Van Harte mei 2012 - H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen
Van Harte mei 2012 - H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen
Van Harte mei 2012 - H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dankzij de vooruitgang van chemotherapie en<br />
doelgerichte radiotherapie is de genezingskans<br />
van borstkanker groter dan ooit. Toch is<br />
in bepaalde gevallen borstamputatie vereist.<br />
Geschat wordt dat een kwart van de vrouwen<br />
een borstreconstructie laat uitvoeren. In meer<br />
dan 90% van de gevallen kiest men voor de<br />
spiersparende perforator-fl aptechniek (DIEP,<br />
s-GAP). Deze microchirurgische operatie die<br />
in het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> al sinds 1997 wordt<br />
toegepast, kent dan ook heel wat voordelen.<br />
Dr. Marc <strong>Van</strong>devoort, diensthoofd Plastische<br />
Chirurgie, geeft een overzicht.<br />
Na een borstamputatie neemt 75% van de<br />
vrouwen genoegen met een uitwendige<br />
De vrijwillig(st)er<br />
Zoals gebruikelijk vindt u in deze ‘<strong>Van</strong> <strong>Harte</strong>’<br />
heel wat interessante onderwerpen. Elk artikel<br />
illustreert hoe mensen zich hard inzetten<br />
om nog betere zorg, nog betere technieken<br />
en onverwachte mogelijkheden te bieden aan<br />
de patiënten.<br />
Ik zou een korte waardering bij elk onderwerp<br />
kunnen schrijven. Het artikel op pag.<br />
7 – of beter de vrijwilliger zelf – verdient dit<br />
bij uitstek. In onze 21-eeuwse maatschappij<br />
wordt het zich zomaar geven en inzetten even<br />
zeldzaam als opmerkelijk en dan ook des te<br />
waardevoller. Naast die menselijke warmte,<br />
is de vrijwilliger voor een patiënt ook dikwijls<br />
een venster op de thuissituatie. De vrijwilliger<br />
geeft immers zeker geen prikje en komt van<br />
buiten het ziekenhuis, op bezoek bij de patiënt.<br />
In naam van het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> dank ik<br />
hierbij dan ook van harte de vrijwilligers voor<br />
van harte<br />
Nieuwsmagazine van het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong>-<strong>Menen</strong> vzw<br />
prothese, een kwart kiest voor reconstructie.<br />
Dr. <strong>Van</strong>devoort: “Het percentage borstreconstructies<br />
blijft echter stijgen, onder<br />
meer via mond-aan-mondreclame van tevreden<br />
patiënten. De ingreep is weliswaar<br />
niet levensnoodzakelijk, maar voor heel wat<br />
vrouwen betekent het een verbetering van<br />
de levenskwaliteit. Vaak spelen eenvoudige<br />
motieven zoals onder meer vrije keuze van<br />
kledij, gaan zwemmen en zich opnieuw ‘volledig’<br />
vrouw voelen.”<br />
Reconstructie met prothese<br />
De eenvoudigste manier van reconstructie<br />
is het onderhuids inplanten van een prothese.<br />
“Dit kan onmiddellijk na de amputatie<br />
hun unieke waarde en inzet. Omdat ook<br />
hier vorming, ervaring, verwerking en wederzijdse<br />
ondersteuning gevraagd wordt.<br />
Vrijwilligers onderstrepen zelf dat men er niet<br />
zomaar aan kan beginnen. Ze zijn niet enkel<br />
bereid zichzelf te geven, maar ook zich grondig<br />
voor te bereiden op mogelijk gevoelige<br />
situaties. Dit in een vruchtbare samenwerking<br />
met onze diensten patiëntenbegeleiding.<br />
Elk jaar bij de nieuwjaarsreceptie voor vrijwilligers<br />
druk ik mijn grote dank en waardering<br />
uit. Het is goed dit hier nog eens uitdrukkelijk<br />
neer te schrijven, meteen ook voor een breder<br />
lezerspubliek.<br />
dr. Patrick Waterbley,<br />
algemeen directeur<br />
H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong>-<strong>Menen</strong> vzw<br />
jaargang 2 - nr. 2 • <strong>mei</strong> <strong>2012</strong><br />
Reconstructieve borstchirurgie<br />
“Vrouwen kiezen steeds<br />
vaker voor borstreconstructie<br />
na amputatie”<br />
waarbij enkel de borstklier wordt weggenomen<br />
en de huid bewaard. Een andere<br />
methode is het plaatsen van een tijdelijke<br />
opblaasbare prothese om de huid uit te<br />
rekken en die daarna vervangen door een<br />
permanente prothese. Toch past het H.-<br />
<strong>Hartziekenhuis</strong> zelden of nooit deze ingreep<br />
toe. De prothese kan als vreemd materiaal<br />
reacties uitlokken van het lichaam. De kans<br />
op weefselverharding of zelfs kalkafzettingen<br />
waarbij een harde bol ontstaat, bedraagt<br />
15 tot 20% en zelfs 30 tot 40% bij<br />
bestraling. Daarom wordt nagenoeg altijd<br />
voor reconstructie met lichaamseigen weefsel<br />
gekozen.”<br />
(Lees verder op pagina 2)<br />
In dit nummer<br />
1 Reconstructieve borstchirurgie<br />
2 Campus <strong>Menen</strong><br />
- Nieuwe pijnkliniek<br />
3 Medisch nieuws<br />
- Cathlab: vernieuwing en uitbreiding<br />
- DoseAware-stralingsmeetsysteem<br />
in primeur voor België<br />
4-5 Dienst in de kijker: Hemodialyse<br />
6 Nieuwe artsen<br />
CoZo<br />
Reactief<br />
Erkenning endoprothesen<br />
7 Kwaliteit en zorg<br />
- Even voorstellen: Vrijwilligerswerk<br />
- Volledig vernieuwde materniteit<br />
Campus Wilgenstraat<br />
8 Agenda<br />
<strong>mei</strong> <strong>2012</strong> van harte | zorg voor mensen<br />
1
2<br />
Campus <strong>Menen</strong><br />
Nieuwe pijnkliniek<br />
Sinds begin december 2011 beschikt campus <strong>Menen</strong> ook over een pijnkliniek. Zo hoeven chronische pijnpatiënten uit de <strong>Menen</strong>se regio<br />
voor de meeste behandelingen niet langer naar <strong>Roeselare</strong> te komen en is de wachttijd aanzienlijk korter.<br />
Het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> beschikt sinds 2000<br />
over een Multidisciplinair Pijncentrum op<br />
campus Westlaan te <strong>Roeselare</strong>. Patiënten<br />
met bijvoorbeeld rug- of nekpijn of met pijn<br />
van oncologische aard kunnen er terecht<br />
voor gespecialiseerde behandelingen zoals<br />
onder meer echogeleide infiltraties.<br />
Wachttijd gehalveerd<br />
Dr. Bart Billet, anesthesist en coördinerend<br />
arts pijnkliniek <strong>Menen</strong>: “Voor som-<br />
(vervolg van artikel op pag. 1)<br />
Lichaamseigen weefsel<br />
Voor borstreconstructie met lichaamseigen<br />
weefsel was vroeger de LD-flaptechniek<br />
courant, waarbij een grote driehoekige rugspier<br />
naar voor werd gebracht. “<strong>Van</strong>wege<br />
het storende ruglitteken van deze techniek<br />
en vooral het ongemak door verlies van<br />
spieractiviteit van de betrokken spier, wordt<br />
nu bijna altijd gebruik gemaakt van buikweefsel,<br />
omdat de meeste vrouwen dit het<br />
makkelijkst kunnen missen, bijvoorbeeld na<br />
enkele zwangerschappen. De gemiddelde<br />
leeftijd van de patiënten bedraagt immers<br />
45 jaar. Bij te jonge of magere vrouwen<br />
wordt soms weefsel uit de bil gebruikt. Als<br />
drager voor het buikweefsel werd aanvankelijk<br />
één van de rechte buikspieren opgeofferd<br />
voor de reconstructie, de zogenaamde<br />
TRAM-flaptechniek. De opoffering van een<br />
spier veroorzaakte wel vaak buikwandverzwakking<br />
of zelfs liesbreuken.”<br />
van harte | zorg voor mensen <strong>mei</strong> <strong>2012</strong><br />
mige mensen uit de regio <strong>Menen</strong> bleek<br />
de afstand of de wachttijd van soms een<br />
maand een belemmering. Daarom werd<br />
begin december 2011 gestart met een<br />
pijnkliniek in <strong>Menen</strong>. Patiënten kunnen<br />
er op woensdag terecht voor de meeste<br />
ambulante pijnbehandelingen, uitgevoerd<br />
in het operatiekwartier. Enkel voor bijvoorbeeld<br />
ablaties (wegbranden), specifieke<br />
behandelingen en voor consultaties dient<br />
men nog naar <strong>Roeselare</strong> te komen. Sinds-<br />
DIEP-flaptechniek<br />
Nu wordt in 90% van de gevallen de spiersparende<br />
vrije DIEP-flaptechniek aangewend.<br />
“Daarbij wordt enkel huid en vet<br />
vrijgemaakt vanuit de buik en overgeplaatst<br />
naar de borststreek. De moeilijkheid van de<br />
ingreep bestaat vooral uit het losmaken van<br />
de kleine bloedvaten die voor de bloedvoorziening<br />
zorgen. Deze bloedvaten van amper<br />
1 tot 2 mm diameter worden uit de spier<br />
vrijgemaakt, doorgeknipt en microchirurgisch<br />
aangehecht. Dit moet heel secuur gebeuren<br />
om lekken en blokkage te vermijden.<br />
Daardoor duurt de operatie 5 tot 6 uur voor<br />
de reconstructie van één borst en tot 9 uur<br />
voor beide borsten.”<br />
Voordelen<br />
“De voordelen van deze techniek zijn dat de<br />
borst perfect symmetrisch te modelleren is,<br />
warm aanvoelt en evolueert zoals een ge-<br />
dien bedraagt de wachttijd maximaal<br />
14 dagen. De patiënten worden dus<br />
dichter bij huis en sneller behandeld.<br />
Artsen uit de <strong>Menen</strong>se regio krijgen<br />
behandelingsadvies en kunnen nu<br />
ook doorverwijzen in de buurt. Het<br />
team bestaat uit dezelfde artsen en<br />
verpleegkundigen als in <strong>Roeselare</strong>,<br />
dus patiënten die reeds in behandeling<br />
waren, zien dezelfde vertrouwde<br />
gezichten.”<br />
zonde borst. Het slaagpercentage is 98%.<br />
Er is wel een litteken in de onderbuik, maar<br />
die valt binnen de bikinilijn. De ingreep gebeurt<br />
4 tot 6 maanden na de laatste therapie<br />
om over voldoende soepel weefsel te<br />
beschikken. Na de operatie volgt een week<br />
hospitalisatie, waarvan 1 dag in de intensieve<br />
zorgen om de voldoende vascularisatie<br />
te controleren. Na 4 of 5 maanden volgt<br />
dan de tepelreconstructie, een eenvoudige<br />
ingreep onder plaatselijke verdoving.”
Cathlab: vernieuwing en uitbreiding<br />
Het Cathlab op de campus Wilgenstraat<br />
werd eind 1990 opgericht en behoort<br />
inmiddels tot de vooraanstaande cathlabs<br />
in België. In het Cathlab gebeuren<br />
onderzoeken en ingrepen aan het hart,<br />
voornamelijk via de lies door middel van<br />
een katheter. De huidige twee zalen<br />
worden volledig vernieuwd en uitgebreid<br />
met een extra zaal. De grotere capaciteit<br />
en nieuwste technologieën laten<br />
toe complexere ingrepen uit te voeren.<br />
Het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> beschikt sinds<br />
eind1990 over een Cathlab. Toen werden<br />
er in één zaal enkel coronarografieën<br />
uitgevoerd, waarbij men met kontrastvloeistof<br />
vernauwingen van de kransslagaders<br />
opspoort. <strong>Van</strong>af 1993 paste men<br />
er ballondilatatie toe om die vernauwingen<br />
te herstellen, in 2000 werd een tweede<br />
zaal in gebruik genomen. Dr. Francis<br />
Stammen, cardioloog: “Door de komst<br />
van nieuwe behandelingstechnieken van<br />
hart- en vaataandoeningen kende het<br />
Cathlab een snelle groei. Inmiddels worden<br />
ook stents ingebracht (veertjes die<br />
de slagaders openhouden), hartritmestoornissen<br />
opgespoord via elektrofysiologisch<br />
onderzoek (EFO) en hersteld<br />
door radiofrequente ablatie, pacemakers<br />
gestoken en sinds augustus<br />
2010 zelfs hartkleppen<br />
vervangen. Dit<br />
alles voornamelijk via de<br />
lies en onder plaatselijke<br />
verdoving, dus zonder<br />
de borstkas te moeten<br />
openen.”<br />
Performante<br />
systemen<br />
Door het intensieve gebruik<br />
van het Cathlab,<br />
drong een vernieuwing<br />
en uitbreiding zich op.<br />
De twee bestaande zalen worden volledig<br />
heringericht en uitgerust met nieuwe performante<br />
systemen, bovendien komt er een<br />
extra zaal bij. Dr. Stammen: “Het nieuwe<br />
Cathlab wordt voorzien van een speciale<br />
luchtzuiveringsinstallatie en geïntegreerde<br />
bekabeling voor een optimale steriele werking.<br />
Voorts wordt de bestralingsbelasting<br />
opgemeten en verschijnt alle gewenste informatie<br />
op één groot scherm, door de arts<br />
indeelbaar naargelang de ingreep.”<br />
Complexere ingrepen<br />
Midden februari <strong>2012</strong> werd de eerste nieuwe<br />
zaal al in gebruik genomen, tegen dit<br />
Medisch nieuws<br />
najaar is het nieuwe Cathlab volledig af. Dr.<br />
Stammen: “De hogere gemiddelde leeftijd<br />
van de patiënten vereist steeds vaker risicovolle<br />
ingrepen zoals ablaties en hartklepvervanging.<br />
De extra zaal zal dan ook eerder<br />
daartoe worden gebruikt dan om het aantal<br />
ingrepen nog te verhogen.” De dienst Cathlab<br />
beschikt over 4 interventioneel cardiologen,<br />
3 elektrofysiologen, 13 gespecialiseerde<br />
verpleegkundigen en 2 technici. In 2011<br />
werden bijna 5000 ingrepen uitgevoerd bij<br />
ruim 3700 patiënten. Het betreft onder meer<br />
3550 coronarografieën, 1100 dilataties, 280<br />
EFO’s, waarvan 180 met aanvullende ablatie<br />
en 200 pacemakerimplantaties.<br />
DoseAware-stralingsmeetsysteem in primeur voor België<br />
Eind januari <strong>2012</strong> startte het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong><br />
als eerste in België met het<br />
gebruik van DoseAware, aanvankelijk in<br />
testfase. Onder het motto ‘Meten is weten’<br />
informeert dit digitaal meetsysteem<br />
artsen en verpleegkundigen in de diensten<br />
interventionele radiologie en Cathlab<br />
continu over de ioniserende stralen<br />
waaraan men wordt blootgesteld.<br />
Het DoseAware-systeem bestaat uit<br />
een basisstation en digitale dosismeters<br />
die als badges worden gedragen. Deze<br />
sturen draadloos de gemeten dosis<br />
door naar het basisstation die de actuele<br />
waarden in real time weergeeft op<br />
een display en bijhoudt. Ir. Ludo Vereecken,<br />
directeur Techniek en Exploitatie:<br />
“Zo wordt de onzichtbare röntgenstraling<br />
toch zichtbaar gemaakt. Bovendien<br />
is het met het Dose Manager-software-<br />
pakket mogelijk om terug te kijken in de tijd<br />
en na te gaan bij welke onderzoeken de<br />
meeste dosissen worden gemeten. Naast<br />
de actuele dosiswaarde wordt ook de totaal<br />
geaccumuleerde dosiswaarde bijgehouden<br />
per gebruiker. Stralingsfysicus Griet<br />
D’Hollander volgde de dosimetrie tijdens de<br />
testfase op.”<br />
Werkgewoontes wijzigen<br />
Inmiddels zijn de eerste testresultaten bekend.<br />
Ir. Vereecken: “Dankzij het systeem<br />
merkt men onmiddellijk het effect van het<br />
dragen van beschermende mobiele loodschermen<br />
of van het aannemen van andere<br />
werkposities bij de tafel waarop de patiënt<br />
ligt. Door de verhoogde bewustwording<br />
van de stralingsdosis, laat het DoseAwaresysteem<br />
toe de werkgewoontes en posities<br />
aan te passen om zo minder straling op te<br />
lopen. Indirect draagt het systeem ook toe<br />
bij om de patiënt aan een zo laag mogelijke<br />
dosis bloot te stellen als redelijkerwijze mogelijk<br />
is voor de gewenste medische kwaliteit<br />
van onderzoek of therapie.”<br />
Met de invoering van dit systeem zet het<br />
H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> andermaal een baanbrekende<br />
stap vooruit in de veiligheid van<br />
patiënten en professionelen.<br />
<strong>mei</strong> <strong>2012</strong> van harte | zorg voor mensen 3
4<br />
Dienst in de kijker<br />
Het grootste hemodialysecentrum van België<br />
Nierpatiënten die niet in aanmerking komen voor transplantatie of in afwachting daarvan kunnen terecht in hemodialysecentra. In drie sessies<br />
per week van telkens vier uur nemen dialysetoestellen er de bloedzuiverende nierfunctie over. Met jaarlijks een totaal van 37.000 dialysesessies,<br />
waarvan 27.000 in het ‘moedercentrum’ te <strong>Roeselare</strong> en 10.000 in de CAD’s (zie kaderstuk) beschikt het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> over<br />
het grootste hemodialysecentrum van het land. Een team van 6 nefrologen (nierspecialisten) en 90 gespecialiseerde verpleegkundigen en<br />
zorgkundigen staat er in voor de behandeling en zorg van zo’n 300 dialysepatiënten.<br />
De nieren beschikken bij de geboorte over<br />
ongeveer 1 miljoen bloedzuiverende onderdeeltjes,<br />
de nefronen waarvan het aantal en<br />
de functie afneemt met de leeftijd. Door de<br />
veroudering van de samenleving neemt het<br />
aantal nierpatiënten elk jaar met 3 tot 5%<br />
toe. Belangrijkste oorzaken zijn suikerziekte<br />
(50%) en aderverkalking van de kleine nierbloedvaten<br />
(30%).<br />
Nier(functie)vervanging<br />
Dr. Bart Maes, nefroloog: “Bij nieren die<br />
nog slechts 15% of minder functioneren,<br />
spreekt men van terminale nierinsufficiëntie.<br />
Zonder behandeling overlijdt de patiënt<br />
binnen de 6 maand. Minder dan de helft<br />
van de patiënten komt in aanmerking voor<br />
niertransplantatie. Daartoe mogen er geen<br />
actieve tumoren, vaatverkalking of infecties<br />
zijn. De dienst Nefrologie volgt een 180-tal<br />
niertransplantpatiënten op, met een gemiddelde<br />
leeftijd van 55 jaar. Daarnaast zijn er<br />
nierfunctievervangende therapieën. Ruim<br />
50 jongere, zelfredzame patiënten verrichten<br />
thuis zelf peritoniale dialyse of buikspoeling.<br />
Het grootste deel van de patiënten,<br />
in totaal bijna 300, komt echter wekelijks<br />
van harte | zorg voor mensen <strong>mei</strong> <strong>2012</strong><br />
driemaal naar het dialysecentrum voor een<br />
vier uur durende bloedzuiveringssessie. De<br />
gemiddelde leeftijd van de dialysepatiënt is<br />
momenteel 70 jaar, maar neemt elk jaar met<br />
een jaar toe.”<br />
Dialyseverpleegkundigen<br />
Als ‘moedercentrum’ beschikt Campus<br />
Wilgenstraat te <strong>Roeselare</strong> momenteel over<br />
diverse dialysezalen met respectievelijk 13,<br />
tweemaal 15 en sinds september 2011 een<br />
extra zaal met 8 plaatsen voor de behandeling<br />
van de patiënten, zogenaamde ‘posten’.<br />
Twee zalen worden tegen de herfst van dit<br />
jaar vervangen door een gloednieuw dialysecomplex<br />
in de Rode Kruisstraat met 26 posten.<br />
De dienst beschikt ook nog over 6 extra<br />
dialysetoestellen om mobiel op andere afdelingen<br />
te dialyseren. Hoofdverpleegkundige<br />
Geert Lemey: “Elke zaal ontvangt vier verschillende<br />
groepen patiënten die om de twee<br />
dagen in de voor- of namiddag naar het dialysecentrum<br />
komen, waarvan zo’n 90% met<br />
de ziekenwagen. We zijn enkel op zondagen<br />
en met kerst en nieuwjaar gesloten. Gespecialiseerde<br />
verpleegkundigen – die elk zo’n 4<br />
tot 5 patiënten opvolgen, sluiten het dialyse-<br />
toestel aan, controleren de parameters zoals<br />
bloeddruk en toestelwaarden en verrichten<br />
wondzorg. Veel patiënten hebben immers<br />
necroseletsels vanwege slechte doorbloeding.<br />
Nieuwe verpleegkundigen krijgen een<br />
gestructureerde opleiding van 6 maand met<br />
individuele begeleiding op de werkvloer. Het<br />
duurt ongeveer een jaar vooraleer men volwaardig<br />
dialyseverpleegkundige is. Wegens<br />
de grote nood werden recent drie Tunesische<br />
verpleegkundigen in dienst genomen.”<br />
Sterke band<br />
Doordat de patiënten zo frequent naar het<br />
dialysecentrum komen, ontstaat vaak een<br />
sterke band met de dienst. Geert Lemey:<br />
“Iedere patiënt is gehecht aan het eigen<br />
vast plekje, de medepatiënten rondom en<br />
de vertrouwde verpleegkundigen. Vroeger<br />
had elke zaal een eigen vast verpleegteam.<br />
Nu worden de verpleegkundigen volgens<br />
de ervaring verdeeld over de verschillende<br />
zalen. Er is ook een actieve patiëntenvereniging<br />
die onder meer uitstappen en een<br />
jaarlijkse weekreis naar het buitenland organiseert,<br />
begeleid door verpleegkundigen die<br />
de nodige verzorging verzekeren.”
Hoe werkt<br />
hemodialyse?<br />
Tijdens de hemodialyse wordt het<br />
bloed van de patiënt buiten het lichaam<br />
gezuiverd met een kunstnier:<br />
het dialysetoestel.<br />
Het bloed wordt afgetapt via een<br />
fi stel (verwijde ader na operatieve<br />
verbinding met een slagader) of<br />
een katheter (toegangsbuisje). De<br />
kunstnier fi ltert het bloed door het<br />
via een halfdoorlaatbaar membraan<br />
in contact te brengen met spoelwater.<br />
Dat spoel- of badwater is in feite<br />
ultragezuiverd ‘kraantjeswater’ dat<br />
wordt ontdaan van onder meer alle<br />
mineralen en micro-organismen totdat<br />
absoluut neutraal en zuiver water<br />
overblijft. Daartoe beschikt het<br />
H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> over een speciale<br />
waterzuiveringsinstallatie die elke<br />
dag 2.300 liter van dat badwater<br />
produceert. Daartoe zijn dagelijks<br />
ook ruim 100 liter speciale additieven<br />
nodig. Doordat het badwater<br />
voortdurend ververst wordt, blijft het<br />
tijdens de hele, gemiddeld vier uur<br />
durende procedure onzuiverheden<br />
aan het bloed onttrekken. Een technische<br />
ploeg van 2 medewerkers<br />
(een derde in opleiding) zorgt voor<br />
de opvolging van de badwaterinstallatie<br />
en het herstel en onderhoud<br />
van de dialysetoestellen.<br />
Zorgtraject nierpatiënten:<br />
uniek in de wereld!<br />
Hemodialyse<br />
Op 1 juni 2009 werd in België een speciaal zorgtraject ingevoerd om mensen die chronisch<br />
nierpatiënt dreigen te worden vroegtijdig op te sporen en op te volgen. Dit systeem<br />
is uniek in de wereld.<br />
Mensen die nog slechts 45% van de normale nierfunctie en/of dagelijks meer dan 1<br />
gram eiwitverlies in de urine hebben, komen in aanmerking voor het zorgtraject. Dr. Bart<br />
Maes, nefroloog: “De helft van de dialysepatiënten wordt laattijdig doorverwezen omdat<br />
er aanvankelijk weinig specifi eke klachten zijn. Nochtans kunnen bepaalde bloedwaarden<br />
wijzen op dreigend nierfalen. Nieren produceren immers EPO, het enzyme renine<br />
dat de bloeddruk regelt en actief vitamine D. Verminderde nierfunctie veroorzaakt dan<br />
onder meer bloedarmoede, hoge bloeddruk en botproblemen. Aan de hand van een<br />
bloedproef wordt een diagnose en de ernst van de aandoening vastgesteld en een<br />
ambulant geïndividualiseerd opvolgingsplan opgesteld met minstens tweemaal per jaar<br />
een bezoek aan de nefroloog. Bedoeling is om het Eindstadium Renaal Falen (ESRD)<br />
met nood tot dialyse te vermijden of zo lang mogelijk uit te kunnen stellen. In totaal zijn<br />
er in Vlaanderen zo’n 8.000 zorgtrajectpatiënten, waarvan de dienst Nefrologie van het<br />
H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> er 700 opvolgt.”<br />
De waterzuiveringsinstallatie produceert elke dag 2300 l spoelwater.<br />
Jaarlijks 10.000 dialyses<br />
in CAD-satellietcentra<br />
Het dialysecentrum in Campus Wilgenstraat is één van de 26 erkende ‘moedercentra’<br />
voor hemodialyse in Vlaanderen. Daarnaast kunnen patiënten die verder van <strong>Roeselare</strong><br />
wonen, terecht in door het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> gesuperviseerde satellietcentra: de zogenaamde<br />
Collectieve Auto Dialyse (CAD)-centra in de eigen Campus <strong>Menen</strong>, in het Tieltse<br />
St.-Andriesziekenhuis (sinds begin 2003), in het St.-Rembertziekenhuis te Torhout<br />
(sinds <strong>mei</strong> 2004) en in het St.-Augustinusziekenhuis te Veurne (sinds december 2004).<br />
Oorspronkelijk waren de CAD-centra bedoeld als ‘low care’ centra waar patiënten min<br />
of meer zelfstandig hun dialyse konden uitvoeren. Met de stijging van de leeftijd van de<br />
patiënten zijn de CAD’s stilaan geëvolueerd naar bijna dezelfde ‘high care’-zorg als het<br />
moedercentrum. De vier CAD’s staan in voor de behandeling van 60 tot 70 patiënten,<br />
samen goed voor jaarlijks zo’n 10.000 dialysesessies waarvan 3.600 in <strong>Menen</strong>, 3.000<br />
in Tielt, 2.800 in Veurne en ruim 1.000 in Torhout.<br />
<strong>mei</strong> <strong>2012</strong> van harte | zorg voor mensen 5
6<br />
Nieuwe artsen<br />
dr. Inge <strong>Van</strong> haute Klinische biologie<br />
Dr. Inge <strong>Van</strong> haute vervoegde op 1 <strong>mei</strong> <strong>2012</strong><br />
het artsenteam Klinische biologie en is<br />
sindsdien werkzaam in het klinisch laboratorium<br />
van het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong>: Ardolab<br />
te <strong>Roeselare</strong>. Na haar studies geneeskunde<br />
(1995) volgde dr. <strong>Van</strong> haute haar<br />
specialistenopleiding tot klinisch bioloog<br />
aan het Universitair Ziekenhuis te Gent,<br />
CoZo: snelle en veilige<br />
uitwisseling van<br />
medische info<br />
Het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> trad als eerste ziekenhuis buiten Gent<br />
toe tot het in 2007 opgerichte GZO (Gents Ziekenhuisoverleg)netwerk,<br />
dat inmiddels uitgroeide tot CoZo (Collaboratief Zorgplatform).<br />
CoZo laat zorgverleners toe snel en veilig medische<br />
informatie te raadplegen en uit te wisselen om hun patiënten een<br />
optimale behandeling te kunnen bieden.<br />
Voor een optimale behandeling is het belangrijk dat de zorgverleners<br />
alle beschikbare medische informatie van hun patiënten snel<br />
kunnen raadplegen. Chris <strong>Van</strong> der Beken, directeur ICT: “Die informatie<br />
zit vaak verspreid over verschillende ziekenhuizen. Huisartsen<br />
dienen dan bijvoorbeeld telkens in te loggen met aparte<br />
codes per ziekenhuis om aan de nodige informatie te raken, wat<br />
uiteraard niet praktisch is. Daarom richtten de vier Gentse ziekenhuizen<br />
in 2007 het GZO-netwerk op. Het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> trad<br />
in 2010 als eerste niet-Gents ziekenhuis tot dit platform toe, dat<br />
inmiddels uitgroeide tot CoZo, een samenwerkingsverband van<br />
23 Vlaamse ziekenhuizen. CoZo maakt ook deel uit van het nationale<br />
eHealth-project.”<br />
Uitbreiding<br />
Het CoZo-netwerk is sterk beveiligd met het oog op de bescherming<br />
van de privacy van de patiënt. Chris <strong>Van</strong> der Beken: “De<br />
patiënt moet bovendien toestemming geven aan de arts om de<br />
informatie op te vragen. Niet alleen breidt het aantal deelnemende<br />
ziekenhuizen uit, ook de mogelijkheden van het CoZo-netwerk<br />
nemen toe. Zo zullen huisartsen dit jaar nog het zogenaamde<br />
summier medisch dossier (SUMEHR) van hun patiënten kunnen<br />
uploaden naar het systeem.”<br />
van harte | zorg voor mensen <strong>mei</strong> <strong>2012</strong><br />
met onder meer stage in het Bloedtrans fusie centrum<br />
Oost-Vlaanderen. In 2001 werd zij erkend als klinisch<br />
bioloog. Zij volgde tevens een opleiding met bijzondere<br />
specialisatie immunohematologie en transfusie en behaalde<br />
in 2001 haar ‘Diplôme d’Université de Transfusion<br />
Sanguine’ aan de Universiteit Parijs VI, Pierre et<br />
Marie Curie. Dr. <strong>Van</strong> haute zal in Ardolab dan ook actief<br />
zijn binnen het departement hematologie.<br />
Enig erkend West-Vlaams centrum voor endoprothesen<br />
Dr. Paul Dujardin, dr. Michel Danneels en dr. Gert Heyvaert van de<br />
dienst Long- en Vaatheelkunde en dr. Frederik Rosseel van Radiologie<br />
zijn als enigen in onze provincie erkend door het RIZIV voor<br />
het plaatsen van gefenestreerde endoprothesen. Bij deze ingreep<br />
wordt bij patiënten met een complex aorta- aneurysma (verbreding<br />
Reactief: revalidatie na<br />
kankerbehandeling<br />
Uit diverse onderzoeken blijkt dat vermoeidheid de meest<br />
voorkomende klacht vormt na een oncologische behandeling.<br />
Uit deze nood is het concept van oncologische revalidatie<br />
ontstaan. Daartoe startte in september 2007 ‘Reactief’,<br />
een revalidatieprogramma na de behandeling van kanker.<br />
De doelstelling van Reactief is om alle lichamelijke en psychologische<br />
restklachten aan te pakken en zo de levenskwaliteit<br />
te verbeteren. Dit gebeurt door een combinatie van<br />
individueel gerichte lichaamstraining, groepstraining en psychologische<br />
begeleiding. Dankzij de groepsdynamiek worden<br />
er onder meer nieuwe vriendschappen gesmeed en is er extra<br />
motivatie. Het programma duurt twaalf weken en wordt<br />
driemaal per jaar gestart. Indien u interesse heeft om deel te<br />
nemen, contacteert u best uw behandelende arts.<br />
Enkele getuigenissen<br />
“Dankzij Reactief leerde ik terug actief leven en heb ik verschillende<br />
hechte vrienden leren kennen, waar ik nu nog altijd een<br />
actieve fi etsvakantie mee plan! ” M.D.<br />
“Niet alleen fysieke training, maar ook gevoelsmatige aspecten,<br />
met soms aangrijpende en verkeerd begrepen reacties<br />
van de buitenwereld, kwamen aan bod tijdens groepsgesprekken.<br />
Tevens heeft Reactief mij terug de wil en de kracht<br />
gegeven om mijn beroepsactiviteiten te hervatten. Alles aan<br />
het concept was prima… bedankt! Ik kan alleen maar zeggen<br />
aan alle mogelijke kandidaten: doen! D.D.<br />
van de buikslagader met uitbreiding tot aan de nierslagaders) via<br />
twee kleine sneetjes in de liezen een inwendige versteviging, een<br />
zogenaamde endoprothese, geplaatst. Eén van de grote voordelen<br />
bij deze minder invasieve ingreep is het snellere herstel in vergelijking<br />
met de klassieke heelkundige ingreep van openbuikchirurgie.
Even voorstellen:<br />
Vrijwilligerswerk<br />
Een meerwaarde<br />
voor de patiëntenzorg<br />
Naast de professionele zorg door artsen,<br />
verpleegkundigen en andere medewerkers<br />
kan het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> en WZC<br />
Westerlinde rekenen op ruim 80 vrijwilligers<br />
die tal van activiteiten verrichten in<br />
diverse afdelingen. Zonder personeelsvervangend<br />
werk te verrichten, betekenen<br />
zij toch een meerwaarde voor de patiëntenzorg.<br />
Zelf houden ze er een zinvolle<br />
invulling van vrije tijd en heel wat dankbaarheid<br />
van de patiënten en hun familie<br />
aan over. Een echte win-winsituatie dus.<br />
Het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> begon met structureel<br />
vrijwilligerswerk in 1993. Eerst in de<br />
afdeling pediatrie en WZC Westerlinde,<br />
vanaf 1998 ook in de palliatieve zorg, later<br />
in diverse afdelingen. Het vijwilligerswerk<br />
wordt mee georganiseerd door Present,<br />
het vroegere Caritas Gemeenschapsdienst.<br />
Present organiseert ook vorming,<br />
bijvoorbeeld voor mensen die in de palliatieve<br />
zorgeenheid wensen te helpen.<br />
Diverse activiteiten<br />
Inmiddels zijn er vrijwilligers in heel wat<br />
afdelingen aan de slag. Voorbeelden zijn<br />
ondersteuning bieden bij de ergoactiviteiten<br />
van geriatrische patiënten te <strong>Menen</strong>.<br />
Familie ontvangen of een babbeltje doen<br />
met de patiënten in de palliatieve zorgeen-<br />
Na de verloskamers vorig jaar,<br />
werden dit jaar de kamers van de<br />
materniteit op de Campus Wilgenstraat<br />
volledig in een nieuw<br />
kleedje gestoken. Daarbij primeren<br />
comfort en huiselijke sfeer. In<br />
februari <strong>2012</strong> werden de eerste<br />
8 vernieuwde kamers in gebruik<br />
genomen, tegen augustus <strong>2012</strong><br />
is de renovatie compleet.<br />
De eerste fase van de ingrijpende<br />
werkzaamheden begon in september<br />
2011. Tijdens de werken<br />
werden zeven comfortkamers<br />
tijdelijk in de verpleegafdeling Interne<br />
ondergebracht. Hoofdverpleegkundige<br />
Chantal Lein: “Alle<br />
kamers werden van de vloer tot<br />
heid. Bewoners van het Woon- en Zorgcentrum<br />
Westerlinde helpen bij de voeding en<br />
animatie. Op de afdeling Pediatrie gezelschapsspelletjes<br />
spelen, verhaaltjes voorlezen<br />
of kindjes begeleiden tot in het operatiekwartier.<br />
Bij de dienst Onthaal de nieuw<br />
opgenomen patiënten begeleiden naar hun<br />
kamer. Communiebedeling op zondag via<br />
de Pastorale dienst, boekenbedeling van de<br />
bibliotheek, administratieve ondersteuning<br />
bieden op het directiesecretariaat te Schiervelde…<br />
Iedere vrijwilliger kan dus zeker een<br />
taak vervullen volgens de eigen interesses.<br />
Zinvolle invulling vrije tijd<br />
In totaal zijn er momenteel 86 vrijwilligers<br />
actief in het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong>. Patrick<br />
<strong>Van</strong> Slambrouck, dienstoverste Verpleging<br />
en coördinator vrijwilligerswerk: “Toch<br />
doen we niet aan actieve recrutering. Het<br />
aantal vrijwilligers houden we doelbewust<br />
beperkt om een goede begeleiding<br />
te kunnen geven. Er is vooraf steeds een<br />
oriënteringsgesprek om te polsen naar de<br />
motivatie, de interesses en om afspraken<br />
te maken. Het vergt een bepaalde disci-<br />
het plafond volledig vernieuwd.<br />
Onder meer de modieuze kleuren<br />
bruin, groen en grijs en de vloer<br />
in houtimitatie benadrukken een<br />
huiselijke, niet-ziekenhuisachtige<br />
sfeer.”<br />
Nieuwe inrichting<br />
Ook de inrichting en het meubilair<br />
is volledig nieuw. Chantal<br />
Lein: “De babybox met houten<br />
wiegbedje bevindt zich achter<br />
een volledig glazen wand. Elke<br />
kamer beschikt voortaan over<br />
een kitchenette, uitgerust met<br />
microgolfoven, koelkast en Senseo-toestel.<br />
De nieuwe doucheruimtes<br />
zijn voorzien van toiletten<br />
met speciaal sproeisysteem voor<br />
intieme hygiëne. Uiteraard<br />
beschikken de kamers over<br />
flatscreen-tv en draadloos<br />
internet, net als overal in het<br />
ziekenhuis overigens. De<br />
extra ruime luxekamers beschikken<br />
ook nog eens over<br />
een aparte zithoek.”<br />
Eens de tweede fase van de<br />
renovatiewerkzaamheden in<br />
augustus van dit jaar is afgewerkt,<br />
beschikt de materniteit<br />
in Campus Wilgenstraat over<br />
2 luxekamers met zithoek,<br />
12 éénpersoonskamers en<br />
twee tweepersoonskamers<br />
om de nieuwe mama’s en<br />
hun kindje te verwelkomen.<br />
Kwaliteit en zorg<br />
pline en engagement om de afgesproken<br />
tijdsinvestering van minstens een 3-tal uur<br />
per week na te komen. Vrijwilligers worden<br />
gedreven door een sociale bewogenheid,<br />
soms vanuit een persoonlijke ervaring en<br />
met de wens om vrije tijd zinvol in te vullen.<br />
De meesten zijn gepensioneerd, de oudste<br />
is 86 jaar! Maar er zijn ook beroepsactieve<br />
mensen zoals leerkrachten, zelfstandigen<br />
en zelfs verpleegkundigen. Er zijn ook enkele<br />
personen met een fysische beperking<br />
ingeschakeld als vrijwilliger.”<br />
Dankbaarheid<br />
Vrijwilligers blijven altijd in de buitenste<br />
cirkel van de zorg en mogen geen personeelsvervangend<br />
werk verrichten. Patrick<br />
<strong>Van</strong> Slambrouck: “De eigenlijke verzorging<br />
gebeurt altijd door professionele<br />
medewerkers, maar het schitterende vrijwilligerswerk<br />
biedt net dat tikkeltje meer.<br />
Buiten een maaltijdbon en een geschenkje<br />
tijdens de nieuwjaarsreceptie is er geen<br />
vergoeding. Tenzij de dankbaarheid van de<br />
patiënten en hun familie. Voor een echte<br />
vrijwilliger is dat de mooiste waardering.”<br />
Volledig vernieuwde materniteit Campus Wilgenstraat<br />
<strong>mei</strong> <strong>2012</strong> van harte | zorg voor mensen 7
8<br />
SecOndeCPR:<br />
basisreanimatie voor middelbare scholieren<br />
Sinds 12 januari <strong>2012</strong> kregen in totaal een 160-tal leerlingen van het 3de jaar ASO van<br />
het Klein Seminarie te <strong>Roeselare</strong> en hun klastitularissen een twee uur durende opleiding<br />
in basisreanimatie. Het project ‘SecOndeCPR’ werd opgestart door vier vrijwilligers van<br />
het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong>: dr. Willem Stockman en dr. Pieterjan Durnez (beiden anesthesist)<br />
en verpleegkundigen Roel Wynendaele en Geert Snijders.<br />
Het initiatief kreeg de naam ‘SecOndeCPR’ wat verwijst naar zowel secondair onderwijs<br />
als het feit dat elke seconde telt bij een hartstilstand. Cijfers tonen aan dat het onmiddellijk<br />
alarmeren van de hulpdiensten en het starten van basisreanimatie de kansen op<br />
een goede afl oop met 20 tot 30% kan verhogen. CPR staat voor cardiopulmonaire<br />
reanimatie, het kunstmatig overnemen van de ademhaling en de bloedsomloop door<br />
mond-op-mondbeademing en hartmassage.<br />
Jong geleerd is oud gedaan!<br />
Roel Wynendaele: “Op 12 januari kregen eerst de klastitularissen de opleiding zodat<br />
zij ons konden assisteren tijdens de eigenlijke lessen. Daarna kreeg elke donderdag<br />
een klas van het 3de jaar ASO van telkens een 20-tal leerlingen een twee uur durende<br />
les, vooral praktisch gericht. Daarbij kwam onder meer het correct alarmeren van de<br />
hulpdiensten, mond-op-mondbeademing, hartmassage, wat te doen bij vestikking en<br />
bloedstelping aan bod. Het is de bedoeling dat dit initiatief een vervolg krijgt zodat in de<br />
toekomst elke Roeselaarse scholier het middelbaar onderwijs kan verlaten met kennis<br />
van basisreanimatie.”<br />
3de Week van hartritme<br />
Ook dit jaar neemt het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> deel aan de Week van het Hartritme. Een kort<br />
EKG-onderzoek van amper één minuut is voldoende om eventuele hartritmestoornissen<br />
(voorkamerfi brillatie) op te sporen.<br />
- Campus Wilgenstraat<br />
<strong>Roeselare</strong>: maandag 21 <strong>mei</strong><br />
en donderdag 24 <strong>mei</strong> <strong>2012</strong>,<br />
telkens van 14 tot 17 uur.<br />
Mogelijkheid tot<br />
preregistratie via website<br />
(www.mijnhartritme.be)<br />
tot maximum 10 personen<br />
per 30 minuten.<br />
- Campus <strong>Menen</strong>,<br />
in de vergaderzaal van het<br />
kloosterpand: woensdag<br />
23 <strong>mei</strong> <strong>2012</strong> van 14 tot<br />
17 uur. Vrije opkomst.<br />
van harte | zorg voor mensen <strong>mei</strong> <strong>2012</strong><br />
Agenda<br />
In de nabije toekomst vinden volgende activiteiten<br />
van het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> plaats. Noteer alvast in<br />
de agenda! Updates of extra activiteiten vindt u op<br />
www.hhrm.be onder de rubriek Zorgaanbod: ‘Activiteiten’.<br />
Reactief, oncologisch revalidatieprogramma voor<br />
een actief leven na kanker (zie kaderartikel pag. 6):<br />
Cyclus voorjaar loopt van 2 april tot 28 juni <strong>2012</strong> en<br />
cyclus najaar van 10 september tot 29 november<br />
<strong>2012</strong>, telkens maandag- en donderdagnamiddag.<br />
Algemene infoavond ‘Materniteit <strong>Menen</strong>’, samenkomst<br />
aan onthaal Campus <strong>Menen</strong> (Rijselstraat)<br />
om 19.30 uur.<br />
- dinsdag: 5 en 12 juni en 4 en 11 september <strong>2012</strong><br />
- woensdag 20 juni en 19 september <strong>2012</strong>.<br />
Infoavonden ‘Borstvoeding’: vrijblijvende informatieavonden<br />
(19.30 – 21.30 u), bedoeld voor elke<br />
aanstaande mama die reeds 12 weken zwanger is<br />
en haar partner. Locatie: Westlaan 60 te <strong>Roeselare</strong><br />
(aanbellen aan voordeur van de rijwoning). Vooraf inschrijven<br />
is wel verplicht en kan via het secreta-riaat<br />
gynaecologie.<br />
- maandag 4 en woensdag 20 juni <strong>2012</strong>,<br />
- maandag 2 en woensdag 18 juli <strong>2012</strong>,<br />
- maandag 6 en woensdag 22 augustus <strong>2012</strong>.<br />
- maandag 3 en woensdag 19 september <strong>2012</strong>.<br />
Infoavonden ‘Materniteit <strong>Roeselare</strong>’: vrij blij ven de<br />
informatieavonden (19.30 – 21.30 u), bedoeld voor<br />
elke aanstaande mama en haar partner. Locatie:<br />
KATHO Aula 0.1 op Campus Wilgenstraat te <strong>Roeselare</strong><br />
Vooraf inschrijven is niet nodig.<br />
- dinsdag 5 en 12 juni en 4 en 11 september <strong>2012</strong>.<br />
Bezoek de HHRM-website!<br />
Alle praktische informatie voor patiënten,<br />
bezoekers en zorgverleners over de<br />
organisatie, werking en het zorgaanbod<br />
van het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> en alle<br />
openstaande VACATURES vindt u op:<br />
www.hhrm.be<br />
Met de QR-reader<br />
van uw smartphone<br />
kun je via deze<br />
code naar de<br />
elektronische versie<br />
van de nieuwsbrief<br />
gaan.<br />
Reageren op ‘van harte’?<br />
Reacties en opmerkingen over of ideeën voor ons<br />
nieuwsmagazine ‘van harte’ kan u mailen naar<br />
vanharte@hhrm.be of per post versturen naar:<br />
H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> t.a.v. Redactie ‘van harte’,<br />
Wilgenstraat 2, 8800 <strong>Roeselare</strong>.<br />
Colofon<br />
Inhoud: Werkten mee aan deze editie van ‘van harte’: Saskia<br />
Amerlinck, dr. Wim Anné, dr. Reinold Beeuwsaert, dr. Bart<br />
Billet, Joke Corneillie, Johan Cornette, Jean Pierre Desmet,<br />
Patrick Gadeyne, Chantal Lein, Geert Lemey, dr. Bart Maes, Luc<br />
Rosseel, dr. Lorenzo Staelens, dr. Francis Stammen, dr. Willem<br />
Stockman, dr. Stefan <strong>Van</strong>decandelaere, Chris <strong>Van</strong> der Beken,<br />
dr. Marc <strong>Van</strong>devoort, dr. Inge <strong>Van</strong> haute, Patrick <strong>Van</strong>slambrouck,<br />
Ludo Vereecken, dr. Patrick Waterbley en Roel Wynendaele.<br />
Concept en redactie: Bart Huyghe, 09 372 41 59.<br />
Lay-out en realisatie: Apunta, www.apunta.be.<br />
Fotografi e: Jean Pierre Desmet.<br />
Verantwoordelijke uitgever: dr. Patrick Waterbley.<br />
Juridische disclaimer De samenstelling van dit nieuwsmagazine<br />
gebeurde met de grootste aandacht en zorg. Mocht<br />
deze ‘van harte’ om enige reden toch onvolledige of onjuiste<br />
informatie bevatten, dan kan het H.-<strong>Hartziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong>-<br />
<strong>Menen</strong> vzw niet aansprakelijk worden gesteld voor eender<br />
welke schade die daaruit mocht voortvloeien.<br />
Teksten en afbeeldingen van ‘van harte’ zijn in ongewijzigde<br />
vorm vrij te gebruiken mits bronvermelding en voorafgaande<br />
kennisgeving via vanharte@hhrm.be.