óf - Svh

Docenten- 

handleiding 

Opleiding voor 

horecaportiers 

S6937 / Art.nr. 9789000016937

Van de branche, voor de branche. Dit is kenmerkend voor SVH, dat in opdracht van sociale partners in de horeca 

taken uitvoert op het terrein van arbeidsmarkt, arbeidsvoorwaarden en onderwijs. Tot die taken behoren onder 

meer gratis diensten en betaalde SVH-producten. 

Auteur: A. Appel, Appel Training & Advies, Soest 

Projectcoördinatie: SVH, Zoetermeer 

SVH heeft bij het samenstellen van deze handleiding de uiterste zorg nagestreefd. Desondanks kan niet volledig worden uitgesloten dat er 

eventueel onjuistheden of (zet)fouten in de handleiding voorkomen. 

SVH stelt zich, evenals auteurs en drukker, niet aansprakelijk voor eventuele schade die het gevolg is van acties die zijn genomen op basis 

van deze uitgave. 

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, digitale bewerking of 

op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 

All rights reserved. No part of this book may be reproduced in any form without written permission from the publisher. 

Artikelnummer 9789000016937 / S6937 

© SVH, Zoetermeer 

1 e druk, 1998 

2 e druk, 2002 

3 e druk, 2005 

3 e druk, 2 e oplage 2007 

4 e druk, 2007 

Dhl W001

Inhoudsopgave 

INLEIDING ........................................................................................................................................... 5 

HOOFDSTUK 1:.................................................................................................................................... 9 

De arbeidsomstandigheden van de horecaportier 

HOOFDSTUK 4:.................................................................................................................................. 13 

Alcohol en drugs 

HOOFDSTUK 5:.................................................................................................................................. 16 

Veiligheidspreventie 

HOOFDSTUK 3:.................................................................................................................................. 19 

Rechts- en wetskennis 

HOOFDSTUK 2:.................................................................................................................................. 24 

Sociale vaardigheden 

EXAMENTRAINING + SLEUTEL 

SHEETS 1 T/M 47

Inleiding 

Historie 

In de inleiding van het leerboek Horecaportier is in kort bestek weergegeven welke ontwikkelingen 

op het gebied van wetgeving hebben geleid tot de noodzaak om exameneisen en een 

leerboek Horecaportier te ontwikkelen. Deze docentenhandleiding heeft tot doel opleiders te 

informeren over de mogelijke opzet van een cursus voor de opleiding tot het examen Horecaportier. 

Tevens bevat deze handleiding ‘tools’ die een docent zou kunnen gebruiken bij het 

verzorgen van de opleiding. 

Voor wie is de cursus bedoeld? 

De cursus is bedoeld voor mensen die nu of in de toekomst portierswerkzaamheden zullen gaan 

verrichten. De doelgroep is heel divers, zowel wat betreft ervaring met het portierswerk als wat 

betreft vooropleiding. 

Wat is het algemene doel van de opleiding 

tot horecaportier? 

Na het volgen van het vak en het bestuderen van het cursusboek beschikken de cursisten over 

kennis en inzicht over: 

• de arbeidsomstandigheden van de horecaportier; 

• sociale vaardigheden; 

• rechts- en wetskennis; 

• alcohol en drugs; 

• veiligheidspreventie 

Eindtermen en exameneisen horecaportier 

De eindtermen en exameneisen Horecaportier zijn opgesteld in samenwerking met 

vertegenwoordigers uit de werkgeversorganisatie Koninklijk Horeca Nederland, in de praktijk 

werkzame portiers en functionarissen Bijzondere Wetten uit de politieregio’s Amsterdam, 

Rotterdam, Eindhoven en Leeuwarden. 

De eindtermen en exameneisen zijn goedgekeurd door de minister van Justitie per besluit van 

12 februari 1998. Deze zijn gewijzigd per 20 februari 2004. 

De eindtermen en exameneisen vindt u in deze handleiding terug gerangschikt naar lesblok. 

Het leerboek 

Het leerboek Horecaportier is qua inhoud en structuur opgezet volgens de hiervoor genoemde 

eisen. 

5

6 

Daarnaast is nadrukkelijk geprobeerd dit leerboek af te stemmen op het niveau van de gemiddelde 

cursist. Deze afstemming betreft de inhoud van de cursus, de omvang en de presentatie. 

Deze docentenhandleiding kan als leidraad gebruikt worden om op verantwoorde, overzichtelijke 

en gestructureerde wijze dit leermiddel te behandelen. 

In de docentenhandleiding is een lesstofindeling opgenomen (twee opleidingsvarianten), die 

aangeeft welke paragrafen uit het leerboek Horecaportier behandeld kunnen worden in een 

lesblok of lesuur. Uiteraard kunt u op basis van eigen ervaringen met het geven van cursussen en 

na een paar keer proefdraaien de indeling van de lesstof aan uw eigen wensen aanpassen. 

Vervolgens wordt bij elk hoofdstuk uit het leerboek aangegeven: 

• uit welke paragrafen het hoofdstuk bestaat; 

• wat de bijbehorende exameneisen zijn; 

• welke didactische hulpmiddelen gebruikt kunnen worden; 

• welke aandachtspunten aan te brengen zijn over de lesstof; 

• welke aanvullende informatie/aanbevolen literatuur geraadpleegd kan worden; 

• de antwoorden op de vragen uit het leerboek; 

• de uitwerking van de opdrachten uit het leerboek. 

Aan het eind van de handleiding is een examentraining met sleutel toegevoegd. 

Ten slotte is er een bijlage opgenomen met pagina’s waarmee de docent overheadsheets kan 

maken. 

Het leerboek Horecaportier bestaat voornamelijk uit theorie. Deze theorie is niet alleen bedoeld 

om pure feitenkennis te vergaren, maar vooral om inzicht te krijgen in de wijze waarop de 

horecaportier om kan gaan met gasten die risicogedrag vertonen. Om inzicht te krijgen in de 

daarvoor benodigde vaardigheden, is speciaal voor deze cursus een video gemaakt met de titel 

Toezicht met inzicht. Deze video visualiseert de in het cursusboek besproken vaardigheden. 

Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de lesstof met andere videobanden te ondersteunen. 

Didactische hulpmiddelen 

Gastvrijheid binnen grenzen (praktijksituaties uit de horeca) 

Op de dvd worden praktische gedragsvoorschriften behandeld om de veiligheid van gasten, 

klanten én medewerkers te kunnen waarborgen. Gastvrijheid binnen grenzen is bestemd voor 

iedereen die werkzaam is in de horecabranche. Delen ervan zijn ook relevant voor ondernemers 

en medewerkers van slijterijen. 

De volgende onderwerpen komen aan bod: 

Veiligheid 

Veiligheidscontroles in uw bedrijf zijn van groot belang. Daarnaast zult u grenzen moeten stellen 

aan het gedrag van gasten op basis van huisregels en de wet. 

Regelhandhaving 

Hoe kunt u uw huisregels het beste consequent handhaven? 

Communicatie en gespreksmodellen 

Bij het handhaven van regels is een goede communicatie erg belangrijk. Met behulp van 

gespreksmodellen kunt u op elke situatie inspelen.

Agressie en geweld 

Ook het omgaan met onwillige gasten en klanten vergt een doordachte aanpak. Met een duidelijk 

beleid weet elke medewerker wat hij kan doen in welke situatie. 

Drank- en Horecawet 

De Drank- en Horecawet geeft richtlijnen over de verkoop van alcoholhoudende drank in 

horecabedrijven en slijterijen. 

Deze dvd is te bestellen bij: SVH, tel: 0900-1402 (€ 0,15 p/m), ISBN: 978-90-5211-691-4. 

Cocaïne, de bijsluiter (18 minuten) 

De video laat zien wat de gevolgen kunnen zijn van cocaïneverslaving gebruik. Middels 

interviews met (ex)verslaafden wordt getoond hoe zij fasegewijs verslaafd raakten. Een 

handleiding over de achtergrond van de video wordt bijgeleverd. 

Deze videoband is te bestellen bij: CAD Drenthe, tel: (0592) 30 66 66. 

The XTC-files (23 minuten) 

Deze video geeft informatie over de effecten en gevolgen van xtc-gebruik. 

Deze videoband is te bestellen bij: Stichting Drugsinformatie en Preventie voor Jongeren (DPJ), 

tel: (070) 362 07 03. 

Werken met de didactische hulpmiddelen 

In de docentenhandleiding wordt onder het onderdeel ‘Aandachtspunten’ aangegeven wanneer en 

hoe u de dvd/video’s in de cursus kunt gebruiken. Als u besluit een of meerdere dvd/video’s aan 

te schaffen, bestudeer deze dan van tevoren aan de hand van genoemde aandachtspunten. Maak 

gebruik van ‘stops’ bij het tonen van de dvd/video’s. Dit biedt u de mogelijkheid om: 

• de lesstof direct te koppelen aan de vertoonde scène; 

• een discussie op gang te brengen over de vertoonde scène; 

• de aandacht van de cursist vast te houden. 

Bij sommige dvd/video’s wordt in de bijgeleverde handleiding aangegeven waar de ‘stops’ 

gemaakt kunnen worden, bij andere dvd/video’s kunt u dit zelf bepalen. De meeste dvd/video’s 

bestaan uit scènes die een afgerond onderwerp aan de orde stellen. Na zo’n onderwerp kan dan 

een ‘stop’ gemaakt worden. 

Tip 

Als u de dvd/video’s altijd op hetzelfde apparaat afspeelt, kunt u van tevoren bepalen op welke 

momenten u de ‘stops’ in de dvd/video’s maakt, door de stand van de bandteller te noteren. 

Tot slot… 

Wij wensen u veel succes met uw opleiding en hopen dat deze handleiding u daarbij kan 

ondersteunen. Wij stellen het op prijs, om na enige tijd, van u te vernemen of de docentenhandleiding 

voldoet aan uw verwachtingen en is afgestemd op de praktijk. 

Wij zien eventuele open aanmerkingen daarover graag tegemoet, zodat deze verwerkt kunnen 

worden bij de volgende herdruk. 

7

8 

Lesstofindeling voor twee 

mogelijke opleidingsvarianten 

(HP = leerboek voor de horecaportier) 

HP – standaard 

(5 lesblokken) 

HP – kort 

(2 lesblokken) 

Lesblok I hoofdstuk 1 hoofdstuk 1, 2, 5 

Lesuur: 

1 

2 

3 

4 

Paragrafen: 

introductie 

1.1 en 1.2 

1.3 

1.4 t/m 1.6 en huiswerk 

Lesblok II hoofdstuk 4 en 5 hoofdstuk 3, 4 en examentraining 

Lesuur: 

1 

2 

3 

4 

Lesblok III hoofdstuk 3 

Lesuur: 

1 

2 

3 

4 

Paragrafen: 

huiswerk en 4.1.1 t/m 4.1.5 

4.2.1 t/m 4.2.4 

huiswerk en 5.1 en 5.2 

5.3 en huiswerk 

Paragrafen: 

huiswerk en 3.1 

3.1.1 en 3.1.2 

3.2 

3.3 t/m 3.5 en huiswerk 

Lesblok IV hoofdstuk 2 

Lesuur: 

1 

2 

3 

4 

Lesblok V 

Lesuur: 

1 

2 

3 

4 

Paragrafen: 

huiswerk en 2.1 

2.2.1 

2.2.2 en 2.3 

2.4 en huiswerk 

vervolg hoofdstuk 2 en 

examentraining 

Paragrafen: 

huiswerk en 2.4 model 1 

2.4 model 2 en 3 

2.4 model 4 

examentraining 

We beschouwen 4 x 50 minuten als 1 lesblok. 

Per lesuur wordt aangegeven welke paragraaf uit het lesboek behandeld wordt.

Hoofdstuk 1: 

De arbeidsomstandigheden 

van de horecaportier 

De paragrafen in dit hoofdstuk zijn: 

1.1 De horecaportier als werknemer 

1.2 Het sociaal-hygiënisch beleid 

1.2.1 Grenzen stellen aan gedrag 

1.3 Het handhavingsbeleid 

1.4 Het beveiligingsbeleid 

1.5 Het deurbeleid 

1.6 Samenwerken met de politie 

Bijbehorende exameneisen 

De kandidaat moet kunnen aantonen inzicht te hebben in: 

• het sociaal-hygiënisch beleid van een horecabedrijf; 

• de gevolgen van het sociaal-hygiënisch beleid voor de functie van de horecaportier; 

• de taak en de rol van de horecaportier in een horecabedrijf; 

• de positie van de horecaportier in het kader van de Arbowetgeving; 

• het doel van een bedrijfsnoodplan; 

• het gedrag van horecagasten dat voortkomt uit hun perceptie van de functie die een 

horecaportier vervult; 

• de doelgroepen waar een horecabedrijf zich op kan richten, alsmede hiermee conflicterende 

doelgroepen; 

• het deurbeleid dat door een horecabedrijf gehanteerd kan worden; 

• de inhoud van de Anti-Discriminatie Code, alsmede de juridische gevolgen bij het niet juist 

toepassen hiervan; 

• juridische mogelijkheden met betrekking tot het weigeren van toegang; 

• lokaalverbod, alsmede de consequenties hiervan; 

• hoe huisregelovertreding kan worden voorkomen; 

• het controleren op naleving van huisregels; 

• het constateren van regelovertreding; 

• de procedure van vordering; 

• het toepassen van sancties bij regelovertreding; 

• wat visitatie is; 

• de werking van detectiepoort en handdetector; 

• de communicatiemiddelen die hierbij gebruikt kunnen worden; 

• gevolgen van de wet Particuliere Beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus voor de 

functie van horecaportier; 

• taken en bevoegdheden politieapparaat in relatie tot de orde en veiligheid in en rond 

horecabedrijven (incl. lokaalverbod, huisvredebreuk, gewelddelicten, zakkenrollen, 

vernieling, Opiumwet). 

9

10 


Sheets 1 t/m 10 

Aandachtspunten 

Lesblok I-1 

In dit lesblok wordt de cursus geïntroduceerd. 

Onderwerpen die aan de orde gesteld kunnen worden zijn: 

• opbouw van de cursus; 

• studeren en huiswerk; 

• welke methodiek en vormen worden gehanteerd tijdens de cursus; 

• behandelen van de inleiding van het cursusboek. 

Lesblok I-2 

In dit blok kunnen de volgende onderwerpen worden behandeld: 

• wat de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) inhoudt; 

• wat bedrijfshulpverlening (BHV) inhoudt; 

• wat sociaal-hygiënisch beleid betekent en waaruit dat beleid bestaat; 

• hoe grenzen aan gedrag gesteld kunnen worden middels regels. 

Lesblok I-3 

In dit lesblok kan het handhavingsbeleid worden behandeld. Kennis en inzicht over de inhoud 

van deze stappen is van belang om de gespreksmodellen 2 en 3 (Openlijke en Verborgen 

regelovertreding) uit hoofdstuk 2.4.1 goed uit te kunnen voeren. 

Laat de cursisten de procedure van het ‘vorderen’ oefenen. 

Lesblok I-4 

Behandel in dit lesblok het beveiligingsbeleid, het deurbeleid en samenwerking met de politie. 

Besteed ruim aandacht aan het onderwerp ‘detectiepoort’. Dit is van belang om gespreksmodel 4 

‘Controleren’ goed uit te kunnen voeren. Bespreek bij het deurbeleid vooral het onderwerp 

‘selectiecriteria’. Dit is een lastig onderdeel van de portierstaken. 

Huiswerk: 

• Vragen maken hoofdstuk 1. 

• Lezen hoofdstuk 4 en 5. 

Antwoorden op de vragen uit het leerboek 

1. Het Burgerlijk Wetboek en de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). 

2. Ja, de werkgever is ook verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden van een 

ingehuurde portier. Dit is bijvoorbeeld het geval als hij een portier inhuurt via een 

particuliere beveiligingsorganisatie. 

3. Veiligheid, gezondheid en welzijn.

4. Voorbeelden van onveilige situaties kunnen zijn: 

• werken zonder detectiepoort; 

• slechte verlichting bij een trap; 

• te harde muziek; 

• slechte ventilatie van een bedrijfsruimte; 

• een gast die de portier heeft bedreigd. 

5. Instructies kunnen bestaan uit: 

• het voordoen; 

• het oefenen met elkaar; 

• het vertonen van films; 

• het volgen van een training. 

6. Het doel van werkoverleg is: 

• informatie uitwisselen over de bedrijfsvoering; 

• werkervaringen uitwisselen; 

• voorlichting of instructie geven en (nieuwe) werkafspraken maken. 

7. De vijf taken van de BHV zijn: 

• het verlenen van eerste hulp bij ongevallen (EHBO); 

• het beperken en bestrijden van brand; 

• het voorkomen en beperken van ongevallen; 

• (in noodsituaties) het alarmeren en evacueren van medewerkers en gasten; 

• het alarmeren van en samenwerken met de brandweer en andere hulpverleningsorganisaties. 

8. Dat mensen op een ‘gezonde’ wijze met elkaar omgaan door rekening met elkaar te houden 

en respect te hebben voor elkaars lichamelijke en geestelijke gezondheid. 

9. Dit zijn ongeschreven regels, die in de maatschappij of in een bepaalde cultuur gelden. 

Fatsoensnormen zijn ook te omschrijven als: 

• goede manieren (de voeten niet op een stoel of tafel leggen, een boer laten in 

gezelschap); 

• omgangsnormen (opstaan in de bus of tram voor een bejaarde); 

• geen aanstoot geven (voordringen of schreeuwen bij een bestelling); 

• geen overlast veroorzaken (onnodig herrie maken). 

Normen zijn groepsgebonden. Het zijn ónze normen. 

10. De gezamenlijke waarden en normen binnen een gemeenschap geven aan wat je wel en wat je 

beslist niet hoort te doen. Dit wordt ook wel de ‘moraal’ genoemd. Iemand die zich aan de 

normen houdt, vertoont ‘moreel’ (volgens de moraal) gedrag en iemand die dat niet doet, 

vertoont ‘immoreel’ (niet volgens de moraal) gedrag. De vraag wat moreel gedrag is (wat 

goed is) of wat immoreel gedrag is (wat fout is), wordt ‘ethiek’ genoemd. 

11. Een regel bestaat altijd uit de inhoud en het waarom. De inhoud van de regel beschrijft wat 

wel of niet mag, bijvoorbeeld: het bezit van wapens is verboden. Het waarom van de regel 

beschrijft waarom die regel voor het bedrijf geldt, bijvoorbeeld: wij willen dat onze gasten 

zich veilig voelen in ons bedrijf. 

12. Als u regels hanteert, zult u de regels ook moeten handhaven met als doel de bedrijfsbelangen 

veilig te stellen. 

13. De vier stappen zijn: 

Stap 1: Regels controleren 

Stap 2: Regelovertreding corrigeren 

Stap 3: Regelovertreding sanctioneren 

Stap 4: Sancties afdwingen 

11

12 

14. De zeven W’s zijn: 

• Wie heeft het strafbare feit gepleegd? 

• Wat heeft de verdachte gedaan, welk strafbaar feit heeft hij gepleegd? 

• Waar heeft de verdachte het feit gepleegd? 

• Wanneer heeft de verdachte het feit gepleegd? 

• Waarmee is het strafbare feit gepleegd? 

• Waartoe heeft het strafbare feit geleid? 

• Waarom heeft de verdachte het strafbare feit gepleegd? 

15. De drie sancties die in een horecabedrijf kunnen worden toegepast, zijn: 

• direct eruit; 

• direct eruit met ontzegging; 

• direct een ontzegging (bij regelovertreding op openbare weg). 

16. Als de gast na twee keer daartoe gevorderd te zijn het bedrijf niet verlaat. 

17. De portier moet de gast, voordat hij tot het vorderen overgaat, het volgende vertellen: “Als u 

nu niet direct de zaak verlaat, dan ga ik van u vorderen om de zaak te verlaten. Weigert u na 

twee keer vorderen de zaak alsnog te verlaten, dan pleegt u een misdrijf, namelijk huisvredebreuk. 

Ik ben dan genoodzaakt de politie te bellen en die houdt u dan aan.” 

18. Bij de wet verboden voorwerpen en stoffen zijn: 

• alle wapens uit de wet Wapens en munitie; 

• alle voorwerpen waarvan vermoed wordt dat zij bedoeld zijn om personen te verwonden 

of te bedreigen; 

• alle harddrugs; 

• alle softdrugs in hoeveelheden van méér dan vijf gram. 

19. De selectiecriteria mogen betrekking hebben op: 

• de kleding; 

• het gedrag; 

• de kredietwaardigheid. 

20. Onder discriminatie wordt verstaan: het maken van onderscheid tussen personen op grond 

van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht en seksuele gerichtheid. 

21. U moet altijd de politie bellen bij: 

• brand; 

• ernstige ongevallen; 

• evacuaties. 

22. Een goede samenwerking met de politie valt of staat met het onderlinge vertrouwen dat men 

in elkaar heeft. Dit vertrouwen ontstaat als beide partijen de volgende spelregels in acht 

nemen: 

• Toon interesse in elkaars werk, visie en belangen. 

• Toon respect voor elkaars werk. 

• Geef elkaar feedback over zaken waar men tevreden of ontevreden over is. 

• Probeer na te gaan in hoeverre men vooroordelen over elkaar heeft. 

• Probeer na te gaan welke drempels een goede samenwerking in de weg staan.

Hoofdstuk 4: 

Alcohol en drugs 


4.1.1 Over alcohol 

4.1.2 Alcohol, het effect 

4.1.3 Alcohol, het gebruik 

4.1.4 Alcohol, de wet 

4.1.5 Alcoholbeleid 

4.2.1 Over drugs 

4.2.2 Drugs, gebruik en effecten 

4.2.3 Drugs, de wet 

4.2.4 Drugsbeleid 

4.3 Samenvatting 

4.4 Vragen 



• de werking en effecten van alcohol en drugs op de mens (lichaam, hersenen, zenuwstelsel en 

gedrag); 

• gedragskenmerken bij alcoholmisbruik en drugsgebruik; 

• criminaliteit welke kan voortkomen uit deze afhankelijkheid en hoe dit voorkomen kan 

worden; 

• wat door de overheid op het gebied van drugsgebruik gedoogd wordt; 

• het herkennen van gasten ‘in kennelijke staat van dronkenschap’; 

• het herkennen van gasten onder invloed van drugs; 

• het herkennen van drugs, alsmede verpakkingen en attributen die verbonden zijn aan het 

gebruik hiervan. 



Dvd Gastvrijheid binnen grenzen 

Video Cocaïne, de bijsluiter 

Video The XTC-files 

Discussie 


Lesblok II-1 

Huiswerk: 

• Behandelen van de vragen hoofdstuk 1. 

• Inventariseren vragen over hoofdstuk 4. 

13

14 

Alcoholmisbruik is in dit lesblok het centrale thema. Theoretisch valt er veel over te vertellen, 

maar hoe alcoholmisbruik is te herkennen is lastig. 

Kies uit de dvd Gastvrijheid binnen grenzen (Horecaportier) hoofdstuk 4: Gespreksmodellen, het 

model ‘Nee-verkopen’. 

Vraag de cursisten goed op te letten welk gedrag zij bij de gast waarnemen op basis waarvan zij 

alcoholmisbruik denken te herkennen. Bespreek alleen de verschijnselen van alcoholmisbruik 

(het gespreksmodel komt later in blok 5.1 aan de orde). 

Lesblok II-2 

In dit lesblok wordt het thema ‘drugs’ behandeld. 

Draai eventueel de video’s over cocaïne en xtc. 

Bespreek daarna de kenmerken en effecten van de diverse drugs. 

Aanvullende informatie 

Handleiding bij de video over cocaïne. 


1. Het Bloed Alcohol Gehalte, kortweg het BAG genoemd. 

2. Ongeveer 20 uur (16 eenheden x 5 kwartier). 

3. Mits gedronken in het juiste glas, in allemaal evenveel. 

4. Er is sprake van een verantwoord alcoholgebruik als de gebruiker: 

• met mate drinkt (per week niet meer dan 15-20 glazen); 

• de drankjes verdeelt over de tijd; 

• bewust af en toe enkele dagen geen alcohol gebruikt; 

• alleen voor zijn plezier en ontspanning drinkt; 

• in zijn vrije tijd drinkt; 

• alleen drinkt als hij zich geestelijk en lichamelijk goed voelt; 

• niet drinkt in combinatie met drugs, slaap- en kalmeringsmiddelen of medicijnen; 

• niet drinkt bij deelname aan het verkeer; 

• niet drinkt tijdens zwangerschap of het geven van borstvoeding; 

• niet drinkt tijdens de sportbeoefening. 

5. Het woord ‘tolerantie’ bij alcoholgebruik betekent dat iemand bij overmatig alcoholgebruik 

gewend raakt aan de hoeveelheid en steeds meer alcohol nodig heeft om hetzelfde effect te 

krijgen. Als zo iemand plotseling stopt met drinken, reageert het lichaam met ontwenningsverschijnselen. 

Het gevaar daarvan is weer dat de gebruiker opnieuw naar de fles grijpt en 

vervalt in zijn oude gewoonte. 

6. Op basis van de eenheden gedronken alcohol en het gedrag van de gast. 

7. Hij zal de gast ‘nee’ moeten verkopen om nog alcoholhoudende drank te schenken. 

De gast moet wel een alternatief aangeboden worden. 

8. Dat de gast niet in hulpbehoevende staat verkeert.

9. Drugs zijn naar hun werking te onderscheiden in: 

• verdovende middelen : heroïne/alcohol 

• opwekkende middelen : speed/cocaïne 

• hallucinerende middelen : softdrugs/lsd. 

10. Alcohol verdooft en cocaïne wekt op. De twee stoffen remmen elkaars werking. 

11. Van de vrouwelijke hennepplant. 

12. Xtc-gebruik geeft de volgende risico’s: 

• oververmoeidheid bij te lang achter elkaar dansen; 

• oververhitting bij te weinig vochtgebruik; 

• bij uitdroging kunnen spieren en sommige organen (nieren) niet meer werken; 

• kans dat de gebruiker andere stoffen slikt dan de pure mdma; 

• gevaarlijk voor mensen met bepaalde afwijkingen (hart, epilepsie); 

• kans op depressies en psychosen. 

13. Dit gedoogbeleid heeft betrekking op: 

• het in het bezit hebben en vervoeren van softdrugs tot vijf gram; 

• het thuis telen van maximaal vijf hennepplanten; 

• het in het bezit hebben van harddrugs voor persoonlijk gebruik (bijvoorbeeld maximaal 

0,5 gram cocaïne of maximaal vijf pillen). 

Deze feiten zijn wel strafbaar, maar worden niet vervolgd. 

14. Volgens de Opiumwet wel. Het kan wel worden verboden door: 

• de horecaondernemer via een huisregel; 

• de Algemene Plaatselijke Verordening. 

15. De volgende maatregelen kunnen worden getroffen om drugs uit de zaak te weren: 

Preventie 

• de bedrijfsformule aan te passen (bijvoorbeeld geen donkere plekken in de zaak, muziek 

aanpassen); 

• stickers met ‘No Drugs’ zichtbaar bij de ingang aan te brengen (via KHN); 

• medewerkers drugsvoorlichting te geven; 

• zelf of medewerkers een cursus Eerste Hulp Bij Drugsincidenten te (laten) volgen; 

• drugsgebruik tijdens het werk te verbieden; 

• gasten te informeren over het drugsbeleid van het bedrijf (folders, pers, website); 

• gasten te informeren over de risico’s van drugsgebruik. 

Regels 

• verbod van drugsgebruik, drugshandel en drugsbezit in huisregels op te nemen; 

• deze regels kenbaar te maken bij gasten (bijvoorbeeld op borden of flyers). 

Regelhandhaving 

• laat alle medewerkers op drugshandel en -gebruik controleren (dus ook de glazenophalers, 

barkeepers en de toiletjuffrouw); 

• gasten die onder invloed lijken te zijn van drugs direct uit de zaak te verwijderen; 

• gasten die vermoedelijk onder invloed van drugs zijn de toegang te weigeren; 

• bij ernstige overtredingen (gebruik van en handel in harddrugs) of bij herhaling van een 

overtreding (softdrugsgebruik) gasten een ontzegging te geven voor een bepaalde 

termijn. 

15

16 

Hoofdstuk 5: 



5.1 Brandpreventie 

5.2 Ongevallenpreventie 

5.2.1 Beperkte eerste hulp 



• het ontstaan van brandgevaarlijke situaties; 

• het herkennen van brandgevaarlijke situaties; 

• het voorkomen van brandgevaarlijke situaties; 

• het ontstaan van ongevalsituaties; 

• het herkennen van ongevalsituaties; 

• het voorkomen van ongevalsituaties; 

• het ontstaan van levensbedreigende situaties; 

• het herkennen van levensbedreigende situaties; 

• de uitvoeringsprocedures, die uit een bedrijfsnoodplan kunnen voortvloeien; 

• de taak van de horecaportier bij de uitvoering van een bedrijfsnoodplan; 

• de ontruimingsprocedure, die gevolgd moet worden bij een brand- of bommelding. 

De kandidaat moet kunnen aantonen vaardig te zijn in: 

• het uitvoeren van brandpreventieve maatregelen; 

• het uitvoeren van ongevalpreventieve maatregelen; 

• het adequaat reageren op brandgevaarlijke situaties; 

• het adequaat reageren op ongevallen; 

• het adequaat reageren op levensbedreigende situaties; 

• het toepassen van in het bedrijfsnoodplan vastgelegde procedures, die gevolgd moet worden bij 

ontruiming bij bijvoorbeeld een beginnende brand, bommelding, enzovoort. 





Lesblok II-3 

Huiswerk: 

• Inventariseren vragen over hoofdstuk 5.

In dit lesblok wordt het onderwerp ‘brand’ en ‘ongevallen’ behandeld. 

Kies uit de dvd Gastvrijheid binnen grenzen het onderdeel ‘Veiligheid (1)’ en bekijk 

1.1 Veiligheidsplan horecaportier, 1.2 Brandveiligheid en 1.3 Risicosituaties. 

Koppel de oorzaken van brand (zie opsomming in boek) aan de preventieve controle. 

Lesblok II-4 

In dit lesblok wordt het onderdeel ‘Beperkte Eerste Hulp’ behandeld. 

Laat cursisten de methode van ‘Heimlich’ en de vervoersgreep van ‘Rautek’ oefenen. 

Huiswerk: 

• Vragen maken hoofdstuk 4 en 5. 

• Lezen hoofdstuk 3. 

Aanbevolen literatuur 

Oranje Kruis Boekje (officiële handleiding voor de EHBO) 

Antwoorden op de vragen en 

uitwerking van de opdrachten 

1. De volgende drie elementen spelen een rol bij brand: 

1) brandbare stof (een kaars); 

2) ontbrandingstemperatuur (een lucifer); 

3) zuurstof. 

2. Enkele oorzaken van brand zijn: 

• oververhitting van schijnwerpers, verlengsnoeren of snoerhaspels; 

• contact van brandende lampen met andere brandbare stoffen (slingers); 

• kaarsen in de buurt van andere brandbare stoffen (gordijnen); 

• rechauds met open vlam in de buurt van andere brandbare stoffen (servetten); 

• brandende sigaretten op asbakken of in een dichte menigte; 

• nodeloos spelen met vuur (aanstekers, kaarsen, open haard); 

• kortsluiting of oververhitting van elektrische apparatuur; 

• brandstichting uit baldadigheid; 

• opzettelijke brandstichting. 

3. Mensen veroorzaken brand door: 

• onwetendheid; 

• onverschilligheid; 

• onvoorzichtigheid; 

• opzet. 

4. Een preventieve brandcontrole bestaat uit het controleren of: 

• de nooduitgangen en vluchtwegen vrij zijn; 

• de panieksluitingen goed functioneren; 

• de brandwerende deuren gesloten zijn; 

• de noodverlichting brand; 

• de pictogrammen van de vluchtroutes zichtbaar zijn; 

• de brandblusmiddelen aanwezig en bereikbaar zijn; 

• de noodzakelijke voorzieningen getroffen zijn; 

• er brandgevaarlijke situaties zijn. 

17

18 

5. Bij een alarmmelding aan de brandweer moet vermeld worden: 

• de naam van de melder; 

• de naam van het bedrijf; 

• het adres van het bedrijf; 

• het soort bedrijf; 

• de bereikbaarheid van het bedrijf; 

• wat er gebeurd is; 

• de aard van de brand; 

• het aantal mensen dat op dat moment aanwezig is. 

6. De volgende vijf punten zijn van belang wanneer er eerste hulp verleend moet worden: 

1) Let op gevaar. 

2) Ga na wat er gebeurd is en wat iemand mankeert. 

3) Stel het slachtoffer gerust. 

4) Zorg voor deskundige hulp. 

5) Help iemand op de plaats waar hij ligt of zich bevindt. 

7. De nazorg van een slachtoffer bestaat uit: 

• het slachtoffer nooit alleen weg laten gaan; 

• het slachtoffer nooit een voertuig laten besturen; 

• het noteren van de persoonsgegevens van het slachtoffer; 

• het verwijzen van het slachtoffer naar zijn huisarts of de eerste hulp van een ziekenhuis; 

• het rapporteren van de gebeurtenis. 

8. De uitgeslagen tanden moeten: 

• schoon gespoeld worden met melk of water; 

• bewaard worden in een bekertje met speeksel van het slachtoffer of in melk. 

9. Bij een bloedneus moet als volgt hulp verleend worden: 

• Laat het slachtoffer met het hoofd iets voorover zitten. 

• Laat het slachtoffer eenmaal zijn neus snuiten. 

• Laat het slachtoffer zijn neusvleugels dichtdrukken tegen het neusschot, vlak onder het 

neusbeen. 

• Laat dit gedurende tien minuten plaatsvinden.

Hoofdstuk 3: 

Rechts- en wetskennis 


3.1 Wetboek van Strafrecht 

3.1.1 Misdrijven 

3.1.2 Overtredingen 

3.2 Wetboek van Strafvordering 

3.2.1 Opsporing van strafbare feiten 

3.2.2 De verdachte 

3.2.3 Dwangmiddelen 

3.3 Bijzondere wetten 

3.3.1 Wet Milieubeheer 

3.3.2 Wet Wapens en munitie 

3.4. Algemene Plaatselijke Verordening 

3.5. Rapportage 


De kandidaat moet kunnen aantonen kennis te hebben over het Wetboek van Strafrecht met 

betrekking tot de volgende onderwerpen: 

• wat zijn misdrijven (of poging tot); 

• wat zijn overtredingen; 

• verschillen tussen overtreding en misdrijf; 

• wat wordt juridisch verstaan onder huisvredebreuk, bedreiging met openlijk geweld, 

openlijke geweldpleging, (zware) mishandeling, vechterij, aanranding en verkrachting, 

gemeenschap met jongeren, toedienen van bedwelmende drank, belediging, diefstal, 

afpersing, verduistering, oplichting/flessentrekkerij, vernieling, heling, straatschenderij, 

ordeverstoring door dronkenschap, verboden toegang; 

• welke risico’s zijn verbonden aan geheimhouding; 

• wat wordt verstaan onder opzet en schuld, overmacht, noodweer; 

• wat zijn gronden voor strafuitsluiting; 

• wat wordt onder discriminatie, burengerucht, onderscheidingstekens verstaan; 

• het Wetboek van Strafvordering met betrekking tot de volgende onderwerpen: wat wordt 

verstaan onder dwangmiddelen, staande houden, aanhouden, in beslag nemen, in bewaring 

nemen, op heterdaad betrappen, onderzoek aan lichaam en kleding, aangifte en klachten; 

• wat zijn de wetmatige bevoegdheden hierbij; 

• wat wordt verstaan onder de juridische term ‘proportionaliteitsbeginsel’ bij het toepassen van 

geweld; 

• wat wordt verstaan onder het ‘subsidiariteitsbeginsel’; 

• wat wordt verstaan onder een ‘verdachte’; 

• wat zijn de rechten van een ‘verdachte’; 

• strafbepalingen uit de Drank- en Horecawet, de Wegenverkeerswet, de Opiumwet, de wet 

Milieubeheer, Algemene Plaatselijk Verordening, welke relevant zijn voor de horecaportier. 


• wat de wettelijke bepalingen ten aanzien van visitatie zijn; 

• wat de wettelijke bepalingen ten aanzien van onderzoek aan kleding en lichaam (fouilleren) 

zijn; 

19

20 

• het verschil tussen wettelijk verboden en toegestane wapens; 

• de wettelijke bepalingen ten aanzien van het dragen van wapens; 

• de wet Wapens en munitie; 

• het herkennen en omgaan met voorwerpen die als wapen kunnen worden gebruikt; 

• taken Openbaar Ministerie in relatie tot het voorafgaande; 

• wanneer gerapporteerd moet worden; 

• de wijze van effectief mondeling rapporteren; 

• het vaststellen en beschrijven van signalementen; 

• het melding maken van een beginnende brand of bommelding bij de bedrijfsleider en/of 

hulpverleningsinstanties; 

• het rapporteren op een objectieve wijze zonder emoties hierbij een rol te laten vervullen; 

• het toepassen van de zeven W’s bij rapportage; 

• het toepassen van een helder taalgebruik, dat niet voor tweeërlei uitleg vatbaar is. 


• het effectief mondeling rapporteren; 

• het vaststellen en beschrijven van signalementen; 

• het melding maken van een beginnende brand of bommelding bij de bedrijfsleider en/of 

hulpverleningsinstanties; 

• het rapporteren op een objectieve wijze zonder emoties hierbij een rol te laten vervullen; 

• het toepassen van de zeven W’s bij rapportage; 

• het toepassen van een helder taalgebruik, dat niet voor tweeërlei uitleg vatbaar is. 




Lesblok III-1 

Huiswerk: 

• Behandelen van de vragen hoofdstuk 4 en 5. 

• Inventariseren vragen over hoofdstuk 3. 

Behandel het Wetboek van Strafrecht. Behandel vooral het onderwerp ‘noodweer’. 

Lesblok III-2 

In dit blok worden zowel de misdrijven als de overtredingen behandeld. 

Besteed vooral aandacht aan de elementen van de delicten. 

Lesblok III-3 

Behandel het Wetboek van Strafvordering, met name het onderdeel over de ‘verdachte’. 

Leg van de volgende onderwerpen de verschillen en overeenkomsten goed uit: 

• aanhouden en staande houden; 

• in beslag nemen en onderzoek aan lichaam/kleding; 

• aangifte en klacht.

Lesblok III-4 

In dit blok worden de volgende wetten behandeld: 

• de Milieuwet; 

• de wet Wapens en munitie; 

• de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). 

Sluit dit blok af met het behandelen van het onderwerp ‘rapportage’. 

Huiswerk: 


• Lezen hoofdstuk 2.1 t/m 2.3. 

Antwoorden op de vragen 

1. Iemand pleegt een strafbaar feit als hij een wetsartikel overtreedt. 

2. Voorwaarden van strafbaarheid zijn dat de verdachte: 

1) aan de eisen van alle bestanddelen van het wetsartikel heeft voldaan; 

2) schuldig is aan het plegen van een strafbaar feit; 

3) wederrechtelijk gehandeld heeft. 

3. Iemand heeft wederrechtelijk gehandeld als hij in strijd met het recht heeft gehandeld en 

daarbij geen bevoegdheid of toestemming had zo te handelen. Geld uit een tas van iemand 

pakken bijvoorbeeld, zonder dat de ander daar toestemming voor geeft, is strafbaar omdat het 

geld wederrechtelijk (zonder toestemming) is verkregen.Een poging tot misdrijf is strafbaar 

als de dader een begin heeft gemaakt met het uitvoeren van zijn daad. 

4. Het verschil tussen opzet en schuld is dat bij opzet sprake is van een gewild gevolg (willens 

en wetens), terwijl bij schuld sprake is van een niet gewild gevolg. Als iemand een ander 

tijdens een lichte ruzie een duw geeft waardoor die ander valt en een hersenschudding 

oploopt, is er geen sprake van opzet maar wel van schuld. De man had niet de bedoeling de 

ander een hersenschudding te bezorgen. 

5. Het bestanddeel ‘aanranding’ kent vier fasen, namelijk: 

Fase 1: het vrezen van een aanval 

Fase 2: de onmiddellijke dreiging van een aanval 

Fase 3: de feitelijke aanval 

Fase 4: het einde van de aanval. 

6. Verdediging tegen een aanval is nooit strikt noodzakelijk als: 

• de aangevallene kan vluchten; 

• de aangevallene de aanval had kunnen vermijden. 

Als er risico’s aan de aanval verbonden zijn of als de aangevallene niet kan vluchten, is 

verdediging wel noodzakelijk. 

7. De rechter zal de lichamelijke en geestelijke capaciteit (conditie) van iemand meewegen bij 

de beoordeling of noodweer geboden of noodzakelijk was. 

8. Een poging tot misdrijf is strafbaar als de dader een begin heeft gemaakt met het uitvoeren 

van zijn daad. De dader krijgt dan een derde deel van de straf die hij zou krijgen als hij het 

misdrijf wel ten uitvoer had gebracht. 

9. Nee. Het misdrijf moet met verenigde (meer dan twee) krachten gepleegd zijn. 

21

22 

10. Het verschil tussen het wetsartikel ‘verkrachting’ en ‘feitelijke aanranding van de 

eerbaarheid’ is dat bij verkrachting sprake moet zijn van seksueel binnendringen en bij 

aanranding sprake is van ontuchtige handelingen. 

11. Het verschil tussen ‘eenvoudige mishandeling’ en ‘zware mishandeling’ is dat bij 

mishandeling de opzet niet gericht was op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel, 

terwijl bij ‘zware mishandeling’ wel de opzet aanwezig was om zwaar lichamelijk letsel toe 

te brengen. Overigens geeft het wetsartikel niet aan wat mishandeling is. Over het algemeen 

wordt onder mishandeling verstaan: elke uitwendige inwerking op het lichaam van een ander, 

waardoor aan deze pijn of letsel wordt veroorzaakt (slaan, schoppen). 

12. Het verschil tussen ‘afpersing’ en ‘afdreiging’ is dat bij afpersing het middel ‘geweld’ 

centraal staat, terwijl dat bij afdreiging het middel ‘smaad’ of ‘openbaar maken van een 

geheim’ is. Afdreiging wordt ook wel chantage genoemd. 

13. Straatschenderij kan bestaan uit: 

• tegen een leeg blikje schoppen; 

• met stenen gooien; 

• met voorwerpen naar passerende auto’s, fietsers of voetgangers gooien; 

• met een katapult op iemand schieten; 

• iemand de hoed van zijn hoofd slaan; 

• uitgestalde waren voor winkels omgooien of weggooien. 

14. Bij vernieling moet er sprake zijn van opzet, bij straatschenderij niet. 

15. Het verschil tussen een aangifte en een klacht is dat een aangifte kan worden gedaan door 

iedereen die kennis draagt van een begaan strafbaar feit, terwijl een klacht alleen ingediend 

kan worden door het slachtoffer of de benadeelde van een misdrijf. 

16. Seponeren betekent dat de officier van justitie het proces-verbaal terzijde legt en niet tot 

vervolging van de verdachte over gaat. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er te weinig 

bewijsmateriaal is. 

17. Een portier mag een gast niet staande houden. Dat mag alleen een opsporingsambtenaar. 

18. Een portier mag een voorwerp in beslag nemen als hij een verdachte heeft aangehouden. 

19. De vier voorwaarden om als verdachte aangemerkt te kunnen worden zijn: 

1) dat de schuld moet blijken uit de feiten en omstandigheden; 

2) dat er een redelijk vermoeden van schuld moet zijn; 

3) dat er enig strafbaar feit moet zijn gepleegd; 

4) dat iemand als verdachte aangemerkt kan worden. 

20. Als u een verdachte heeft aangehouden, vertel hem dan het volgende: 

• dát hij is aangehouden (“U bent nu door mij aangehouden”); 

• de reden van zijn aanhouding (bijvoorbeeld: in bezit is van een wapen); 

• waarvan hij wordt verdacht (van overtreding van de wet Wapens en munitie); 

• de procedure die wordt gevolgd, namelijk: 

− dat de politie direct geïnformeerd wordt over de aanhouding; 

− dat hij aan de politie wordt overgedragen; 

− dat hij de komst van de politie moet afwachten; 

− dat hij zolang wordt vastgehouden. 

21. Er is sprake van vrijwilligheid bij het toepassen van dwang- en opsporingsmiddelen als de 

gast daar toestemming voor geeft, als hij bewust van bepaalde rechten afziet en de 

toestemming in vrijheid heeft gegeven.

22. Om indirecte hinder te voorkomen, kunnen de volgende ‘noodzakelijke voorzieningen’ of 

‘maatregelen’ worden getroffen: 

• het geleidelijk aankondigen van de sluitingstijd; 

• het effectief gebruikmaken van aanwezige toe-, in- of uitgangen; 

• het effectief gebruiken van eigen parkeervoorzieningen; 

• het aanpassen van openingstijden; 

• het houden van toezicht in de directe omgeving van het bedrijf. 

23. De wet Wapens en munitie verstaat onder ‘overdragen’ het feitelijk ter hand stellen van een 

wapen aan een ander die dat wapen daarbij in ontvangst neemt en daarmee en hierdoor 

‘drager’ van het wapen wordt. Als iemand u als portier een wapen ‘overdraagt’, is hij strafbaar. 

Als u het wapen aanneemt, bent u zelf strafbaar omdat u op dat moment en wapen 

‘draagt’. 

24. Met ‘andere voorwerpen’ worden voorwerpen bedoeld waarvan, gelet op hun aard en 

omstandigheden waaronder zij worden aangetroffen, redelijkerwijs kan worden aangenomen 

dat zij voor geen ander doel zijn bestemd dan om letsel toe te brengen aan personen of 

daarmee te dreigen. Voorbeelden van ‘andere voorwerpen’ zijn een fietsketting, een 

honkbalknuppel, een bierglas en een steen. 

25. Het doel van rapporteren is om de ware toedracht van een gebeurtenis vast te stellen, zodat 

belangrijke informatie bewaard blijft. Deze rapportage kan later gebruikt worden bij het 

stellen van de schuldvraag of het opmaken van een proces-verbaal. 

23

24 

Hoofdstuk 2: 

Sociale vaardigheden 

Dit hoofdstuk is verdeeld over de lesblokken IV en V. 


2.1 Communicatie 

2.1.1 Contact maken 

2.2 Risicogedrag van gasten 

2.2.1 Soorten risicogedrag 

2.2.2 Achtergronden van risicogedrag 

2.3 Professionaliteit 



• de effecten van het eigen verbaal en non-verbaal gedrag bij gastencontacten; 

• de invloed van professioneel gedrag van de horecaportier bij gastencontacten (hoe om te 

gaan met ‘triggers’/rationaliseren van eigen gevoelens, die door gasten worden opgeroepen); 

• de invloed van een gastgerichte houding door de horecaportier bij gastencontacten; 

• gastheerschapsconcept bij ontvangst van gasten; 

• de procedure rond benaderen en contact maken met gasten die zich (mogelijk) schuldig 

maken aan regelovertreding; 

• het gespreksmodel ‘Nee-verkopen’; 

• het gespreksmodel ‘Openlijke regelovertreding’; 

• het gespreksmodel ‘Verborgen regelovertreding’; 

• het gespreksmodel dat detectie en controle aan de kleding voor de gast acceptabel maakt; 

• te hanteren procedures bij detectie en controle aan de kleding; 

• het corrigeren van regelovertreding; 

• het herkennen en omgaan met tegenwerkend gedrag van gasten; 

• het taxeren van non-verbale uitingen van gasten (kleding, onderscheidingstekens, haardracht, 

enz.); 

• het herkennen van vormen van seksuele intimidatie; 

• het herkennen van het gedrag van zakkenrollers; 

• het herkennen van het gedrag van drugsdealers; 

• het ontstaan van verschillende uitingen van C-gedrag (schelden/verbale agressie); 

• het ontstaan van (verbale) dreiging met fysiek geweld; 

• waarnemen, herkennen en anticiperen op risicovol individueel en groepsgedrag van gasten: 

− als ‘verdachte’ van overtreding of misdrijf, 

− als ‘probleem’ bij ordeverstorend, irritant, opgefokt of ruziezoekend gedrag, 

− als ‘slachtoffer’ van agressie of bij ongevallen, seksuele intimidatie, discriminatie en 

zakkenrollen, 

− als ‘omstander’ bij ruzies, vechtpartijen, seksuele intimidatie, ongevallen, flauwte; 

• beginnende brand of bij een bommelding; 

• het ontstaan van ruzies tussen partijen; 

• het tussenbeide komen bij verbale ruzies; 

• het sussen van verbale ruzies; 

• het voorkomen van fysieke agressie; 

• het ontstaan van feitelijk toepassen van geweld;

• de wijze van samenwerken met collega’s en de bedrijfsleider; 

• de voordelen van deze samenwerking; 

• de wijze van assistentieverlening aan een collega; 

• de handelwijze bij assistentieverlening door bedrijfsleider; 

• de wijze van het tussenbeide komen bij vechtpartijen; 

• de wijze van het buiten gevecht stellen van partijen met inachtneming van het 

proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginsel; 

• houding en non-verbaal gedrag, dat een de-escalerende uitwerking op gasten heeft; 

• het omgaan met gasten ‘in kennelijke staat van dronkenschap’. 


• het reguleren van eigen verbaal en non-verbaal gedrag, zodat de weigering meer acceptabel 

wordt voor de gast; 

• het toepassen van het gastheerschap bij ontvangst van gasten; 

• het voorkomen van huisregelovertreding; 

• het controleren op naleving van huisregels; 

• de signalering van huisregelovertreding; 

• het toepassen van de juiste procedure bij het benaderen en contact maken met gasten die zich 

(mogelijk) schuldig maken aan regelovertreding; 

• het toepassen van het gespreksmodel ‘Nee-verkopen’; 

• het toepassen van het gespreksmodel ‘Openlijke regelovertreding’; 

• het toepassen van het gespreksmodel ‘Verborgen regelovertreding’; 

• het corrigeren van regelovertreding; 

• het vorderen; 

• het toepassen van sancties bij regelovertreding; 

• het omgaan met tegenwerkend gedrag van gasten; 

• het tijdig en effectief aanpakken van risicovol individueel en groepsgedrag van gasten in 

situaties als hierboven omschreven; 

• het tijdig en effectief aanpakken van vormen van seksuele intimidatie, zakkenrollers en 

drugsdealers; 

• het hanteren van C-gedrag; 

• het voorkomen van dreiging van fysiek geweld; 

• het verbaal omgaan met dreiging van fysiek geweld; 

• het tussenbeide komen bij verbale ruzies; 

• het sussen van verbale ruzies; 

• het voorkomen van fysieke agressie; 

• het samenwerken met collega’s; 

• het gebruik van communicatiemiddelen; 

• het verlenen van assistentie aan een collega; 

• het geven van support bij assistentie door de bedrijfsleider; 

• het tussenbeide komen bij vechtpartijen; 

• het buiten gevecht stellen van partijen met inachtneming van het proportionaliteits- en 

subsidiariteitsbeginsel; 

• de wijze van visiteren; 

• het toepassen van de juiste procedure bij controle aan kleding; 

• het omgaan met de juiste procedures rond detectiepoort en handdetector; 

• het toepassen van het gespreksmodel dat detectie en controle aan kleding voor de gast 

acceptabel maakt; 

• het vertonen van houding en non-verbaal gedrag dat een de-escalerende uitwerking op gasten 

heeft; 

• het toepassen van de juiste procedures bij het aantreffen bij gasten van verboden wapens en 

voorwerpen die als wapen kunnen worden gebruikt; 

• het effectief de toegang weigeren of het bedrijf doen verlaten van gasten die in ‘kennelijke 

staat van dronkenschap’ zijn, zodat de orde en veiligheid in het bedrijf gewaarborgd blijven; 

• het effectief de toegang weigeren of het bedrijf doen verlaten van gasten die onder invloed 

van drugs zijn, zodat de orde en veiligheid in het bedrijf gewaarborgd blijven. 

25

26 




Discussie 

Rollenspel 


Lesblok IV-1 

Huiswerk: 


• Inventariseren vragen over hoofdstuk 2.1 t/m 2.3. 

In dit lesblok staat de lesstof ‘communicatie’ centraal. 

Leg goed uit wat het verschil is tussen het wat en het hoe van communicatie. 

Lesblok IV-2 

Bespreek in dit lesblok de soorten risicogedrag van gasten. Besteed ruim aandacht aan 

tegenwerkend gedrag (A/B-gedrag), met name aan de ombuigstrategie. Deze strategie vormt het 

hart van de gespreksmodellen en de examenkandidaat zal tijdens het praktijkexamen op dit 

onderdeel zijn vaardigheden moeten tonen. 

Draai ter illustratie van deze ombuigstrategie uit de dvd Gastvrijheid binnen grenzen nog een 

keer het gespreksmodel ‘Nee-verkopen’. 

Draai bij het behandelen van gewelddadig gedrag (D-gedrag) uit de dvd Gastvrijheid binnen 

grenzen (Horecaportier) onderdeel 5: Agressie en geweld, 5.3 Gewelddadig gedrag. Deze scène 

bestaat uit twee gedeelten en toont: 

1. de wijze waarop omgegaan moet worden bij bedreiging met fysiek geweld; 

2. de wijze waarop omgegaan moet worden met toepassing van fysiek geweld. 

Lesblok IV-3 

In dit lesblok worden als eerste de achtergronden van risicogedrag behandeld. 

Geef het onderwerp ‘persoonlijke achtergronden’ de nodige aandacht. Dit is lastige materie voor 

de portier. Probeer een discussie op gang te krijgen en vraag hen of zij mensen uit hun omgeving 

kennen met een problematische achtergrond. Vraag hen of zij de behandelde gedragskenmerken 

herkennen. 

Hierna wordt de professionaliteit van de portier aan de orde gesteld. Gebruik hiervoor de dvd 

Gastvrijheid binnen grenzen (Horecaportier) en toon bijvoorbeeld 5.5 Scheiden van partijen. 

Laat de cursisten deze samenwerkingstechnieken oefenen. 

Koppel de getoonde beelden aan de lesstof uit het boek. 

Vraag hen of zij het eens zijn met de eisen die aan hun professionaliteit gesteld worden (bij 

acceptatie is de kans groter dat zij deze lesstof zullen willen beheersen). 

Lesblok IV-4 

In dit lesblok wordt een start gemaakt met het behandelen van de lesstof uit paragraaf 2.4.1. 

Alle gespreksmodellen worden in blok 5 behandeld.

Behandel in dit lesblok bij het gespreksmodel ‘Openlijke en Verborgen regelovertreding’ stap 1 

(afweging maken). 

Huiswerk: 


• Lezen rest van hoofdstuk 2, de gespreksmodellen. 

27

28 

Hoofdstuk 2: 

vervolg Sociale 

vaardigheden 


2.4 Regels handhaven 

2.4.1 Gespreksmodellen 

- model ‘Nee-verkopen’ 

- model ‘Openlijke regelovertreding’ 

- model ‘Verborgen regelovertreding’ 

- model ‘Controleren’. 

Lesblok V-1 

Huiswerk: 


• Inventariseren vragen over rest van hoofdstuk 2 (Gespreksmodellen). 

Toon het gespreksmodel ‘Nee-verkopen’ uit de dvd Gastvrijheid binnen grenzen (Horecaportiers). 

Eerst wordt de foute aanpak getoond, daarna de goede. 

Vraag de cursisten wat zij van dit optreden vinden. Schrijf hun opmerkingen op een flip-over. 

Toon het gespreksmodel ‘Nee-verkopen’ uit de dvd Gastvrijheid binnen grenzen (Horecaportier), 

onderdeel 4. Hierin wordt de goede aanpak getoond en het schema van het gespreksmodel. 

Vergelijk deze aanpak met de opmerkingen die zij gemaakt hebben (flip-over). Besteed veel 

aandacht aan de ombuigstrategie en koppel dit aan de behandelde lesstof uit paragraaf 3.3 

Tegenwerkend gedrag van gasten (zie ook lesblok 4.2). 

Laat de cursisten stap 2, 3 en 4 met elkaar oefenen. 

Lesblok V-2 

Toon de gespreksmodellen ‘Openlijke regelovertreding’ en ‘Verborgen regelovertreding’ uit de 

dvd Gastvrijheid binnen grenzen (Horecaportier). 

Lesblok V-3 

In dit blok staat het gespreksmodel ‘Controleren bij de detectiepoort’ centraal. 

Toon het onderdeel ‘Toegangscontrole’. Koppel deze filmscène aan de behandelde lesstof uit 

paragraaf 1.4 Het beveiligingsbeleid en paragraaf 4.6 Wet Wapens en munitie. 

Lesblok V-4 

Rond de cursus af met: 

• het invullen van de examentraining en het behandelen van de antwoorden; 

• het evalueren van de cursus.


1. Het proces, waarbij mensen informatie uitwisselen om elkaar te beïnvloeden. 

2. De volgende analoge gedragingen hebben invloed op de digitale communicatie: 

• taalgebruik; 

• stemgebruik; 

• lichaamstaal; 

• kleding; 

• uiterlijk. 

3. Er is sprake van effect als de bedoeling van de zender is uitgekomen. Hij kan dit waarnemen 

in het gedrag van de ontvanger. 

4. Met referentiekader wordt bedoeld met welke bril er wordt waargenomen en de invloed die 

normen, waarden en ervaringen daarop hebben. 

5. Contact maken bestaat uit de volgende onderdelen: 

• oogcontact; 

• voorstellen; 

• afstand houden; 

• afzonderen. 

6. Portiers zijn professioneel als zij: 

1) vakbekwaam zijn; 

2) gastgericht werken; 

3) werken op basis van beroepsethiek; 

4) adequaat omgaan met risicogedrag van gasten; 

5) samenwerken met collega’s. 

7. Gasten kunnen de volgende zes vormen van risicogedrag vertonen: 

1) tegenwerkend gedrag, ook wel A/B-gedrag genoemd; 

2) agressief gedrag, ook wel C-gedrag genoemd; 

3) gewelddadig gedrag, ook wel D-gedrag genoemd; 

4) gedrag onder invloed van alcoholmisbruik en drugsgebruik; 

5) groepsgedrag; 

6) crimineel gedrag. 

8. De vier soorten tegenwerkend gedrag zijn: 

1) A1-gedrag (het geven van excuses); 

2) A2-gedrag (het ontkennen van het gedrag); 

3) B1-gedrag (kritiek geven op de regel); 

4) B2-gedrag (kritiek geven op de regelhandhaving). 

9. Als een gast gefrustreerd wordt omdat als hij belemmerd, gedwarsboomd, geblokkeerd of 

verstoord wordt in zijn belangen en verwachtingen. Anders gezegd, een gast wordt gefrustreerd 

als hij gevoelsmatig in zijn vrijheid wordt aangetast om te gaan en staan waar hij wil. 

10. Het haalt de angel uit het conflict. 

11. Bij het opstellen van regels moet het waarom van de regel omschreven zijn. 

Bij het ‘geven van argumenten’ wordt het waarom van de regel uitgelegd. 

Is het waarom van de regel bij de regelhandhaver niet bekend, dan is hij ook niet in staat om 

argumenten te geven. 

29

30 

12. We onderscheiden de volgende soorten C-gedrag. 

a) treiteren; 

b) uitdagen tot een gevecht; 

c) uitschelden; 

d) beledigen; 

e) discrimineren; 

f) seksueel intimideren. 

13. Gasten zullen vaak C-gedrag vertonen wanneer u bij regelhandhaving het tegenwerkende 

gedrag niet goed heeft omgebogen. Dit kan te maken hebben met het feit dat u: 

• geen ruimte heeft gegeven voor een A/B-gedrag; 

• fout heeft gereageerd op het A/B-gedrag; 

• geen begrip heeft getoond of goede argumenten heeft gegeven. 

14. Met provoceren wordt bedoeld: 

• het oproepen, opwekken of prikkelen van emoties; 

• het verleiden (uit de tent lokken) tot een reactie of het nemen van actie. 

15. Er is sprake van gewelddadig gedrag als er sprake is van: 

a) bedreiging met geweld; 

b) toepassen van fysiek geweld. 

16. De leider van een groep is te herkennen aan: 

• hij neemt het initiatief om iets te doen of te laten; 

• hij geeft opdrachten om iets te doen of te laten; 

• hij treedt corrigerend op; 

• hij is de woordvoerder van de groep. 

17. Een kind ontwikkeld een geweten als hem: 

• bepaalde waarden zijn bijgebracht; 

• geleerd is wat (fatsoens)normen zijn en dat hij daarnaar moet leven; 

• gecontroleerd wordt op naleving van gestelde normen; 

• gestraft wordt bij overtreding van die normen. 

18. Iemand heeft een hoge frustratietolerantie als hij in staat is: 

• om beperkingen in zijn vrijheid te accepteren; 

• opgelegde normen (regels) accepteert en daarnaar leeft; 

• een goed ontwikkeld geweten heeft. 

19. Een ‘trigger’ is een actuele situatie waarop iemand emotioneel reageert, veroorzaakt door 

negatieve ervaringen uit het verleden. 

20. Persoonlijke omstandigheden van een gast die tot risicogedrag kunnen leiden, zijn: 

• de lichamelijke en geestelijke gezondheid (verslaafd, overspannen, problemen); 

• de economische omstandigheden (werkloos, schulden); 

• de sociale omstandigheden (echtscheiding, sterfgeval); 

• de irritatie van de dag (lange file); 

• de persoonlijke belangen (er zitten bekenden in de zaak). 

21. Normvervaging is het ontbreken van normbesef. Mensen weten dan niet goed wat de 

geldende (fatsoens)normen zijn of leven de (on)geschreven regels niet na.

22. De portier kan overwegen assistentie te vragen in de volgende gevallen: 

• Is de gast onderdeel van een groep? 

• Is de gast onder invloed of niet (bijvoorbeeld dronken)? 

• Is de gast erg emotioneel (kans op ruzie of vechten)? 

• Is de gast gewapend (kapot glas, mes of barkruk)? 

• Is de gast fysiek te hanteren of te controleren (kan ik hem aan als het moet)? 

• Is het onrustig in de directe omgeving van de gast (bemoeien andere gasten zich ermee)? 

• Is de uitgang ver weg (in het geval de gast uit de zaak verwijderd moet worden)? 

23. U moet de volgende afwegingen maken: 

1) Welke regelovertreding. 

2) Assistentie vragen of delegeren. 

3) Doel bepalen. 

4) Wanneer optreden. 

24. Een portier moet overwegen zijn optreden bij regelhandhaving te delegeren: 

• wanneer een bevriende gast of familielid een overtreding begaat; 

• als hij bang is voor de gevolgen van zijn optreden; 

• als hij te emotioneel is; 

• als hij zelf niet kan optreden; 

• als zijn positie als portier te weinig gewicht in de schaal legt. 

25. Het doel van ‘inzicht tonen’ bij het gespreksmodel ‘Nee-verkopen’ is dat de gast niet te 

direct geconfronteerd wordt met het woord ‘nee’. 

De portier toont inzicht door te laten merken dat hij: 

• goed geluisterd heeft; 

• de vraag heeft begrepen. 

26. Bij openlijke regelovertreding heeft de portier waargenomen wie de regelovertreding heeft 

gepleegd en bij verborgen regelovertreding heeft hij dat niet gezien. 

27. Bij optreden bij verborgen regelovertreding zal de gast vooral tegenwerkend A2-gedrag 

vertonen. Hij zal dat doen omdat hij weet dat de regelhandhaver optreedt op basis van 

vermoedens. Als hij het plegen van de overtreding niet ontkent, kan dat door de regelhandhaver 

uitgelegd worden als een bekentenis. 

28. Een gast is wettelijk niet verplicht mee te werken aan een controle met een detectiepoort. Hij 

heeft het recht om te weigeren. Als hij weigert, mag u hem als portier echter wel de toegang 

ontzeggen. 

31

Dit boekje pas openen 

als daarvoor 

toestemming is gegeven! 

Kandidaat- 

nummer: 

Voorletter(s) 

Achternaam: 

Handtekening: 

Examentraining 

Horecaportier 

Dit vak bestaat uit 40 meerkeuzevragen 

EXAMENTRAINING HORECAPORTIER 1

Dhl W001-2 

1 

2 

Wat is een werkgever in de horeca verplicht volgens de Arbowet (Arbeidsomstandighedenwet)? 

A een detectiepoort aan te schaffen 

B medewerkers bedrijfskleding te laten dragen 

C voorlichting en instructie te geven aan zijn werknemers 

Waartoe is een in de horeca werkzame portier volgens de Arbowet (Arbeidsomstandighedenwet) 

verplicht? 

A het dragen van een kogelvrij vest 

B het dragen van een portofoon 

C het melden van situaties, die zijn veiligheid in gevaar brengen 

3 

Waartoe is een horecaportier verplicht? 

A tot het behalen van het diploma Bedrijfshulpverlening (BHV) 

B tot het behalen van het EHBO-diploma 

C tot geen van beiden 

4 

Wat houdt sociale hygiëne in voor een portier? 

A dat een portier er verzorgd uitziet 

B dat hij respectvol met zijn gasten omgaat 

C dat een portier met alle gasten een praatje maakt 

5 

Waaruit moet een huisregel in ieder geval bestaan? 

A de inhoud van de regel en het waarom van de regel 

B het waarom van de regel en voor wie de regel is bestemd 

C voor wie de regel is bestemd en de inhoud van de regel 

6 

7 

Jan staat aan de deur als portier bij Bar Poseidon in de binnenstad van Utrecht. Hij ziet 

dat een gast de bar verlaat en twee deuren verder gaat staan urineren tegen de gevel. 

Wat moet Jan doen? 

A direct de politie bellen 

B niets, want het is zijn probleem niet 

C de gast een waarschuwing geven 

Karel is portier bij discotheek Freetime. Hij treedt op tegen een man die hij op dealen van 

drugs heeft betrapt. Hij wil dat de man de zaak verlaat. 

Hoe moet Karel de man aanspreken? 

A “Ik ga twee keer van u vorderen dat u de zaak verlaat.” 

B “Ik wil dat u de zaak nu direct verlaat.” 

C “Ik wil dat u de zaak verlaat, anders bel ik de politie.” 


Dhl W001-2 

4 

8 

Anton staat als portier bij nachtclub Violette. In het bedrijf wordt een streng deurbeleid 

gevoerd. Gedurende de avond melden zich de volgende drie groepen gasten: 

- een groep rumoerige jongelui, die een vrijgezellenfeest vieren; 

- een groepje van vier Marokkaanse jongeren; 

- vijf aangeschoten zakenmensen, die op kroegentocht zijn. 

Welke van de onderstaande groepen mag Anton de toegang weigeren op basis van 

huisregels? 

A de aangeschoten zakenmensen en de groep rumoerige jongelui 

B de groep rumoerige jongelui en het groepje Marokkaanse jongeren 

C het groepje Marokkaanse jongeren en de aangeschoten zakenmensen 

9 

Welke werking heeft alcohol op het lichaam? 

A een bewustzijnsveranderende werking 

B een stimulerende werking 

C een verdovende werking 

10 

Otto werkt als portier in café Het Rode Hert. Omstreeks tien uur ’s avonds ziet Otto een 

gast aan een cafétafeltje zitten, die in staat van dronkenschap verkeert. 

Welke actie van Otto is de beste oplossing voor zowel het bedrijf als de gast? 

A Hij moet de man direct uit de zaak verwijderen. 

B Hij moet de man een kop koffie aanbieden. 

C Hij moet een taxi bellen om de man naar huis te laten brengen. 

11 

Welke van de volgende uitspraken is juist? 

A Door veel koffie te drinken wordt men sneller nuchter. 

B Met een volle maag duurt het langer voordat de effecten van alcohol optreden. 

C Oudere mensen ervaren de verdovende werking van alcohol minder snel dan 

12 

jongere mensen. 

Een portier staat aan de deur bij een café. Hij ziet een man aan komen lopen die het café 

in wil. Hij komt tot de conclusie dat deze man dronken is. Hij wil de man de toegang 

weigeren. 

Welke van de onderstaande drie argumenten is het beste? 

A “Ik kan u niet binnenlaten omdat dronken mensen volgens de wet niet in de zaak 

aanwezig mogen zijn.” 

B “Ik laat u niet binnen omdat de kans groot is dat u ruzie maakt met mijn andere 

gasten.” 

C “U mag niet naar binnen omdat de kans groot is dat u de boel onderkotst.” 

13 

Wat is volgens de Drank- en Horecawet verboden? 

A alcoholhoudende drank te verkopen tegen half geld 

B iemand die dronken is in het bedrijf te laten verblijven 

C zwak alcoholhoudende dranken te verkopen aan iemand van 17 jaar

Dhl W001-2 

14 

Waarom verlaten drugsdealers vaak voor korte tijd een horecabedrijf? 

A omdat ze het risico betrapt te worden willen verminderen 

B omdat ze hun voorraad drugs aan willen vullen 

C omdat ze zich ervan willen overtuigen dat er geen onraad in de omgeving van het 

15 

bedrijf is 

Ten aanzien van softdrugs bestaat er in Nederland een gedoogbeleid. 

Wat houdt dit in? 

A dat het gebruik van en handel in softdrugs legaal is 

B dat het gebruik van softdrugs legaal is, maar dat handel hierin illegaal is 

C dat het bezit van maximum vijf gram softdrugs wel strafbaar is, maar niet wordt 

vervolgd 

16 

Wat is een voorbeeld van analoog gedrag? 

A een gesprek met iemand voeren 

B een fuck-you gebaar maken 

C niets terugzeggen tegen iemand die een vervelende opmerking maakt 

17 

18 

19 

Een gast zet zijn auto op een parkeerplaats, die gemarkeerd is met de letters NP (niet 

parkeren). De portier wijst hem hierop en vraagt de bestuurder zijn auto ergens anders te 

parkeren. De bestuurder reageert met: “Ik kom alleen maar even mijn vrienden ophalen 

en die komen zo naar buiten.” 

Wat voor soort tegenwerkend gedrag vertoont de bestuurder? 

A het geven van een excuus 

B het uiten van kritiek op de regel 

C het uiten van kritiek op de regelhandhaving 

Een aantal gedragingen van gasten noemt men C-gedrag. 

Welke van de onderstaande gasten vertoont C-gedrag? 

A een gast die beledigende opmerkingen maakt tegen een portier 

B een gast die een bokshouding aanneemt tegen een portier 

C een gast die glashard een regelovertreding ontkent tegenover een portier 

Een portier weigert een gast de toegang op basis van huisregels omdat de gast gekleed 

is in sportkleding (gymschoenen en een Australian jack). De gast wordt boos en zegt 

tegen de portier: “Denk je soms dat ik mij door een nicht laat tegenhouden?” 

Welke van de onderstaande reacties die de portier kan geven, is juist? 

A “Ik ben helemaal geen nicht.” 

B “Jij moet je grote mond tegen mij houden.” 

C “Je beledigt mij en dat accepteer ik niet.” 


Dhl W001-2 

20 

Wat beteken ethiek voor een mens? 

A wat iemand de waarheid vindt 

B wat iemand ervaart als goed of fout 

C wat iemand vervelend vindt 

21 

22 

23 

24 

6 

Een moeder loopt met haar kind van drie jaar langs een ijssalon in een winkelcentrum. 

Het kind wil een ijsje maar de moeder weigert dit, omdat het kind net al snoep heeft 

gehad. Het kind wordt boos en laat dit merken door te schreeuwen en op de grond te 

gaan liggen. 

Welke opvoedkundige maatregel is voor het kind het beste? 

A de moeder moet doorlopen en zeggen: “Nou, dan blijf je maar liggen, ik loop vast 

verder” 

B de moeder moet het kind beetpakken en proberen te troosten, zonder toe te geven 

aan de wens van het kind 

C de moeder moet het kind even laten liggen en dan uiteindelijk toch een ijsje geven 

Wat is een trigger? 

A een situatie die voor de portier gevaarlijk is, omdat het gedrag van de gast 

onvoorspelbaar is 

B een situatie in het heden die boze gevoelens oproept, welke voortkomen uit 

ervaringen uit het verleden 

C een wapen dat is verboden volgens de wet Wapens en munitie 

De mate van vakbekwaamheid van de portier bepaalt mede of de portier zich 

professioneel gedraagt. 

Wat verhoogt de professionaliteit van de portiers? 

A als ze dezelfde herkenbare bedrijfskleding dragen 

B als ze elkaar assisteren bij een vechtpartij 

C als ze elkaar corrigeren bij gemaakte fouten in de aanpak van een situatie 

Eén van de portiers in een discotheek ziet en hoort twee mannen tegen elkaar tekeer 

gaan. Ze staan elkaar uit te schelden en maken wilde armbewegingen. De portier wil 

optreden. 

Hoe moet de portier dit aanpakken? 

A Hij moet de mannen benaderen en aangeven dat zij moeten stoppen met ruzie 

maken. 

B Hij moet de mannen benaderen en hen vorderen om direct de zaak te verlaten. 

C Hij moet eerst een collega-portier waarschuwen.

Dhl W001-2 

25 

26 

27 

28 

Een tamelijk aangeschoten gast wil het een café inlopen. De portier kijkt hem aan en 

zegt: “Ik begrijp best dat u naar binnen wilt, maar dat lijkt me niet verstandig. Ik wil wel 

een taxi voor u bellen.” De gast kijkt de portier aan en zegt: “Doe niet zo lullig en laat mij 

erin.” De portier weigert opnieuw de gast binnen te laten, waarop de gast de portier 

begint uit te schelden. 

Waar heeft de portier in zijn aanpak een steek laten vallen? 

A door de gast geen alternatief te bieden 

B door geen begrip te tonen voor de wens van de gast 

C door de reden van zijn weigering niet te noemen 

Kees is portier in een discotheek. Bij zijn ronde door de discotheek ziet hij dat een gast 

vanaf zijn barkruk voor zichzelf een biertje tapt. Hij weet dat de gast een zeer goede 

vriend is van de eigenaar van het bedrijf. Kees stapt op de gast af en spreekt hem aan op 

zijn gedrag. De gast zegt tegen Kees: “Waar bemoei jij je mee, weet je wel wie ik ben?” 

Kees zegt daarop tegen de gast: “Ja, dat weet ik maar dat maakt mij niets uit.” Vervolgens 

ontstaat er een enorme rel. De vraag is of Kees de juiste afweging heeft gemaakt 

voordat hij op ging treden. 

Hoe had Kees de kwestie beter kunnen aanpakken? 

A Hij had eerst assistentie moeten vragen voordat hij ging optreden. 

B Hij had niet op moeten treden maar het voorval later aan de eigenaar moeten 

melden. 

C Hij had zijn optreden kunnen delegeren aan de leidinggevende. 

Een gast in een café zingt telkens op luide toon een supporterslied. Andere gasten 

ergeren zich daar aan en beklagen zich daarover bij de leidinggevende. Die vraagt de 

portier tegen de man op te treden. De portier loopt naar de betreffende gast en vraagt 

hem met zingen te stoppen. De gast stopt even en gaat vervolgens door met zingen. 

Welke van de onderstaande consequenties kan de portier de zingende gast het beste 

voorhouden? 

A “Als u niet stopt met zingen dan krijgt u een ontzegging.” 

B “Als u niet stopt met zingen dan krijgt u niets meer te drinken.” 

C “Als u niet stopt met zingen dan moet ik u verzoeken de zaak direct te verlaten.” 

Een portier staat bij de detectiepoort en controleert gasten op ongewenste of verboden 

voorwerpen en stoffen. Een gast heeft een zakmesje bij zich. Dit zakmesje is geen 

wapen, maar valt wel onder de ongewenste voorwerpen. 

Wat kan de portier, in het belang van het bedrijf, het beste doen? 

A de gast aanhouden en het zakmesje in beslag nemen 

B de gast direct de toegang weigeren 

C de gast vragen of hij het zakmesje naar buiten wil brengen en dat hij daarna naar 

binnen mag 


Dhl W001-2 

29 

30 

8 

Jeroen zit aan de bar naast een Amerikaanse toerist, die een aantekening maakt in zijn 

agenda. Het is Jeroen opgevallen dat de Amerikaan met een dure ballpoint schrijft. 

Wanneer maakt Jeroen zich schuldig aan diefstal? 

A als de Amerikaan even naar het toilet gaat en zijn pen en agenda op de bar 

achterlaat en Jeroen de ballpoint pakt en direct daarna de zaak uitloopt 

B als Jeroen toestemming heeft van de Amerikaan om zijn pen even te lenen en dan 

gewoontegetrouw de pen in zijn colbertjasje stopt 

C als Jeroen toestemming heeft van de Amerikaan om zijn pen even te lenen en direct 

daarna de zaak uitloopt als de Amerikaan even naar het toilet gaat 

Drie jongens staan ’s avonds buiten op de stoep langs de kant van een drukke weg. Kees 

staat als portier buiten voor de deur van café Het Fust en observeert de jongens. Hij ziet 

dat de jongens kiezelsteentjes oprapen uit een nabijgelegen grindpad en om beurten een 

steentje gooien naar voorbijrijdende auto’s. Elke keer als een steentje een auto raakt, 

wordt er luid gejoeld door de jongens. Bij de tiende auto is het weer raak. Maar nu stopt 

de auto door krachtig te remmen en stapt de boze bestuurder uit zijn auto. Het blijkt dat 

het steentje een sterretje in de voorruit van de auto heeft veroorzaakt. 

Wat hebben deze jongens gepleegd? 

A het misdrijf vernieling 

B de overtreding burengerucht 

C de overtreding straatschenderij 

31 

Wanneer pleegt een gast in een horecabedrijf huisvredebreuk? 

A als een gast een misdrijf pleegt in een horecabedrijf 

B als een gast na twee keer vorderen het bedrijf niet verlaat 

C als een gast op grove wijze de orde verstoort 

32 

33 

Een gast in een bardancing loopt naar de portier en vertelt hem dat hij een man aan de 

bar heeft gezien die hem vorige week met een mes heeft bedreigd. Hij vertelt dat hij 

daarvan aangifte heeft gedaan bij de politie, maar die heeft de dader niet kunnen 

opsporen. 

Wanneer treedt de portier juridisch correct op? 

A als hij de gast aanhoudt en daarna overdraagt aan de politie 

B als hij de gast eerst fouilleert en daarna de politie belt 

C als hij direct de politie belt en hen informeert 

Welke van de volgende acties van een portier is volgens het Wetboek van Stafvordering 

toegestaan als hij een strafbaar feit op heterdaad ontdekt? 

A een gast staande houden, die zijn collega seksueel intimideert 

B een gast aanhouden die een vuurwapen bij zich heeft 

C een vuurwapen van een gast afpakken

Dhl W001-2 

34 

Welke van onderstaande rechten staan een verdachte ter beschikking? 

A Een aangehouden verdachte mag direct naar huis als hij bekend heeft. 

B Een verdachte hoeft zijn naam niet op te geven als hem daarnaar gevraagd wordt. 

C Een verdachte mag na zijn aanhouding onmiddellijk zijn advocaat bellen. 

35 

36 

37 

38 

Een portier treft bij het controleren bij de detectiepoort een hoeveelheid xtc-pillen aan bij 

een gast. De portier wil niet dat de pillen in het bezit blijven van de gast, om dealen te 

voorkomen. 

Hoe moet de portier in deze situatie handelen? 

A Hij moet de verdachte aanhouden en de pillen in beslag nemen. 

B Hij moet de pillen direct in beslag nemen en de gast naar buiten sturen. 

C Hij moet de pillen van de gast afpakken en de pillen afleveren bij de politie. 

De Wet Milieubeheer stelt regels over het voorkomen van indirecte hinder van komende 

en vertrekkende bezoekers in de directe omgeving van een horecabedrijf. 

Wat wordt met directe omgeving bedoelt? 

A de eigen parkeerplaats bij het bedrijf 

B de stoep voor het bedrijf 

C de straten rondom het bedrijf 

Er is een beginnende brand in het café. De portier ziet dat en heeft de opdracht in zulke 

gevallen direct de brandweer te alarmeren. 

Welk telefoonnummer moet de portier draaien? 

A 112 

B 06-11 

C het nummer van de plaatselijke brandweer 

In discotheek De Olifant wordt de hele avond housemuziek gedraaid. De danszaal is 

propvol en na middernacht is het bloedheet in de zaal, loopt het vocht van de muren en is 

de vloer drijfnat. De luchtventilatoren kunnen de vochtigheid niet verwerken. Op een 

gegeven ogenblik wordt een van de portiers gewaarschuwd, dat iemand zich niet goed 

voelt. De portier gaat naar het slachtoffer toe, die tegen een muur in de danszaal zit en 

de portier constateert dat het slachtoffer er bleek uitziet, hevig transpireert en pijn in de 

beenspieren heeft. Een bedrijfshulpverlener is niet direct in de buurt. 

Wat moet de portier in dit geval doen? 

A het slachtoffer direct naar een koele ruimte brengen en vooral geen water geven 

B het slachtoffer direct naar een koele ruimte brengen, zout geven en water laten 

drinken 

C het slachtoffer laten zitten en direct om een ambulance bellen 


Dhl W001-2 

39 

40 

10 

Een medewerker van een horecabedrijf is van de trap gevallen en ligt onder aan de trap 

in de kelder. Hij wordt gevonden door een portier. Het slachtoffer klaagt over pijn in zijn 

been en is niet in staat om op te staan. De vloer van de kelder is koud en vochtig. 

Wat moet de portier in dit geval doen? 

A een collega roepen en samen met hem het slachtoffer direct naar boven brengen, 

waar het warm is 

B het slachtoffer laten liggen en direct een bedrijfshulpverlener alarmeren 

C het slachtoffer optillen en hem op een stoel zetten 

Tijdens een vechtpartij slaat een gast een paar tanden uit de mond van een andere gast. 

De portier, die snel ter plaatse is, zoekt en vindt drie uitgeslagen tanden. 

Wat moet de portier daarna doen? 

A de tanden met water afspoelen en ze in een beker met melk leggen 

B de tanden met water afspoelen en ze in een beker met water leggen 

C de tanden met water afspoelen en ze in een schone zakdoek leggen

SLEUTEL EXAMENTRAINING HORECAPORTIER 

1. C 

2. C 

3. C 

4. B 

5. A 

6. C 

7. B 

8. A 

9. C 

10. C 

11. B 

12. A 

13. B 

14. B 

15. C 

16. B 

17. A 

18. A 

19. C 

20. B 

21. B 

22. B 

23. C 

24. C 

25. C 

26. C 

27. C 

28. C 

29. A 

30. C 

31. B 

32. C 

33. B 

34. B 

35. A 

36. C 

37. A 

38. B 

39. B 

40. A

Dhl W001-3 

Kandidaatnummer: 

Voorletter(s): 

Achternaam: 

Handtekening: 

EXAMENTRAINING HORECAPORTIER 

A B C A B C A B C A B C 

1 11 21 31 

2 12 22 32 

3 13 23 33 

4 14 24 34 

5 15 25 35 

6 16 26 36 

7 17 27 37 

8 18 28 38 

9 19 29 39 

10 20 30 40

Zorgdragen voor goede 

werkomstandigheden m.b.t.: 

veiligheid 

gezondheid 

welzijn 

Voorlichting en instructie geven 

Toezicht houden 

Werkoverleg voeren 

Bedrijfshulpverlening hebben met taken als: 

verlenen van eerste hulp bij ongevallen 

beperken en bestrijden van brand 

voorkomen en beperken van ongevallen 

alarmeren en evacueren van gasten 

alarmeren en samenwerken met hulpverleningsinstanties 

De werkgever 

moet: 

1 

Dhl W001-5

De werkgever De werknemer 

moet zorgen voor: moet: 

Sociaal-hygiënisch beleid 

Inventariseren bedreigingen 

Regels opstellen 

Instellen van handhavingsbeleid 

Beveiligingsbeleid 

Detectiepoort 

Beveiligingsapparatuur 

Deurbeleid 

Doelgroepen bepalen 

Anti-discriminatie 

Samenwerken met de politie 

Veiligheidsbeleid 

Beleid uitvoeren 

Professioneel werken 

2 

Dhl W001-5

Soorten regels 

Gewenst gedrag in gebodsregels 

Ongewenst gedrag in verbodsregels 

Wettelijke regels 

De norm 

Een sanctie 

Een kwalificatie (naam) 

Huisregels opstellen 

Doel van de regel 

Inhoud van de regel 

Waarom van de regel 

Huisreglement 

Bekend zijn bij medewerkers 

Bekend maken aan gasten 

Grenzen stellen aan gedrag 

3 

Dhl W001-5

STAP 1: Regels controleren (de zeven W’s) 

Wie heeft het strafbare feit gepleegd? 

Stappen in het handhavingsbeleid 

Wat heeft de verdachte gedaan, welk strafbaar feit heeft hij gepleegd? 

Waar heeft de verdachte het strafbare feit gepleegd? 

Wanneer heeft de verdachte het strafbare feit gepleegd? 

Waarmee heeft de verdachte het strafbare feit gepleegd? 

Waartoe heeft het strafbare feit geleid? 

Waarom heeft de verdachte het feit gepleegd (motief)? 

4 

Dhl W001-5

Stappen in het handhavingsbeleid (vervolg) 

STAP 2: Regelovertreding corrigeren 

Regelovertreding direct te beëindigen 

Herhaling van regelovertreding te voorkomen 

STAP 3: Regelovertreding sanctioneren 

Direct eruit 

Direct eruit met ontzegging 

Direct een ontzegging (buiten) 

STAP 4: Sancties afdwingen 

Vorderen 

Ontzegging 

5 

Dhl W001-5

Beveiligingsbeleid 

Voorwerpen/stoffen die geweigerd kunnen worden (categorie 1) 

Wapens 

Alle voorwerpen die naar aard en omstandigheden als wapen gebruikt 

kunnen worden 

Harddrugs 

Softdrugs (meer dan vijf gram) 

Bij huisreglement vastgestelde ongewenste voorwerpen/stoffen (categorie 2) 

Niet bij wet verboden voorwerpen die gebruikt kunnen worden als wapen 

Softdrugs (tot vijf gram) 

6 

Dhl W001-5

Detectiepoort 

Plaatsing van poort 

Afstellen van scanner 

Controles aangeven 

Alarmsignalen 

Gebruik tafel 

Gebruik van controleruimte 

Gebruik handscanner 

Camerabeveiliging 

Gescheiden in- en uitgang 

Beveiligingsbeleid (vervolg) 

7 

Dhl W001-5

De bedrijfsformule bestaat uit de volgende zes P’s: 

Plaats 

Presentatie 

Personeel 

Product 

Prijs 

Promotie 

Bedrijfsformule 

8 

Dhl W001-5

Deurbeleid 

Gedragscode rassendiscriminatie 

Het bedrijfschap Horeca en Catering heeft een gedragscode opgesteld. 

Daarin staat het volgende over selectiecriteria: 

1. De horecaondernemer mag bepaalde eisen stellen aan de gast om 

ervoor te zorgen dat: 

de goede naam van zijn bedrijf behouden blijft; 

de orde en rust in zijn bedrijf gegarandeerd wordt; 

de veiligheid van zijn gasten en medewerkers gewaarborgd wordt. 

2. De eisen mogen alleen betrekking hebben op: 

de kleding, waaronder ook sieraden; 

het gedrag; 

de kredietwaardigheid. 

9 

Dhl W001-5

Discriminatie (artikel 1 van de Grondwet) 

Niet discrimineren op basis van: 

godsdienst 

levensovertuiging 

politieke gezindheid 

ras 

geslacht of op welke grond dan ook 

10 

Dhl W001-5

Het BAG wordt uitgedrukt in promillages. 

Het BAG 

Een promillage van 0,5 wil zeggen dan 1 cc (= 1 milliliter) bloed een 

halve milligram pure alcohol bevat. 

De voornaamste factor waardoor het BAG bepaald wordt, is de hoeveelheid 

alcohol die men per tijdseenheid drinkt (‘de dosis’). 

De mate waarin het drinken van een bepaalde hoeveelheid alcohol effect 

heeft op iemands lichaam en functioneren, is ook nog afhankelijk van een 

aantal andere factoren, namelijk: 

1. het geslacht en het lichaamsgewicht; 

2. de gewenning aan alcohol; 

3. de algemene gezondheid; 

4. de verwachting; 

5. een volle maag; 

6. de combinatie met drugs of geneesmiddelen. 

11 

Dhl W001-5

Verantwoord alcoholgebruik 

We spreken van verantwoord alcoholgebruik als er om positieve redenen 

gedronken wordt. 

Iemand drinkt verantwoord als hij of zij: 

met mate drinkt; 

de drankjes verdeelt over de tijd; 

bewust af en toe enkele dagen geen alcohol gebruikt; 

alleen voor plezier en ontspanning drinkt en niet vanwege stress of 

problemen; 

in vrije tijd drinkt (dus niet tijdens werk, school of studie); 

alleen drinkt als hij zich lichamelijk en geestelijk goed voelt; 

niet drinkt in combinatie met drugs, slaap- en kalmeringsmiddelen of 

andere medicijnen; 

niet drinkt bij deelname aan het verkeer; 

niet drinkt tijdens zwangerschap en het geven van borstvoeding; 

niet drinkt tijdens sportbeoefening. 

12 

Dhl W001-5

Leeftijden 

Het is de ondernemer verboden om: 

Drank- en Horecawet 

alcoholhoudende drank te verstrekken aan een persoon van wie niet is 

vastgesteld dat deze de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt; 

sterke drank te verstrekken aan en persoon van wie niet is vastgesteld 

dat deze de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. 

13 

Dhl W001-5

De Drank- en Horecawet verstaat onder: 

Drank- en Horecawet (vervolg) 

Alcoholhoudende drank 

drank die bij een temperatuur van twintig graden Celsius voor meer dan 

0,5% uit alcohol bestaat 

Zwak alcoholhoudende drank 

alcoholhoudende drank van 0,5% tot 15% 

premix dranken in fles of blikjes van rond de 5% 

lichte shooters van rond de 10% 

port, sherry en vermouth, hoewel deze vaak meer dan 15% alcohol 

bevatten 

Sterke drank 

alcoholhoudende drank van 15% of meer 

14 

Dhl W001-5

Drugs 

De werking 

Er is sprake van een drug, wanneer het de hersenen prikkelt en er daardoor 

geestelijke en lichamelijke effecten optreden. Deze effecten kunnen zijn: 

Stimulerend 

Bij deze middelen krijgt de gebruiker het gevoel meer energie te hebben 

en alerter te zijn. Voorbeelden van stimulerende middelen zijn cocaïne, 

amfetamine (‘speed’), maar ook tabak en koffie. 

Verdovend 

Hierbij komt de gebruiker in een slaperige roes. Door de kalmerende en 

ontspannende werking worden de scherpe kanten van het leven 

afgeslepen. Voorbeelden van verdovende middelen zijn heroïne, maar 

ook alcohol en slaapmiddelen. 

Bewustzijnsveranderend 

De gebruiker van deze middelen gaat de wereld (heel) anders zien en 

beleven. Voorbeelden van bewustzijnsveranderende middelen zijn lsd, 

hasj, weed, paddo’s en andere tripmiddelen. 

15 

Dhl W001-5

Preventieve brandcontroles 

Zijn de nooduitgangen en vluchtwegen 

vrij? 

Functioneren de panieksluitingen? 

Zijn de brandwerende deuren 

gesloten? 

Brandt de noodverlichting? 

Zijn de pictogrammen van de 

vluchtroutes zichtbaar? 

Zijn de brandblusmiddelen aanwezig 

en bereikbaar? 

Zijn de noodzakelijke voorzieningen 

getroffen? 

Zijn er brandgevaarlijke situaties? 


Alarmmelding bij brand 

Vermeld het volgende: 

de naam van de melder 

het adres van het bedrijf 

de naam van het bedrijf 

het soort bedrijf 

de bereikbaarheid van het bedrijf 

wat er gebeurd is 

de aard van de brand 

het aantal mensen dat op dat 

moment aanwezig is 

16 

Dhl W001-5

Ontwikkeling van brand 

De ontwikkeling van brand kent 

verschillende stadia: 

1. Er is een kleine warmtebron. Brandbare 

stoffen in de onmiddellijke omgeving 

worden verhit en geven onzichtbare 

verbrandingsgassen af. 

2. Door een geleidelijk toenemende 

verhitting ontstaan zichtbare 

verbrandingsgassen of rook. 

3. De verhitting neemt nu snel toe en er 

treden vlamverschijnselen op. 

4. De verhitting van brandbare stoffen is 

nu zo groot geworden, dat ‘vlamoverslag’ 

optreedt naar omringende 

brandbare stoffen. 

Brand 

De vier O’s 

Er blijken vier hoofdoorzaken (O’s) te zijn 

van brand die door de mens wordt 

veroorzaakt, zoals: 

1. onwetendheid (bijvoorbeeld het niet 

juist bedienen van (huishoudelijke) 

apparaten; 

2. onverschilligheid (bijvoorbeeld het op 

de grond gooien van een sigarettenpeuk); 

3. onvoorzichtigheid (bijvoorbeeld bij het 

aansteken van een barbecue); 

4. opzet (bijvoorbeeld het doelbewust 

brand stichten uit wraak). 

17 

Dhl W001-5

Beperkte Eerste Hulp 

Een portier zal de volgende ongevallen moeten kunnen behandelen: 

bloedneuzen 

uitgeslagen tanden 

flauwte 

warmte 

verslikking 

18 

Dhl W001-5

Strafrecht 

Strafbaar feit (artikel 1 van het Wetboek van Strafrecht) 

Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane 

wettelijke bepaling (wetsartikel). 

Soorten stafbare feiten (delicten) 

Misdrijven 

Overtredingen 

19 

Dhl W001-5

Voorwaarden voor strafbaarheid 

Er zijn drie voorwaarden voor strafbaarheid. 

Iemand heeft strafbaar gehandeld als hij: 

Strafrecht (vervolg) 

1. alle bestanddelen voltooid heeft 

Een verdachte moet alle bestanddelen van het strafbare feit hebben 

uitgevoerd (voltooid hebben). Anders kan hij niet gestraft worden. Alle 

bestanddelen zullen ook bewezen moeten worden. 

2. schuldig is 

Als iemand een strafbaar feit heeft begaan, waaraan hij géén schuld heeft 

(hem niet verweten kan worden), kan hij niet gestraft worden. Er zijn 

situaties waarbij iemand een strafbaar feit pleegt, maar toch niet schuldig 

is, bijvoorbeeld als hij zich kan beroepen op een strafuitsluitingsgrond (zie 

paragraaf 3.1). 

3. wederrechtelijk gehandeld heeft 

Iemand kan ook niet gestraft worden voor een feit dat hij begaan heeft, als 

hij niet in strijd met het recht handelde. Er moet dus sprake zijn van gedrag 

dat wederrechtelijk is. Wederrechtelijk betekent: in strijd met het recht, 

onrechtmatig, zonder bevoegdheid of toestemming zo te handelen. 

20

Noodweer (strafuitsluitingsgrond) 

Bestanddelen 

Eigen of een anders: 

lijf 

eerbaarheid 

goed 

Aanranding, vier fasen: 

het vrezen van de aanval 

de onmiddellijke dreiging 

de feitelijke aanval 

het einde van de aanval 

Ogenblikkelijk 

Wederrechtelijk 

Geboden (proportionaliteitsbeginsel) 

Noodzakelijke verdediging (subsidiariteitsbeginsel) 

Garantenstellung 

21 

Dhl W001-5

Verdachte 

Verdachte (artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering) 

Als verdachte wordt, vóórdat de vervolging is aangevangen, aangemerkt 

degene 1 te wiens aanzien uit feiten of omstandigheden 2 een redelijk 

vermoeden van schuld 3 aan enig strafbaar feit 4 voortvloeit. 

Er moet dus aan een aantal voorwaarden voldaan zijn, wil iemand als 

verdachte aangemerkt kunnen worden. 

Voorwaarde: uit feiten of omstandigheden 2 (concrete voorwaarde) 

Roddels of vage aanwijzingen zijn dus niet geldig. Bij het vaststellen van de 

feiten en omstandigheden kunt u gebruik maken van de 7 W’s . 

Voorwaarde: een redelijk vermoeden 3 (objectieve voorwaarde) 

Het vermoeden moet berusten op objectieve maatstaven. Het gaat dus niet 

om uw persoonlijk oordeel, maar om het oordeel van de gemiddelde burger 

(wat wel en niet mag). De rechter zal de redelijkheid van het vermoeden 

toetsen. 

Voorwaarde: aan enige strafbaar feit 4 (specifieke voorwaarde) 

Het vermoeden van schuld moet betrekking hebben op een bepaald 

strafbaar feit en de bestanddelen ervan. 

22

Dwangmiddelen 

Staande houden (artikel 52 van het Wetboek van Strafvordering) 

Iedere opsporingsambtenaar is bevoegd de verdachte naar zijn: 

naam en voornamen 

geboortedatum en -plaats 

adres waarop hij als ingezetene staat ingeschreven en 

woon- en verblijfplaats 

te vragen en hem daartoe staande te houden. 

Alleen opsporingsambtenaren zijn bevoegd. 

Aanhouding (artikel 53 lid 1 van het Wetboek van Strafvordering) 

In geval van ontdekking op heterdaad 1 is ieder bevoegd 2 de verdachte aan 

te houden. 

Elke burger is bevoegd. 

23 

Dhl W001-5

Dwangmiddelen (vervolg) 

Inbeslagneming (artikel 95 van het Wetboek van Strafvordering) 

Hij die de verdachte aanhoudt of staande houdt, kan voor inbeslagname 

vatbare voorwerpen 1 , door deze met zich gevoerd 2 , in beslag nemen 3 . 

Alleen na aanhouding. 

Onderzoek (fouillering) aan kleding 

Een onderzoek aan lichaam bestaat uit het onderzoeken van natuurlijke 

lichaamsholten en openingen zoals mond, neus, oren, oksels, anus en 

vagina. Een onderzoek aan kleding bestaat uit het onderzoeken van zakken, 

zolen, hakken en het lostornen van kleding. 

Alleen onderzoek aan kleding met toestemming van gast. 

24 

Dhl W001-5

Andere voorwerpen dan in de wet 

genoemde wapens 

Dit zijn voorwerpen waarvan, gelet op 

hun aard óf de omstandigheden (of 

beide) waaronder zij worden aangetroffen, 

redelijkerwijs kan worden 

aangenomen dat zij voor geen ander 

doel zijn bestemd dan om letsel aan 

personen toe te brengen of om daarmee 

te dreigen (bedreiging met geweld). 

Alleen het dragen van die voorwerpen is 

strafbaar. 

Wet Wapens en Munitie 

Naar omstandigheden 

Voorbeelden van omstandigheden zijn: 

een vechtpartij (op straat, in een 

horecabedrijf of woning) 

relletjes (hooligans). 

De voorwerpen zijn op zichzelf geen 

wapen, maar worden dat als die tijdens 

de genoemde omstandigheden gebruikt 

worden om letsel aan personen toe 

te brengen of daarmee te dreigen. 

Voorbeelden zijn: 

een fietsketting 

een honkbalknuppel 

een kapot geslagen bierglas 

een tafelpoot 

een steen 

een injectienaald 

een bus haarlak. 

25 

Dhl W001-5

Rapporteren 

Rapporteren heeft tot doel om de ware toedracht van een gebeurtenis vast 

te stellen en vast te leggen, zodat belangrijke informatie bewaard blijft. 

Deze informatie kan later gebruikt worden bij: 

kwaliteitsverbetering van het werk (een auto heeft de hele avond voor 

een nooddeur geparkeerd gestaan, er zijn xtc-pillen in het toilet 

aangetroffen); 

het stellen van de schuldvraag (in verband met schadeclaims, bij het 

plegen van strafbare feiten zoals vernielingen, bij brand en ongevallen); 

het opmaken van een proces-verbaal door de politie (bij gepleegde 

misdrijven door gasten); 

het opstellen van een ontzegging (een gast heeft bijvoorbeeld harddrugs 

gedeald); 

het weigeren van een gast (een gast was bijvoorbeeld dronken). 

26 

Dhl W001-5

Communicatie bestaat uit: 

inhoudelijke informatie (digitale communicatie) 

informatie over de betrekking (analoge communicatie) 

Analoge communicatie bestaat uit: 

Taalgebruik 

Hoe iets geformuleerd wordt 

Gebiedende wijs gebruiken 

Scheldwoorden gebruiken 

Moeilijke woorden gebruiken 

Stemgebruik (de toon van de muziek) 

Intonatie 

Stemvolume 

Communicatie 

27 

Dhl W001-5

Lichaamstaal 

De houding die iemand aanneemt: 

breed uitstaan 

Gebaren die iemand maakt: 

met vinger wijzen 

met vingers knippen 

middelvinger opsteken 

Gezichtsuitdrukking die iemand 

heeft 

Kleding 

Kostuum, mantelpak of bomberjack 

Schoon, heel versus vies, kapot 

Soorten sieraden (bij man en vrouw) 

Communicatie (vervolg) 

Uiterlijk 

Kort geknipt of lang haar in een 

staartje 

Tatoeage 

Fris ruikend of naar zweet ruikend 

Analoge communicatie gaat over 

hóe iets gezegd wordt. 

28 

Dhl W001-5

Referentiekader 

Populair gezegd bekijken wij de wereld door een gekleurde bril. 

De kleur wordt bepaald door ons referentiekader. 

Het referentiekader wordt gevormd door: 

de normen en waarden die iemand hanteert; 

de mate van positieve en negatieve ervaringen (trauma’s) die iemand 

heeft. 

Overeenstemmend communiceren 

In de communicatie is het van belang dat de digitale en analoge 

communicatie overeenkomen (het wát van de informatie klopt met het 

hóe van de informatie). 

Dat betekent dat een horecaportier bij regelhandhaving met een andere 

toon praat en met een andere gezichtsuitdrukking, dan wanneer hij gasten 

verwelkomt. 

29 

Dhl W001-5

Contact maken bestaat uit de volgende onderdelen 

Oogcontact 

Voorstellen 

Afstand houden 

Afzonderen 

Contact maken 

30 

Dhl W001-5

Risicogedrag van gasten 

Gasten kunnen de volgende soorten risicogedrag vertonen 

1. Tegenwerkend gedrag, ook wel A/B-gedrag genoemd 

2. Agressief gedrag, ook wel C-gedrag genoemd 

3. Gewelddadig gedrag, ook wel D-gedrag genoemd 

4. Gedrag onder invloed van alcoholmisbruik en drugsgebruik 

5. Problematisch groepsgedrag 

6. Crimineel gedrag 

31 

Dhl W001-5

Tegenwerkend gedrag 

Soorten tegenwerkend gedrag 

Er zijn vier soorten tegenwerkend gedrag die een gast kan vertonen: 

A1-gedrag: door het aanvoeren van excuses 

A2-gedrag: door gedrag te ontkennen 

B1-gedrag: door het geven van kritiek op de regel of het beleid 

B2-gedrag: door het geven van kritiek op de regelhandhaving of het 

toepassen van een sanctie 

32 

Dhl W001-5

We onderscheiden de volgende soorten C-gedrag: 

a. Treiteren 

b. Uitdagen tot een gevecht 

c. Uitschelden 

d. Beledigen 

e. Discrimineren 

f. Seksueel intimideren 

Soorten C-gedrag 

33 

Dhl W001-5

Er is sprake van seksuele intimidatie als iemand: 

opmerkingen over iemands uiterlijk maakt 

intieme vragen stelt over iemands seksleven 

een ander uitnodigt tot seksueel verkeer 

Seksueel intimideren 

een ander deelgenoot maakt van zijn sekservaringen of prestaties 

iemands lichaamsdelen aanraakt of betast 

pornografie toont (boekje of film), terwijl de ander dat niet verwacht 

34 

Dhl W001-5

Groepen 

Kenmerken 

Een groep bestaat uit mensen met verschillende achtergronden of 

interesses. Maar een groep kan ook bestaan uit mensen met 

gemeenschappelijke kenmerken, zoals: 

uit dezelfde omgeving komen 

dezelfde opleiding volgen 

hetzelfde beroep uitoefenen 

dezelfde hobby’s hebben 

behoren tot een subcultuur, bijvoorbeeld: 

van dezelfde muziek houden 

dezelfde kleding dragen 

hetzelfde uiterlijk hebben 

hetzelfde dialect spreken of dezelfde woorden en uitdrukkingen 

gebruiken 

hetzelfde vervoermiddel gebruiken 

35 

Dhl W001-5

Groepsgedrag 

Groepsleden willen zich vaak als groep 

manifesteren om: 

zich te onderscheiden van anderen 

hun identiteit te ontlenen aan de 

groep 

respect af te dwingen 

privileges af te dwingen 

territorium af te bakenen 

anoniem te blijven. 

Groepen (vervolg) 

Een groep die zich als groep wil 

manifesteren zal dit vaak laten merken 

door: 

opvallend gedrag 

provocerend (uitdagend) gedrag 

afwijkend gedrag. 

Groepscode 

Groepsleden kunnen de volgende 

gedragscode hebben: 

‘samen uit, samen thuis’ 

trouw zijn aan de gemeenschappelijke 

kenmerken 

onvoorwaardelijke gehoorzaamheid 

aan de (informele) leider. 

36 

Dhl W001-5

Achtergronden van risicogedrag 

De achtergronden kunnen te maken hebben met: 

1. persoonlijke achtergronden 

2. persoonlijke omstandigheden 

lichamelijke en geestelijke gezondheid van de gast 

economische situatie waarin de gast verkeert 

sociale situatie waarin de gast verkeert 

irritatie van de dag 

persoonlijke belangen die een gast heeft 

3. omgevingsfactoren 

4. culturele verschillen 

5. maatschappelijke veranderingen 

37 

Dhl W001-5

Portiers zijn professioneel als zij: 

vakbekwaam zijn 

gastgericht werken 

werken op basis van beroepsethiek 

adequaat omgaan met risicogedrag van gasten 

samenwerken met collega’s. 

Professionaliteit 

Overnemen van een gesprek van een collega 

Het kan voorkomen dat het contact tussen een portier en een gast 

niet goed verloopt. Dit kan voorkomen als de regelhandhaver: 

emotioneel wordt (bijvoorbeeld bij C-gedrag van de gast) 

voelt aankomen dat hij zelf geweld wil gaan toepassen 

blokkeert (het gesprek niet kan voortzetten, door bijvoorbeeld angst). 

38 

Dhl W001-5

Methode van scheiden van partijen 

Bij het scheiden van partijen neemt elke 

portier een ‘partij’ voor zijn 

rekening. Daarbij is het van belang dat 

zij tegelijk de volgende acties 

uitvoeren: 

Professionaliteit (vervolg) 

Wat u zegt: 

Trek de aandacht door te 

schreeuwen en maak oogcontact 

Vraag wat er gebeurd is 

Geef emotionele ondersteuning 

Geef regel aan 

Geef een waarschuwing 

Wat u doet: 

Scherm de gast af door gebruik te 

maken van lichaam en armen 

Zorg, door zelf weg te draaien, dat de 

gast zich omdraait en daardoor de 

andere partij (gast) niet meer kan 

zien 

Vergroot de afstand tussen beide 

partijen door achteruit te lopen 

39 

Dhl W001-5

Stap 1 Afweging maken 

- Welke regel toepassen 

- Wel/niet uitzondering maken 

Schema: Nee-verkopen 

Stap 2 Open gesprek 

- Toon inzicht 

- Geef regel aan 

- Bied alternatief aan of vraag ‘nee’ te accepteren 

Stap 3 Geef ruimte voor een reactie 

- óf A-gedrag 

óf B-gedrag 

Stap 4 Ombuigen van de reactie 

- Toon begrip 

- Geef argumenten 

Vraag medewerking 

- óf nee accepteren 

óf alternatief accepteren 

40 

Dhl W001-5

Stap 5 Bij geen medewerking 

Schema: Nee-verkopen (vervolg) 

Geef waarschuwing Gele kaart 

- óf direct eruit (met ontzegging) 

óf direct een ontzegging (buiten) 

Stel voor de keuze 

- óf medewerking verlenen 

óf - direct eruit (met ontzegging) 

- direct een ontzegging (buiten) 

Stap 6 Bij nog geen medewerking 

Geef sanctie Rode kaart 


óf direct ontzegging (buiten) 

41 

Dhl W001-5

Schema: Openlijke regelovertreding 


- Welke regelovertreding 

- Assistentie of delegeren 

- Doel bepalen 

- Wanneer optreden 


- Beschrijf gedrag 

- Geef regelovertreding aan 

Vraag medewerking Geef sanctie Rode kaart 

- óf overtreding beëindigen - óf direct eruit met ontzegging 

óf overtreding niet herhalen óf direct ontzegging (buiten) 





- Toon begrip 


Vraag nogmaals medewerking Geef nogmaals sanctie 

42

Schema: Openlijke regelovertreding (vervolg) 

Stap 5 Bij geen medewerking 


Sanctie afdwingen 

- óf direct eruit (zonder ontzegging) 


- Vorderen 


- óf medewerking verlenen 

óf - direct eruit (met ontzegging) 

- direct ontzegging (buiten) 

Stap 6 Bij nog geen medewerking 




43 

Dhl W001-5

Schema: Verborgen regelovertreding 


- Welke regelovertreding 

- Assistentie of delegeren 

- Doel bepalen 

- Wanneer optreden 


- Beschrijf aanwijzingen 

- Geef vermoeden aan 

- Geef regel aan 



- Bij herhaling eruit - óf direct eruit 

óf direct eruit met ontzegging 


- A2-gedrag 

44 

Dhl W001-5

Schema: Verborgen regelovertreding (vervolg) 


- Toon begrip 


Geef nogmaals waarschuwing Geef nogmaals sanctie 

Stap 5 Bij herhaling Bij geen medewerking 


Sanctie afdwingen 

- Direct eruit - Vorderen 

45 

Dhl W001-5

Stap 1 Controle 

- Geef controle aan 

- Geef procedure aan 

Schema: Controleren 

Stap 2 Bij geen overtreding Bij overtreding 

- Bedank voor medewerking - Omschrijf voorwerp/stof (cat: 

1 of 2) 

- Geef regelovertreding aan 

- Geef maatregel aan: 

1. aanhouding/inbeslagneming 

(cat: 1) 

2. afstand doen (cat: 2) 

3. wegbrengen → wel toegang 

(cat: 2) 




46 

Dhl W001-5


- Toon begrip 


- Geef nogmaals maatregel aan 

Uitvoeren maatregel 1 

- Aanhouden/in beslag nemen 

Stap 5 Bij geen medewerking maatregel 2 en 3 

Geef waarschuwing 

- Geen toegang 


- óf maatregel accepteren 

- óf geen toegang 

Schema: Controleren (vervolg) 

47 

Dhl W001-5

SVH 

Postbus 303 

2700 AH Zoetermeer 

telefoon 0900-1402 (€ 0,15 p/m) 

fax (079) 321 23 27 

info@horeca.nl 

www.horeca.nl

óf - Svh

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?