het Fonds en het 

NLPVF – wordt fi nancieel en organisatorisch 

door de twee fondsen 

gedragen. De Universiteit van Amsterdam 

(UvA) en Athenaeum Boekhandel 

en Nieuwscentrum zijn vaste 

samenwerkingspartners. Er wordt 

kantoor gehouden op het adres van 

het Fonds voor de Letteren. Fleur 

van Koppen was één dag in de week 

werkzaam als projectmedewerker. 

Samen met de twee directeuren van 

de fondsen vertegenwoordigde zij het 

programma naar buiten.

De programmacommissie, verantwoordelijk 

voor het uitnodigingsbeleid 

en de selectie van de 

gastschrijvers, bestaat uit Maarten 

Asscher (directeur van Athenaeum 

Boekhandel), de UvA hoogleraren 

Ieme van der Poel en Thomas 

Vaessens, literair journalist Margot 

Dijkgraaf en de directeuren van 

de twee letterenfondsen – Sylvia 

Dornseiffer en Henk Pröpper. Isabel- 

Clara Lorda Vidal, directeur van het 

Instituto Cervantes, vertegenwoordigt 

de EUNIC, het verbond van alle 

culturele buitenlandse instituten in 

Nederland. 

In het verslagjaar waren zeven verschillende 

schrijvers uit zes verschillende 

landen te gast in Amsterdam. 

Voor het merendeel van hen gold 

dat zij gastcolleges verzorgden voor 

de studenten van de UvA en dat zij 

na afl oop van hun verblijf een artikel 

schreven voor de Volkskrant. Ook 

vonden de meeste writers-in-residence 

een podium ofwel in het nieuw 

geopende cultureel centrum SPUI 25 

of bij één van de buitenlandse instituten. 

Vier van de zeven schrijvers 

ontvingen een verblijfsbeurs. 

In oktober 2007 werd het eenjarig 

jubileum van het programma gevierd. 

Writer-in-residence Sudeep Sen uit 

India stelde zijn appartement aan het 

Spui beschikbaar voor een feestelijke 

bijeenkomst. Hij verbleef als redacteur 

van het literair tijdschrift Atlas 

twee maanden in Nederland om een 

themanummer over de moderne 

Nederlandse literatuur voor te bereiden. 

Begin 2007 woonde de Poolse 

auteur Olga Tokarczuk drie maanden 

boven Athenaeum Boekhandel om in 

Amsterdam de zeventiende-eeuwse 

geschiedenis van de anatomie te 

bestuderen. Haar veelvuldig museumbezoek 

heeft zijn weerslag gekregen 

in haar nieuwe boek Bieguni (uitgever 

Wydawnictwo Literackie) dat najaar 

2007 in Polen is uitgekomen. Saskia 

de Coster was de tweede Vlaamse 

auteur die in de Schrijversresidentie 

werd ontvangen. Zij werkte in Amsterdam 

twee maanden lang aan haar 

roman Held. Het werk verscheen in 

september bij uitgeverij Prometheus 

en werd genomineerd voor de BNG 

Nieuwe Literatuur Prijs. Tijdens de 

zomerstop werd het appartement 

twee weken verhuurd aan dansers en 

choreografen die in het kader van het 

Juli Dans festival in Amsterdam verbleven 

en in augustus maakte Etienne 

van Heerden gebruik van de relatieve 

zomerrust om zich in Amsterdam op 

zijn literaire werk te concentreren 

en onderzoek te doen in de universiteitsbibliotheek. 

Bij zijn uitgever in 

Zuid-Afrika ligt nu een manuscript 

klaar dat niet alleen in Amsterdam tot 

stand is gekomen maar ook door de 

stad is geïnspireerd. Na Sudeep Sen 

verbleef Witi Ihimaera aan het Spui, 

een Maori auteur uit Nieuw-Zeeland 

die internationaal bekendheid geniet 

vanwege de verfi lming van zijn boek 

The Whale Rider. Hij was vijf maanden 

in Nederland te gast om aan het Binger 

Filmlab het Script Development 

programma te volgen. Zijn roman The 

Matriarch (Reed New Zealand) heeft 

hij hier bewerkt tot een fi lmscript. 

De première is gepland in 2009 in 

Amsterdam. 

Op de tweede locatie aan de 

Gelderse kade, een appartement dat 

–53–

door de UvA ter beschikking wordt 

gesteld, verbleven respectievelijk 

Lilian Faschinger uit Oostenrijk en 

Marlene van Niekerk uit Zuid-Afrika. 

Van Niekerk was door de Universiteit 

Utrecht uitgenodigd om in de winter 

van 2007-2008 drie maanden de 

Africa Chair te bekleden. Van Niekerk 

verzorgde een vol programma met 

lezingen, colleges en optredens in 

het hele land, onder meer tijdens de 

Literaire Vertaaldagen in Utrecht. 

Het Writer-in-residence programma 

wordt gesubsidieerd door de Ministeries 

van OCW en Buitenlandse 

Zaken, Stichting LIRA, het Peter Paul 

Peterich Fonds en het R.O. van 

Gennep Fonds (beide beheerd door 

het Prins Bernhard Cultuurfonds), 

De Nederlandsche Bank en de gemeente 

Amsterdam. Vanaf 2009 

brengen de letterenfondsen het 

residentieprogram ma onder in het 

reguliere beleid. Er zal echter nog 

wel fi nanciële ondersteuning worden 

gevraagd aan de stad Amsterdam en 

mogelijk andere fondsen. 

MONTRÉAL-AMSTERDAM 

Na zes jaar van vruchtbare samenwerking 

met de partners in Québec is 

in goed overleg een einde gekomen 

aan het uitwisselingsverband tussen 

Amsterdam en Montréal; 2007 was 

het laatste jaar waarin een Canadese 

schrijver in het Vertalershuis verbleef 

en een Nederlandse auteur aan het 

Square Saint-Louis. De Québecois 

dichter Jean-Eric Riopel, schrijver en 

journalist Chris Keulemans en auteur 

Kader Abdolah sloten de rijen. 

Keulemans was in Montréal te gast 

–54– 

op de jaarlijkse «Rencontre québécoise 

internationale des écrivains» 

en Abdolah vervulde een belangrijke 

rol op het Blue Metropolis Festival. 

Het (literaire) leven in Montréal werd 

bovendien vier weken lang het decor 

van zijn Mirza-columns in de Volkskrant. 

Alle gastschrijvers hebben in de 

afgelopen jaren een goede transatlantische 

indruk opgedaan en er 

zijn blijvende contacten ontstaan met 

auteurs, organisaties en festivals. 

In oktober ontving het Fonds bezoek 

uit Canada: Louis Jolicoeur, hoogleraar 

Vertalen aan de Universit de 

Laval, had van overheidswege de 

opdracht gekregen uit te zoeken 

hoe het letterenbeleid in Nederland 

en België wordt vormgegeven. Het 

Fonds heeft zijn bezoek voorbereid 

door afspraken te maken met alle 

partners, zoals het NLPVF, het Vertalershuis 

en het Expertisecentrum 

Literair Vertalen. Inmiddels heeft 

Jolicoeur zijn rapport met aanbevelingen, 

geïnspireerd op de Nederlandse 

aanpak, verstuurd aan het Ministerie 

van Cultuur in Québec. 

BANFF INTERNATIONAL LITERARY 

TRANSLATION CENTRE 

Het Fonds voor de Letteren biedt in 

samenwerking met het Banff Centre 

jaarlijks een literair vertaler Engels of 

Frans de mogelijkheid om drie weken 

in het Banff International Literary 

Translation Centre te verblijven. Het 

dorp Banff is prachtig gelegen aan de 

voet van de Canadese Rocky Mountains. 

Het culturele centrum aldaar 

biedt onderdak aan kunstenaars van 

over heel de wereld uit diverse disci-

plines. Het Literary Translation Centre, 

onderdeel van het Banff Centre, wil 

vertalers van Canadese literatuur in 

staat stellen om, bij voorkeur samen 

met hun auteur, aan de vertaling te 

werken. Annelies Jorna nam in 2007 

deel aan het programma in Canada. 

Tijdens haar verblijf voltooide ze de 

vertaling van het jeugdboek Chanda’s 

secrets van Allan Stratton en was er 

volop gelegenheid om internationale 

collega’s te ontmoeten en deel te nemen 

aan symposia en workshops. 

NEDERLANDS INSTITUUT 

IN ATHENE 

Voor het derde jaar op rij konden 

schrijvers en vertalers twee tot vier 

weken met een beurs in Athene 

verblijven. Het Nederlands Instituut 

in Athene is gevestigd op honderd 

meter van de Akropolis en beschikt 

over een bibliotheek die speciaal is 

gericht op historie en archeologie. 

Het Fonds heeft per jaar twaalf weken 

de beschikking over de Van Hasselt 

kamer. Dichters Henk van der Waal 

en Erik Lindner reisden beiden in het 

najaar af naar Griekenland. 

VERBLIJVEN IN VOLLEZELE EN 

BRUSSEL 

De samenwerking met de Vlaamse 

literaire organisatie Het Beschrijf werd 

in 2007 gecontinueerd, waardoor er 

twee verblijven in België beschikbaar 

waren voor Nederlandse schrijvers. 

Eén op het platteland en één in de 

stad. Villa Hellebosch te Vollezele, op 

twintig kilometer van Brussel, dateert 

uit de jaren dertig en bevindt zich 

midden in een natuurgebied. Lucette 

ter Borg verbleef hier een maand om 

aan haar tweede roman De Violiste te 

werken, een vervolg op haar debuut 

Het cadeau uit Berlijn. Marja Pruis 

koos voor een verblijf in het hart van 

Brussel, waar een appartement ter 

beschikking staat in het literatuurhuis 

Passa Porta. Ze werkte er aan haar 

nieuwe roman die naar verwachting 

voorjaar 2008 zal verschijnen. 

NETHERLANDS INSTITUTE FOR AD- 

VANCED STUDY IN THE HUMANITIES 

AND SOCIAL SCIENCES (NIAS) 

Het Fonds zette ook in 2007 in 

samenwerking met het NIAS het 

Writer-in-residence-programma 

voort. Dit programma voorziet in een 

verblijfsmogelijkheid voor een literair 

auteur in een academische setting. 

Elk academisch jaar is er een periode 

van vijf maanden gereserveerd 

voor een Nederlandstalig auteur en 

eenzelfde periode voor een auteur uit 

het buitenland. De Nederlands talige 

kandidaat wordt door het Fonds 

geselecteerd. Bij de selectie van de 

buitenlandse kandidaat speelt het 

Fonds in de regel slechts een bemiddelende 

rol; de uiteindelijke keuze valt 

onder de verantwoordelijkheid van 

het NIAS. 

Het Fonds doet telkens een beroep 

op de literaire uitgevers in Nederland 

waar het de selectie van auteurs betreft. 

Via mailings wordt de uitgevers 

gevraagd schrijvers te kandi deren 

voor deze positie. Begin februari 

2007 werd writer-in-residence 

Thomas Rosenboom (Querido) opgevolgd 

door Max Pam (Prometheus). 

Pam werkte aan het NIAS aan zijn 

boek over de moord op Theo van 

Gogh, dat naar verwachting septem- 

–55–

er 2008 zal verschijnen. Het werd 

een vruchtbaar verblijf waarin het 

archief dat hem ter beschikking was 

gesteld door de familie Van Gogh 

werd geordend en gerubriceerd, 

literatuurstudie plaatsvond en een 

groot aantal mensen werd geïnterviewd. 

Tegelijkertijd met Pam verbleef 

ook de Zuid-Afrikaanse schrijver 

Eben Venter voor een periode van 

vijf maanden aan het NIAS. Zijn debuutroman 

Foxtrot van die vleiseters 

(1993) verscheen in 2002 onder de 

titel Dans aan het einde van de dag 

bij uitgeverij Querido (vertaling Riet 

de Jong-Goossens). Eerder, in 1997, 

was bij Nijgh & Van Ditmar al Ek 

stamel ek sterwe in Nederlandse vertaling 

(eveneens door Riet de Jong- 

Goossens) uitgebracht. Venter werkte 

aan het NIAS aan een nieuwe roman 

met de werktitel princealbert. Ook 

gaf hij in deze periode lectures aan 

de Universiteit van Amsterdam en de 

Universiteit van Hassel. 

Max Pam werd in september opgevolgd 

door Jan van Aken die voor 

deze positie was voorgedragen door 

uitgeverij Querido. Van Aken werkte 

deze maanden aan de afronding van 

zijn boek Koning voor een dag dat 

begin 2008 verscheen en deed voorwerk 

voor diverse projecten, novellen, 

verhalen, een libretto en een toekomstige 

roman met de werktitel Sybilla. 

In oktober 2007 gaf hij een lezing 

met multimediale begeleiding over 

de dichter Hipponax en de Psogos, 

scheldpoëzie in de oudheid in De 

Brakke Grond te Amsterdam. 

–56– 

VIRTUEEL ATELIER/LITERATUUR OP 

HET SCHERM 

Sinds 2005 organiseert het Fonds 

voor de Letteren samen met De 

Waag, society voor oude en nieuwe 

media, het virtueel atelier: een 

proefproject waarbinnen dichters de 

mogelijkheid krijgen in samenwerking 

met een vormgever te onderzoeken 

wat nieuwe media voor hun werk 

kunnen betekenen. Via deze experimentele 

aanpak wil het Fonds met 

het veld antwoorden vinden op de 

vraag of de nieuwe media de literatuur 

veranderen en zo ja, hoe? 

Na de tweede editie van Poëzie op 

het scherm bleek dat ook essayisten 

en prozaschrijvers in de nieuwe media 

een verbreding van de mogelijkheden 

voor hun werk zagen. Daarom werd in 

2007 besloten ook hen de kans te 

geven een experimentele samenwerking 

aan te gaan met een nieuwe 

media-vormgever. De deelnemers 

aan deze derde editie waren Marcel 

Möring en Han Hoogerbrugge, 

Liesbeth Eugelink en Mirjam Reutelingsperger, 

Erik Lindner en Ruth Verraes 

en Jan Baeke en Alfred Marseille. 

Zij presenteerden op 9 mei 2007 voor 

het goedgevulde Theatrum Anatomicum 

in De Waag de resultaten van 

hun samenwerking. Aansluitend werden 

de werken besproken door een 

forum met Kiene Brillenburg Wurth 

(Universiteit Utrecht), Louis Stiller 

(hoofd redacteur Schrijven) en voorzitter 

Lex ter Braak (directeur Fonds 

BKVB). De hele avond was live via 

internettelevisie te volgen, de uitzending 

is terug te zien op www.killertv.nl 

De resultaten van deze derde editie 

zijn terug te vinden op:

www.fondsvoordeletteren.nl 

> Leestafel 

> Themawebsites 

> Poëzie op het scherm 

> Literatuur en internet 

Van 4 t/m 6 juli 2007 werd aan de 

Universiteit Utrecht het internationale 

congres Re-Mediating Literature georganiseerd. 

Centraal stond de vraag 

hoe de opkomst van nieuwe media 

de idee en praktijk van literatuur 

veranderen en hebben veranderd én 

wat dit betekent voor de verhouding 

tussen literatuurwetenschappen en 

nieuwe media studies. 

Namens het Fonds verzorgde 

Hanneke Marttin een presentatie; ze 

ging daarbij in op het ontstaan van 

het project en introduceerde enkele 

werken uit de drie edities Poëzie op 

het scherm. Aansluitend gaf dichter 

en componist Rozalie Hirs een toelichting 

op het werk dat zij met Harm 

van den Dorpel in 2006 maakte en 

op hun samenwerking tijdens en na 

die editie van Poëzie op het scherm. 

Vervolgens besprak Yra van Dijk, 

docent-onderzoeker moderne Nederlandse 

letterkunde aan de Universiteit 

van Amsterdam, de bewegende gedichten 

van Tonnus Oosterhoff en de 

vraag of deze ‘gebeurende’ gedichten 

als een nieuwe vorm van poëzie 

kunnen worden beschouwd. 

In oktober verzorgde Louis Stiller 

(hoofdredacteur Schrijven) voor de 

digitale nieuwsbrief van het Fonds 

onder de titel ‘Digitale poëzie: het 

begin is er’ een terugblik op de 

drie eerdere edities van Poëzie op 

het scherm. Tegelijkertijd werd een 

oproep gedaan voor een nieuwe 

editie van Poëzie op het scherm, 

die in samenwerking met het Fonds 

Beeldende Kunsten, Vormgeving en 

Bouwkunst (Fonds BKVB) zal worden 

georganiseerd. 

–57–

Bij het opmaken van de balans noteerde 

Louis Stiller: ‘Drie kernideeën 

komen in alle pogingen tot digitale 

poëzie telkens terug. Het eerste is 

vanzelfsprekend ‘nonlineariteit’, het 

idee dat het scherm de lezer dwingt 

om keuzes te maken, in te grijpen, te 

klikken of te zappen. Daardoor bekijkt 

iedere lezer het aangebodene op zijn 

eigen tempo en wijze, en verdwijnt 

een algemene leeswijze, zoals die bij 

het papier – hoe wankel ook – nog 

wel werd aangenomen […] “Het gebeurt” 

is belangrijker dan “het is”.[…] 

Een tweede idee dat sterk met het 

voorgaande samenhangt is oneindigheid. 

Oosterhoff zet zijn gedichten in 

een oneindige loop, met de Poetry 

Compressor kun je oneindig de 

poëzie van Van Lieshout (of anderen) 

bestuderen en in ‘Stamboom’ is het 

einde van je leeswerk nooit in zicht. 

[…] Het derde en laatste kernidee 

is de verbinding. Door een digitaal 

gedicht op internet te zetten, verbind 

je het vrijwel automatisch met de 

wereld, met lezers, met andere 

poëzie. Wat in de papieren poëzie 

in het hoofd gebeurt – het tot klank 

brengen, vergelijken, interpreteren, 

verbinden – gebeurt bij internetpoëzie 

uitwendig, door middel van 

links, beweging, geluid. Deze ‘veruitwendiging’, 

zoals Dirk van Weelden 

het in zijn essay ‘Het gaat over ons’ 

noemt, brengt niet alleen het binnenwerk 

van de poëzie naar buiten, maar 

geeft ook andere mogelijkheden. […]’ 

Stiller concludeert dat digitale poëzie 

nog alle kanten uit kan; experimenten 

zijn er volop, een vaste richting ontbreekt. 

En ook ontbreekt de kritische 

omgeving waarin literaire experimen- 

–58– 

ten in dit nieuwe medium besproken 

kunnen worden. 

In 2007 zijn afspraken gemaakt met 

het Fonds BKVB voor de gezamenlijke 

organisatie van een vierde editie 

van ‘Poëzie op het scherm’ in het 

kader van Amsterdam Wereldboekenstad. 

Ook is samen met het Fonds BKVB in 

dit verslagjaar de kiem gelegd voor 

een website die als virtueel platform 

kan dienen voor nieuwe samenwerkingsverbanden 

tussen dichters, 

vormgevers en andere kunstenaars en 

voor discussies over (daar tot stand 

gekomen) e-literatuur. Deze website 

zal in 2008 worden gerealiseerd door 

Marcel van der Drift. 

EXPERTISECENTRUM LITERAIR 

VERTALEN 

Het Steunpunt Literair Vertalen gaat 

in de periode 2008-2012 verder onder 

de naam Expertisecentrum Literair 

Vertalen (ELV). Om ervoor te zorgen 

dat de activiteiten van het ELV goed 

aansluiten bij het Nederlandse en 

Vlaamse vertalingenbeleid, stelt het 

Fonds, samen met het Vlaams Fonds 

en het NLPVF, de prioriteiten in een 

programma vast. Deze instellingen 

vormen samen met hoofdfi nancier de 

Nederlandse Taalunie de beleidsraad 

van het ELV. Pieter Jan van der Veen 

heeft namens het Fonds zitting in de 

beleidsraad. 

De beleidsraad kwam in 2007 viermaal 

bijeen en behandelde daarin 

onder andere het actieplan 2007, 

begrotingen, de Grote Vertaaldag, 

mentoraatsprogramma’s en het 

opzetten van studiemiddagen. Ook

werd er veel informatie uitgewisseld 

over lopende vertaalopleidingen of 

initiatieven daartoe en faciliteiten in 

binnen- en buitenland. 

Najaar 2007 gunde de Taalunie, na 

een openbare aanbesteding, het 

bestaande samenwerkingsverband 

van de Universiteit Utrecht en Lessius 

Hogeschool Antwerpen opnieuw de 

uitvoering van het ELV. Voor de 

periode 2008-2012 stelde de Taalunie 

meer middelen beschikbaar – totaal 

1,2 miljoen euro in vijf jaar – onder 

meer om een cursusaanbod voor 

vertalers naar het Nederlands aan 

opleidingen Nederlands in het buitenland 

mogelijk te maken. 

Het expertisecentrum zal ook in 

2008-2012 zorg dragen voor opleiding 

en expertisebevordering van 

literair vertalers, zowel van vertalers 

naar als uit het Nederlands. Het 

centrum organiseert daartoe cursussen 

en workshops en biedt daarnaast 

deskundigheidsbevordering op maat. 

In de komende jaren zal sterker 

worden ingezet op de verspreiding 

van expertise in het opleiden van de 

literair vertalers onder opleidingen 

in binnen- en buitenland, op samenwerking 

met het vertalers- en uitgeversveld 

en op samenwerking tussen 

Nederlandse en Vlaamse vertalers. 

Voordat het centrum een programma 

opstelt zal het in 2008 een intensieve 

gespreksronde hebben met vertegenwoordigers 

van opleidingen en met 

organisaties van uitgevers en literair 

vertalers in binnen- en buitenland. 

Deskundigheidsbevordering 

literair vertalen 

In 2007 organiseerde het Expertisecentrum 

in samenwerking met het 

Fonds een masterclass voor vertalers 

Duits, Engels, Frans en Spaans. 

Deelnemers waren negentien talentvolle 

vertalers die al enig literair vertaalwerk 

op hun naam hadden staan 

en hun deskundigheid wilden vergroten. 

Zij kwamen uit het bestand van 

het Nederlands en Vlaams Fonds voor 

de Letteren en werden uitgenodigd 

door het Expertisecentrum. 

De groep kreeg een week lang een 

zeer intensief programma voorgeschoteld, 

dat door een reeks topvertalers 

werd verzorgd. Nieuw waren 

de sessies ‘live vertalen’ waarin een 

actueel en literair bijzonder vertaalproces 

werd geënsceneerd: twee 

uur lang konden de deelnemers mee 

kijken in het hoofd van een topvertaler. 

Ook werd aandacht besteed 

aan het redigeren van literaire teksten 

op het hoogst mogelijk niveau. Dat 

de masterclasses buitengewoon zijn 

gewaardeerd, bleek uit het gemiddelde 

rapportcijfer dat de deelnemers 

uitdeelden: een 8,8. 

De masterclasses werden gegeven 

door: Peter Bergsma, Henri Bloemen, 

Adri Boon, David Colmer, Jeanne 

Holierhoek, Onno Kosters, Christiane 

Kuby, Nelleke van Maaren, Monique 

Marneffe, Ton Naaijkens, Hans van 

Pinxteren, Diego Puls, Jo Radersma, 

Elly Schippers, Rudy van Schoonbeek, 

Maarten Steenmeijer, Rien Verhoef en 

Françoise Wuilmart. 

De deelnemende vertalers uit 

Vlaanderen en Nederland waren: 

Heijo Alting, Djamila Bekkour, Lidwien 

–59–

Biekmann, Otto Biersma, Paul Bruijn, 

Mechtild Claessens, Brigitte Coopmans, 

Kiki Coumans, Dennis Keesmaat, 

Kris Lauwerys, Mieke Maassen, 

Esther Ottens, Eugenie Schoolderman, 

Nina van Rossum, Arthur de 

Smet, Boukje Verheij, Trijne Vermunt, 

Annemarie Vlaming en Martine 

Woudt. 

Het succesvolle mentoraatsprogramma 

voor literair vertalers 

werd voortgezet. Veel ervaren vertalers 

blijken van harte bereid hun 

kennis en kunde in te zetten voor beginnende 

collega’s. Vertalers kunnen 

een gemotiveerd verzoek voor een 

mentoraat indienen bij het Expertisecentrum. 

Het ELV en de Fondsen 

toetsen vervolgens het verzoek. 

In 2007 konden negen nieuwe mentoraatsprojecten 

voor een vertaling 

naar het Nederlands met subsidie van 

het Expertisecentrum en het Fonds 

worden gestart: 

brontaal: Engels 

vertaler: Nico Groen 

mentor : Marijke Versluys 

titel: The Wild Places Robert 

Macfarlane 

brontaal: Engels 

vertaler: Janneke Zwart 

mentor : Wil Hansen 

titel: Avondlicht Edna O’Brien 

brontaal: Noors 

vertaler: Femmigje Andersen-Sijtsma 

mentor : Paula Stevens 

titel: Honningfellen Unni Lindell 

–60– 

brontaal: Zweeds 

vertaler: Lia van Strien 

mentor : Bertie van der Meij 

titel: Drottningens chirurg Agneta 

Pleijel 

brontaal: Duits 

vertaler: Jan Bert Kanon 

mentor : Jan Gielkens 

titel: Älter werden Silvia Bovensche 

brontaal: Arabisch 

vertaler: Caroline Roset 

mentor : Djûke Poppinga 

titel: Ghaayib Betool Khedairi 

brontaal: Turks 

vertaler: Hamide Dogan 

mentor : Hanneke van der Heijden 

titel: Haberci Cocuk Cinayetleri 

P. Magden 

brontaal: Deens 

vertaler: Tekke Terpstra 

mentor : Edith Koenders 

titel: Det andet dyr Ole Korneliussen 

brontaal: Zweeds 

vertaler: Jasper Popma 

mentor : Bertie van der Meij 

titel: Montecore. En unik tiger Jonas 

Hassen Khemiri 

Voor een overzicht van alle mentoraten 

kunt u terecht op de website van 

het Expertisecentrum: 

www.literairvertalen.org 

Begin 2008 zal het mentoraatsprogramma 

worden geëvalueerd. Het 

nieuwe beleidsplan van het Expertisecentrum 

voorziet in een uitbreiding 

en grotere diversiteit in ‘typen’

mentoraat, zodat meer maatwerk kan 

worden geleverd. Gezien de beperkte 

middelen zullen ook prioriteiten worden 

gesteld. 

VERTAALPLEIDOOI 

Voorjaar 2007 namen het NLPVF, 

het Vlaams Fonds, het ELV, de Nederlandse 

Taalunie en het Fonds het 

initiatief om in vervolg op het manifest 

De uitkijkpost van de literatuur 

een pleidooi te publiceren over het 

imago en positie van de literair 

vertaler en de noodzaak van een 

hoogwaardige vertaalopleiding in 

het Nederlandse taalgebied. Het 

Vertaalpleidooi zal worden aangeboden 

aan minister Plasterk van OCW 

op de Grote Vertaaldag, waaraan ook 

andere organisaties uit het letterenveld 

meewerken, op zaterdag 17 mei 

2008 in Amsterdam. 

NIJHOFFAVOND RIA VAN HENGEL 

De Nijhoffprijs 2007 werd toegekend 

aan Ria van Hengel voor haar vertalingen 

uit het Duits. 

Tot haar vertaaloeuvre behoren bijna 

alle werken van W.G. Sebald, De 

kinderen van de doden van Nobelprijswinnares 

Elfriede Jelinek, de volledige 

uitgave van de 200 sprookjes 

van de gebroeders Grimm (in 2006 

bekroond met de Zilveren Griffel) en 

vertalingen van Helmut Krausser, Herta 

Müller, Martin Walser, Jurek Becker, 

Grete Weil, Hermann Grab, Marlen 

Haushofer en van jeugdboeken van 

o.a. Janosch en Käte Recheis. 

Rondom de laureaat werd op 20 

november 2007 een feestelijke avond 

georganiseerd, die vanwege de 

overweldigende belangstelling van 

SPUI 25 naar de Vondelkerk werd 

verplaatst. Het werd een avond over 

literair vertalen mét literair vertalers 

van door Van Hengel bewonderde 

auteurs. Mari Alföldy (o.a. Sandor 

Marai), Maartje de Kort (o.a. Saramago), 

Kees Mercks (o.a. Hrabal), 

Hilde Pach (o.a. Amos Oz) en Rita 

Verschuur (o.a. Astrid Lindgren) lazen 

een eigen vertaling voor en vertelden 

over de specifi eke problemen waarvoor 

de auteur en tekst de vertaler 

stelden. Ria van Hengel zelf besprak 

verschillende varianten van de vertaling 

van Michael Kohlhaas van 

Heinrich von Kleist, waaraan ze op dat 

moment werkte. Désirée Schyns hield 

een korte introductie. Het trio Nicole 

van Bruggen (klarinet), Bas van 

Hengel (cello) en Anneke Veenhoff 

(fortepiano) bracht muziek van Anton 

Eberl, Mozart en Beethoven. 

De avond werd georganiseerd en 

gefi nancierd door het Fonds voor 

de Letteren, het NLPVF en het Prins 

Bernhard Cultuurfonds met organisatorische 

medewerking van SPUI 25. 

LITERAIRE VERTAALDAGEN 

Op 14 en 15 december 2007 vonden 

te Utrecht de negende Literaire Vertaaldagen 

plaats. 

De symposiumdag was ditmaal gewijd 

aan het thema ‘Vreemde in eigen 

taal’ – hoe is het om als vertaler voor 

een uitgever te werken die weliswaar 

in je eigen taal publiceert, maar in een 

ander land gevestigd is. 

Diego Puls sprak over zijn werk als 

Argentijns vertaler voor Spaanse uitgeverijen 

en stelde dat een ‘neutrale’ 

vertaling een illusie is: er zijn 19 landen 

waar Spaans wordt gesproken en 

–61–

ook binnen Spanje zelf is de verscheidenheid 

groot, dus een vertaler moet 

hoe dan ook kiezen. Sam Garrett 

ging in op zijn werk als Amerikaans 

vertaler voor Britse uitgeverijen en 

beklemtoonde de belangrijke rol van 

een goede redacteur. Er is nog altijd 

een ‘transatlantische apartheid’ – in 

de perceptie van goed en fout, van 

wenselijk en onwenselijk, qua spelling, 

grammatica en woordenschat. 

De ochtendsessie werd afgesloten 

door Frans Denissen, die als Vlaams 

vertaler sinds jaar en dag werkzaam is 

voor Nederlandse uitgevers. Zijn devies 

voor Vlaamse vertalers was: hard 

werken aan je vermogen je taal ‘af te 

roomsen’ en te ‘verprotestanten’. Hij 

pleitte onder meer voor mentoraten 

door en duovertalingen met Nederlanders. 

Na de lunch sprak Rokus Hofstede 

over Vlaams-Nederlandse vertaalkwesties. 

Als Nederlands vertaler 

woonachtig te Gent wees hij met 

nadruk op de schoonheid en poëzie 

die het Vlaamse vocabulaire het 

Nederlands te bieden heeft. Nadien 

volgde een rondetafeldiscussie tussen 

sprekers en publiek onder leiding van 

Rien Verhoef. 

Met een lezing van de Zuid-Afrikaanse 

auteur Marlene van Niekerk over haar 

ervaringen met vertaald worden en 

vertalen (die maart 2008 in Filter 

wordt gepubliceerd), en de uitreiking 

van de NLPVF Vertalersprijs en de 

Fonds voor de Letteren-vertaalprijzen 

werd de symposiumdag afgesloten. 

De tweede dag werd zoals gewoonlijk 

gevuld door workshops in de diverse 

talen. Als speciale workshop werd 

deze keer Nederlands-Russisch en 

–62– 

Russisch-Nederlands gegeven. 

In de begeleidingscommissie van de 

Literaire Vertaaldagen zijn naast het 

Fonds, de Lessius Hogeschool 

(Antwerpen), stichting LIRA, het 

NLPVF, de Universiteit Utrecht, het 

VFL en de VvL vertegenwoordigd. 

De praktische organisatie is in handen 

van het Vertalershuis/ NLPVF, met 

facilitaire medewerking van de 

Universiteit Utrecht. 

Voor het Fonds voor de Letteren 

had Petra Schoenmaker zitting in 

het organisatiecomité 2007. 

DE FONDS VOOR DE LETTEREN- 

VERTAALPRIJZEN 

Het bestuur besloot in 2005 tot het 

instellen van een tweetal jaarlijks toe 

te kennen vertaalprijzen voor literair 

vertalers die zich zowel onderscheiden 

door de hoge kwaliteit van hun 

vertaaloeuvre als door hun inzet als 

ambassadeur voor een bepaald taalgebied 

of genre en/of het literair vertalen 

in het algemeen. Criteria daarbij 

zijn: de mate van eigen initiatief van 

de vertaler bij het toegankelijk maken 

van on bekende teksten; de creativiteit 

van de vertaler bij het oplossen 

van vertaalproblemen; het literaire 

en culturele belang van de vertaalde 

werken en de eventuele stimulerende 

activiteiten van de vertaler op het 

terrein van het literair vertalen in het 

algemeen, d.w.z. activiteiten die hebben 

bijgedragen tot de professionalisering 

en het maatschappelijk aanzien 

van het vak van literair vertaler. 

Uit het gebruikersonderzoek dat 

het Fonds in 2007 hield onder bij 

haar bekende schrijvers, vertalers en 

uitgevers, bleek dat de vertaalprijzen

na twee jaar al in brede kring gekend 

zijn. Van het scala aan programma’s 

dat het Fonds organiseert behoren 

de vertaalprijzen – samen met de 

mogelijkheden om te verblijven in het 

buitenland – onder alle geënquêteerden 

tot de hoogstgewaardeerde. 

De jury van de Fonds voor de Letteren-vertaalprijzen 

2007 bestond uit 

Ike Cialona, Arthur Langeveld (voorzitter) 

en Jan Pieter van der Sterre. 

De jury heeft unaniem gekozen voor 

Wilfred Oranje, als ambassadeur en 

vertaler van vele klassieke Duitstalige 

teksten en voor Hilde Pach, die al 

ruim twintig jaar hedendaagse 

Hebreeuwse literatuur voor de Nederlandse 

lezers ontsluit. 

De prijzen werden op 14 december 

2007 uitgereikt tijdens de Literaire 

Vertaaldagen in Utrecht. 

Hilde Pach (*1957) ontsluit al meer 

dan twintig jaar hedendaagse 

Hebreeuwse literatuur voor de 

Nederlandse lezers. Amos Oz en 

David Grossman, twee van de grootste 

schrijvers van Israël, vormen de 

kern van haar vertaaloeuvre. Zo vertaalde 

ze recent van Amos Oz Verzen 

van het leven en de dood (2007), 

Plotseling diep in het woud: sprookje 

(2006) en zijn grote (autobiografi - 

sche) roman Een verhaal van liefde 

en duisternis (2005; alledrie bij De 

Bezige Bij). Eind 2007 bracht uitgeverij 

Cossee nog een herdruk van 

David Grossmans roman Zie: liefde, 

samen met De ander van binnenuit 

kennen, een nieuwe vertaling van 

enkele essays van Grossman, waarin 

de verhouding tussen literatuur en 

werkelijkheid centraal staat. 

Pach paart een indrukwekkend taal- 

en vertaalvermogen aan een enorme 

inzet waar het ‘haar’ literatuur en 

taalgebied betreft. Als promovendus 

bij de Leerstoelgroep Hebreeuws, 

Aramees en Joodse Studies van de 

UvA werkt ze momenteel aan een 

proefschrift over de Jiddisje krant ‘de 

Koeranten’ (Amsterdam, 1686-1687). 

Daarnaast is ze docent bij het Joods 

Educatief Centrum Crescas, redacteur 

van het Jiddisj-Nederlandse literaire 

tijdschrift Grine medine en recensent 

van NRC Handelsblad. In 2006 was 

ze als docent betrokken bij de door 

het Steunpunt Literair Vertalen georganiseerde 

intensieve cursus voor 

beginnende vertalers. Ook is ze zes 

jaar lang secretaris van het bestuur 

van de Vereniging van Letterkundigen 

geweest, waar ze zich duchtig weerde 

in de discussie over de vaste boekenprijs. 

–63–

Wilfred Oranje (*1951) vertaalt uit het 

Duits zowel fi ctie als literaire nonfi 

ctie. Zijn veelzijdige vertaaloeuvre 

bevat klassieke teksten van Goethe, 

Heine en Schiller, de Verzamelde werken 

van Freud, romans van Joseph 

Roth en fi losofi sch werk van Ludwig 

Wittgenstein en Nietzsche. Eind 2007 

verscheen de door Oranje zelf herziene 

vertaling van Theodor Fontane 

Stechlin in de Duitse Bibliotheek van 

Uitgeverij Atlas. Oranje is samen met 

vertaler-redacteur Elly Schippers en 

germanist Theo Kramer verantwoordelijk 

voor de samenstelling van deze 

Duitse Bibliotheek. 

De jury noemde zijn vertaling van 

Schillers De Opstand der Nederlanden 

ronduit magistraal. ‘Zonder de tekst 

te vereenvoudigen, te moderniseren 

of anderszins aan te passen is hij tot 

een verta ling gekomen die je bijna 

niet weg kan leggen: prachtig Nederlands, 

klassiek, maar niet hinderlijk 

ouderwets.’ In een lezing op de 

Literaire Vertaaldagen 2005 stelde 

Oranje dat er niet of nauwelijks verschil 

bestaat tussen het vertalen van 

literaire fi ctie of non-fi ctie. Relevant is 

slechts de vraag, zo concludeerde hij, 

‘of de auteur goed of slecht schrijft. 

–64– 

Een vertaler is een van de eersten 

om te merken dat er in de te vertalen 

tekst iets hapert. [...] Vertalers 

zouden de moed moeten opbrengen 

om tegen hun uitgever te zeggen: 

“Waarde uitgever, dit is een slecht 

geschreven boek, dat nooit in vertaling 

mag uitkomen.”’ De hoge kwaliteit 

van het vertaaloeuvre van Wilfred 

Oranje vervult ook in dit opzicht een 

voorbeeldfunctie. 

Over de bekroning van Pach en 

Oranje werd in diverse media bericht. 

Zo besteedde onder andere Boekblad, 

Het Parool, een aantal regionale 

kranten en de websites van NRC 

Handelsblad en de Volkskrant aandacht 

aan de vertaalprijzen. De beide 

prijswinnaars werden tevens uitgebreid 

geïnterviewd door Orli Austen 

en Hanneke Marttin in de decembereditie 

van de digitale nieuwsbrief 

van het Fonds. Deze is, net als de 

jury rapporten, op de website van het 

Fonds te vinden.

5 

S 

Subsidies 2007 

–65–

W 

WERKBEURZEN SCHRIJVERS 

Een werkbeurs is een projectsubsidie, bestemd voor het schrijven van een nieuw Nederlands- 

of Friestalig literair werk, dat zal verschijnen bij een professionele uitgeverij en 

dat in de reguliere boekhandel verkrijgbaar zal zijn. Een werkbeurs bedraagt minimaal 

¤ 4.500,- en maximaal ¤ 68.000 per boek. Over het algemeen zal een auteur die een 

hoge werkbeurs ontvangt, gedurende enkele jaren aan het manuscript werken en de 

beurs over meerdere jaren verspreid opnemen. Bij het bepalen van de hoogte van de 

beurs wordt vooral gelet op de literaire kwaliteit van het eerder in boekvorm gepubliceerde 

werk. Daarbij ligt de nadruk op het recent verschenen werk. Daarnaast zijn de 

kwalitatieve ontwikkeling van het werk, het werkplan (inhoudelijke kwaliteit; geplande 

tijdsinvestering in verband met omvang en research), de mate van realisering van eerdere 

werkplannen en het publicatieritme van de auteur van belang. De regeling kent een 

inkomensgrens, die in 2007 ¤ 51.000,- bedroeg. De hieronder genoemde projecttitels zijn 

vaak nog slechts werktitels. 

–66–

AThomas 

van Aalten 

¤ 15.000 

voor het schrijven van de sleutelroman 

In het Niets –Crossing Border 

Books– 

Clark Accord 

¤ 7.500 

voor zijn eerste non-fi ctieboek voor 

de jeugd Suriname, de wereld in een 

notendop –Querido– 

Al Galidi 

¤ 25.000 en ¤ 20.000 

voor het schrijven van de roman 

Dorstige rivier en de poëziebundel 

Licht –Manteau/Meulenhoff– 

Yasmine Allas 

¤ 7.000 

voor het schrijven van de roman De 

staart van de hagedis –De Bezige Bij– 

Karin Amatmoekrim 

¤ 10.000 

voor haar derde roman Titus 

–Prometheus– 

BPeter Bak 

¤ 10.000 

voor zijn tweede roman De muts van 

Mussolini –Prometheus– 

Maria Barnas 

¤ 25.000 

voor haar derde dichtbundel 

–De Arbeiderspers– 



Kees Beekmans 

¤ 25.000 

voor zijn eerste roman Douar Zbil 

–Veen– 

Magne van den Berg 

¤ 7.500 

voor het avondvullend toneelstuk 

de lange nasleep van een korte 

mededeling –Theaterzaken Via 

Rudolphi– 

H.C. ten Berge 

¤ 35.000 

voor een poëziebundel 

–Athenaeum-Polak & Van Gennep– 

Marjan Berk 

¤ 5.000 

voor haar roman Vertigo –Atlas– 

Kees van Beijnum 

¤ 30.000 

voor zijn roman Paradiso 

–De Bezige Bij– 

Carli Biessels 

¤ 10.000 en ¤ 7.500 

voor de jeugdroman Oom Jo-tje en 

voor een kinderboek Het boek over 

naar de kapper gaan –Lannoo– 

–67–

Erik Bindervoet 

¤ 5.000 

voor zijn aandeel in de samen met 

Robbert-Jan Henkes te schrijven 

pseudo-autobiografi efi ctie Van Hier 

Tot Tokio –Nijgh & Van Ditmar – 

Arno Bohlmeijer 

¤ 7.500 

voor het jeugdboek Protest, het 

derde deel in de Minnie en Flo-reeks 

–Lannoo– 

–68– 

Oscar van den 

Boogaard 

¤ 20.000 

voor zijn roman Hotel 

Sylvia –De Bezige Bij– 

Alex Boogers 

¤ 15.000 

voor de verhalenbundel De dingen 

die ons overkomen –Podium– 

Graa Boomsma 

¤ 15.000 

voor de essaybundel over 

Amerikaanse literatuur Amok in 

Amerika –Nieuw Amsterdam– 

Hafi d Bouazza 

¤ 35.000 

voor de roman Alanna –Prometheus– 

Khalid Boudou 

¤ 10.000 

voor zijn derde roman Ik heet 

Sabrina en ik lieg nooit 

–Dutch Media Uitgevers– 

Fleur Bourgonje 

¤ 11.000 

voor haar vierde dichtbundel Karoo 


Anneke Brassinga 

¤ 40.000 

voor het schrijven van een roman, 

een synthese van poëzie en 

essayistiek –De Bezige Bij– 

Chrétien Breukers 

¤ 7.500 

voor de dichtbundel Tongebreek 

–De Weideblik– 

Jan Brokken 

¤ 36.000 

voor het literaire non-fi ctieboek 

De Baltische weg –Atlas– 

Tsead Bruinja 

¤ 20.000 

voor een Nederlandstalige dichtbundel 

–Cossee– 

C 

Marga Claus 

¤ 15.000 

voor een psychologische roman 

–Afûk– 

David Colmer 

¤ 10.000 

voor zijn tweede roman History on a 

Tourist Visa –Contact–

Saskia de Coster 

¤ 20.000 

voor haar vierde roman De ongelukkigste 


D 



Henri van Daele 

¤ 15.000 

voor het schrijven van het 

Groot Kaboutervoorleesboek 

–Davidsfonds– 

Peter Delpeut 

¤ 25.000 

voor het schrijven van het reisessay 

Pleidooi voor het treuzelen. Kleine 

fi losofi e van de vertraging 

–Augustus– 

Gerda Dendooven 

¤ 10.000 en ¤ 5.000 

voor het schrijven van de Bildungsroman 

voor kinderen Maria Roos 

–Querido– en de familievoorstelling 

Bill en Billy, twee cowboys 

Peter Drehmanns 

¤ 15.000 

voor de roman Kop noch staart 

–Contact– 

Lida Dykstra 

¤ 10.000 

voor een Friestalige, historische 

jeugdroman –Bornmeer– 

E 

Stephan Enter 

¤ 35.000 

voor de roman Nomaden 

–Van Oorschot– 

Ed Franck 

¤ 7.500 en ¤ 7.500 

voor het verhalende 

non-fi ctieboek voor de jeugd over de 

piraterij Leven onder het doodshoofd 

en voor het Shakespeare-project 

Shakespeare. De grote tragedies 

–Davidsfonds– 

Kester Freriks 

¤ 30.0000 

voor een boek met fi ctie & 

non-fi ctie De hoge vlucht 

van de valk –Athenaeum- 

Polak & Van Gennep– 

Carl Friedman 

¤ 10.000 

voor het herschrijven en voltooien 

van de roman De kus van een 

vreemde –Van Oorschot– 

G 

Eva Gerlach 

¤ 55.000 

voor haar poëziebundel Nu 


F 

–69–

–70– 

HJosse 

de Haan 

¤ 20.000 

voor de Friestalige roman Frou mei 

mandoline –Venus– 

Hans Hagen 

¤ 15.000 

voor een nieuw kinderboek over 

Jubelientje (doorlopend verhaal) 

–Querido– 

Said El Haji 

¤ 10.000 

voor zijn derde roman De Laatste 

Profeet –Prometheus– 

Micha Hamel 

¤ 15.000 

voor zijn derde dichtbundel Elitetroep 


Jacques Hamelink 

¤ 50.000 

voor een nieuw poëzieboek 

–Querido– 

Caroline Hanken 

¤ 15.000 

voor haar vierde historische 

non-fi ctieboek Door een Hollandse 

winter –Augustus– 

Kees ’t Hart 

¤ 15.000 

als bijdrage aan de roman De gek van 

Doorn –Querido– 

Hans den Hartog Jager 

¤ 30.000 

voor zijn derde roman –De Bezige Bij– 

Sanneke van Hassel 

¤ 15.000 

voor haar eerste, korte roman 


Veronica Hazelhoff 

¤ 25.000 

voor haar jeugdroman Moddermannen 

–Querido– 

Robbert-Jan Henkes 

¤ 5.000 

voor zijn aandeel in de samen met 

Erik Bindervoet te schrijven pseudoautobiografi 

efi ctie Van Hier Tot Tokio 

–Nijgh & Van Ditmar – 

Tsjêbbe Hettinga 

¤ 45.000 

voor een Friestalige dichtbundel 

–Friese Pers Boekerij– 

J. Heymans 

¤ 15.000 

voor het literair essay Horizon. Over 

Simeon ten Holt –Thomas Rap– 

Margriet Heymans 

¤ 15.000 

voor een boek met teksten, beeldverhalen 

en tekeningen, deels proza, 

deels graphic novel –Querido– 

Ingmar Heytze 

¤ 20.000 

voor zijn poëziebundel Niet inpakken 

–Podium–

Claire Hülsenbeck 

¤ 5.000 en ¤ 15.000 

voor een prentenboek met de werktitel 

Mees wint –De Fontein– en voor 

de jeugdroman Charlie, Pip en Dylan 

–Lannoo– 

Enver Husicic 

¤ 7.500 

voor de (jongeren)theatertekst Voor 

Volk en Vaderland –Growing Up in 

Public– 

Arjan Hut 

¤ 10.000 

voor zijn derde Friestalige dichtbundel 

Tin –Utjouwerij Fryslân– 


J 

Hanneke de Jong 

¤ 10.000 en ¤ 7.500 

voor het Nederlandstalig jeugdboek 

13 dagen –Uitgeverij Ger Guijs– 

en voor het Friestalige kinderboek 

Under de wûnderbeam –Koperative 

Utjowerij– 

Saskia de Jong 

¤ 15.000 en ¤ 7.500 

voor haar derde poëziebundel Abecedarium 

–Prometheus– en voor haar 

eerste kinderboek, de dichtbundel 

De deugende cirkel –De Harmonie– 

Atte Jongstra 

¤ 55.000 

voor zijn roman Dansen op ijs 



Lieve Joris 

¤ 30.000 

voor een nieuw non-fi ctieboek over 

Oost-Congo –Augustus– 

K 

Joke van der Kamp 

¤ 7.500 

voor het voorleesboek 

Het derde boek van Pelle 

–Querido– 

Marie Kessels 

¤ 45.000 

voor een roman –De Bezige Bij– 

Martijn Knol 

¤ 10.000 

voor zijn derde roman Alles kan 

kapot –Meulenhoff– 

Anton van der Kolk 

¤ 12.500 en ¤ 7.500 

voor een jeugdboek binnen het 

Slash-project –Querido– en voor een 

kinderboek –Van Goor– 

Geert van der Kolk 

¤ 30.000 

voor de verhalenbundel Caraïbische 

verhalen –Nieuw Amsterdam– 

Dirk Ayelt Kooiman 

¤ 30.000 

voor de verhalenbundel Het geheim 

van Carmen –De Harmonie– 

–71–

–72– 

Bart Koubaa 

¤ 15.000 

voor de roman 

De Kannibaal 

–Querido– 

Jacques Kruithof 

¤ 35.000 

voor een historische roman, deel 7 in 

de cyclus Vorige levens –Atlas– 

Frans Kuipers 

¤ 25.000 

voor de dichtbundel Witvraat –Atlas– 

Marco Kunst 

¤ 15.000 

voor zijn eerste roman voor volwassenen 

Last minute –Querido– 

LLiesbeth Lagemaat 

¤ 15.000 

voor haar derde dichtbundel Handlanger 

– het witte kind –Wereldbibliotheek– 

Astrid Lampe 

¤ 25.000 

voor een bundel met poëtische stills 

Donker gezoet –Querido– 

Herman Leenders 

¤ 15.000 

voor het prozaboek Standplaats 

Kanegem –De Arbeiderspers– 

Jona Lendering 

¤ 5.000 

voor het non-fi ctieboek Israël 

hersteld –Athenaeum-Polak & 

Van Gennep– 

Peter van Lier 

¤ 30.000 

voor de dichtbundel Gevleugelde 

woorden –Van Oorschot– 

Bart van Lierde 

¤ 10.000 

voor de roman 160 kilo –Nieuw 

Amsterdam– 

Ted van Lieshout 

¤ 20.000 

voor de dichtbundel Sonnetten 

–Leopold– 

Tomas Lieske 

¤ 30.000 

voor een novelle 

–Querido– 

Benny Lindelauf 

¤ 10.000 

voor het kinderboek Door en door 

winter –Querido– 

Joke Linders 

¤ 10.000 

voor een vie romancée van Aagje 

Wesselingh Weg van de laan 

–Querido– 

Stijn van der Loo 

¤ 25.000 

voor zijn derde roman Broers 

–Querido– 

Jan van Loy 

¤ 30.000 

voor zijn derde roman –Nieuw 

Amsterdam–

MNicolaas 

Matsier 

¤ 10.000 

voor het voltooien van het nonfi 

ctieboek Het verblufte oog 

(v/h Ogenschijn) –De Harmonie– 

Piet Meeuse 

¤ 25.000 

voor het schrijven van Het Boek van 

de wind –Lemniscaat– 

Geerten Meijsing 

¤ 35.000 

voor de roman Siciliaanse Vespers 

–Balans– 

Willem Melchior 

¤ 35.000 

voor een roman –Atlas– 

Jan van Mersbergen 

¤ 25.000 

voor zijn vijfde roman Zwarte herder 

–Cossee– 

K. Michel 

¤ 40.000 

voor zijn vijfde dichtbundel Dwars 


Peter Middendorp 

¤ 10.000 

voor zijn derde roman –Prometheus– 

Edzard Mik 

¤ 30.000 

voor een nieuwe roman Liefde in 

tijden van regenval –Contact– 



Hanz Mirck 

¤ 7.500 

voor zijn derde dichtbundel 


Nicolien Mizee 

¤ 15.000 

voor haar vierde roman Een goed 

brandneteljaar –Nijgh & Van Ditmar– 

N 

Tom Naegels 

¤ 7.500 

voor het voltooien van de roman 

Beleg –Manteau– 

Selma Noort 

¤ 7.500 

voor het zevende deel in de reeks 

over Sil, Geerten en Mare –Leopold– 

Annel de Noré 

¤ 7.500 

voor de verhalenbundel Vlees en 

bloed –In de Knipscheer– 

Rashid Novaire 

¤ 25.000 


Boekdelen –De Geus– 

–73–

PHanneke Paauwe 

¤ 5.000 

voor de familievoorstelling Miss 

Moskou en de Potloodmoordenaar 

–Villanella– 

–74– 

Auck Peanstra 

¤ 7.500 

voor het Friestalig jeugdboek 

Grapkemakkers –Afûk– 

Yves Petry 

¤ 40.000 

voor zijn vijfde roman Eet hiervan gij 

allen –De Bezige Bij– 

Margryt Poortstra 

¤ 25.000 

voor een nieuwe roman –Utjouwerij 

Frysk en Frij– 

Anne Provoost 

¤ 35.000 

voor haar tweede roman voor volwassenen 

Een goede moeder –Querido– 

R 

Jannie Regnerus 

¤ 15.000 en ¤ 10.000 

voor een literair non-fi ctieboek over 

haar verblijf in China en voor het 

schrijven van haar eerste roman 

The end –Wereldbibliotheek– 

Wanda Reisel 

¤ 35.000 

voor het schrijven van de 

roman Nacht over Westwoud 

–Querido– 

David Van Reybrouck 

¤ 50.000 

voor een omvangrijk non-fi ctiewerk 

Congo: een mogelijke geschiedenis 

–Meulenhoff/Manteau– 

Trudi Rijks 

¤ 20.000 

voor haar derde roman Zondebok 

–Contact– 

Ton Rozeman 

¤ 25.000 

voor zijn tweede roman Een meisje 

nog maar –Nieuw Amsterdam– 

Kees Ruys 

¤ 35.000 

voor het vierde en voorlaatste deel 

van zijn literaire non-fi ctiereeks 

De dodeneilanden –Atlas– 

S 

Elmer Schönberger 

¤ 25.000 

voor de roman Vuursteen’s vleugels 

–Meulenhoff– 

Elske Schotanus 

¤ 10.000 

voor de Friestalige, historische 

jeugdroman Jonges fan Sleat 

–Utjouwerij Fryslân–

Vamba Sherif 

¤ 15.000 

voor zijn vierde roman De zwarte 

Napoleon –De Geus– 

Annemarie Slotboom 

¤ 10.000 

voor haar eerste roman De hondvis 

–De Geus– 

Albertina Soepboer 

¤ 20.000 

voor de tweetalige dichtbundel (Fries 

en Nederlands) Sonnetten –Bornmeer 

& Contact– 

André Sollie 

¤ 10.000 

voor het prentenboek De zomerzot 

–Querido– 

F. Starik 

¤ 15.000 

voor de dichtbundel As dan wel 

Gebrek –Nieuw Amsterdam– 

Rosita Steenbeek 

¤ 10.000 en ¤ 10.000 

voor het literair non-fi ctieboek Terug 

in Rome en voor de historische roman 

Schildersbent Amersfoort Rome 


Marita de Sterck 

¤ 25.000 

voor de bundel literaire verhalen 

Bloei –Querido– 



Herman Stevens 

¤ 40.000 


De verloren zoon 


Karlijn Stoffels 

¤ 25.000 

voor de cross-overroman Dansende 

voeten –Querido– 

Chris de Stoop 

¤ 25.000 

voor een verhalend non-fi ctieboek 


T 

Hans Tentije 

¤ 40.000 

voor een gedichtenbundel 

–De Harmonie– 

Jeroen Theunissen 

¤ 25.000 en ¤ 15.000 

voor de roman Het paviljoen en voor 

de dichtbundel In de ruimte 

–Manteau/Meulenhoff– 

P.F. Thomése 

¤ 25.000 

voor het boek met 

ideeën, autobiografi eën 

en pamfl etten 

Nergensman 

–Contact– 

–75–

–76– 

Harm Tilstra 

¤ 10.000 

voor zijn derde jeugdroman Graven 

–Afi jn– 

UBetsy Udink 

¤ 10.000 

voor een non-fi ctieboek over 

Koerdistan –Augustus– 

W 

Kamiel Vanhole 

¤ 15.000 en ¤ 25.000 

voor een reisverhalenbundel Mijn 

doolhof en voor een verhalenbundel 

In de bedoomde spiegel –Atlas– 

Tjibbe Veldkamp 

¤ 15.000 

voor de jeugdroman Illegaal 

Pauline van de Ven 

¤ 25.000 

voor haar roman Lily, het afsluitende 

deel in een tweeluik over de familie 

Dumont –Ad. Donker– 

Edward van de Vendel 

¤ 15.000 en ¤ 20.000 

voor de kinderpoëziebundel 

De groeten van Superguppie en voor 

de jeugdroman De gelukvinder, 

deel één in de Slash-reeks –Querido– 

Kathleen Vereecken 

¤ 20.000 

voor de historische jeugdroman 

Vondeling –Querido – 

Kees Verheul 

¤ 30.000 

voor het derde deel in de reeks 

romans over De Tutcheffs Mensen 

zonder kinderen –Van Oorschot– 

Arjan Visser 

¤ 25.000 

voor zijn derde (brieven)roman 

Paganinipark –Augustus– 

Carolijn Visser 

¤ 25.000 

voor een roman 

–Augustus–

V Z 

Hans van de Waarsenburg 

¤ 10.000 

voor de gedichtenbundel 

Altijd durend vrouwendroef 

–Wereldbibliotheek– 

Cornelis van der Wal 

¤ 15.000 

voor een Friestalige dichtbundel 

–Bornmeer– 

Herman van de Wijdeven 

¤ 10.000 en ¤ 10.000 

voor de toneeltekst Vloed –Zeeland 

Nazomerfestival– en voor een tweede 

toneelstuk Faar –Het Gevolg– 

Jan Wijnen 

¤ 25.000 

voor zijn eerste roman Nooit meer 

huilen –Nieuw Amsterdam– 

Harmen Wind 

¤ 15.000 en ¤ 15.000 

voor de roman Het talent 

–De Arbeiderspers– en voor een 

Friestalige verhalen/fabelbundel, 

werktitel Lek en brek –Utjouwerij 

Fryslân– 



Koos van Zomeren 

¤ 35.000 

voor de roman Die stad, dat jaar 


Joost Zwagerman 

¤ 25.000 en ¤ 25.000 

voor de essaybundel Ankerplaatsen 

en voor de poëziebundel De inwendige 

mens –De Arbeiderspers– 

Floortje Zwigtman 

¤ 30.000 

voor de jeugdroman Spiegeljongen 

–De Fontein– 

–77–

B SJurriaan Benschop 

¤ 10.000 

voor het non-fi ctieboek Berlijn, 

portret van een kunststad op 

STIMULERINGSBEURZEN SCHRIJVERS 

basis van zijn debuut De berg van 

Cézanne –Athenaeum-Polak & Van 

Gennep– 

Een stimuleringsbeurs is bestemd voor recent 

gedebuteerde schrijvers. Het betreft een gezamenlijke 

regeling van het Nederlands en Vlaams Fonds 

voor de Letteren. De fondsen beogen met deze 

regeling talentvolle beginnende schrijvers te stimuleren 

in hun literaire werk: met een stimuleringsbeurs 

kan een tweede boek gerealiseerd worden. 

De beurs kan éénmaal worden aangevraagd. Een 

stimuleringsbeurs bedraagt minimaal ¤ 3.500 en 

maximaal ¤ 10.000. 

–78– 

Thomas Blondeau 

¤ 7.500 

voor de roman Naar het leven op 

basis van zijn debuut eX –De Bezige 

Bij– 

Wil Boesten 

¤ 7.500 

voor de roman Mondo of de schitterende 

onrust/Schaduwgesprek 

op basis van zijn debuut Spilziek 


Machteld Bouma 

¤ 5.000 

voor de roman Losers op basis van 

haar debuut pur –Artemis & Co– 

D 

Rik Delhaas 

¤ 7.500 

voor zijn non-fi ctieboek De hypersteden 

van de derde wereld op 

basis van zijn debuut De president, 

de hyena en de kleine hagedis 

–Contact– 

Hélène Gelèns 

¤ 5.000 

Gvoor haar dichtbundel Uit het lijfledige 

–Cossee– op basis van haar 

debuut Niet beginnen bij het hoofd 

–Uitgeverij 521–

L 

JStipo 

Jeleç 

¤ 5.000 

voor zijn roman Het geslacht Jeruzalem 

–Prometheus– op basis van zijn 

debuut Als jij kon kruipen in mijn 

huid –Vassallucci– 

Bart van Loo 

¤ 5.000 

voor zijn non-fi ctieboek Eros in het 

land van de letteren op basis van zijn 

debuut Parijs retour –Meulenhoff/ 

Manteau– 

Piet de Loof 

¤ 5.000 

voor zijn jeugdroman De schoonheid 

van Clara op basis van zijn debuut De 

cello van mevrouw Rozas –Abimo– 

Truus Matti 

M¤ 7.500 

voor haar jeugdroman Luie ogen op 

basis van haar debuut Vertrektijd 

–Lemniscaat– 

Nicole Montagne 

¤ 10.000 

voor haar autobiografi sche roman op 

basis van haar debuut De neef van 

Delvaux –Vantilt– 

Rebecca Noldus 

N¤ 5.000 

voor haar jeugdroman Het offer op 

basis van haar debuut Zeekoorts 

–Van Holkema & Warendorff– 


STIMULERINGSBEURZEN SCHRIJVERS 

P 

Esther Naomi Perquin 

¤ 10.000 

voor haar dichtbundel Bevroren 

vliegverkeer op basis van haar 

debuut Servetten halfstok 

–Van Oorschot– 

T 

Willem Thies 

¤ 5.000 

voor zijn dichtbundel Daar klapwiekt 

een kind –Podium– op basis van zijn 

debuut Toendra –Uitgeverij 521– 

Klaas Tindemans 

¤ 7.500 

voor zijn theaterstuk Burcht –De 

Roovers Splen v.z.w.– op basis van zijn 

debuut Bulger –BRONKS– 

W 

Christiaan Weijts 

¤ 10.000 

voor zijn roman Via Cappello 23 op 

basis van zijn debuut Art. 285b 


Het Nederlandse Fonds voor de 

Letteren kende nog een stimuleringsbeurs 

toe aan de Friese auteur 

Machiel Braaksma 

¤ 5.000 

voor zijn kinderboek Moaie ferhalen 

op basis van zijn debuut Oeral binne 

bisten! –Bornmeer– 

–79–


–80– 

Oostenrijk is een moeilijk vaderland voor een schrijver – en mis schien nog 

meer voor een schrijfster. Men heeft de mogelijkheid er te blij ven, maar 

dan moet men er wel rekening mee houden zich vaak behoorlijk vreemd 

en geïsoleerd te voelen. Of men kan er weggaan, zoals zo vele schrijvers 

doen; in het buitenland is vreemd zijn minder pijnlijk, daar is het een 

natuurlijke toestand. In Die Welt von Gestern (1941) schreef Stefan Zweig: 

‘Want het is zelfs minder erg te leven in ballingschap [...] dan alleen in het 

vaderland.’ 

Natuurlijk kan men de situatie ten tijde van Stefan Zweig niet ver gelijken 

met die van nu, maar het is een feit dat ik me in mijn eigen land nooit echt 

thuis heb gevoeld. Daar zijn verschillende redenen voor, waarop ik hier 

niet nader wil ingaan. In ieder geval probeer ik op enigszins constructieve 

wijze om te gaan met mijn gecompli ceerde verhouding met Oosten rijk. Ik 

woon in Wenen - voor een vrouw als ik de enige plaats in Oostenrijk waar 

men kan bestaan - en als het me daar te benauwd wordt, wat met enige 

regelmaat het geval is, dan ga ik een tijdje naar het buitenland. 

‘Als de afstand tot je vaderland verandert, verandert ook de bin nenmaat.’ 

Ook een zin uit Die Welt von Gestern. Drie maanden gastau teur in 

Amsterdam zijn, vond ik daarom een buitenkansje. 

Lilian Faschinger verbleef eind 2007 als writer-in-residence in Amsterdam. 

Ze benutte haar verblijf om te werken aan een omvangrijke nieuwe roman die 

geënt is op de 34 cantos in Dante’s Inferno. Daarnaast werkte ze intensief 

samen met haar Nederlandse vertaalster Ingeborg Lesener en gaf ze lezingen 

aan de Universiteit van Amsterdam. In de Volkskrant van 9 februari 2008 

verscheen haar verslag ‘In Oostenrijk voel ik mij nooit echt thuis’, waaruit 

bovenstaand fragment is genomen. Vertaling Albert van Veghel.


PROJECTWERKBEURZEN VERTALERS 

PROJECTWERKBEURZEN 

VERTALERS 

PEen projectwerkbeurs is 

een projectsubsidie voor de 

totstandkoming van een 

vertaling van een literair werk 

in het Nederlands of Fries, 

dat wordt uitgegeven bij een 

professionele uitgeverij in 

een redelijke oplage en dat 

in de reguliere boekhandel 

verkrijgbaar is. 

–81–

AM.I. 

Alföldy 

¤ 5.000 

Vertaling uit het Hongaars 

K. Dosszié Imre Kertész 


Marijke Arijs 

¤ 3.750 

Vertaling uit het Frans 

Ni d’Eve ni d’Adam Amelie Nothomb 

–Manteau– 

Gerda Baardman 

B¤ 7.500, ¤ 5.000 en ¤ 1.875 

Vertaling uit het Engels 

The Yiddish Policemen’s Union 

Michael Chabon –Anthos–, The 

Scandal of the Season Sophie Gee 

–Prometheus– en Unconfessed Yvette 

Christiansë –Querido– 

Shulamith Bamberger 

¤ 8.750 

Vertaling uit het Hebreeuws 

Mot Hanazir Alon Hilu –Anthos– 

Margriet Berg 

¤ 3.125 

Vertaling uit het Russisch 

Gedichten Osip Mandelstam –Atlas– 

Peter Bergsma 

¤ 8.750 en ¤ 8.750 


Giving Offense, Stranger Shores 

J.M. Coetzee –Cossee– en Diary of a 

Bad Year J.M. Coetzee –Cossee– 

–82– 

Michèle Bernard 

¤ 2.500 en ¤ 3.750 


Travels With a Donkey in the 

Cevennes Robert Louis Stevenson 

–Hoogland & Van Klaveren– en 

Foreskin’s Lament Shalom Auslander 


Lidwien Biekmann 

¤ 5.625 


Unconfessed Yvette Christiansë 

–Querido– 

Otto Biersma 

¤ 2.500 en ¤ 7.500 


The Hunters Claire Messud –Anthos– 

en Man Gone Down Michael Thomas 

–Anthos– 

Dineke Bijlsma 

¤ 6.250 


A Swift Pure Cry Siobhan Dowd 

–Van Gennep– 


¤ 1.875 en ¤ 2.500 


Mere Anarchy Woody Allen 

–De Bezige Bij– en Foreskin’s Lament 

Shalom Auslander –Meulenhoff– 

Femke Blekkingh-Muller 

¤ 6.250 en ¤ 6.250 

Vertaling uit het Zweeds 

Svenne Per Nilsson –Lemniscaat– en 

Expert pa att rodna Katarina von 

Bredow –Lemniscaat–

Ankie Blommesteijn 

¤ 8.750 


Resistance Owen Sheers –Anthos– 

Yond Boeke 

¤ 3.750 

Vertaling uit het Italiaans 

Storia della bruttezza Umberto Eco 


Anneke Bok 

¤ 8.750, ¤ 5.000, ¤ 1.250 en ¤ 3.750 


Memoir John McGahern –De Geus–, 

Can You Hear the Nightbird Call? 

Anita Rau Badami –De Geus–, A Long 

Winter Colm Tóibín –De Geus– en 

Falling Man Don DeLillo –Anthos– 

Adri Boon 

¤ 5.000 en ¤ 6.250 

Vertaling uit het Spaans 

Reconstruccion Antonio Orejudo 

–De Arbeiderspers– en Cuando 

la noche obliga Montero Glez 


Truus Boot 

¤ 3.750 en ¤ 2.500 


Du rêve pour les oufs Faïza Guene 

–Luitingh Sijthoff– en Sa passion 

Véronique Olmi –De Bezige Bij– 

Edu Borger 

¤ 7.500 


L’Élégance du hérisson Muriel 

Barbery –Prometheus– 



Floor Borsboom 

¤ 2.500 


A ses pieds Elisabeth Barillé 


Tjalling Bos 

¤ 2.500 en ¤ 5.000 


Lonesome Howl Steven Herrick 

–Lemniscaat– en Inventing Elliot 

Graham Gardner –Lemniscaat– 

Elly Bovée 

¤ 5.000 

Vertaling uit het Catalaans 

Un home de paraula Imma Monsó 

–Menken Kasander & Wigman 

Uitgevers– 

Olaf Brenninkmeijer 

¤ 5.625 


Power of Art Simon Schama 

–Contact– 

Paul Bruijn 

¤ 2.500 en ¤ 7.500 


The Hunters Claire Messud –Anthos– 

en Man Gone Down Michael Thomas 

–Anthos– 

Edgar de Bruin 

¤ 1.250 

Vertaling uit het Tjechisch 

Zlata hlava Jáchym Topol 

–Voetnoot– 

–83–

Gerrit Bussink 

¤ 5.000, ¤ 17.500, ¤ 6.250 en 

¤ 11.250 

Vertaling uit het Duits 

An einem Tag wie diesem Peter 

Stamm –Van Gennep–, Elias Canetti: 

Biographie Sven Hanuschek –De 

Arbeiderspers–, Die Liebesblödigkeit 

Wilhelm Genazino –Atlas– en Angstblüte 

Martin Walser –De Geus– 

C 

Mechtild Claessens 

¤ 2.500 en ¤ 3.750 


Les journalistes Honoré de Balzac 

–Uitgeverij Voltaire– en Hommes 

entre eux Jean-Paul Dubois 


Sjaak Commandeur 

¤ 37.500 

Vertaling uit het Engels Seven Pillars 

of Wisdom T.E. Lawrence 


Brigitte Coopmans 

¤ 10.000 


Los informantes Juan Gabriel 

Vásquez –Signature– 

Kiki Coumans 

¤ 2.500, ¤ 2.500 en ¤ 2.500 


Le jour Elie Wiesel –Meulenhoff–, 

L’Aube Elie Wiesel –Meulenhoff– en 

Marge brute Laurent Quintreau 


–84– 

Gerard Cruys 

¤ 2.500 en ¤ 7.500 

Vertaling uit het Deens 

Som blinker er bange for doden 

Knud Romer –Querido– en Ved vejen 

Herman Bang –Van Gennep– 

Bernadette Custers 

¤ 1.250 en ¤ 5.000 

Vertaling uit het Noors 

Hannu, hannu Geir Gulliksen 

–Lannoo– en Alt annet enn pensum 

Harald Rosenløw Eeg –Lannoo– 

D 

Eugène Dabekaussen 

¤ 5.625 


The Road Home Rose Tremain 

–De Geus– 

Harm Damsma 

¤ 8.750 en ¤ 3.750 


Redemption Falls Joseph O’Connor 

–Nijgh & Van Ditmar– en All Shall Be 

Well; And All Shall Be Well; And All 

Manner of Things Shall Be Well 

Tod Wodicka –Nieuw Amsterdam– 

Gyorgyi Dandoy 

¤ 5.000 


Mesék, amelyek rosszul végzödnek 

Géza Csáth –Van Gennep–

Frans Denissen 

¤ 1.250 


Atti relativi alla morte di Raymond 

Roussel Leonardo Sciascia –Serena 

Libri– 

Jan Donkers 

¤ 2.500 


The Elephanta Suite Paul Theroux 

–Atlas– 

Hans Driessen 

¤ 10.000 


Zorn und Zeit Peter Sloterdijk –Sun– 

Pieter van der Drift 

¤ 5.000 


L’Anello di Fuoco Pierdomenico 

Baccalario –Zirkoon– 


E 

Arie van der Ent 

¤ 6.250 en ¤ 5.000 


Roesskij apokalipsis Viktor Jerofejev 

–Meulenhoff– en Die Farbe des 

Krieges Arkadi Babtsjenko –De Geus– 

FJan Fastenau 

¤ 10.000 en ¤ 10.000 


The Devil’s Footprints John Burnside 

–Mouria– en The End of the Jews 

Adam Mansbach –Querido– 


Tineke Funhoff 

¤ 5.000 


The Elephanta Suite Paul Theroux 

–Atlas– 

G 

Molly van Gelder 

¤ 15.000 en ¤ 12.500 


The Alchemy of Desire 

Tarun J. Tejpal –De Geus– 

en Something To Tell You 

Hanif Kureishi –De Bezige Bij– 

Rob Gerritsen 

¤ 5.000 en ¤ 5.000 


Testimone inconsapevole Gianrico 

Carofi glio –Prometheus– en Brucia 

Troia Sandro Veronesi –Prometheus– 

Mieke Geuzebroek 

¤ 2.500, ¤ 1.250 en ¤ 1.875 


Pugni Pietro Grossi –Van Gennep–, 

Casa d’altri Silvio D’Arzo –Van 

Gennep– en L’ angelo di Avrique 

Francesco Biamonti –Van Gennep– 

Guido Golüke 

¤ 32.500 


The Tree of Man Patrick White –Atlas– 

Marianne Gossije 

¤ 6.250 en ¤ 15.000 


The Long Stretch Linden MacIntyre 

–De Geus– en The Custodian of 

Paradise Wayne Johnston –De Geus– 

–85–


Banf Banf B ff 

Amst Amsterda erdammm 

–86– 

Waarom kanker ik op jullie en kijk ik plots niet meer naar mijn eigen 

Vlaamse navel? Omdat wij ons in mindere mate aan monu mentenzorg 

bezondigen? Omdat wij onverwacht zelfzeker worden, zeg maar arrogant? 

Dat begon u al te merken. 

Vergeef ons. Het is jullie schuld. Jullie zijn in 1585 uit Antwerpen gevlucht 

met al onze rijkdom en het kruim van onze intello’s en artistieke bobo’s. 

Nu willen wij te rugnemen wat ons toehoort. Wij stelen van dieven. Nu 

kijken wij van jullie af en kopiëren we, dat spreekt. Jullie de Grootste 

Neder lander? Wij de Grootste Belg. Jul lie een zeevaarder? Wij een echte 

pater, Damiaan, met echte lepra. Jullie een hilarisch Beatrixkapsel? Dan 

hebben jullie de Fabiola-coupe nog niet gezien. Jullie extreem rechts? Wij 

zwarter dan zwart. Jul lie het hooggerechtshof van de VN? Wij het hoofdkwartier. 

Jullie militairen in Irak? Wij niet. Jullie goede literatuur? Ach, de 

Belgen zijn beter. Of daar beschuldigen jullie ons uit pure deernis van. 

Van de weeromstuit zijn jullie nederig geworden en buigen jullie voor een 

vleugje ‘originele, eigen stemmen’. Alsof jullie zelf geen stemmen hebben. 

Zou het? 

Zullen we de tweede ronde in gaan van het tegen elkaar opsnoeven? 

Wij vanuit onze zetel hier, jullie vanuit de sofa daar. Ieder keurig binnen 

zijn grenzen. Allah zij gedankt zijn er de allochtonen en de problemen 

die zij meebren gen. De volksvreemden binden ons, we kunnen daar nog 

samen op kankeren, al lijken een boerka en een frietzak meer op elkaar 

dan een frietzak en een Febo-bal. 

Suri Suriiname name 

Berl Be in i 

Saskia de Coster verbleef voorjaar 2007 twee 

maanden in Amsterdam om te werken aan haar 

nieuwe roman Held. Daarnaast verzorgde ze verschillende 

lezingen, onder meer tijdens de Pen 

Poetry Night en het programma ‘De Belgen zijn 

beter’ in SPUI 25. Haar essay ‘Het pijnlijkst is de 

relativering’ verscheen op 25 augustus 2007 in 

de Volkskrant.

Eef Gratama 

¤ 2.500, ¤ 5.000 en ¤ 6.250 


Celle qui triomphe Yolaine Destremau 

–Arena–, Odette Toulemonde 

et autres histoires Eric-Emmanuel 

Schmitt –Atlas– en Tobie Lolness. Les 

yeux d’Elisha Timothée de Fombelle 

–Querido– 

Diederik Grit 

¤ 3.125 


Kunsten at graede i kor Erling Jepsen 

–Cossee– 


H 

Martin de Haan 

¤ 1.667, ¤ 625, ¤ 12.500 en ¤ 2.500 


Laissez-moi Marcelle Sauvageot 

–Voetnoot (Perlouses-reeks)–, 

Mémoires d’une dame turque Abbé 

Prevost –Voetnoot (Perlouses-reeks)–, 

Poésies (selectie) Michel Houellebecq 

–De Arbeiderspers– en Moreno Brina 

Svit –Anthos– 

Jan van der Haar 

¤ 7.500 


I dubbi di salai Monaldi & Sorti 



Luk van Haute 

¤ 10.000 en ¤ 22.500 

Vertaling uit het Japans Dance, 

Dance, Dance Haruki Murakami 

–Atlas– en de bloemlezing Moderne 

Japanse verhalen –Atlas– 

Hanneke van der Heijden 

¤ 12.500 

Vertaling uit het Turks 

Oteki renkler Orhan Pamuk 


Joop van Helmond 

¤ 5.000 en ¤ 3.125 


God Lives in St. Petersburg Tom 

Bissell –Anthos– en Disobedient Ears 

Moses Isegawa –De Bezige Bij– 

Eveline van Hemert 

¤ 12.500 


Lignes de faille Nancy Huston 

–De Geus– 

Ria van Hengel 

¤ 6.250 


Eros Helmut Krausser –De Geus– 


¤ 5.000, ¤ 1.875 en ¤ 7.500 


Mere Anarchy Woody Allen –De 

Bezige Bij– en The Diary of Samuel 

Pepys. A Selection Samuel Pepys 

–Hoogland & Van Klaveren–, 


Selectie gedichten (Tijger op straat) 

Daniil Charms –Hoogland & Van 

Klaveren– 

–87–

Nicolette Hoekmeijer 

¤ 7.500, ¤ 6.250, ¤ 10.000 en 

¤ 6.250 


Mother’s Milk Edward St. Aubyn 

–Meulenhoff–, De Niro’s Game Rawi 

Hage –Anthos–, Orpheus Lost Janette 

Turner Hospital –Anthos– en The 

Book of Other People Zadie Smith 


Rokus Hofstede 

¤ 1.667 en ¤ 625 


Le Navire Night Marguerite Duras 

–Voetnoot (Perlouses-reeks)– en 

La Manivelle Robert Pinget –Voetnoot 

(Perlouses-reeks)– 

Hero Hokwerda 

¤ 15.000 

Vertaling uit het Nieuwgrieks 

Amilita, vathia nera Rea Galanaki 

–St. Ta Grammata– 

Jeanne Holierhoek 

¤ 26.250 


Les bienveillantes Jonathan Littell 


Johan Hos 

¤ 11.250 


The Law of Dreams Peter Behrens 

–Podium– 

–88– 

J 

Piet Janssen 

¤ 7.500 

Vertaling uit het Portugees 

Cemitério de pianos José Luís 

Peixoto –Meulenhoff– 

Sjaak de Jong 

¤ 20.000 


The Lay of the Land Richard Ford 

–Contact– 

Jenny de Jonge 

¤ 2.500, ¤ 4.375 en ¤ 4.375 


Sold Patricia McCormick –Pimento–, 

Ruby Red Linzi Glass –Moon– en 

What I Was Meg Rosoff –Moon– 

Riet de Jong-Goossens 

¤ 5.000 en ¤ 8.750 

Vertaling uit het Zuidafrikaans 

Memorandum: ’n verhaal met 

skilderye Marlene van Niekerk & 

Adriaan Zuyl –Querido– en Die boek 

van toeval en toeverlaat Ingrid 

Winterbach –Cossee– 

Christien Jonkheer 

¤ 7.500 en ¤ 25.000 


The Yiddish Policemen’s Union 

Michael Chabon –Anthos– en Selected 

Letters of Martha Gellhorn 

Caroline Moorehead –Meulenhoff– 

Annelies Jorna 

¤ 5.000 en ¤ 5.000 


Chanda’s Secrets Allan Stratton 

–Unieboek– en The Foreshadowing 

Marcus Sedgwick –Unieboek–

KMarianne Kaas 

¤ 12.500, ¤ 3.750 en ¤ 11.250 


Cahiers de la guerre Marguerite 

Duras –Meulenhoff–, La pause Ariel 

Kenig –Contact– en Un roman russe 

Emmanuel Carrère –De Arbeiderspers– 

Henry Kammer 

¤ 15.000 


Egy polgár vallomásai Sándor Márai 

–Wereldbibliotheek– 

Anthonie Kee 

¤ 2.500 


Questo è stato Piera Sonnino 


Tom de Keyzer 

¤ 1.250 


Atti relativi alla morte di Raymond 

Roussel Leonardo Sciascia –Serena 

Libri– 

Edith Koenders 

¤ 3.125 


Kunsten at graede i kor Erling Jepsen 

–Cossee– 

Inge Kok 

¤ 7.500 


One Good Turn - A Jolly Murder 

Mystery Kate Atkinson –Atlas– 



Ko Kooman 

¤ 10.000 


Exit Ghost Philip Roth –De Bezige Bij– 

Rory Kraakman 

¤ 10.000 


Gangsters Klas Ostergren 


Patty Krone 

¤ 3.750 


Storia della bruttezza Umberto Eco 


Rob Kuitenbrouwer 

¤ 5.000 


Fresh Mark McNay –Podium– 

Marian Lameris 

¤ 3.750, ¤ 2.500 en ¤ 1.250 


The Song Before It Is Sung Justin 

Cartwright –Mouria–, At the Same 

Time Susan Sontag –De Bezige Bij– 

en The Blue Door André Brink 


Barbara de Lange 

¤ 12.500 


Shadow of the Silk Road Colin 

Thubron –Atlas– 

Paul van der Lecq 

¤ 3.750 


Burma Boy Biyi Bandele 


–89– 

L

Mark Leenhouts 

¤ 12.500 (totaal ¤ 50.000 verspreid 

over 8 jaar: 2007-2014) 

Vertaling uit het Chinees 

Honglou meng Cao Xueqin & Gao E. 


Auke Leistra 

¤ 6.250 en ¤ 5.000 


Disobedience Naomi Alderman –De 

Bezige Bij– en A Writer’s People V.S. 

Naipaul –Atlas– 

Harrie Lemmens 

¤ 5.000, ¤ 3.750, ¤ 6.250 en 

¤ 15.000 

Vertaling uit het Portugees 

As Pequenas Memórias José Saramago 

–Meulenhoff–, O Vendedor de 

Passados José Eduardo Agualusa 

–Meulenhoff–, O Último Voo do 

Flamingo Mia Couto –Van Gennep– 

en Levantado do chao José 

Saramago –Meulenhoff– 

Nan Lenders 

¤ 7.500 en ¤ 8.750 


Call Me by Your Name André Aciman 

–Anthos– en The Male Gaze John 

Treasure –Anthos– 

Karol Lesman 

¤ 10.000 

Vertaling uit het Pools 

Jadac do Babadag Andrzej Stasiuk 

–De Geus– 

–90– 

Saskia van der Lingen 

¤ 5.000 


The Outlander Gil Adamson 


Clementine Luijten 

¤ 15.000 


Dar vi en gang gatt Kjell Westo 

–De Geus– 

Nelleke van Maaren 

¤ 15.000 


Like a Fiery Elephant 

Jonathan Coe –Querido– 

M 

Silvia Marijnissen 

¤ 12.500 (totaal ¤ 50.000 verspreid 

over 8 jaar: 2007-2014) 

Vertaling uit het Chinees 

Honglou meng Cao Xueqin & Gao E. 


Tilly Maters 

¤ 5.625 


The Road Home Rose Tremain 

–De Geus– 

Nicolaas Matsier 

¤ 7.500 


The Annotated Alice Martin Gardner 

–Athenaeum-Polak & Van Gennep–

Caroline Meijer 

¤ 5.000 


The Outlander Gil Adamson 


Kees Meiling 

¤ 6.250 


Tor ha-pela’ot Aharon Appelfeld 

–Ambo/Anthos– 

Kees Mercks 

¤ 11.250 

Vertaling uit het Tsjechisch 

Praagse ironie (verzamelde verhalen) 

Bohumil Hrabal –Prometheus– 

Janneke van der Meulen 

¤ 26.250 


Les bienveillantes Jonathan Littell 


Janny Middelbeek-Oortgiesen 

¤ 3.750 en ¤ 7.500 


Regissören Alexander Ahndoril 

–De Geus– en Rummet under golvet 

Kjell Johansson –De Geus– 

Niek Miedema 

¤ 3.750 en ¤ 8.750 


Redemption Falls Joseph O’Connor 

–Nijgh & Van Ditmar– en All Shall Be 

Well; And All Shall Be Well; And All 

Manner of Things Shall Be Well Tod 

Wodicka –Nieuw Amsterdam– 



Rob van Moppes 

¤ 7.500 


Jericho Mosaic Edward Whittemore 

–Luitingh Sijthoff– 

Frans van Nes 

¤ 12.500 


Apak Konyve Miklos Vamos 

–Contact– 

Frans Oosterholt 

O 

¤ 12.500 


La fortuna de Matilda Turpin 

Alvaro Pombo –Menken, Kasander 

& Wigman– 

Wilfred Oranje 

¤ 10.000, ¤ 7.500 en ¤ 6.250 


Campagne in Frankreich/Belagerung 

von Mainz Johann Wolfgang 

von Goethe –Hoogland & Van Klaveren–, 

Rechts und Links Joseph Roth 

–Atlas– en Die Romantische Schule 

Heinrich Heine –Atlas– 

Marcel Otten 

¤ 2.500 

Vertaling uit het IJslands 

Argoarfl isin Sjón –De Geus– 

N 

Esther Ottens 

¤ 3.750 


Carolina, Ein knapper Lebenslauf Iva 

Procházková –Lemniscaat– 

–91–

P 

Hilde Pach 

¤ 10.000, ¤ 5.000 en ¤ 2.500 


Michaël Sjeli Amos Oz –De Bezige 

Bij–, Charoezee hachajiem wehamavet 

Amos Oz –De Bezige Bij– en 

Twee essays Ladaat acher metocho o 

hasjoeka David Grossman –Cossee– 

Zsuzsó Pennings 

¤ 12.500 


Bourlinguer Blaise Cendrars 

–Uitgeverij Voltaire– 

Harriët Peteri 

¤ 10.000 


Escrituras de Frida Kahlo Frida Kahlo 


Els van der Pluym 

¤ 3.750 en ¤ 3.750 


Un mare di nulla Ugo Riccarelli –De 

Arbeiderspers– en La fi glia oscura 

Elena Ferrante –Wereldbibliotheek– 

Barber van de Pol 

¤ 10.000 


Bloemlezing Spaanse gedichten 


Cora Polet 

¤ 7.500 


Mannen som dog som en lax Mikael 

Niemi –De Geus– 

–92– 

Maarten Polman 

¤ 7.500 


The Nature of Monsters Clare Clark 

–Contact– 

Jasper Popma 

¤ 6.250 


Montecore. En unik tiger Jonas 

Hassen Khemiri –De Geus– 

Djûke Poppinga 

¤ 7.500 en ¤ 1.250 

Vertaling uit het Arabisch 

Al Miraath Sahar Khaliefa –De Geus– 

en An takoen Abbaas al abd Ahmad 

Al Aidi –De Geus– 

Ard Posthuma 

¤2.500 

Berijmde hertaling uit het 

Middelnederlands 

Van den Vos Reynaerde 

–Athenaeum, Polak & Van Gennep– 

Aai Prins 

¤ 2.500 en ¤ 10.000 


Verhalen van Odejevski Vladimir 

Odejevski –Hoogland & Van Klaveren– 

en deel 5 van de Volledige verzameling 

der werken en brieven Anton 

Tsjechov –Van Oorschot– 

Lucy Pyttersen 

¤ 5.000 


Lovekvinnen Erik Fosnes Hansen 

–De Geus–

NIAS, Wassenaar 


I also told a sinologist friend that I was going to NIAS. He had been at 

NIAS himself a number of years ago and he still had vivid recollections of 

his stay. “I wonder if they still drink sherry there”, he said screwing up his 

nose in disgust. My friend the sinologist spent several years teaching in 

Paris and, not altogether without justifi cation, now sees himself as quite a 

wine connoisseur. To him sherry is not wine, it is not whiskey, it is just 

cheap supermarket plonk introduced by Albert Heijn for the benefi t of 

Dutch housewives. My friend the sinologist strongly advised me not to 

take part in any of the social festivities organized at NIAS. “Before you 

know it”, he said, “you’ll fi nd yourself wandering around some church in 

Zwolle that happens to have an obscure relic, you’ll be forced to take part 

in a talk on the railways between 1867 and 1869, or you’ll have to sit 

listening to a recital of work by Telemann while you don’t even like 

Telemann and you would much rather spend your time working on the 

project you actually came to do. Above all, tell them that the doctor 

has forbidden you from playing volleyball and never agree to write 

anything for the NIAS Newsletter. You’re not there for them, you’re there 

for yourself!” 

Max Pam verbleef begin 2007 vijf maanden op het NIAS om te werken aan zijn 

boek over de moord op Theo van Gogh, dat naar verwachting september 2008 

zal verschijnen. Bovenstaand fragment komt uit Pams verslag ‘NIAS’, dat werd 

gepubliceerd in de NIAS Newsletter, Spring 2007. De vertaling werd verzorgd 

door Petry Kievit-Tyson. Het volledige verslag uit de NIAS Newsletter is ook te 

vinden op www.fondsvoordeletteren.nl > Leestafel > Themawebsites 

> Schrijversverblijven > Wassenaar: NIAS 


–93–

RJosé Rijnaarts 

¤ 5.000 


The Afterlife Donald Antrim 


Nina van Rossem 

¤ 7.500 


The Snake Stone Jason Goodwin 


Kathleen Rutten 

¤ 8.750 


The Wreckage Michael Crummey 

–De Geus– 

Mariolein Sabarte Belacortu 

S¤ 6.250 


Todas las familias felices Carlos 

Fuentes –Meulenhoff– 

Karina van Santen 

¤ 5.625 


Power of Art Simon Schama 

–Contact– 

Pauline Sarkar 

¤ 5.000 


Le maitre des ames Irène Némirovsky 

–De Geus– 

Theo Scholten 

¤ 6.250 


The Stone Gods Jeanette Winterson 

–Contact– 

–94– 

Roel Schuyt 

¤ 5.000 

Vertaling uit het Albanees 

Përbindëshi Ismael Kadare 

–Van Gennep– 

Arthur de Smet 

¤ 6.250 


The Question Austin Clarke 

–De Geus– 

Manon Smits 

¤ 11.250, ¤ 1.250, ¤ 1.250 en ¤ 7.500 


Tu Patricia Grace –De Geus– 


Un giorno perfetto Melania Mazzucco 

–Mouria–, I cani davanti alla lepre 

Luca De Bei –Stichting Verse Waar–, 

Ballata di un amore italiano Davide 

Longo –Stichting Verse Waar– 

Guido Snel 

¤ 7.500 en ¤ 8.750 

Vertaling uit het Kroatisch en Servisch 

Elijahova Stolica Igor Stiks –De Bezige 

Bij– en Knjiga o blamu Aleksandar 

Tisma –Meulenhoff– 

Kim Snoeijing 

¤ 5.000 


Lovekvinnen Erik Fosnes Hansen 

–De Geus–

Jan Pieter van der Sterre 

¤ 1.667, ¤ 625, ¤ 10.000, ¤ 10.000 

en ¤ 5.000 


Histoire de la comtesse de Tende 

Madame de la Fayette –Voetnoot 

(Perlouses-reeks)–, Les Cenci 

Stendhal –Voetnoot (Perlousesreeks)– 

en Les fl eurs 


The Unfortunates B.S. Johnson 

–Querido– en Like a Fiery Elephant 

Jonathan Coe –Querido– 

Tjadine Stheeman 

¤ 6.250 en ¤ 5.000 


The Visible World Mark Slouka 

–Nieuw Amsterdam– en The Scandal 

of the Season Sophie Gee –Bert 

Bakker– 

Anne Stoffel 

¤ 11.250 


Deel 5 van de Volledige verzameling 

der werken en brieven Anton 

Tsjechov –Van Oorschot– 

Lia van Strien 

¤ 3.750 


Drottningens chirurg Agneta Pleijel 

–De Geus– 



Edith Sybesma-de Groot 

¤ 8.750 


Diva Monika Fagerholm –De Geus– 

T 

Liesbeth Teixeira de Mattos 

¤ 2.500 


At the Same Time Susan Sontag 


V 

Rob van der Veer 

¤ 3.750, ¤ 1.250, ¤ 3.750, 

¤ 5.000 en ¤ 1.250 


The Song Before It Is Sung 

Justin Cartwright –Mouria–, 

A Long Winter Colm Tóibín 

–De Geus–, Falling Man Don DeLillo 

–Anthos–, Can You Hear The Nightbird 

Call? Anita Rau Badami 

–De Geus– en The Blue Door André 

Brink –Meulenhoff– 

Sandra van de Ven 

¤ 7.500 


Maynard & Jennica Rudolph Delson 

–Rothschild & Bach– 

–95–

Ruben Verhasselt 

¤ 10.000 


Hine ani mathila Judith Katzir 

–Sirene– 

Boukje Verheij 

¤ 7.500 


The Book of Love James 

McConnachie –De Arbeiderspers– 

Rien Verhoef 

¤ 5.000 


On Chesil Beach Ian McEwan 

–De Harmonie– 

Joris Vermeulen 

¤ 3.750 


Mister Pip Lloyd Jones 


Jan Albert Versteeg 

¤ 5.000, ¤ 3.750, ¤ 5.000 en 

¤ 8.750 


L’amour humain Andreï Makine 

–De Geus–, Eldorado Laurent Gaude 

–De Geus–, Comment parler des 

livres que l’on n’a pas lus? Pierre 

Bayard –De Geus– en Execution 

ordinaire Marc Dugain –De Geus– 

Mirjam de Veth 

¤ 15.000 


L’Hôtel du Nord Eugène Dabit –Atlas– 

–96– 

Annemarie Vlaming 

¤ 8.750 


Der Nazi und der Friseur Edgar 

Hilsenrath –Anthos– 

Ronald Vlek 

¤ 10.000 


The Truth Commissioner David Park 

–Atlas– 

Pietha de Voogd 

¤ 2.500, ¤ 1.250 en ¤ 1.875 


Pugni Pietro Grossi –Van Gennep–, 

Casa d’altri Silvio D’Arzo –Van Gennep– 

en L’ angelo di Avrique Francesco 

Biamonti –Van Gennep– 

Jos Vos 

¤ 12.500 (¤ 75.000 verspreid over 6 

jaar: 2006-2012) 

Vertaling uit het Japans 

Genji Monogatari Murasaki Shikibu 


Gert J.J. de Vries 

¤ 12.500 

Vertaling uit het Perzisch 

Djay Khali Soloetsj Mahmud Doulatabadi 

–De Geus– 

Kor de Vries 

¤ 5.000 en ¤ 15.000 


Ingenmandsland Kirsten Thorup 

–Cossee– en Vi, de druknede Carsten 

Jensen –Mouria–


W 

Arie van der Wal 

¤ 7.500 


La hora azul Alonso Cueto 


Mieke Westra 

¤ 6.250 


Todas las familias felices Carlos 

Fuentes –Meulenhoff– 

Marja Wiebes 

¤ 3.125 



Frans van der Wiel 

¤ 3.125 en ¤ 5.000 


Disobedient Ears Moses Isegawa –De 

Bezige Bij–, A Partisan’s Daughter 

Louis de Bernières –De Arbeiderspers– 

Regina Willemse 

¤ 18.750 


The Testament of Gideon Mack 

James Robertson –De Geus– 

Frans van Woerden 

¤ 2.500, ¤ 7.500 en ¤ 11.250 


L’invité mystère Grégoire Bouillier 

–Meulenhoff–, La voyageuse de nuit 

Francoise Chandernagor –De Geus– 

en Les autres Alice Ferney –De Geus– 


Martine Woudt 

¤ 10.000 en ¤ 3.750 


Marilyn dernières séances Michel 

Schneider –Grasset– en Se résoudre 

aux adieux Philippe Besson –Anthos– 

Y 

Nele Ysebaert 

¤ 6.250 


Permission Céline Curiol 

–Ambo/Anthos– 

Z 

Peter Zeeman 

¤ 5.000 



–97–

–98– 

STIMULERINGSSUBSIDIES VERTALERS 

Een stimuleringssubsidie is een publicatiesubsidie voor 

gedebuteerde literair vertalers van vreemdtalig literair 

werk in het Nederlands. Sinds 2002 wordt de regeling 

gezamenlijk uitgevoerd door het Fonds voor de Letteren 

in Nederland en het Vlaams Fonds voor de Letteren. 

De twee Fondsen beogen met deze regeling talentvolle 

beginnende vertalers te stimuleren bij hun literaire vertaalwerk. 

De subsidie kan worden toegekend voor de eerste 

twee literaire vertalingen verschenen in boekvorm of 

literaire tijdschriften. 

Jo Govaerts 

¤ 1.500 

voor de vertaling uit het Pools 

van de gedichten De mooiste van 

Swirszcynska van Anna 

Swirszcynska –Lannoo/Atlas– 

GAn de Greef 

¤ 3.800 

voor de vertaling uit het Engels 

van de roman Begaafd van 

Nikita Lalwani –De Bezige Bij–

Sylvia Hoyinck 

¤ 3.200 

voor de vertaling uit het Hebreeuws 

van de memoires Jongen met viool 

van Jochanan Fein –Mets en Schilt– 

Waldemar Noë 

N¤ 2.300 

voor de vertaling uit het Engels van 

de roman Niemand hoort hier meer 

dan jij van Miranda July –De Bezige 

Bij– 

P 

H 

Wendy Prins 

¤ 5.000 

voor de vertaling uit het Zweeds van 

de thriller Linda van Leif G.W. Persson 


Theo Scholten 

S¤ 4.000 en ¤ 2.200 


het non-fi ctiewerk De weg naar de 

hel van George Packer –Contact– en 

van de roman Amerikaanse Jeugd 

van Phil LaMarche –Meulenhoff– 

Carolien Steenbergen 

¤ 2.700 

voor de vertaling uit het Frans van 

de roman Ketala van Fatou Diome 

–Sirene– 


STIMULERINGSSUBSIDIES VERTALERS 

T 

Sil Timmerman 

¤ 3.500 


de roman Een vreemdsoortig onheil 

van Ken Kalfus –Meulenhoff– 

W 

Bèr Wilbers 

¤ 5.000 

voor de vertaling uit het Duits van 

de gedichten De Galgenliederen van 

Christian Morgenstern –IJzer– 

Z 

Janneke Zwart 

¤ 3.100 en ¤ 3.800 

voor de vertaling uit het Engels 

van de roman Avondlicht van Edna 

O’Brien –De Bezige Bij– en van de 

roman Imperium van Robert Harris 


–99–

Berlijn, Duitsland 

Gaandeweg werd mij duidelijk dat ik de kunstgeschiedenis van de stad 

vooral via het perspectief van persoonlijke geschiedenissen wil optekenen. 

De ontmoeting met Berlijners heeft mij personages aangereikt die 

het verhaal mede zullen dragen. Daarnaast zal het werk van schrijvers en 

kunstenaars een belangrijke rol spelen in het scheppen van particuliere 

perspectieven op de stad. Hieronder een paar indrukken. 

Ik had een gesprek met verzamelaar Erika Hoffmann die met haar man in 

de jaren negentig vanuit het Rijnland naar Berlijn kwamen om ‘iets voor 

het oosten te doen’. Hun omvangrijke verzameling hedendaagse kunst 

werd in een voormalige naaimachine fabriek ondergebracht en voor het 

publiek toegankelijk gemaakt. Hoffmann pionierde destijds in Berlin-Mitte 

dat later tot kunstcentrum uitgroeide. 

Ik sprak met kunstenaars uit verschillende landen die ervoor kozen hun 

werkterrein naar Berlijn te verleggen en vroeg naar hun motieven en hun 

kijk op de stad. Zo legde ik atelierbezoeken af bij Ronald de Bloeme (NL), 

Valerie Favre (FR), Adriana Molder (PT), Stephan Balleux (BE) en Ernst 

Altmann (DE). Hieruit ontstond een meer gedifferentieerd beeld van 

Berlijn als Europese kunsthoofdstad. 

Ik bezocht de Duitse schilder Anton Henning die opgroeide in het westen 

van Berlijn en zich, na jaren in Verenigde Staten, vestigde op het platteland, 

een uur rijden buiten de hoofdstad. Henning is een fl amboyante 

persoonlijkheid en zijn werk is internationaal gevraagd. Als schilder 

intrigeert hij me, maar ook het parcours dat ik moest afl eggen om met 

de kunstenaar in contact te komen, de ontvangst in zijn atelier en het 

gesprek dat daar ontstond waren een belevenis. In het contact met deze 

kunstenaar klonk een heel complex aan Duitse geschiedenis en omgangsvormen 

door, waar ik dan tot dan toe beperkte notie van had. Om daar 

verder in door te dringen is een langere weg te gaan die intussen echter 

buitengewoon lokt, omdat ze voor het boek belangrijke perspectieven 

opent. 

Jurriaan Benschop werkt aan een literair portret van Berlijn en verbleef 

daartoe, met ondersteuning van een reisbeurs, in 2007 een periode in deze 

stad. Benschop publiceerde eerder de bundel De berg van Cézanne bij 

uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep. 

–100–


REISBEURZEN 

REISBEURZEN 

Reisbeurzen zijn projectsubsidies 

voor schrijvers en vertalers van literair 

werk in het Nederlands of Fries die 

een aantal dagen of weken in binnen- 

of buitenland willen verblijven. 

De reisbeurzen kunnen worden 

aangewend voor een specifi ek literair 

project dat in boekvorm zal verschijnen, 

maar kunnen ook worden bestemd 

voor research of deelname aan 

activiteiten die verdieping van het 

eigen literaire werk of refl ectie daarop 

beogen. 

Hieronder vindt u de toegekende reis- 

beurzen. De verblijfsmogelijkheden 

staan in hoofdstuk 4. 

Stevo Akkerman 

¤ 1.500 

reisde naar Suriname om daar 

onderzoek te doen voor zijn tweede 

boek. 

Mari Alföldy 

¤ 225 

verbleef in een Hongaars Vertalershuis 

voor haar vertaling van een 

boek van Imre Kertész. 

Karin Anema 

¤ 5.000 

ontving een beurs voor enkele 

reizen naar Noorwegen waar zij 

onderzoek gaat doen voor een 

boek over de Sami. 

–101–

Threes Anna 

¤ 5.000 

ontving een beurs voor een reis naar 

India waar zij uitvoerig onderzoek 

gaat doen voor haar vijfde roman. 

Jurriaan Benschop 

¤ 2.367 

schrijft een literair portret van Berlijn 

en verbleef daarvoor een tijd in die 

stad. 


¤ 600 

zocht samen met Robbert-Jan 

Henkes in de Nationale Bibliotheek 

van Ierland materiaal voor een iconografi 

e over James Joyce. 

Hans Bouwman 

¤ 2.959 

reisde naar Groot-Brittannië voor het 

schrijven van een literair reisboek. 

Maria van Daalen 

¤ 1.400 

ging naar Haïti in verband met een 

boek over Voudou. 

Gyorgyi Dandoy 

¤ 1.050 

bezocht Hongarije in verband met de 

samenstelling van een bundel moderne 

Hongaarse verhalen. 

Thea Doelwijt 

¤ 3.500 

verbleef in Suriname in verband met 

een toneeluitvoering door kinderen 

van een verhaal van haar. 

–102– 

Pieter van der Drift 

¤ 525 

reisde naar Italië om overleg met 

auteur Davide Longo te hebben in 

verband met de vertaling van zijn 

roman Il mangiatore di pietre. Ook 

bezocht Van der Drift de streek waar 

het verhaal zich afspeelt. 

Tjalling Halbertsma 

¤ 3.000 

De doorgaans in Mongolië woonachtige 

Halbertsma verbleef in China voor 

een boek over imaginaire dieren en 

mensachtigen in het Verre Oosten. 


¤ 600 

zocht samen met Erik Bindervoet in 

de Nationale Bibliotheek van Ierland 

materiaal voor een iconografi e over 

James Joyce. 

Joke Hermsen 

¤ 2.660 

bezocht Zwitserland om de gangen 

na te gaan van Belle van Zuylen over 

wie zij een boek schrijft. 

Hero Hokwerda 

¤ 1.035 

deed op Cyprus onderzoek ten behoeve 

van zijn vertaling van de roman 

Heer Bastias en de rest van Kostas 

Montis.

Lieve Joris 

¤ 3.095 

reisde naar de hoogvlaktes van 

Congo met de bedoeling haar indrukken 

van de actuele situatie daar te 

verwerken in een verhaal. 

Kees Klok 

¤ 900 

is in Schotland geweest voor overleg 

met auteur John Burnside over een te 

vertalen selectie poëzie. 

Joke Linders 

¤ 2.400 

ging naar Oeganda voor onderzoek 

naar missiewerk in het begin van de 

vorige eeuw. 

Gerda Meijerink 

¤ 458 

reisde naar Duitsland voor research 

naar DDR-jargon onder jongeren ten 

behoeve van de co-vertaling Neue 

Leben van Ingo Schulze. 

Irma Pieper 

¤ 630 

was in Tsjechië voor onderzoek ten 

behoeve van haar vertaling van een 

roman van Karel Capek. 

Ard Posthuma 

¤ 600 

reisde naar Duitsland voor research 

naar DDR-jargon onder jongeren ten 

behoeve van de co-vertaling Neue 

Leben van Ingo Schulze. 


REISBEURZEN 

José Rijnaarts 

¤ 391 

verbleef in Berlijn voor overleg met 

auteur Ilija Trojanow over de vertaling 

van zijn roman Der Weltensammler. 

Marylin Simons 

¤ 1.500 

De in Suriname woonachtige auteur 

verbleef enige tijd in Amsterdam voor 

onderzoek voor haar tweede boek. 

Rada Sukkar 

¤ 1.330 

bezocht Jordanië voor het schrijven 

van een nieuwe roman. 

Maya Sutedja-Liem 

¤ 280 

was in Parijs voor deelname aan het 

Indonesisch literair festival L’auteur 

dépays, georganiseerd door de 

Assocation Franco-Indonesien Pasar 

Malam. 

Florence Tonk 

¤ 1.841 

verbleef een tijd in de Oekraïne voor 

onderzoek voor haar tweede boek. 

–103–

Ceciel Verheij 

¤ 1.494 

deed in het noorden van Scandinavië 

onderzoek naar de Samische cultuur 

in verband met haar vertaling van 

Lappskatteland van Annica Wennströmin. 

Mirjam de Veth 

¤ 731 

reisde naar Frankrijk om daar schrijver 

Maurice Pons te spreken van wie 

zij een boek vertaalt. 

Carolijn Visser 

¤ 3.000 

bezoekt China en Australië voor het 

schrijven van een roman die in de 

Chinese stad Harbin speelt. 

–104– 

Tommy Wieringa 

¤ 638 

was in oktober kort op Curaçao om 

daar auteur Boeli van Leeuwen te 

interviewen en een lezing te houden 

over het belang van Van Leeuwens 

werk en de invloed daarvan op andere 

schrijvers. In de Volkskrant van 9 

november 2007 publiceerde Wieringa 

een literaire reportage over deze reis. 

Hij ontving een bijdrage in de reis- en 

verblijfkosten. 

Regina Willemse 

¤ 265 

onderzocht in London slang in achterstandswijken 

voor de vertaling van 

Poppy Shakespeare van Clare Allan. 

Tevens greep ze het verblijf aan om 

overleg te hebben met de auteur. 

Aya Zikken 

¤ 1.988 

reisde in verband met haar volgende 

boek naar Jordanië.


Ik kom uit dat deel van Europa dat Milan Kundera ooit Midden Europa heeft 

genoemd. Vandaag de dag wordt vaker een andere omschrijving gehanteerd die 

wat kwaadaardig klinkt, enigszins ironisch: het Nieuwe Europa, met de suggestie 

dat het onlangs uit een of ander vaag niet-bestaan is voortgekomen. Ik ben half 

januari in Amsterdam aangekomen en heb sindsdien iedere dag vanaf de derde 

verdieping boven boekhandel Atheneum naar het leven van de stad gekeken. 

Ik observeerde deze hotspot, waar niet alleen menselijke paden elkaar kruisten, 

maar ook trambanen wegdek en fi etspad. En het leek mij dat volgens alle beginselen 

die elders in de wereld gelden, hier voordurend ongelukken zouden moeten 

gebeuren. Niettemin ging ondanks het ontbreken van stoplichten, slagbomen en 

een politieagent het verkeer gracieus voort, als een dans, ongehaast en braaf. 

Zoals we allemaal weten bemoeit men zich ook niet met het roken van marihuana 

of hasj. En men tolereert de eigen inconsequentie; ik heb de logica van het 

bestaan van coffeeshops nooit begrepen, er mag wel worden verkocht maar niet 

worden geproduceerd. Hoewel dit ongetwijfeld een vorm van hypocrisie is, is 

deze op een bepaalde manier ook weer zacht en vriendelijk. En zoals alles hier, 

pragmatisch. 

Pragmatisme beschouw ik als concentratie op datgene wat nuttig is, utilitair. 

Waardevol is dat wat voor vele mensen voordeel oplevert. Waarachtig is dat wat 

werkt. Pragmatisme is geen element van het water, maar van de aarde. In Amsterdam 

is het juist de aarde die iedere dag weer het water overwint, eruit naar boven 

komt en dat evengoed terugdringt als het concrete en het detail, onduidelijke 

ideeën en idiosyncrasieën terugdringen. 

Pragmatisme is op een bepaalde manier omgekeerd evenredig aan angst. Angst 

ontstaat immers daar waar wij de wereld proberen te beschrijven en te verklaren 

in categorieën die ver af staan van onze alledaagse ervaring, waardoor wij onze 

werkelijkheid moeilijk kenbaar maken. Pragmatisme overtuigt ons er daarentegen 

van, dat begrippen en oordelen slechts instrumenten van ons handelen zijn. Alleen 

pragmatisme is in staat angst te bestrijden; het is de enige manier om ermee 

af te rekenen: het juist eerlijk en met open vizier reiken naar wat duister en onuitgesproken 

is, wat in de marge is gedrukt en uitgesloten weer aan de oppervlakte, 

naar het daglicht brengen, de angst verblinden. 

De Poolse schrijfster Olga Tokarczuk verbleef begin 2007 in Amsterdam. In die maanden 

werkte ze aan een nieuwe roman over de geschiedenis van de anatomie; ze deed 

hier de nodige kennis op over het theatrum anatomicum in de 17de en 18de eeuw en 

bezocht verschillende bibliotheken en musea in Leiden en Amsterdam. In de Volkskrant 

van 21 april 2007 publiceerde ze haar impressies van Nederland onder de titel 

‘Tevreden, goedlachs en beleefd’. Vertaling: Karol Lesman. 

–105–

SUBSIDIES 

INTERCULTURELE 

LETTERENPROJECTEN 

–106– 

Cosmic Theater 

¤ 4.500 

Hollandse Nieuwe Toneelschrijfprijs 

voor het stuk Friezen van Aliza 

Tekofsky. De uitreiking vond plaats 

tijdens het tiende Hollandse Nieuwe 

Festival in oktober 2007 

en 

¤1.500 

voor een masterclass onder leiding van 

Wanda Reisel. 

De 15de editie 

El Hizjra-literatuurprijzen 

¤ 6.200 

De organisatie ontving een bijdrage 

voor het prijzengeld en de aan de winnaars 

aangeboden masterclasses. Van 

de 119 deelnemers bekroonde de jury 

zeven auteurs met een eerste prijs. De 

bekroonde verhalen en gedichten zijn 

gepubliceerd in de bundel Alfabet van 

een rivier -Van Gennep-

Instituut voor Cultuur en Geschiedenis, 

Universiteit van Amsterdam 

¤ 25.000 

Van 23 tot en met 26 april 2008 zal 

onder de titel Babel aan de Amstel 

een symposium over ‘migrantenliteratuur’ 

worden gehouden aan 

de Universiteit van Amsterdam. Het 

programma bestaat uit een aantal 

keynote speeches van prominente 

wetenschappers en schrijvers, een 

zestal workshops waarin de migrantenliteratuur 

van verschillende kanten 

belicht zal worden en een aantal 

literaire programma’s. De belangrijkste 

subsidiënten zijn het Fonds voor 

de Letteren, het NLPVF, de European 

Cultural Foundation, het Amsterdams 

Fonds voor de Kunst en het Johan 

Huizinga Instituut. Verder werken 

Maison Descartes en het Goethe 

Instituut in Amsterdam mee. 

Passionate Magazine 

¤ 3.000 

voor de Zuid-Afrika special van het 

tijdschrift (maart 2007) 

en 

¤ 1.320 

voor een reis & verslag van Said El 

Haji naar Durban. 


INTERCULTURELE LETTERENPROJECTEN 

Schrijversgroep ’77 

¤ 2.000 

De Surinaamse Schrijversgroep ’77 

kreeg een bijdrage voor de organisatie 

van debatten tijdens het vijfde 

Literatuurfestival Suriname Diversity 

is Power dat begin augustus in 

Paramaribo plaatsvond. 

Rada Sukkar 

¤ 3.500 

toekenning van een stimuleringsbeurs 

voor het schrijven van haar 

roman Verloren in Jordanië op basis 

van haar debuut De schatkamer van 

Babylon –De Geus– 

Stichting Suriboek 

3.000 

De stichting ontvangt zowel in 2007 

als in 2008 een bedrag van ¤ 3.000 

als bijdrage voor de voortzetting van 

de reeks Suriboek in samenwerking 

met het Nederlands Literair 

Productie- en Vertalingenfonds. 

–107–

Ian Michael Valz 

¤ 1.500 

Reisbeurs voor toneelschrijver Ian 

Michael Valz van St. Maarten naar 

Curaçao ten behoeve van overleg met 

zijn mentor Frank Martinus Arion. 

Vereniging van Letterkundigen 

¤ 1.400 

De VvL-werkgroep ‘proza’ kreeg een 

bijdrage voor de reiskosten en het 

honorarium voor de Turkse auteur 

Tahsin Yücel voor twee lezingen op 

het symposium Van tulp tot literatuur 

dat april 2007 in Arnhem en Amsterdam 

plaatsvond. Dit symposium was 

georganiseerd ter gelegenheid van 

het verschijnen van de verhalenbundel 

Stad en mens bij uitgeverij 3C 

van uitgever Cem Duman in Arnhem. 

Schrijvers Bernlef, Hans Hoogenkamp, 

Chaja Polak, Jan Siebelink, Aafke 

Steenhuis, Adnan Özyalciner, Behcet 

Celik, Cemil Kavukcu, Demir Özlü, 

Tahsin Yücel en literatuurcritici Petra 

de Bruijn en Nihat Ates leverden bijdragen. 

De bundel verscheen tegelijkertijd 

in Istanbul. 

–108– 

Winternachten 2007 

¤ 5.500 

Bijdrage voor de organisatie van de 

besloten schrijversconferentie tijdens 

het Winternachtenfestival, januari 

2007. 

Winternachten 2008 

¤ 5.500 

Bijdrage voor de organisatie van de 

besloten schrijversconferentie tijdens 

het Winternachtenfestival, januari 

2008, waaraan de volgende auteurs 

deelnamen: Usha Marh (Suriname), 

Violetta Simatupang (Indonesië), 

Laila Aboezaid (Marokko), A.F.Th. van 

der Heijden, Hassan Bahara, Ahmad 

al-Aidi (Egypte), Gabeba Baderoon 

(Zuid-Afrika), Nirwan Dewanto 

(Indonesië), David van Reybrouck en 

Nelleke Noordervliet. 

Worldspeakers debat 

¤ 1.750 

Worldspeakers debat op 27 september 

in het Korzotheater in Den Haag.

NIAS, Wassenaar 


My interaction with fellows from all over the world has been a major and 

I predict, lasting, benefi t of my stay as writer-in-residence. Discussions 

and perspectives on the merits of wearing the veil in Muslim and non- 

Muslim societies, on the concept of the Sonderwegbewusstsein, on the 

enlightened Patriot Movement, on the nightingale, on nightlife in Moscow, 

on contemporary Russian literature and on Hebrew poetry, to name a few 

subjects, have enriched and inspired me. 

De Zuid-Afrikaanse schrijver Eben Venter verbleef tegelijk met Max Pam vijf 

maanden aan het NIAS. Venter werkte er aan een nieuwe roman met de 

werktitel princealbert. Ook gaf hij in deze periode lectures aan de 

Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Hassel. 


–109–

–110– 

EREGELDEN 

Een beperkt aantal oudere auteurs en 

vertalers ontvangt een eregeld vanwege 

hun bijzondere verdiensten voor de 

Nederlandstalige of de Friestalige literatuur. 

Een eregeld is een jaarlijkse toelage 

van maximaal ¤ 7.500 die in principe voor 

onbepaalde tijd wordt toegekend. 

Ton van Reen ontving in 2007 een eerste 

eregeld. 

Aan Boeli van Leeuwen werd ter gelegenheid 

van zijn 85ste verjaardag, op 10 

okto ber 2007, een oeuvregeld toegekend 

voor zijn literaire oeuvre. Aan het oeuvregeld 

is een bedrag verbonden van 15.000 

euro. Helaas overleed Van Leeuwen niet 

veel later, op 28 november 2007. 

In 2007 werd aan 25 letterkundigen in 

totaal ¤ 187.500 uitgekeerd.


EREGELDEN 

Maarten Biesheuvel 

Willem Brakman † overleden op 8 mei 2008 

Remco Campert 

Thérèse Cornips 

Miep Diekmann 

Jan Eijkelboom † overleden op 27 februari 2008 

Aline Glastra van Loon 

F. ten Harmsen van der Beek 

Veronica Hazelhoff 

Rudy Kousbroek 

Gerrit Kouwenaar 

Willem G. van Maanen 

Hannes Meinkema 

Hanny Michaelis † overleden op 11 juni 2007 

Marga Minco 

Els Pelgrom 

Ankie Peypers 

Sybren Polet 

Ton van Reen 

Jean Schalekamp 

Bea Vianen 

Simon Vinkenoog 

Leo Vroman 

Aya Zikken 

–111–

B Bijlagen 

–112– I

HUGO VERDAASDONK 

(1945-2007) 

door Ulli d’Oliveira 

Hugo Verdaasdonk trad in 

1986 toe tot het bestuur van 

het Fonds en was van 1992 

tot 1996 voorzitter. 

Jessurun d’Oliveira werd in 

1996 lid van het bestuur en 

in 2000 benoemd tot voorzitter; 

eind 2003 zwaaide hij 

af. 

–113– –113–MIN MEMORIAM

Met de verpletterende charme die 

Hugo Verdaasdonk naturel aankleefde 

en waarmee hij talloze slachtoffers 

maakte, mannen of vrouwen, van 

willekeurige seksuele oriëntatie, was 

het een betrekkelijk koud kunstje voor 

hem om mij te overtuigen dat ik hem 

moest opvolgen als voorzitter van 

het Fonds voor de Letteren. Zelden 

heeft iemand mij zo helder voor ogen 

weten te stellen, volledig tegen mijn 

eigen overtuiging in, hoe geknipt 

ik voor die taak was. Het was een 

gewaarwording die ook veel anderen 

moet zijn overkomen: dat zij titanen 

en giganten waren vanuit het oog van 

een nietswaardige maar objectieve 

toeschouwer. 

De werkelijke stand van verhoudingen 

was natuurlijk net andersom. Hij was 

een onafhankelijk denker in de republiek 

der letteren, met een scherp 

oog voor wat de moeite waard was. 

Streng in de leer als hij was, had hij 

al vroeg een afslag genomen in zijn 

vakgebied waarbij hij alles wat ook 

maar interpretatief over literaire werken 

gezegd werd als onwetenschappelijk 

verwierp. Keiharde wetenschap 

wilde hij bedrijven, en daar paste niet 

alleen praktisch maar, zoals hij niet 

naliet te bewijzen ook theoretisch 

hermeneutische en analytische arbeid 

niet in. Wat dan wel weer verrassend 

was, dat was de mildheid waarmee hij 

die tak van nijverheid gadesloeg en 

beoordeelde. De beoefenaars ervan 

waren in zijn ogen verblind en zacht 

gestoord, maar zij waren hem daarom 

nog niet minder lief. Hoe zijn wetenschapsfi 

losofi sche uitgangspunten 

te rijmen vielen met het werk van 

–114– 

het Fonds voor de Letteren dat toch 

stelselmatig in overtreding was door 

het voortbrengen van een continue 

stroom van in zijn ogen bij voorbaat 

ongefundeerde waardeoordelen en 

waaraan hij ook nog leiding diende te 

geven, durf ik niet te peilen. Wie weet 

was hij in staat ook zijn eigen doen 

en laten met het gedistantieerde oog 

van de literatuursocioloog te bezien. 

De positivistische scheiding tussen de 

wetenschap en zijn object heeft hem 

in elk geval niet belemmerd aan het 

literaire bedrijf deel te nemen, en die 

rolwisseling heeft hij met verve bedreven. 

Er leefden toch wel minstens 

twee zielen in zijn ene borst. Minstens, 

want er was ook nog de schrijver Paul 

Stather die daar een plek had, en die 

vernuftige plots in elkaar kon knopen. 

Mijn eerste kennismaking met hem 

was in zijn rol als zoontje van zijn 

vader, Mattheus Verdaasdonk. 

Mattheus was dichter-schrijver en 

advocaat, met een verleden als naar 

ik meen uitgebroken franciscaner 

monnik. In de entourage van Geert 

van Oorschot, de uitgever, waar ik 

bij in huis woonde als redacteur/ 

secretaris van Tirade, omstreeks 1960, 

kwam ik in aanraking met hem, ook 

via allerlei wijsneuzige verhalen die ik 

als rechtenstudent tegen de advocaat 

Mattheus Verdaasdonk uitkraamde. Ik 

herinner mij dat ik een keer met mijn 

jongere broertje, dat ongeveer zo oud 

was als Hugo, in die tijd langskwam 

op de Kennedylaan in de Amsterdamse 

Rivierenbuurt waar de familie Verdaasdonk 

een fl at bewoonde. Ook Hugo 

heeft aan dat bezoek herinneringen 

bewaard, zoals hij mij regelmatig 

vertelde. Hij ontleende eraan, zo zei

hij, ontzag voor de literatoren waarmee 

hij in het kielzog van zijn vader in 

aanraking kwam, en die vertekening 

uit zijn pubertijd verklaart misschien 

waarom hij mij voor zijn opvolging bij 

het Fonds voor de Letteren gevraagd 

heeft. Misschien had hij ook afgezien 

daarvan de gave van de voorbehoudloze 

bewondering. Daarom was hij 

ook geknipt voor het afsteken van 

lofredes voor bijvoorbeeld verscheidene 

verdienstelijke leden van de 

VvL zoals Arie van den Berg, en nog 

maar een paar maanden geleden 

Nelleke van Maaren ter gelegenheid 

van hun benoeming tot erelid, ja, hij 

had er zelfs geloof ik het initiatief 

voor genomen. 

Zijn bewondering voor Jaap Oversteegen 

heeft hij onder meer in daden 

omgezet door in 1989 met Kees Fens 

een bundel opstellen voor hem te 

redigeren, Op eigen gronden, waarin 

hij ook zelf een opstel wijdde aan het 

werk van deze aftredende hoogleraar 

algemene literatuurwetenschap, die 

ook mijn vriend was. 

Het lot wilde, dat ik nu woon in een 

huis waar eerder Hugo en Dorothee 

hebben gewoond, een pand aan de 

Groenburgwal. Wij kwamen daar bij 

toeval achter, ik geloof bij gelegenheid 

van een op een avondlijke 

strandwandeling bij Scheveningen 

uitlopende oploop voor de presentatie 

van een deel van Jaap 

Oversteegens biografi e van Cola 

Debrot in de ambtswoning van de 

gevolmachtigd minister van de 

toenmalige Nederlandse Antillen. 

Dat pand schiep een nieuwe band. 

Toen wij problemen kregen met een 

overlopende riolering, waarvan we 

niet wisten waar die eigenlijk liep, en 

wij in onze wanhoop Hugo opbelden 

om hem te vragen of hij deze lacune 

in de kennis van onze biotoop kon 

opvullen, sprong hij impulsief meteen 

op zijn fi ets. Dat was van een 

zelf vergeten edelmoedigheid, gegeven 

de barre stortbui die juist op 

dat moment over Amsterdam werd 

uit gegoten, en gegeven het feit dat 

hij niet de tijd had genomen om over 

een van zijn prachtige zijden blouses 

een jasje of zelfs jas aan te trekken. 

Als een verzopen kat kwam hij aan 

om ons met grote stelligheid op de 

begane grond aan te wijzen waar 

onder de groene tegels van de keukenvloer 

de riolering liep. Aan deze 

hulpvaardigheid laat ik niet afdoen, 

dat bij het op de aangewezen plaats 

openhakken van de vloer geen spoor 

van een riolering was aan te treffen. 

Hugo heeft met zijn talenten gewoekerd 

en heeft in onafl atende arbeid 

zowel de literatuurwetenschap als het 

literaire leven gediend. Het zou kunnen 

zijn, dat het voorbeeld van zijn 

ook veel te vroeg gestorven vader 

hem de sporen heeft gegeven. Maar 

naast en boven zijn bewonderenswaardige 

naarstigheid was hij van een 

onweerstaanbare beminnelijkheid, 

niet alleen door die spannende, doorleefde 

zigeunerkop van hem, maar 

ook door zijn oprechte welmenendheid. 

Hij deugde. Ik treur om mijn 

jonge voorganger. 

–115–

BBalans per 31 december 2007 

31-12-2007 31-12-2006 

VASTE ACTIVA ¤ ¤ 

Materiële vaste activa: 

Inventaris en inrichting 94.752 141.254 

Financiële vaste activa: 

Vorderingen op gelieerde Rechtspersonen 17.772 28.436 

Effecten 2.010.357 2.064.452 

2.028.129 2.092.888 

Totaal vaste activa 2.122.881 2.234.142 

VLOTTENDE ACTIVA 

Vorderingen: 

Ministerie van OCW (subsidie CuNo) 5.670.878 11.582.457 

Begrote rentebaten CuNo 60.692 156.718 

Overige vorderingen 109.189 57.541 

5.840.759 11.796.716 

Liquide middelen 1.902.404 1.930.609 

Totaal vlottende activa 7.743.163 13.727.325 

TOTAAL ACTIVA 9.866.044 15.961.467 

–116–

31-12-2007 31-12-2006 

EIGEN VERMOGEN ¤ ¤ 

Stichtingskapitaal 45 45 

Algemene reserve 308.406 308.406 

Bestemmingsfonds OCW 12.204 37.105 

320.655 345.556 

KORTLOPENDE SCHULDEN 

Schulden aan subsidieontvangers 3.272.041 3.334.064 

Nog te realiseren activiteitenlasten 5.532.297 10.619.468 

Nog te realiseren beheerlasten 331.023 1.450.496 

Crediteuren algemeen 84.983 109.275 

Overlopende passiva en overige schulden 325.045 102.608 

9.545.389 15.615.911 

TOTAAL PASSIVA 9.866.044 . 

15.961.467 

–117–

EExploitatierekening over 2007 

begroting 

2007 2007 2006 

BATEN ¤ ¤ ¤ 

Subsidie Ministerie OCW 

Basissubsidie 6.250.362 5.800.478 5.523.478 

LASTEN 

Beheerlasten 

Personele lasten 752.782 605.000 697.080 

Materiële lasten 288.388 215.000 263.538 

1.041.170 820.000 960.618 

Activiteitenlasten 

Verleende subsidies 4.869.325 4.855.000 4.402.960 

Overige activiteitenlasten 195.252 210.000 192.316 

5.064.577 5.065.000 4.595.276 

SOM DER LASTEN 6.105.747 5.885.000 5.555.894 

Saldo uit gewone bedrijfsvoering 144.615 -84.522 -32.416 

Rentebaten en inkomsten uit beleggingen n 96.026 6 84.522 70.941 

Bijzondere lasten -240.641 0 -38.525 

EXPLOITATIERESULTAAT 0 

0 0 

–118–



–119–

Jaarverslag 2007 Stichting Fonds voor de Letteren 

Portretfotografi e Klaas Koppe – Foto p.63 door Marianne Oosterbroek – 

Foto p.64 door F. Kramer – Foto p.110 door Fine Trossèl 

Ontwerp Barlock –Jesse Skolnik, Nadine Roestenburg (illustraties) en Saskia Wierinck 

Druk Calff & Meischke Oplage 600 Amsterdam Mei 2008 

Stichting Fonds voor de Letteren Huddestraat 7, 1018 HB Amsterdam 

Telefoon + 31 (0)20 6235708 Fax +31 (0)20 6388659 E-mail info@fondsvoordeletteren.nl 

www.fondsvoordeletteren.nl

Jaarverslag 2007 - Fonds voor de Letteren

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?