'''VOOR'R:EDEN. - Dieren Digitaal

'''VOOR'R:EDEN.
WilARDE LAVDGENOOTEN
Ii biede Ulieden bier aan een Bun..
deltje Geneesmiddelen , meest zoo door
myn Pader zaliger als door my zelfs met
goed *as' eprobeerd , en dat onder
den Tytel-van LANDMANS. ZAK:-
BOEKIE of den onentbeerelyken.
VEE1 DOCTOR; :bivattende in zig
een bekn.opt Onderwys ter bereiding van
veelerlaje G,eneesmiddelen , voor verfeheidene."Ziliktdiss
,eyi".Gebreeken der
PilzIRDEN, en 41,JN1FEE.
1k wil my geenfints onleedig houden
cm, in navolging veeler Scbryveren, dit
myn Werleje .met eene lange Voorreeden.
op te eieren, denkende aan bet, Sprethwoord
: Dat goede Waar zig zelve
pryst, moetende ik alleen maar zeggen:
dat betzelve gefebikt is om den onkundigen.
of rhinvermogenden Landman op
eene beknopte wyze te onderrigten-, hoe
by in de meeste voorkomende ongefield-
A 2 beden

VOORREDEV.
heden van zyn Pee, betzelve met geringe
kosten zells lean, geneezen , zonder altyd
vetpligt te zyn na den Smit of Vee- rts
te loopen, om your groot Geld geboipen
te worden.
Zie daar dan, Waarde Illeedeburgereni
wat ik Ole den in dit kart Beflek
te zeggen had; gebruikt dan dit myn
Werk met nut ,en voordee , 'en
my mynen iirbeid.,dubbeld beloond agten.-
Uw genegen Meedebufiei
F.
R olk.S
t
I,AND.

LAND MANS
ZAKBOEKJE
OF DEN ONONTBEEREL-iKEN
VEE DOCTOR,
Zynde een Verzameling van verfcheide beproefde
Middelen, zoo ter Geneezing
van PA A RD EN als van het
RUNK/YEE.
(5.
. --
EERSTE STUKJE.'
REMEDIEN VOOR PAARDEM,
For den Drees,
an deeze Ziekte zyti niet alleen nicest are
de jonge Paarden, mar ook: fointycis de Oudert
omierworpen , wordende zy
bier door van de
overcollige kwaacie ftoffen ontlast: DcZelve is
drieerlei, als : T. Wanneer de Kwaal zig door
de Nem komt te ontlasten. 2: Als het Pr.ard
een koude gevat hebbende na bezweet re zynt
2eweest. Wanneer het. kwo.ad befmetlyk. is..
Voor de eerfte foort wanneer die zig van
zeit-s door_ de. New kotnt te ontiasten laatAnen
A n.1'
de:

6 REMEDIEN
de Natuur geworden, alleenlyk geeft men ze het
g;ewoone Droespoeder, , aldus bereid : Neemc
'Dttivelsdrek (if sra Ettida): en Fenegriele van
elks een Once gepulvrifeerd, gedeelel in vier getyke
deelen , doet 'er dagelyks eon deel van onder
vat drooge Zemelen , en zet 't het Paard
voor, moetende zoo lange vasten tot door hanger
tot eaten gedwongen word. Anders kart
men ook de Zemels agterlaatende, het voorfz.
Poeder met Honing en Roggemeel tot eon Pit
kneeden, en die ingeeven. Dog by aldien het
Iloofd verftopt is : neemt een Once Peter-Olie,
fopt bier in twee Ganfenfchafcen, en fteekt ze
geduurende en uur lang her Paard in de, Neus.
Of neemt een vierde pmt "kyr.; , twee oncen
Olyi-Olie en twee:. Eiferdoorns famen wel goklopt
, waar van men betciagelyis ecn paar lepels
in de Neus zal fpuitca, en hier op twee uuren
laaten vasten. . Of laat een maatje Cars: in
Water gaar koOken, giet 'r nat af, doet de
Gary zoo heat als lybaar is in een mondzak
hangt dit het Paard een Liar 'tang om de Kop, op
da d Wo.asfem in de Neus zou trekken.
By aldien eenige zwelling aan de Keel outflont
, zal. men die frneeren met de volgende
Zalf : .Neemt Lautier-Olie en verfohe hooter
van elks eon once, Althea Zall twee oncen, atles
koud
fame.n geinengcl, tweemaal clangs 'er de
klieren meede geftneMt en broaf ingewreeven.
Ten tweeden : Wanneer bet Paard de Droes
door verhitting, en .daaropgevolgde koude gekre-
' gen beet, zoo zal men het terttond Acierlaaten ,
en eon Klisteer zetten van laauw Zemelwater :
Ook bereici het de navolgende Drank : Neemt
SchoriOneer en Chicory Wortels , van elks eon
hand vol klein gefneedcn, gemaalen Zoethout en
Roo.

vook PAARDEN; 7
Razenboning, van elks vier amen , Anyt- en
Corianderzaad twee dragma's van elks, laat
famen in een kan Water kooken tot op de helft,
clan doorgedaan en dit het Paard in twee reizen
ingegeeven. , Neemt ook een roomer Wyn-
Azyn, een halve dragma fyne Peper, , een roomer
Reegenwater, en een halve vingerhoed Masten-.
zaad faarnen emengd , en fpuit 'er het dagelyks:
twee lepels v An in de Neus
De derde Droes is geheel kwaadaartig
word daarom re regr de Kwaade genoemd ; de
teekens zyn de volgende : r. Verharde knobbels
onder de Keel. a. 'Mt de iNeus komt een ilinkende
geele of groenagtige lb& zig is tchuina
vertomende. Deeze Kwaal is zeer betmettenci
en word zeldzaam geneezen, egter kan men de
volgende Remedien beproeven : Voor eerst zat
men het Paard Aderlaaten, en met Zernelwater
drie dagen agtereen klisteeren ; ook fteekt men
een Drag aan. de Borst, ten einde de kwaade.
humeuren afte leiden. Vervolgens bereid men
het volgentle Poeder : Neer= Bakelaar, Gem,
titian, Mirrbe; gthspte Rertsboorn, Enula Cam-
pana van elks -vier oncen, Zedoar, Any: en KGmyn
van elks twee oncen , ICaneel
een halve once,
Kruidnagels twee ciragma's , en Papaver
Zaad twee oncen. Dit Mies. famen gepulvrifeud
, waar van men dagelyks twee oncen in een
vierde pint Hine Wyn roerd, en ingeetc. Belangende
nu de knobbels, ze komen zelden tot
zweeringen , derhalven met men die zoeken te
verdrr en met her volgende Middel : Neenit
Peter-Olie , Beijen-Olie ;Eupborbium , Lyn-Olie ,
Aluin en Pek van elks twee oncen, tauten gefmolten,
waar mee men dagelyks war met een
borfteltje , zoo hoer lybaar is , over dezelve
A 4
fmeert,
,

3 REMEDIEN,
lineert , ten einde .zoude verdroOgen en vet,-
(dwynen,
Remedie voor den !Lest;
Neemt gefloote Geng.4r vier loot,
feen maatje, Witte 1.I.oning agt toot, gepoederde
Zevenboorn anderhalve vingergreep.,. !ham gemengd,
en het Paard ingegeeven..
Znders.
Neemt Care/nue' Behea'i&us, Thzop, Fenegriek
Zzad van elks ies o;,cen , Zoetbout Gene:vet--
. besfen. en Enula Canipana van elks ..vVf oncen
Cardamon en Gentiaan . van beide drie oncen,
4nys Kotnyn en Penkelzaad van elks arderhalve
. once Kaneel en Noottntescaat een. halve once,
en. levendige Zwavei een half pond,. flunen ge-.
famen gepulvrifeerd., en dagelyks het .Paard twee
,onCen Met een pint laauw. Bier ingegeeven , en
bier op vier uuren laateu vasten ; dit herhaald,
men am de ve.ertien.dagen...
Pillen Voor den Hoest
Neenr. Mom van Zwavel vier oncen, Greene'
Avys twee. oncen, Zietbant, Bakelaar en 7belciaak
van elks vier omen ; Zitg'er zes oncen ,
famen gepWvrifeerd .
word met vier Fiferen.en
'agt oncen 0401ie wel ondcreen, proud ,.mankt
'clan met gemaalen Zoetbottt Hien ter grootte van
een 1:be1ider-Ey , waac. van men dagelyks het
Paard 'Cr deb, met, een musje Witte Wyn ingeefc,
en 'er een uur opdoet vasteu.
roar

VooR .ten PAARDEN.,
Voor een Ferouderde Hoes:.
Neemt drie pond Zwavel, en een fluk Tzer ter
zwaarte van vyf a zes. pond, maakt her Tzer
gloeijend beet, en houd her boven een Dinner.
me g Water tegen de Zwavel, op dat die finelte
en in her Water na den grond zinket; dit gedaan
zynde neemt de Zwavel uit den Emmer, laat ze
droogen, en pulvrifeerd ze zoo, fyn u mogelyk
is; geeft het Paard van, dit Poeder dagelyks,ge,
duurende vyf a zes weeken anderhalf once in
onder war nat gemaakte Zemelen , en doet het
alle morgens een, fles van het. voornoerade Zwavelwater
drinken.,
Remedie voor de 6ver.
Deeze. Ziekte .ontftaat gemeenlyk Nv.atineer het
Paard doouheet gereedenzymie, te fchielyk kouct
werd,
zynde de- voornaamite. teekens : 1. Dar
de Keel van onder hart en zeer droog is, ookniet
kan.pisfen. 2. Een g,roote pyn en ontfleltenisfe
heefr. Voor eerst zal men de beide
Kaakenbeenen zeer fterk wryven dear na onder
de Tong en in beide Ooren Aderlaaten ; voorts'
met een Hoedenaald door de Neus flooten, en
in de' Neusgoaten war Zout en Peper blaazen.
Sommige breeken. de Vyver can den Hals, dog
dit is niet alleen onnoodig maar zelfs gevaarlyk,
dewyl dear fomtyds groom zwelling- en. zweeringen
uit ontflaan zyn; zeM beeft men 'er gezien,
die geduurende hear gantfche leven een flyven
Dais behouden hebben. Verders bereid men
de volgende Drank.: Neernt een. pint Witte .
Wyn., een g,eraspte Nootmuscaat, een loot Ze-
A 5 yen.
9

X0 REMEDIEN
venboom en drie Eijertloorns famen gemengd, en
warm ingegeeven. Men kan het ook Klisteeren
met laauw Zetnelwater.
Aders.
Of mengd een pint Witte Wyn met een halve
pint warm Varkensbioed, kookt hier in een vierde
pond Honing, en een handvol Wynruit , dan
door een doek geo;ooten en het Paard dit vog,t
ingegeeven. Indien men nu eenige hardigheid
befpeurd, her welk zig als een witte Sneeuw die
in de lengte leid vertoond, zoo zal men de plaats
met een Vlym openen , en 'er dit Vleesch uittrekken,
wryft het dan om te zoiveren met Zout ,
en legt vervolgens deeze Pap 'er op. Neemt
drie loot Harst , zes loot Garlienmeel, gekookt
in Rooden Wyn' en verbind dc Woncie met wieken
in Odic, Water en Zout nat gemaakt.
Een Klisteer.
Doet in een aarde pot een pint beet Water,
roerd 'er in twee lepels Honing, en een handvol
Tarwe Zenith, that her dos twee ouren wel toegedekt
weeken , dan door een dock gegooten ,
en met een Spuit het Paarcl meede geklisteerd.
Voornoemde Zemelwater zonder. Honing is oak
een oitneemencie Drank voor een ziek Paard ,
dewyl dit hetzelve zeer verkoeld ,
koomende de
meste ongefteldheden door een in wendige -brand
VOOrt.
Eon ander.
Neemt een pint w2rme Zoetemelk , vier omen
OiyfOIie famen gemengcl, en'ex her Pear(' meede
geklistecrd.
Nog

vooR DE PAARDEN. It
Nog anders.
Neemt drie oneen 0111:Due, een pint laauw
Water, een drama "floe Poeder, , vier lood Ho.
fling en twee Eiferdoorns Capitol gemengd. Deeze
Klisteer is zeer pynftillend.
Een Windbreekende Klisteer.
Neemt zes handvollen Salle, gekookt in drie
pond Rooden Wyn tot op een derde , giet her
nat daar na door een dock, voegt'er by een half
pond verfche Boter, , en een maatje Olyf-Olie,
nioetende tamelyk warm gebruikt worden.
Een Klisteer year allerlei Hoofdgebreeken.
Neemt Salle, Wynruit en Roosmaryn, van elks
vier hancivollen, kookt die in due kannen Water
tot op de 'twill, giet het clan door een dock, voegt
'er by een half pond Zoete Amandel-Olie , en
een half food gepulvrifeerde Campber, , moet rm.
xnelyk warm gebruikt worden.
nor bet Pleuris.
Het Pleuris is een ontfleeking van het Ribbevlies
, met groote pyn , veroorzaakt van een
fluxie van beet en galagtig Bloed. De teekens
zyn hardigheid onder de Keel, en droog,te in dezelve
, gaande het Paard dikwils leggen , flaat
weer op en fteund fterk. Hier voor zal men
het terflond Aderlaaten, het geen men nog na
gelling van ornflandigheden twee- a
driernaalen
herhaald ; intusfehen bercici men de volgencle
Drank

zs RE MEPIE.N
Drank : Neemt een handvol Wynruit , een once
Drop van Zoelbout; anderhalf lood Robarber en
OlyfOlie, vier Eyerdoorns en een pint Fers Bier,
famemwel vermengdzynde, word zulks het Paard
blood laauw ingegeeven , en bier op een uur laaten
Yasten ; dit herhaaid men. twee A drie dagen
agtereen.
root: eenPaard, dat niet kan Pisfen.
Als het een Merry is giet her kruis vol Gene-,
ver , die men met ecn zwavel in' den brand
fleekt, en zoo lang laat bianden tot ze uitgaat,
het geen he! Paard geen hinder doer, moetende2
vervolgens wel in bet Strooi gezet worden,
dInders,
Neernt drie Eyeren met het Wit en, een vier&
pint Bratsk-tun of Ilarke Geneva, klopt dit wet.
,ondereen, en goer dit her Paard in, waarop her
terftont moet. draavem tot het begint warm te
warden, egrer in at neemende men van tyd tot
tyd eens ophoud, en hototpisfen annport,, daar
na zal men het op Stal en wet in het Strooi zetten
, braaf coedekken en wt laacen rusten..
Deeze Remedie is meede goed voor de Buikpyn.
. Nor;
Nog. antlers,
Neemt voor. drie Stui vers. gep ulyri fee rde Loaf,-
Eeeren.
laat die in een :pint Water kookcn ;.. doet
'er een glas Bier by, emp,eeft het bloed laauw
NB.. Zoo hetPaard geen Merry is kan men war
Leper en Zout, in de Schacht i'teeken. OF mar
twee oncem Salptor fmelten in een pint Witte
Wyn ;.

V0041 VE I'AARDEN.
5 tVyn ; dit ingegeeven , en het daarop wac laattrx
Stappen , is meede goat.
Voor.:de Buikpyn of bet Cbolyk.
De teekens zyn dat,de Paar,ien veel gaan leggen
,.dan weer opttaan ftennen, en dikwdsoinzien
rtaar Own ,Builc, dam! zy de pyn hebben: Flier
voor zal men ze h4t vol-gencie ingeeven : Neernc
een bierglas Genever, , en cell repel gemaale Pe-
per famen ,,gernengd ;. na her gebruik van dit
Middel Maeten zy een, guarder Aurs gereeden
worcien. .
Aden.
Neemt Zevenboont et; Tberiakel van elks een
once , 41751,7.eti renkekaail,, ea vierdepond,
Brandewyn een halve pint, amen in twee kan-
Nit versch. Bier laatea,,,Itooken ...tot op dehelR,
dan door een.dock ,gegoOten, en in twee reizen:.
ingegeeven.
..r
/Vac -ander::
b
Of mengd een glas Rlityn , -een half glas
+Tyrone, en een geraspte 1VOotmUSCaat famen
ingegeeven , en hierop:etn 'qua rtier uurs gereeden.
;40or irertileti in de:Metag.
,
r
, S7
-:Neetnt .Alm Bakeigar4,,6)1114.int.:Zne.blisderent.e'n
Ettarkaad Tan;elks -enclJnee a1sius
en. zathnzttEtrie eat eel] pkiegod,,Jameni .twee
kann(n Bier gekookt ,
dan door een doek.gegooten,
en in drie reizen irgcgceven.
Atders..

It REMEDIEN
ilnders.
NceMt een flak Zwavel ter grootte.van een
half pond, laat dit tusfchen een heete Vuurtang in
een Emmer Water frnelten ,giet het dan door een
Zee f ; tot op een Kan van dit Zwavelwater, neemt
een lood Aloe, een once Cdoquint , en een half
load gebrande Eijetfchaalen laat dit famen tot
op de helft verkooken , dan doorgedaan , en dit
ingev.eeven. Agt uuren daar na zal men het
Paard met het volgende Klisteeren Neemt een
pint verfche Koemelk, een half pond wel ge.
fchuimde Honing en zes Etjerdoorns, wci door
een geklopt.
Vow een Paard dat Bloed pist.
Neemt een handvol Tarwebloem, in een pint
verfche Meik gekookt, en geeft het in. Of
neernt vier Etjerdoorns, een pint Zoete 'Welk,
vyf lepels Honing en een handvol Wjlenmeel,
famen gekookt en wel geroerd ; dit vier dagen
ogtereen tvioedlaauw ingegeeven.
elnekrs.
Doet het Punt Aderlaaten,, en bereid het de
volgende Drank : Neemt vier °neon Honing,
"Inys,Coriander,Theriaket erg Zoetbout van elks
twee oncen , famen in een. pint ROOM Wyn gekoOkt
, dan doorgedaan.; en in twee reizen ingegeeven.
rim

SPOOR DE PAARDEN. I7
Wynruit , famen zagt laaten trekken op een weinig
vuur, , dan dorgeda an en her Paard ingegeeven
, waarmeede men drie dagen continue ert.
Aden.
Neemt een pond Olyf-Olie, met even zoo veei
verfche Koemetk gemengd , mat dit een w nig
warm warden, en geefc het Paard in, na da ho:
alvoorens twee uuren gevast heeft, ryd her aar
na een guarder lairs flapvoets af, laa he dan
weer twee uuren vasten ; Wyders geeft ht een
Haver maar natte Zemelen, cu laat her Zone"water
drinken. Of anders : Kneed een dee.
Roggenmeel met Honing tot een Rock, (bet he
in een Emmer, daar teams het Water op gietende
als her Paard zal drinken ; deeze Drank is
in die Ziekte extra goed.
nor een Schel op bet Oog.
Neemt voor vier duiten Blaattwe Vitriool, dit
moet men dagelyks twee a drie minuuten in he
(Jog doen, her zelve vast toefluitende wanneer
men her 'Cr weer laat uitvallen; dit herhaald men
tot het geneezen is.
Een nek op het Oog.
Hier voor zal men da4e1yks een weinig fyn
gettoote Kandyzaiker her Paard in 't Oog b1aa,4121.
teekens zynOogintfieeking.Dc dat het Oog- rood brandig,
en gezwolien is. -
Voor, eerst ziai men hetzelve
roar-
.

REMEDIEN
/faders.
Neetnt een fluk Zwavel ter' grootte.vin een
half pond, lam dit tusfchen een heete Vuurtang in
een Emmer Water fmelten , giet het clan door een
Zer f; tot op een Kan van dit Zwavelwater, neemt
een lood een once Coloquint , en een half
lood gebrande Bijofcbaalen laat dit famen tot
op de helft verkooken , dan doorgedaan , en dit
ingegeeven. Agt uuren daar na zal men het
Paard met het volgende Klisteeren Neemt een
pint verfche Koernelk, een half pond wel ge.
fchuimde Honing en zes Eijerdoorns, wel door
een geklopt.
roer een Paat.d dat Bloed pist.
Neemt een Ilandvol Tarwehloem' in een pint
verfche Mak g,ekookt, en geeft het in. Of
neemt vier Eilerdoorns, een pint Zoete Me/k,
vyf lepels Boning en een handvol Wyternneel,
famen gckookt en wel geroerd ; dit vier dagen
,agtereen bloedlaauw ingegeeven.
tinders.
Doet het Paard Aderlaaten,, en bereid het de
volgende Drank : Neemt vier onc,n Honing,
Anys , Coriander, ,Tberinket ertiZoetbout van elks
twee oncen , famen in en pint Rooden Wyn gekoOkt
dan doorgedaan4 en in twee ,Teizen ingegeeven.
gege.everi4,
-
I -I
Voor

voon. DE PAARDEN.
Wynn& , famen zagt laaten trekken op een
nig vuur, , dan dor rgedaan en her Paard ingegeeven
, waarmeede men drie dagen continueert.
"hiders.
Neemt een pond OlyfOlie, met even zoo veel
verfche Koemelk gemengd , bat dit een w nig
warm worden , en geefc het Paard in, na da he:
alvoorens twee uuren gevast heeft, ryd het aar
na een guarder uurs ilapvoets af, laa he dan
weer twee uuren vasten ; Wyders geeft hct
[laver maar natte Zemelen, eu bat her Zen:efwa
ler drinken. Of anders : Kneed een deel
Roggenmeel met Honing tot een Koek , doet he
in een Elmer, daar telkers bet Water op oietende
abs her Paard zal drinken; deeze Drank is
in die Ziekte extra goed.
Poor een Schel op: bet Oog.
Neemt voor vier duiten Blaauwe Pitriool, dit
moet men dagelyks twee A drie minuuten in he
(Jog doen, her zelve vast toefluitende wanneer
men het 'Cr weer laat uitvallen; dit herhaald men
tot het geneezen is.
Een nek op bet Dog.
Hier voor zal men ,daz,elyks een weinig fyn
geftoote Kandyzuiker het Paard in 't Oog blaazeu.
Oogiintflecking. .
wei
Dc teekens zyn dat het 0o;r, rood, brand,
en gezwollen is. Vow', eerst 42.1 men hetzelve
B
voor

R E WE D E'N -
voorzigtig openen, en met Blandewyn en Water
zagrjes afwas:Chen 5 en het volgende bereiden :
1\lf.emt gepulvrifeerde Bolus, mengd het met
ihyn en Eywit tot een deeg; hiermeede zult gy
het Oog genet' beleggen, en met een lap vastbinden
, ten tinde het 'er niet afvalten dit
tweemaal chugs vernieuwende, na het alvoorens
.inet Brandewyn en Water wel re hebben uitgewasfchen.
Anders gebruikt men in plaats van
Brandewyn het volgende Oogwater : Neer=
anderhalve once Venkelwater, last 'er een ftuk
' .111aauwe Vitriool ter grootte eener Boon in fineten,
is extra goed.
nor gekwetfie Oogen.
Tiler voor zal men het Paard aan den Hats
Aderlaaten, daar na het Oog met warrne Witte
Wyn uitwasfchen : Neemt dan versch Hoendervet
een loot, laat dit zagtjes fmelten, doet 'er
dan anderhalve once Roozenboning by, waarraeede
men her Oog moet befhieeren, en vooris
overdekken met een Pap van Wittebroodskruirs
in Witte Wyn geweekt, die men 'er voor het
2fvallen met een lap op vastbind.
&ban Oogen.
Belegt het Oog met een name doek gevreekt '11
Zn Brandewyn of Ruittvater, moetende geftadig
nat gehouden word en, her geen den Brand 'er
uittrekt. Ook kan men het Paard aan beide
zyden des Hoofds branden , en de plans met
Xrk, Pck en Zwavel, zoo heet het lybaar is,
beteggen, waar door de zinking ophoud.
Of
kind een gedroogde Padde op her Oog, doende
die

VOOR DE- FAARDEN. t
(die zinking en het .geduurig iraanen des Oogs
,houcien. - -
dinders.1
Neemt Wierook, Mastik en Armenrifebe Niue
van elks evenveel, mengd dit famen met Eife, wit
en het Zap -Ivan ;lluislooknertikte eener ftyve
Zalf, fmeert bier viat van op een ftuk Zeemleder,
en bind bet op het ',Otig 4A:moetende tWeeinaal
daags vefierscht worden..
Pillen voor een lilaan-Oogig Paard.
Neemt /Roe twee-oncen-ita. tieus een lood ,
Cole quint drie. dragma's , en Ileptcbladeren een
halve handvol Tamen. tot een: zeer -fyn Poetier
gettooten ; mengd dit met een pond. verfche Bo.
ter tot Pillen ter grootte van, den klein Hoorrier-
Ey, , war -van, men 7er dagelyks _een -derdedeet
met een halve.pint Witte W511 ingeeft ;. moetende
het Paard hierop een- half uurVasten.
Retnedie voor een Dempig Pacific!,
Voor eerst moet men het Aderfaaten, en met
het meergemeide Zemelwater klisteeten Dalt
na neemt een halve tics 06f een halve tics
Brandewyn , famen gemengd.,..en geeft dit het'
Paard i drie morgens agtereen ,:dog meit,t-ao&
he zes uuren hie r op 'amen vasten.
Anders.
op.
Neemt twee handvollen. Irt-wollenkruiti kleirt
geltakt, en geeft her met name .Zemels te eeten.
Voorts gal men bet Paard tweeting daags. war
ii Friue

20 RI E MAE D N1
Witte IVyn in de Neus fpuicen, ten elude de
Longpypen te openen. Beiangende zyn voeder
her zal bettaan nit natte Zemelen, en geen Haver,
maar veel Strooi , en voor drank Zemetwagr
waar in Honing gelmolten s.-
) )
Pillen voor een.Denipig .Paard.
Neemt twee pond Monitg , een Pond Kandy.
zuiker, en een pint heste Olyf:Olie, maakt dit
famen met Roggenmeel tot Pillen ter grootte van
een Duiven Ey., waor van men ler zes het Paard
dagelyks doet inneemen, en daarna ter doorfpoeeen
halve pint Honingwater ingeeft.
7Toor de Scburft.
Neemt .vier kannen Nianspis , een hatadvol
Iloenderdrel Aluin en Spaansgroen van elks
twee oncen , fabaksfieelen een half pond, fiimen
een nut laaten kooken ; met (lit flat wascht men
het Paard over het geheele Lyf, , zullende men
welhaast zien dat 'er kaale plekken met rooven
opkomen , waar na het zuiver zal geneezen.
Een Laxeerende Olie.
Neemt drie pond Honing, een halve pint Roo.
den Win vyf oncen Coloquint , (hie Lelybollen
in fchyven 2efneeden een once Maarentakken
van een Appelboom, een handvol Kainilbloemen,
twee oncen Aloe, en -een vierde pint Olyt-Olie;
doer dit fainen in een nieuwen Aar den Pot met
een Dekzel dat wel fink, befineert de- reeren met
potilard-e mat het dus op
een zagt vuur twaaii
lumen trelken tot de Ifryt; verwaazenld is Zet
her
.1

VOOR DE 1PAARDEN. 21
bet dan af, mat her koud worden, en wringd het
door een doek , geeft hier van op eenmaal het
Paard drie oncen van in. Dog zoo het niet
genoeg laxeerde , kart met 'hen den tweeden of
derden dag 'Cr nOg wat van ingeeven, tot dat
men bevind het Paard eene genoegzaame Ontlasting
heeft. Moetende men hetzelve na het toedienen
van her voorfchreeve Middel een uur
zagtjes afryden, voorts op Stal zetten, braaf toe.
dekken en warm houden.
Er is nog telteandcre laxeerende Olie, die
men in de Apotheek bereid vind, genaarnd
Recicini;. ,Neetrithier van drie oncen, het gem
men her Paard op eenmaal ingeeft, is meede
goed.
For de Worm.
Deeze Ziekte is befmettelyk, en komt voort
uit dricrlei oOrzaaken : i. Door befmetting
van anriere Paatden.. 0. Ongezond Voeder.
3. KWaad vergald Bloed. Hier voor zal men
her Paard drie dagen agtere on an den Ha's Ade:laaten,
en her &ken dag na de laating ingeeven
her volgende -
Neernt een pint Zoete
ten half loot gefloote Kn.oflook, een loot
4)iiive1sdrek (Asp: Fedita ) ; Dit alles flmen
oen weinigje gekookr, dan door een dock gegooten
en het Paard ing-egeeven, moetende hier op
twee uuren vasten.
Anders.
- Neemt een once Galiga gepulvrifeerd , een
half loot 4s.fit Ferlita , en een boll(lje Look, famen
geweekc in ren pint Witten 1/17;y1; ,dan doorgedaan
en ingegeeven. B 3 114

142 REMEDtEN
Somtyds word deeze Kwaal alleenlyk met
fmeeren g,eneezen; Neernt een Maatje Traan
een vierde pond 'leer,, en een pond Terpetayn,
Amen gefmolten , en ziedend beet 'met een Bor-
Sleltie opgefmeerd, drie dagen na ,elkander, clan
kat men het eenige dagen rusten, waar na men.
de Wonden dagelyks eenige maalen met koud
water atwast,. waar door die geneezen.
Re medic voor bet ,Longe nur.
Dtreze Kwaal is zeer kwaad en befinettely4
en Word gent drieerlei re,weezen. De eerfte
is-Cen !leer pestilentieus Droog Vuur. 2. Een
vogtige en wateragtige Verrotting der Binnendee-
Jen., 3. Fen galagtig bederf. De teekt ns zyn
dat de.Oogen bleek en vogrig warden , de Haairea, 4
ftaan ityf overend, en de Mist is hard en flinkr,
Voor eerst .zal men het Paard twee dagen agtereen
Aderlaaten, intusfchen thaakt men de volgendet
Drank : Neernt Lange Peper een load, Zevenfl
boon; Galiga , lo quint van.elks twee
Robarber drie food, Wit Vierkruid een half loodc;,_
Veneetfrn lriakei vOor vier ftuivers, Honing eeL
pond, Branelewyn een pint, beste Boom 0/iedrie/
ituivers, en twee 'kannen Bier; het drooge eerst.! t
gepuivrifeerd, en dan hetzelve twee uuren ramen
lumen kooken , vervolgens door een dock gevooten
, deeld dit in drie gelyke deelen , en gee-fc het v
in drie &gen aguereen in, te beginnen van de
eertle Laving ar. laat het twee uuren bier opt rt
vasten , is zeer goed. Deeze bov,enflaande Re..R' 0
..
medic is ,ok dienftig voor Paardea-04 Verhitft0
In.,ewanden hebben.,Zazders.

' dagen
VOOE apt :trIA:10:DEN. 23
Zndert.
Netmt voor- drielluivOs Laarbeeren kleingeftootentwee-ftuivers
Lonkekruid, een fluiver
Zevenboon4,famen in een meneele Bier gekookt,
en her-Paard'; .na dat het Adergelaaten is, twee
ingegeeven-, en hier twee uuren op hate)*
vaned. -
Nog ander:.
Neerdt-Zevenboon, Eaurierbesfen, lange Pe.
it per*, gemAalen Pokbout :Van elks een mood, Venedfche
Triakel vier ftuivers. , Brandewyn een
half pint, beste OlyfOlie een musje, Agfa Fetida
,Knoflook en Angelica een half lood , GaligtA
een once, Boontfes Bakelaar, lioolworiel en Calo
quint een half once, Rokffber anderhi/f once,
famen in drie-kannen Bier gektookt , dan doorgedaan,
en in drie -reizen ingcgeeven.
Diapent,Poefle'l=.
Neemt Aristolo'gia retyndo, Ce.ntiaan, 'Moor
geraspt, Larbesren en _Mr rbe van ..!)ks,,vier oncen
, Safraan'tvvk drap,ma, ramp gepulvrifeerd,
voorts gemengd met twee pond Honing rot een
Confcrf Dit zullende gebruiken , neemt dan
twee lepels tt feffens, roerd die in een half pint
Warm Bier, het germ men het,Paard ineeeft, wet
iiarm:toedelct, e het twee unren hier op doer
\fasten. --Hebbende dit Poeder de kragt cm de
ntee'ste. Zfekten-s re kunneil geneezen. Is ook
Riled oierbedeu Afem re maakeu, en orn'er
op te.loopen:
134 Herr

R E 1V1D IE N,r
Herpgs "oder.
Nee= Kaneel, Komyn en Nootmvst fiat van
elks een once, Aristologi , Longa en Rotunda,
Cardemon, Gentiaan van ieder drie oncen, cardchenediël,
Fenegriek, Zoetbout en'ilyfoop van
elks zes oncen, Enula Canipana warted, Geneverbesfen
en Trias van elks vyf oncen , .famen
we' fyn gepulvrifeerd, en tot gebruik bewaard.
Is :nee& goad voor allerhande Ziektens, wanneer
men 'er telkens anderhalve once met warme
IVitteTILYn of Oud Bier ingeeft, bet Paard warm
toedekt, en twee uuren laat vaster).
Konings Poeder.
iTeemt Suipbri Citrini; lane e Peper, Entda
Catapana, Gentiaan, A?istologi Rotundi, Semen
Sillery Montani, Radix Card° Patia , en Bacon-
Laury van elks drie oncen , Efiebori Albi
& Nigri van elks een Once Safraan twee
drag,ma, famen gepulvrnerd en tot gebruik bewaard.
Is meede goad voor veele Ziekcens,
ass : Wormen, Droes en Schurft, elke reize een
once met warm Bier ingegeeven, wel gedekt en
twee uuren laaten vasten.
?ceder van Oldenburg.
Neemt Aria Fetida en Anyszaad een. vierde
pnd,Cordelium en pond, Boontjes Booltvortel,
4b-4itswottel, Gentiaan en Lavaszaad-van elks
z:Nt'e oncen, Zoctbout en Carwey een 'Once, fa
gepulvrifeerd en rot gebruik bbwaard; kan
lange qocd blyven. Aden mend 'er een lePel
van
.

VOOR T P A:A RDE N. 25
van in Wyn of Bier, en geelt her warm in. Is
goed voor den Droes, de Vyver, den Hoesc, en
den Afem goed te maaken.
Ruiters Droespoeder.
Neemt Atimonll Crudii twee onzen, Arista..
logia Fabric:, levendige Zwavel, Lattrierbesfen ,
Gentiaan en Geneverbes fen van elks derdehalve
once lange Peper, , Mostertzaad en Gala:1gasvortel,
van iedcr anderhalve Once, Herba Sabini
, Agaricus , van ieder vyfticn Gryn, Sasfafras
amicrhalve dragma , en Allem ecn halve
once, famen gepulvrifeerd, en bier dagelyks het
Paard met wat Zemels een once t' fellers, van
doen eeten. Dit Middel is her beroemde Droespoeder
van het Regiment Scbultz van- 1Jaagen:4
lloornzalf.
Mengd Hoornzalf (dit koopt men in de Apotheck
) met Bafllicum famen vier oncen, mar-
!need° men de voeten fmeerd.
Een Paard dat Vernageld is.
Vnor eerst zal men die plaats, waar de Nagel
bet leven geraakt heeft, tot her Bloed openen.
Neemt dan de volgende Zalf gemaakt van Terpentyn
en Peter-Olie , van elks een once, 'Cede
Wascb twee oncen , famen zagtjes gefmolten,
waar van men dagelyks een dcel warm van in de
voet giet, voorts met Went belegt , en 'er een
Hoedvilt boven op bind ; bier meedc vervolgt
men dagelyks tot de Wonde geneezen is.' -
B 5 dInderr.

26 REMEDIEN
4nders.
Nee= Terpentyn-Olie , Witte Wascb en Boom-
Cue, van elks twee oncen, en voor vier duiten
Spiegelglas, famen gefmolten, en voons gehanfield
als boven.
Wond-Zalf.
Zoo wanneer de Wonde door een fchoot , f1eek
ef houw, of ook door de konstgemaakt is, zoo
zal men die op de volgende wyze geneezen ;
Neemt Olyf- en Terpentyn Olie twee oncen ,
Parkensreuzel een half pond, Witte Wascb een
vierde pond, famen aefmolten, roerd 'rt dan een
fchrupel Smansgroen door, fmeerd dit op. We';
ken van Werk, en fteekt ze in de Wonoe; men
vervolgt bier dagelyks meede tot dezelve genee.
zen is.
1
.i
1
dinders.
]
.1:
Wanneer de Wonde zeer ontftooken is, laat
een fluk Pot-aarde in nor flerken Azyn twaalf
uuren weeken, nee= her 'er uit en bind het op
de Wonde ; Dit trekt 'er ms de brand uit, en
Aket,neemt de zwelling geheel weg. Smeert 'er t
dan op de voigende Z ,'f. : Neernt Veneetfebe A
erpentyn vier lood, Scbapen-angel een lood , t
1,,f(asrb een half lood . famen zagt gefmolten, etk t
;pet Wieken op de *onde gelegt. tA
',
f.44J i ' )1:wit a
tn,;
st! ..
Groene Wond Zalf.
`Neeint een pond VeneeticheTerpentytt,Spaatts..
groen, Wascb en Spiegelbarst , van elks een
11-A AC, once,
ft
(

VOOR DE PAARDEN. 27
once, en een musje Olyf Olie, zagtjes famen gefmolten,
en gebeezigt als vooren.
Zalf voor Diepe Fronden.
Neemt een vierde pond Olyf-Olie , een pond
Terpentyn een loot Spaansgroen famen gefmolten,
en gebruikt als boven.
Zalf voor een Paard dat zig Yerrekt heeft.
Neemt Laurier-Olie, Kamil-Olie, Dialthea,
en Pope/ken Zalf, van elks een once, lamen
gefnaolteni en (tau meede rfmeerd; :441
Hyperium 01 ie.
Neemt een pond Hyperiutn Bloemen, een kan
Boom.Olie, en een once Terpentyn, farnen in een
lies gednan, en in de Zonne drie maanden lang
laaten Distileeren. Is goed voor allerlei Wan-
den en Verrekkingen.
Timmerman: Olie.
Neemt Tetpentyn- en Spyk-Olie , van leder
twee oncen, Peter-Olie anoerhalve once, Oleton
de loteribut drie oncen , Radix Folicanne twee
fa.men driemaal vierentwintig (Wren
ten trekken op een warme plants, waar na men'
'er delteleedigde deelen meede wryft. Is voor-,
al een experte Remedie in age Verrekking,en.
.Neemt Oleum Pbilofopborum, 4ranclef:Olie,1
en

28 REMED1EN
en Peter-Me, van elks twee oncen , Bytn-Olie
een once, famen gemengd ; Is een zeer goed
Iiddel voor Knobbels, ook voor alle forceerin
gen, voornamentlyk..atni.de Beenen.
root' eon Verrukte Koot.
Necmt Terpentyn, Silk, en Byen -
van
elks een once, famen gemengd, en de Koot (na
clat men die alvoorens th zyn regte postuur gezet
heeft) daar meede dagelyks gefmeerd, en met
teen doek.omzwagteld.
Far een Gat in de Koot of Hof, waar
bet Leewater uitkopt.
Neemt Terpentyn , Erjer, en Venkel-Olie , van
elks een once; Lomprecorum -eel] halve once,
famen g,emengd, hat eon .Wiek van Werk in die
Olie weeken , ileektze in her Gat , daar het Leewatet,
uitloopt;-- Zoo lange het nu loopt zal men
de Wonde tweemaal claags verbinden , het geen
clan in een dag of zes herfteld; waar na men de
Wonde met voorroetnde Me, zoo lame blyft
voort fmeeren tot het gehcel geneezen is.
. 1 .
De Spat.
Dezelve zyn,tweatlei : De eerfte,;s;hart en
word gooeilui de Been.:9f Koefpat; ,De dere
zagt enyeekagtig,Ten geenaarnd een.,Bloedfpat-:
sle, ec rAc. _neerpt, C4 n r/yat;kles , Laurier-Olie
en Ettpborbium van elks een once, lilaagdewasch
en Han: ean.to, od, famc:n gefmolten tot
een 4a1f. Van d'ceze moet men ter clikte van
pen Ms. up de Spat iniczepu en met een beet
Yzer

vobit ths, PAARDEN.
Yzer tnd oo4en ; nil; herhaaL 'men ciagelyks, eca
geheele:Week agtereen, Wa.ar na men her dagelyks
met Brandewyn afwascht, tot her wederom.
van huiten geneezen is, war na men het nog
Indere .agt *en met raan befineerd. Dan
by aldien hethtlinken Diet wit overgaanzoo
neenn een plat Yzer, dit beet gemaakt branlimen
de piaats op zyn kant, geb±and z.ynde, zal men
'er Pek ziedcnd het op gieten, en met een weinig
Werk beleggen, en ?

REMEDIEN
So
gen, ten einde de Voet lugt zou krygen. Neemt
dan gepulvrifeerde Zuikerianiy, legt die op de
Stecngal, houd een fleet Yzer zoo lang boven
dezelve tot de Zuiker gefmolten is, en bedekt
ze voorts met een Hoedvdt. Deeze Remedie
herhaald men tot de Voet geneezen
Anders.
Neemt Spyk- en Terpentyn-Olie van elks een
once, carnet' gemengd, waar meede men dagelyks
de Voet fmeerd , en met een heet Yzer indroogd.
Anders ails bet nog zoo him.
Neemt Witte Lely en Polyn-Olie , van elks
vier omen, Byen Olie een once, Terpentyn Olie
twee oncen , Aard Olie zes oncen , famen gemengd,
waar meede men de Wet fmeerd en indroogd.
Scbytbakken.
Neemt een half pond Spaanfcbe Zeep , voor
drie ftuivers Boom Olie, en een bierglas Brandewyn
, famen gemengd tot een /all, ivaar meede
men dagelyks dezelve ftneerd en braaf inwryft.
Overkootig. It
Neemt Spyk- en Tetpentyn 0/Fe, van elks twee
omen, famen gernengd, waar meede men dagelyks
de Koot fineerd en braaf inwryft. poet
dan een Thaw om den gezonden Voet, en haald
die een hand breed hoog van den Grand die binderide
ann de Latiexboom, ten elude het Paard
op

V0012 DE PAARDEN.
Op den zieken Voet moet ftaan blyven ; in clic
postuur houd men het dagelyks een half uur lang.
De Legger.
Neemt een once Lyn Ofie, waar meede men
de Le, ger tweemaal daags lineerd , en met eert
beet Yzer indroogd ; dit agtervolgt men tot the
geneezen is.
De Illok-Voo.
De Mok is drieerlei, als i. Die nit eenige
Zinkingen ontil-aat, en geen Zalf kan verdragen.
2. Die utt zeer fcherpe en heete humeuren ontftaat.
En 3. die zeer Itinkencie Voeten maakt, waar
uit water met fchuim zypeld, en vuile Knoobels
veroorzaakr. Om de eerfle te geneezen gaat
men aldus te werk : Nee= twee pond Honing.
vier oncen Aluin gehrand, twee oncen Spann:given
en een haridvol gepulvrifecrde half par
Gebaiken Steen. Dit -amen in cen kan Bier
gekookt, dan doorgegooten, en 'er dc Voet dagelyks
race& gewreeven , tot die geneezca is.
Tot de
'Indere.
Neemt Spaansgroen,./Erptiacum en gebrande
van elks een once, liitriool een lood,
met een pint 1Jyn-4zyn , famen gekookt, mar
meede men clagelyks de Voet wast, tot die ge.
neezen is.
Nog antlers.
4/tin,
Neemt Alum, Lange Peper , Int Vitriool en
Koperrood, van elks twee oncen, Spaansgrocn
een once, en Mercivium Sublimation een half'
lood

32
REM EDIEN
en in een nieuwe
lood , famen
garde pot, met gepulvriieerd' drie vierde kan Regenwater en
een halve pint Wyn-Zzyn zagtjes kooken, en
daar de Voet dagclyks meede gewasfchen tot die
geneezen is.
.Zalf voor de 117ok.
Neemt Allan , Blaatrwe Vitriool , Koperrood,
van elks twee oncen, Garage& een once, Arfenicum
een vierde lood , en een pond Honing,
fawn tot een Zalf geroerd, en 'er de Voet dagelyks
meede gefmeerd tot die heriteld is.
Otis een Paard de Beenen meede te wasfchen.
Neemt een pint. Brandewyn , en twee lepels
Campber gepulvrifeerd, laat dit driemaal vierentwinrig
uuren trekken , en dagelyks braaf ornfchuddew,
waar meede men tweemaal 's weeks het
Paard de Beenen wast, en met de hand Oraaf de
Spat-Aderen wryft; is zeer verfterkend.
Een Prank voor een inwendige Wond.
De teekens zyn dat het Paard zeer mager
word, en niet wit groeijen, een Zwelling onder
den Bulk, of hardigheid in de Zyden krygt , witlende
naauwelyks eaten en fteend flerk, fointyds
pist het ook blood. Wanneet men nu eenige
deezer voornoemde gebreeken befpeurd , zoo
nee= een mengcle verfche Koemel k , een once
Knoflook , en anderhalve once Zevenboom , mat
dit famen een guarder uurs kooken, dan door een
dock gegooten en het Paard nugter ingegeeven,
-vvaar op men her can uur laat vasten; dit herhaaId
men eenige dagen agtereen.
"hiders.

e
1
ri
ie
VOOR DE PAARDEN. 33
cinders.
Neemt een handvol Confolida Wortel , een
vier& pond Honing, een half pond Boter, met
twee kannen Bier gekookt, dan doorgegooten,
en het Paard eenige dagen agtereen ingegeeven.
Nom anders.
Neemt een musje Boom-Olie, twee oncen Confo/ida
Wortel een handvol Saly, Zuuring , en
Ronde Kools Bluderen , een vierde pond Honing,
famen in twee kannen Bier gekookt tot op de
helic, dan d orgedaan en het Paard ingegeeven;
dit herhaald men unto dagen agtereen.
Een Drooge Longe.
Deeze ontfta.at veeltycis door dien het Paard
buiren Mem. gereden , °Fre overwerkt, of groat
geweld geciaan, of in iloflige wegen gered:,:.n is.
Gemeenelyk zyn de Voorteekens van dit Onge-
Mak : Kortatiemheid, een Drooge Hoesc, en is
eenigfints ,Dampig. De Wmedie bier voor is: dat
Men het Paardvoor eerst zal Aderlaaten , en een
Purgatie ingeeven, best bier toe is dric.. omen van
den Laxeerenden Olie (ziebladz. /0.) En bereid
her den navolgendcn Drank: Nee= gefcoote
Lynzuadkoek twee hancivollen ,
Zoetbout een haft
Pond, Ongezoute Boter een vie rde pond, famen
in- twee kynen ,Water gc;kook,ç tot op de helft,
dan .doOrgep,Ooten en het Paard ingegeeven;; dit
ha.rlytaid -men drie dagen agtereen. \roans- zal
inn het de' Haver onthouden, en weinig _Hoot'
geeven ; bier tegen voerd her natte Zemeleneu
'Sirooi; men Ian her drinken Water waarin Lyn.
ltoek

REMELYI-EN
34
koek en Zoetbout geweekt heeft. Men zal het'
ook nuttelyk dagelyks- ingeeven twee lepeis Poeder
Diapente, ( ziet bladz. 23 .) in een halve
pint warm Bier gerOerd.
Poor een Paard dat te _veel Purgeert
Neemt een pint Roden Wyn , vier verfche
Eiferen , een geraspte Nootmuscaat , en twee
dragma Robarber , famen gemengd ,-her geen men
. het Paard ingeeft, en daar op war Jut vasten ;
en als het drinken wil, 4.,,eeft het Laauw Water
tun Tarwenbloem gemengd.
Aden.
Neemt twee pint-en Zoetetnelk blust daar drie
of vierrnaal een ftuk beet' Staai in-, roerd 'er dan
door -een. halve Nootmuscaat , en een -handvol
Tarwenbloem, en geefi 't het Paard in.
Nog' anders.
Zet het een Klisteer van een halve pint Olyf:
()lie , en geeft het dagelyks in de volg,encle Drank : j
Laat een vierde pond 4rabtfcbe Corn in een pint 4
Zoetemehi fmelten, roerd 'er een on' Terra Sig.
gillata door, met cent 1'60 Robrivber Poeder,
dan doorgegooten en ingegeeen.
De lade Pis of Louterlial: c
Neemt Gentiaan en illantsworkel;= Cat;debene, b
eiet en' Allem, van elks een handvol, in een kan d
Wyn gekookt, dan doorgedaan , en In twee re.- C
zen ingegeeven.
tinders.!
,
1

VOCIVECDE ?WA IttlE.N.
"hiders,
NeeMegeciltiotennels in Water .,TekookT ; dan
doorgedtian,- en het Paard dit nat ingegeeVen.
De Kramp. 7
.
De teekens zyn dat het Paard op het...on,ver-
; wagts 1761 blyft,flaan , zonderciat het hem:Inogelyk
is van: zyn, plaats te kornen,, -Voor eerst
men her tnsfchen :twee fierke Kaarels doen.agter.
waarts,zetten, daar na wryfr men de Beenen met
Teyentyn-Olie en verfche,,B,qter. famen
Of men bediend zig van het Vogt ter verfterking
3 der Beenen, te vinden op kirAtzyde 3s..
Len -Paard dat Gedrukt is..
Neernt. de Polka :Major. o Perfikkruid gOen
greplukt wat.gewreeven, en op- de Wonde
legd, diz trekt'er de brand uit en genfiest dezeive;
'oIc belet h,etdat 'er pen gryze haairen
jen, Anders.kan men die:ook -wasfchen -met
t Breinrieuzyn en Spaanfche Zuep, .
tinders.
31
Let op :de WOncle een writhe Menfcbenefrek ,
of. anders,,, tievvyl dit wait vies is, een green.c..
Gretszoode,,'Llnat di t zoo-4.11.1,e' leggen tot 'er dc,
brand uitgetiokkerr is. ".Net.mt dank Asft:he van
drOoac ...SW1acnisicbellen, im:ngd die met Mom-
%id. tot een`Zalf, en fineerd die op de Wronde%
,Nog

36 REMEDIEN
Nog ander:.
By aldien het Paard op de 'Schoft geclrukt, en
die fterk gezwollen was, zal men de Zwelling ..
voor eersr openen , en ciaar op leggen Brandewyn
en Boom-Olie gemengd, met can weinig Roden .1
Bolus, hier van Wieken van Werk getnaakt heb- 1
hende, word op de Wonde gelegd. Daar na gebruikt
men het Volgende : Neemt de Sool van
een Onde Schoen hart gebrand, dit tot Poeder
geflooten en met Boom-Olie tot can Zalf getnengd , i
(tit word met een Veder op de Wonde gefmeerd, 7
en zal die welhaast geneezen , her belet ook dat
'er geen witte haairen opgroeijen.
Een
raar.
Is een Spontieus'en zeer kwaadaartig. Gezwel,
bet geen de -Paarden, het zy tusfchen de Ooren,
of op den Schoft krygen ; fomtyds breekt het van
zelfs door, dog enders moat het geopend \Norden
, - ten einde de Materie zoucie konnen Mtvloeijen..
Om hetzelve te geneezen, gaat men'
aldus te werk' Vow- eerst zal men he Paard:
Adednaten , en Purgeeren bet met den Laxeerknden
Olie. (zie bladz. 20.) Bereid intusfchen
het vol2.,ende Poeder Neemt een goad deei bladeren
van Vrangwortels, een gelyk deel Geneverbesfen
bladeren 'een vierde deer Allernkruid,
famen klein gefneden en. gepuivrifeerd, .tot can
pond van dit Poeder, ;nee= een half ,pond Fenegriek
meal, en een vierde Toad Laarbeeren,
dit alles tot een Poe der gemengd, zal men tweemaal
"s daags onder vat Zemelen, pen lepel Acol.
beG Paard te ceten geeven, en bier meede cond.
nueeren
I
7
1

VOOR DE PAARDEN. 37
rueeren lot bet Gezwel is doorgebroken ; andtrs
zal,meri die openen, en met .eizyn en Water wei
uitwasfchen ; daar na zal men de Wonde geneezen
met Wieken, befmeerd met Bafilicum en een
weinig iEgyptiacum , of' een ..der Wondzalven te
zien op bl a dz. 26. Geeft om de drie dagen de
Nolgende Drank : Neemt Conaale Pokbout , Zevenboom
en Kreeftsiiogen, van elks een once,
.Zoetbout twee oncen, famen in twee kannen
versch 'Bier gekookt, dan doorTegooten, en in
due deelen gedeeld, en het 1;3aard ingegeeven.
Met het eerstgeme;de Poeder moet men continueeren
tot he Paard ten vollen geneezen is.
Om de Luizen te verdryv en.
Ncemt Gemeene Tabak twee pond, Arfenieurn
een once, famcn in drie /carmen Water gekookt,
dan doorgegoocen, en 'er het Pavrd meede gewasfchen.
Raspen aan de Beenen. .
Deeze ontftaan uit een fcherpe Vogtigheid ,
die uit de Gewrigten komt en- harde Rooven
veroorzaakt. Bereid bier voor: de vo/gencle
Zalf: Sin Id een pond Varkensreufel roerd 'er
een once 139on-Olie door, met een halve once
Illoon van Zwavel en twee Icy)d Kwikzilver ,
farnen tot Zalf vermengd , en 'cr dagelyks de
Beenen rued/ gefincerd. Is ook goed voor
Engels-Voe.ten, en de Lees%
Een lisvetfitur in,de
Voor eerst zal men de Mond met .Zotttsuater
tutwasfchen , en daar 1-;2, wet uitdroogen;. Z\leemt
C3 clan

38 RETWEDIEN
dan Honing ea een weinig Wyn-Azya famen genie*,
h. t.geen men op de Wonden fineerd ;
dit hz.rhaald men dagelyks tot die gnneezen zyn.
Een'Vond Pleister.
Smelt een po, d Gee! Wascb, en...aPt lood reveetlCbe
Terpentyn voeg'er by Olyi ()lie en Ver-
Tnillioen, van elks twei: lood, maaut. hier Rollen
:van, die men becvaard tot gebruik --blyvende
lange jaaren gned. Wanneer mei-1'er zig van
wil bediencn, finclt men 'et een weinig van in
*en lope], het geen mon, warm in de Wonde Riot.
Is extra goed, ooral wanneer men 'er eenige
droppels Spiritus Cochlear lnivoe.gd., .
De Kolder.
Is een groom- BedWelmtheid der Hersfenen ;
de Voorteekens zyn : dat ze eensklaps zeer ftil
Rain , daar na al 4 of ze alles "aan flukken zullen
breeken. Somtyds zvn ze zoo dom dat ze met
de Kop tegens den Muur 2'ouden loopen. Op
rnidcre tydeni fuisfelende of ze dronen 'Kaaren ;
ja vallen to- neer en lege!) als half dood. Hier
voor zal 'men he .Paard Aderlaaten , en een
Dragt vlak voor de Kop zetten. En geeft bet
in de volgende Drank : Netmt Fenegriekmee
Buivendrek , en Laarbeeren,. Van elks twee on-
.en Zevelaboom een once, farntn in een pint
Bier gekookt, en ingegeeven; dit agt( rvolgt men
drie dagen agtereen. Neemt ook een maatje
Wyn-ilzyri , een half maatje OlyfOlie, gefloote
Peper en zllostaarrzaaa' , van elks een halve
drati,,ma, amen gemengd, waar glee& men des
morgens en 's avonds Jt Paard wat van in del
Neus
-

I
!
VOOR DE PAARDEN. 39
Neusgaten fpuit. Wyders onthoud men het
alle Haver, en geeft bet dagelyks 'Gars: in Water
gekookr, en door een doek gegooten ; het nat
trier van diend tot Drank, waar in wat Roggenweel
en Honing geroerd is.
Kreupel in de Borst of Boeglam.
Dit ongemak krygt her Paard, wanneer het met
de BoIrt ergens tegens aanloopt, of overreden
word; zig forceerd , of door een ander Paard gefligen
is : om te -weeten de Tegte plaats van dit
Gebrek . zoo gaat aldus'te werk : Men laat het
Paard Draaven , wanneer hy nu de Vbet
neer zer, dan is het Gebrek in het Schouderblad,
dog als by op de Teen treed, is her onder in de
Voet Alms her is altyd Kreupelheid , en
word door 't volgende Middel geneezen. Neemt
Spyk Olie twee oncen , Teipentyn- en Laurier-
Olie , van elks een onc.. , famen gemengci, tvaar
meede men dagelvks het Paard tweemaal fmeerd ,
en een guarder uurs zagtjes arryd.
ilnders.
Neemt Spy/'- en Terpentyn-Olie twee oncen,
Peter OTie een once, famen mengd , en 'er
, meede gefmeerd.
.1
iVog
anders:
Neemt de ()lien van Terpentyn Spyk ,St..7ans-
; &minden , Vosfen, Dasfen , Fenkel 'en Byen ,
)1 van elks een Once, Populyn een half once, fa..
;
men gemengd , en 'er als vooren meedegefmeerd.
C4 ,Krett.1

;so . REMEDI-EN
ICreupel in bet Kruis of Heup.
Neetnt Sp y k en Ter'&1tyn-Olie derdehalve
once, Vosfen Vet een once, Populyn- en Byen-
Olie, van elks een halve once,. famen gemengd
en 'er meede gefmkid,-en vocirts 'mct eea heete
&bop ingedroogd.
Om den Zdem goed te 'waken.
Neemt Tarwenbloe'm , Longkruiel, Gentians:,
.Koozynzand en Hoefbladestn, van elks drie drag.
ma's , fa.men gepulvrifeerd , Honing en Baler
zonder Zout van elks een vierde pond, en twee
verfehe Eijeren; dit ales tot Pillen p,erold, wan
van men 'er dagelyks drie of vier her Paard met
een halve pine versch Bier ingeefr. Deeze Remedic
is extra goed om een goeden Adem re maken,
en re conferveeren, gelyk meede voor een
Dampig Paard.
Om een Paard Yet te maaken, en de
Gezondheid te bewaaren.
Zoekt in de Zomer. het Zaad der fteekenae
Brantineetelf, laat bier van eery goed deel in de
ZOn langfaamdroogen , pulvrifeerd ze vervolgens,
waar van men dagelyks her Paard een handvol
°ruler de Haver flrooid, en het das laat gebruiken
; Hier door zal her we! dra Vet en Poislig,
en bet Haair zeer Glanzig worden.
Za

a
VOOR DE PAARDEN.
lj voor Gezwolle Beenen , of
andere Gezwellen.
Neemt een onze Kwikzilver gemengd met een
half pond Reuzel, roerd 'er vervolgens Litargiunt
en Bolus van elks een halve once famen rot
een Zalf; deeze verzagt en disfolveerd alle harde
Gezwellen.
Anders.
Neemt Oucle Boter en Roggenrneel, van elks
een pond, Kamilbloemen gepulvrifeerd, en Fenegriekmeel
een lood,thet een musje Lvn-Olie
gekookt, en 'er een vierde pond Lynkoek doorgeroerd.
Een Paard dat bet Vet in bet Lyf g-efinolten is.
Voor eerst zal men het Aderlaaten, en vat
veal Bloed afiappen : Neemt dan Olyf Me en
Brandewyn , van elks een musje, met drie Eijerdoorns
tot een Drank geklopt, en tweernaal 's
daags ingegeeven.
Alders.
Nee= 0111:01ie een maatje, Raap-Ofie can
half maatje, Keneetfcbe Triakel can load,
can vierde pint, 'met twee lepels fibbing
B-andewyn
tot een Drank gemengd ; dit her Paard in2egee.
yen, en her &dr twee unren op laaten vas:.en ;her
Voedzel zal dan zyn Roggenbrood , that Bier
nat gemaakt om re verkoelen, en gekdokte Garst
tot flobbering.
C5 Vaal'

42 REMEDIEN VOOR DE_ PAARPEN:
roar een Paard dat Feral:ft of &Ten
gegeeten bee t.
Last een handvol Salle in een pint verfch 1VElk
koken , roerd 'ter dan door eon once Z iker,
een vier& pond B ter, een halve once Zevenboom
en een mntje Branclewyn, dan doolgegooten
en het Paard ingeg,:even, is good.
De Wratten.
Dit Gebrek komt gemeenelyk am het Hoofd,
de, Buik en Beenen ; .1)e besTe Gent ezngi dezel've
met een Mes af te fnyden , en 'er
Pitrio
Olie op te doen , ten einde de Wortel zoude
doodbyten , dog men moet het wat voorzigtig
do en.
Geborfle Zenuwen.
Neemt Byen.Olie en zwart Pek twee oncen ,
Lynzaad en Petet-Olie van elks een once, famen
fiedend beet gemaakt, en eenige dagen 'er
wat van, zoo heet als lybaar is, op de plaats
gefireeken, daar na befrneerd met wet Doter en
Boom-Olie ; dit herhaald men alle do2en eons.
flit Middel is ook g-bed voor Spacten en Gallen,
die wac vcrouderd_ zyn.
BIND E.
LAND-

LANDMANS
ZAKBOEKJE,
OF DEN ON6NTBEERELYKEN
VEE 'DOCTOR,
Zynde een Verzameling van verfcheide be.
proefde.Middelen, zoo ter Geneezing
van PA ARDEN als van het
RUNDVEE.
t,
T1VEEDE STUKY E.
REMEDIEN vooR HET RUNDVEE.
Het Springvuur of Fenyn.
De vnornaamfte teekens zyn : Gee% in plaats
van .Roode Adel-en in her Wit der Oogen , Pis.
verflopping, &veiling in her lovenfte Kaakement
des Monds , en robbeho,v Puisten langs den Hals ;
ook is het Beest loom en traag, en wil flier
eeten. Zoo dra men nu deeze Kwaal berpeurd ,
zal men aldus re werk gaan : Voor eerst moet
het Beet aan weerskanten van den Hals Aderge.
laaten worden , ieder Luting groot een mengele,
dus amen twee mengelen 131oeds ; dog indien
het

REMEDIEN
het Beest zes honderd ponden'zwaar is,cimtrent
drie mengelen; daar en tegen als her jong is,
moet de hoeveelheid Bleeds verminderd worden. 1
indien men dar. 'de Ziekte reeos: gevorderd is,
zal men her, in plants van an den -Ha's," op de
Melk-Aderen aan weerszyden van de Uijers het
Bloed aftappen -devvyl de Ziekte'alleri:ci'S, kens zig
mar agteren uitbreid, en deszelfs toeftand doodelyker
word. Na de- Eerfte Laating tal men
bet 1.erflond een fles Van de volgende Drank ingeeven
: Neemr. een half' pond,. Wilde Wmgaardswortel,
vier Toed 'Lange HoOlthortel, beide
grof geftooten agr lood Rooden Bolus r'oeder,
ten lood gemeene 410E, vyf pinten Bier ; laat
dit famen een half .unr kooken, tot op een derde,
dan door een doek gegociten en laaten verkoelen, 1
daar na we! geroerd , word in wee pints flesfen
leciaan en ten gebruilc weggezet. -
Alvoorens 1
een fies deezes Dranks in te geeven met die wel
gefchud worden,ei tw,talt- uuren daar na of
war vroeger na den flood veri;ischt, geefr men
de andere in. Indien 'er nu Diet fPoedig een
Ihrken Afgang volgd, moet dezelve hoeveeiheid t
Aloe no eens met Boom-Olie fy,ewreeven, en .!
daar meede vermengd ingegeev en '.worden ; Want c
de hevige Ontlasting velels.ht-haast ; dog ranneer
by .de Icwaal van het Beet vOor'hei gebruik
des Hulomiddels reeds Outtasting Verzeld ging,., is
een half lood 4Iof by de andere Inerelienten van (
voornoemde Drank genoeg,, Ter fooediger geneezing
van bet Diet-, moet een zwq- sLiVieswor.
teltje op de Ail tu,fehen het Vel en Vetioic geplaatst
worden, bekend onder den naam van een
-Wrang of Prazt. Door deeze Remedie word
die.Kwaal, wanneer ze nit te er gevorderd is,
genoeguara onfeilbaar geneezen , en ..W.Antlo
1783

VOOK. HET RUNDVEE. 45
1741.itt cit Niemspapieren bekend gemaakt door
de kaatfehappy ter bevordering van den Landbouw
te -Amfterdam.
De Kug der Kalvers.
,
Plukt een deel Wale Bladeren, ter quantiteit
van tit.rhatidvollen-, kookrdie in twee_ kannen
Zoete Mel& en Wkter; en geeft ze hier 'twee.'
inaal 's-daags en halve ,pint'van in: Wyders
z-al, men ?le om. den anderen dag, (ten einde de -
VOlopping der' Longpypen re geneezen ) ingeeven
een Theekop Raap-Olie ; . zoo dit dan nog
niet helpt "zatmen ze.:in de Staart ; digt by de
Pluim ,:Bi6edlaaten en verVolgens ingeeien een
half Theekopje gemaalen Mostaartzgad, in een
bierglas gemeene Si, oop geroerd en v'nnrts met
wat off 'Welk .dun gemaakt: 'Of
Alders
Bereid he volgende': , Neemt 'Kaasjeskruid,
twee oneen gedroogd engepulv rifeerd ,
Bakelaar,,
Seleteryzaael. gemaaJen Zoethout, van ieder an.
derhalve once., elnys-* en,Kornytizaqd ecn.once,
Amen fyn gettootel ; flier van roerd men teeinial
's dg s een tinne,lepei twee a drie pin.
ten Zoete , en doet hun dit warm drinken;
dit veroorz:akc een fpoedive (Aneezing. Dan
by aldien ze ge.:n 'Ontlasinig laygen : Neemt
ceft vierde pond A'amilbioemen gen-010mm in, twee
pond Miter- een,vierde pond gemeen Zout, een
lood R.obot:1er Poeder, ,en :twee, epels .1-hniNg
famen gtroeftr,, dan r door .een. cloak :ger() ten en
ingegeeven. , Dog zyn zete'flerk an den Dry,
zoo geeikhtfujin een-lutlye ;once ,R9Parbm, niet
een
.

46 REMEDIEN
een once Kryt en Kreeftdegen, famen gemengd,
war vogt gemaakt , en met een Kooisblad in de
Keel geftnoken. Men kan ze ook Klisteeren met
cen Aftrekfel van Kamilbleemen, Honing en Zout.
Het .Scburft.
Neemt Tabakfleelen vier pond, laatdit in twee
kannen Water kooken tot op de helft , doet 'er
clan by Campber een lood, Witte Precipitaat een-
vierde loads, Levende Kalk
anderhalf lood, Bo-
lus- twee lood , en Spaanfebe Vliegen een half
lood, 'mat dit vier6ntwinug uuren famen zagtjes
trekken wringt het dan door een dock, dan hcbt
gy een Vogt vvaar meede men dunnetjes de fehurfte
plaatfen beftrykt, die welhaast geneezen zullen.
Om een Koe te dean Opdroogert.
Neemt een half pond 'Rode Bolus, twee vingerhoeden
gepoederde Zevenboon , en zoo veel
Greene Zeep als genoeg is om een Bal te maaken,
die men her Beest in7eft en het 'er drie uuren
op vasten laat. Of'geefr ' ze twee dagen agtere en
een pint Azyn in, en wryft de thjers met Dialtbea
Zalf en Greene Zeep vermengd ; dog zy
moeten dan niet meer gemolken worden.
De Ilkerziekte.
Dee Ziekte ontflaat door Ontfteeking in de 2
Baarmoecler, doordien her Navuil niet ',.enoeg
outlast is na het Kalven ; ter voorkoomingdeezer
Kwaal is het Arierlaaten ten minften tweemaal 1
's jaars zeer nOodzakelyk. Dan by aidien ze
egter hier door wordcn':aangetast ,'zOo ,gat men (
aidus

VOOR HET 'RUNDVEE. 47
Idus re werk. : Voor eerst zat men !bloedlnatent
op de 'Welk Aderen, leggende aan beide zycien
van den Built. 2. Aan de Speeneri trekken ,
daar komt dan Vogt uit of .niet, ten einde de,
doorftraa4i-ng te bevorderen. 3. Het Beest warm
toe te dekken, en met een Roskam zagt re rosfen
vooral op den Rug;. 4. Bereid het volgende
: Neethr. ancierlialve lids ,Watm met een
hancivol Zevenkom , laat, dit.verkooken tot op
de helft, en geeft 'er bet Best een -halve fles
van in. 5; Kookt in anderhalve fits Water-ten
half pond Vygen klein geiiteecien een half .uur
lang, doet 'er dan by TrvIrttit en Anyszaad, van
elks een handvoi , lt. bet nog een half guarder
kooken , dan doorgegooten , en bioedlaauw zynde
, Klisteerd het Uric a vier uuren na de voornoemde
ingeeving, van bet Zeven boomzvate;.
6. Vyf wizen ciaar na, geeft her in cell goed glas
Bon-Ole. _ -7. Neernt twee pimcn Kaarnmelk,
waar in men twee hadvollen Plierbleemen kook,
dan doorgiet, waar van men het Best vyf uurent
na het gebruilt van. ,den .01ie een lies met een
vierde lies Zevenbomwater ingeefc. 8. Vyf
uuren daar na geefc het in eon halve pint Genever
met een vierde pond -:SiYoop getneng:d, en bra.al
orngeichud. 9. Zer vyf uuren daar na een
Kii-steer Onmakt nit een,pnt,A'aarn.melk, mar
in cell handyag,ekneust /Ayszaartgekookt heeft.
Geeft het vervolg,ens van vyf to vyf uuren
in een iles van voornocmde VliOlnelk en Zeren
n het geen men agtexvolgt zoo lange als men
boo' ziet clat zulksnoodiis. Wanneer men nu be-,,
vind. dat het Beest beter words, ,en.maar weinig
Navuil, afgeeft,, ztl Men 11(3 ,flog eens e2n Valve
lies ZevenboOnwat,er. ingeeyen °ten, ein.de het
overige Navuii af te zetcen ; En eindelyk zal
men

REMEDIEN
men vootal zorg drag,en, dat het Beest wel de
voorfehreeve Middelen gebruikt, en het zyn gewoon
Voedzel onthouden word ; daar en tegen
zal zyne Spyze zyn Cepa1de Grut in veel Water
gekookt, en deeze Slobber het voorgezet, moe,
uncle altyd bloedlaauw weezen.
Een Wind in de Lyfmoeder of
in de Lenden.
Deeze Kwaal ontflaat gemeenelyk kort na het
Kalven , hoewel ze bet ook op andere tyden
konnen krygen, dog in het ecrfle geval is't het
allergevaarlykst Wanneer nu can Koe bierrneede
behebt men dezelve op een warme
pleats zetten ; is'Ten
tweeden ze de Mist afhaalen;
en in de Ooren en den Smart Aderlaaten ;
Wyciers herald men de volgende Drank: Neemt
can pint Witte Wyn, vier Eiferen, en een half
lood Foelie, fyn geilooten; dit famen wel verb
mengd zal men het Beast bloedlaauw ingeeven.
.Voorts zal men het de Lenden beleggen met
natte Lean met Azyn aemengd.
4nders.
Neemt Safraan , Boontjes Bakelaar,, Wit
Vierkruid en Terpentyn, van ieder een once, en
een dikkc Pore y klein gefneden, tilt famen in
can pint Zoete Me/A'
gckoolct , clan doorgegooten ,
tocrd 'er clan door twee klein gektopte -El./even,
en geeft her in. Worts belegd de Lenden met
Learn, /Izyn en Terpeptyn, gemengd.. Wyders
zal men ie'm je Totren de beide Ooren Aden.
bat= , en de Klaauwen wet affnyden.
-
Het

Vooft nET PIIND,VEZ
Het Mild-Pr ook Ling-Mar genaamd.
De teekens zyn : z. Opgefpannen Bloedvaten
die van tyd. tot tyd meer opzetten. . z. Een benaauwde
Ademhaaling, en Kug of Hoest, way
aan bet,AeOst, zoo mener 'met fchielyk by is,
weldra kotrit te ilerven, iwbbende .een fteekende
pyn en groose Zwelling:aan de Kop, en eeniglints
een -Stinjcencien Aasfem. Ook is deeze
Ziekte befmettelyk, dog 41it kan. door een Luting
voorgekoomen worden. Belangende nu de
Geeneezing, gaat men alcius ,te werk t t.
men op beide de Melk-aderen Aderlaaten. 2.
Drie dagen agtereen, gteft;men het in het vol..vende
gende ;Middel, dog zoo her te zwak' was, Etat
men een dag over : Neemt Wyn-ilzyn een musje ,
Raap-Olieeen halve pint, Scheikruid en Wyoruit
van elks een food, Helleborus ,een half lood ,
Zevenboom eon once met een pint Water en drie
load Knoflook gekookl, dan doorgegooten , vans
er cen half pond Honing doorgeroerd en ,ingegeeven
3. Zal men het BeeSt in den Nek en 139rsq
Viturkruiden leggeu onr Dragt te lcrygen, ter ver-
ligting der Koppyn. 4. Als her ten naasten by
berfleld is,
geeft men her ,ciagelyks in een pint
ICaarnmelk waarin Vlierbloemen gekookt,..hebben,
met een lepel Cietnortartaty daar ondegeroerd,-,
welk-Middel men alle,agtdagen herhaa14,7pm her
Bloed te zuiveren. Ten 5. met men zyn gewoon
Voeder onthouden, ,geevende her .in di
plaats eon.. bloedlaauw ,Slobber, van gekookto
Grutten en tot Drank Gruttezvater,
4
ID JJioed-
-

REMEDIEN
Bloedziokte.
De teekens zyn een wagge1ende Gang even
als of ze vallen zullen , de oogen zien zeer vaakerig,
en konnen niet flaapen, geduurig gaan ze
leggen en !tun weer op, fchynen geen pyn te
hebben want fteunen niet , ten minflen is het
zeldzaam. Derzelver Geneezing beftaat in een
Laating aan den Hals en in beide de Ooren
wanneer ze binnen het half uur geneezen zyn ;
dog dan moet men ze wat warm houden, en
bun laauwe Drank en zagt Voedzel geeven ,
waar meede men twee a drie dagen aanhoud.
nor een Bees: dat het Lyf Zoe*.
Neemt Narduszaad een lood, Nootmuscaat en
Facile van elks een half lood , famen geftooten
en gekookt in een Iran versch Bier; roerd 'er
dan twee Eiferen door, en gee ft het in. Dog
deeze Remedie moet men met geeven aan een
Koe die Ka.lf draagd , dewyl 't het Jong ion
fehaden.
Oogontfleeking.
Neemt Kruim van Tarwenbrood geweekt in
Brandewyn, lynx in het Wit van twee Elferen geroetd
, doet 'er by een lood gepoederde Campber,
maakt hier van een deeg, legt dit een hanabreeti
rondom de oogen, en ververscht her tweemaal f
's
daags ; Wyders zal men dagelyks de Oogen
wasfchen met het volgende Oogwater-: Neemt
Onderbaaf (Hcedera Terresteris) vier handvol- I
len, in een fteenen mortier geftooten, roerd
dan door het Wit van zes hard gekoase
r en

t
,
VOOlt. HST R:UNDVEE. St
I ten, een halve pint Witte Wyn, en een vierde
I pint Roozenwater,.drie, food ICandyzuiker, ander-
, half food Kojerrood, en twee food Zout ; dit
ales wel doorZen geftooten ,zynde,, bat mew het
, oVerdekt een nagt. in de Kelder-f4an rusten , wane
neer men het door een Kous laat lekken , ftel-
1 lende onder de.zeive een Pot om he Vogt,te ent-
1 fangen 1,- clic Nat bewaard 'men in een welge
Itopte fieso -
/Indent
Laat een half lood Vitrioli Cipri weeken in
' vier oncen Roozenwater, tot dit Vogt blauwagtig
word ; is meede een zeer goed Oogwater
-voor Rundvee en Paarden.
Een Pkister voor Slob ten of Scboppen.
Neemt Rooden Wynmoer twee in ten, Groom
Zeep een half pond, Honing en Tarwenbloem van
elks een pond', zagtjes famen gekookt en wel ge-
L toerd daar na 'er een once Campber door g.ettrooid,
en tot een Pleister op de Wonde gelegd;
as Probatum voor Runders en Paarden.
Anders.
Neemt een pond Koepis, vier Eiferen, een
once geftooten Aluin, een lood Zwavelbloem,
ten roomer Brandewyn,'een vierde pond Honing,
amen gernengd; voorts wax gekookt, en daar na
1114 Lynkoektneel tot een. Zalf gemengd, dad -op
linnen gefineerd , en die leister op de .Wonde
Zelegd. is geed voor Beesten en Paarden.
D 2 Len

5d REMEDIEN r
Een 'Draag,zalf.
P3
Neemt Terpentyn en Honing van elks twee (
)ood, Mirrhe een half lood, /doe een lood ,.enj
-twee Eijerdoorns, fanien to een Zalf gewree-
- ven, en op de Wonde gelegd. `
Feeder om te Verdroogen , en bet Fleesch
se doen Groeijen.
Neemt Honing, en gezifre levencle Kalk van
elks een pond, famen gemengd, clan in een yzre t
pot gedaan, en op het Vuur laaten calcineeren
tot het drong is, dan:.gepulvtifeerd; is ( om 2
in de Wonde te ftroohen, wanneer men ''med. her met
een plat Wiek overdekt, ,
Cataplasma , of Pap veer een Gezwet.
NCCME de Wor.tels en 131acieren _der Bismalva \
van elks twee hancivollen, Komyn- en Lynko.ek.
vied_ eerr vierde pond , Brananeetels vier lood
iloendermist anderhalf lood , amen in ,verfehe X
Koemelk gekookt, roerd 'er dan door Boom-Olit
en Boter van elks een pond, Fenegriekmeel zoo J.j
veel genoeg is am een Pap te maaken ; mon beet, ,rd
op de ,Zweer gelegd worden, die .dan ,welhaast
rypen zal.
De Koorts.
F.
Voor eerst gal men. drie dasien. nterilen.Ader,
laaten; neemt dan Garflezvater clrie pond, Roos' ,t
?nary) en Salle van elks een handV01,-.ParietariA s
en. noolbiaderen Amen cell ; AiiCS
T
i,;c4

,
VOOR 11ET. RUNDVEE. .51
gefneden kookt men een guarder uurs met een
. handvol Zout ,zet het dan at', pent het Nat door
' een dock, voegt'er dan by ilmandel- en Roozen-
1! Olie van lks zes lood, famen wel geroerd, Waar
1 ineede.melY het Beest moet Klisteeren. Is goed.
Brandicr4e ' Ulf ers.
. . ..
Deeze I3r4ndigheid ontaaat 'Mt Verdikkincr en
r.,
gm-)te overvioed des Bleeds, en word aldus geneezen
: ,.Yoof eerst terflOnd. Bloedlaaten op de
3 Melk Aderen. . t.: Befineerd .d.e. Uijers met jay
5 en 4zyn fain vermengd. ,., 's Morgens en
1 's avondg.geirneerd Met" chide arkensretszel; clan
t zoo de Uijers'zig tot zweeren zetten; legt "er dan
tie volgende :Pap op : Neenit Konlynzadd en
!Lynkodemeetwan elks eveveel gekOokt in Zoete-
! meik, doet 'et dan Zoo veel gepoederde ...then.
! elet'intst by, -'idi nObdig is OM een -dikke Rip' te
rnaaken, ,d.o,et.,.dil in eel-Oh-men Sloof, en aan de
vier hoekeif c'01 'fluty ,t bind alZoo de Sloof on-
/ ,
(ler her Lxf..van ht Beet., zoo .ciat de.;geheele
, :Oder .dai,r inti4gd,. her welk,- om 'de .zes.uuren
; Ino,et .verNirait.Worden:, Wanneer de ZWeer we!
Crl'i, 421 dock,Zfq.q4'n.....' -Dog by aldie.ri,.de: Zwei7
J.ijig-:niet. Vac ,A4,,,..e07inen die zoekt' to doen ver-
: d.w,yuen,Aloq,.-ci u,..in,...plaati :van, voo.rnoemde
Meilfebendirejk.., egter inOet Men
blVen l'Toortv,a.aren 133.Q /, tileth Met oucte rarmter72.-..y.dag.Wy
' tk..;Tilietre,t1. . 'flogi,Wanneer
le. 7_,W4 .;(:,ipici' -
::-)reb.- ri .,i' 7,..: 110.m dan..cle_voi-
P:effd0 7J: '1-77.1g5. eq.-Z'q-Mtyn, yq:i1! ells vier
' lood , /1,!,,!e,!:,:riftbp.'van.elkS anderhalf. lood ,
, ..
' 1->4.
-
,en- 1;7i!(!-,,.:! ;AT ie,;`; ,e,e'rii!, Amp, tet..een 7..alf g.,...-klept ;
.
,ali ..7.myrt de AATonic HI kortert ty(i.
Wcilia tins 6calivei-t.-...zvale neemz. men ont
. , , .,., J'ii', -b.
)
.., , -
D3 3
' , to

RtMEDIEN
te den opdroogen , en weder Vieesch in de
Opening te doen groeijen, het Poeder te vinderi
kladzyde 52.
Koppyrs.
De teekens zyn dat het Beest ftaat of het Bevangen
is, wit niet eeten, en ziet 'er zeet loom
uit : Voor eerst zal men her drie pond Bloed
aftappen , en bereid het de volgende Drank
Neemt zecr fyn gepulvrifeerd Glas en gebrande
Alain van elks twee lood , Nootinuscaat een
lood , Kandyzuiker vier loocl, alles *el oftooten
roerd men. in gen 'pint Witte Wyn; laat het
Eeest clan cerst twee uuren vasten, en geeft het
den voornoemden, Drank in, waar op men het
.weder twee uuren vasten mar, wanner her ras
berfteld zal weezen,. NB. Dit Middel is ook
goed voor de Koppyn ,der Paarden.
De IFitte Loop der Kalvers.
flit krygen zy gemeenlyk of door verzuim, of
door verkeerde behandeling ; de voorteekens deezer
Kwaal zyn : ,een wine dunne en kleverige
Mist of Afgang, verzeld van een zeer flinkende
zuure Reuk; een verval van kragren en ver4wakkink
der Ingewanden; en zoo men 'er niet fchieiyk
by is, een fpoedige dood. De IVIiddelen
bier tegen zyn Neemt een bierglas Brande.
Ivyn, met een geraspte Noottnuscaat laauw in'
oe

voot RUNDVEE. 35
'Last des middags een once Spaanfe Zeep in warme
Melk .finelteni en geefc het in. Wyders
moet men het Beest fpaarzaam voeren tot men
wat beterfchap ziet. Wanneer,nu, de inure en
Scherpe &often ontlast en verbeterd zynde, den
Afgang evenwel blyft aanhouden , .zoo kunnen
twee of dne cryncn Opium veel dienst dom.
Of neemt drie Slaapbollen in anderhalve Iran
Water gekookt, dan door een dock gegooten,
dit Nat met Melk gemengd-, kan men 'er tween3aal
daags een halve pint van ingeeven. Voorts
pm de Ingewanden naderhand te verflerken, zal
men dagelyks ingeeven een pint Water waar in
gekookt is een halve handvol Kamilbloemen
en Willigenbast, en daar na door een dock
gegooten.. Ook moet men in het Hok leggen
een groot fink Kry of Pyp-rlarde, ten uncle het
Kalf daar aan zou iekken; zynde dit vooral extra
goed.
De Raa.zende
De teekens zyn dat 't Beest op eenmaal dol en
wild word, 'Cr verwoed uitzlet, fchuimbekt, en
een ysfelyke benaauwdheid toond , en fomtyds
bitnien weinigen tyd fterfc. De beste Remedie
hier tegen is als volgd : i. Men zal het tor
&am wordens toe Aderlaaten aan den Hals,
en het zelve al was het tot driemaal toe herhaalen
; Het Beest door de Laming tot bedaaren
gebragt zynde, zal men her geeven een ilerke
Purgatie van een lood Yalappe, twee dragma's
Agaricus ,,en drie oncen Zout, met Skov en
Water, famen een pint nats.uitmaakende, gemengd.
Voorts wat zwak voeren , waar na
'men bet eenigen tyd vat Salpeter laat gebruiken,
en dus deeze Ziekte langzaamlyk zoeken te gent:ezen.
D 4

56
REIVI E D I -E N
De Buikloop of de Schyt.
De teekens' zyn..: Een witte of zwarte dunne
zeer flinkende Mist, gemengd met zuiver of. zwart
Bloed, het Kalf VerlieSt alien -eetlust, vermagerd,
verzwakt, en, flerft.eiridelyk, 'na- alfborehs-tini.
delyke teekeriS Van zwaate Buikkrimping,en ge.
geeven te hebben: 7"-Deliy1; deeZe. Zie146"befmettelyk
is, zoo zal men', 206 fpoedig incigelYk
is, bekwaarne Remedien hier tegena.ingeev et.
i. Neemt een.halve pint Lyn-011e laauw gemaakt,
waar meede Men het 13eest vier ciagen .agterien
Klisteerd. 2.. Twee dagen zal men het .ingee.
yen het volgencle Midciel : (Ala een vierde- pond
,elt,abirche-Gon in warm Water.. finel ten roerd
-"et een once ..Robele Bolus by, en e'en 'I-Ood G.e-
,zegelde-Aarde, doet,'er wat ,./11e1k,by,. en geefc
'er telkens een halve pint fanny van in. 3. Om
den anderen .dag een' Vier& food Robarber -Poe-
der, om de fcly,rpe arte zetten.
Indien
nu ria het gebruik deeZer Middelen; üit de teekens
blykt, at .de -pyn, de fcherpe Prof, en de j
wincien verininderd iyn, dog de Loop-nog. aanhand-,
Zal men driemaal ingeeven een.dragma Corte
Sitnaionbco met een pint warme :gem,ngd,
of een glas .rlaauw:-.Water met twaalf druppels
Tinetuur van Sydenbant. -Wyders kookt een
bantivol klein g,etheeden Formentilwortel in een
pint Water, clan doorgedaan , doer 'er tby.agr
drUppels Sydenbatns .Tinauur, en klisteerd .'er
mede Vervolvens zal men dagelyks her Best
de Kling inecr7Water affpoelen, en met,wat laatkw
Water en Briniiewyn:wasfchen. Oak hex, lay(
braaf borftelen , ten circle de dooritraaling te be-
Vorderen .nen .t
bet ook.cen frisine. Weida
cli

I
VOOR HET RUNDVER
57
en des nagts een zuivere Stal bezorgcn. Zoo
het egter gebeurde dat bet KaIf nog eenigen tyd
loslyvig bleef, kan men het door her gebruik van
eeri weinig Robarber, een halve Nootmnscaat
in een pint laauwe Roode.Wyn gemengd, voorts
herftellen.
Het Lendebloed.
flit is eigentlylc geen Bloed , maar Mist verzeld
met een lyrnagtige en fomtyds bloedige
ftoffe, die can den Aarsdarm van tyd tot tyd
zoo vast droogd, dat de Afgang dear door gelled
belet word, door welke ftoffe cane verdikking
en brandigheid in her Bloed te voorfchyn koint.
Om deeze Kwaal re beletren en te geneezen pat
men aldus re werk .: Men trekt 'eene Zeemledre
Handfchoen aan , alvoorens wet vet gefmeerd
met Boom.Olie, ten einde ze zagt en glad to maa-
, ken , Warr rneede men de Mist van langfaamerhand
zagrjes afhaald , en bier meede vervolgd
,
tot den Aarsderm geheel gezuiverd is ; Dir ge-
dean zynde, neemr dan een. ftuk Oude Reuzel,
en. fmeerd dear meede den Darn, zoo ver men
tasten kan , het welk terftond verza.gt ; dear na
zal men her Beast can den Hals Acierlaaten , en
een Klisteer zetten van een pint laauwe Boon:.
Olie. Intusfchen bereid men de volgende Drank :
-Neemt een kan Kaarnmelk , Ian die met een
handvol Plierbloemen zagtjes kooken , roerd 'er
dan drie loot crenaortattary door, giet her door
een dock, en geeft cit her Beest in. Met welk
Middel men vyf of zes dagen vervolgd wanneer
hetzelve weldra geneezen zal.

'55
RENIE D-I-E N
De Galziekte,.of de Geluw.
De voorteekens.zyn Geele in.-plaats van Witte
Oogviiezen , en duistepheid van het Gezigt, zynde
de Gal en het Bloed door elkandet:Teraakt
Voor eerst zal men het Beest aan weerskanten
van den Buik Acierlaaten, en de Mond dikwils
met Zotitsuater uitwasfchen. Wyders bereid de
volgende Drank : Neemt Galinga ,111irrbe en
Centiaan , van -elks een lood, klein geflooten ,
en gekookt in een kan versch Bier, dan door
een 'dock gegooten , voegt 'er den by :twee drag.
inn Sal Prunel,- een half load Cremortartary;
twee dramas Bitterbeilig, en een- ferupel
fraan gepuivrifeerd , en tatnen gemengd ; deeze
Drank, in twee deelen verdeeld , al Men .des
morgens de eene helft , en des. avonds -de andere
heift het Bust ingeeven.; en dear op het een uur
laaten vasren. Des middags geeft men het. in
een pint Kaarnmelk, wear in een handvol Vlierbloemen,
en een lood Cremortartary is gckookt,
en claa.r na door een dock gegooten; Het .Voedzel
moot nu weezen Gepelde,Garst in Water gekookc,
daft dodtgegodten, en dezelve bloedlaauw
te cc-ten gegeeVen; oak veratekthet.Gructe Nat
tot derzelver Drank..
De Puf.
Deeze Ziekte ontflaat door een te Vette Klad
verryke Weide, inzOnderheid tegens deg Herat,
als'Cr te veel Ityp,gevallen is, of wanneer het
Bust zig op den Stal can Mayer gar gegeevm
hebbende, 'er aanflonds veel op komt, re drinken
, of Ook w4nneer ht flerk getnesc word.
De

V 0 OA FIE It RUNDVEE. 59
De voorteekens van deeze:Kwaal zyn Een geweldige
Zwelling des 'Buiks, een treurig en als
wild uitzi.t ,benevens een afkeer van Voedzel.
-
Om dit te geneezen gaat _men aldus to well(
Voor eerst zal men het Boost geduurig been en
weer jaagen tot .hetvoteet,:geefc het dan terflond
eon glas fterkei Anys Of Brandewyn in, en dryE
het dan wedcrom , vervolgens wryft het de
Buik helde.r_ met een-Borftel;. het geen good is
cm de winden to loozen ; daar na dekt her wet
met een Deeken , legt hier over een andere Deeken,
in heet Water doornat gemaakt, op dat het
Dier aan 'her zweeten koome; Raakt het nu am
den Afgang dan is het behouden, anders mom
men de Outlasting bevorderen door het ingeeven
van een loud yall,ap. Of necmt Poeijer van Senesbleaeren
en Robarber, van elks een half lood,
en .Pdtlisi-b met twee lepels Honing tot een Confort'
gcmengd ,
dit dan tot een Drank met twee
pinten Olid Bier geroerd ,-en warm ingegeeven;
iroors wryft men de Rug met mute Doeken , en
zet bet cell Tabaks laisteer. Dog wanneer alle
deeze Middelen nog niet helpen, zoo mule men
eerie Doorfteeking in den Bliik, daartoe best gebruikende
eerie Beelmeesters Troicar, , zynde een
Inarument 1,vaar meede zy het Water .aftappen.
Of'men maakt 'met eon fpits Ales eon Opening
van omtrent vi,er &Amen lang, wear na men 'er
een Ganzenfchaft infteekt, waar can eon draad
is, op dat die Met in den Buik ,zou vallen , waar
door dan de Lugt uittrekt. Dic gefchied zynde,
moot men de :Wonde dagelyks met half Bier en
Brandewyn uitwasfchen ,,,en duct na met One
Teer teens de Vliegen beftnacren..; -.00k moot
j. men, con Klee(' om de Bulk binden, om die te
I onderiteunen, en de verflapte Ings-Avanden to Ver-
1) 6 fler-

60 REMEDIEN
fterken. Het Voedzel mott nu maatig weezen ;
best is het eenig zagt Hooi, geen Groen en weirig
drinken, waar meede men aanhoud tot het
Zeest volkoomen geneezen is.
De Bloei der Kalvers.
Men kend deeze Ziekte nit het flak groeijen
der Kalvers , wanneer zy vier of vyf weeken
oud zynde , extra dik, vet en volbloedig worden ,
zy zyn duizelig , draaijen in het ronde , het Wit
der Oogen word Rood; zy zwellen, zuizebollen
tm vallen eindelyk , hygcnde met groote bexiaauwdheid,
ter necier. De Remedie hier tegen
is : Voor eerst eenc Aderiaating aan den Hals,
dan ze te pupg,eeren met vat Zout; men onthoud
ze de Portie hunner Mac, die men tot op de
helft verminderd; men mat ze op een fchraale
Weide loopen , en voerd ze met Stroo , of men
haald ze eenigen tyd op Stal. Dog zoo de
Ziekte flerk is, moat het Kalf by herhaaling aart
den ibis Adergelaaten worden ; want zonder dit
Middel Ile& het Dier. Wyders wryft her met
Azyn onder de Neus, en geeft het by tusfchenpoozen
in twee mengelen Gortwater, , waar in
c en music Zzyn , een once Salpeter, en twee
oncen Honing gemengd zyn.
Ferlooren .Ealust.
Wascht bet Beast den Mond nit met Wyn,
Zout en Azyn famen gemengd ; dit agtervolgt
men eenige clagen agterEen.
Een

yOO UET RUNDVEE. 6r
Een Zweet-Middel.
Neemt Witte Hoendermist en Witte Hondendrek
, van elks vierdehalf lood , Campber een half
load, mengd dit famen tot een bal, en iteekt 't
her Beest in de Keel, waar op men her een pint
warm Bier ingeeft.
Koorts-Middel.
Neemt Salle en Roosmaryn van elks een handvol
, Pioolbladeren en Parietaria van ieder anderhalve
handvol , Garfienzvater drie pond, clic
famen een guarder uurs zagjes gekookt met een
, weinig - Zouts , giet her dan door een dock, by
welk Doorzygzel doer Roozen-Olie en Zoete
Zmandel Olie van elks zes lood , waar rneede
men het Beest warm moet Klisteeren. Is goect,
Het Bloecipisfen.
Dit overkomt hun wanneer ze in fchaadelyke
Kruiden hebben gegeeten; of door eene toevallige
uitilorting van. Bloed in zekere deelen vat.*
her Lighaam. De teekens zyn : dat her Beest
Bloed pist , ten minflen eenig bloedig Water
loost. Voor eerst zal men her teritond aan
beide de zyden des Builts Aderlaaten, in de Melkaderen
, en bereid het de volgende Drank: Neemt ,
Selderyzaad en Lavaszaad , van elks een half
lood, Boom-Olie en Witte Wyn, van ieder een
musje , famen gemengd, en geefc het koud in;
den volgenden dag Laat men het nog eens tan
den Hals. Neemt dan Hoenderdrek ,anderhalve
ha.ndvol, Stneerwortel een handvol, amen een
half

REMEDIEN
half nor gekookt in twee kannen 'verse, Bier,
dan doorgegooten , en-het Beet ingegeeven.
Wyders geeft men het eens daags in een half
musje Boom-Olie , met een onco. Xanariezuiker
geklopt; dit is zeer dienflig ter geneezing van dit
Ongemak. Zyn Voedzel moet nu wezen: half
gaar gekookte Garfle Grut zonder, tout, en de
i)rank Garfle water, beidk,n bloediaauw, dog
geen Hooi of Stroo. Dan zoo voornoemde
Remedien niet helpen, zoo zal men het Beest
nog eens Aderlaaten aan de Borst, en het driemaal.claags
ingeeven : een half musje Boom Olie
met twee oncen Kanariezuiker, , odic eens daags
een pint verscb Bier, bloedlaaul,v , waar in een
handvol Smeertvortelgezooden is, benevens tweemaal
9s daags telkens e'en halve lies Farkensbloed,
dus een lies daags, zal dan wel ras gencezen
zyn.
De Maar.
Is ten Opfpapning Van de Bulk, komende uit
de Pens door veele. Vinden -V-oort, wanneer die
tot barftens toe is opgezet, en Met kan_loozen.
De .Middelen ter geneezing zyn als void: i. Zal
men het Beest Aderlaaten aan den Hals, een
ruim. deel Bloeds aftappende. 2. Doet in een
Test twee cleelen grail Zout, ;en verder met cen
pint Blood van hetzelve Beer, zoo dra het blocden
is geftuit , Toerd het we! cioofden,.en geefc
bet dus in. 3. Stopt een Inge Tabakspyp met
Tabak, fLeekt ze can, en fleekt den Steel daar
van in den Aarsdarm, dog zoo 'er Drek in zit,
haald die dun eerst ar. 4. Neeint de Kop eener
Pyp in de Mond , en blaast de Rook in het
Li2haam, wear door het Beest zoo fterk begint
te,rooken, Lc hot bin= een guarder uurs twee
Pypen
(
d

vook mIT RUNDVEE. C3
Pypen leouig rookt, het welk ten gevolge heefl: ,
dat liet..,Beest .hinnen een_ half -nut zeer -vale
Winden . en..daar na.' een dunne ftinkende
Drek : Dt alles lzoO in het wet( gefield zyn,
de , flinkt : het Beest ,. en is in en grOote uur
g,eneezen, en zoo dun en rank, als het °oil: gewets:.
Far de Grasfeere.nde Ziekte, of ree-Pcs*.
zyn :,
'
De vadrceekens r. Wanneer het Best
fehOon nog -al tetendel'en drinkende, begint to
knarstattcien , en hem tie4g Zeever ton rvluil: nitlodpt
;* Obit,,,daEllern de Tog.'heeten:.dik W.Ord,
Dat"de, Afgatig dFbcint'op te,floppen , 'of by
anderen-dat ic 't2' vecl bndasting krygen,
mien daartiteen ee,n donne wateragtige
A-r'gang of 60!c. Wei reen: :the B15,-2d en ,Etter
gpnien,g1,..,wan-neer Izyf1cnzeer niager WorcElr.
be -0ogen wotteri vatirig 'rbod'; enlitc
Wit word ge.eliigtig.' 4; 'De0oren warden finnS
enkodcl.;:'eti tic Dor§t. is geWelciig. Voor- terst
zal:rncn het-:zieke BeeSt vthde gezoncle affcherden-,
en alleen zetten, zettende men van tyd tot
tyd'eit deurf-h vengaers open,' ten cinde-,zoo
Veel mogelyk "er verfc'heingt 1(an by kooinen ;
men kan de Stal oolc outtelyk bereoken met Merook
.en illirrbe.'' Wjrder's onthoud-men het zyn
cTevii6t.th V-Oedz0-1, en eeft ten Sloblier van 'Gars':
in Water' gekookt o6k een weitdg begt Hod,
en zoo, vet!. hams/ .Puiwater als her drinkett
Voorts gaat,men'aldus. tc Werki i. Zai
Men Ilk lest,:Acitriaaten.' -2. Met Vie-uthitel
(Heibb. /V-i-ger) vunren in het hangy der
den, Billeff,' ,ffeckende cni
eike- Bil drie flukkeri
r-VoOrPhra if!t -.Wortel-, ,eeri'inger' breed
elkau.

64
REMEDIEN
elkander, als ook twee flukken in de Borst, en
in elken ?Voorfchenkel ilegts een; wordende alle
deeze geflooken tusfchen Vol en Vleesch , en
daar boven op wat verfche Bata of Varkensvet
gefmeerd, laatende die zoo lange zitten tot ze
van zelfs uitvallen. 3. Wanneer hun Mull begint
beet te worden, moet dezelve dagelyks twee
it driemaal met het volgende Middel worden
gewasfchen : Neemt Vlierbloemen, Wynruit ,
Donderblaaren en Ganferik , van elks een handvol,
in een halve pint Wyn-Azyn en wat Zout
op een weinig Vuur uittrekken, dan uitgewrongen
, en dit Nat ter wasfching gebruikt. 4. Wanneer
zy traag Afgaan : gleemt twee 'carmen
versch Dunnebier, , een vie rde pond Spaanfcbc
Zeep, en twee lepels Boere Siroop , onderen
gemengd, en bloedlaauw ingegeeven. Of zoo
zy daar niet behoorlyk van Afgaan , neemt dan
eon lood gepoederde Aloe, met een halve pint
Soom-Olie gewreeven , en geefc dit in. Dit
berhaald men, indien het noodig is, alle dagen
eens ; ewer met opmerking, dat wanneer de
Beesten behoorlyk en natuurlyk beginnen Acregaan,
men met deeze Remedie ophonde. 5. Dan
wanneer de Beesten te veel Ontlasting krygen,
of die met Bloed en Etter gemengd is, zoo moot
men ze des morgens en des avonds het volgende
ingeeven : Neemt,Gainooten, Bolus Armenicus ,
en Terra Sigillata , van elks een once gepulvrifeerd,
en in drie Poeders verdeeld , waar van
men telkens 'er een van in een halve pint Dunbier
laauw ingeeft ; des middags geeft men in een
once Veneetiebe Triakel in een halve pint Bier
geroerd.. Of anders in het volgende Nat : Neemt
Enoflook en Kalmuswortel, van elks vier lood,
Lgpciii/aden, Sale, en ,.difextoppen, een halve
hand

L
VOOR HET RUNDVEE. 65
hindvol van elks, Peperwortel twee load, Buislook
een ha:ndvol. Gengber pen lood, carnal op
drie mengelen Oud Bier, eneen pint. Brandewyo
gekoolct een half uur Ling, clan doorgegooten,
en telkens hier van een halve pint, met de voorfchreve
Iriakel gemengd, ingegeeven. Wyders
bereid men het volgende Poeder : 'Neetat. Komyn
en dnyszaad, Bakelaar, Fenegriek CO.
lifie Poeder, Geneverbesfen en Pestwortel, van
elks :vier load; dit alles gepulvrifeerd,. en het
dagelyks twee oncen , met een .once Triakel in
een pint warm Bier, ingegeeven' dol?hier meecie
bond men op, wanneer zy-te,veel Afgang,krygeri,
6. Vervolgens voederd men se op de. volgendp
Avyze' : Neemt twee kannerl Duni/ler:, kooki
ciaar in drie a vier fneeden Roggenkvo4, et let
clan ar, loud 'er in ,zes Eiferen met het Wit en
wat Baler. Des morge!.s en. des 4vonds,gpe4
bun een Slobber van Grutten in Water zonder
'Gout gekookt ; de Drank zy Gortwater met
twee lepels Siroop, laatende hun din bloedlaauw
drinker' zoo xeel zy w4le.n.1
Anders.
Dan zoo wanneer een Beest , de Ziekte krygende
, zeer hardlyvig is, zoo heeft men eene
:Indere manier van het te geneezen die veel eenvoudiger
is, en waar meede ik verfcheidene geneezen
hebbe, bier in beflaande : t. Zal men
bet, na afzondering der Gezonden , nan den
Hals Aderlaaten. 2. Om AFgang te bevorderen
, geeft het alle dag.en eens in : een once
.47ce met een halve pint floom-Olie. 3. Men
klisteerd het met een pint Maim, Zemelwater,
een.lepel Booing , en can musje Boom -0 fie.
4. Geeft

66 REA/1E131EN VOOR HET RUNDVEE.
+Geeft het driemaal 's daags in een kan Kota
met een halve pint Wyn-Azyn, en twee
lepels Water' Boeren Sironp famcn geroerd. . 5. Zal
men het Vuurkruiden in de beide Biller, de
Borst en voorfte Schenkels. 6. Geeft het eens
dais in de volgende Drank : Neemt Cdr.:quint,
Robarber, , Bakelaar, , Hdleborus Albi , en Boontjes
Hoolwortel, van elks een lood, Veneetfcbe
Triakel een once, Wynruit een hancivol, Safi*
roan- een fcrupel, Huislook een ,
halve handvol,
en drie lood Zout fiun:n gekookt in drie kannen
Dunbier tot op de helft, dan doorgegooten,
en gee ft 'er telkens een pint van in; de Spyze is
als vooren gezegt is, een Slobber van gekookte
Cort, de Drank zy of dun Gortwater, of fomtyds
f1gts zuiver Putwater, bloedlaauw, men
iaat ze zoo veel drinktn als ze maar willei., Want
de Beesten clan gemeenelyk zeer dorflig zyn.
Z1NDE.
BLAIN

BLADWYZER.
^
EERSTE STUKJ -E.
REMEDIEN VOOR D PAARDEN:
Voor den Droes. Bladzyde 5
Remedie voor den Hoes:. 8
Pillen voor den Hoest.
Poor een Verouderde Hem
Remedie voor de Vyver.
Klisteeren.
Poor bet Pleuris.
Poor een Paard dat niet kan Pisfen,
Poor de Buikpyn of bet Cholyk,
Poor Wor men in de Maag.
Year een Paard dat Jibed pist.
Poor een Paard dat Bevangen is. '
Feeder veer een Bevangen Paard.
Retractile veer een Verbit Paard.
Van- een Schel op bet Oog.
Een Pith op het Oog.
OogUntfleeking.
Poor liekwetfie Oogen.
Maaii:Oogen.
Pillen. voor eon Maan-Oogig Petard.
Remedie voor eon Demp2. Paard.
Piller; veer een Dcmpig l'aard.
Poor de Scburft.
Ben Laxeerende Ofie.
ibid.
9
ibid.
zo
II
I2
Is
ibid.
14.
is
16
ibid.
III
ibid.
ibid.
i$
ibid.
19
ibid.
20
ibid.
ibid.
Veer

B L A-TY WY Z ,E R.
...* - ! . .... 1.. .
row de Worm..
2r
Remedie-zroor -ha ..1.:1?nge-1(1 stir. 41 Li 22
Diapent Poetler.
klegrits dioeder,q. ..a ;... , :' .
Koenmi.,Ts--.Poilir. '
Poeder van Oldenburg.
Su0,4,,Droespoeder. 1.. ,
Lloornzalf...
i
. :
.
23
-24.
ibid.
ibid.
25
ibid.
Poor een Paard dal '*'!:noielelnis,,..,:`,_ ibid.
krondzalven.. d 1
26
Zgif voor een Path' iz..1/4,717 ft.,-eltikt'keft.:27
.. .
Itperium °lie. ' ibid.
, limmermans Olie. .'7 - '113ici.
EnobbelT.qiie :. ..\ . , . , v- ibid. ,
roor ee'n Verruktf,,cobt. , : ,c- ' ' 28
Pgor een Gar in- 4,1(o-ot of Hoe is v,;4tiir'"
let Leesuaierulifkopt.' . - ..t* ; 1 '. .3.8,14
., ., ,
Zenzetiign .voi. de .Spat. '
,, bid:
. . , '
,i.eengeticen. _4., ra ,s4v,,,,
Sit tbakkn. ..., _ . a , sOC 7 ' . 1)
verkootig.
1
;LW , zv. '. ' VA m , at
q Legger. . ,'") .,
' piMokvoet. .
.t' ibid:
alf voor de Mob. , .: 32
in een Paard de Beaten ineeaf te ovs-
.i40
. . Pelf: L t-, i ..11-43-,n ,I71 .23.3 'MI TO ' .
E4n Diank. zve041Nrititvendig kogil., ibid.
' I:en DrodAi ,144(.".., .3-3 j3.3
'row een Paald dat'le"vee 10 er4 . .,,sii.
%Tie, Koutk Pis of Loutobl,'
. ,...., .
De

L A. D W'I- Z- E It:
'fle Kratnp. 3S
Een Paard kit gedrukt is.
..,thisd6.
Een Vaar. .. , ,
'Om de Luizen te verdryven. 37
Raspen an de Beencn.ibid. -
:Een Kivetjitin.'in de Void.
, ibid.
-.EH Wond-Pleister.
-De Kolder, . '.' . .
38
ibid.
,
Krcupel _in de Borst of Boeglain. 39
Krenpel .in bet . Kruis t Heap. 40
.0na den Adorn g,oed tc ',oaken. ibid
Gm een Paard Vet...te?naciaken; en (P-
- -Gezondbeid te bewaaren. ' ibid..
Zalf voor Gezwollc Beenen.; of andere -
Gezzvellen. 4E
'
roar' een Paard &at ket -Pit in bet Lyf '-
gefinolten is.
' ibIct
'Poor een Paard dat reigift of Veeren
', gegeeten heeft. - 4t
Voor de Wratten.: ,'ibid.
Voor Geborfle Zenzewen.
ibid.
......i
TWEE DE STUKJE.
REtEDIEN VOOR }Mt' RUNTYVEM
Par bet Springuur of ..Fenyn. .
43
.De Klig der Ifalvers:' . '. - '
4 3"
Voor bet Schurft. ,. , , 46
Gm een Koe le (ken Opdrogen. ibid.
Dc
'

.;56, 2o, z BLADWYZER.
De Moerziekte
Ben Wind in de Lyftnoeder ofssn de
Lenden. 4S
Bet Milt-Vuur ook Longe-Vuur genaamd. 49
Bloedziekte. so
Foor een Beest flat bet Lyf Zweld. ibid.
Ooentlieeking. ibid.
Eon Pleister voor Stooten of Scboppen. sr
Len Draagzalf 52
Poeder om te Verdroogen, en bet Fleesch
to doen Groetjen. ibid.
Cataplasma of Pap voor con Gezwel. ibid.
For de Koorts. ibid.
Brandige Uijers. 53
Koppyn.
. 54.
De Witte Loop der Kalvers, ibid.
De Raazende Blaar. 55
Do Buikloop of de Scbyt. 56
Het Lendebloed. 57
Re Galziekte , of de Geluw. 58
De Puf. ibid.
De Bloei der Kalvers. 6o
Verlooren &dust. ibid.
Ben Zweet-Middel. 61
Een Koorts-Illiddel. ibid.
Het Bloedpisfen. ibid.
De Blaar. .
62
Vow de Grasfeerende Ziekte, of Fee-Pest. 63
E I TO E.
te4Ce'