beeldschoon - Kunsthandel Mark Smit, Ommen

TToorop
bezoekt Nijmegen
voor het eerst in oktober
1908. In een brief gericht
aan wijnhandelaar en mecenas
Antony Nolet schrijft
Toorop: “… Je moet weten,
wij denken erover de wintermaanden
in Nijmegen door
te brengen, daar ik zelf zo
verbazend slecht tegen de
Amsterdammer lucht kan.
Ik heb dadelijk last van de
lelijke atmosfeer, malariaachtig
en voel me daar steeds
zo naar en lusteloos om te
arbeiden…”. Nijmegen blijkt
voor Jan Toorop, zijn vrouw
Annie Hall en hun dochter
Charley, tussen 1908 tot
1916, een goede thuisbasis
te zijn. Het is een katholieke
(Toorop heeft zich in 1905
bekeerd tot het katholicisme),
welvarende en kunstlievende
stad.
Toorop tekent vele portretten
in opdracht. Hij vraagt drietot
vierhonderd gulden voor
36 37
een getekend schouderstuk,
een portret met handen kost
ongeveer zeshonderd gulden
en een groot portret in kleur,
kost tussen de duizend en
twaalfhonderd gulden. Hij
gebruikte potlood en zwart
krijt, een moeilijk medium
maar met het beste resultaat.
Miek Janssen, zijn latere
metgezel, vertelt dat Toorop
het liefst begon met het
tekenen van de ogen, ‘het
brandpunt der ziel’. Daarna
tekende hij het gezicht, de
haren en een deel van de
schouders. Toorop over zijn
portretten: “… Bij portrettekenen
heb ik soms het ge-
voel of ik onder de guillotine
zit, met het zwaard op mijn
nek. Ik word dan gedwongen
zoo scherp psychisch te
kijken als maar mogelijk is;
vaak lijkt het dat de heele
fantasie naar de bliksem is,
maar ik houd vol alles van
mij weg te bannen en alleen
maar de psyche van de mens
uit te beelden en de persoon
te doorboren zodat niets
voor mij verborgen blijft..”.
De geportretteerden kijken
direct naar de schilder,
zonder dat het te strak is.
Op deze manier laten zij
iets (zichzelf?) zien aan de
schilder.