Kroatische studenten - Nuffic Transfer

Maar nu het bijna zover is, maken veel Kroaten zich
zorgen over de toetreding. “Veel mensen zijn bang
dat de Kroatische economie niet concurrerend genoeg
is”, weet Jurica Oreški. Kroatië leeft van oudsher van
het toerisme, een sector die tijdens de recente oorlog
een zware dreun kreeg, maar die zich sinds de eeuw­
wisseling langzaam herstelt. De Kroatische economie
groeide met 4 tot 5 procent per jaar en in tien jaar
verdubbelden de inkomens. Totdat in 2008 de crisis
toesloeg, waardoor Kroatië in een langdurige recessie
raakte. De werkloosheid steeg naar 14 procent en de
armoede neemt weer toe. Een op de zeven Kroaten
leeft volgens de recentste Wereldbank­cijfers onder
de armoedegrens en steeds vaker horen hoogopge­
leide jongeren in de grote steden daarbij. De jeugd­
werkloosheid in Kroatië is vergelijkbaar met die in
Griekenland en Spanje. “En elke dag komen er werk­
lozen bij”, weet Josipa Dvorac˘ek.
Hoewel in het hoger onderwijs een efficiencyslag
is gemaakt, lukt het maar niet om opleidingen af te
stemmen op de vraag op de arbeidsmarkt. Zestig
procent van de Kroatische studenten volgt een alfa­
of gammastudie, terwijl aan technici en natuur­
wetenschappers tekort is. De universitaire oplei­
dingen bereiden studenten bovendien niet goed voor
op de arbeidsmarkt. “Je doet tijdens je studie hele­
maal geen werkervaring op”, vertelt Dvorac˘ek.
Emigratieland
Geen wonder dat veel Kroatische studenten
in de startblokken staan om de kansen die het
EU­lidmaatschap biedt, te benutten. “Kroatië is een
klein en niet zo welvarend land. Daarom grijpen
Kroaten de nieuwe kansen om in het buitenland
te studeren”, stelt Sandra Dobrić, projectmanager
studentenadvisering bij het Institute for Development
of Education (IDE) in Zagreb. IDE is een non­gouver­
u n i v e r s i t e i t v a n z a g r e b , s i n d s 1 6 6 9
Kroatië telt zeven publiek gefinancierde
universiteiten, twaalf polytechnics en drie
colleges voor hoger beroepsonderwijs. De
Universiteit van Zagreb, gesticht in 1669, is
niet alleen de oudste, maar ook verreweg de
grootste hogeronderwijsinstelling van het
land. Aan de 29 faculteiten en drie kunst-
academies studeren ruim 50.000 voltijdstu-
denten. Daarmee trekt de door Jezuïeten
opgerichte universiteit bijna de helft van
22
| juli/augustus 2013 | transfer
alle studenten in Kroatië.
Hoewel de andere universiteiten goed
nementele organisatie die in 1999 is opgezet om
studenten te informeren over studiemogelijk ­
heden in het buitenland. Tegenwoordig advi­
seert het instituut ook over hervormingen in het
hoger onderwijs.
Kroatië is van oudsher een emigratieland. Het telt
4,4 miljoen inwoners, maar net zo veel Kroaten
wonen in de diaspora. In Europa, maar ook in de VS,
Australië en Zuid­Amerika. Studeren in het buiten­
land is daarom vrij gebruikelijk. Naar schatting 4,9
procent van de 160.000 studenten volgt een volle­
dige studie in het buitenland. Kroatië zit daarmee
ruim boven het EU­gemiddelde van 3,6 procent.
“Nu studeren in EU­landen goedkoper wordt, zal de
mobiliteit zeker toenemen”, verwacht Dobrić.
Hoewel het IDE meer vragen krijgt over de studie­
mogelijkheden in Nederland, zal het volgens haar
niet meteen storm lopen bij de Nederlandse univer­
siteiten en hogescholen. “Door de ligging in West­
Europa en de vele Engelstalige studieprogramma’s is
Nederland zeker interessant voor Kroaten. Maar dat
staat nog niet zo op het netvlies bij onze studenten.”
Kroaten trekken vooral naar buurlanden als Slovenië,
Italië en Oostenrijk. En naar Duitsland, want daar
zijn in de jaren zeventig veel Kroatische arbeidsmi­
granten terechtgekomen. “Als je in Duitsland gaat
studeren, kun je altijd wel bij een oom wonen”, legt
Daniel Njokoš uit.
gespreid zijn over het land en daardoor vaak
beter bereikbaar voor studenten uit de pro-
vincie, kunnen zij niet op tegen de reputatie
van de Universiteit van Zagreb, die zich als
enige Kroatische instelling kan meten met
de wereldtop. In de Shanghai-ranking staat
Zagreb op een plaats tussen de 401 en 500,
samen met de Universiteit van Belgrado
Maar nu Kroatië EU­lid is, zullen studenten snel
andere studiemogelijkheden ontdekken, denkt Josipa
Dvorac˘ek. “Voordat ik met neerlandistiek begon, wist
ik zelf ook niet dat Leiden zo’n bekende universiteit
is op mijn vakgebied. Maar Europa komt nu dichterbij
en wordt bereikbaarder voor Kroaten. Ik denk dus dat
meer Kroaten Nederland zullen ontdekken.”
yvonne van de meent
in Servië, de Universiteit van Ljubljana in
Slovenië en de Universiteit van Tilburg.
Hoewel naar de afgestudeerden van de
polytechnics en beroepscolleges meer vraag
is, studeert 78 procent van alle Kroatische
studenten aan een universiteit. Bij de parti-
culiere instellingen die sinds 2003 bestaan,
studeert 7 procent van de studentenpopula-
tie. Een kwart van alle Kroatische studenten
volgt een deeltijdopleiding. (yvdm)