Op de Bok - augustus/september 2011 - Vnv

tijd als Jean bezweet voor het Roosevelt Hotel
staat. “Er liepen daar mensen voorbij die nog
amper wisten wat er zich bij het WTC afspeelde.
Op de gang bij mijn kamer herkende een wat
oudere hotelbediende mij blijkbaar als KLM’er.
Ze keek me aan terwijl ik mijn kamerdeur opendeed
en ze zei op een toon zoals alleen Amerikanen
dat kunnen: I don’t think you’re gonna
go home! Toen pas belandde ik met mijn twee
voeten op de grond. Een paar minuten later liep
ik de crewroom binnen. Iedereen was opgelucht
om me te zien. Ik begon mijn relaas te doen,
maar Thomas onderbrak mij en zei: Jij gaat nu je
vrouw bellen.”
Thomas van ’t Veld: “Nadat ik het OCC had
gesproken, hebben we even apart gekletst. Jean
is een stoere vent, misschien heeft het iets te
maken met zijn luchtmachtervaring. Ik zag in
ieder geval gelijk dat ik me om hem geen zorgen
hoefde te maken. Toch besloten we dat zelfs als
we die avond konden vliegen, hij niet werkend
terug zou gaan.”
Naar huis
Het goede nieuws dat Jean zich heeft gemeld
zorgt ook op Schiphol voor opluchting. Alle
KLM’ers waren nu veilig. Echter, de problemen
die het sluiten van het Amerikaans luchtruim met
zich meebrengt, beginnen zich op te stapelen.
Nick van der Linden: “Het betekende niet alleen
gestrande passagiers die in de uitgeweken
machines zaten in Canada. KLM vervoerde uit de
hele wereld duizenden mensen die via Schiphol
naar de VS doorreisden. Binnen enkele uren
stroomde Schiphol letterlijk vol met duizenden
passagiers die niet verder konden. Toen de veldbedjes
op waren, zijn mensen door het hele land
opgevangen, tot in Limburg toe. Sommigen sliepen
in asielzoekerscentra of bij mensen thuis.”
Voor de bemanning in het Roosevelt Hotel is
inmiddels wel duidelijk dat ze die dag niet vertrekken.
Ton Dortmans: “Er zat daar nogal wat
KLM-crew. Naast Thomas, Jean en hun bemanning,
was er nog een volledige 747-300 bemanning.
En dan was er nog een copiloot 747-400.
Zijn gezagvoerder was ook in New York. We hebben
hem nauwelijks gezien, hetgeen toch heel
vreemd en onprofessioneel is.”
De volgende dag blijft het Amerikaanse luchtruim
dicht, evenals de dag erop.
Thomas van ’t Veld: “Het is behoorlijk vermoeiend
om te managen terwijl je niet goed weet
wat er gaat gebeuren. KLM wilde het liefst dat
we bleven, zodat we eventueel werkend terug
konden. Donderdag, aan het einde van de middag
had ik een kort onderonsje met de gezagvoerder
van de 747-300-bemanning. Die avond hebben
we KLM verteld dat we niet terug zouden vliegen
en dat we zo snel mogelijk naar huis wilden.”
komen uit New York. De stad verandert langzaam
in een spookstad. Er ontstaan zelfs voedseltekorten.
Vervoer is lastig te regelen.
Ton Dortmans: “Hoe hij het heeft gedaan is me
een raadsel, maar Jan Meurer, toenmalig hoofd
cabinebemanning, heeft geregeld dat er de volgende
ochtend twee bussen stonden. We hadden
er maar eentje nodig, dus we hebben gewoon de
mooiste gepakt.”
Alhoewel het Canadese luchtruim ook even is
dicht geweest, kan daar vandaan spoedig weer
worden gevlogen. Met de bus rijdt de bemanning
naar Montreal. Vrijdagavond vliegen ze met een
KLM-toestel naar Schiphol. Jean: “Ype de Haan
was daar nog. Voor de vlucht kwam hij naar me
toe, pakte me mijn boarding pass af en duwde
me zijn business class ticket in mijn hand. Dat
vind ik nog steeds zo’n mooi gebaar.”
Hartman zei dat hij begreep dat we
iets heftigs hadden meegemaakt.
Thuis
Nadat op Schiphol de passagiers zijn uitgestapt,
komt Peter Hartman aan boord om de bemanningen
welkom thuis te heten.
Jean: “Hij zei dat hij begreep dat we iets heftigs
hadden meegemaakt. Dat was belangrijk, ik denk
niet alleen voor mij. De acceptatie van anderen
dat je iets hebt meegemaakt is al de helft van
het verwerkingsproces. Iedereen stond er om
ons welkom te heten: KLM, de VNV, het VNC, het
CIRP, de bedrijfsarts, noem maar op. Hun boodschap
was allemaal dezelfde: Als je iets nodig
hebt, klop maar aan, we helpen je.
Thomas van ’t Veld onderschrijft wat Jean zegt.
“Het was een warm welkom, dat goed was geregeld.
Eerst was er een kleine debriefing, daarna
het weerzien met de familie.”
Niet meegemaakt
Nick van der Linden blikt terug: “Tot 11 september
voelde je nog weleens dat er onder de
grondfunctionarissen wantrouwen was naar de
vliegers op managementposities. De manier
waarop zij die dagen hebben gewerkt heeft veel
van die twijfel weggenomen. Daarnaast is duidelijk
geworden dat de rol van gezagvoerder meer
Mooi gebaar van
Ype de Haan.
Michel Coumans:
“Ik ben door
Northwest overal
bij betrokken.”
Foto links:
Ground Zero
Reconstruction
(Thomas Glessner
Weaver).
Foto rechts:
Een van de
gedenkplekken
van 9/11 in de wijk
Tribeca, net ten
noorden van het
financial district
waar de Twin
Towers stonden, is
een hek naast een
ziekenhuis – waar
waarschijnlijk veel
slachtoffers hebben
gelegen (John
Ype de Haan: “KLM is een goede luchtvaartmaatschappij,
maar we excelleren pas als het
misgaat. Toen er na ongeveer een week weer
gevlogen mocht worden, waren wij uren eerder
dan de rest in de lucht. Vanaf toen werden we
geconfronteerd met allerlei dwaze security maatregelen.
Maar dat is een ander verhaal.”
Leo van Wijk: “In tijden van crisis zie je telkens
weer wat een bijzonder bedrijf KLM is. Mensen
werken zich drie slagen in de rondte. Soms moet
je ze gewoon naar huis sturen. Daarnaast is de
flexibiliteit over de hele linie uitzonderlijk. Voor
wat betreft de partnerbesprekingen was het pas
op de plaats. De productie donderde ineens in
elkaar. Het was even ieder voor zich. Eind 2002
zijn we pas weer rond de tafel gaan zitten.”
Voor wat betreft de
partnerbesprekingen was het pas op
de plaats.
Ondanks dat Jean heel erkentelijk is voor de
aangeboden hulp, geeft hij aan er niet zoveel
behoefte aan te hebben. Net als de gehele
bemanning geniet hij van tien dagen reisverlof en
gaat dan weer vliegen.
“De bedrijfsarts stelde voor om elkaar gedurende
een half jaar iedere eerste maandag van de
maand op te bellen met een stand van zaken. Bij
velen komt de weerslag pas later.
Concreet kan ik maar één ding bedenken dat
voor mij een direct gevolg is van 11 september in
mijn handelen en denken. Na de aanslagen zijn
de regels voor het openen van de cockpitdeur
aangescherpt. Ik hou me strikt aan die regels.
Een kaping is pas een kaping als men controle
heeft over de cockpit.
Niet lang voor die dramatische dinsdag in 2001 is
mijn zoontje overleden. Met de ervaring van dat
verlies heb ik datgene wat ik op 11 september
heb gezien voor mezelf kunnen relativeren. Men
vroeg me nadien regelmatig of die aanslagen
me dan niet raakten, of het me niet had veranderd.
Er waren zelfs collega’s die niet begrepen
waarom ik niet minder ging vliegen om medische
redenen. Moest ik dan ineens ziek worden
omwille van wat ik ervaren had? De brandweerlieden
die hun collega’s verloren, die hebben wat
meegemaakt. De bijna 3000 families die getroffen
zijn omdat hun vader, moeder, dochter of
zoon nooit meer thuis zal komen, die hebben wat
meegemaakt.
Ik heb op 11 september dingen gezien, niet meegemaakt.”
KLM is een goede
luchtvaartmaatschappij, maar we
excelleren pas als het mis gaat.
10 De KLM-bemanning is niet de enige die weg wil is dan alleen een dure buschauffeur.”
de Kanter).
11
Leo van Wijk: “In
tijden van crisis
zie je telkens weer
wat een bijzonder
bedrijf KLM is.”