Van Harte september 2011 - H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen

van harte
Nieuwsmagazine van het H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen vzw
Oktober en november: ideale maanden voor griepvaccinatie
“Griep wordt nog altijd onderschat.”
De wetenschappelijke naam voor griep is ‘infl
uenza’, afkomstig van het Italiaans ‘Infl uenza
di freddo’ of invloed van de koude. Griep is
dan ook een echte winterziekte veroorzaakt
door een virus. Vaccinatie in het najaar door
de huisarts – zeker aangewezen bij personen
die al lijden aan één of andere ziekte – kan
in veel gevallen griep helpen voorkomen. Elk
jaar sensibiliseert het H.-Hartziekenhuis ook
de eigen medewerkers om zich tegen griep
te laten inenten. ‘Van harte’ polste dr. Ignace
Surmont, microbioloog in het klinisch laboratorium
Ardolab, naar de redenen en het nut
van griepvaccinatie.
Dr. Ignace Surmont: “Griep wordt nog altijd
door de meeste mensen onderschat. Wie
echt griep heeft voelt zich met symptomen
als koorts, braken, keel- en spierpijn doodziek
en dient een week het bed te houden.
Overlijden door griep is een realiteit, ook bij
Edito
De voorspelbare onvoorspelbaarheid.
personen die tevoren geen klachten hadden.
Een correcte klinische diagnose is echter niet
altijd makkelijk omdat de eerste symptomen
van griep makkelijk te verwarren zijn met een
loutere verkoudheid of een andere infectie.
In die gevallen worden dan vaak onnodig antibiotica
toegediend. Anderzijds wordt soms
te snel griep als diagnose vastgesteld. Een
vorige winter in het Ardolab uitgevoerde moleculaire
test toonde aan dat in ± 50% van
klinisch vastgestelde of vermoede griepgevallen
het effectief om griep ging. Op zichzelf
geen slecht cijfer voor een laboratoriumtest,
maar het toont wel aan dat de diagnose op
basis van tekenen en klachten onbetrouwbaar
is, zeker bij ziekenhuispatiënten. Griep
heeft een incubatietijd van 1 tot 4 dagen,
maar is al een dag voor de eerste ziektetekenen
besmettelijk, waardoor snel een ware
griepepidemie kan losbarsten. Bovendien
moet men alert zijn voor complicaties zoals
Vorig jaar werd internationaal gewaarschuwd voor een ernstige griepepidemie. Er werden
véél maatregelen genomen, ook in ons ziekenhuis. Een zo breed mogelijke vaccinatie uiteraard,
een uitgewerkt griepplan in samenspraak met de eerste lijn en aanzienlijke investeringen
zoals een grote extra voorraad mondmaskers aan een hoog prijskaartje. Na de winter
werden sommige internationale autoriteiten hun al te paniekerige (en dure) instructies verweten.
Nochtans is een rampscenario voor de volksgezondheid nooit volledig uit te sluiten. De
onvoorspelbaarheid van het griepvirus en van andere bevolkingsbrede infecties is gekend.
Alertheid, risicoanalyse en -afweging en preventieve acties zijn een continue opdracht voor
alle ziekenhuismedewerkers. De bereidheid van onze medewerkers tot griepvaccinatie is een
bevestiging van deze alertheid: verspreiding tegengaan én paraat staan als een ramp zich
voordoet.
Naast andere boeiende bijdragen, wordt in deze ‘van harte’ ook ingegaan op de wereld van
de moleculaire biologie. De onvoorspelbare toekomst van meer voorspelbaarheid. De toepassingen
zijn meer en meer indrukwekkend. Maar eigenlijk vormen alle artikels een illustratie
van de menselijke en wetenschappelijke gedrevenheid van al onze ziekenhuismedewerkers.
Een grote inzet voor u en de regio. Veel leesplezier!
dr. Patrick Waterbley
algemeen directeur H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen vzw
jaargang 1 - nr. 3 • september 2011
bacteriële infecties. Voorkomen is dus beter
dan genezen en dat kan in grote mate dankzij
griepvaccinatie.”
(Lees verder op pagina 2.)
In dit nummer
1 Griepvaccinatie
2 Campus Westlaan
- Dagziekenhuis voor de
geriatrische patiënt
3 Medisch nieuws
- Haplo-identieke
stamceltransplantatie: nieuwe
techniek biedt extra patiënten
een kans
- Succesvolle handreïmplantatie
na sterk staaltje teamwork
4-5 Dienst in de kijker
- Klinische biologie
6 Nieuwe artsen
Borstkliniek
7 Kwaliteit en zorg
- Keuken Campus Wilgenstraat
- Evacuatiezeilen
8 Agenda
september 2011 van harte | zorg voor mensen
1

2
Campus Westlaan
Dagziekenhuis voor de geriatrische patiënt
Sinds 2006 beschikt campus Westlaan te Roeselare over een dagziekenhuis voor de geriatrische patiënt. In nauwe samenwerking met
de huisarts kunnen er dagelijks zes ouderen terecht voor diagnose, therapie en/of revalidatie.
Het dagziekenhuis is elke werkdag open van
7.30 tot 17.30 u. Tijdens de dagopname verblijft
de patiënt in een kamer en ’s middags
is een warme maaltijd voorzien. De patiënten
– met een gemiddelde leeftijd van 75 jaar –
worden begeleid door verpleegkundigen die
ook instaan voor de zorg en planning van de
diverse onderzoeken en/of therapieën.
Waarvoor kan men er terecht?
Ouderen leiden vaak aan meerdere aandoeningen.
In het dagziekenhuis voor de geriatrische
patiënt kan men op één dag diverse
(vervolg van artikel op pag. 1)
Wie komt daartoe in aanmerking?
Dr. Ignace Surmont: “Hoewel vaccinatie geen 100% beschermingsgarantie
biedt, heeft ze ook weinig bijwerkingen. Mensen met verminderde
weerstand zoals ouderen en langdurig zieken laten zich
dus best sowieso inenten door de huisarts. Ook kleine en grotere
kinderen zijn een aangewezen doelgroep en sinds het opduiken van
de Mexicaanse griep in 2009 worden ook zwangere vrouwen veel
meer dan vroeger daartoe gestimuleerd.” Elk jaar zet het H.-Hartziekenhuis
ook een campagne op voor de eigen medewerkers om zich
op vrijwillige basis te laten inenten ter besmettingspreventie van patiënten,
zichzelf en collega’s. Dr. Surmont: “Veel medewerkers laten
zich ook inenten om te voorkomen dat ze buiten het ziekenhuis hun
onderzoeken plannen om een diagnose te
stellen en een behandeling op te starten. Er
zijn twee specifieke diagnoseprogramma’s
ontwikkeld.
- In de ‘geheugenkliniek’ krijgen patiënten
met geheugenstoornissen er na onderzoek
een evaluatie en therapeutisch advies.
Dit gebeurt door een multidisciplinair
team dat bestaat uit een geriater, psycholoog,
ergotherapeut en gespecialiseerde
verpleegkundige.
- In de ‘valkliniek’ krijgen ouderen die regelmatig
vallen een screening waarna een
van harte | zorg voor mensen september 2011
therapeutisch advies wordt verstrekt.
Het dagziekenhuis biedt voorts verschillende
therapieën aan, onder meer voor
patiënten die infusen met intraveneuze
medicatie of toediening van bloedproducten
nodig hebben. Tenslotte kunnen
ouderen bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname
in het dagziekenhuis
enkele weken extra komen revalideren
onder begeleiding van ergo- en kinesitherapeuten.
Voor meer informatie: 051 23 38 92.
eigen kinderen of die van anderen met het griepvirus besmetten. Om
zo effectief mogelijk te zijn, wordt de campagne erg laagdrempelig
gehouden. Zo zijn er diverse data en plaatsen beschikbaar – bijvoorbeeld
in het restaurant – om zich te laten inenten. Sommige artsen
enten de medewerkers van de eigen afdeling in.”
Wanneer laat men zich best inenten?
Dr. Ignace Surmont:”Hoewel het heel de winter mogelijk blijft, zijn oktober
en november de ideale maanden. De laatste twee winters zijn
relatief mild geweest als griepseizoen, maar dit vormt uiteraard geen
garantie voor het komende seizoen.”

werd daarna soelaas gezocht bij allogene
technieken: gezonde stamcellen van andere,
genetisch zo gelijkend mogelijke
personen om afstoting zoveel mogelijk te
vermijden”, aldus dr. Dries Deeren, hematoloog
(specialist bloedziekten) te Roeselare.
“Maar zelfs broers of zussen kwamen
slechts in één geval op vier in aanmerking
als geschikte donor. Bovendien worden families
steeds kleiner waardoor men soms
geen donor vindt en de patiënt de enige
kans op genezing verloren ziet gaan. In dat
geval kunnen haplo-identieke stamcellen
waarvan het genetisch materiaal
slechts voor de helft
overeenstemt uitkomst
bieden. Ouders, kinderen
en andere familieleden komen
dan ook in aanmerking
als donor.”
Lichtere voorbereiding
De stamcellen werden
vroeger via een ingrijpende
procedure rechtstreeks uit
het beenmerg gehaald,
vandaar de toenmalige
benaming beenmergtransplantatie.
Nu worden de
Medisch nieuws
Haplo-identieke stamceltransplantatie:
nieuwe techniek biedt extra patiënten een kans
Sinds november 2010 past het H.-
Hartziekenhuis als één van de eerste
centra in Vlaanderen een nieuwe stamceltransplantatietechniek
toe met donorstamcellen
die slechts voor de helft
moeten overeenstemmen en met een
lichtere voorbereiding qua chemotherapie
en bestraling. Deze haplo-identieke
techniek kan redding brengen bij leukemiepatiënten
die anders niet voor transplantatie
in aanmerking komen of geen
geschikte donor vinden.
Sinds 1994 werden in het H.-Hartziekenhuis
al meer dan 300 stamceltransplantaties
uitgevoerd, aanvankelijk door
dr. Van Aelst en dr. Demol. Later kwam
dr. Demuynck als hematologe in het
ziekenhuis en in 2002 werd een volledig
nieuwe aparte isolatie-afdeling gebouwd.
Het vaste team bestaat nu uit
dr. Hilde Demuynck en dr. Dries Deeren.
Stamceltransplantatie vormt vaak de
enige kans op genezing van leukemie
(bloedkanker) of lymfeklierkanker. “In de
jaren ’90 werd daartoe vooral autologe
transplantatie toegepast, met stamcellen
van de patiënt zelf. Omdat dit de
kans op heropfl akkering reëel maakte,
Succesvolle handreïmplantatie
na sterk staaltje teamwork
Een snelle MUG-interventie na een
noodoproep op de spoedopname van
Menen en de vlekkeloze samenwerking
tussen verschillende diensten voor, tijdens
en na een 12 uur durende operatie
te Roeselare wisten in de weekendnacht
van 7 op 8 mei 2011 een afgerukt
hand van een jonge moeder succesvol
te reïmplanteren.
De succesvolle afl oop bij dergelijke
traumata staat of valt met de naadloze
opvolging van snel en adequaat handelen
door de verschillende diensten
als MUG, spoedopname, medische
beeldvorming, anesthesie en operatiekwartier…
12 uur opereren
De eigenlijke operatie duurde een kleine 12
uur en gebeurde onder leiding van orthopedist
dr. Arne Decramer. Daarbij was de uitdaging
dubbel: de primordiale leefbaarheid
van het gereïmplanteerde hand bewaren en
de latere functionaliteit herstellen. Dr. Arne
Decramer: “De ingreep omvat het opnieuw
aanhechten van zowel bloedvaten als zenuwen
en pezen. Een snelle revascularisatie
moet de schade aan de weefsels tot een
minimum herleiden. Niet enkel de slagaders,
maar vooral de kwetsbare aders (dorsale en
volaire venen) bepalen het slaagpercentage.
Na de herstelling van de verschillende zenuwstructuren,
was er nog de reconstructie
van 11 dorsale extensorpezen en 11 palmaire
fl exorpezen.”
stamcellen machinaal uit het donorbloed
gezuiverd en via infuus aan de patiënt toegediend.
Dr. Deeren: “Samen met de lichtere
chemo- en radiotherapie tijdens de
voorbereidende week, zorgt deze haploidentieke
techniek ervoor dat niet enkel
meer, maar ook oudere patiënten ervoor in
aanmerking komen. Toch blijft het een ingrijpend
proces, waarna de patiënt een maand
in het ziekenhuis blijft om zeker te zijn dat de
stamcellen uitgroeien tot nieuw beenmerg.
Risico van afstoting en/of infecties blijven
sowieso reëel.”
Eén jaar revalidatie
Na het ziekenhuisontslag heeft de patiënt
nog een herstel- en revalidatieweg van één
jaar af te leggen om gewrichtsbeweeglijkwrichtsbeweeglijkheid,
spierkracht spierkracht
en grijpfunctie
terug te te winnen.nen.
Daartoe
zijn de wondzorg
door de
thuisverpleegkundige
en de de
ergo- en kinesitherapieessentieel,
zonder
uiteraard de de
psychologipsychologischeonderondersteuning
uit
het oog te
verliezen.
september 2011 van harte | zorg voor mensen 3

4
Dienst in de kijker
Ruim 2,5 miljoen bloedtesten per jaar
Sinds september 2007 zijn alle laboratoriumactiviteiten (uitgezonderd pathologie) van het H.-Hartziekenhuis gecentraliseerd in Ardolab, een
volledig daartoe gerenoveerd gebouw aan de Ardooisesteenweg te Roeselare. Een team van ruim 80 medewerkers onderwerpt er dagelijks
vele honderden bloed- en weefselstalen aan de meest diverse analyses van scheikundige, microbiologische, hematologische en zelfs moleculaire
aard. Jaarlijks goed voor ruim 2,5 miljoen tests! Het laboratorium behaalde in 2009 het internationaal erkende ISO 15189-kwaliteitslabel.
In het moderne en ruime gebouw van Ardolab
heerst elke werkdag tussen 8 en 20
uur een drukke laboratoriumsfeer. Tientallen
medische laboratoriumtechnologen
zijn er in de weer met patiëntenstalen,
analysetoestellen en computerschermen.
Dr. Emmanuel De Laere, diensthoofd Klinische
Biologie: “In september 2007 is de
dienst wegens plaatsgebrek verhuisd naar
dit centrale laboratorium buiten het ziekenhuis.
Campus Wilgenstraat te Roeselare en
Campus Rijselstraat te Menen beschikken
wel nog elk over een satellietlaboratorium
Dienst Klinische Biologie
in vogelvlucht
waar – naast een bloedbank – indien nodig
dringende testen in spoed worden uitgevoerd.
Na bloedafname in het ziekenhuis
brengt een koerierdienst de stalen regelmatig
naar Ardolab. In de voormiddag om
het half uur, in de namiddag om het uur.”
Ardolab-team
Het Ardolab-team bestaat uit 8 klinische
biologen (artsen of apothekers met de
specialisatie klinische biologie), 2 doctors
in de biotechnologie voor de moleculaire
analyses, 58 medisch laboratoriumtech-
- Centraal laboratorium Ardolab en 2 satellietlabo’s (Wilgenstraat
Roeselare en Rijselstraat Menen).
- Team: 8 klinisch biologen, 2 doctors in de biotechnologie, 58
laboranten, 9 secretaresses, 5 verpleegkundigen (bloedafname)
en 4 logistieke medewerkers.
- ± 1.000 aanvragen per dag, ruim 2,5 miljoen tests per jaar.
- 100-tal POCT (Point Of Care Tests)-toestellen. Met deze draagbare toestellen gebeuren
de meest courante analyses zoals glucosetesten op de kamer van de patiënt zelf.
In 2010 werden ruim 186.000 dergelijke POCT-tests uitgevoerd.
- Sinds 2009 beschikt Ardolab over de ISO 15189-accreditatie. Deze ISO-kwaliteitsnorm
voor klinische laboratoria wordt jaarlijks hernieuwd aan de hand van externe
BELAC-audits.
van harte | zorg voor mensen september 2011
nologen (laboranten), 9 secretaresses
(staalontvangst, administratie, doorgeven
van resultaten), 5 verpleegkundigen die
de ambulante bloedafnames in het ziekenhuis
verzorgen en 6 personen voor de
logistiek en het onderhoud van het laboratorium.
Dagelijks dient Ardolab ongeveer
1.000 aanvragen te verwerken, waarvan
2/3 voor gehospitaliseerde patiënten en
1/3 voor ambulante patiënten. Het werk in
het laboratorium wordt zeer streng gecontroleerd
en bewaakt. Hiertoe is een totaal
kwaliteitssysteem opgesteld waarvan de
principes vastliggen in een handboek. Een
kwaliteitsteam coördineert en ondersteunt
de kwaliteitsbewaking.
Moderne apparatuur
Omwille van de grote diversiteit aan onderzoeken
beschikt het laboratorium over
verschillende afdelingen (zie kaderartikel).
Dr. De Laere: “Om al deze onderzoeken uit
te voeren beschikt het laboratorium over
een grote verscheidenheid aan moderne,
computergestuurde apparatuur. Anderzijds
voert men sommige analyses nog geheel
of gedeeltelijk met de hand uit. Spoedonderzoeken
worden op elk moment van de
dag uitgevoerd zodat in acute situaties de
resultaten op zeer korte termijn beschikbaar
zijn. Net zoals een aantal andere diensten
in het ziekenhuis, is het laboratorium
een continubedrijf dat 24 uur per dag en 7
dagen per week operationeel is.”

Wat onderzoekt men in Ardolab?
- Op de afdeling ‘scheikunde’ wordt vooral bloed onderzocht op
vetten (cholesterol), op suiker (glucose) en eiwitten, op hartmerkers
(bijvoorbeeld diagnose van hartinfarct) en op de werking van
de nier en lever.
- Het onderzoek van bloedcellen (rode bloedlichaampjes, witte
bloedcellen en bloedplaatjes) voert men uit op de afdeling ‘hematologie’.
Op deze afdeling wordt ook bloedstollingsonderzoek
verricht, bepaalt men bloedgroepen en voert men testen uit
om een veilige bloedtransfusie mogelijk te maken.
- Op de afdeling ‘serologie’ worden allergieën, tumormerkers
(opsporen van kanker) en afweerstoffen tegen infectieverwekkers
(bv. hepatitis,HIV-AIDS,... ) opgespoord en worden hormonen en
vitaminen bepaald.
- Op de afdeling ‘microbiologie’ onderzoekt men stalen op de
aanwezigheid van infectieverwekkers zoals bacteriën, virussen,
gisten, schimmels, parasieten,... en aan welke antibiotica de
micro-organismen gevoelig zijn.
- Het klinisch laboratorium beschikt verder over een aantal gespe-
Klinische Biologie
cialiseerde afdelingen zoals voor het opsporen van bloed- en
lymfeklierkankers (leukemie en lymfomen), voor de transplantatie
van stamcellen, voor vruchtbaarheidsonderzoek (bijvoorbeeld
spermaonderzoek) en een toxicologisch laboratorium (opsporen
en doseren van geneesmiddelen of giftige stoffen).
- Bovendien beschikt het klinisch laboratorium over een dienst
Moleculaire Diagnostiek (CMD) (zie kaderartikel hieronder).
Moleculaire test onderzoekt EGFR-mutaties
Een in Ardolab zelf ontwikkelde moleculaire test geeft sinds maart
2011 bij bepaalde longkankers uitsluitsel over eventuele mutaties
in de epidermale groeifactorreceptoren (EGFR) van de longtumor.
Is dat zo, dan is de patiënt gebaat met TKI (Tyrosine Kinase
Inhibitoren)-medicatie.
Bij bepaalde soorten longkanker zorgen mutaties in de epidermale
groeifactorreceptoren (EGFR) op het celmembraan voor continue
activiteit en dus verdere woekering van de kankercellen. Dr. Ingel
Demedts, longarts: “In dat geval biedt TKI-medicatie zeer goede
resultaten waarbij de Tyrosine Kinase Inhibitoren de receptoren als
het ware ‘verzadigen’ en neutraliseren. De kans op afname van de
tumor blijkt het grootst bij vrouwen die nooit rookten. In de plaats
van chemotherapie krijgt de patiënt dan TKI-pilletjes, met minder
nevenwerkingen. Of er al dan niet mutaties zijn, kan enkel bepaald
worden via DNA-onderzoek van de kankercellen.”
Complex onderzoek
Voor deze EGFR-mutatieanalyse werd in Ardolab, in nauwe samenwerking
met Dr. Van Dorpe van het laboratorium voor pathologie,
zelf een ‘in house’ test ontwikkeld op basis van wetenschappelijke
literatuur. Dr. Sc. Elke Boone: “Het betreft één van de
meest complexe moleculaire mutatieonderzoeken omdat er dient
gezocht te worden in 4 exonen, dit zijn DNA-stukjes met een bepaalde
betekenis. Bovendien zijn in elk van die exonen – meer bepaald
in 18, 19, 20 en 21 – meerdere mutaties mogelijk.” Met het
oog op de test wordt een longweefselbiopt eerst in het labo voor
pathologie onderzocht op de aanwezigheid van kankercellen. Indien
positief, verhuist het naar Ardolab voor het eigenlijk genetisch
onderzoek. Dr. Sc. Boone: “Het onderzoek duurt ongeveer een
week. Eerst wordt het DNA geïsoleerd van de andere celcomponenten
en vervolgens worden de specifi eke exonen vermeerderd
tot miljarden kopieën om de sequentie te bepalen. In ongeveer
10% van de onderzoeken blijkt mutatie aanwezig en komt de patiënt
dus in aanmerking voor TKI-medicatie.”
september 2011 van harte | zorg voor mensen 5

6
Nieuwe artsen
dr. Philippe
Heerinckx
Urgentiegeneeskunde
Dr. Philippe Heerinckx begon op 16 mei
2011 in Campus Wilgenstraat te Roeselare
als spoedarts, een functie die hij daarvoor
vervulde in het AZ Sint Lucas te Gent. Na
zijn erkenning als arts (2001) verkreeg hij
na een gespecialiseerde opleiding in onder
meer het Centre Hospitalier Universitaire
Vaudois te Lausanne in 2010 zijn erkenning
als specialist urgentiegeneeskunde
aan het UZ Gasthuisberg te Leuven. Door
zijn verblijf in Zwitserland heeft dr. Heerinckx
bijzondere interesse in berggeneeskunde
zoals hoogteziekte en alpiene redding
en beschikt dan ook over het
‘International diploma
for mountain
medicine’. In
2011 behaalde
hij tevens het
diploma Master
in Ziekenhuismanagement.
Multidisciplinaire borstkliniek:
kennis en ervaring bundelen voor maximale genezingskans
Vlaamse vrouwen lopen een risico van 1 kans
op 9 om borstkankerpatiënt te worden. Elk jaar
worden in Vlaanderen dan ook 5.000 nieuwe
gevallen van borstkanker vastgesteld. Een
vroegtijdige diagnose en een multidisciplinaire
aanpak zijn erg belangrijk voor een optimale
behandeling. Daarom beschikt het H.-Hartziekenhuis
over een borstkliniek die deel uitmaakt
van het netwerk ‘Borstcentrum Midden
West-Vlaanderen’. Met 150 tot 200 patiënten
per jaar is het H.-Hartziekenhuis een erkende
borst kliniek.
De borstkliniek is geen aparte dienst, maar
verwijst naar een multidisciplinair team van
artsen en gespecialiseerde verpleegkundigen.
Het team van artsen bestaat uit een radioloog,
anatomopatholoog, chirurg, gynaecoloog, oncoloog,
radiotherapeut, nuclearist en plastisch
dr. Caroline
Sweldens
Radiotherapie
Dr. Caroline Sweldens vervoegde op 1 augustus
2011 het artsenteam van de dienst
Radiotherapie op Campus Wilgenstraat te
Roeselare. Na haar erkenning als arts
(2005) was zij in het kader van haar gespecialiseerde
opleiding onder meer actief in
het Sint Augustinusziekenhuis te Wilrijk en
het H.-Hartziekenhuis te Roeselare. In
2011 verkreeg dr. Sweldens haar erkenning
als arts-specialist radiotherapie aan
het UZ Gasthuisberg te Leuven. Haar
bijzondere interesse gaat uit naar borstkanker
en neuro-oncologie. In Leuven
verrichte ze klinisch wetenschappelijk onderzoek
naar nieuwe
bestralingstechnieken
voor borstkankerpatiënten
en bekwaamde
zij zich extra in
de radiochirurgie.
chirurg. Dr. Barbara Stragier, oncologe: “Het
artsenteam komt wekelijks bijeen in een multidisciplinair
oncologisch consult (MOC). Ongeacht
de geraadpleegde dienst of arts-specialist
is de patiënt zo verzekerd van een snelle en
accurate diagnose, een individueel afgestemde
therapie en een permanente opvolging. Een
goede samenwerking met de huisartsen is
eveneens erg belangrijk voor een optimale zorg
voor iedere borstkankerpatiënte. De betrokken
huisarts wordt dan ook altijd uitgenodigd op het
wekelijkse MOC. De twee borstverpleegkundigen
– naast de sociaal assistent en psycholoog
– spelen dan weer een sleutelrol in verband met
de praktische begeleiding en psychosociale bijstand
van de patiënt tijdens het hele traject.”
Borstcentrum Midden West-Vlaanderen
Om nog beter alle beschikbare kennis en er-
van harte | zorg voor mensen september 2011
dr. Benedikte
Maenhout
Geriatrie
Dr. Benedikte Maenhout is sinds
1 augustus 2011 als geriater actief in
de dienst Inwendige Geneeskunde te
Roeselare en Menen. Na haar
erkenning als arts (2005) liep zij tijdens
haar bijkomende opleiding tot geneesheer-specialist
Inwendige Geneeskunde
reeds twee jaar stage in
het H.-Hartziekenhuis. In augustus
2010 kreeg zij haar erkenning als geneesheer-specialist
Inwendige Geneeskunde
aan het UZ Gasthuisberg
Leuven en bekwaamde zich
vervolgens verder in de geriatrie
(2011).
varing te bundelen, werd in 2008 het ‘Borstcentrum
Midden West-Vlaanderen’ opgericht.
Dit is een intensieve samenwerking op
het gebied van borstkanker en gynaecologische
oncologie tussen het H.-Hartziekenhuis
Roeselare-Menen, het Stedelijk Ziekenhuis
Roeselare, het Sint-Andriesziekenhuis Tielt
en het Sint-Jozefziekenhuis Izegem. Dr. Stragier:
“Zo is er een wekelijks gemeenschappelijk
patiëntenoverleg met de artsen uit de verschillende
ziekenhuizen. Bovendien beschikt
het Borstcentrum over een MOC-handboek
waarin alle richtlijnen voor diagnosestelling,
behandeling en opvolging zijn beschreven.
Met de huisartsen werd een ‘Zorgpad Borstkanker’
ontwikkeld dat het volledige zorgtraject
omschrijft met bijzondere aandacht voor
de samenwerking tussen huisartsen en specialisten.”

Even voorstellen: Keuken Campus Wilgenstraat
“Smakelijk eten! x 900”
Uiteraard beschikken ook campussen Westlaan en Menen elk over een ‘warme’ keuken
die dagvers lekkere en gezonde maaltijden voor patiënten, bezoekers en medewerkers
bereidt. Voor deze ‘Even voorstellen’ lichtte ‘van harte’ even het deksel van de potten en
pannen in de keuken van campus Wilgenstraat te Roeselare.
Naast een navenant aantal ontbijten en avondmalen
dient campus Wilgenstraat elke dag te
voorzien in 570 aangepaste middagmalen
voor patiënten en worden nog eens zo’n 330
dagschotels geserveerd in het restaurant aan
bezoekers en medewerkers. Daartoe staat
een keukenteam paraat met in totaal 95 medewerkers
(70 VTE’s). Die beschikken over
een indrukwekkend arsenaal kookgerei zoals
onder meer reusachtige kookketels (waarvan
de grootste 250 l kan bevatten!), steamers,
braadsledes en automatische pureemachine.
In de koude keuken is er dan weer een broodkamer,
groentenkamer en ‘kaas- en charcuterieafdeling’
met de nodige koel- en vriesruimten
waarvan de temperatuur continu via de
computer wordt bewaakt.
Recent investeerde het H.-Hartziekenhuis
in een 1000-tal speciale evacuatiezeilen
om bedlegerige patiënten bij brand snel
en veilig te kunnen evacueren. Bediening
door één persoon en verticale evacuatie
zijn de grote voordelen.
Vroege start
Joost Lemey, keukenverantwoordelijke Wilgenstraat:
“De vroege ploeg start al om 6.30 uur om
het ontbijt klaar te maken en de eerste voorbereidingen
te treffen voor het middagmaal. Eerst
wordt begonnen met de soep, waarvan er elke
dag tot 400 l wordt gemaakt. Twee medewerkers
nemen de goederen van de leveranciers in
ontvangst, dateren en stockeren die. Naast de
3 koks zijn tegelijk 5 medewerkers in de warme
en 6 in de koude keuken actief en 6 bedienen
het restaurant. Het gebruikte eetgerei gaat naar
de afwaszone waar nog eens 11 medewerkers
in de weer zijn. Glazen en bestek gaan in speciale
bakken voorzien van magneten zodat de
afwasmachine overschakelt op osmosewater
om kalkvlekken te vermijden.”
Kwaliteit en zorg
Alle hens aan dek
Omstreeks 10.40 u is het alle hens aan dek aan
‘de band’, waar honderden schotels voorzien
worden van de passende maaltijd qua samenstelling
en hoeveelheid naargelang de wensen
en noden van elke patiënt. Joost Lemey: “De
middagmalen worden bereid volgens het systeem
van warme lijn: elke dag vers koken en
zo snel mogelijk distribueren. De borden aan
het einde van de band worden onder stolp
in één van de 20 geïsoleerde maaltijdkarren
geplaatst en naar de verschillende afdelingen
gebracht. Daar zorgt het verplegend personeel
voor de verdere bediening.”
Elektronische bevraging
Zoutarm, glutenvrij, lactosearm, energiebeperkt,…
in totaal zijn een 100-tal combinaties
inzake diëten mogelijk waarmee men
rekening moet houden. Assistent-keukenverantwoordelijke
Kenny Degraeve: “Na een
proefproject en implementatie in Menen,
startte eind augustus 2011 de zogenaamde
‘hoteldienst’ bij wijze van test ook in de Wilgenstraat
met het elektronisch bevragen van
de patiënten over wat ze wensen te eten.
Daartoe beschikken de 6 medewerkers over
handige trolleys voorzien van laptop. Binnenkort
vervangen letter- en cijfercodes de bekende
gekleurde zelfklevertjes.” Inmiddels is
het 16.40 u: hoog tijd om ‘de band’ voor het
avondmaal te starten!
1000 ‘rescue sheets’ voor snelle brandevacuatie
Na campussen Westlaan en Menen in
juli, werd in augustus 2011 ook elk bed
van campus Wilgenstraat van zo’n nieuw
evacuatiezeil voorzien. Geert Beddeleem,
coördinator Nood- en interventieplanning
(die voor dit project nauw samenwerkte
met preventieadviseur Steve Valcke): “Onder
iedere matras bevindt zich zo’n ‘rescue
sheet’, bevestigd met 4 elastieken. In geval
van nood kan één persoon de patiënt binnen
enkele seconden met 2 riemen vastmaken
en evacueren. Met de vroegere reddingsdekens
waren daar twee personen
voor nodig. Bovendien kan men nu ook
verticaal evacueren via de trappen. Deze
investering resulteert dus in een duidelijke
meerwaarde inzake patiëntenveiligheid.”
Evacuatieopleiding
Samen met de installatie van de nieuwe
evacuatiezeilen startte onlangs een afdelingsgebonden
heropfrissingscursus brandevacuatie
voor alle medewerkers. Geert
Beddeleem: “Naast items als blusmiddelen
en compartimenteringsdeuren, komt
uiteraard ook de praktische bediening van
de evacuatiezeilen aan bod. Niet enkel de
verpleegkundigen, maar ook artsen en onderhoudspersoneel
moeten in staat zijn in
geval van nood bij te springen voor een
veilige evacuatie van de patiënten.”
september 2011 van harte | zorg voor mensen 7

8
Gepersonaliseerde chemokuurinfo
dankzij milde gift
Eind juni 2011 stelde de dienst Gastro-Enterologie offi cieel
een tiental verschillende boekjes met chemoschema’s
voor die patiënten met een tumor van het maagdarmstelsel
voortaan extra informeren over hun specifi eke chemobe-
handeling. Dit uniek initiatief initiatief kon gerealiseerd worden dankzij de milde gift van een een tetevreden patiënt, in samenwerking met de gastro-enterologen van het H.-Hartziekenhuis.
Net voor zijn vijftigste verjaardag, werd Marc Vandewalle ziek. Twee jaar later kon hij na een
succesvolle behandeling alsnog een groots verjaardagsfeest vieren. Uit dankbaarheid wilde
hij de opbrengst daarvan – 3.500 euro – schenken aan een goed doel. Jochen Decaestecker,
gastro-enteroloog (maag-, darm- en leverspecialist): “Na rondvraag bleek er behoefte
aan gedegen patiënteninformatie in verband met hun specifi eke chemobehandeling. Zeven
gastro-enterologen uit diverse Vlaamse ziekenhuizen verzorgden de samenstelling en redactie
onder supervisie van prof. dr. Chris Verslype van KU Leuven en prof. dr. Marc Peeters van UZ
Antwerpen. De uiteindelijke publicatie werd gemaakt onder vlag van de Vlaamse Vereniging
voor Gastro-enterologie.”
Inhoud
Naast informatie over diverse aspecten van chemotherapie in het algemeen, vindt de patiënt
zijn gepersonaliseerd chemoschema terug: welke producten worden wanneer toegediend en
wat zijn de specifi eke nevenwerkingen? Ook is er een hoofdstukje dat uitlegt wat de patiënt
kan doen bij frequent voorkomende nevenwerkingen van chemotherapie. Het H.-Hartziekenhuis
dankt alle betrokkenen en in het bijzonder dhr. Marc Vandewalle van harte voor dit nuttig
en geslaagd initiatief.
Mindfulnesstraining
Leren omgaan met lastige situaties
Wetenschappelijke studies bevestigen de positieve effecten van mindfulnesstraining bij mensen
met stress- en gezondheidsklachten. Voor patiënten die anders willen leren omgaan met
stress, ziekte, pijn of vermoeidheid organiseert dr. Els Moreau, klinisch bioloog, een mindfulnesstraining
van 8 wekelijkse bijeenkomsten in groepjes van max. 12 personen waarbij de
technieken uitgelegd, geoefend en besproken worden.
Wat is mindfulness wel en… niet?
Mindfulness kan omschreven worden als de vaardigheid om bewust aandacht te geven aan
wat er omgaat in onze geest, ons lichaam, ons dagelijks leven, met alle mogelijkheden en
beperkingen en dit zonder te oordelen. Dr. Els Moreau: “Voor alle duidelijkheid: mindfulness
heeft niets te maken met zweverige zaken of loutere ontspanningsoefeningen. Mindfulness is
ook niet een manier om pijnlijke of moeilijke zaken in het leven te omzeilen of te vermijden. Het
helpt integendeel juist om lastige gevoelens en situaties beter onder ogen te zien en te leren
omgaan met de onvermijdelijke stress van het leven.”
Wat houdt de training in?
Tijdens de 8 weken durende training wordt op een didactische en wetenschappelijk onderbouwde
methode de vaardigheid van mindfulness aangeleerd. Er zijn wekelijkse groepsbijeenkomsten
van ongeveer 2,5 uur met max. 12 deelnemers. Dr. Els Moreau: “De training
richt zich tot patiënten die actief willen bijdragen aan hun eigen welzijn. Typische indicaties
zijn kankerpatiënten of mensen met chronische pijn, recidiverende depressies, een burn-out,
chronische vermoeidheid, fi bromyalgie of algemene stressklachten. Het is geen praatgroep of
psychotherapie, maar een training waarbij oefenen centraal staat. Van de deelnemers wordt
ook verwacht dat ze in die acht weken dagelijks een uurtje thuis oefenen met behulp van cd´s
en werkmap.”
Praktisch
- De kostprijs van de training bedraagt 150 euro en omvat een intakegesprek, 7 sessies en
alle materiaal (handboek, 5 cd´s en werkmap).
- De training vindt plaats op maandagavonden in campus Wilgenstraat of Westlaan te Roeselare
en wordt tweemaal per jaar georganiseerd (voorjaar en najaar). De data van de eerstvolgende
trainingsreeks zijn: 3, 10, 17 en 24 oktober en 7, 14 en 28 november (telkens van
19 tot 21.30 u) en zondag 20 november 2011 de ganse dag.
- Aanmelden voor de training kan door een mail te sturen aan emoreau@hhr.be of te bellen:
0477 896 941. Voorafgaand aan de training wordt u gecontacteerd voor een intakegesprek.
van harte | zorg voor mensen september 2011
Agenda
In de nabije toekomst vinden volgende activiteiten
van het H.-Hartziekenhuis plaats. Noteer
alvast in de agenda! Updates of extra activiteiten
vindt u op www.hhrm.be onder de rubriek
Zorgaanbod: ‘Activiteiten’.
Dag van het hart op donderdagnamiddag 29
september van 13u30 tot 16u in het centrum
voor cardiale revalidatie westlaan 58-60 te Roeselare
Maandag 3 oktober 2011: start Mindfulness
training in groep van max. 12 personen. Zie kaderartikel
hiernaast.
Dinsdag 4 en 11 oktober en woensdag 19
juni 2011: Algemene infoavond ‘Materniteit
Menen’, samenkomst aan onthaal Campus Menen
(Rijselstraat) om 19.30 uur.
Infoavonden ‘Borstvoeding’: vrijblijvende informatieavonden
(19.30 – 21.30 u), bedoeld
voor elke aanstaande mama die reeds 12 weken
zwanger is en haar partner. Locatie: Westlaan 60
te Roeselare (aanbellen aan voordeur van de rijwoning).
Vooraf inschrijven is wel verplicht en kan
via het secretariaat gynaecologie.
- maandag 3 en woensdag 19 oktober 2011,
- maandag 7 en woensdag 16 november 2011,
- maandag 5 en woensdag 21 december 2011.
Infoavonden ‘Materniteit Roeselare’: vrijblijvende
informatieavonden (19.30 – 21.30 u), bedoeld
voor elke aanstaande mama en haar partner.
Locatie: KATHO Aula 0.1 op Campus Wilgenstraat
te Roeselare Vooraf inschrijven is niet nodig.
- dinsdag 6 en 13 december 2011.
Symposium over AAS in “de kleine stooringhe”
te Roeselare op 24 november 2011 (enkel voor
professionelen)
Bezoek de
HHRM-website!
Alle praktische informatie voor patiënten,
bezoekers en zorgverleners over de
organisatie, werking en het zorgaanbod
van het H.-Hartziekenhuis en alle
openstaande VACATURES vindt u op:
www.hhrm.be
Reageren op ‘van harte’?
Reacties en opmerkingen over of ideeën voor ons
nieuwsmagazine ‘van harte’ kan u mailen naar
vanharte@hhrm.be of per post versturen naar:
H.-Hartziekenhuis t.a.v. Redactie ‘van harte’,
Wilgenstraat 2, 8800 Roeselare.
Colofon
Inhoud: Werkten mee aan deze editie van ‘van harte’: dr.
Wim Anné, Geert Beddeleem, dr. Reinold Beeuwsaert, dr.
sc. Elke Boone, Johan Cornette, dr. Jochen Decaestecker,
dr. Arne Decramer, Kenny Degraeve, dr. Dries Deeren, dr.
Emmanuel De Laere, dr. Ingel Demedts, Peter Depoot, Jean
Pierre Desmet, dr. Marnix Goethals, dr. Philippe Heerinckx,
Joost Lemey, Lieven Lust, dr. Benedikte Maenhout, dr. Els
Moreau, dr. Francis Stammen, dr. Willem Stockman, dr
Barbara Stragier, dr. Ignace Surmont, dr. Caroline Sweldens,
dr. Stefan Vandecandelaere, Patrick Van Slambrouck, Caroline
Van Vynckt en dr. Patrick Waterbley.
Concept en redactie: Bart Huyghe, 09 372 41 59.
Lay-out en realisatie: Apunta, www.apunta.be.
Fotografi e: Jean Pierre Desmet.
Verantwoordelijke uitgever: dr. Patrick Waterbley.
Juridische disclaimer De samenstelling van dit nieuwsmagazine
gebeurde met de grootste aandacht en zorg. Mocht
deze ‘van harte’ om enige reden toch onvolledige of onjuiste
informatie bevatten, dan kan het H.-Hartziekenhuis Roeselare-
Menen vzw niet aansprakelijk worden gesteld voor eender
welke schade die daaruit mocht voortvloeien.
Teksten en afbeeldingen van ‘van harte’ zijn in ongewijzigde
vorm vrij te gebruiken mits bronvermelding en voorafgaande
kennisgeving via vanharte@hhrm.be.