Verspreiding Biotoop Voedsel Foerageergedrag

Verspreiding
De roek komt voor van Ierland in het westen tot de Altaisteppen in het oosten, en van Noord-
Spanje tot in Denemarken en Zuid-Zweden en ook nog tot de westkust Van Finland. In
Nieuw-Zeeland is de vogel door de mens ingevoerd en wordt daar nu krachtig bestreden.
Biotoop
Het leefgebied van de roek is open akker- en weideland, afgewisseld met bomen, bosjes,
boomrijen en heggen. De vogel gedijt goed in menselijk cultuurland als hij niet wordt
bejaagd. Vooral de aanwezigheid van akkers is gunstig. Ze worden niet afgeschrikt door de
nabijheid van mensen. Mensen kunnen echter wel last hebben van een grote luidruchtige
roekenkolonie vlak in de buurt, met vaak ook poepoverlast op wegen en auto's. In sommige
grote steden zijn zeer grote overwinteringsplaatsen (bijvoorbeeld in Wenen, circa 250.000
exemplaren). Dergelijke verstedelijkte populaties passen hun gedrag aan, en foerageren meer
op straat waarbij ze veel minder schuw kunnen worden, met een vluchtafstand van een paar
meter. Roeken zijn erg trouw aan hun standplaats.
Voedsel
Roeken zijn net als andere kraaiensoorten flexibele eters. Ze prefereren dierlijk voedsel
(regenwormen, slakken, insecten, vooral ritnaalden (de larven van kniptorren)) maar
plantaardige kost maakt ongeveer 3/5 van hun dieet uit. Ook een muisje wordt niet versmaad.
De plantaardige voeding bestaat vooral uit allerlei zaden. Ook worden wel noten en eikels
gegeten, naast vruchten zoals kersen en pruimen. De jongen worden voornamelijk met dierlijk
materiaal gevoerd.
Foerageergedrag
Roek, let op de kale snavelbasis
Met huppeltjes en met grote passen lopen de dieren over de bodem en zoeken naar voedsel
waarbij de snavel wordt gebruikt om te voelen, te pikken, te graven en te grijpen. Het voedsel
wordt vooral op het gezicht gevangen. Soms worden zonnebloempitten of maïskorrels uit het
bloemhoofd of de kolf gepikt. Er is een dagelijkse variatie in het foerageergedrag, waarbij 's
ochtends vaak de voor het grijpen liggende buit wordt gepakt, 's middags wat dieper wordt
gegraven en nog later stukken terrein min of meer systematisch worden afgezocht.

Gedrag algemeen
De vogels worden actief vanaf ongeveer een uur voor zonsopgang, en blijven tot zeer laat
actief, zodat zelfs in de winter wel 8 uur beschikbaar is voor het zoeken van voedsel. Roeken
leven het gehele jaar in groepen, broeden in soms zeer grote kolonies en slapen samen in
slaapbomen. Er is een scala van groepsgedragingen. Op de bodem verplaatst de roek zich met
plechtige passen of met sprongetjes, in de lucht met een krachtige vleugelslag met vrij lange
glijmomenten. In het voorjaar ziet men vaak spelvluchten en luchtacrobatiek. Spelletjes met
groepsgenoten worden geregeld gezien, zoals dingen laten vallen en opvangen of samen op
een tak zitten te schommelen. Partners begroeten elkaar met een soort paradepas, waarbij de
vleugels licht worden opgetild. Tijdens de balts vindt er wederzijdse verenkleedverzorging
plaats, voedselbedelen, en lange baltsroepduetten waarbij de partners wat apart van de
anderen met breed gespreide staart naast elkaar zitten. Het komt vaak voor dat kauwen zich
bij de kolonies en overwinteringszwermen van roeken aansluiten; ook kraaien doen dit wel
eens. Roeken zijn net als andere kraaiachtigen uitgesproken nieuwsgierig en kunnen in
volières makkelijk kunstjes leren.
Trekgedrag
De roek is soms standvogel, soms trekvogel. Hoe verder naar het oosten, hoe meer de roek
een trekvogel wordt. West-Europese roeken zijn grotendeels standvogels.
Voortplanting en broedzorg
Deel van roekenkolonie langs de A50 ten noorden van Apeldoorn
Roeken zijn geslachtsrijp aan het einde van hun tweede jaar. Ze vormen een paar voor het
leven. De nestbouw begint vroeg in maart, meestal in de kruin van een hoge loofboom. De
nesten liggen gezellig dicht op elkaar, maar meestal niet dichter dan een meter. Soms worden
wel eens nesten op de grond, op gebouwen of op bruggen gemaakt, maar dit is zeldzaam. Het
nest wordt door beide partners gemaakt, is stevig in elkaar gezet van dunne buigzame twijgen
en wordt van binnen met verschillende materialen gevoerd. Vaak wordt er materiaal van
buurnesten of uit naburige kolonies geroofd. Het legsel bestaat uit 3 tot 6, soms negen
grijsgroene, onduidelijk gevlekte eieren, en wordt door het vrouwtje 16 tot 19 dagen bebroed.
Zij wordt in die tijd door het mannetje gevoerd. De jongen verblijven ongeveer een maand in
het nest, in de eerste tien dagen gevoerd door het mannetje, daarna door beide ouders. Na het
uitvliegen worden de jongen nog een poosje door de ouders verzorgd waarna ze zich
aansluiten bij een troep leeftijdgenoten en in de nabije omgeving op verkenning gaan. In deze

jeugdgroepen vindt dan ook na circa een jaar de paarvorming plaats. Meestal wordt er in een
jaar maar een enkel nest opgekweekt, tenzij er een vroeg broedselverlies optreedt.
De roekenstand, en trends
Hangen sterk samen met menselijk ingrijpen. Het areaal aan landbouwgrond heeft een
positieve invloed op de roekenstand, bejaging een negatieve. Voor de akkerbouw kan de roek
eerder als een nuttige dan een schadelijke vogel worden beschouwd. In de stad veroorzaken ze
met hun soms massale kolonies echter soms veel overlast. Aangezien de roek een beschermde
soort is mag verjaging alleen met ontheffing geschieden. Hiertoe dient de gemeente een zgn
Roekenbeschermingsplan te maken.Hierin moet onder andere aangetoond worden dat
vervangende broedgelegenheid bestaat. Deze moet dan als beschermde locatie worden
aangewezen. De roek werd vroeger sterk bejaagd. In Nederland is de roek nog algemeen en is
bijv. in het oosten van het land een dagelijkse verschijning.