F:\Eiffel\Folders\Begraven of cremeren.wpd - Gemeente Dordrecht
F:\Eiffel\Folders\Begraven of cremeren.wpd - Gemeente Dordrecht
F:\Eiffel\Folders\Begraven of cremeren.wpd - Gemeente Dordrecht
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BEGRAVEN OF CREMEREN?<br />
Een moeilijke keuze<br />
In deze ultieme stilte<br />
- alle streven voorbij -<br />
zingen de merels om het hardst<br />
Jan Eijkelboom<br />
<strong>Gemeente</strong>lijke Begraafplaats en Crematorium<br />
“ESSENHOF”
Inleiding<br />
GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS EN CREMATORIUM ESSENHOF<br />
“In deze ultieme stilte - alle streven voorbij - zingen de merels om het hardst”. In deze dichtregel<br />
verwoordt Dordts dichter/schrijver Jan Eijkelboom zijn gevoelens over de Essenh<strong>of</strong>. Welke gevoelens<br />
komen bij u naar boven als u denkt aan de dood? Weet u hoe uw uitvaartplechtigheid er uit gaat zien?<br />
Wie dat wil, kan immers van tevoren nadenken over hoe de uitvaartplechtigheid geregeld moet<br />
worden.<br />
In deze brochure wordt ingegaan op de mogelijkheden die de Essenh<strong>of</strong> biedt, opdat u de mogelijkheid<br />
heeft te kiezen tussen begraven en <strong>cremeren</strong> en ook voor het soort graf <strong>of</strong> asbestemming. Die keuze<br />
kunt u ook met partner <strong>of</strong> kinderen bespreken, zodat zij niet met de vraag blijven zitten: “Hoe zou hij <strong>of</strong><br />
zij het gehad willen hebben?” De laatste eer bewijzen kan juist eervol zijn als we elkaars wensen<br />
kennen.<br />
Tenslotte wordt in deze brochure ingegaan op de keuzemogelijkheid van een gedenkteken. Ook<br />
hierover moet goed worden nagedacht. Genomen beslissingen kunnen niet meer ongedaan worden<br />
gemaakt; ze zijn onomkeerbaar.<br />
Essenh<strong>of</strong><br />
Kort na de tijd van Napoleon werd begraven in kerken verboden. Veel begraafplaatsen dateren dan<br />
ook uit het begin van de vorige eeuw. Zo ook de gemeentelijke begraafplaats aan de Nassauweg in<br />
<strong>Dordrecht</strong>. Deze rustplaats dateert uit 1829 en kreeg in 1988 de naam “Essenh<strong>of</strong>.”<br />
Op de Essenh<strong>of</strong> is in de jaren dertig een aula gebouwd. Deze voldeed echter niet meer aan de eisen<br />
van deze tijd. Om aan zoveel mogelijk wensen tegemoet te kunnen komen is in 1988 een geheel<br />
nieuw aulacomplex annex crematorium geopend. Het crematorium heeft een regionale functie. De aula<br />
kenmerkt zich door haar ronde vorm, zijn witte uiterlijk en het interieur. De wachtruimte, de aula en de<br />
condoleanceruimten liggen rond een open patio, die zich in het hart van het gebouw bevindt. Vanuit<br />
deze ruimten heeft u zicht op de groene omgeving. In de patio vindt u boven de vijver het kunstwerk<br />
‘Wuivend riet’. De accommodatie is zo vormgegeven, dat zij respect uitstraalt voor ieders (levens-)<br />
overtuiging, bij alle uitvaarten, ongeacht <strong>of</strong> dat een begrafenis <strong>of</strong> crematie is. Rondom het complex<br />
voert een wandelpad, tussen een haag van essenbomen.<br />
De uitvaart<br />
Steeds meer mensen hebben uitgesproken ideeën over de eigen uitvaart. Kiest u voor thuis opbaren<br />
<strong>of</strong> in het rouwcentrum? Zorgt de uitvaartleider voor het dragen van de kist <strong>of</strong> kunnen dat ook<br />
familieleden <strong>of</strong> vrienden zijn? Wil men de kist laten zakken <strong>of</strong> niet? De Essenh<strong>of</strong> houdt zoveel mogelijk<br />
rekening met individuele wensen.<br />
De grote aula van de Essenh<strong>of</strong> biedt ruim 90 zitplaatsen. U kunt voor de plechtigheid in intieme sfeer<br />
kiezen voor de kleine aula ( 24-40 zitplaatsen). Vuistregel is dat de aula voor iedere plechtigheid<br />
gedurende een half uur beschikbaar is. Wanneer u denkt meer tijd nodig te hebben, verzoeken wij u<br />
2
GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS EN CREMATORIUM ESSENHOF<br />
dat vooraf aan de uitvaartleider kenbaar te maken.<br />
U kunt muziek ten gehore laten brengen. Daarvoor is een uitgebreid repetoire beschikbaar. De<br />
uitvaartleider kan u daar alles over vertellen. U kunt ook gebruik maken van het elektronisch orgel, <strong>of</strong><br />
u mag ook zelf zorgen voor muziek. Daarbij is het van belang uw wensen vóóraf goed te bespreken.<br />
U kunt een geluidsband laten opnemen <strong>of</strong> een CD-opname laten maken van de<br />
afscheidsbijeenkomst in de aula. De uitvaartleider zal u met raad en daad terzijde staan om de<br />
plechtigheid naar uw wensen te regelen. De Essenh<strong>of</strong> beschikt over nagenoeg alle faciliteiten die<br />
daarvoor nodig zijn, inclusief kamers voor condoleren na afloop van de uitvaartplechtigheid en het<br />
serveren van consumpties..<br />
Kiezen - begraven <strong>of</strong> <strong>cremeren</strong><br />
Gedwongen door een plotseling overlijden <strong>of</strong> in alle<br />
rust een doordachte keuze gemaakt; zodra de dood<br />
daar is moeten allerlei zaken in gang worden gezet.<br />
Bespreekt u daarom als het (nog) kan met partner <strong>of</strong><br />
familie hoe u de plechtigheid geregeld wilt hebben.<br />
Dat geldt niet alleen voor de keuze: begraven <strong>of</strong><br />
<strong>cremeren</strong>, maar ook voor de keuze: eigen graf <strong>of</strong><br />
algemeen graf en asverstrooiing <strong>of</strong> het plaatsen van<br />
een asbus. In de volgende ho<strong>of</strong>dstukken wordt<br />
beschreven wat deze keuzes inhouden.<br />
Begraven<br />
3<br />
Keuze meestal onomkeerbaar<br />
Wellicht denkt u: Waarom zou ik nu al kiezen? Het<br />
antwoord is eigenlijk simpel: Op de Essenh<strong>of</strong><br />
wordt men helaas te vaak geconfronteerd met<br />
‘spijtoptanten’. Mensen ontdekken later wat de<br />
consequenties zijn van de gemaakte keuze. Dan<br />
blijkt keer op keer, dat een andere keus gemaakt<br />
zou zijn, als men vooraf méér over de gevolgen<br />
wist.<br />
Wanneer u over bepaalde zaken eens rustig wilt<br />
praten met de medewerkers van de Essenh<strong>of</strong>,<br />
maakt u dan gerust een afspraak. Zij leggen u<br />
graag uit wat mogelijk is. U kunt dan een<br />
weloverwogen beslissing nemen. De kans op spijt<br />
wordt dan tot een minimum beperkt.<br />
Eeuwenlang worden overledenen begraven. De plechtigheid wordt ingevuld overeenkomstig de eigen<br />
levensbeschouwing, tradities <strong>of</strong> rituelen. Zo zijn onder meer de bijzondere begraafplaatsen ontstaan; in<br />
<strong>Dordrecht</strong> een Rooms-Katholieke en een Joodse begraafplaats. Vandaag de dag is het aantal<br />
mogelijkheden veel omvangrijker, ook op de Essenh<strong>of</strong>.<br />
ALGEMEEN GRAF<br />
In het algemeen graf worden de st<strong>of</strong>felijke resten begraven van drie personen. De beheerder van de<br />
Essenh<strong>of</strong> bepaalt van wie de st<strong>of</strong>felijke resten in één graf worden begraven, zodat het voor de<br />
nabestaanden vrijwel steeds volslagen onbekenden zullen zijn. Het algemeen graf wordt gedurende 15<br />
jaar in stand gehouden. Deze termijn kan niet worden verlengd.<br />
Na deze periode wordt de grafsteen verwijderd en na verloop van tijd wordt het graf geruimd. Dat<br />
houdt in, dat st<strong>of</strong>felijke resten worden overgebracht naar een verzamelgraf. Wilt u de nagedachtenis op<br />
de begraafplaats langer in stand houden dan 15 jaar, dan is het eigen graf een verstandige keuze.
ALGEMEEN KINDERGRAF<br />
GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS EN CREMATORIUM ESSENHOF<br />
Essenh<strong>of</strong> heeft een speciale plaats voor het begraven van kinderen die nog geen twaalf jaar oud zijn<br />
geworden. Voor zo’n kindergraf gelden dezelfde bepalingen als voor een algemeen graf. Het enige<br />
verschil is, dat in het kindergraf geen drie maar twee kinderen worden begraven.<br />
EIGEN GRAF<br />
Kenmerkend voor het eigen graf is de langere periode dat het in stand wordt gehouden en het<br />
persoonlijke element. Wanneer u voor langere tijd de beschikking wilt houden over het graf,<br />
bijvoorbeeld om later een nabestaande van de overledene bij te zetten, dan is een eigen graf aan te<br />
raden. De beheerder bepaalt de volgorde van uitgifte en dus de plaats, tenzij u bij leven al een eigen<br />
graf reserveert. Dan kunt u namelijk zelf de plaats uitzoeken. In een eigen graf worden de st<strong>of</strong>felijke<br />
resten van twee personen begraven. Het graf wordt 30 jaar in stand gehouden en de rechthebbende<br />
kan die termijn steeds met 10 jaar verlengen.<br />
BIJZONDERE GRAFAKKERS<br />
Op de Essenh<strong>of</strong> zijn enkele speciale grafakkers aangelegd om aan wensen van overledenen tegemoet<br />
te komen; een Armeense akker, een akker voor Oud-Katholieken en sinds kort een Islamitische<br />
grafakker. Voor deze laatste is een speciale folder verkrijgbaar (in het Nederlands, Turks en Arabisch).<br />
GRAFMONUMENTEN<br />
Voor het plaatsen van een monument <strong>of</strong> gedenkteken op<br />
het graf heeft u een vergunning nodig. De<br />
begrafenisondernemer, de steenhouwer <strong>of</strong> de Essenh<strong>of</strong><br />
informeert u graag over de mogelijkheden. De Essenh<strong>of</strong><br />
zorgt voor het onderhoud. Dat betekent schoonhouden, het<br />
eventueel bijwerken van de opschriften en het zonodig<br />
rechtzetten van het monument. Voor het gedenkteken<br />
moet u wel enige onderhoudskosten betalen. Voor een<br />
monument op het algemeen graf betaalt u 15 jaar vooruit<br />
en voor een eigen graf 30 jaar vooruit.<br />
Cremeren<br />
4<br />
Wij zijn voor de steen naar een<br />
natuursteenbedrijf gegaan en hebben<br />
een warme marmeren steen uitgezocht,<br />
roze. We hebben er alleen ‘Otto’ in<br />
laten uitbeitelen en de letters niet met<br />
verf laten vullen. Het blijkt dat je zo’n<br />
steen moet ‘laten plaatsen’; je geeft<br />
opdracht en dan wordt hij voor je<br />
neergelegd. Dat wilden we ook zelf<br />
doen; we hebben de steen in de<br />
fietstas gedaan en zijn naar de<br />
begraafplaats gefietst. Daar hebben we<br />
hem neergelegd en mooi opgepoetst.<br />
Ons steentje valt echt op.......<br />
het ligt daar echt te pronken.”<br />
(Uit: ‘ Zand erover?’)<br />
Tegenwoordig wordt bij ongeveer de helft van de<br />
uitvaartplechtigheden gekozen voor crematie. Het eigenlijke crematorium van de Essenh<strong>of</strong> bevindt<br />
zich onder het aulacomplex. Onmiddellijk na de plechtigheid wordt het lichaam individueel - met<br />
vuurvast identiteitsplaatje - verast door verbranding. De as wordt met het identiteitssteentje geborgen<br />
in een speciale asbus, waarop de persoonlijke gegevens van de gecremeerde worden vermeld.
‘Tot dit moment hadden Hans<br />
en ik nooit nagedacht over<br />
begraven <strong>of</strong> <strong>cremeren</strong>.<br />
Plotseling moeten we nu<br />
besluiten wat we willen. Dat<br />
overvalt ons.<br />
Zal ik behoefte krijgen om<br />
regelmatig Serge’s graf te<br />
bezoeken? Hoe kan ik dat nu<br />
al weten? Ik luister en luister<br />
en hoor innerlijk: “Nee, ik<br />
draag hem mee in mijn hart,<br />
dáár zoek ik hem op.” We<br />
besluiten tot <strong>cremeren</strong>.’<br />
Uit: ‘Dood is niet meer dood’<br />
GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS EN CREMATORIUM ESSENHOF<br />
Na de crematie moet een andere belangrijke keuze worden<br />
gemaakt: wat gebeurt er met de as?<br />
U hoeft tijdens het regelen van de uitvaart nog geen beslissing te<br />
nemen over de bestemming van de as. De asbus kan namelijk<br />
gedurende één jaar worden bewaard in de algemene nis op de<br />
Essenh<strong>of</strong>. Bijvoorbeeld als u later gelijktijdige verstrooiing wenst<br />
met de as van een nu nog in leven zijnde nabestaande. De<br />
algemene nis is gevestigd in het aulacomplex, maar deze is niet<br />
toegankelijk.<br />
Deze zogenaamde voorlopige asbestemming kan desgewenst<br />
voor een langere periode worden geregeld. U (de nabestaande)<br />
ontvangt enige tijd na de plechtigheid nadere informatie over de<br />
mogelijkheden.<br />
VERSTROOIEN IN HET BIJZIJN VAN NABESTAANDEN<br />
Op een gezamenlijk af te spreken tijdstip kunt u op de speciale akker van de Essenh<strong>of</strong> (zelf) de as<br />
verstrooien. Daarbij is een medewerker van de Essenh<strong>of</strong> aanwezig. Vele nabestaanden hebben<br />
behoefte om op die strooiakker een gedenkteken te plaatsen. Daarom is een natuurstenen zerk<br />
geplaatst. Hierop kunt u een bronzen plaatje (afmeting ca. 40 x 200 mm) met de naam, geboorte - en<br />
overlijdensdatum laten aanbrengen. Verder mogen bij dit gedenkteken bloemen worden geplaatst.<br />
Het plaatsen van andere voorwerpen is niet gepast, daar deze strooiakker voor meerdere<br />
verstrooiingen wordt gebruikt. Wanneer voor het rouwproces behoefte bestaat aan een ‘eigen’ plek,<br />
zijn er diverse andere mogelijkheden.<br />
BIJZETTEN OF VERSTROOIEN OP OF IN EEN EIGEN GRAF<br />
Nu velen kiezen voor <strong>cremeren</strong> komt ‘het afstand doen’ van eigen graven in een ander daglicht te<br />
staan. In het verleden deden nabestaanden vaak afstand van het eigen graf, omdat men al wist er<br />
geen gebruik meer van te maken. Tegenwoordig wordt het recht op het eigen graf vaak weer verlengd<br />
om de as van een familielid <strong>of</strong> partner op <strong>of</strong> in het graf te verstrooien <strong>of</strong> de asbus bij te zetten in het<br />
graf. Op deze manier behoudt het graf zijn vaak belangrijke betekenis voor de nabestaanden.<br />
AMBTSHALVE VERSTROOIEN<br />
Bij ambtshalve verstrooien wordt de as zonder nabestaanden verstrooid. Dit zogenaamde ambtshalve<br />
verstrooien vindt altijd plaats op zee. Hieraan zijn geen verdere kosten verbonden.<br />
5
DE URNENHOF<br />
GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS EN CREMATORIUM ESSENHOF<br />
Op een speciaal gedeelte van de Essenh<strong>of</strong> is een urnenh<strong>of</strong> aangelegd. Deze bestaat uit de urnentuin,<br />
een columbarium en een akker voor urnengraven. Alle plaatsen in de urnenh<strong>of</strong> worden uitgegeven<br />
voor een periode van 20 jaar; verlenging van die termijn is mogelijk.<br />
De Urnentuin<br />
De urnentuin is ingericht met bodembedekkende heesters en vaste planten. Hierin kunnen sierurnen<br />
worden geplaatst, waarop een tekst kan worden aangebracht.<br />
Het Columbarium <strong>of</strong> urnenmuur<br />
In de urnenh<strong>of</strong> bevinden zich enkele columbaria. Het zijn muren met nissen. In zo’n nis kan een asbus<br />
worden gezet, waarna de nis wordt afgesloten met een natuurstenen plaat. Hierop kan een inscriptie<br />
worden aangebracht. In de ‘gesloten nis’ kan later een tweede asbus worden bijgezet.<br />
Als gekozen wordt voor een ‘open nis’, wordt de as geborgen in een sierurn. Bij de nis kunnen<br />
bloemen worden geplaatst.<br />
Urnengraf<br />
Een urnengraf is ongeveer 50 x 50 cm. In dit graf kunt u de as (laten) verstrooien <strong>of</strong> een asbus laten<br />
bijzetten. Op het graf kan een monumentje <strong>of</strong> sculptuur worden geplaatst.<br />
Dierbaar plekje<br />
Sinds kort kunt u de urn meenemen om op een dierbaar plekje (bij u thuis) te zetten. U kunt de as ook<br />
verstrooien op een geliefd plekje. In <strong>Dordrecht</strong> geldt de regel, dat asverstrooiing overal is toegestaan,<br />
behalve op verharde delen van de weg. Als het om particuliere grond gaat moet de eigenaar<br />
toestemming verlenen. Overigens heeft iedere gemeente een eigen regeling, dus als het geliefde<br />
plekje niet op het Eiland van <strong>Dordrecht</strong> ligt, doet u er goed aan te informeren bij de betreffende<br />
gemeente.<br />
Andere bestemming van de as<br />
De asbus kan worden verzonden naar een andere begraafplaats <strong>of</strong> crematorium. De Essenh<strong>of</strong> kan dit<br />
voor u verzorgen. Dat kan zowel binnen als buiten Nederland. De administratie van de Essenh<strong>of</strong> kan u<br />
informeren over de mogelijkheden.<br />
Als alles achter de rug is<br />
Als de plechtigheid achter de rug is, neemt het dagelijks leven ons weer in beslag. Natuurlijk is alles<br />
anders geworden. Een dierbare ging heen, maar de herinnering blijft. Velen bezoeken het graf <strong>of</strong> de<br />
urnenh<strong>of</strong> ook daarna nog regelmatig. De één doet dat op de dag dat de overledene jarig zou zijn<br />
geweest, anderen op de dag dat de dierbare overleed <strong>of</strong> soms vaker. Dan ontstaat bij velen de<br />
6
GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS EN CREMATORIUM ESSENHOF<br />
behoefte om bloemen en dergelijke op het graf te plaatsen. Natuurlijk kan en mag dat. Uitgangspunt is<br />
dat het niet storend mag zijn voor de nabestaanden van aangrenzende graven. Velen vinden<br />
bijvoorbeeld plastic bloemen heel storend, vooral buiten het bloeiseizoen. Over wat mogelijk is en wat<br />
niet, kunnen de medewerkers van de Essenh<strong>of</strong> u uitvoering informeren.<br />
Tijden van begraven en <strong>cremeren</strong><br />
Begraven en <strong>cremeren</strong> kan in principe van maandag tot en met vrijdag tussen 09.00 en 16.00 uur. De<br />
plechtigheid kan ook op zaterdag tussen 09.00 en 12.00 uur worden gehouden, maar dan geldt een<br />
hoger tarief. Voor plechtigheden buiten deze tijden kan men informatie krijgen bij de Essenh<strong>of</strong>.<br />
Begraafplaats Zuidendijk<br />
De begraafplaats aan Zuidendijk 270 is ook een gemeentelijke begraafplaats. De in deze brochure<br />
beschreven mogelijkheden voor begraven gelden in principe ook voor de Zuidendijk. De begraafplaats<br />
heeft echter geen urnenh<strong>of</strong> en strooiakker. Bijzetten <strong>of</strong> verstrooien op <strong>of</strong> in een eigen graf is wel<br />
mogelijk.<br />
Er is geen aula op de Zuidendijk; daarvoor is men aangewezen op de accommodatie van de Essenh<strong>of</strong>.<br />
Wel kunt u beschikken over een kleine accommodatie, waarin na afloop van de begrafenis kan worden<br />
gecondoleerd. Voor een kleine groep (ca. 50 personen) kan desgewenst voor consumpties worden<br />
gezorgd.<br />
Tarieven<br />
Jaarlijks wordt een nieuwe tarievenlijst door de gemeenteraad vastgesteld. De administratie van de<br />
Essenh<strong>of</strong> kan deze aan u toesturen.<br />
Bezoektijden en Informatie<br />
De begraafplaatsen Essenh<strong>of</strong> en Zuidendijk zijn dagelijks open van 09.00 tot 16.00 uur. Op<br />
werkdagen kan men voor vragen en informatie terecht bij de Essenh<strong>of</strong>, Nassauweg 200, 3314 JR<br />
<strong>Dordrecht</strong>. Telefoon (078) 613 34 11, fax (078) 614 09 59.<br />
Col<strong>of</strong>on:<br />
Januari 1999<br />
Dit is een uitgave van Stadswerken - de Essenh<strong>of</strong>,<br />
in samenwerking met de afdeling Voorlichting en Externe betrekkingen<br />
Basisvormgeving en opmaak: QuaOntwerp - <strong>Dordrecht</strong><br />
Drukwerk: drukkerij RAD - <strong>Dordrecht</strong><br />
7