Eerste Kas zonder Gas - Telstar Media

Eerste Kas zonder Gas

Colofon
Dit magazine is uitgegeven ter gelegenheid
van de officiële opening van
Van der Hoorn Orchideeën op
1 september 2007.
Algehele coördinatie en
verkoop:
Telstar Media: Gaby Eenschoten
Teksten en eindredactie:
Sjaak Oudshoorn
Fotografie:
Cok van den Berg
Vormgeving/druk:
Telstar Media
Oplage:
3.500 ex.

Maurice van der Hoorn in de
Kas Zonder Gas met zijn zoon
Tim van 2,5.
Open Dag in de eerste
Kas Zonder Gas
Wij hebben in 2006 aan de Paradijsweg 49 in Ter Aar een nieuwe kwekerij laten bouwen
met 15.000 vierkante meter kassen voor de teelt van Phalaenopsis. Op zich niet
zo heel bijzonder, maar we houden onze kassen en gewassen jaarrond op temperatuur
zonder aardgas. Bij ons in Ter Aar staat dus de eerste Kas Zonder Gas van Nederland.
We verwarmen en koelen door gebruik te maken van grondwater dat zich op een
diepte tussen de tachtig en de honderd meter in de bodem bevindt. In de zomer
wordt koud water naar boven gehaald waarmee de kas wordt gekoeld. Het komt er met
elf graden Celsius uit en het gaat opgewarmd tot ongeveer twintig graden weer terug
de grond in.
In de winter halen we het opgewarmde water naar boven om de kassen te verwarmen.
In de kas heeft Van Zaal Totaal Techniek dé oplossing bedacht voor het koelen en
verwarmen met behulp van ventilatoren.
Ter aanvulling op deze wijze van koelen en verwarmen met grondwater, maken we
gebruik van een elektrische warmte/koude-pomp die tegelijk kan verwarmen en koelen.
Deze pomp warmt het water verder op tot een temperatuur van maximaal vijftig
graden. Deze elektropomp draait alleen tijdens goedkope uren, zodat de elektriciteitskosten
ervan tot een minimum beperkt blijven. Het opgewarmde water wordt bewaard
in een buffer met een maximale capaciteit van 400 kuub. Met deze onze wijze van
klimaatbeheersing denken we zeker veertig procent energie te besparen.
De belangstelling voor de Kas Zonder Gas is van begin af aan enorm groot. Reden voor
ons om in samenwerking met de bouwers en installateurs een Open Kas Zonder Gas te
organiseren.
Dat gebeurt op zaterdag 1 september van 11.00 tot 17.00 uur. Na de officiële opening
in de ochtend krijgt iedere belangstellende de gelegenheid om kennis te nemen van de
Kas Zonder Gas. Alles is te zien en ter plaatse geven we uitleg. Onze bouwers, installateurs,
leveranciers en andere relaties zijn aanwezig met een stand.
Ter informatie is hebben we samen met Telstar Media in Pijnacker, de organisator van
de Open Dag, dit magazine samengesteld, met allerhande informatie over ons bedrijf
en de bouwers, installateurs en leveranciers die de Open Dag het Openingsmagazine
mede mogelijk hebben gemaakt.
Het magazine is van tevoren verstuurd naar een groot aantal kwekers en relaties. En
het wordt tijdens de Open Dag gratis uitgereikt.
Dank aan iedereen die dit magazine en de Open Dag mede mogelijk heeft gemaakt.
We wensen iedereen veel plezier tijdens de Open Dag en natuurlijk alle leesgenoegen
met dit magazine.
Van der Hoorn Orchideeën,
Maurice van der Hoorn,
mede namens familie en medewerkers
Magazine vd Hoorn Orchideeën 3

De historie van het bedrijf door de ogen van Harry en Nelly van der Hoorn:
“Vroeger deden we altijd alles zelf”
Harry en Nelly van der Hoorn: “Daags na onze huwelijksdag zaten we op onze knietjes anjers te poten. De huwelijksreis hebben we nog tegoed.”
Van der Hoorn is een veel voorkomende
naam in Ter Aar en omgeving. Veel
‘dragers’ van deze naam zijn van oudsher
actief in de land- en tuinbouw. Ook de
voorvaderen van Maurice van der Hoorn.
Het hele jaar waren ze hard aan het werk, de
Van der Hoornen, met de nadruk op de lente,
de zomer en de herfst. In de winter bonden ze
zo mogelijk de schaatsen onder in de waterrijke
regio rond Ter Aar.
Daar raken ze in de 21ste eeuw niet veel tijd
meer aan kwijt. “Het vriest bijna nooit meer, dus
kunnen we jaarrond Phalaenopsis kweken”, zegt
de 59-jarige Harry van der Hoorn lachend. Hij
is de vader van Maurice, die in 2005 het bedrijf
van zijn vader overnam.
Vader Harry kreeg het tuinbouwbloed mee van
zijn ouders en ook ma Nelly stamt uit een tuinbouwfamilie.
Haar broer Mart werd kassenbouwer
maar de andere broers kweker.
De vader van Harry, Gerard van der Hoorn, teelde
nog in de vollegrond. In Ter Aar en omgeving
overheerst zwarte veengrond. “Alles groeit in die
grond als het spoor”, merkt Harry op. Dat is een
variant op de uitdrukking: als een trein.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
5

Opa Gerard van der Hoorn teelde vooral groenten en moest met zijn kwekerij een gezin
van twaalf kinderen zien te onderhouden.
6
Magazine vd Hoorn Orchideeën
Van alles
“We teelden allerlei groenten: sla, erwten, bonen,
peen, augurken, je kunt het zo gek niet bedenken.
Later zijn we kasjes gaan bouwen. Ongeveer
dertig jaar geleden gingen we ook bloemen
kweken, onder meer anjers. Zo’n 25 jaar terug
ben ik overgestapt op de Phalaenopsis. In 1982
eerst snij-phalaenopsis en ongeveer vijf jaar later
potplanten. Wij waren een van de eerste kwekers
van dit product in Nederland. Moesten dus
echt het wiel nog uitvinden. We werkten in die
beginjaren heel veel samen met andere kwekers
die ook net waren begonnen. We wisselden op
alle mogelijke terreinen informatie uit en deden
met elkaar bijvoorbeeld koelproeven. Samen
Broer won
Elfstedentocht
Harry komt uit een gezin met twaalf kinderen:
vijf meisjes en zeven jongens. Een
van zijn broers is Jan van der Hoorn die nu
75 is en in 1956 met een aantal anderen de
Elfstedentocht won. Ze sprintten niet maar
gingen naast elkaar over de streep. Harry
schaatst ook maar alleen op natuurijs.
Maurice doet het ook graag, maar het ijs
moet wel naar hem toe komen. Harry en
Nelly zijn op latere leeftijd nog gaan skiën,
dat bevalt ze heel goed. Andere hobby’s
zijn: fietsen en fotograferen.
tilden we de teelt naar een hoger plan. Dat was
heel nuttig en ook nodig. Er komt namelijk heel
wat voor kijken om dit product goed te kweken”,
aldus Harry van der Hoorn.
Hij was de jongste in een gezin met twaalf
kinderen. “Ik heb zes broers en die zijn ook stuk
voor stuk de tuinbouw in gegaan. We hadden
allemaal een bescheiden kwekerij en werkten
veelal zonder personeel. Onze instelling is zo: als
je het met 4.000 meter kunt verdienen waarom
zou je dan 40.000 meter neerzetten?”
Harry van der Hoorn is van oudsher gevestigd
aan de Westkanaalweg nummer 16, waar sinds
1990 een kas staat met 4.000 vierkante meter
breedkappers. “Dat hebben we gedaan toen
Maurice vanaf school in het bedrijf kwam. Hij
was toen 17 en is nu 34. Ik vond 4.000 meter
groot genoeg. We hebben er altijd goed van
kunnen eten, maar Maurice had al lang in zijn
hoofd om nog een stap voorwaarts te maken.
Daarom hebben we een jaar acht geleden al land
gekocht aan de Paradijsweg. Er staat nu 15.000
meter glas met een uitbreidingsmogelijkheid tot
20.000 meter. Een omvang van 15.000 meter is
in vergelijking met andere nieuwe bedrijven nog
niet eens zo heel groot, maar voor ons is het een
hele stap.”
Familiebedrijf
Van der Hoorn Orchideeën is een echt familiebedrijf.
Nelly van der Hoorn–Van Diemen
werkt ook sinds haar eerste huwelijksdag mee in
het bedrijf. “Huwelijksreis? Nee, die heb ik nog
tegoed. Komt nog wel. In het verleden was dat
heel anders. Alles stond in het teken van het bedrijf.
Op de eerste dag na ons huwelijk zat ik op
mijn knietjes anjers te poten. Ik denk dat we de
eerste twintig jaar van ons huwelijk maar vijf dagen
zijn weg geweest. We hoefden ook niet per
se: hier lag onze bestemming. Nu we wat meer
vrijheid hebben, gaan we wel wat vaker op stap”,
aldus Nelly, die jarenlang de administratie heeft
gedaan maar dat nu langzaam gaat afbouwen en
overdragen aan Mariëlle, de vrouw van Maurice.
Ook de kinderen hebben altijd van jongsafaan
meegewerkt in het ‘gezinsbedrijf’. Harry en
Nelly hebben er vier: Maurice van 34, Sandra
van 32, Joris van 25 en Andrea van 23. Ook de
dochters hebben veel meegewerkt en Andrea
doet dat nog als haar werk in de zorg dat toelaat.
Er zijn intussen drie kleinkinderen in de familie.
Maud en Mike van Sandra en Tim van Maurice.

Harry van der Hoorn regelt de zaken op de
‘oude’ kwekerij aan de Westkanaalweg.
Jonge planten
De kwekerij aan de Westkanaalweg blijft voorlopig
fungeren als opkweekkas van jonge planten.
Ook dit bedrijf is modern van opzet, er is onder
meer ook groeilicht.
Harry is druk met het oppotten en loopt de opkweek
na. Al met al staan er in de oude kas ook
nog zo’n 230.000 planten. Jonge planten staan
immers dicht bij elkaar. Op iedere tafel staan er
na het oppotten 832.
Verder is Harry bezig met het selecteren van
nieuwe eigen soorten. Van der Hoorn kweekt ongeveer
150 soorten, met heel veel verschillende
kleuren. Over de soorten later meer.
Tot vorig jaar deed Harry ook de handel, maar
dat onderdeel neemt nu zoon Joris voor zijn
rekening. Hij is wat meer verkoper en handelaar
dan Maurice wiens talenten onder meer op
het terrein van teelt en techniek liggen. Ook
Harry was en is altijd een techneut. “Denk maar
niet dat er vroeger ooit een monteur op het erf
kwam. Dat deden ze allemaal zelf”, aldus Nelly.
Harry: “Wij hadden ook meer tijd. Teelden niet
jaarrond maar altijd van januari tot mei. Dat
was de natuurlijke bloeitijd. Later zijn we de
teelt meer gaan manipuleren en nu hebben we
probleemloos het hele jaar door deze planten
in bloei staan. Dus voor reparatiewerk is minder
tijd dan voorheen”, aldus Harry die iedere dag
ook in het nieuwe bedrijf aanwezig is om mee te
denken, mee te praten en af toe nuttige informatie
te geven. “Ik ben blij dat ik niet meer
direct verantwoordelijk ben maar vind het wel
prachtig waar Maurice mee bezig is. Het draait,
er zijn minder kinderziektes dan verwacht en de
planten vinden die constante luchtbeweging en
die ideale temperatuur heerlijk!”
Mecanodoos
Maurice van der Hoorn is een echte
techneut en dat zit in de familie. Ook alle
broers van Harry regelden hun technische
zaakjes zonder monteur te hoeven inschakelen.
Harry zette vroeger al van alles in
elkaar met zijn Mecanodoos.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
7

Totaalpakket bedrijfsautomatisering
Voor Venema Advies
is the sky the limit
Van huis uit was de pas 31 jaren jonge Dick Venema rozenkweker, met als hobby
computers. Die hobby is echter danig uit de hand gelopen. De laatste acht jaar heeft
Dick geen roos meer geknipt. Onder de naam Venema Advies heeft hij een florerend
en rijk bloeiend automatiseringsbedrijf met een team van zeven jonge en enthousiaste
medewerkers. Venema Advies is vooral thuis in kantoor- en bedrijfsautomatisering.
De bedrijfsfilosofie wordt het beste verwoord met de slogan: the sky is the limit.
De moderne tuinbouw is slechts een van de sectoren
waar Venema Advies actief in is. Heel breed en ruim
gezegd bestrijkt deze onderneming het midden- en
kleinbedrijf. Of er vier of honderd medewerkers zijn:
Venema zorgt voor een geautomatiseerd systeem op
maat. Ook Van der Hoorn Orchideeën heeft bij de
opzet en inrichting van het nieuwe bedrijf graag
gebruik gemaakt van de uitgebreide dienstverlening
van Dick Venema en zijn medewerkers.
Joris van der Hoorn en de zijnen zijn
zeer te spreken over het totale systeem
voor de kantoorautomatisering dat
Dick Venema en zijn medewerkers hebben
ontwikkeld: één centrale server die
draadloos de twee vestigingen en de diverse
werkstations met elkaar ‘verbindt’.
“We hebben bij Maurice een Small Business Server
van Microsoft geleverd en geïnstalleerd. Daar kan hij
zijn totale bedrijfsvoering mee regelen. Maurice heeft
ongeveer tien werkstations, maar dat hadden er ook
75 kunnen zijn. Dat is ongeveer de bovengrens van
één Small Business Server, maar daarboven houdt het
niet op. Je kunt dan een tweede server installeren en
koppelen aan de eerste. In principe is dit systeem dus
eindeloos uit te breiden. The sky is the limit.”
Magazine vd Hoorn Orchideeën
9

Het systeem is zeer
gebruikersvriendelijk:
een kind kan – met
een muisklik –
de was doen!
Het nieuwe werken
De genoemde server van Microsoft is zeer gebruiksvriendelijk
en zit vol met technologieën die tot voor
kort alleen aan grote bedrijven waren toebedeeld.
E-mail, het delen van elkaars agenda’s, het beveiligd
delen van bestanden, interne webpagina’s zijn maar
enkele voorbeelden hiervan. De combinatie van Microsoft
Windows, Microsoft Office en Small Business
Server zorgt voor een naadloze integratie van de
verschillende onderdelen.
Venema Advies werkt leverancieronafhankelijk wat
betreft de hardware. “We kunnen de hardware van
diverse merken leveren, maar we kiezen wel voor
A-merken. Een professionele aanpak vereist namelijk
kwaliteit leveren, ook wat betreft de hardware. We
werken met de merken Dell, HP en Fujitsu Siemens.
Verder leveren we de nieuwste telefooncentrale van
SwyxWare.”
Maatwerk
Venema Advies levert en installeert een samenhangend
systeem en levert bij het installeren maatwerk.
De gemotiveerde medewerkers van Dick Venema
kunnen specifieke software maken voor de gewenste
toepassingen. Ook het onderhoud en beheer wordt
- op afstand - door Venema Advies geregeld.
Zes dagen per week zijn ze bij dit bedrijf in touw.
Zodra iets niet werkt, komen de medewerkers in
actie om het betreffende euvel zo snel mogelijk te
verhelpen. “Bij ieder bedrijf moet alles altijd draaien.
Daarvoor zijn we tegenwoordig bij het totale gebeuren
in een bedrijf te afhankelijk van het computersysteem.
Als dat uitvalt, staat bijna alles stil. Daarom
is het belangrijk om het systeem goed te beheren en
regelmatig onderhoud te plegen. Met onderhoud op
afstand zijn we vaak op zaterdag in touw.”
Een ander aspect is: beveiliging. “Het mag nooit
gebeuren dat anderen van buitenaf kunnen inbreken
in jouw bedrijfssysteem. We dekken dat goed af. Bij
Maurice van der Hoorn kan de leverancier van de
klimaatcomputer of de robotarmen - om maar wat
te noemen - wel inloggen op dat wat hij zelf heeft
geleverd, maar het is onmogelijk dat hij doordringt
tot het systeem van Maurice zelf. Wij hebben het
zodanig beveiligd dat dit nooit gebeurt.”
Mailen en bellen
Ook internet en e-mail zijn heel gebruiksvriendelijk
een deel van het geheel, evenals de vaste telefonie.
“Het is zo geregeld dat je overal vandaan kunt inloggen.
Ook de mobiele telefonie van het bedrijf is aan
het netwerk te koppelen. Verder zijn qua interne
communicatie binnen het bedrijf de mogelijkheden
oneindig groot. Bij Maurice hebben we het zo geregeld
dat de twee vestigingen - de oude en de nieuwe
- draadloos over een afstand van één kilometer
hemelsbreed met elkaar in verbinding staan, inclusief
de woonhuizen. Ook die koppeling van in totaal zo’n
tien werkstations is honderd procent beveiligd en
beschermd.”
Vertaling naar de klant
Dick Venema vindt het van groot belang dat je als
‘computerman’ in de contacten met de klanten niet
nodeloos ingewikkeld gaat praten met een wirwar
van Engelse termen erdoorheen. “Het zo uitleggen
dat de klant begrijpt wat je bedoelt. Hij of zij moet er
immers mee werken.”
Aan het project bij Van der Hoorn Orchideeën
bewaart Dick Venema goede herinneringen. “Het is
prachtig dat wij bij zo’n aansprekend nieuw project
van de partij mogen zijn. We zijn blij met iedere
klant - binnen of buiten de tuinbouw - maar de eerste
Kas Zonder Gas is wel echt iets aparts. We hebben
ook de site www.kaszondergas.nl gemaakt evenals de
site www.vdhoornorchideeen.nl. Websites bouwen
en onderhouden doen we namelijk ook. Het voordeel
van ons bedrijf is dat we affiniteit hebben met de
tuinbouw. We weten wat er speelt, wat een kweker
nodig heeft en hoe hij denkt. Het is leuk om als oudrozenkweker
op deze manier toch bij de sector betrokken
te blijven, op een heel andere manier. Maar
we doen dus veel meer dan alleen tuinbouw. Wij zijn
overal inzetbaar en daardoor blijft het werk veelzijdig
en afwisselend.”
Venema Advies ICT Bedrijfsoplossingen
Hoofdweg 53 achter
1424 PC De Kwakel
Telefoon: 0297 – 367 787
Fax: 0297 – 365 143
E-mail: info@venema-advies.nl
Internet: www.venema-advies.nl
VA Venema
Advies
ict business solutions
Magazine vd Hoorn Orchideeën
11

Modiform gaat voorop in de ontwikkeling van nieuwe ‘plantvervoermiddelen’
Marktleider transporttray’s staat
open voor klantspecifieke producten
Bij Modiform weten ze al dertig jaar van aan-
pakken, beetpakken, verpakken en vervoeren.
Sinds 1980 is dit familiebedrijf actief in het
ontwikkelen en produceren van tray’s, draag-
tasjes enzovoort en sinds kort ook van gether-
moformeerde potten. Dit alles voor de meest
uiteenlopende producten in het perkgoed, de
potplantenteelt en de boomkwekerij.
In de eigen fabrieken in Leusden en Scherpenzeel
gaat de fabricage van zo’n 700 verschillende producten
dag en nacht door. De mentaliteit van het bedrijf
is: gas erop en zo snel mogelijk voldoen aan de
wensen van de klant. Een kweker die door zijn tray’s
Frits van Duyn legt aan
medewerkers uit wat het voordeel
is van de nieuwe trays: de pot
zakt er makkelijker in.
heen is, wil niet pas volgende week de bestelling binnen
hebben, maar liefst vandaag of uiterlijk morgen.
Modiform is een internationaal opererend bedrijf dat
overal in de wereld afzetgebieden heeft. Van Ter Aar
tot Australië.
Productkwaliteit staat buiten kijf. Een tray moet
stevig zijn. Het moet gewoon in de eerste plaats
goed zijn. De kracht van het bedrijf is dat het heel
dicht bij de klant/afnemer staat. Regelmatig wordt
rechtstreeks in opdracht van een kweker of een
groep kwekers een nieuw product tot ontwikkeling
gebracht. Gert-Jan Smal weet er alles van. Zijn bureau
ligt bomvol met dossiers over nieuwe producten die
in ontwikkeling zijn.
“Ik heb wekelijks veel nieuwe producten onder handen.
Soms moet het snel en soms wordt maanden de
tijd genomen om het rustig uit te testen. Doordat wij
veel nieuwe producten ontwikkelen, hebben we op
dit vlak een enorme ervaring opgebouwd.”
Magazine vd Hoorn Orchideeën
13

14
Joris van der Hoorn met een zending planten die klaar zijn voor vertrek. Er
wordt veelal gebruik gemaakt van transporttray’s van Modiform.
Familiebedrijf
Magazine vd Hoorn Orchideeën
Phalaenopsis
Modiform is ook in de wereld van de Phalaenopsis
zeer actief met het ontwikkelen van nieuwe kweek-
en transporttray’s. Sales manager Wubbo Wind laat
samen met ‘ontwikkelaar’ Gert-Jan Smal een nieuwe
kweektray zien die bij de Hortifair in 2006 is geïntroduceerd.
Samen met kwekers is deze tray ontwikkeld.
Op vier niveaus zijn gaten en gaatjes te ontwaren,
juist omdat goede doorluchting heel belangrijk is bij
Phalaenopsis.
Wubbo: “We werken niet alleen samen met kwekers,
die met bepaalde wensen komen, maar indirect ook
met machinefabrikanten. Ook de automatisering
speelt een belangrijke rol. Kwekers zetten steeds met
robots in voor het oppotten, sorteren en afleveren
van hun product. Dat stelt eisen aan de tray’s.”
Wubbo laat een voorbeeld zien van een tray waar
robotarmen de Phalaenopsis-planten in zetten. “Kijk,
we hebben na veel uitproberen en testen de binnenwand
aan de bovenkant van de cup wat meer taps
laten toelopen, omdat de plant dan zichzelf gaat centreren.
Het is uiteraard de bedoeling dat de planten er
allemaal netjes recht in staan. Het geheel moet ogen
en schade als gevolg van er uit vallen, moeten we
helemaal niet hebben. Zeker niet bij zo’n waardevolle
en duur betaalde plant als Phalaenopsis.”
Uiterlijk
Het product moet niet alleen ‘inhoudelijk’ goed zijn,
wordt ook steeds meer uiterlijk en uitstraling verwacht.
Kwekers en groepen kwekers onderscheiden
Modiform is eigendom van de broers Jan en Dick van Heugten. Zij
zijn zoons van oprichter Jan van Heugten senior, de zoon van de
uitvinder van de vierkante Heuga-tapijttegel. Via de verpakking van
onder meer koekjes, is de familie Van Heugten in 1977 in de wereld
van perkgoed, potplanten en boomkwekerij terechtgekomen, de
onderneming werkt al 27 jaar onder de naam Modiform. Met een
personeelsbestand van ongeveer 120 man worden talloze producten
ontwikkeld, gefabriceerd en wereldwijd naar de afnemers geloodst.
zich in de markt met een bepaalde kleur, een bepaald
beeldmerk. Ook op dat vlak loopt Modiform voorop
en staat men volledig open voor klantspecifieke
productontwikkeling. Veel producten tegelijk in
ontwikkeling: het lijkt allemaal niet zo ingewikkeld
maar de werkelijkheid is anders. Een nieuw product
ontwikkelen kost veel geld, er moeten matrijzen en
ponsgereedschappen worden gemaakt, productiemachines
moeten worden aangepast, enzovoort. Pas
na veel nadenken, uitproberen, testen en nog eens
nadenken, gaat het licht op groen.
Gert-Jan Smal geniet van de directe samenwerking
met kwekers. Daardoor blijft hij direct op de hoogte
van wat er speelt in de markt en waar kwekers vooral
behoefte aan hebben. Zijn ervaring is dat deze beroepsgroep
heel goed duidelijk kan maken wat men
wil. Er worden niet meer woorden vuilgemaakt dan
nodig is en men denkt en handelt resultaatgericht.
Service
Dat Modiform in deze markt zo gegroeid is, komt
door een combinatie van factoren. Het is op alle
fronten een bedrijf van aanpakken en servicegericht
werken. Dat geldt ook voor de productie en het
transport naar de klant. “Door de service is dit bedrijf
groot geworden”, zegt Gert-Jan. Wubbo Wind voegt
daar aan toe: “Voor 12.00 uur bestellen betekent:
de volgende dag leveren. Veel kwekers houden
geen enorme voorraden aan. Ineens zien ze dat een
bepaald product bijna op is. Ze grijpen meteen de
telefoon en dan willen ze het ook snel hebben.”
Handelaren
Ook Van der Hoorn Orchideeën werkt al vele jaren
tot volle tevredenheid met producten van Modiform.
Het bedrijf levert bij Van der Hoorn transporttray’s.
Accountmanagers van Modiform ondersteunen de
klanten. Voor het gebied boven de A12 is Ronald
Dirksen de vertegenwoordiger voor Phalaenopsis en
andere orchidee-achtigen en daaronder is Frits van
Duijn de man.
Het team is verder compleet met Leo Swart, de
verkoopdirecteur. Hij bewerkt samen met Wubbo
Wind ook het buitenland. Daar is Modiform al heel
breed actief met agenten in verschillende landen. In
Engeland en Frankrijk heeft Modiform eigen mensen
in dienst. Kortom: er ligt voor Modiform in binnen-
en buitenland een wereld open...
Ambachtsweg 15
3831 KA Leusden
Telefoon: 033 – 43 43 166
Fax: 033 – 43 43 167
E-mail: sales@modiform.nl
Internet: www.modiform.com

Maurice van der Hoorn, de man van de teelt en de techniek
“Een nieuwe kas zonder gas had ik
al langere tijd in mijn hoofd”
Maurice en Mariëlle met hun zoon Tim. Warmtewisseling per kap/tralie.
Maurice van der Hoorn had geen zin om heel lang te studeren, maar wilde snel
aan het werk in het bedrijf van zijn vader. Toen hij zeventien was, verruilde hij
de schoolbanken voor de kas aan de Westkanaalweg 16 in Ter Aar en ging hij zijn
vader helpen. Die maakte meteen van de gelegenheid gebruik om het bedrijf te
vernieuwen en uit te breiden. Van Diemen bouwde in 1990 een zeer degelijke
breedkapkas (met gas) die er na zeventien jaar nog prima bij staat.
In de oude kas broedde Maurice op nieuwbouw- en
uitbreidingsplannen. Die zijn vorig jaar werkelijkheid
geworden in de vorm van een nieuw bedrijf met
15.000 meter breedkapkas aan de Paradijsweg 49,
waar Maurice zelf ook woont met zijn vrouw Mariëlle
en hun zoon Tim van 2,5.
De nu 34 jaren jonge kweker - hij werkt dus al zijn
halve leven in de Phalaenopsis - is wat je noemt: een
self made man. Hij had geen zin om lang te studeren,
maar heeft zich ‘werkende weg’ wel op allerlei terreinen
geschoold, via cursussen over van alles en nog
wat. Maurice is een zeer moderne kweker die de zaken
zo exact en wetenschappelijk mogelijk aanpakt,
met daarbij een bovengemiddelde interesse voor alle
techniek die niet is weg te denken uit het tuinbouwbedrijf
van nu. En dan gaat het over zaken als licht,
scherming, klimaat en natuurlijk energieverbruik. Dit
alles met de bedoeling om optimaal te kweken.
Perceel
De familie Van der Hoorn heeft een kleine tien jaar
geleden al een perceel van ongeveer 2,5 hectare weiland
gekocht, aan de Paradijsweg, voor de toekom-
Magazine vd Hoorn Orchideeën
15

Nelly van der Hoorn draagt de administratie steeds
meer over aan haar schoondochter Mariëlle.
16
Magazine vd Hoorn Orchideeën
stige realisering van een nieuw bedrijf. Maurice had
dus tijd genoeg om na te denken en mooie plannen
te maken.
Dit leidde tenslotte tot de bouw van een breedkapkas
van 15.000 vierkante meter, te verdelen in 7.500 vierkante
meter voor de opkweek van jonge planten en
7.500 vierkante meter voor de koeling en de afkweek.
Dit geheel is later eventueel nog uit te breiden met
twee kappen tot 20.000 vierkante meter.
Van Diemen heeft een kas gebouwd met een traliebreedte
van 12.80 meter en een poothoogte van zes
meter. Het kasdek wordt gevormd door sterk isolerend
acrylaatplaat. Verder wordt gebruik gemaakt van
drie schermen: een gevelscherm, een dakrolscherm
en een vlakscherm. Deze eveneens door Van Diemen
geleverde schermen isoleren en houden desgewenst
buitenlicht buiten en binnenlicht binnen.
Van der Hoorn wil een perfecte plant kweken en
werkt daarom natuurlijk met groeilicht. In de
Teeltvloer op de verdieping waar jonge plantjes extra warmte en licht krijgen.
De planten groeien en bloeien goed in de
nieuwe kas, waar het klimaat ideaal is.
opkweekkas hangt 5.500 lux en in het afkweekdeel
11.000 lux. De door Hortilux geleverde lampen zijn
individueel stuurbaar, op basis van de lichtvraag
van de planten. In de kas zijn overal parlichtmeters
aangebracht die aangeven hoe veel licht er nodig
is. De lichtsterkte kan per lamp variëren. Als de zon
doorkomt, is het dus: ‘effe dimme’ .
De klimaatsturing met de computer van Hoogendoorn
gebeurt heel exact. Zo kunnen de schermdoeken
met behulp van de zeer geavanceerde sturing
van de motoren van Ridder Drive Systems tot op de
millimeter open en dicht.
Lucht
Maurice van der Hoorn: “Het hoofddoel is natuurlijk:
een zo gelijkmatig mogelijk klimaat in de kas,
ondanks de voortdurend wisselende weersomstandigheden
in ons land en de wisselende seizoenen. Verder
voelt de Phalaenopsis-plant zich prettig bij een
constante gelijkmatige luchtstroom. Dat bereiken we
met ons systeem van klimaatregeling in de kas. We
kunnen met verwarmen en koelen altijd de optimale
temperatuur realiseren en tegelijk voortdurend lucht
langs de planten blazen.”
De kweker legt dit nader uit: “Je bereikt de optimale
temperatuur door te koelen of te verwarmen. Daarvoor
maken we gebruik van grondwater dat we op
een diepte van tussen de tachtig en de honderd meter
oppompen uit de grond. We hebben drie koude bronnen
en drie warme bronnen. Die staan twee aan twee
met elkaar in verbinding, steeds een koude met een
warme. De koude bronnen zitten aan de voorzijde
van het bedrijf en de warme aan de achterzijde.”
In een apart artikel elders in dit magazine wordt
uitgelegd hoe het hele systeem precies werkt. Hier
vertelt Maurice het in grote lijn. “Met koud water
koelen we de kas en met warm water verwarmen we.

Het verwarmingssysteem in het ketelhuis
met links de warmte/koude-pomp.
Het systeem is gebaseerd op warmtewisseling. Per
tralie hebben we een convectorblok met een buizensysteem
en ventilatoren die zich onder de teelttafels
bevinden en de kaslucht voortdurend langs de buisjes
met warm of koud water blazen en langs de planten.
Daardoor verwarmen of koelen we de kaslucht, zodat
we de ideale temperatuur bereiken. We hebben op
het oude bedrijf daarmee eerst een proef gedaan en
toen bleek al dat de planten die gelijkmatige luchtstroom
erg prettig vinden. We besloten de stap te wagen
en de ervaringen in de nieuwe kas bevestigen het
eerdere beeld. Er zijn natuurlijk altijd kinderziektes te
overwinnen maar in grote lijn is de groei uitstekend.”
Energiebesparing
Het systeem is door Frans van Zaal Totaal Techniek zo
uitgekiend uitgewerkt, dat een besparing op energiekosten
met minimaal veertig procent wordt bereikt.
Van Zaal zelf denkt aan 75 procent, maar dat moet de
toekomst maar uitwijzen, vindt Maurice. Veertig tot
vijftig procent vindt hij al heel wat. Het gebruik van
fossiele brandstoffen wordt met de helft verminderd.
Uit oogpunt van duurzaam en milieuvriendelijk
produceren is dit dus een heel sterk punt.
Ter aanvulling op het systeem van koelen en verwarmen
met behulp van grondwater, wordt gebruik gemaakt
van een warmtepomp, die net als een gewone
koelkast zowel warmte als kou produceert.
Deze pomp verwarmt het CV-water tot maximaal
vijftig graden Celsius. Dat gebeurt tijdens de goedkope
uren, dus meestal ’s nachts. Dat kan dankzij een
warmtebuffer van 400 kuub waar het opgewarmde
water tijdelijk wordt opgeslagen, totdat de kas er om
vraagt. Elders wordt de werking van de warmtepomp
uitgelegd.
Maurice van der Hoorn heeft in zijn eerste Kas Zonder
Gas een uniek systeem. “Ik had steeds al in mijn
Maurice met Nick van der Hoorn bij het ‘stokken’.
hoofd dat een ketel of een WKK-installatie op basis
van aardgas niet de ideale oplossing was voor een
teelt waar je tegelijkertijd zowel verwarmt als koelt.
Dat moest anders en beter op te lossen zijn, omdat de
kas in de zomer een grote zonnecollector is waar je
wat mee moet doen. Alle energie door de open luchtramen
weer laten ontsnappen, dat is eigenlijk toch
te simpel. Nu oogsten we in de zomer warmte die we
in de grond opslaan om het er in de winter weer uit
te halen. Toch moesten ook de installateurs wennen
aan het idee, dat een Kas Zonder Gas te doen moest
zijn. Heel lang drongen ze aan op een WKK, omdat
ik met mijn groeilicht ook behoorlijk wat elektriciteit
nodig heb. Maar al rekenend en tekenend, ontdekten
we met elkaar, dat koelen en verwarmen met grondwater
in combinatie met de warmte/koude-pomp
verreweg de beste oplossing was voor deze teelt. Niet
alleen wat betreft het energieverbruik maar ook qua
klimaatbeheersing in de kas. We kunnen nu op alle
fronten heel precies sturen en dat met relatief heel
weinig energiegebruik.”
Twintig euro werd tien
Bij Van Zaal hebben ze wat gerekend en getekend. Werd het een
WKK of een warmtepomp? Qua stookkosten was een warmtepomp
verreweg het goedkoopst: 4,70 per vierkante meter ten opzichte van
ongeveer 10 euro. Maar Van der Hoorn belicht ook. Daarvoor is een
WKK weer gunstiger. Qua totaalkosten liepen de twee systemen niet
ver uiteen. Onderaan de streep: twintig euro energiekosten per meter
per jaar. Omdat de prijzen van het gas én de elektra dit jaar plotseling
zijn gedaald, komt Maurice van der Hoorn nu uit op tien euro
energiekosten per meter. Dat is dus de eerste winst.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
17

Van der Hoorn kiest voor de beste
kwaliteit meststoffen van Scotts
Scotts is een beursgenoteerd, wereldwijd
opererend Amerikaans bedrijf dat gespeci-
aliseerd is in meststoffen. In Waardenburg
(NL) staat het hoofdkantoor voor de pro-
fessionele afnemers en van daaruit worden
dochterondernemingen en distributeurs in
diverse Europese landen aangestuurd en
‘gevoed’.
Scotts is veel meer dan een leverancier. Samen met de kweker sleutelen Riny
Westdijk en zijn collega’s voortdurend aan het ideale menu voor de planten.
Onder de professionele afnemers zijn drie segmenten te
onderscheiden:
1. De container boomkwekerij en de potplantenteelt onder
glas
2. Golfterreinen, sportvelden en openbaar groen
3. Vollegrondsteelten als kleinfruit en bloembollen
In het eerste segment is Phalaenopsis voor Scotts een heel
belangrijke markt. “Scotts heeft al jarenlang ervaring in
de teelt van Phalaenopsis en is qua bemesting marktleider
in deze teelt”, aldus Riny Westdijk, Scotts adviseur voor
onder meer Phalaenopsis. Deze enthousiaste vakman is
dus regelmatig bij Van der Hoorn Orchideeën tussen de
planten te vinden.
Recept op maat
De meststoffen van Scotts staan onmiskenbaar al jarenlang
op het hoogste niveau. In de meststoffen wordt een
onderscheid gemaakt tussen gecoate en wateroplosbare
meststoffen. Gecoat wil zeggen dat de meststofkorrels van
een omhulsel zijn voorzien, zodat de meststoffen over lan-
gere tijd worden afgegeven, waardoor ze efficiënt door de
plant kunnen worden opgenomen. Met dit type meststoffen
wordt in de container boomkwekerij veel gewerkt.
In de potplantenteelt neemt het gebruik van gecoate
meststoffen toe, maar wateroplosbare meststoffen voeren
nog steeds de boventoon. Voor Phalaenopsis is Peters
Professional het meest geschikt, mede dankzij de toegevoegde
gepatenteerde samenstelling M-77. M-77 bevat
verschillende actieve stoffen die de opneembaarheid van
de voedingselementen vergroten en ervoor zorgen dat de
planten minder gevoelig zijn voor stress omstandigheden.
Riny Westdijk: “Vanuit de basis van Peters Professional
gaan we voor iedere kweker op zoek naar de beste voedingsoplossing.
Afhankelijk van de teeltomstandigheden, de soorten en
de teeltwensen van de kweker zoeken we naar de ideale
oplossing. Bij Van der Hoorn worden enorm veel soorten
orchideeën gekweekt. We maken voor de opkweek en de
koeling/afkweek een basisrecept. Dit basisrecept verfijnen
we op basis van de ontwikkeling van het gewas, zowel
ondergrondse- als bovengrondse plantendelen. Na iedere
watergift wordt de pH en de EC waarde gemeten. Iedere
vier tot zes weken worden er monsters genomen van het
drainwater. Op basis van de bevindingen passen we de
recepten eventueel aan. Zo zoek je dus met elkaar naar de
ideale samenstelling, waarbij ook het water en het groeimedium
een rol spelen.”
Westdijk wijst er nog op dat Phalaenopsis een plant is met
een lage voedingsbehoefte. In gewoon Nederlands: hij
heeft niet zo veel nodig. Daarom is het des te meer van
belang dat de voeding zuiver is.
Nieuw bedrijf
Uiteraard is Scotts adviseur Riny Westdijk nauw betrokken
bij het bepalen van de voedingssamenstelling op het
nieuwe bedrijf van Van der Hoorn. In een nieuwe kas, met
een nieuwe teeltmethodiek en totaal andere omstandigheden
dan op de oude kwekerij, moet bij wijze van spreken
het wiel weer opnieuw worden uitgevonden.
“We zijn nog volop aan het bijsturen. Zelf ben ik nog niet
helemaal tevreden, maar het gaat zeker goed komen”, zegt
Riny Westdijk die net zoals Maurice van der Hoorn vindt
dat alleen het beste goed genoeg is.
Postbus 40
4190 CA Geldermalsen
Telefoon: 0418 – 655 780
Fax: 0418 – 655 785
E-mail: riny.westdijk@scotts.com
Internet: www.scottsprofessional.com
Magazine vd Hoorn Orchideeën
19

Kandelaar Elektrotechniek allround
en servicegericht thuis in tuinbouw
De complete elektrische installatie en auto-
matisering bij Van der Hoorn Orchideeën is
geïnstalleerd door Kandelaar Elektrotech-
niek, het bedrijf van vader Jan en zoon
Richard Kandelaar. Een onderneming met
35 jaar ervaring die zowel actief is in de tuin-
bouw als in de utiltiteits- en woningbouw.
“Verreweg het meeste werk hebben wij in de tuinbouw,
maar we doen veel meer. Ook de aanleg van
beveiligingssystemen, datanetwerken, telefooninstallaties
en airconditioning”, aldus Richard Kandelaar
in het fraaie bedrijfspand aan de Bedrijvenweg in De
Kwakel.
Toch wordt het meeste werk in de tuinbouw verricht,
ongeveer 95 procent. Of een project nu klein is of
groot, ingewikkeld of relatief eenvoudig, Kandelaar
neemt het met daadkracht ter hand. Naast het veelzijdige
installatiewerk van alle denkbare besturingen
en componenten, is Kandelaar Elektrotechniek ook
bijzonder servicegericht. Storingen worden met de
grootst mogelijke snelheid verholpen. Het is een no
nonsense bedrijf met korte lijnen, zonder ingewikkelde
verhalen en toestanden. “We zijn een bedrijf
van meteen aanpakken en uitvoeren”, zegt Richard
Kandelaar.
Kandelaar Elektrotechniek is sterdealer van Hoogendoorn
Automatisering. Ook bij het nieuwe project
van Van der Hoorn
Maurice van der Hoorn is zeer te spreken over het elektrotechnische installatiewerk
van Richard Kandelaar (rechts) en zijn mensen.
Orchideeën heeft Hoogendoorn in samenwerking
met Kandelaar Elektrotechniek de klimaatcomputer
geleverd.
Het is een hypermoderne kwekerij met veel
processen, onder andere:
- De bronnen en warmtepomp;
- Het totale convectiesysteem met koelen en
verwarmen;
- De aansturing met 135 motoren Ridder Logic Link;
- Het watergeefsysteem met de overgewaswagen;
- Diverse gewas- en parlichtmetingen,
Enzovoort.
Allemaal geïnstalleerd en aangesloten door Kandelaar
Elektrotechniek en bestuurd met een Hoogendoorn
Economic.
Richard Kandelaar: “Van der Hoorn was ook voor
ons een mooi en uitdagend project met veel nieuwe
technieken. De tuinbouw is enorm in ontwikkeling
en hetzelfde geldt voor de elektrotechniek. Het is
belangrijk dat je het vak goed bijhoudt, er zijn steeds
weer nieuwe vindingen en toepassingen. Maar, als
je aan zulke mooie projecten als Van der Hoorn
Orchideeën mag meewerken, dan blijf je vanzelf bij
de tijd.”
“Wij verzorgen de installaties vooral in de omgeving
rond Aalsmeer en De Kwakel, voor veel grote
nieuwe tuinbouwprojecten en daarnaast zijn we
dus ook buiten de tuinbouw actief. Bij Levarth, een
groothandel in groenten en fruit, hebben we een
kantorencomplex en een bedrijfshal van 20.000
meter van koeling- en klimaatregeling voorzien. Ook
in het buitenland pakken wij het één en ander aan.
In Ierland hebben we in een kwekerij van 3.1 hectare
de complete elektrische installatie en automatisering
aangelegd. Zo blijven we lekker bezig!”, aldus
Richard Kandelaar die met plezier terug kijkt op het
vlot en prettig verlopen nieuwbouwproject van Van
der Hoorn Orchideeën.
Bedrijvenweg 18
1424 PX De Kwakel
Telefoon: 0297 - 34 33 34
Fax: 0297 - 32 10 03
E-mail: info@kandelaar.com
Internet: www.kandelaar.com
Magazine vd Hoorn Orchideeën
23

24
Joris van der Hoorn doet de aansturing van de productie en de verkoop:
“Een perfecte plant
waar de mensen blij
van worden, daar
draait het om”
Magazine vd Hoorn Orchideeën

Joris van der Hoorn:
“Ons aanbod is ook te
vinden op onze site.”
Het doel is en blijft: tegen een zo laag mogelijke
kostprijs een kwalitatief zo hoogwaardig mogelijke
plant kweken. Een rijk gevulde compacte plant in
de categorie multiflora van 40 tot 45 centimeter, in
een twaalf centimeter pot met minimaal twee en
liefst drie of zelfs vier takken, die rijk gevuld zijn met
bloemen. “Een perfecte, lang bloeiende plant waar
de mensen blij mee zijn en lange tijd plezier van hebben.
Daar gaat het om”, aldus de 25-jarige Joris van
der Hoorn.
Joris is de jongere broer van Maurice. Ooit was zijn
plan om vrachtwagenchauffeur te worden, maar
nu is hij zeer gemotiveerd werkzaam in het bedrijf
van zijn broer. Net als de andere kinderen werkte
hij ‘thuis’ van jongsafaan volop mee in het bedrijf.
Phalaenopsis met de paplepel dus!
Joris is in loondienst en of hij ooit medefirmant
wordt, dat is nu nog niet bekend. De cultuur bij de
familie Van der Hoorn is, dat ieder zijn eigen ‘toko’
heeft en dat niet twee of drie broers met elkaar
eigenaar zijn van één bedrijf. “Ik zie wel hoe het in
de toekomst loopt en of ik ooit nog eens voor mezelf
begin. Voorlopig bevalt deze constructie me prima en
heb ik hier nog uitdaging genoeg”, aldus de uiterlijk
zeer rustige Joris die onlangs in het huwelijk is getreden
met Babette. Zij werkt als basisschoolleerkracht
in Alphen a/d Rijn.
Aansturing
Maurice is vooral de man van de techniek en de teelt,
hoewel hij daarover veel overleg heeft met zijn vader
en zijn broer. Joris is verantwoordelijk voor de aansturing
van de productie en de arbeid in het bedrijf
en voor de afzet en de verkoop.
De tijd dat al het werk door het gezamenlijke gezin
kon worden gedaan is voorbij. Het nieuwe bedrijf
heeft al zo’n 34 mensen op de loonlijst staan: zeven
man/vrouw fulltime, vijftien parttime en twaalf
scholieren. Dat is een ‘tussenstand’ die begin juli is
genoteerd. Het oppotten en wijderzetten van de planten
is geautomatiseerd. Dat gebeurt met behulp van
Heel veel aandacht gaat uit naar
de techniek van de eerste Kas
Zonder Gas. Je zou bijna denken
dat het een doel is in plaats van
een middel om zo goed mogelijk
Phalaenopsis te kweken.
grijpgrage robots en een camera van Createch, maar
daarnaast moet er nog heel veel werk handmatig
worden verricht binnen het bedrijf dat toewerkt naar
een jaarproductie van zo’n 800.000 planten van heel
veel verschillende soorten en kleuren. De afnemer
kan dus een gevarieerd pakket kwaliteitsplanten laten
samenstellen.
Flexibel maatwerk
Zeker negentig procent van de verkoop gaat via
bemiddeling. Er komen zo weinig mogelijk planten
voor de klok. Joris heeft dagelijks contact met zijn
afnemers. Dat zijn exporteurs, groothandelsbedrijven
en lijnrijders die de planten in heel Europa afzetten.
Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, de Scandinavische
landen, Italië, de planten gaan overal naar toe en
staan maanden prachtig te bloeien.
Joris van der Hoorn: “Als ze hier weg gaan, bloeit
nog maar een deel van de bloemen. Veel knoppen
moeten nog open gaan. Dat is het mooie van dit
product. Het bloeit mooi en overvloedig, dus je hebt
er heel lang plezier van. Het onderhoud is ook niet zo
heel moeilijk. Paar keer per week water geven, af en
toe dompelen, eventueel een beetje Pokon erbij. Veel
liefde en licht geven maar geen direct licht, dan blijft
deze plant je heel lang trouw. En daar komt bij dat je
een enorm arsenaal aan verschillende maten, vormen
en kleuren hebt. Het aanbod is heel gevarieerd, ik
Bijna alle orders komen via de telefoon binnen.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
25

26
Aanbod op site
Magazine vd Hoorn Orchideeën
denk dat dit een van de redenen is waarom Phalaenopsis
het nog steeds zo goed doet in de markt.”
Van der Hoorn is gericht op de twaalf centimeter pot
en maakt bij de afzet gebruik van twee soorten fust:
de zesgaats tray 706 voor de Cash & Carry-markt en
de tiengaats tray 410 voor de groothandel.
Joris: “We werken met ongeveer dertig tot veertig
vaste afnemers die we zo goed mogelijk van dienst
proberen te zijn. We leveren maatwerk, we zijn best
redelijk flexibel met de aantallen en we streven naar
snelle levering. Je probeert de wensen van de klant zo
goed en snel mogelijk waar te maken. Als een klant
voor vijf uur ’s middags belt, kan de bestelling vaak
’s avonds nog mee. Het voordeel is dat we redelijk
dicht bij de veiling van Aalsmeer zitten. We hebben
ook klanten in het Westland maar het merendeel
zit in Aalsmeer en omgeving. We werken met twee
transportbedrijven, Van Es en Severin.”
Finetunen
De kick in het nieuwe bedrijf is het kweken en in de
markt zetten van een steeds betere en rijker bloeiende
plant. “De markt neemt geen genoegen meer met één
tak. Twee takken is het minimum. De uitdaging van
onze nieuwe manier van kweken is om zo veel mogelijk
planten met drie takken te kweken. Tot nu toe
gaat het kweken in de nieuwe kas heel goed. We zijn
Van der Hoorn Orchideeën probeert het aanbod zo veel mogelijk te
laten zien op de site: www.vdhoornorchideeen.nl
Het team van Van der Hoorn Orchideeën: intussen staan er al 34 mensen op de loonlijst.
Joris in gesprek met Marianne, zij is ook verantwoordelijk voor
de verkoop.
nog steeds bezig met finetunen, maar het klimaat
is met de nieuwe methodiek perfect en de planten
groeien uitstekend”, aldus Joris die het verdere
verhaal over de teelt en de techniek graag overlaat
aan zijn oudere broer Maurice. Die moet ook nog wat
doen… en te vertellen hebben…
Meedenken
Nog heel even terug naar de afzet en de verkoop. Van
der Hoorn werkt toe naar een gemiddelde weekproductie
van 16.000 tot 18.000 planten. Daarvoor zijn
per soort periodeprijzen vastgesteld als uitgangspunt.
De handel fluctueert en is altijd in beweging, dus
overal is over te praten. “We proberen zo veel mogelijk
mee te denken met onze klant vanuit de situatie
van de klant van de klant, de eindafnemer dus. Wat
wil die, wat is zijn verkoopsituatie? Hoe kunnen we
het zo in het vat gieten, dat we de eindafnemer, de
bloemist, zo goed mogelijk van dienst zijn? Maar de
basis is en blijft het kweken van de beste plant, want
kwaliteit verkoopt altijd zichzelf.”

Slingerland Potgrond ziet omzet in
Phalaenopsis spectaculair stijgen
De schors als groeimedium voor Phalaenop-
sis-planten is bij Slingerland Potgrond bijna
niet aan te slepen. Dat heeft enerzijds te ma-
ken met de spectaculaire toename van het
areaal, maar het tekent ook de sterke positie
van de marktleider in deze teelt. Samen met
Lentse Potgrond bundelt het in Zoeterwoude
gevestigde bedrijf de krachten, waarmee de
marktpositie in kwaliteit en kwantiteit nog
sterker wordt.
Ook Van der Hoorn Orchideeën betrekt het basismateriaal
voor de opkweek - het groeimedium - al een
jaar of tien bij Slingerland Potgrond. Mart Slingerland
onderhoudt als accountmanager van Slingerland
Potgrond nauwe contacten met de kweker.
Slingerland Potgrond richt zich in de bedrijfsvoering
op kwaliteit en leverzekerheid voor een goede prijs/
kwaliteit verhouding.
Accountmanager Geert-Jan van der Zon van
Slingerland Potgrond (rechts) in ‘barkoverleg’
met Wilko Verlaan van Van der Hoorn.
Slingerland Potgrond heeft in de loop van de jaren
samen met de sector het groeimedium ontwikkeld
en voor de verwerking daarvan zelf machines gebouwd.
De basis is bark: schors van pijnbomen. Deze
dennenboom, de Pinus Pinaster, groeit doorgaans in
Zuid-Europa.
Ben van der Geest, manager potgrond bij Slingerland
Potgrond: “We proberen lange termijn samenwerking
aan te gaan met houtzagerijen in Zuid-Europa.
We kopen onze grondstoffen onder meer in Frankrijk,
Portugal en Spanje. Een groot gebied, maar dat
is noodzakelijk voor de spreiding van de risico’s.
Het is van belang om een goed en uniform product
naar Nederland te halen. Dat houdt in dat we vooral
gebaat zijn bij aaneengesloten productiebossen
met dennenbomen van een gegarandeerd goede en
gelijke kwaliteit.”
Stappen
“Er moeten heel wat stappen worden gezet voordat
het product op ons bedrijf in Zoeterwoude arriveert.
Slingerland Potgrond zoekt samenwerking
met goede zagerijen ter plaatse. De bark wordt op
kwaliteit geselecteerd waarna deze in de zagerijen op
de juiste wijze wordt gezeefd en bewaard. Zeker nu
Magazine vd Hoorn Orchideeën
27

De planten worden opgepot met bark ofwel boomschors dat wordt aangeleverd door Slingerland Potgrond. Dit bedrijf werkt
samen met de kweker aan het optimale groeimedium: de beste mix.
we steeds meer bark nodig hebben om al onze klanten
te bevoorraden, kost het best veel inspanning om de
productie te vergroten. Wij zijn dan ook constant op
zoek naar nieuwe gebieden om onze grondstoffen in
te kopen. Dat gaat niet van de ene op de andere dag.
Het is een complex proces waar meerdere partijen bij
betrokken zijn”.
Maatproduct
Slingerland Potgrond is sinds een jaar of tien actief in
de teelt van Phalaenopsis. “We werden benaderd door
kwekers die de productie - onder meer het oppotten
- wilden gaan automatiseren. Ze zochten naar een
leverancier die in staat was de bark in fijnere vorm
aan te leveren. Daarvoor moesten nieuwe machines
worden ontwikkeld. Omdat Slingerland Potgrond
regelmatig met innovatieve ontwikkelingen komt,
kwamen zij al snel bij ons terecht. Wij zagen er wel
toekomst in. Vooral ook omdat wij ons graag richten
op hoogwaardige producten voor hoogwaardige
teelten. Phalaenopsis is een kostbaar product en dan
worden aan het groeimedium ook hoge eisen gesteld.
Uitval moet je namelijk zo veel mogelijk beperken.
Gaandeweg hebben we in deze teelt een sterke positie
weten te verwerven.”
Het basismateriaal moet goed zijn en vervolgens wordt
samen met de kweker gezocht naar het ideale substraat.
Ben van der Geest: “Het mengen van de bark
met andere bestanddelen, zoals spagnum – veenmosveen
– is individueel maatwerk. Per kweker varieert de
precieze samenstelling van het product, afhankelijk
van de omstandigheden en de teeltwensen. In samenspraak
tussen onze accountmanagers en de kweker
komt ‘de ideale mix’ tot stand. Niet voor altijd. Zeker
niet. Steeds weer wordt bekeken of er veranderingen
en verbeteringen aangebracht moeten worden. Je ziet
nu bijvoorbeeld een ontwikkeling bij veel kwekers dat
ze proberen wat natter te gaan kweken. Dat stelt weer
nieuwe eisen aan het groeimedium. Stilstand is altijd
achteruitgang. Je moet blijven sleutelen aan optimale
kwaliteit en nooit denken dat je er bent. Zo zijn we
vanwege de steeds grotere vraag naar bark ook aan het
kijken naar alternatieven. Een voorbeeld hiervan is de
vorig jaar geïntroduceerde lijn met nieuwe generatie
orchideeënmengsels.”
De manager potgrond vindt het steeds zoeken naar
nieuwe mogelijkheden ook de uitdaging van het werk.
“Wij hebben graag kritische klanten die niet zomaar
tevreden met wat wij leveren. Dat houdt ons wakker
en scherp”, aldus Ben van der Geest.
Derde deel
Het substraat voor Phalaenopsis is ongeveer een
derde van de productie van Slingerland Potgrond,
dat ook actief is in de teelt van potplanten en
boomkwekerijproducten.
Dr Kortmannstraat 3a
2381 BJ Zoeterwoude
Telefoon: 071 – 58 03 600
Fax: 071 – 58 02 810
E-mail: info@slingerlandpotgrond.nl
Internet: www.slingerlandpotgrond.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
29

AB Midden Holland voorziet Van der
Hoorn van prima functionerende medewerkers
van Poolse herkomst.
Bedrijfsverzorging, uitzenden, detacheren en payroll
AB Midden Holland staat voor continuïteit
en flexibiliteit in ‘arbeidsfilm’
Harry van der Hoorn was altijd lid van ‘de bedrijfsverzorging’ en ook Maurice en
Joris zijn aangesloten bij deze voorziening van AB Midden Holland.
Als een kweker of een bedrijfsleider door ziekte, vakantie of een andere reden,
kortere of langere tijd zijn werk niet kan doen, heeft AB Midden Holland een
reservoir met onder meer oud-kwekers die met hun kennis en ervaring meteen
inzetbaar zijn om zo de continuïteit van het bedrijf niet in gevaar te laten komen.
Dit is een van de producten van AB dat in heel Nederland
aanwezig is met in totaal twaalf zelfstandig
opererende vestigingen. De agrarische bedrijfsverzorging
is de basis van AB - de afkorting is er nog in te
herkennen - maar de organisatie doet tegenwoordig
veel meer. AB Midden Holland heeft een eigen uitzendbureau
met productiemedewerkers. “Op dit mo-
ment hebben we er zo’n zeshonderd aan het werk.
Voor tachtig procent in de tuinbouw en de bollenteelt
en daarnaast in aanverwante groene sectoren,
zoals hoveniersbedrijven, exporteurs en grondweg-
en waterbouw”, zegt Corina van Leeuwen, verkoopleider
en marketingverantwoordelijke bij AB Midden
Holland dat in Rijsenhout is gevestigd.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
31

Corina van Leeuwen: “We doen veel meer dan alleen bedrijfsverzorging.”
32
Magazine vd Hoorn Orchideeën
AB Midden Holland werkt met Poolse uitzendkrachten.
“Poolse mensen willen over het algemeen
hard werken. Ze worden in het land van herkomst
zorgvuldig geselecteerd door bureaus waarmee we
samenwerken. Door alleen met Polen te werken,
kunnen we ons richten op één cultuur. We proberen
de mensen zo gemotiveerd mogelijk te krijgen en
te houden door zaken als huisvesting en vervoer
optimaal te regelen. We zijn gericht op maatwerk,
zowel aan de vraagkant als de aanbodzijde. De werknemers
geven aan of ze fulltime of parttime willen
werken en in welke teelt. Indien ze voldoen aan de
wens van de opdrachtgever komen ze naar Nederland.
En ook de werkgevers, de kwekers, maken hun
eigen keuzes: het aantal uitzendkrachten, mannen
of vrouwen, jong of wat minder jong, fulltime of
parttime. Je ziet in de tuinbouw steeds meer flexibiliteit
ontstaan in de arbeidsfilm. Daar spelen wij op
in met pasklare oplossingen.”
Heel tevreden
Van der Hoorn Orchideeën heeft in het nieuwe
bedrijf twee Poolse vrouwen aan het werk die onder
meer betrokken zijn bij het oppotten en het stokken.
Maurice van der Hoorn is heel content met
hun inzet en nette werkwijze. “Ze werken hard en
wat ze moeten doen, doen ze goed. Wij hebben
nooit met veel personeel gewerkt en zeker niet met
buitenlandse krachten, maar het gaat tot nu toe
echt boven verwachting”, aldus Van der Hoorn.
AB Midden Holland werkt volgens de officiële regels
en beschikt over alle mogelijke erkenningen en
certificeringen op dit gebied. “Betrouwbaarheid en
degelijkheid staan hoog in het vaandel. De mensen
krijgen een goede beloning. Ook dat is belangrijk
om de mensen te motiveren en te binden.”
Detacheren
De derde ‘poot’ van AB Midden
Holland is: detacheren. Daarbij
zijn medewerkers in loondienst bij
AB maar wel inzetbaar op een vast
adres. “Hier gaat het meestal om
mensen met wat meer scholing en
ervaring, die langere tijd bij een
bedrijf werkzaam zijn en blijven.
Bijvoorbeeld voor ziektevervanging
of bij drukte door seizoengebonden
teelt waar de werkzaamheden
meer ervaring en kennis vereisen.”
Payroll
Het vierde product van AB Midden
Holland wordt aangeduid met de
fraaie naam: payroll. Dit product
betekent dat AB de verloning voor
zijn rekening neemt en de afdracht
van lasten, bijvoorbeeld voor
de tijdelijke medewerkers of de
scholieren. Het scheelt de kweker een berg administratieve
rompslomp. Corina: “De kweker logt in
op ons systeem, voert de gegevens van de diverse
medewerkers in en de rest regelen wij.”
Steeds meer
Door de verbreding van het dienstenpakket en
door in te spelen op de behoefte vanuit de markt
- flexibele kwaliteit - en door de positieve mond tot
mond reclame, heeft AB Midden Holland de laatste
jaren een flinke groei doorgemaakt. “We worden
nog te veel geassocieerd met het onderdeel bedrijfsverzorging
maar we doen veel meer”, zegt Corina
van Leeuwen tot slot.
Marianne Vlak doet sinds kort de PR bij AB Midden
Holland. Een van haar taken is: potentiële klanten
duidelijk maken dat ze bij AB aan het goede adres
zijn voor een breed scala van arbeidsdiensten. Voor
alle niveaus en functies binnen een tuinbouwbedrijf
heeft AB een passende oplossing, voor kortere of
langere tijd.
Konnetlaantje 10
1435 HW Rijsenhout
Telefoon: 0297 – 383 400
Fax: 0297 – 347 629
E-mail: info@abmiddenholland.nl
Internet: www.abmiddenholland.nl

Planten staan een jaar in de
kassen van Van der Hoorn
Als de Phalaenopsis-planten bij Van der Hoorn op de kwekerij komen, zijn zij zo’n
anderhalf jaar oud. Ze zijn dan gemiddeld tien centimeter groot en hebben door-
gaans drie bladeren. Het plantmateriaal wordt in hoofdzaak geleverd door Flori-
cultura en Anthura. “Daarnaast proberen we ook bij andere leveranciers soorten
te vinden die bij ons passen”, zegt Maurice. Een flink deel van de ruim honderd
soorten is door Van de Hoorn zelf ontwikkeld.
De planten staan gemiddeld ruim een jaar in de
kassen van Van der Hoorn, voordat ze groeiend en
bloeiend richting de handel en vervolgens de consument
gaan. De kleine plantjes gaan na het oppotten
eerst 26 tot 30 weken naar de afdeling opkweek.
Er staan in die fase 832 planten op een tafel. De
opkweek gebeurt onder tropische omstandigheden.
Gemiddeld moet het dan 28 graden zijn. Daarbij
voelt de plant zich optimaal.
Na een half jaar gaan de planten langs de camera,
die vaststelt of ze groot genoeg zijn voor de koelfase
en vervolgens de afkweek. Maurice: “De planten die
groot genoeg zijn, worden meteen wijder gezet. Dat
De planten gaan na het oppotten
voor een periode van ongeveer
26 weken naar de opkweekkas.
werk wordt gedaan door robotarmen. In de afkweek
staan er nog 480 planten op een tafel. De planten
die nog niet groot genoeg zijn, gaan nog een week
of acht terug de opkweek in. Nu is dat nog tien tot
twintig procent, maar dit percentage moet nog omlaag.
De bedoeling is: gelijkmatig kweken en zo veel
mogelijk uniformiteit in de groei en de plant.”
Bij Van der Hoorn zijn ze gemiddeld anderhalve dag
per week aan het oppotten en vier dagen aan het sorteren
en wijder zetten. Dat werk wordt zo veel mogelijk
door ‘apparaten’ gedaan. Voor het neerzetten op
de tafels na het oppotten en het sorteren/wijderzetten
worden dezelfde robots gebruikt. De capaciteit
Magazine vd Hoorn Orchideeën
33

Oppotten.
Automatisch transport langs camera’s voor sortering op
grootte.
Stokken.
Verzendklaar maken.
per uur is ongeveer 1.600 planten.
Er staan nu nog twee mensen bij
voor de aansturing en de begeleiding
van het sorteren, maar in de
toekomst – als alle kinderziektes
genezen zijn - moet dit werk door
één persoon gedaan kunnen worden.
Bij de oppotmachine staan
vier medewerkers. Het oppotten is
deels handwerk en gebeurt deels
machinaal.
Koeling
Vanuit de opkweekkas van 7.500
meter gaan de planten na gemiddeld
26 tot 30 weken naar de
koeling/afkweek. Van der Hoorn
heeft daarvoor één grote ruimte
van 7.500 meter gemaakt waar
het klimaat per kap gestuurd kan
worden.
In de koelfase van vier tot vijf
weken moet de temperatuur
ongeveer negentien graden zijn.
Daarbij gaat de planten takken
aanmaken.
Daarna volgt nog een afkweekfase
van plusminus twintig weken,
waarbij de plant gaan bloeien.
In die fase is de temperatuur
rond de 21 graden. Na ongeveer
een jaar zijn de plant en de tijd
‘rijp’ voor vertrek. Op deze wijze
kweekt Van der Hoorn straks zo’n
800.000 planten per jaar, waarbij
voor de opkweek nog gebruik
wordt gemaakt van de oude kas
van 4.000 vierkante meter aan
de Westkanaalweg. Daar houdt
pa Harry van der Hoorn de zaken
in de peiling en de groeiomstandigheden
optimaal, ook daar met
behulp van groeilicht.
In de oude kas worden de teelttafels
nog handmatig verplaatst,
in de nieuwe kas is dit proces zo
veel mogelijk geautomatiseerd.
De tafels worden automatisch
op de werkplek afgeleverd. Van
Zaal Totaal Techniek heeft ook dit
bewegende systeem ontworpen
geïnstalleerd.
De volautomatische gietboom waarmee de planten van water en
voeding worden voorzien. Ook de gewasbescherming wordt met dit
apparaat gedaan.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
35

36
afdeling 6
ketelhuis
Magazine vd Hoorn Orchideeën
afdeling 4
verwerking
temp.=20˚C
elektra/WKK
Afdeling moerkas: hier staan de moerplanten waar wij ons stek
van af halen. Wij leveren een tak in bij het laboratorium waar
ze via weefselkweek worden vermeerderd.
Afdeling potgrond: hier worden de planten van de verschillende
leveranciers opgepot. Dan worden ze via het camerasysteem
gesorteerd in twee maten, groot en klein.
verdiepingsvloer (500kg/m2)
De kleine planten gaan de afdeling 1 van de opkweek in, naar
boven op de tweede teeltlaag waar het 28 graden is en waar
een luchtvochtigheid heerst van 70 tot 80 procent en een
lichthoeveelheid van 5000 lux. Boven deze waarden wordt er
geschermd. Na ongeveer zestien weken komen ze naar beneden
toe en gaan ze afdeling 2 in.
De grote sortering die bij het oppotten uit de robot komt, gaat
meteen afdeling 2 opkweek in. In deze afdeling is de temperatuur
28 graden en er heerst een luchtvochtigheid van 70 tot 75
procent en een lichthoeveelheid van 5.000 tot 6000 lux. Boven
deze waarden wordt er geschermd. Er staan 66 containers op
60
water ruimte
afdeling 3
laad-/losruimte
een baan en deze afdeling telt acht banen. Na 26 tot 30 weken
hier gestaan te hebben, worden de planten bij de uitzetrobot
weer gesorteerd om naar de koeling te gaan.
Afdeling 3 is de koelafdeling. Hier is de temperatuur 19 graden
en de luchtvochtigheid 70 tot 80 procent. De lichthoeveelheid
moet tussen de 10.000 en de 12.000 lux zijn. Boven deze waarden
wordt er geschermd. Hier staan ze ongeveer vier weken en
dan schuiven ze door naar afdeling 4, de koeling/afkweek waar
ze een tak gaan aanleggen.
Na 14 tot 16 weken zijn de takken groot genoeg om van een
stok te worden voorzien. Dit gebeurt onder de tweede teeltlaag.
Het stokken is nog allemaal handwerk.
Dan gaan de planten terug afdeling 4 in, waar ze nog 4 tot 6
weken staan voordat ze de bloeiende voorraad in gaan.
Dat is afdeling 6, de bloeiende hoek/winkel van waaruit we
onze bestellingen klantspecifiek kunnen rapen. Vervolgens
worden ze naar de wensen van de klant verpakt en op transport
gezet in de laad/los-ruimte.

klimaat
kantoor
spr.k. kantoor
entree
ontl.
hal
ontl.
kleedr.
kantine
2e teeltlaag
temp.=28˚C
potgrond
afdeling 2
= afdeling 1
moerkas
Oppervlakte kas 15.000 m² + 1.500 m² 2e teeltlaag. Geschikt voor 2-lagen teelt op het complete oppervlak
Kapmaat 12,80m
Aantal kas afdelingen 3 teeltafdelingen (stekafdeling (2e teeltlaag ‘zwevend’ teeltsysteem), opkweek en afkweek)
Goottype Aluminium kokergoot van Alcomij
Goothoogte 6 meter
Dek 16 mm aluminium dek van Alcomij (stegdoppelplaten)
Glas Nagenoeg niet, een klein stuk isolatieglas, in het dek is Acrylaat toegepast met een
lichtdoorlatendheid van ca 91% en in de gevels Polycarbonaat
Warmtepomp Ammoniak warmtepomp van 1500kW, zorgt voor benodigde warmte en koude.
Er is geen ketel of WKK nodig voor productie van extra warmte.
Koeling In zomer wordt kas gekoeld met water uit aquifers
Aquifers Koude wordt opgeslagen in aquifers waarvoor 6 bronnen zijn geslagen, 3 warme en 3 koude,
op 95 meter diepte in de 2e watervoerende zandlaag
Bronnen Totale capaciteit 180 m 3 water per uur
Warmteafgiftesysteem Warmte wordt via laagwaardig net met een temperatuur van 50 graden afgegeven aan de kas.
Voor korte termijn opslag van warmte zijn er 2 bovengrondse warmteopslagtanks met elk een
inhoud van 200 m 3 .
Warmtewisselaars Warmtewisselaars met apart gemonteerde ventilatoren. Koeling en verwarming van de kas gaan
volledig via deze warmtewisselaars, warmteoverdracht vraagt op deze manier 80 procent minder
elektriciteit dan standaard lamellenwisselaars.
Actieve ontvochtiging Niet nodig, warmte of koude in het water wordt via lamellen afgegeven aan lucht.
Verlichting In opkweek wordt belicht met 5.500 lux, in afkweek met 10.000 lux
Luchting 2-zijdig doorlopende nokluchting
Gevelscherm Rondom ILS Hortiroll Revolux (brandwerend schermmateriaal)
CO2 voorziening Niet van toepassing, tot op heden is er altijd aangenomen dat CO2 geen effect heeft in de teelt van
Phalaenopsis.
Plantdichtheid 50 planten/m² in koeling; 80 planten/m 2 in de opkweek
Dekrolscherm ILS 70/70F Revolux
Vlakscherm Trek-/duwinstallatie met XLS 15F/16 Revolux
Electra Aansluiting van net 2 mva. Nu in gebruik 1400 kW voor belichting en warmtepomp
Magazine vd Hoorn Orchideeën
37

Brinkman: tuinbouwtoeleverancier
met breed pakket voor Phalaenopsis
Brinkman is een tuinbouwtoeleveringsbedrijf
met landelijke dekking. Het bedrijf telt acht
vestigingen en is in alle grote tuinbouwge-
bieden direct en dichtbij aanwezig: Aalsmeer,
Bleiswijk, Breda, Emmen, De Lier, ’s Graven-
zande, Venlo en Gameren. Brinkman heeft een
breed pakket voor de kweker van Phalaenopsis.
Ook Van der Hoorn Orchideeën is al lange tijd klant
bij Brinkman en afnemer van meerdere producten.
Brinkman is een totaalleverancier, ook voor de teelt
van Phalaenopsis. We noemen een paar belangrijke
producten die Brinkman voor deze teelt in haar pakket
heeft:
• de transparante teeltpotten 12 en 15 centimeter
(specifiek ontwikkeld in samenwerking met kwekers);
• gewasbescherming (scouting en advisering in biologische
en chemische middelen);
• desinfectiemiddelen voor teelttafels, tray’s, Deense
karren enzovoort;
• wateroplosbare vaste meststoffen;
• bamboestokken, clips en twiststrips;
• hang- en steeketiketten;
• bedrukte hoezen in speciale foliesoorten.
Brinkman
Brinkman levert niet alleen een groot scala bestaande
producten, maar denkt ook mee bij de ontwikkeling
van nieuwe producten. De transparante plantpot
“MCP12Z” van Teku is daarvan een mooi voorbeeld.
Albert van Hoeven (links) en Ronald van Dijk (rechts) kijkend naar een bodem
van een transparante Phaleanopsis-container voor een betere afwatering.
Dit is een pot met een zogeheten “thule”, een verhoging
in de bodem, die is voorzien van sleuven die zijn
doorgetrokken tot in de bodem van de pot.
Een buitenstaander zal zeggen: waar gaat dit over?
Het gaat er om dat het substraat (bark ofwel boomschors
in dit geval) waarin de plant groeit zo snel
mogelijk ontwatert ofwel droogtrekt. Daarom zijn
drie van de zes sleuven voorzien van een speciale
ontwateringsnok, zodat er sprake is van een actieve
uitdrain. In gewoon Nederlands: het water loopt er
versneld uit. De wortels van een Phalaenopsis-plant
houden niet van veel water maar wel van lucht en
licht. Bark is als substraat luchtig en vanwege het
transparante karakter van de pot, komt er licht bij de
wortels en daar worden ze sterker van.
Aan alles is gedacht bij de ontwikkeling van de pot.
De hoge voet onderaan is uitgevoerd met een ronde
naar binnen gezette voetrand, zodat de folie bij het
hoezen niet scheurt. Brinkman denkt en ontwikkelt
ook mee bij de totstandkoming van handige en kleurrijke
‘vervoer-, verpakkings- en presentatiemiddelen’
die de bloeiende Phalaenopsis-planten nog meer
doen schitteren: overpotten, draagtassen, enzovoort.
Kwekers of groepen kwekers maken hun wensen kenbaar
bij de verpakking- en communicatie-adviseurs
van Brinkman om op dit vlak eigen producten te
laten ontwikkelen, waarmee ze zich kunnen onderscheiden
in de markt.
Van der Hoorn
Ook aan Van der Hoorn Orchideeën gaat Brinkman
niet voorbij. Heel belangrijk zijn de Peters-meststoffen
van Scotts waarover elders in dit blad meer.
Verder levert Brinkman bamboestokken, die geen verf
achterlaten op de handen van de stekers. En Maurice
van der Hoorn betrekt bij Brinkman zijn teeltpotten.
Tot op heden nog de transparante teeltpot zonder
thule, maar Maurice doet nu een proef met de bovengenoemde
teeltpot met thule, de eerder genoemde
verhoging in de bodem dus. De eerste resultaten zijn
veelbelovend.
Maurice van der Hoorn: “Ik ben blij met Brinkman.
Het is een bedrijf met een breed productenpakket en
kennis van zaken op veel terreinen. Ze denken en
doen mee bij de ontwikkeling van nieuwe producten,
zoals die nieuwe pot. Dat spreekt mij wel aan.”
Brinkman Agro BV
Postbus 301, 2690 AH ‘s-Gravenzande
Telefoonnummer: 0174 - 446100
Fax: 0174 – 446150
E-mail: agro@brinkman.nl
Internet: www.brinkman.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
39

Hoe werkt de Kas Zonder Gas?
Om te snappen hoe de Kas Zonder Gas precies
werkt, moet je het eigenlijk in werking zien.
Dat kan tijdens de Open Dag! Niet alleen het
oppompen van grondwater uit drie warme en
drie koude bronnen is een zeer ingenieus ge-
beuren, dat geldt evenzeer voor het systeem
van ‘warmtewisseling’ in de kas. En bij dit alles
speelt de warmte/koude-pomp tevens een be-
langrijke rol.
Phalaenopsis is een teelt waarbij je moet verwarmen
en koelen. Tijdens de opkweek is het 28 graden Celsius,
bij de koeling negentien en in de afkweek moet
het gemiddeld 21 graden zijn. In de Kas Zonder Gas
kan Maurice van der Hoorn met een relatief zeer
Overzicht van de kas. Op de voorgrond
de verwerkingsruimte, die onderdeel
uitmaakt van de kas.
laag energieverbruik zowel verwarmen als koelen.
De grootste winst boekt hij bij het koelen. Standaard
koelmachines gebruiken gemiddeld negen watt per
vierkante meter per uur, terwijl Van der Hoorn hetzelfde
resultaat bereikt met één watt.
Grondwater
Hij pompt grondwater op vanuit een zogenoemde
watervoerende laag die zich tussen de tachtig en de
honderd meter onder het maaiveld bevindt. Ook op
veertig meter hadden de bronnen ‘gehuisvest’ kunnen
worden, maar dat stond de provincie niet toe.
Er moest dieper worden geboord.
Het water op die diepte heeft van zichzelf een
temperatuur van ongeveer elf graden Celsius. Met
water van die temperatuur kan in de zomer worden
gekoeld. Niet dit grondwater zelf gaat de kas in. Via
een warmtewisselaar in het ketelhuis wordt de kou
of de warmte overgedragen aan CV-water. Dat gaat
de kas in.
Midden in iedere kap van 12.80 meter breed, is daar-
Magazine vd Hoorn Orchideeën
41

42
Het ketelhuis met links de warmtepomp en
rechts de hoofdleidingen voor het ‘verwarmingswater’.
Midden in iedere kap van 12.80 meter breed en 110 meter lang bevindt zich
een convector met een looprooster en daaronder een luchtkanaal. Door dit
systeem circuleert er voortdurend lucht langs de planten.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
De kern van het wamtewisselingssysteem
in de kas: de convector met het
luchtkanaal, met aan de zijkant per
voor over een lengte van 110 meter, een zogenoemde
convector gemaakt. De plaatjes maken duidelijk wat
dat is. Onder een veertig centimeter breed looprooster
liggen acht dunne buisjes met dwars daarop zogeheten
lamellen, dunne ijzertjes. Die zijn nodig voor
de overdracht van warmte of kou. Het CV-water gaat
door de buisjes en tegelijkertijd wordt er constant
lucht langs de buisjes en de lamellen geblazen. Dat
gebeurt met heel veel ventilatoren die onder de tafels
met de planten, zijn aangebracht. Per meter is één
ventilator geïnstalleerd, om en om. Dan weer één
links en dan weer één rechts.
Onder het looprooster is een luchtkanaal gemaakt.
De ventilatoren zuigen de lucht aan van boven naar
beneden, door het looprooster en het luchtkanaal
heen en blazen het naar links of naar rechts, net
waar de ventilator zit. De lucht gaat door de planten
heen naar boven en wordt vervolgens weer door het
rooster heen aangezogen.
Zo ontstaat een constante circulatie van de kaslucht
door de planten, door het rooster en langs de buisjes
waar het water doorheen gaat. Het water geeft
warmte of kou af aan de lucht en andersom draagt de
lucht haar temperatuur over aan het water. Met dit
systeem stuurt de kweker heel precies het klimaat in
de kas, waarbij de constante luchtstroom bevorderlijk
is voor de groei van de plant. Het bijzondere van dit
door Van Zaal ontworpen systeem van warmtewisseling
is, dat het nauwelijks geluid maakt en zeer weinig
energie verbruikt. Dat komt omdat er nauwelijks
weerstand zit in het hele luchtcirculatie- en warmtewisselingsysteem.
De ventilatoren blazen en zuigen
de lucht heel gelijkmatig over een kleine afstand
rond, ook in de hoogte. Het gaat om het klimaat ter
hoogte van de tafels. Dat het bijvoorbeeld vier meter
boven de tafels veel warmer of kouder is dan bij de
planten, dat doet er niet toe.

meter een ventilator, die de lucht van
bovenaf aanzuigt en vervolgens naar
de zijkant wegblaast.
Koelen en verwarmen
Het koelwater van elf graden wordt opgewarmd tot
achttien of zelfs twintig graden, een beetje afhankelijk
van het weer. Hoe zonniger en warmer het is,
des te harder er gekoeld moet worden en des te meer
het koelwater wordt opgewarmd. Het opgewarmde
koelwater gaat terug de grond in, uiteraard in de
warme bron. Er zijn drie bronparen die met elkaar
in verbinding staan. Aan de voorzijde van de kas
zijn drie koude bronnen en aan de achterzijde drie
warme. De gezamenlijke capaciteit is zestig kuub per
bron per uur, in totaal dus 180 kuub per uur.
Bij lage buitentemperaturen gaat het andersom. Dan
wordt er water uit de warme bronnen opgepompt
voor het opwarmen van de kas. Dat is dan water van
achttien tot twintig graden. Dat is op zichzelf niet
warm genoeg om de afkweekkas op 20 graden te
krijgen of te houden. Daarom is ter aanvulling een
warmtepomp aan het systeem toegevoegd.
Deze pomp heeft een capaciteit van 1.500 Kw en
produceert net als een koelkast tegelijkertijd warmte
en kou. Deze pomp kan het water opwarmen tot
maximaal vijftig graden. Dat is ruim voldoende om
ook in de opkweekkas de temperatuur op 28 graden
te krijgen of te houden. Gemiddeld is water van
34 graden voor de opkweek voldoende en bij de
afkweek is de benodigde gemiddelde CV-watertemperatuur
zo’n 28 graden Celsius. Het komt er dus op
neer dat het warme grondwater van twintig graden
gemiddeld nog acht of veertien graden bijgewarmd
moet worden.
Bij dit systeem wordt zo veel mogelijk gebruik
gemaakt van de zomerse zonne-energie. In de zomer
wordt warmte ‘geoogst’ en in de grond bewaard
om ’s winters te worden gebruikt. Bij het verwarmen
van de kas wordt winst geboekt, maar vooral
dus ook bij het koelen. ‘Gewone’ koelmachines die
Maurice, Mariëlle (niet op de foto), Nel, Joris en Harry van der Hoorn staan helemaal achter het
gekozen Kas Zonder Gas-concept. Het finetunen van de klimaatregeling in de kas en de opkweek van
de planten is nog steeds bezig, maar ze zijn vol vertrouwen dat het honderd procent in orde komt.
andere kwekers (nog!) gebruiken, ‘vreten’ veel meer
energie dan het systeem van Maurice van der Hoorn.
De warmte/koude-pomp produceert tegelijkertijd
warmte en kou. Aan de warme kant wordt het water
maximaal vijftig graden en aan de kouwe kant wordt
het grondwater gekoeld tot ten laagste zes graden
Celsius.
Fossiele brandstoffen
Het gebruik van fossiele brandstoffen is in de Kas
Zonder Gas vijftig procent minder dan bij het
gebruik van een ketel of een WKK in combinatie
met koelmotoren. In geld kan de besparing volgens
Van Zaal oplopen tot 75 procent. De warmte/koudepomp
draait namelijk alleen of zo veel mogelijk
tijdens de goedkope uren, dus in de nacht. Het tijdelijk
overschot aan warmte wordt opgeslagen in een
buffertank met een capaciteit van 400 kuub.
Maurice en Harry bekijken of de planten zich goed ontwikkelen.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
43

Martien Klein heeft bij Van
Zaal het vele rekenwerk voor
het project Van der Hoorn
voor zijn rekening genomen.
Van Zaal Totaal Techniek het
brein achter de Kas Zonder Gas
Bij het nieuwe bedrijf van Maurice van der
Hoorn gaat de meeste aandacht uit naar de
noviteit dat hij zijn kas ‘op temperatuur’
houdt zonder gebruik te maken van aardgas.
De Eerste Kas Zonder Gas trekt overal de aan-
dacht en is een belangrijke primeur voor de
Nederlandse tuinbouw.
Toch is dat voor Van Zaal nog niet eens het meest bijzondere
aspect. Dat is volgens commercieel directeur
Gerard Peek de warmtewisseling in de kas. Van Zaal is
er in geslaagd een ‘ventilatiesysteem’ te ontwikkelen
dat één watt elektriciteit per uur verbruikt, terwijl
conventionele koelsystemen gemiddeld negen watt
per meter per uur nodig hebben. Bij het koelen wordt
qua energiebesparing relatief de grootste winst geboekt.
Van Zaal Totaal Techniek is al bijna veertig jaar
bezig met innovatie en installatie in de tuinbouw.
Oprichter Frans van Zaal - nog steeds superactief - is
destijds begonnen met verwarming. Daarna volgde
de move naar bewegende teeltsystemen en de daarbij
behorende automatisering. Ook op dat terrein is het
bedrijf uit De Kwakel wereldwijd actief.
Zo ontwikkelde Van Zaal voor de rozenteelt het
mobiele teeltsysteem. Omdat rozenkwekers sinds
enkele jaren niet altijd op rozen zitten, is de aanleg
van dit soort systemen na het laatste project bij Ernst
Olieman in Bleiswijk even tot stilstand gekomen,
maar Gerard Peek is er van overtuigd dat het mobiel
kweken weer in beweging gaat komen.
“De kwekers die er mee werken, doen het naar
verhouding buitengewoon goed. Wij weten zeker dat
mobiel kweken van rozen en andere snijbloemen de
toekomst is. Het kweken, oogsten en verwerken van
de bloemen gaat zo veel beter en prettiger. En wat te
Magazine vd Hoorn Orchideeën
45

Van Zaal heeft ook de volautomatische gietboom geleverd.
46
Magazine vd Hoorn Orchideeën
denken van de gewasbescherming. Dat gebeurt volledig
geautomatiseerd met spuitbomen die wij ook ontwikkelen,
produceren en leveren. Daar waar andere
kwekers ‘s avonds nog de warme kas in moeten, laten
de mobiele kwekers de spuitboom het werk doen.”
Afleversysteem
Op vele terreinen verricht Van Zaal baanbrekend
werk. Een ander voorbeeld is het volledig geautomatiseerde
unieke verwerkings- en afleversysteem voor
de teelt van Phalaenopsis, dat bij Pannekoek Orchideeën
in Berkel en Rodenrijs tot stand is gekomen.
Bij Orchids 4 All en L. van der Weijden worden nu
soortgelijke systemen gebouwd, inclusief automatische
inhoesmachines.
In Kenia heeft Van Zaal voor Van Kleef Rozen een
enorme zonnecollector van 3.200 vierkante meter
gebouwd. Daarmee wordt overdag 800 kuub CVwater
verwarmd waarmee in de nachtelijke uren de
kassen op temperatuur worden gehouden. Het bevalt
zo goed dat er binnenkort nog 4.200 vierkante meter
bij komt.
In eigen land is Van Zaal op dit moment bezig met
het ontwikkelen van voorzieningen voor meerlaagse
teelt van stekmateriaal voor de teelt van Phalaenopsis.
Eerst ging het om vierlagenteelt en het laatste
nieuws is dat een kweker een voorziening met zes
lagen wil gaan realiseren. Hoezo meervoudig ruimtegebruik?
Van Zaal is thuis in alles wat met energie/verwarming/koeling,
intern transport en teelt- en
Tweede Kas Zonder Gas
De belangstelling voor de eerste Kas Zonder Gas en de diverse aspecten
daarvan is enorm groot. Gerard Peek laat regelmatig met belangstellenden
de ins en outs van het systeem zien bij Van der Hoorn op de
nieuwe tuin. Intussen is de opdracht voor de tweede Kas Zonder Gas
al binnen. “Er is op allerlei gebieden zo veel gaande in de tuinbouw,
zeker ook op energiegebied, dat we ons zeker nog niet hoeven te
vervelen.”
verwerkingssystemen te maken heeft. Het bedrijf
bestrijkt daarmee een heel breed terrein en gaat geen
uitdaging uit de weg. Gerard Peek: “Vaak komt een
kweker of een groep kwekers met een bepaalde vraag:
ik heb een idee in mijn hoofd, zou dat te realiseren
zijn? Zo is het met Maurice van der Hoorn ook gegaan.
Hij wilde in zijn nieuwe bedrijf de klimaatregeling
zonder gebruik van aardgas, dus zonder een ketel
of een WKK. Wij hebben ons lange tijd afgevraagd of
het toch niet beter was om met een WKK te werken,
omdat hij namelijk veel elektriciteit gebruikt voor
zijn belichting. Je kunt dat vaak beter zelf produceren
dan inkopen. Hij bleef echter vasthouden aan zijn
ideeën over warmte- en koude-opslag in de grond, in
combinatie met een warmte/koude-pomp. We zijn
gaan rekenen en kwamen tot de conclusie dat het
inderdaad een goed haalbaar verhaal was.”
Van der Hoorn had zijn ideeën bij een viertal installateurs
gedropt, maar bij Van Zaal beschikten ze over
de langste adem en gingen ze bij het uitwerken en
concretiseren van de plannen tot het gaatje... in de
grond waaruit het grondwater wordt opgepompt en
weer teruggevoerd.
Koelen en verwarmen
Gerard Peek: “In geld kwamen de totale energiekosten
op hetzelfde neer: een WKK in combinatie
met een koelmachine enerzijds en de Kas Zonder
Gas met warmtepomp anderzijds. In beide gevallen
kwamen de kosten uit op twintig euro per vierkante
meter. Maar als je alleen de kosten van verwarmen en
koelen neemt, kwamen de kosten bij de Kas Zonder
Gas uit op 4,70 tegenover 11 euro bij de ketel met

Martien Klein en Gerard Peek bij het ingenieuze
warmtewisselingsysteem in de kas.
koeling. In de praktijk zijn de kosten per meter dit
jaar voor Van der Hoorn niet meer dan tien euro per
vierkante meter omdat de prijs van elektriciteit, al
dan niet tijdelijk, een stuk lager uitvalt.”
De techneuten van Van Zaal hebben het totale
systeem van de Kas Zonder Gas berekend, ontworpen
en geïnstalleerd: bij de warme en koude bronnen,
in het ketelhuis en in de kas. Elders in dit magazine
wordt tot in detail beschreven wat het systeem is en
hoe het werkt.
In grote lijn nog even: op een diepte van tachtig
meter wordt grondwater van elf graden opgepompt,
waarmee de kas wordt gekoeld. Het zoute grondwater
gaat niet zelf de kas in. Daarvoor is in het ketelhuis
een grote warmtewisselaar geïnstalleerd.
Het water waarmee de kas in de zomer wordt gekoeld,
gaat terug de grond in, maar dan met een temperatuur
van rond de twintig graden. Dat wordt in de
winter weer naar boven gehaald voor het verwarmen
van de kas. Het grondwater zelf is daarvoor niet
voldoende. Daarom wordt ter aanvulling gebruik gemaakt
van een warmte/koude-pomp. Dit is een pomp
die tegelijkertijd warmte en koude produceert. Met de
warmte wordt het water tot maximaal vijftig graden
Celsius verwarmd en met de koude wordt het water
afgekoeld tot een minimumtemperatuur van zes graden,
wat in de winter wordt opgeslagen in de bodem
voor de koeling (= warmte oogsten) in de zomer.
In de kas
Gerard Peek legt vooral de nadruk op de warmtewisseling
in de kas. “We hebben daar een uniek systeem
Eerste elektrische ketel
Van der Hoorn is via Van Zaal de eerste kweker met warmte/koudepomp
maar dus zonder WKK en ketel, behalve dan de reserve-olieketel.
Cactuskweker Hans de Vries is de eerste met een elektrische ketel.
Ook via Van Zaal! Deze ketel wordt verwarmd door elektra die wordt
afgenomen via de onbalansmarkt. De ketel komt alleen in actie als de
stroom goedkoop is. Er zijn zelfs momenten dat er geld wordt toegegeven
als je stroom afneemt.
voor bedacht waar we echt trots op zijn. Midden in
de kap van 12.80 meter hebben we ter hoogte van de
teelttafels een convector gemaakt met een looprooster
dat op een aluminium profiel rust met daaronder
een luchtkanaal. Net onder het rooster bevinden
zich acht dunne buisjes met dwars daarop een groot
aantal lamellen. Onderaan dat luchtkanaal zit om de
meter een ventilator. Die zuigt de lucht van bovanaf
door het rooster het luchtkanaal in, langs de buisjes
met de lamellen. De lucht wordt aan weerszijden
van het luchtkanaal opzij geblazen. De lucht stijgt
natuurlijk op en wordt daarna door het luchtkanaal
weer teruggezogen. Zo ontstaat een rustige, gelijkmatige
en permanente luchtstroom door de tafels met
de planten heen. De planten vinden deze circulerende
luchtstroom prettig. Het water in de buizen geeft
kou of warmte af aan de lucht en andersom gebeurt
hetzelfde. En zo blijft de temperatuur precies op peil.
Het bijzondere van ons systeem is de geruisloosheid,
de gelijkmatigheid van de luchtverdeling en de zeer
geringe weerstand in het systeem, waardoor het
stroomverbruik heel gering is. Bovendien bevindt het
hele systeem zich onder de teelttafels, zodat er geen
schaduwwerking en lichtverlies plaatsvindt.”
Bedrijvenweg 10
1424 PX De Kwakel
Telefoon: 0297 - 344 344
Fax: 0297 – 326 280
E-mail: info@vanzaal.com
Internet: www.vanzaal.com
Magazine vd Hoorn Orchideeën
47

48
Magazine vd Hoorn Orchideeën

Ondergrondse bassins en strakke teeltvloer voor Van der Hoorn Orchideeën
ErfGoed maakt ook van
wateropslag grondig werk
ErfGoed heeft het druk in binnen- en buiten-
land. “We hebben op dit moment negen
ploegen aan het werk, die onder leiding
staan van zeer ervaren uitvoerders”, zegt
directeur Hugo Paans in alle rust.
Geen stress bij ErfGoed, want alle projecten worden
bij dit bedrijf tot in de puntjes gepland, voorbereid en
uitgevoerd door vakmensen met de vereiste vaardigheid,
met kennis van zaken en de nodige ervaring. “Wij
leiden onze eigen mensen zorgvuldig op”, zo kiest Hugo
Paans eens een andere insteek.
Met name in tijden van schaarste is het belangrijk om te
kunnen beschikken over gedreven en bedreven medewerkers.
Gemotiveerde mensen die allround zijn opgeleid
en dus breed inzetbaar. Zeker als je zoals ErfGoed
heel veelzijdig bezig bent en met vaste teams werkt,
moeten de medewerkers veel kunnen.
“Wij hebben binnen ons bedrijf een intern opleidingstraject
waarbij iedere aanstaande vakman een eigen
coach heeft. Er zit in de opleiding een logische opbouw
met regelmatig momenten van terugkoppeling en
evaluatie. Wat gaat er al goed en wat kan er nog beter?
Gemiddeld is een medewerker in opleiding na anderhalf
jaar redelijk volleerd en kan hij volwaardig meedraaien
binnen een team”, aldus Paans die meldt dat ErfGoed
intussen met zo’n veertig à vijftig grondig geschoolde
medewerkers in binnen- en buitenland actief is met
het aanleggen van teeltvloeren en het realiseren van
wateropslagsystemen. Dat zijn de hoofdproducten van
deze onderneming, met daarbij de toevoeging dat ‘de
concrete uitwerking’ van algemene termen als bassin
en vloer in de praktijk heel gevarieerd is. “Het hangt
helemaal af van de wensen van de kweker, de teelt, de
omstandigheden ter plaatse, de gesteldheid van de
bodem enzovoort, hoe en wat we precies ten uitvoer
gaan brengen, wat voor vloer er wordt gemaakt, hoe
de wateropvang en -afvoer wordt geregeld, enzovoort.
Daarom is het goed dat we voor ondergrondse wateropslag
in de kas meerdere opties hebben, afhankelijk van
de behoefte en de omstandigheden.”
Hot
Ondergrondse wateropslag onder de kas is ‘hot’. Ook
letterlijk, want ErfGoed realiseert ook voorzieningen
voor de opslag/buffering van ‘verwarmingswater’. Dan
zijn de vaak niet al te fraaie en veel ruimte vergende
horizontale en verticale buffertanks niet meer nodig.
Wateropslag ondergronds gaat dus verder dan het
bergen van regenwater voor de teelt. “Grond wordt
steeds schaarser en als dubbel gebruik kan, moet je daar
gebruik van maken. Bovendien komt het de uitstraling
van je bedrijf ten goede. Ook buitenbassins verdienen
vaak niet de schoonheidsprijs. Bovendien is de opslagcapaciteit
onder de kas niet aan beperkingen onderhevig.”
Van der Hoorn
Bij Van der Hoorn heeft ErfGoed - net als bij veel kwekers
van Phalaenopsis - een prachtige strakke waterdichte
teeltvloer aangelegd, met een uitgekiende opvang
en afvoer van drainwater. Verder zijn in de kas pal onder
het maaiveld cq de teeltvloer bassins gemaakt voor het
‘teeltwater’. Het betreft hier een standaard bassin dat
aan de bovenzijde waterdicht is afgewerkt, zodat boven
de bassins probleemloos wordt gekweekt, met daarbij
alle Kas Zonder Gas-voorzieningen.
Hugo Paans: “Vanwege de zachte veengrond onder de
kas van Maurice is ervoor gekozen alle teeltvoorzieningen,
zoals de roltafels, aan de kasconstructie te hangen
in plaats van die op de bodem te laten rusten. Daarom
zijn traliebreed onder de tafels dwarsbalken gemaakt en
bevestigd aan de kolommen. Dat was voor ons werk een
complicerende factor maar door een zorgvuldige planning
en een goede afstemming met kassenbouwer Van
Diemen is het probleemloos gegaan.”
Bredeweg 59
2751 GH Moerkapelle
Telefoon: 079 – 593 3800
Fax: 079 – 593 1958
E-mail: info@erfgoed.nl
Internet: www.erfgoed.nl
Projectleider Alex de Jong
van ErfGoed en Maurice
van der Hoorn.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
49

50
Het is april 2004 als Harry van der
Hoorn op aanraden van zijn zwager
contact opneemt met SynCount.
Harry zoekt een adviseur die hem
begeleidt bij de opvolging binnen
zijn onderneming. De orchideeën-
kwekerij is eigendom van Harry, Nel
en zoon Maurice. Allen participeren
door middel van een eigen BV in de
kwekerij. Tijdens de kennismaking
blijkt al snel dat de opvolging niet
het enige vraagpunt is.
Het gaat goed in de orchideeënteelt en zoon Maurice
heeft plannen voor de nieuwbouw van een kas. Dit betekent
een aanzienlijke investering. Harry en Nel staan
achter die plannen, maar vinden het anderzijds een
geschikt tijdstip om een stapje terug te doen en Maurice
de ruimte te geven.
SynCount stippelt in overleg met de aandeelhouders
een opvolgingstraject uit. De BV van Maurice neemt de
aandelen in de kwekerij BV over. Natuurlijk onder reële
voorwaarden, want de andere kinderen van Harry en
Nel mogen geen nadeel ondervinden van de opvolging
door Maurice. Zo ontstaat de basis voor de nieuwe
investering die geheel voor rekening van Maurice zal komen.
De grond voor de nieuwe kwekerij is nog in bezit
van Harry in privé. Op een fiscaal uitgekiend moment
draagt Harry de grond vrij van overdrachtsbelasting
over aan de BV van Maurice. SynCount zorgt voor de
goedkeuring daarvan bij de Belastingdienst.
Financiering
In een vervolggesprek ontvouwt Maurice zijn plannen.
Het moet een bijzondere kas worden, met een innovatief
energiesysteem. Met de investering is een groot
bedrag gemoeid. Het is dan ook van belang de financieringskosten
zo laag mogelijk te houden. Maurice besluit
Magazine vd Hoorn Orchideeën
Adri Bremmer en
Anke Boerefijn van
SynCount hebben niet
alleen de ‘bedrijfsopvolging’
adviserend
begeleid maar ook
gezorgd voor een optimale
fiscale en subsidietechnische
aanpak
van de nieuwbouw.
De fiscale en financiële aspecten
verschillende banken uit te nodigen voor een offerte.
SynCount maakt een financieringsaanvraag op basis
van de prognoses en stuurt die op naar drie banken. De
banken zijn enthousiast en komen met scherpe offertes.
Maurice besluit met de huisbankier, de Rabobank, in zee
te gaan.
Fiscale aspecten en planning
SynCount verzorgt een inventarisatie van de fiscale
faciliteiten voor de plannen van Maurice. Zij adviseren
Maurice zodat optimaal gebruik wordt gemaakt van de
energie-investeringsaftrek (EIA), de milieu-investeringsaftrek
(MIA) en willekeurige afschrijving voor milieu-investeringen
(VAMIL). De kas kwalificeert voor een MIA/
VAMIL voor het maximum van 100 per m2. Daarnaast
geeft de investering in kasdek en kasgevels recht op EIA
en kwalificeren de lichtschermen voor MIA/VAMIL.
SynCount onderzoekt samen met een externe subsidieadviseur
alle specifieke subsidiemogelijkheden. Maurice
kan daardoor enkele subsidiepotjes aanspreken en
hierdoor komt de investering in het energiesysteem ook
nog eens in aanmerking voor een toepassing van extra
(generieke) EIA. De vraag rijst nu hoe deze faciliteiten
zo gunstig mogelijk om te zetten in belastingbesparing.
Daarvoor is planning vereist. Eind 2005 beslist Maurice

van de kas zonder gas
welke bedrijven de kas met toebehoren gaan bouwen.
Het is van belang om dan voor het eind van het jaar de
verplichtingen aan te gaan, officieel met opdrachtbevestiging.
Maar dat niet alleen, om de EIA en MIA/VAMIL
te kunnen verzilveren is het ook nodig dat er al in 2005
een betaling plaatsvindt.
Is dat niet eng, zo’n vooruitbetaling aan een aannemer?
Misschien wel, maar met een bankgarantie van de aannemer
is het risico weg. Bij vooruitbetaling kunnen de
fiscale faciliteiten alvast worden toegepast ook al is er
nog geen spade de grond in gegaan.
Bijkomend voordeel is dat door de directe toepassing
van al die faciliteiten het fiscaal resultaat van de BV
negatief wordt. Dit zorgt weer voor een verliesverrekening
naar voorgaande jaren. SynCount begeleidt deze
planning en zorgt ervoor dat de aangifte vennootschapsbelasting
over 2005 spoedig wordt ingediend. Na indiening
verzoekt SynCount om een voorlopige verliesverrekening
en met medewerking van de Belastingdienst
ontvangt de BV al snel een groot bedrag aan vennootschapsbelasting
terug. Al met al is er op deze wijze een
aanzienlijk gedeelte van de investering ten laste van de
fiscus gekomen. Dit helpt natuurlijk de financieringslast
te drukken.
De aanvragen EIA en MIA/VAMIL voor de investeringen
krijgen veel belangstelling van SenterNovem en ook
de belastingdienst wil het fijne ervan weten. SynCount
beantwoordt zowel de vragen van SenterNovem als de
vragen van de belastingdienst naar tevredenheid. Nagenoeg
zonder correcties accepteren beide instanties de
verzoeken en de aangiften.
Maurice: “Ik heb meer kaas gegeten van orchideeën kweken,
dan van belastingen. Het is onvoorstelbaar hoeveel
daar nog in kan zitten. Ik ben erg blij dat ik SynCount
heb ingeschakeld voor de begeleiding. Het heeft mij veel
geld bespaard en ik heb de indruk dat zij alle mogelijkheden
hebben benut. Het is ook prettig dat het contact
met Administratiekantoor Nieuwenburg goed verloopt.
De heer Nieuwenburg blijft gewoon mijn administratie
doen en voor het fiscale heeft hij overleg met SynCount.
Mijn belangen zijn in goede handen.”
Spoorlaan 2b
Postbus 98
2410 AB Bodegraven
Tel. 0172 - 61 93 17
Fax. 0172 - 61 78 47
Buitenkerk 13
Postbus 302
2410 AH Bodegraven
Tel. 0172 - 61 92 24
Fax. 0172 - 61 50 06
info@syncount.nl www.syncount.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
51

Samen werken aan innovatie
Innovatie en duurzaamheid vormen
speerpunten in ons beleid.
Een vooruitstrevende kweker die een
methode ontwikkelt waarmee hij geen
gas nodig heeft voor zijn bedrijfsvoering,
dat moet een netbeheerder, die verant-
woordelijk is voor het transport van gas,
toch jammer vinden.
Maar niets is minder waar voor Continuon Netbeheer,
verantwoordelijk voor de gas- en elektriciteitsnetten
in de regio van Maurice van der
Hoorn. Continuon is juist erg onder de indruk
van zijn innovatiekracht en de ontwikkeling
van de Kas zonder Gas, vertelt accountmanager
Gerard van Veldhoven.
Continuon is een netbeheerder die energie
brengt bij particulieren, bedrijven en instellingen
in Gelderland, Flevoland, Noord-Holland en
een deel van Zuid-Holland. Bij ruim 2,7 miljoen
huishoudens, bedrijven en instellingen wordt
elektriciteit bezorgd, gas bij zo’n 2,1 miljoen
adressen. Van Veldhoven: “Continuon Netbeheer
wil zich ontwikkelen tot de duurzaamste
netbeheerder van Nederland en daarmee bijdragen
aan de totstandkoming van een duurzame
energievoorziening in de toekomst. Innovatie en
duurzaamheid vormen dan ook speerpunten in
ons beleid. Wij zijn er van overtuigd dat samenwerking
daarbij tot de beste resultaten leidt. Samenwerking
met de overheid, met energieleveranciers
en niet in de laatste plaats met klanten.
Kwekers vormen in dat opzicht de voorhoede,
bijvoorbeeld door het toenemende gebruik van
WKK-installaties (warmte-kracht-koppeling).”
Dynamiek in energie
“Innovaties zoals de Kas zonder Gas en WKK-installaties
vragen veel dynamiek van de netbeheerder”,
vervolgt Van Veldhoven. “Het verbruik
van gas en elektriciteit wordt immers minder
en teruglevering van energie wordt mogelijk,
waardoor tweerichtingsverkeer ontstaat. In de
toekomst kan er zelfs op lokaal niveau worden
samengewerkt om pieken en dalen in energiebehoefte
onderling op te vangen. Het is aan de
netbeheerder om mee te gaan in dergelijke ontwikkelingen
en ze zelfs voor te zijn. Kwekers als
Maurice van den Hoorn laten zien dat de markt
al klaar is voor dergelijke innovaties. Wij moeten
daar op inspelen en voortdurend in dialoog zijn
met betrokken partijen.”
Tijdens de Open Dag voor de Kas zonder Gas
van Maurice van den Hoorn, op zaterdag 1 september,
is Continuon aanwezig om met kwekers
en andere belangstellenden van gedachten te
wisselen over alle mogelijke verbeteringen in de
energievoorziening; bijvoorbeeld over warmtekracht-koppeling
en teruglevering, maar ook
over biogas, veiligheid en recente innovaties van
Continuon.
Dagcontract Gas en andere diensten
Continuon beperkt zich in de dagelijkse praktijk
niet tot aandacht voor innovatie en duurzaamheid.
Ook de bestaande dienstverlening aan
klanten wordt voortdurend onder de loep
genomen en verbeterd. Zo is speciaal voor
kwekers het Dagcontract Gas ontwikkeld. Dit
biedt belangrijke voordelen aan tuinders die een
beperkt aantal dagen per jaar een piekbelasting
hebben, bijvoorbeeld voor het stomen van de
grond in kassen. Daarover, en over de overige
diensten van Continuon, is ook meer informatie
te verkrijgen tijdens de Open Dag voor de Kas
zonder Gas.
Postbus 5086
6802 EB Arnhem
Telefoon.: 0900-3262633
Internet: www.continuon.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
55

56
Fugro is in Nederland en ook ver daarbui-
ten dé specialist bij vraagstukken over
grond en grondwater. Sinds jaar en dag
verricht Fugro met de welbekende son-
deerwagens funderingsonderzoek, dat
vooraf gaat aan de bouw van nieuwe tuin-
bouwbedrijven.
Magazine vd Hoorn Orchideeën
Steeds meer aanvragen voor ondergrondse energie-opslag
Fugro is de specialist voor
De laatste jaren gaat Fugro in de tuinbouw nog
veel dieper de bodem in. Ondergrondse energieopslag
is vanwege de stijgende aardgasprijzen
meer en meer een hot item. “We krijgen zo veel
aanvragen, dat we het er gewoon druk mee hebben”,
zegt Noor Hogeweg ontspannen lachend.
Zij is als Adviseur Geohydrologie van Fugro
Ingenieursbureau B.V. ook nauw betrokken
geweest bij de voorbereiding van het Kas Zonder
Gas-project van Maurice van der Hoorn.
Fugro Ingenieursbureau B.V. was ooit het begin
en de basis van Fugro (FUnderingstechniek en
GROndmechanica), dat nu een internationale
beursgenoteerde onderneming is met in 2006
een omzet van meer dan één miljard euro. “We
doen als ingenieursbureau heel veel maar op het
grote geheel van de Fugro Groep zijn we nog
maar twee procent van het geheel”, zegt Noor
Hogeweg over het grote verband waarin Fugro
Ingenieursbureau vanuit Leidschendam actief is.
Fugro werkt voor heel veel verschillende takken
Zout water
Uit het onderzoek van Fugro kwam naar
voren dat het ‘bronnenwater’ van Van der
Hoorn op tachtig meter diepte gemiddeld
11,5 graden Celsius is en dat dit behoorlijk
zout is. Dat is geen probleem. Dat is echter
geen probleem aangezien het water niet
verder komt dan de warmtewisselaar in het
ketelhuis en niet het CV-systeem in gaat.Het
tot ongeveer twintig graden Celsius opgewarmde
water blijft in de ondergrond goed
op temperatuur. Er vindt wel wat verlies
plaats maar dat is niet meer dan enkele graden.
Het water vormt rond de bron een bel.
Vanuit het hart van de bel wordt gepompt
en juist daar blijft de temperatuur het meest
op peil.
Noor Hogeweg krijgt veel verzoeken en aanvragen van
kwekers over gebruik en opslag van ‘ondergrondse
energie’.
van bedrijvigheid en ook voor overheden. Fugro
geldt namelijk als dé kenner van de Nederlandse
bodem en die kennis gaat in veel opzichten heel
diep. Bij alle mogelijke bouwprojecten wordt
gebruik gemaakt van de kennis, ervaring en
vaardigheden van Fugro.
Van der Hoorn
Laten we het in dit artikel beperken tot de
tuinbouw, die dus steeds vaker een beroep doet
op Fugro. “Van allerlei kwekers hebben we
aanvragen op ons bureau. Ze zijn allemaal bezig
met ondergrondse opslag van water en/of energie.
Overheden zien die ontwikkeling ook en
scherpen hun regelgeving daarom aan. Aan ons
de taak om de mogelijkheden te onderzoeken,
het hele verhaal in kaart te brengen met een cijfermatige
onderbouwing en de vergunningaanvraag
bij de provincie voor te bereiden en op te
stellen, aan de hand van een informatief rapport
met alle benodigde informatie.”
Noor Hogeweg licht dit proces nader toe aan de
hand van het project Kas Zonder Gas van Van
der Hoorn. “De eerste vraag was wat de mogelijkheden
zijn van ondergrondse energie-opslag. Het
kan niet overal. Je hebt een laag nodig met grof
zand waar het water gemakkelijk doorheen gaat.
De bodem van Nederland is redelijk in kaart
gebracht, dus deze vraag was op basis van ar-

ondergrondse vraagstukken
chiefgegevens te beantwoorden. Bij Ter Aar zit op veertig
meter een watervoerende laag maar de provincie stond
opslag in die laag niet toe. Vanaf zeventig meter diepte
is er nog een dikke laag met grof zand, daar hebben we
de aanvraag op gericht. Wij hebben alle gegevens op een
rij gezet en daarvan een informatief rapport gemaakt,
waarin we onder andere moeten aantonen dat er in de
omgeving geen noemenswaardige verzakking van de
bodem gaat optreden en dat er ook geen sprake zal zijn
van bodemverontreiniging. Het water wordt uit de grond
gehaald en gaat daar zonder verdere behandeling weer in
terug. Het is een gesloten systeem. Het enige wat tijdelijk
verandert is de temperatuur van het water, maar op de
langere termijn is er evenwicht tussen koud en warm. Dat
was een eis en we hebben kunnen aantonen dat Van der
Hoorn daaraan gaat voldoen. De provincie wil vooral ook
weten wat de gevolgen kunnen zijn na twintig jaar. We
hebben in het rapport voor de vergunningaanvraag kun-
nen aantonen, dat er op lange termijn nergens nadelige
gevolgen zullen optreden. Je moet er rekening mee houden
dat het totale vergunningentraject minimaal zo’n zes
tot acht maanden in beslag neemt, ook als het probleemloos
verloopt, zoals bij Van der Hoorn.” Fugro bestrijkt
als specialistisch bedrijf het totale terrein van bodem en
water en is bij de meest uiteenlopende onderwerpen in
staat om een deskundig advies op maat te geven.
Fugro Ingenieursbureau B.V.
Afdeling Hydrologie
Postbus 63
2260 AB Leidschendam
Telefoon: 070 – 3111414
Fax: 070 – 3111402
E-mail: info@fugro-nederland.nl
Internet: www.fugro-nederland.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
57

Groeilicht Management Systeem
debuteert in Kas Zonder Gas
Met de roep om meer rendement van groei-
licht komt er ook meer behoefte aan harde
cijfers, onder meer over verbruik, lamp-
spanning, enzovoort. Aan beide ontwikke-
lingen komt Hortilux Schréder tegemoet.
Meer onderzoek moet beter duidelijk maken hoe de
effecten van groeilicht kunnen worden geoptimaliseerd.
En de introductie van het Groeilicht Management
Systeem moet de teler meer inzicht geven in
de status van zijn installatie. Het project Kas Zonder
Gas, toch al rijk bedeeld met innovaties, is één van
de eerste gebruikers van het management informatie
systeem.
De toenemende invloed van technologie in de
glastuinbouw staat ook aan de basis van het Groeilicht
Management Systeem van Hortilux Schréder.
Het systeem is gebaseerd op het DALI-protocol, dat
staat voor Digital Addressable Lighting Interface.
Een busgestuurde servicemodule ondersteunt onder
andere de teler bij het optimaliseren van service en
onderhoud. De mogelijkheden van het Groeilicht
Management Systeem zijn nagenoeg onbeperkt, niet
alleen voor telers maar ook voor installateurs en voor
Hortilux Schréder zelf. Wie wil kan er een veelheid
aan informatie uit halen: gegevens over het dimmen
van de lampen, over energiebesparing, over de
actuele lampspanning en ga zo maar door. Ook is
het mogelijk om het groeilicht perfect aan te passen
aan de buiten(licht-)omstandigheden. Het Groeilicht
Management Systeem geeft continu inzicht in de
levensduur (de brandspanning) van de lampen. Met
alle voordelen van dien: een teler kan het onderhoud
van zijn armaturen daardoor beter plannen.
Ontwikkeling in goed overleg
Het Groeilicht Management Systeem is nog volop
in ontwikkeling. Toepassing onder praktijkomstandigheden,
zoals bij de Kas Zonder Gas, moet meer
duidelijkheid brengen in de toekomstige perspectieven
van het systeem. Bij de ontwikkeling van het
systeem heeft Van der Hoorn Orchideeën overigens
een belangrijke rol gespeeld. Al tijdens de HortiFair
van 2004 raakte Maurice van der Hoorn in gesprek
met Hortilux Schréder over de mogelijkheden. Na
intensief overleg, waarbij ook installateur Kandelaar
uit De Kwakel nauw betrokken was, heeft het systeem
de functionaliteiten gekregen die het nu heeft.
Kevin van Gulik van Hortilux: “Van der Hoorn heeft met
ons systeem intelligent licht in handen.”
De plant centraal
Op het bedrijf van Maurice van der Hoorn wordt
alles in het werk gesteld om de teeltomstandigheden
toe te snijden op de behoeften van het gewas. Bij de
groeilichtinstallatie is dat niet anders. De installatie
kent een drietal lichtniveaus. Die zijn weer op alle
denkbare manieren te dimmen en te schakelen. Daardoor
heeft Van der Hoorn alle mogelijkheden om in
te spelen op veranderende buitenomstandigheden.
Lichtniveaus
De Kas Zonder Gas is uitgevoerd met 848 armaturen,
grotendeels van het type HSE 1000 Watt. Op het
bedrijf van Van der Hoorn Orchideeën kunnen drie
lichtniveaus worden gerealiseerd:
- 204 armaturen van HS 2000 Wide-92 CD met 400
Watt Green Power Lamp: lichtniveau 70 µmol/m 2 /s
(5300 Lux);
- 40 armaturen HSE Master Green Power – TD 1000
Watt EL 400 Volt lamp met Alpha reflector:
lichtniveau 75 µmol/m2/s (5700-6000 Lux);
- 536 armaturen HSE Master Green Power TD 1000
Watt EL 400 Volt lamp met Alpha reflector:
150 µmol/m2/s (11.500 Lux)
Hortilux Schréder b.v.
Vlotlaan 412
2681 TV Monster
Telefoon: 0174 28 66 28
Fax: 0174 28 66 48
E-mail: info@hortilux.com
Internet: www.hortilux.com
www.goedgeteeld.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
G O E D G E T E E L D
63

De eerste kas zonder gas
Hans Vuuregge van Gea Grasso
met Maurice van der Hoorn bij
de Grasso NH3 warmtepomp.
Grasso NH3 warmtepomp
De Nederlandse phalaenopsisteler Maurice van
der Hoorn heeft in Ter Aar een tuinbouwkas
met een oppervlak van ca. 15.000m 2 .
In de ene helft van het bedrijf is koeling
nodig (+20°C), terwijl in de andere helft een
warmtebehoefte bestaat (+28°C).
Na een uitgebreide studie is door Totaalinstallateur
Frans van Zaal en Maurice van der Hoorn, gekozen
voor een Grasso warmtepompsysteem voor dit project.
Eén van de belangrijkste aspecten in de besluitvorming
hierbij geweest is de hoge COP-waarde
die de Grasso oplossing hier biedt. COP staat voor
Coëfficiënt of Performance en is de verhouding tussen
warmtecapaciteit en opgenomen motorvermogen
van de koelcompressoren.
Het hart van het bedrijf wordt gevormd door de
Grasso warmtepomp met het koudemiddel Ammonia
(NH3). De warmtepomp draait alleen in de winter
om warmte te produceren voor de kas en koude voor
in de zomer. De opgewekte koude wordt opgeslagen
in ondergrondse aardlagen, de zogeheten aquifersystemen.
De waterbronnen hebben een gezamenlijke
capaciteit van 180 m3 per uur. In de zomer wordt
de kas gekoeld door het koude water uit de aquifers
en draait de warmtepomp niet. De capaciteit van
deze warmtepomp is ca. 1500 Kw bij +6°C/+50°C.
Deze tuinbouwkas kan zonder gas, maar niet zonder
elektriciteit. Door het toepassen van een grote waterbuffertank
van 400 m3 kan worden geprofiteerd van
het lage elektriciteitstarief tijdens daluren.
De Grasso warmtepomp bestaat uit de volgende
hoofdcomponenten:
• 1x toerengeregelde (dmv een frequentieregelaar)
Grasso 612 zuigercompressor voor een toerenregime
van 600 tot 1.100 rpm
en 1x Grasso 810 zuigercompressor die draait op
een vast toerental van 1.470 rpm. Beide compressoren
hebben een zeer gunstig energieverbruik onder
vollast en deellast condities
• Verdamper, uitgevoerd in een platen warmtewisselaarconstructie
en die geschikt is voor een zogenaamd
“bevloeid” NH3 verdampingssysteem
• Watergekoelde condensor, eveneens uitgevoerd in
een platen warmtewisselaarconstructie
• Elektronisch start en besturingspaneel, inclusief
de regeling van de 3-weg mengklep aan zowel de
warme als koude zijde
De specifieke eigenschappen van het koudemiddel
NH3 in combinatie met de Grasso warmtepomp passen
zeer goed in dit project. Door gebruik te maken
van elke mogelijkheid om energie te sparen in het
koelwater/warmtepomp systeem, is een zeer bevredigend
resultaat voor deze klant bereikt. Bovendien is
deze warmtepomp opgevoerd voor Energie Investering
Aftrek (EIA-2006)
Grasso Componenten Benelux b.v.
Parallelweg 27
Postbus 343
5201 AH ’s-Hertogenbosch
Telefoon: 073 - 6203 911
Fax: 073 - 6214 320
E-mail: info@grasso-benelux.nl
Internet: www.grasso-benelux.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
65

B-E De Lier is al tientallen jaren het adres in de tuinbouw voor alles wat
met watermanagement te maken heeft. Ondergrondse wateroplag in de
bodem, omgekeerde osmose, beregeningsinstallaties, substraattechniek,
UV-ontsmettingsinstallaties, gietleidingsystemen in de kas, maar ook
nevelsystemen en bijvoorbeeld actiefkoolfiltratie om teeltwater te
ontdoen van olieresten.
Je kunt het zo gek niet bedenken of B-E De Lier
maakt het en doet het. We praten met vertegenwoordiger
Danny van den Bosch, die ook bij
Maurice van der Hoorn namens B-E De Lier de
zaken regelde.
Het bijzondere van B-E De Lier is, dat de vertegenwoordigers
een commerciële en technische
ondergrond met elkaar combineren. Danny van
den Bosch is 24 jaar geleden bij B-E begonnen
als pompunitbouwer. Daarna ging hij in binnen-
en buitenland als monteur/installateur aan
de slag. Vervolgens werd hij calculator en sinds
een jaar of tien zit hij in de verkoop. “Het grote
Danny van den Bosch bij het door B-E De Lier geleverde en
geïnstalleerde pompunit voor de beregeningsinstallatie.
Binnen en buiten de kas, boven en onder de grond
B-E De Lier: voor alles wat met water-
en elektro-techniek te maken heeft
voordeel is dat je bij vragen vanuit de markt de
technische achtergrond goed overziet. Voor de
kweker is het prettig dat hij één aanspreekpunt
heeft van iemand die weet waar het over gaat.”
Vier vestigingen
B-E De Lier is een veelzijdig bedrijf met een schat
aan kennis en ervaring. Vanuit vier vestigingen
is B-E in binnen- en buitenland werkzaam.
Danny van den Bosch werkt vanuit de hoofdvestiging
in Bleiswijk, maar in Aalsmeer zit ook een
steunpunt. Danny van den Bosch merkt bescheiden
op dat B-E bij Van der Hoorn Orchideeën
Magazine vd Hoorn Orchideeën
67

De pompunit van B-E stuurt de gietboom van Frans van Zaal aan waarmee de planten van water en voeding worden voorzien.
niet alle automatisering heeft gedaan.
“Wij hebben de beregeningsinstallatie geleverd met
de pompunit van waaruit ook de bewegende gietbomen
worden bediend die de planten van water en
voeding voorzien. Verder hebben we op de tweede
teeltlaag en in de moerplantenkas een vaste beregeningsinstallatie
gemaakt. Ook de UV-ontsmettingsinstallatie
voor het drainwater komt bij ons vandaan.
Die heeft een capaciteit van twee kubieke meter per
uur. Daarnaast hebben we in de kas en de loods een
schoonwatergietleiding met handgietkranen geleverd
en geinstalleerd.”
Aanleg en onderhoud
De kweker bepaalt uiteraard zelf voor welke onderdelen
van de water- en elektrotechniek hij met
B-E De Lier in zee gaat. “We doen van alles en we
leveren daarbij maatwerk. In Aalsmeer en omgeving
speelt bijvoorbeeld vervuiling van het bassinwater
als gevolg van het vele vliegtuigverkeer. Wij hebben
een actiefkoolfiltratiesysteem ontwikkeld waarmee
het water effectief van olieresten wordt ontdaan.
Een andere ontwikkeling is hogedrukverneveling
in klimaatcellen waar jong plantmateriaal wordt
opgekweekt. Bij megabedrijven in de Wieringermeer
zijn we bezig met ondergrondse wateropslag. Een
probleem is dat het zandpakket daar op veel plaatsen
nogal dun is, maar op basis van onze ruime ervaring
vinden we altijd wel een geschikte oplossing, ook
voor het via langzaamfiltratie reinigen van het water
in de bodem”, aldus Van den Bosch.
Onderhoud en service
Service staat hoog in het vandaal bij B-E. Storingen
zijn er om zo snel mogelijk te verhelpen. Onderhoud
verdient aparte vermelding. “Vaak wordt een
installatie gebouwd en geplaatst en daar blijft het
dan bij. Wij willen dat anders doen en hebben een
systeem van periodiek onderhoud op poten gezet.
Daarbij worden bij al onze klanten één keer jaar de
installaties en de apparatuur nagekeken en eventueel
gerepareerd, vervangen of herijkt. Ook eenvoudige
maar belangrijke apparaten zoals een pH-voeler of
een EC-meter. We staan daar met z’n allen te weinig
bij stil maar het is heel belangrijk dat dit soort standaard
apparaten heel precies werken. Goed periodiek
onderhoud voorkomt onnodige uitval met alle ellende
vandien.”
Prettige vent
Tot slot zegt Danny van den Bosch dat hij aan het
project bij Maurice van der Hoorn louter goede herinneringen
bewaart. “Een prettige vent, die zich heel
goed had ingeleefd in zijn nieuwbouwproject en heel
precies wist wat hij wilde en die wensen ook goed
kon verwoorden. Wij hebben daar vervolgens binnen
onze opdracht passend maatwerk van gemaakt.”
Merenweg 16
2665 ZG Bleiswijk
Telefoon: 010 - 521 23 55
Fax: 010 – 521 2785
E-mail: info@b-edelier.nl
Internet: www.b-edelier.nl
Magazine vd Hoorn Orchideeën
69