Versie zonder vertrouwelijke informatie

PER E-MAIL
Nederlandse Mededingingsautoriteit
Postbus 16326
2500 BH DEN HAAG
Datum : 3 augustus 2006
Versie zonder vertrouwelijke informatie
Onderwerp : Reactie op het consultatiedocument “Concentraties Energiemarkten”, zaaknummer 5209
Referentie : L06-512/SFO/DVU/JBO
Geachte mevrouw, mijnheer,
Dank voor het toezenden van het consultatiedocument “Concentraties Energiemarkten” met zaaknummer
5209. Wij willen u complimenteren met dit heldere document en de grondige aanpak.
De reactie van ENDEX bestaat uit een algemene reactie op twee specifieke onderwerpen en een reactie op
een aantal individuele punten.
Concentratie en consolidatie
De nationale en internationale energiemarkten zijn nog volop in ontwikkeling en het is nog te vroeg om te
spreken van een (geïntegreerde) Noordwest-Europese markt. De individuele markten zijn voor wat betreft
fysieke en financiële handel nog onvoldoende met elkaar verbonden, het merendeel van de individuele
landen c.q. hubs zijn nog onvoldoende liquide en de marktregels en -systemen zijn nog onvoldoende
geharmoniseerd. Dit laatste geldt overigens niet alleen voor de elektriciteitsmarkt als zodanig, maar ook voor
belangrijke “drivers” van de elektriciteitsmarkt zoals bijvoorbeeld de markten voor brandstoffen en
emissierechten. Ook deze belangrijke gerelateerde markten dienen mee in ogenschouw te worden genomen
en tot op zekere hoogte synchroon te lopen voor wat betreft harmonisatie en liberalisatie.
Naast fundamentele factoren is voor een liquide handelsmarkt een voldoende aantal (zo mogelijk naar de
aard verschillende) marktspelers van groot belang.
Onderscheid naar handelsplaats en contractduur
Het consultatiedocument schaart beurzen onder de OTC markt. Dit is in de (internationale) financiële
markten zeer ongebruikelijk; beurzen worden over het algemeen als een specifieke categorie beschouwd.
Zeker in de energiemarkt lijkt deze categorisering op zijn plaats vanwege de grote verschillen tussen de
OTC markt en beurzen op het gebied van regulering, corporate governance, anonimiteit, afwikkeling, enz.

Daarnaast onderschrijft ENDEX niet de stelling in het consultatiedocument dat de day-ahead contracten en
langetermijncontracten tot dezelfde markt behoren en/of substituten zouden zijn. De betreffende contracten
zijn verschillende van aard en vullen elkaar aan. In theorie mag het zo zijn dat partijen spot of termijn in
kunnen kopen afhankelijk van de prijs op die markten. In de praktijk betekent het inkopen op de spotmarkt
een beslissing om niet in te kopen op de termijnmarkt en dus een blootstelling aan een mogelijk zeer hoge
prijsvolatiliteit van de spotmarkt (bijvoorbeeld als gevolg van koelwaterproblemen, uitval, enz.). De
betreffende contracten hebben een sterk verschillend risicoprofiel en toepassingsgebied.
ENDEX verhandelt geclearde futures met de mogelijkheid tot fysieke levering. Futures worden met name
gebruikt voor risicomanagement, met andere woorden het structureel afdekken (“back to back”) van
toekomstige portfolioposities -long of short- en voor het insluiten c.q. afdekken (“hedgen”) van de
opbrengsten of kosten van de commodity. Daarnaast vermijdt men in het geval van futures het
tegenpartijrisico door middel van clearing omdat noch een individuele handelspartij noch de beurs tegenpartij
is in de transactie.
Opmerkingen aangaande specifieke punten
Punt 76: in afwijking van het gestelde bestaat het aanbod van ENDEX (futures) momenteel uit 6 individuele
maanden, 6 individuele kwartalen en 3 individuele jaren (momenteel dus t/m 2009). Met name het aantal
individuele jaren vooruit is een indicatie van marktontwikkeling; de liquide “trading curve” wordt langer en zal
naar verwachting binnenkort verder worden uitgebreid.
Voetnoot 29: abusievelijk is vermeld dat APX alle clearingdiensten voor ENDEX verzorgt. Gegeven de
omvang van het risico is het in termijnmarkten zeer ongebruikelijk dat een beurs zorgdraagt voor de clearing
van haar transacties (en dus tegenpartij is). ENDEX heeft de clearing derhalve uitbesteed aan een “clearing
house”. APX speelt op dit moment wel een rol in de fysieke afwikkeling van de resterende netto fysieke
posities van ENDEX. Circa 10% van het ENDEX volume gaat in fysieke levering.
Punt 81: ook spotcontracten worden OTC verhandeld.
Mocht u naar aanleiding van het bovenstaande nog vragen of opmerkingen hebben, dan zijn wij graag tot
nadere toelichting bereid.
Hoogachtend,
ENDEX European Energy Derivatives Exchange N.V.
Stephan Follender Grossfeld Dirk van Vuuren
Managing Director – CEO Managing Director – COO