You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong><br />
lesbrief en prijsvraag<br />
In 2009 bestond het <strong>Nibud</strong> 30 jaar. Tij<strong>de</strong>ns het jubileumjaar heeft het <strong>Nibud</strong> geld ingezameld om<br />
binnen het on<strong>de</strong>rwijs extra aandacht te kunnen beste<strong>de</strong>n aan financiële educatie. Voor <strong>de</strong> bovenbouw<br />
<strong>van</strong> het basison<strong>de</strong>rwijs is <strong>de</strong>ze lesbrief over sparen ontwikkeld. Aan <strong>de</strong> lesbrief is een prijsvraag<br />
gekoppeld. De klas die <strong>de</strong> mooiste <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> toekomst maakt, mag met <strong>de</strong> hele klas een dagje<br />
naar het Geldmuseum in Utrecht.<br />
Waarom een <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong>?<br />
Het <strong>Nibud</strong> vindt dat kin<strong>de</strong>ren <strong>van</strong>af zes jaar oud genoeg zijn voor zakgeld. Ze kunnen dan tellen en<br />
alle muntjes herkennen. Van zakgeld leren kin<strong>de</strong>ren met geld om te gaan. Door hun zakgeld een paar<br />
weken op te sparen, leren kin<strong>de</strong>ren dat als ze een tijdje wachten, iets kunnen kopen wat duur<strong>de</strong>r is<br />
dan één week zakgeld. Kin<strong>de</strong>ren in groep 6 t/m 8 <strong>van</strong> <strong>de</strong> basisschool leren daar<strong>van</strong> meteen uit te<br />
rekenen hoe lang ze moeten sparen voordat ze het artikel <strong>van</strong> hun dromen kunnen kopen. De<br />
<strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> laat kin<strong>de</strong>ren op een speelse manier kennismaken met geld en met<br />
sparen.<br />
Het <strong>Nibud</strong> vindt het belangrijk dat kin<strong>de</strong>ren jong beginnen met leren omgaan met geld. Omgaan met<br />
geld wordt steeds moeilijker in onze samenleving. Veel beslissingen die volwassenen nemen tij<strong>de</strong>ns<br />
hun leven, hebben financiële gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan verzekeringen afsluiten, een huis<br />
huren of kopen en gezinsuitbreiding.<br />
Het <strong>Nibud</strong> doet regelmatig on<strong>de</strong>rzoek naar het financiële gedrag <strong>van</strong> jongeren. Hieruit blijkt on<strong>de</strong>r<br />
an<strong>de</strong>re dat veel jongeren het moeilijk vin<strong>de</strong>n om goed met geld om te gaan. Ou<strong>de</strong>rs zijn als eerste<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> financiële opvoeding <strong>van</strong> hun kin<strong>de</strong>ren. Het <strong>Nibud</strong> <strong>de</strong>nkt dat zij daarbij wel<br />
wat hulp kunnen gebruiken <strong>van</strong> het on<strong>de</strong>rwijs. Met <strong>de</strong> <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> <strong>van</strong> het <strong>Nibud</strong> kunt<br />
u in <strong>de</strong> klas op een speelse manier aandacht beste<strong>de</strong>n aan sparen.<br />
Opdracht<br />
Introductie sparen<br />
Introduceer voordat <strong>de</strong> klas begint met knutselen, <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerpen geld en sparen. Vraag eerst aan<br />
<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren of ze wel eens geld krijgen en <strong>van</strong> wie. Wat doen ze met dat geld? Mogen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
zelf weten wat ze met hun geld doen of moeten ze eerst altijd aan hun ou<strong>de</strong>rs vragen als ze iets<br />
willen kopen <strong>van</strong> hun geld? Ga ver<strong>de</strong>r met het begrip sparen. Vraag aan <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren wie er spaart en<br />
waarvoor. Schrijf <strong>de</strong> spaardoelen die <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren noemen, allemaal op het bord. Vraag <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
wat volgens hun <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>len zijn <strong>van</strong> sparen. En kunnen ze ook na<strong>de</strong>len noemen?<br />
Maak <strong>de</strong> <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong><br />
Nadat <strong>de</strong> klas heeft nagedacht en gepraat over geld, is het tijd voor ontspanning. Doe met <strong>de</strong> hele<br />
klas mee aan <strong>de</strong> prijsvraag en maak ‘De <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong>’. U mag <strong>de</strong> klas ook in groepjes<br />
ver<strong>de</strong>len en meer<strong>de</strong>re ‘<strong>Spaarpot</strong>ten <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong>’ be<strong>de</strong>nken. Kin<strong>de</strong>ren kunnen hun creativiteit<br />
<strong>de</strong> vrije loop laten gaan. Bied verschillen<strong>de</strong> materialen aan zoals hout, papier, etc. Of misschien<br />
be<strong>de</strong>nken sommige kin<strong>de</strong>ren iets op <strong>de</strong> computer.
Voordat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren gaan knutselen, be<strong>de</strong>nken zij hoe zij een <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> voor zich<br />
zien. Is die an<strong>de</strong>rs dan <strong>de</strong> spaarpot nu? En zo ja, hoe an<strong>de</strong>rs?<br />
Extra opdracht<br />
Een belangrijk leerdoel voor kin<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> bovenbouw <strong>van</strong> <strong>de</strong> basisschool , is uitrekenen hoe lang je<br />
moet sparen om het artikel <strong>van</strong> je dromen te kunnen kopen. Als oefening kunt u <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren een<br />
spaarplan laten maken. Hieron<strong>de</strong>r staat een voorbeeld.<br />
Spaarplan <strong>van</strong> Bas voor een Nintendo DS<br />
Een Nintendo DS kost € 150<br />
Bas heeft al gespaard € 94<br />
Nog nodig € 56<br />
Bas moet dus nog € 56 sparen.<br />
Bas heeft <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> inkomsten:<br />
per week<br />
Zakgeld € 2,50<br />
In- en uitruimen vaatwasser € 5<br />
Klusjes in huis € 4<br />
Totaal € 11,50<br />
Hier<strong>van</strong> spaart hij € 7 per week voor zijn Nintendo DS.<br />
Bas weet nu je:<br />
hoeveel hij nog moet sparen<br />
hoeveel hij per week opzij kan zetten.<br />
Bas <strong>de</strong>elt nu het eerste bedrag door het twee<strong>de</strong>. Hij weet nu dat hij nog 8 weken moet sparen<br />
voordat hij genoeg geld heeft voor een Nintendo DS.<br />
Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren nu be<strong>de</strong>nken waarvoor ze willen sparen. Vervolgens zoeken ze op wat dat artikel<br />
kost. Tot slot be<strong>de</strong>nken ze hoeveel spaargeld ze al hebben of tellen dit thuis na. Daarna kunnen ze<br />
een spaarplan maken volgens het voorbeeld.<br />
Hoe lang moeten <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren sparen voordat ze het artikel <strong>van</strong> hun dromen kunnen kopen? Wat<br />
vin<strong>de</strong>n zij daar<strong>van</strong>?
De prijsvraag<br />
Aan <strong>de</strong> <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> is een prijsvraag gekoppeld. De prijsvraag loopt <strong>van</strong> 13 september<br />
t/m 5 november 2010. De klas die <strong>de</strong> mooiste <strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> maakt, mag met <strong>de</strong> hele<br />
klas een dagje naar het Geldmuseum in Utrecht.<br />
Uw klas kan op twee manieren meedoen aan <strong>de</strong> wedstrijd:<br />
Een digitale foto per e-mail<br />
Maak één of twee foto’s <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Spaarpot</strong>(ten) <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> en mail <strong>de</strong>ze naar<br />
prijsvraag@nibud.nl. Zet in <strong>de</strong> mail bij On<strong>de</strong>rwerp spaarpot <strong>van</strong> <strong>de</strong> toekomst + <strong>de</strong> naam <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
school. Vermeld in <strong>de</strong> mail <strong>de</strong> naam <strong>van</strong> <strong>de</strong> school en <strong>van</strong> <strong>de</strong> docent, en het adres en<br />
telefoonnummer <strong>van</strong> <strong>de</strong> school. Mail maximaal twee foto’s <strong>van</strong> in totaal 2 MB, in jpg-formaat.<br />
<strong>Spaarpot</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> insturen per post<br />
Maak een postpakketje <strong>van</strong> (<strong>de</strong> mooiste) <strong>Spaarpot</strong>ten <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Toekomst</strong> en stuur dit op naar het<br />
<strong>Nibud</strong>, t.a.v. jury prijsvraag, Postbus 19250, 3501 DG Utrecht.<br />
Vermeld in een begelei<strong>de</strong>nd briefje <strong>de</strong> naam <strong>van</strong> <strong>de</strong> school en <strong>van</strong> <strong>de</strong> docent, en het adres, het<br />
telefoonnummer en e-mailadres <strong>van</strong> <strong>de</strong> school.<br />
De jury bestaan<strong>de</strong> uit Heleen Buijs (directeur Geldmuseum), Yolan<strong>de</strong> <strong>van</strong> Harten (directeur Podium)<br />
en het <strong>Nibud</strong> zal alle inzendingen beoor<strong>de</strong>len.<br />
Stuur <strong>de</strong> inzending vóór vrijdag 5 november 2010 op.<br />
De winnaar zal uiterlijk 22 november 2010 bekend wor<strong>de</strong>n gemaakt.<br />
Achtergrondinformatie<br />
Leerdoelen omgaan met geld<br />
Het <strong>Nibud</strong> heeft leerdoelen en competenties ontwikkeld voor leren omgaan met geld. De leerdoelen<br />
en competenties verschillen per leeftijdscategorie.<br />
Voor kin<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> bovenbouw <strong>van</strong> het basison<strong>de</strong>rwijs gel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> leerdoelen:<br />
Kennismaken met financiële begrippen<br />
De kin<strong>de</strong>ren kunnen praktische bewerkingen uitvoeren met munt- en papiergeld.<br />
De kin<strong>de</strong>ren kennen het belang en <strong>de</strong> rol <strong>van</strong> geld (status, waar<strong>de</strong>n en normen).<br />
De kin<strong>de</strong>ren kennen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> manieren <strong>van</strong> betalen en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> begrippen,<br />
zoals <strong>de</strong> chipknip, contant geld, geld opnemen bij <strong>de</strong> geldautomaat, pinpas.<br />
Leren keuzes maken<br />
De kin<strong>de</strong>ren stemmen hun wensen af op <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n <strong>van</strong> hun budget.<br />
Reclame <strong>de</strong> baas blijven<br />
De kin<strong>de</strong>ren on<strong>de</strong>rkennen <strong>de</strong> invloed <strong>van</strong> reclame.<br />
Geldzaken op or<strong>de</strong> hebben<br />
De kin<strong>de</strong>ren weten dat je je geld maar één keer kunt uitgeven
De kin<strong>de</strong>ren kunnen een kasboekje bijhou<strong>de</strong>n.<br />
De kin<strong>de</strong>ren doen zelf aankopen en vergelijken vooraf prijzen.<br />
De kin<strong>de</strong>ren kunnen belangrijke papieren opbergen in een map.<br />
Zelf geld verdienen<br />
De kin<strong>de</strong>ren weten dat je met werken geld verdient en dat je dan meer kunt beste<strong>de</strong>n.<br />
De kin<strong>de</strong>ren kiezen zelf of ze klusjes doen voor an<strong>de</strong>ren tegen een vergoeding.<br />
Sparen<br />
De kin<strong>de</strong>ren kunnen uitrekenen hoe lang ze voor hun spaardoel moeten sparen.<br />
De kin<strong>de</strong>ren kunnen geld korte tijd opzij zetten om later iets duur<strong>de</strong>rs te kunnen kopen.<br />
Lenen<br />
De kin<strong>de</strong>ren kennen het verschil tussen sparen en lenen.<br />
De kin<strong>de</strong>ren weten wat rente is.<br />
Bankzaken regelen<br />
De kin<strong>de</strong>ren weten globaal hoe een bank werkt.<br />
De kin<strong>de</strong>ren lezen hun eigen bankafschriften en bergen die in een map op.<br />
Alle <strong>Nibud</strong>-leerdoelen & competenties voor kin<strong>de</strong>ren en jongeren kunt u gratis downloa<strong>de</strong>n via<br />
www.nibud.nl.<br />
Financieel gedrag <strong>van</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
Uit het <strong>Nibud</strong> Scholierenon<strong>de</strong>rzoek 2008-2009 blijkt dat twaalfjarige scholieren gemid<strong>de</strong>ld € 21 per<br />
maand sparen. De meeste 12-jarigen scholieren sparen voor later, namelijk 46 procent.<br />
Speciaal doel 41<br />
Voor later 46<br />
Geen re<strong>de</strong>n (ik houd geld over) 26<br />
Moet <strong>van</strong> mijn ou<strong>de</strong>rs 10<br />
12 jaar (%)<br />
Spelregels voor sparen<br />
Vanaf ongeveer 6 jaar zijn kin<strong>de</strong>ren oud genoeg om te beginnen met sparen. Begin met sparen in een<br />
spaarpot, liefst een doorzichtige. Geld op een spaarrekening bij <strong>de</strong> bank, snappen kin<strong>de</strong>ren op <strong>de</strong>ze<br />
leeftijd nog niet. Ze willen zien wat er met hun geld gebeurt.<br />
Vanaf 8 jaar zijn kin<strong>de</strong>ren zijn kin<strong>de</strong>ren oud genoeg voor een eigen spaarrekening. Kin<strong>de</strong>ren leren<br />
hier<strong>van</strong> spelen<strong>de</strong>rwijs met giraal geld om te gaan. Ook leren ze dat je rente krijgt over je spaargeld.<br />
Kin<strong>de</strong>ren <strong>van</strong> 8 jaar kunnen het beste sparen voor een speciaal doel, bijvoorbeeld voor lego. Sparen<br />
voor een niet-concreet doel, zoals ‘voor later’, is veel is veel te abstract voor <strong>de</strong>ze kin<strong>de</strong>ren.<br />
Kin<strong>de</strong>ren <strong>van</strong> 8 jaar begrijpen dat als je je geld nu een paar weken opzij zet, je straks iets kunt kopen<br />
wat duur<strong>de</strong>r is dan één week zakgeld. Ook kunnen ze uitrekenen hoe lang je ergens voor moet<br />
sparen.
Vanaf 12 jaar zijn kin<strong>de</strong>ren meestal oud genoeg om zelf te pinnen.<br />
Kin<strong>de</strong>ren kunnen sparen <strong>van</strong> hun zakgeld, rapportgeld, verjaardagsgeld of <strong>van</strong> geld dat zij verdienen<br />
met een klusje.<br />
<strong>Nibud</strong>-lesmaterialen<br />
De Geldkoffer<br />
De Geldkoffer bestaat uit verschillen<strong>de</strong> modules. De basis vormt <strong>de</strong> <strong>Nibud</strong>-module Slim omgaan met<br />
je geld. Daarnaast kunnen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren in groepjes of zelfstandig met <strong>de</strong> aanvullen<strong>de</strong> modules aan <strong>de</strong><br />
slag. Alle werkvormen zijn gemakkelijk te gebruiken, met een minimum aan voorbereidingstijd.<br />
Bestemd voor groep 7 en 8.<br />
De Zakgeldkrant<br />
De Zakgeldkrant is een leuke en leerzame doe-krant. Aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> herkenbare voorbeel<strong>de</strong>n,<br />
korte opdrachten, en informatie leren jongeren zelf financiële keuzes te maken en beslissingen te<br />
nemen.<br />
Bestemd voor groep 8.<br />
De Geldsoap ‘Alles heeft zijn prijs’<br />
Deze interactieve soap daagt leerlingen uit na te <strong>de</strong>nken over geldkeuzes. Deze soap is samen met<br />
het Teleac ontwikkeld.<br />
Bestemd voor groep 7 en 8.<br />
<strong>Nibud</strong>-ou<strong>de</strong>ravond over financiële opvoeding<br />
Scholen kunnen ou<strong>de</strong>rs on<strong>de</strong>rsteunen bij het financieel zelfstandig maken <strong>van</strong> kin<strong>de</strong>ren. Bijvoorbeeld<br />
door in samenwerking met het <strong>Nibud</strong> een thema-avond te organiseren voor <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs. Een spreker<br />
<strong>van</strong> het <strong>Nibud</strong> vertelt meer over kin<strong>de</strong>ren en omgaan met geld en ou<strong>de</strong>rs krijgen praktische tips om<br />
zelf mee aan <strong>de</strong> slag te gaan. Ook is er natuurlijk ruim <strong>de</strong> gelegenheid voor het stellen <strong>van</strong> vragen.<br />
Het <strong>Nibud</strong><br />
Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (<strong>Nibud</strong>) is een onafhankelijke stichting die informeert<br />
en adviseert over financiën <strong>van</strong> huishou<strong>de</strong>ns. Het <strong>Nibud</strong> richt zich daarbij vooral op consumenten,<br />
maar ook op professionals die werken bij <strong>de</strong> overheid en <strong>de</strong> financiële en maatschappelijke<br />
dienstverlening. Daarnaast doet het <strong>Nibud</strong> on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> geldzaken <strong>van</strong> consumenten.<br />
Meer weten:<br />
www.nibud.nl<br />
www.nibudjong.nl<br />
wp.digischool.nl/geld