Gaandeweg 2012_1 - AZ Sint-Lucas
Gaandeweg 2012_1 - AZ Sint-Lucas
Gaandeweg 2012_1 - AZ Sint-Lucas
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Palliatieve Zorg <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Lucas</strong> Gent<br />
GaandeweG
2<br />
Inhoud<br />
Editoriaal 2<br />
Onze nieuwe thuis 3<br />
Te laat 8<br />
Onze ogen worden moe 10<br />
Els Van Poucke 10<br />
Weetjes 14<br />
Sponsors 16<br />
colofon<br />
editoriaal<br />
Vandaag mijn ‘eerste tuindag’ van het jaar<br />
achter de rug…<br />
Het opruimen van de oude bladeren die nog<br />
waren blijven liggen, het voelen van het gras<br />
dat al wat groener toont dan enkele weken<br />
geleden, hier en daar een groepje krokussen<br />
dat kleur geeft aan deze eerste ‘lentedag’,<br />
knoppen aan bomen en struiken die langzaam<br />
weer te voorschijn komen…<br />
Het is het nieuwe leven na een winterse en<br />
donkere tijd…<br />
Op dit moment van het jaar is het echter niet<br />
alleen de natuur die zich vernieuwt…<br />
Zoals je ziet is ook ‘<strong>Gaandeweg</strong>’ in een nieuw<br />
kleedje gestoken. Meer kleur, meer teksten die<br />
aansluiten bij ieder van u die dit tijdschrift in<br />
de brievenbus krijgt: het verhaal van het leven<br />
op de afdeling, de bespreking van een boek of<br />
Werkten mee aan dit nummer:<br />
Jacky Botterman, Toon Claeys, Nancy Criel, Catherine Harotte,<br />
Kathy Sandyck, Els Van Poucke, Luk Vermeulen<br />
film waarvan we de schoonheid willen delen,<br />
een gedicht, wat teksten om bij stil te staan,<br />
initiatieven van de vzw… Op die manier willen<br />
wij blijven zorg dragen voor de verbinding tussen<br />
u en onze afdeling.<br />
Maar groter nog is de verhuis naar onze nieuwe<br />
palliatieve zorgeenheid. Na 20 jaar hebben<br />
we een andere plek gekregen waar ook alles<br />
in een nieuw kleedje is gestoken.<br />
We weten nu al: het zal wennen zijn om ‘onze<br />
palliatieve eenheid’ waar nu al bijna 20 jaar<br />
warme zorg wordt gegeven, waar zoveel verpleegkundigen<br />
en vrijwilligers al die jaren,<br />
dag in dag uit, het beste van zichzelf hebben<br />
gegeven en waar wij ons als zorgverlener thuis<br />
voelen, achter te laten.<br />
Tegelijk kijken we met veel enthousiasme vooruit<br />
en reiken we naar dit nieuwe. Omdat niet alles<br />
achterblijft: de ‘mantel van zorg, van warmte,<br />
van liefdevolle nabijheid’ nemen we mee…<br />
Het is immers dit ‘palliare’, deze ‘tender loving<br />
care’ die we in de toekomst met ons allen hoog<br />
in het vaandel willen en moeten blijven dragen!<br />
Nancy Criel
Onze nieuwe thuis<br />
Op vrijdag 2 maart was het zover. Na een hels jaar<br />
van voorbereidingen werd de nieuwe afdeling palliatieve<br />
zorg officieel geopend. Wie de avond vooraf<br />
nog het onzalige idee had om eventjes rond te kijken<br />
(ik dus), werd geconfronteerd met een aanblik<br />
die de hartslag bijzonder ongunstig beïnvloedde.<br />
Onmogelijk dat binnen 24 uur hier een Vlaams<br />
minister de afdeling zou openen: er werd nog volop<br />
geschilderd, meubelen werden geplaatst en verplaatst<br />
en televisietoestellen werden geïnstalleerd<br />
en herïnstalleerd. Allerhande verantwoordelijken<br />
liepen mekaar nog mopperend, hoofdschuddend<br />
en zich in de schaarse haren krabbend voor de<br />
voeten. Van de rustgevende atmosfeer waar we<br />
naar streven was voorlopig nog weinig te merken.<br />
Om 12 uur reeds kwamen de eerste genodigden de<br />
afdeling bezoeken. Een afdeling die u moet gezien,<br />
gesmaakt en beleefd hebben om daadwerkelijk<br />
de sfeer te kunnen gewaarworden, zoals we die<br />
hebben beoogd. Een open afdeling, modern van<br />
look, maar toch met behoud van het huiselijke,<br />
het gezellige, het thuiskomen dat de vorige afdeling<br />
typeerde. Dankzij de onmisbare steun van de<br />
dienst communicatie (dank je, Nicole Claeys en Kim<br />
Aerts) was ook de pers van de partij. Zowel VTM als<br />
AVS brachten dezelfde avond een zeer gesmaakte<br />
reportage en ook het Nieuwblad publiceerde een<br />
lovend artikel.<br />
Als grote vooruitgang vermeld ik het feit dat we<br />
vanaf heden beschikken over 12 volwaardige<br />
eenpersoonskamers. Waar we vroeger blij waren<br />
over 12 bedden te kunnen beschikken (overigens<br />
inmiddels het wettelijk voorziene maximum aantal<br />
per palliatieve eenheid), bleek de laatste jaren<br />
toch dat verschillende patiënten de stap naar de<br />
afdeling niet zetten omwille van het feit dat we<br />
slechts beschikten over 4 eenpersoonskamers,<br />
naast de 4 tweepersoonskamers. Architectonische<br />
en financiële beperkingen hadden ons in 1992 tot<br />
deze keuze gedwongen, doch momenteel liet het<br />
renovatieproject toe om deze 12 eenpersoonskamers<br />
te voorzien. De kamers zijn voorzien van alle<br />
moderne comfort, zoals flatscreentelevisie, radio,<br />
dvd-speler, microgolfoven, elektrisch bedienbaar<br />
bed, zonnewering, toilet en douche op elke kamer.<br />
Via een schuifwand kan het badkamergedeelte<br />
worden afgesloten van de rest van de kamer, ofwel<br />
opengesteld tijdens de verzorging van de patiënt.<br />
3
4<br />
Voorbij dus de tijd van de wasteiltjes. De meerderheid<br />
van de kamers heeft tevens zicht op het<br />
uitnodigende, ruime en nieuw aangelegde terras<br />
met zicht op het Gravensteen en de Gentse torens.<br />
Tevens werd de mogelijkheid voorzien dat in elke<br />
kamer een vriend of familielid blijft overnachten,<br />
dank zij een ingenieus in de wand ingewerkt bed.<br />
Bij een oproep weet de verpleegkundige via het<br />
dect-systeem onmiddellijk welke patiënt nood<br />
heeft aan hulp. Ook op de kamers kan dit worden<br />
geverifieerd. Onnodig te vermelden dat de ganse<br />
afdeling toegang heeft tot draadloos internet (WiFi).<br />
Centrale gedeelte blijft de living, van waaruit<br />
rechtstreeks toegang mogelijk is tot de veranda<br />
en het terras. Een hellend vlak maakt het mogelijk<br />
dat ook bedlegerige patiënten vanuit de living<br />
hiertoe toegang hebben. Door het concept van<br />
deze living (waarvoor bijzondere dank aan de<br />
ingeniositeit van de ingenieurs) wordt het uitnodigende<br />
karakter beklemtoond. Ook de vrijwilligers<br />
vinden hier hun vaste stek nabij het aangrenzende<br />
keukengedeelte, zodanig dat het contact met de<br />
patiënten en familieleden wordt aangemoedigd.<br />
Kind aan huis is onze nieuwe afdelingshond, de<br />
2-jarige golden retriever Dali, die onze trouwe<br />
Kioshi opvolgt. Kioshi, ondertussen 12 jaar oud,<br />
geniet inmiddels van een verdiend pensioen. Ook<br />
de papegaai, vissen en vogels hebben de verhuis<br />
goed doorstaan.<br />
Bijkomend paradepaardje van de nieuwe eenheid<br />
is de badkamer, zeg maar wellnessruimte. Een
hoog-laagbad met elektrische hoogtevariatie van<br />
zowel het bad als van de bad-brancard laat toe dat<br />
zelfs zwaar zieke patiënten kunnen blijven genieten<br />
van een onderdompeling in het met aromatische<br />
oliën verrijkte badwater. Uiteraard ontbreekt<br />
de massagefunctie niet, evenmin als de zachte<br />
handen van onze professionele medewerkers.<br />
Tevens werd een open ruimte voorzien voor onze<br />
afdelingspsychologe, Catherine en de verantwoordelijke<br />
van de vrijwilligerswerking, Lena.<br />
Om 16.30 u. verwelkomden wij in de gebouwen van<br />
vzw Domino de genodigden voor de officiële opening.<br />
Naast Minister Vandeurzen, Vlaams minister<br />
van Welzijn, ontvingen wij onder meer mevrouw<br />
Helga Stevens, senator en Vlaams parlementslid,<br />
de heer Veli Yüksel, Vlaams volksvertegenwoordiger<br />
en lijsttrekker CD&V voor de gemeenteraadsverkiezingen<br />
in Gent. Ook verschillende leden van<br />
de Raden van Bestuur van zowel het <strong>AZ</strong> St.-<strong>Lucas</strong>,<br />
van de vzw Palliatieve Zorg St.-Vincentius als van<br />
de vzw Domino waren present. Ook de heer Peter<br />
Degadt, gedelegeerd bestuurder van Zorgnet<br />
Vlaanderen, verschillende diensthoofden en verantwoordelijken<br />
voor de technische realisatie van<br />
de afdeling waren aanwezig.<br />
Mr. Guido De Wilde, voorzitter van de Raad van<br />
Bestuur van het <strong>AZ</strong> St.-<strong>Lucas</strong> verwelkomde de<br />
gasten en wees op het belang van de congregatie<br />
van de Zusters van Liefde van Jezus en Maria bij de<br />
oorspronkelijke realisatie van het project in 1992.<br />
Zonder de inspirerende kracht van E.Z. Marie-Ange<br />
De Paepe, toenmalig afgevaardigd bestuurster van<br />
het <strong>AZ</strong> St.-Vincentius, was de afdeling er niet gekomen<br />
en hadden duizenden patiënten niet genoten<br />
van de zorg waarmee zij sindsdien zijn omringd<br />
geworden. Ter ere van Zuster Marie-Ange werd<br />
overigens een gedenksteen onthuld, ontworpen<br />
door Els Van Poucke, psychologe en één van de<br />
5
6<br />
pioniers van het eerste uur. Een speciaal woord<br />
van dank werd gericht naar Dhr. Oswald Vandermeulen,<br />
eerste voorzitter van de vzw, die samen<br />
met zijn echtgenote, eveneens aanwezig was om<br />
de afdeling in te huldigen.<br />
Nadien volgde een uiteenzetting door mezelf,<br />
waarbij het belang van palliatieve zorg binnen<br />
de muren van een acuut ziekenhuis werd geaccentueerd.<br />
Zorg voor de ongeveer 800 patiënten<br />
die binnen de muren van het ziekenhuis jaarlijks<br />
hun laatste levensdagen doorbrengen is even belangrijk<br />
als de hoogtechnologische zorg, waar het<br />
ziekenhuis terecht prat op gaat. Palliatieve zorg<br />
gaat immers niet over doodgaan; palliatieve zorg<br />
gaat over leven! Ook werd gewezen op het belang<br />
van palliatieve zorg als alternatief voor de nog<br />
steeds bestaande therapeutische hardnekkigheid.<br />
Recente publicaties hebben aangetoond dat door<br />
het vroegtijdig inschakelen van palliatieve zorg,<br />
de patiënten niet alleen een betere kwaliteit van<br />
leven hebben, doch (en dit zal u verbazen) tevens<br />
langer leven, niet in het minst dankzij het sneller<br />
afzien van belastende en zinloze behandelingen.<br />
Er werd herinnerd aan het inspectiebezoek van de<br />
Vlaamse Overheid in 2007 aan de afdeling, waarbij<br />
gewezen werd op een tekortkoming (de verouderde<br />
indruk van de vorige afdeling) en de aanbeveling<br />
werd gegeven om een terras te voorzien, aansluitend<br />
aan de afdeling. Minister Vandeurzen leek<br />
bijzonder tevreden dat de aanbevelingen van de<br />
Vlaamse administratie volledig werden ingevuld.<br />
Tenslotte werd gewezen op het belang van de<br />
steun van zowel de Raad van Bestuur als van de<br />
directie bij het realiseren van dergelijk project.<br />
Het resultaat waar we allen bijzonder trots op zijn<br />
is alleen mogelijk dankzij de onvoorwaardelijke<br />
steun van deze bestuursorganen. Zelfs een architectonisch<br />
pareltje zoals de nieuwe afdeling is<br />
evenwel slechts een lege huls zonder de volledige<br />
en diepmenselijke inzet van al onze medewerkers,
zowel professionelen als vrijwilligers. Een speciaal<br />
woord van dank voor hen!<br />
Tot slot sprak Minister Vandeurzen zijn waardering<br />
uit voor het initiatief van 20 jaar geleden, waaraan<br />
het openbare ziekenhuis in Genk (zijn thuisbasis),<br />
zich blijkbaar toentertijd heeft aan gespiegeld.<br />
Ook de Vlaamse regering hecht bijzonder belang<br />
aan zorg binnen de samenleving en de aanwezigheid<br />
van de minister op deze opening is hier een<br />
illustratie van.<br />
Vooraleer de nieuwe afdeling te bezoeken, bezocht<br />
de minister nog het totaal vernieuwde kinderdagverblijf<br />
Bengelhof, waarmee het begin van het<br />
leven symbolisch werd verenigd met het einde<br />
van het leven.<br />
Op zaterdag 3 maart werden de deuren opnieuw<br />
opengezet voor de vele honderden andere genodigden,<br />
die de afdeling nog wilden bezoeken<br />
vooraleer de patiënten werden overgebracht.<br />
Onder hen opvallend veel geïnteresseerde huis-<br />
en ziekenhuisartsen, die er zich wilden van vergewissen<br />
of hun patiënten dezelfde zorg zouden<br />
blijven genieten in het nieuwe kader. Ook leidinggevenden<br />
van andere palliatieve zorgeenheden en<br />
verzorgingsinstellingen kwamen nieuwe ideeën<br />
opsnuiven en zich laven aan ons onstuitbaar<br />
enthousiasme.<br />
Het overbrengen van de patiënten van de oude<br />
naar de nieuwe afdeling verliep onverwacht vlot.<br />
De organisatie van de nodige ziekenwagens, het<br />
transport zelf, de introductie van de patiënten<br />
en hun familieleden op de nieuwe kamers en het<br />
vertrouwd geraken met de nieuwe infrastructuur<br />
liep naadloos. Dit alles niet in het minst dankzij<br />
de maandenlange voorbereiding door Nancy Criel,<br />
dienstverantwoordelijke van de afdeling, die pas<br />
nu eventjes kan uitblazen. Een gemeende dank<br />
voor jouw inzet, Nancy! Ook Henk Maes, diensthoofd<br />
zorg heeft van in den beginne mee stevig<br />
aan de kar getrokken, zodanig dat de gedroomde<br />
afdeling daadwerkelijk realiteit is geworden. Ook<br />
aan Henk een woord van bijzondere dank!<br />
Dr. Jacky Botterman<br />
7
8<br />
Te laat<br />
Spijt. Ontzettend veel spijt. Dat ik het laatste jaar<br />
wel honderd keer haar huis ben langsgereden,<br />
altijd even kijkend, en blij het licht nog te zien<br />
branden. En altijd het vaste voornemen makend<br />
van nu echt snel nog eens te gaan. Maar ik deed<br />
het niet. Te druk. Te moe. Altijd ergens onderweg.<br />
Altijd een afspraak die moest gehaald worden, een<br />
kind dat moest worden afgezet. Maar volgende keer<br />
zeker. Want het is echt te lang geleden nu.<br />
En ik weet dat ze het fijn zou vinden. De thermos<br />
koffie, tussen de krant en kruiswoordraadsels,<br />
altijd op haar tafel klaar. Voor als er iemand komt.<br />
Ze had ons ooit een brief geschreven. De klare kijk<br />
van een toen 83-jarige op het weekendmagazine<br />
van een krant. Op trends en evoluties, op seks- en<br />
opvoedingsrubrieken. Haar hoofdschuddende<br />
monkellach tussen de fraai getypte regels voel-<br />
baar. ‘Wat kunnen jullie het vandaag toch moeilijk<br />
maken’. Ze had zo duidelijk een punt.<br />
De bezoekjes werden een soort gewoonte. Ik bij<br />
haar aan tafel. Altijd dezelfde stoel. Koffie. Koekjes.<br />
Sigaretten. Zij praatte. Ze rookte. Haar leven uit<br />
de doeken. Haar leven dat schoon, maar ook niet<br />
altijd simpel was geweest. Het kind van haar tijd,<br />
zoals ik er nu een ben. Alleen was hààr tijd nog zo<br />
anders. De samenleving warmer, vond ze, maar<br />
haar kansen kleiner. Haar vrouw-zijn beperkender.<br />
Maar ergens deelden we dezelfde ziel. Dat zei ze<br />
ook. ‘Gij lijkt op mij’. En ik wist dat het waar was.<br />
Ze was niet goed in ouder worden. Nog goed<br />
omringd, dat wel, door kinderen, kleinkinderen,<br />
haar achterkleinkind, dat haar ogen een zeldzame<br />
fonkeling gaf, toen het op de wereld kwam. Maar<br />
toch. Wat moet je als je oud bent? Het leven altijd
toch zo afgestemd op al wat jong is, de<br />
wereld blind voor het feit dat iedereen<br />
uiteindelijk hetzelfde lot beschoren is.<br />
Onontkoombaar dus, de eenzaamheid.<br />
Bejaardenclubs, activiteiten voor de<br />
‘derde leeftijd’? Ze lachte ermee. Zij wou,<br />
allergisch aan betutteling, vooral een<br />
goed gesprek. ‘Ik heb nog hersens in mijn<br />
hoofd. Maar mensen vergeten dat als ge<br />
oud wordt.’<br />
Het mailtje van haar zoon komt als een<br />
mokerslag. Ons ma is overleden. En ik kan<br />
alleen ontzettend kwaad zijn op mijzelf.<br />
De kans gemist. Op nog een koffie, een<br />
gesprek, een wijze levensles. Had ik toch<br />
maar, heel even nog, de tijd genomen.<br />
Annelies Rutten<br />
bron: Het Nieuwsbladsblad Magazine 15 oktober 2011<br />
9
10<br />
Onze ogen worden moe<br />
Onze ogen worden moe<br />
in dansend licht<br />
van kaarsen kijken.<br />
Je handen strijken<br />
langs mijn slaap<br />
mijn lange dag tot rust.<br />
Zoveel heb ik je nog te zeggen<br />
en zwijgend mag mijn arm<br />
zich om je schouder leggen.<br />
Dat één gebaar legt spreken lam,<br />
het zwijgen is nu zeggen.<br />
Wij kijken kaarsen in hun vlam.<br />
Luk Vermeulen<br />
els Van Poucke<br />
psycholoog-steenkapper<br />
Els werkt sinds 1992 in het <strong>AZ</strong> St.-<strong>Lucas</strong> ziekenhuis.<br />
Aanvankelijk van bij de opstart van de palliatieve<br />
eenheid St.-Vincentius, samen met Jan Demeester.<br />
De opdracht omvatte, naast de psychologische ondersteuning<br />
van palliatieve patiënten en hun naastbestaanden,<br />
ook fondsenwerving. In 1999 stapte ze over<br />
naar het palliatief supportteam in samenwerking met<br />
Katrien Vandelanotte, de verpleegkundige. Dit moest<br />
de palliatieve zorg aan bed brengen van de patiënten<br />
die niet op de eenheid konden of wilden opgenomen<br />
worden. Een zeer intense en leerrijke ervaring, waar<br />
ze nog steeds uit put. Na een paar jaar loopbaanonderbreking<br />
voor haar vier kinderen (nu ondertussen<br />
een dochter van 16, een zoon en dochter van 14 en een<br />
jongste zoon 12), ging ze in 2008 aan de slag bij het<br />
oncologisch begeleidingsteam (OBT).
De redactie van <strong>Gaandeweg</strong> vist naar de betrokkenheid<br />
van Els bij de werking van de palliatieve zorg en<br />
het kappen van een gedenksteen ter ere van zuster<br />
Marie-Ange. Van woord-zacht naar steen-hard lees<br />
je verder hoe Els haar verhaal schreef.<br />
Lid van het OBT<br />
Wij lopen mee – indien mogelijk – vanaf het begin<br />
van de kankerbehandeling, soms al van in de<br />
onderzoeksfase. We proberen mee te waken over<br />
de kwaliteit van leven tijdens de onderzoeken, de<br />
behandeling, de controles, het eventuele herval,<br />
progressie van de ziekte. In plaats van ‘begeleiden’<br />
is ‘volgen’ hier beter op zijn plaats. Hiervoor zijn we<br />
ondertussen met een heel team van psychologen<br />
en begeleidingsverpleegkundigen, die in duo’s<br />
werken en toegewezen zijn aan verschillende<br />
patiëntengroepen.<br />
De verpleegkundige gaat zoveel mogelijk vanaf<br />
het begin mee en wordt automatisch betrokken.<br />
De psychologen komen meestal op vraag van een<br />
arts, de verpleegkundigen, van de patiënt zelf,<br />
of van de familie van de patiënt. Wij komen vaak<br />
wanneer er zich een psychisch probleem aandient<br />
of men ervoor vreest. Maar ook meer en meer om<br />
te voorkomen dat er problemen in de verwerking<br />
ontstaan; preventief dus.<br />
Hoewel het betrekken van een psycholoog nogal<br />
‘geladen’ is, lopen de verwijzingen bijzonder vlot.<br />
Dat komt vooral, denk ik, omdat de mentaliteit rond<br />
psychische problematiek over een tijdspanne van<br />
twintig jaar enorm veel veranderd is. Ten gunste.<br />
Mensen staan daar nu veel meer voor open, hebben<br />
duidelijke vragen en verwachtingen…waar<br />
je vroeger al heel veel uitleg moest geven bij het<br />
woord ‘psycholoog’ en het van zijn negatieve bijklank<br />
moest ontdoen.<br />
Het opbouwen van de dialoog<br />
Ik zie als één van mijn belangrijkste taken om mee<br />
te waken over de communicatie met de behandelaars<br />
en de verzorgend personeel over de ziekte,<br />
over de behandeling en de verwachtingen. Soms<br />
zitten we mee rond de tafel, samen met de arts,<br />
de patiënt, zijn familie.<br />
De drempel tussen patiënt en de arts is veel lager<br />
dan vroeger.<br />
Het blijven al bij al heel moeilijke en pijnlijke onderwerpen<br />
om te bespreken. Maar de taal om over<br />
‘kanker’ te spreken is veel meer ontwikkeld in vergelijking<br />
met pakweg tien jaar terug. Anderzijds zijn<br />
patiënten ook assertiever en beter geïnformeerd.<br />
Daar spelen de media een grote rol in.<br />
Maar als het natuurlijk over je eigen lijf, lief en leed<br />
11
12<br />
gaat, is het wel goed dat er een aantal oren méér<br />
mee luisteren naar het verhaal en dat er opvang kan<br />
geboden worden in het verwerken van de ziekte en<br />
de beperkingen.<br />
Wij proberen het verhaal van de patiënt vloeiend te<br />
houden. We praten over zijn/haar eigen beleving,<br />
de voorgeschiedenis van de patiënt, hun relaties.<br />
Door het dedecteren van vragen, onzekerheden,<br />
twijfels maar ook van mogelijkheden en draagkracht<br />
proberen wij over de psychische gezondheid<br />
en veerkracht te waken.<br />
Ondanks de extreme en soms langdurige belasting<br />
van de persoon en zijn omgeving kan men heel<br />
veel aan. Op voorwaarde dat men juist en gepast<br />
(in tempo, tijd en hoeveelheid van informatie)<br />
geïnformeerd wordt.<br />
Begintaak<br />
Op basis waarvan komt ge in een ziekenhuis? Een<br />
aantal klachten, niet wetende wat of hoe. Dan valt<br />
zo ’n diagnose en wordt je bijna automatisch aan<br />
een dokter gelinkt. Terwijl, ja, je kunt je wel afvragen<br />
in hoeverre dit een bewuste en gerichte keuze was.<br />
In die periode, maar ook later in de behandeling<br />
en bij eventueel herval wordt continu gewaakt<br />
over ook het vertrouwen van de patiënt in de arts.<br />
Dit gebeurt door ons, maar is ook een continu<br />
aandachtspunt van andere hulpverleners. Immers,<br />
het vertrouwen is de motor van de behandeling. We<br />
leggen allemaal, vroeg of laat, onze gezondheid in<br />
handen van anderen. Aan wie je dit toevertrouwt,<br />
daar ga je best heel zorgzaam mee om…<br />
Vasthouden<br />
Iedereen vecht, in meer of mindere mate. Je merkt<br />
toch dat iedereen heel sterk vasthoudt aan het<br />
leven, aan het eigen leven maar ook aan het leven<br />
dat met jou verbonden is. Vechten voor je gezin,<br />
voor je kinderen is soms nog krachtiger dan vechten<br />
voor jezelf.<br />
Als mensen zeggen ‘we gaan ervoor’ dan zoeken<br />
wij mee naar die krachtbronnen. Waaruit put men<br />
moed en hoop, waar haalt men de energie? Op<br />
wie en wat kan men terugvallen? En op wie en<br />
wat kan de omgeving terugvallen? Een goede en<br />
stevige omkadering is minstens even belangrijk.<br />
In die zin werken wij ook heel nauw en vlot met<br />
de sociale en pastorale dienst. Wij betrekken<br />
elkaar daar waar wij noden en vragen horen. Op<br />
al dit voorafgaand exploratieve werk kunnen wij<br />
terugvallen in periodes van onzekerheid, twijfel,<br />
tegenslag en slecht nieuws.
Zo pogen wij kwaliteit van leven mee te blijven<br />
bewaken vanaf het begin van de ziekte.<br />
Bewaren van kwaliteit van leven, zoeken naar<br />
nieuwe kwaliteit van leven: dat is voor mij, maar<br />
ook voor mijn collega’s, een heel belangrijke opdracht.<br />
Een moeilijke opdracht omdat daar ook<br />
het gevoel van machteloosheid om de hoek loert.<br />
Maar het is een inzet die loont want het vormt een<br />
rode draad. In de palliatieve fase is levenskwaliteit<br />
immers de absolute norm voor goeie zorg.<br />
Van zacht naar hard. Steenkappen.<br />
Ik maakte een gedenkplaat ter gedachtenis aan zuster<br />
Marie-Ange De Paepe. Zij was de bezielster van de<br />
afdeling Palliatieve Zorg. Zij startte hier in Vlaanderen,<br />
naar het voorbeeld van Zr. Leontine, met de eerste<br />
residentiële eenheid en verzamelde de mensen en<br />
de middelen om deze droom vaste vorm te geven.<br />
Het was het idee van dr. Botterman om bij de opening<br />
van de nieuwe afdeling hulde te brengen aan<br />
de grondlegster van de eenheid en hij weet dat ik<br />
naast mijn werk in het ziekenhuis ook beeldhouw<br />
en letters kap.<br />
Ik heb heel wat jaren deeltijds kunstonderwijs gevolgd:<br />
tekenen, schilderen, restauratie van steen.<br />
Mij boeit vooral het ‘kunnen’, het ambacht. Als je<br />
de technieken beheerst, kan je ook veel beter uitdrukking<br />
geven aan ideeën, concepten. Het geeft je<br />
de mogelijkheid om gedachten, gevoelens twee- en<br />
driedimensioneel weer te geven.<br />
Het zit ook wel in de familie: mijn vader en twee<br />
zussen zijn daar ook intens en professioneel mee<br />
bezig is. Die passie groeit alleen maar met de jaren.<br />
Het is ons ook met de paplepel meegegeven: oog<br />
voor schoonheid, respect voor het ‘métier’.<br />
Het is één van de rode draden door mijn leven. Ik<br />
heb graag meer dan één rode draad. Mijn familie,<br />
mijn werk, mijn passie… plus het fysieke werk<br />
houden me psychisch gezond!<br />
Binnenkort verhuizen we en heb ik echt mijn eigen<br />
atelier. Ik kijk er echt naar uit; dan kan ik voluit gaan!<br />
Overbruggen<br />
Ik zag de nieuwe afdeling in de afwerkingsfase. Het<br />
belooft een hele ruime, heldere en open plek te<br />
worden. De afstand is er jammer genoeg ook. Dus<br />
dat wordt minder evident voor de patiënten. Maar<br />
ik heb er vertrouwen in dat we die brug vlot zullen<br />
kunnen slaan. Het overbruggen, het maken van die<br />
overgang: dat is een gedeelde inzet.<br />
Els Van Poucke<br />
13
14<br />
weetjes<br />
Onze geschenkenbeurs was opnieuw een succes.<br />
Veel bezoekers vonden in het weekend van<br />
25 tot 27 november de weg naar de <strong>Sint</strong>-Jozefzalen<br />
in het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Lucas</strong>. Eindejaarsgeschenken<br />
werden massaal aangekocht. De mooie<br />
adventskransen en bloemstukken waren zeer<br />
gegeerd. Ook de vele lekkernijen konden menig<br />
hart bekoren. Velen lieten zich ook verleiden tot<br />
de aankoop van een mooi stuk handwerk om<br />
zichzelf of het huis op te fleuren, of gewoon om<br />
iemand anders gelukkig te maken. Bedankt aan<br />
iedereen die ons steunde! De opbrengst van de<br />
beurs bedroeg: 8350 euro<br />
Het concert dat doorging op 5 november<br />
in het ICC te Gent, georganiseerd<br />
door de vzw Ter Sparre en de heer Staf<br />
Weyts bracht 2990 euro op. We willen<br />
de organisatoren en de aanwezigen<br />
hierbij hartelijk danken.<br />
Gedichtendag: genietersdag. Dit konden we op 26 januari<br />
ervaren. Luk Vermeulen organiseerde een voordracht<br />
waarop zijn eigen gedichten gebracht werden. Jeroen<br />
Keymeulen verzorgde de aangename en rustgevende gitaarmuziek<br />
en Marleen Crommelinck las met warme stem<br />
de gedichten voor. Wie erbij was kon getuigen van een<br />
warme aangename avond die 429 euro opbracht. Voor<br />
wie er niet bij kon zijn: een naproevertje in dit nummer.
Kioshi gaat op rust. Op woensdag 22 februari bracht ze haar<br />
laatste dag door op de afdeling. Ze geniet nu van een welverdiend<br />
pensioen bij Marleen thuis. We willen hierbij Marleen bedanken<br />
voor alles wat ze voor Kioshi en de afdeling deed. Ook Kioshi willen<br />
we hierbij in de bloemetjes zetten. Ze stond altijd enthousiast<br />
klaar om patiënten en familie te troosten bij hun verdriet. Velen<br />
denken met een warm hart aan haar terug. Ons zonnetje in huis<br />
mag nu zelf gaan genieten van de zon! We zullen haar missen.<br />
We verwelkomen Dali als de nieuwe afdelingshond.<br />
Dali is 2 jaar oud en werd door Hachiko<br />
getraind. Hierdoor is hij uitermate geschikt<br />
om bij ons op de afdeling te verblijven. Hij is<br />
ook een Golden Retriever, een beetje witter<br />
gekleurd dan onze Kioshi. Een waardige vervanger!<br />
Hierbij ook onze speciale dank voor de<br />
firma Versele-Laga uit Deinze die al de voeding<br />
voor Dali sponsort.<br />
Pasen is in aantocht. Dit wordt ook op onze afdeling<br />
gevierd op zaterdag 7 april. De paasviering, waarop<br />
elke patiënt met zijn familie aanwezig mag zijn,<br />
gaat voor de eerste keer door op de nieuwe afdeling.<br />
De nieuwe grote ruimte maakt het mogelijk<br />
om meer patiënten met bed de viering comfortabel<br />
te laten volgen.<br />
Op de afdeling werden er in 2011 174<br />
patiënten verzorgd, (86 mannen en 88<br />
vrouwen) waarvan er 171 overleden. De mediaan<br />
leeftijd van de patiënten bedroeg 76<br />
jaar. Gemiddeld mochten we de patiënten<br />
gedurende 24,93 dagen verzorgen.<br />
15
16<br />
500 pakjes hartjeswafels werden er gebakken<br />
ten voordele van onze afdeling.<br />
Anne en haar team bakten 125 kg wafels<br />
op 13 en 14 februari. De wafeltjes werden<br />
aan het onthaal verkocht. De vraag<br />
was enorm en kon niet bijgehouden<br />
worden door de bakkers. We waren zo<br />
snel uitverkocht dat we velen met lege<br />
handen hebben moeten terugsturen.<br />
Ze waren veel te lekker … 1143 euro<br />
haalden we op met dit initiatief.<br />
Wat de fiscale aftrekbaarheid van uw gift aan<br />
de vzw betreft is er een (beperkte) verandering<br />
vanaf 1 januari <strong>2012</strong>. Wat blijft is dat vanaf een<br />
gift van € 40 aan een erkende instelling (in ons<br />
geval via Caritas Hulpbetoon – zie achteraan<br />
dit nummer) u aanspraak maakt op fiscale aftrekbaarheid.<br />
Waar u vroeger evenwel tot 50 %<br />
kon recupereren (in functie van uw inkomensschijf),<br />
is deze aftrekbaarheid momenteel voor<br />
iedereen gebracht op 45 %. Concreet betekent<br />
dit dat indien u van uw fiscale gift van € 40<br />
voorheen € 20 recupereerde, dit momenteel<br />
is teruggebracht tot € 18.<br />
Lijst van sponsors<br />
tussen 1 oktober en<br />
31 december 2011<br />
Met de vzw financieren we verschillende zaken voor<br />
patiënten en de afdeling. Sinds november kochten<br />
we verschillende zaken aan om het verblijf op onze<br />
afdeling aangenamer te maken. Dit gaat soms om<br />
kleine dingen, zoals scheermesje, scheerschuim<br />
en droogshampoo alsook over grotere dingen<br />
zoals een nieuw aquarium en voor elke kamer een<br />
staande lamp. Nieuw keukenmateriaal, etherische<br />
olie voor aromatherapie, fleecedekentjes, mooie<br />
kaders voor de nieuwe afdeling, attenties voor<br />
patiënten voor speciale dagen,… Het zijn enkele<br />
zaken die we aankopen met jullie steun. De afdeling<br />
wordt hierdoor warmer en een echte thuis voor<br />
diegenen die we verzorgen.<br />
Met uw trouwe steun kunnen wij de zorg rond het<br />
afscheid nog verder optimaliseren.<br />
Giften blijven van harte welkom!
Zonder fiscale aftrekbaarheid:<br />
BE12 4400 3398 1192 (BIC: KREDBEBB)<br />
BE98 8900 1440 1093 (BIC: VDSPBE91)<br />
Palliatieve Zorg <strong>Sint</strong>-Vincentius vzw<br />
Giften die rechtstreeks worden gestort op bovenstaande<br />
rekeningen komen niet in aanmerking voor<br />
fiscale vrijstelling!<br />
Wie een bedrag van € 10 of meer stort per jaar op<br />
één van bovenstaande rekeningen, krijgt automatisch<br />
dit tijdschrift thuis toegestuurd.<br />
Met fiscale aftrekbaarheid:<br />
Onze instelling werd door Caritas Hulpbetoon vzw<br />
aanvaard als project en komt als niet-erkende<br />
vereniging in aanmerking voor betoelaging.<br />
Voor giften vanaf € 40, die rechtstreeks op het<br />
rekeningnummer:<br />
BE80 7765 9023 3377 (BIC: GKCCBEBB)<br />
Caritas Hulpbetoon vzw<br />
Liefdadigheidsstraat 39, 1210 BRUSSEL<br />
worden gestort, zal u een fiscaal attest door Caritas<br />
Hulpbetoon worden uitgereikt.<br />
U dient hiervoor wel bij de mededeling van de<br />
overschrijving VOORKEURPROJECT vzw Palliatieve<br />
Zorg <strong>Sint</strong>-Vincentius te noteren.<br />
Van harte dank aan de sympathisanten, de verenigingen,<br />
firma’s, die hieronder vermeld staan. Veel<br />
dank ook aan de anonieme schenkers en aan hen<br />
die voor en achter de schermen tijd en energie geven<br />
aan de realisatie van de fondsenwerving. Dank<br />
ook aan diegenen die met ons deelden naar aanleiding<br />
van hun huwelijk, hun jubileumviering, hun<br />
pensionering, het overlijden van een familielid,…<br />
En natuurlijk ook dank aan hen die ons steunen<br />
via Caritas Hulpbetoon of rechtstreeks op één van<br />
de nummers van de afdeling.<br />
Uw steun geeft ons extra motivatie om de zorg in<br />
de moeilijke afscheidsperiode te blijven dragen.<br />
Hebt u gestort en vindt u uw naam niet terug, kijk<br />
dan even wanneer uw overschrijving werd gedaan.<br />
Misschien is het al wat langer geleden of nog maar<br />
onlangs en valt uw storting buiten dit kwartaal.<br />
Indien niet, gelieve ons dan te verwittigen zodat<br />
we het kunnen nakijken. Stortingen voor de vernieuwing<br />
van abonnementen van minder dan 20<br />
euro werden niet opgenomen in de lijst.<br />
17
18<br />
Abdij Onze Lieve Vrouw, Brecht<br />
Ackaert-Rynwalt, Gent<br />
Acoe Gudrun, Lovendegem<br />
Adam Maria, Oostakker<br />
Advocatenkantoor Mertens<br />
& De Paepe, Gent<br />
Aelterman Clarisse, Oostakker<br />
Alderweireldt, Zeveneken<br />
Ampe Michiel, Merelbeke<br />
Ampe-De Maziere,<br />
<strong>Sint</strong>-Martens-Latem<br />
anoniem, Beervelde<br />
anoniem, Evergem<br />
Apotheek Ackerman, Oostakker<br />
Apotheek Beirnaert, Heusden<br />
Apotheek De Pannemaeker, Gent<br />
Apotheek De Smet, Deinze<br />
Apotheek Du Faux, Destelbergen<br />
Apotheek Verbeke-Van Thorre,<br />
Destelbergen<br />
Baele-De Geest Petra En Rudi, Lokeren<br />
Baetens Rene, Aspelare<br />
Bakkerij Leentje, Lokeren<br />
Bert BVBA, Gent<br />
Birka Design Nv, Merelbeke<br />
Bloembinderij Naudts, Lochristi<br />
Bloemen Impuls, Laarne<br />
Bloemisterij Luyckx, Destelbergen<br />
Bockaert Carlos, Gent<br />
Bockaert-Elaut, Gent<br />
Boekenshop Mieke, Beervelde<br />
Boelaert Martin, Lovendegem<br />
Boeykens Maria, <strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Bollaert-Van Nieuwenhuyse, Destelbergen<br />
Bollens Marietta, Lovendegem<br />
Botterman Diana, Evergem<br />
Bovyn Ghislain, Gent<br />
Bracke Yolande, Gent<br />
Braekeleirs Suzanna,<br />
St-Amandsberg<br />
Bultinckx Mia, Gent<br />
BVBA Wim Van Kerckhove,<br />
Oostakker<br />
Capiau Godelieve, Gent<br />
Caritas Hulpbetoon, Brussel<br />
Cassan Marleen, Lochristi<br />
Castelein Monique, Antwerpen<br />
Caves St Amand, <strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Claus Martine, Gent<br />
Cnops Brigitte, Gent<br />
Colruyt, Halle<br />
Congregatie Zrs. H. Jozef, Gent<br />
Coorevits Norbert, Gent<br />
Cornelissen Imelda, Gent<br />
Cortvriendt Yvonne, Sleidinge<br />
Coutant Jean, Merelbeke<br />
Craenkindershuys, Gent<br />
Cusse De Pauw, Evergem<br />
Cvo Gent, Gent<br />
De Bels Trees, Gent<br />
De Bruyne Marie-Louise,<br />
Dendermonde<br />
Debunne Anne-Maria, Gent<br />
De Busscher-Cattoir, Gent<br />
De Clercq Nico, Lochristi<br />
De Clercq-Lippens Luc, Beervelde<br />
De Craene-De Groote Etienne, Oostakker<br />
de hemptinne gombault, Gent<br />
De Hertogh Geert,<br />
<strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Delhaize, Beervelde<br />
Delhaize, Heusden<br />
De Loof Daniel, Mariakerke<br />
De Mangelaere-Dierickx, Evergem<br />
Demeester-Debruyne, Gent<br />
De Moor-Van Driessche,<br />
<strong>Sint</strong>-Lievens-Houtem<br />
De Paepe A., Adegem<br />
De Poortere-Thant, Lochristi<br />
De Pourcq Lucienne, Heusden<br />
De Sloover Edith, Gent<br />
De Smet Maria, Oostakker<br />
Despiegelaere Nicole, Gent<br />
De Streekkrant, Gent<br />
De Vlieger & zoon BVBA, Beervelde<br />
De Vriendt Karel, Oostakker<br />
De Waele Firmin, Wetteren<br />
De Wilde Annie, Lochristi<br />
Dewitte-Alderweireldt, Oostende<br />
Dhaene Antoine, Lochristi<br />
D'Hauwe Magdalena, Gent<br />
D'hulst Ann, Lierde<br />
Dr. Lacroix Eric, Gent<br />
Du Seuil Elzina, Gent<br />
Electro Van Schoote, Lochristi<br />
Eurotuin, Merelbeke<br />
Faure Didelle, Deurle<br />
Floreac, Lochristi<br />
Florist Poelman, Destelbergen<br />
Fortis, Lochristi<br />
Francois Gilbert, Lokeren<br />
Glasfabrieken Van Brabant, Gent<br />
Goldstar, Gent<br />
Goossens Lutgart, Waarschoot<br />
Goubau-Van Hoorebeke, Wetteren<br />
Hemelsoet-Van Brakel, Gent<br />
Hesters Katrien, Lochristi<br />
Heyse Freddy, Kortenberg<br />
Jongbloet Jan, Melle<br />
Kapsalon Carin, Beervelde<br />
Kapsalon Van Den Hove, Gent<br />
Kbc Gent Kouter, Gent<br />
Klooster vd Zrs. Clarissen, Gent<br />
Lagaert Janine, Westende
Lahaut-Boone, <strong>Sint</strong>-Martens-Latem<br />
Leys Francine, Destelbergen<br />
Lievens-Muyshondt Pieter & Gerd,<br />
Destelbergen<br />
Lions Club Gent vzw<br />
Maenhout Luc, Eeklo<br />
Maertens Marie-Anne, Evergem<br />
Martens Luc, Zomergem<br />
Matthys Anne, Drongen<br />
Meda Pharma, Brussel<br />
Moens Godelieve, Bassevelde<br />
Moreau Gustave, Evergem<br />
Morel Janine, Gavere<br />
naamloos, Brugge<br />
naamloos, Heusden<br />
New Born Marlina, Melle<br />
Onderdonck Nadine, Wondelgem<br />
Orchideeën Hendrick, Oostakker<br />
Pauwels Walter, <strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Penning Jan, Destelbergen<br />
Pien Martine, Gent<br />
Praet Rita, Gent<br />
Press Shop, Lochristi<br />
Rabotvins, Gent<br />
Rammant Rik, <strong>Sint</strong>-Martens-Latem<br />
Rasschaert-Moeraert, Mariakerke<br />
Reynaert Christiana, De Pinte<br />
Reynaert Wilfried, Deurle<br />
Roggeman , Lochristi<br />
Rysselaere-De Kesel Lieve,<br />
Lembeke<br />
Saverijs Anne Marie, Gent<br />
Scholler Luc, Huldenberg<br />
Serck-Desimpel, Oostkamp<br />
Sergeant-Muys, Drongen<br />
Slagerij Bollaert, <strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Sleepy-De Zwaan, Oostakker<br />
Smesman Nicole, Nazareth<br />
Steenhaut Elza, Melle<br />
Storme-Bekaert<br />
Struye De Swielande, Meise<br />
Sweets And Candy, Zelzate<br />
'T Oud Kaashuis, Destelbergen<br />
Telesco Shop, Gent<br />
Termont Lucrèce, Lovendegem<br />
Thielman Marcella,<br />
<strong>Sint</strong>-Martens-Latem<br />
Thienpont Nicole, Deinze<br />
Thomas Monique, De Pinte<br />
Tierenteyn, Gent<br />
Toubast-Boudonck, Evergem<br />
Trehout Daniel, Deinze<br />
Tuincentrum Van Eeckhaut,<br />
Oostakker<br />
Uyttendaele Francine, Wondelgem<br />
Van Acker Celina, <strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Van Acker Etienne, Beervelde<br />
Van Acker-De Clercq , Beervelde<br />
Van Beneden Marie-Louise,<br />
<strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Vanbeveren Martine, Evergem<br />
Van Braeckel-Van Raemdonck,<br />
Lochristi<br />
Van Couter Linda, Oostakker<br />
Van de Wal Maria, Gent<br />
Van Den Berghe Hilde, Gent<br />
Vandenbossche-Vanhees,<br />
Wetteren<br />
Van Der Vaet Jozef, Oostakker<br />
Van Develde Louis, Gent<br />
Van Eeckhoute M., Laarne<br />
Van Heyghen Marie-Therese,<br />
Vinderhoute<br />
Van Hoecke Simonne, Gent<br />
Van Hove Luc, Zaffelaere<br />
Van Hove-Vermeersch, Nevele<br />
Van Imschoot A., Destelbergen<br />
Van Laere Erik, Lede<br />
Van Leene Rita, Kortrijk<br />
Van Meirhaeghe Isabelle,<br />
Wondelgem<br />
Van Nieuwenhuyse, Gent<br />
Van Parys Tony, Wondelgem<br />
Van Remortel W., Zwijndrecht<br />
Van Renterghem Chris & Lieve,<br />
Destelbergen<br />
Vdk, Gent<br />
Vercauter Martha, Evergem<br />
Verhaegen Etienne,<br />
<strong>Sint</strong>-Martens-Latem<br />
Verheye Marc, Ouwegem<br />
Verniers Paula,<br />
<strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Verniers-De Wilde, Gent<br />
Verpoest-Van Den Bossche<br />
M&E, Gent<br />
Versele-Laga, Deinze<br />
Versprille-Glorieux, Evergem<br />
Verstraeten René, Aalst<br />
Vervliet Luc, Gent<br />
Vispoel-Samson, Gent<br />
Vogt-Tusschans, Essen<br />
VZW Ter Sparre, Merelbeke<br />
Waegeman Clementina, Gent<br />
Waterloos Eddy, Balegem<br />
Wauters-Van Landschoot,<br />
Oosteeklo<br />
Weymeis Johan, Gent<br />
Weyts Staf, Merelbeke<br />
Willems Biscuits, Eeklo<br />
Willen is Kunnen, Wippelgem<br />
Wulteputte Godelieve, Oudegem<br />
Zrs Maria-ten-Doorn, Eeklo<br />
Zrs. O.-L.-V. Visitatie,<br />
<strong>Sint</strong>-Amandsberg<br />
Zrs. Van Liefde OLV Ten Doorn, Eeklo<br />
Zrs. van Liefde, JM Noordprovincie<br />
Redactieleden<br />
Jacky Botterman<br />
Toon Claeys<br />
Nancy Criel<br />
Catherine Harotte<br />
Kathy Sandyck<br />
Luk Vermeulen<br />
19
Afdeling Palliatieve Zorg<br />
<strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Lucas</strong>, straat 194, Tichelrei 1, 9000 Gent<br />
tel. 09-224 51 94 – Palliatieve.zorg@azstlucas.be<br />
Vragen in verband met dit tijdschrift en gift,<br />
of over de werking van de vzw: Kathy Sandyck<br />
tel. 09-224 52 03 – kathy.sandyck@azstlucas.be<br />
Dit tijdschrift komt tot stand door de steun van<br />
de vzw Palliatieve Zorg <strong>Sint</strong>-Vincentius