13.09.2013 Views

Tom Van Damme Wettelijk kader - Ti Kviv

Tom Van Damme Wettelijk kader - Ti Kviv

Tom Van Damme Wettelijk kader - Ti Kviv

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

andveiligheid<br />

Organische groei<br />

2<br />

wettelijk <strong>kader</strong><br />

historische redenen<br />

incident gerelateerd – brand Innovation Brussel - 1967<br />

diverse erkenningprocedures<br />

hotelwetgeving, ziekenhuiswetgeving, rustoorden, Toerisme voor<br />

Allen, kinderdagverblijven, politiereglementen, …<br />

onduidelijke beslissingsniveaus<br />

Federaal – Gewesten – Gemeenschappen – Provinciaal –<br />

Gemeentelijk - …<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Fragmentaire veiligheid<br />

3<br />

beveiligen personen<br />

FOD BiZa, Gemeenschappen, Provincie, gemeente<br />

beveiligen werknemers<br />

FOD Werk, Arbeid & Sociaal Overleg – ARAB<br />

beveiligen milieu<br />

Gewesten - VLAREM<br />

beveiligen goederen<br />

verzekeraars<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Schematische voorstelling<br />

Bestuurlijk niveau<br />

4<br />

Federale Staat<br />

Gewesten en<br />

Gemeenschappen<br />

Provincie<br />

Gemeente<br />

Wetgevende macht<br />

Koning + Parlement<br />

(Kamer & Senaat)<br />

WET<br />

Vlaams Parlement<br />

DECREET<br />

Provincieraad<br />

VERORDENING<br />

Gemeenteraad<br />

VERORDENING<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Uitvoerende macht<br />

Federale Regering<br />

Koninklijk Besluit<br />

Ministerieel Besluit<br />

Vlaamse Regering<br />

Besluit<br />

Gouverneur +<br />

Bestendige Deputatie<br />

Reglement<br />

College van Burgemeester en<br />

Schepenen<br />

Reglement<br />

Gemeentelijke codex


Schematische voorstelling<br />

5<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Schematische voorstelling<br />

Binnenlandse<br />

zaken<br />

Basisnormen<br />

( KB 7 juli 1994 )<br />

6<br />

Federaal<br />

Arbeid<br />

Codex over het welzijn<br />

op het werk, ARAB<br />

Economie<br />

AREI,<br />

Producten (bouw en andere)<br />

Volksgezondheid<br />

Gemeenschappen<br />

NL<br />

Ziekenhuizen<br />

FR<br />

Rustoorden<br />

Hotels<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

D<br />

Vlaanderen<br />

VLAREM<br />

Gewesten<br />

Brussel<br />

Ruimtelijke ordening<br />

Kamers<br />

Wallonië


Overzicht<br />

7<br />

Nieuwe gebouwen – bijlage 1-2-3-4-5<br />

Koninklijk Besluit van 7 juni 1994<br />

Industriegebouwen – bijlage 1-5-6<br />

Koninklijk Besluit van 15 augustus 2009<br />

Ziekenhuis<br />

Koninklijk Besluit van 6 november 1979<br />

Rust- en verzorgingstehuizen<br />

KB 1 maart 1974 (bijlage A of bijlage B)<br />

Serviceflats<br />

Besluit Vlaamse Regering 15 maart 1989<br />

Overzicht<br />

8<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Kinderopvang<br />

Besluit Vlaamse Regering 19 september 2008<br />

Toeristische logies<br />

Besluit Vlaamse Regering 11 september 2009<br />

Toerisme voor Allen<br />

Besluit Vlaamse Regering 18 april 2008<br />

Voetbalstadions<br />

Koninklijk Besluit 2 juni 1999<br />

Vlaams Reglement met betrekking tot Milieuvergunningen<br />

Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Overzicht<br />

9<br />

Politiereglement<br />

Publiek toegankelijke inrichtingen<br />

Politiereglement<br />

Scholen<br />

Politiereglement<br />

Opslagplaatsen voor gevaarlijke producten<br />

Politiereglement<br />

studentenkamers<br />

Politiereglement<br />

Tankparkrichtlijnen<br />

Integrale veiligheid<br />

10<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

?<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Conclusie<br />

11<br />

Zoals de zaken nu staan, lijkt de huidige wetgeving<br />

inzake preventie tegen brand inderdaad een<br />

juridisch oerwoud:<br />

waardoor de ontwerper / bouwheer mogelijk<br />

wetgevingen over het hoofd ziet;<br />

waardoor het mogelijk is dat de wetgever zijn<br />

doelstellingen niet bereikt.<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Generaties in het brandveilig denken<br />

anno ’30<br />

onbrandbare materialen = brandveilige constructie<br />

anno ’50<br />

materiaalgebruik en weerstand van elementen<br />

verzekeringeisen naar sterke materialen<br />

anno ’60<br />

beveiliging technieken: gas, elektriciteit,…<br />

12<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Wet van 30 juli 1979 - basispreventienormen<br />

13<br />

vaststelling<br />

geen structuur chaos<br />

geen harmonie anarchie<br />

overleg overheid/ brandweer bouwsector / architecten/ industrie ?<br />

negatieve trend<br />

prescriptieve wetgeving<br />

uitermate ambtelijke aansturing<br />

diverse staatshervormingen ?<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Generaties in het brandveilig denken<br />

anno ’70<br />

actieve brandbeveiliging: melding, waarschuwing &<br />

alarm, snelblustoestellen, rook- & warmteafvoer, detectie,<br />

…<br />

anno ’80<br />

opleiding, training, sensibilisering, …<br />

anno ’90<br />

management: ISO-normering, verkoopsargument, …<br />

anno ’00<br />

risicobeheersing, Fire Safety Engineering, …<br />

14<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Conclusie<br />

15<br />

basisnormen zijn blijven hangen in de<br />

“seventies”<br />

MAAR: nieuwe poging met bijlage 6 - industriegebouwen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Hoe past brandweer binnen het plaatje?<br />

Wet 31.12.1963 – Civiele Bescherming<br />

Codex Welzijn op het werk (ARAB)<br />

Vlarem<br />

nieuwe Gemeentewet<br />

16<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Wet 31.12.1963 - Civiele Bescherming<br />

Artikel 9<br />

De Koning stelt de algemene regels van de organisatie van<br />

de openbare brandweerdiensten vast. (…) De<br />

brandweerdiensten, georganiseerd door de gemeenten<br />

of de intercommunales, zijn onderworpen aan de door<br />

de Koning georganiseerde inspecties. Tot die inspectie<br />

behoort de controle, op stukken ter plaatse, op de<br />

toepassing van de wets- en verordeningsbepalingen en<br />

op de uitvoering van maatregelen inzake<br />

brandvoorkoming en brandbestrijding.<br />

17<br />

Koninklijk Besluit 8 november 1967<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

KB 08.11.1967 – Organisatie brandweerdiensten<br />

Artikel 22<br />

Elke brandweerdienst … moet controle uitoefenen op de<br />

toepassing van de maatregelen voorgeschreven bij de<br />

wetten en verordeningen inzake brandvoorkoming.<br />

Die controle heeft plaats in de bij wetten en verordeningen<br />

bepaalde gevallen en telkens de burgemeester erom<br />

verzoekt<br />

18<br />

MO 26 november 1985: gelijktijdig voldoen aan beide voorwaarden!<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


KB 08.11.1967 – Organisatie brandweerdiensten<br />

Artikel 22<br />

1. eenduidige afbakening van de opdracht: controle<br />

2. strikte bepaling van de opdrachtgever: burgemeester<br />

3. duidelijke bepaling van de scope: maatregelen die<br />

voorgeschreven zijn<br />

19<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

1. Opdracht: controle<br />

Bevoegdheden brandweer:<br />

geen wetgevende<br />

uitvoerende<br />

politionele<br />

wel controlerende<br />

adviserende<br />

20<br />

MORELE GEZAG<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


2. Opdrachtgever: burgemeester<br />

BW kan geen instellingen sluiten<br />

bevoegdheid burgemeester<br />

BW kan geen maatregelen opleggen in vergunning<br />

bevoegdheid College of Bestendige Deputatie<br />

BW kan geen attesten afleveren<br />

bevoegdheid burgemeester<br />

BW kan geen proces-verbaal opstellen<br />

bevoegdheid Arbeidsinspectie, milieu-inspectie, …<br />

BW kan geen erkenning verlenen<br />

bevoegdheid ≠ Ministeries, Toerisme Vlaanderen, …<br />

21<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

3. Scope: voorgeschreven maatregelen<br />

Grondbeginselen<br />

beginsel van niet-retro-activiteit:<br />

er is geen terugwerkende kracht<br />

beginsel van de uitbreiding:<br />

integrale aanpassing van de gemeenschappelijke delen<br />

beginsel van de annexatie:<br />

het geheel heerst over het deel<br />

22<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


3. Scope: voorgeschreven maatregelen<br />

Wetgevingen<br />

Nieuwe gebouwen – KB 7 juni 1994<br />

Industriegebouwen – KB 15 augustus 2009<br />

Ziekenhuis – KB 6 november 1979<br />

Rust- en verzorgingstehuizen – KB 1 maart 1974<br />

Serviceflats - BVR 15 maart 1989<br />

Kinderopvang – BVR 19 september 2008<br />

Toeristische logies – BVR 11 september 2009<br />

Toerisme voor Allen – BVR 18 april 2008<br />

Vlaams Reglement met betrekking tot Milieuvergunningen<br />

Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming<br />

Politiereglementen - Publiek toegankelijke inrichtingen<br />

Politiereglementen - Scholen<br />

Politiereglement - Opslagplaatsen voor gevaarlijke producten<br />

23<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

3. Scope: voorgeschreven maatregelen<br />

Wat met niet nader omschreven aanvragen tot controle ?<br />

Lacune in wetgeving ?<br />

Neen<br />

terug vallen op bestaande wetgeving<br />

ondergeschikt aan bestaande wetgeving<br />

Ja<br />

lokale reglementering opmaken<br />

Gerelateerde voorschriften analoge wetgeving<br />

24<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Hoe past brandweer binnen het plaatje?<br />

Wet 31.12.1963 – Civiele Bescherming<br />

Codex Welzijn op het werk (ARAB)<br />

Vlarem<br />

nieuwe Gemeentewet<br />

25<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Codex Welzijn op het werk (ARAB – mei 1968)<br />

art 52.9.1: raadpleging<br />

versie 1<br />

brandweeradvies met dwingend gevolg = de brandweer is<br />

eindverantwoordelijke<br />

versie 2<br />

akkoord van de brandweer = gedeelde verantwoordelijkheid<br />

versie 3<br />

mogelijkheid tot raadpleging = de exploitant draagt de volle<br />

verantwoordelijkheid<br />

26<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Hoe past brandweer binnen het plaatje?<br />

Wet 31.12.1963 – Civiele Bescherming<br />

Codex Welzijn op het werk (ARAB)<br />

Vlarem<br />

nieuwe Gemeentewet<br />

27<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

VLAREM 28 juni 1985<br />

Vlarem is milieuwetgeving (decreet 28 juni 1985)<br />

Vlarem is GEEN brandpreventiewetgeving<br />

28<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


VLAREM<br />

gewestelijke bevoegdheid<br />

geen voorschriften die binnen de federale bevoegdheid<br />

vallen<br />

legt geen enkele opdracht op aan de gemeentelijke<br />

brandweerdienst<br />

verplichtingen aan de exploitanten<br />

exploitant treft milieumaatregelen die relevant kunnen<br />

zijn voor de brandweer<br />

brandweer oordeelt soeverein over “gevolg”<br />

29<br />

VLAREM<br />

30<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

exploitant blijft verantwoordelijk voor het bepalen van de<br />

maatregelen<br />

“overleg” en “raadpleging” bieden de brandweer de mogelijkheid<br />

om eisen te stellen<br />

“overleg” en “raadpleging” verplichten de brandweer niet om<br />

eisen te stellen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


VLAREM<br />

Brandweerdiensten zijn niet opgenomen in de lijst van<br />

de adviesverlenende overheidsorganen<br />

Brandweerofficieren zijn niet aangeduid als agenten of<br />

technische ambtenaren<br />

Brandweer is niet opgenomen in de provinciale<br />

milieuvergunningcommissie<br />

Slechts enkele bepalingen die (on)rechtstreeks met<br />

brandveiligheid te maken hebben<br />

31<br />

VLAREM<br />

32<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De milieuvergunningsprocedure is slechts een partiële<br />

vervanger van het oude vergunningstelsel van<br />

ongezonde, hinderlijke en gevaarlijke instellingen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


VLAREM<br />

Brandweer bekleedt een marginale positie<br />

Brandweer heeft slechts een sub-adviserende rol<br />

Brandweer kan postfactum en zonder enige<br />

afdwingbare waarde overleg plegen, indien de<br />

exploitant hierom verzoekt<br />

33<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Hoe past brandweer binnen het plaatje?<br />

Wet 31.12.1963 – Civiele Bescherming<br />

Codex Welzijn op het werk (ARAB)<br />

Vlarem<br />

nieuwe Gemeentewet<br />

34<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


De nieuwe Gemeentewet 31 mei 1989<br />

art. 135.§2.5°: De gemeenten hebben tot taak het nemen van de<br />

passende maatregelen om rampen en plagen, zoals brand, te<br />

voorkomen en het verstrekken van de nodige hulp om ze te doen<br />

ophouden.<br />

art. 135: verordenende bevoegdheid gemeenteraad<br />

art. 133: uitvoerende bevoegdheid = burgemeester zelfs al<br />

ontbreekt terzake enig concreet federaal, regionaal, provinciaal<br />

of gemeentelijk reglement<br />

35<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De nieuwe Gemeentewet (RVS)<br />

36<br />

Door te verwijzen naar art. 133 en art. 135 van de<br />

nieuwe Gemeentewet is het besluit van de burgemeester<br />

tot onbewoonbaarheidsverklaring van een gebouw<br />

wegens brandgevaar voldoende in rechte gemotiveerd.<br />

Bij gebrek aan reglementering kan de burgemeester<br />

zich op wettige wijze beroepen op normen van<br />

verschillende aard, nationale of internationale, of kan hij<br />

zich beroepen op de beroepservaring van de bevoegde<br />

diensten (o.a. brandweer, stadsingenieur, etc.).<br />

(RVS nr. 58.443, 28 juni 1995)<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


De nieuwe Gemeentewet (RVS)<br />

37<br />

De openbare orde kan beveiligd worden door het<br />

sluiten van een privaat gebouw dat niet meer aan de<br />

vereisten inzake brandveiligheid voldoet.<br />

(RVS nr.74.207, 10 juni 1998)<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De nieuwe Gemeentewet (RVS)<br />

38<br />

De bescherming van de huurders van een gebouw<br />

en van hun bezoekers is een oogmerk dat de<br />

openbare orde treft.<br />

(RVS nr. 38.623, 31 januari 1992)<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Het Gemeentedecreet<br />

15 juli 2005;<br />

39<br />

regionalisering;<br />

versterking lokaal gebied;<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De basispreventienormen<br />

40<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


De start …<br />

pas na de brand van Innovation te Brussel in<br />

1967 werd in België gestart met normalisatie,<br />

gericht naar passieve brandbeveiliging.<br />

41<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Wet van 30 juli 1979<br />

42<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

325 doden<br />

Wet van 30 juli 1979 betreffende de preventie van brand<br />

en ontploffing en betreffende de verplichte verzekering<br />

van de burgerrechterlijke aansprakelijkheid in<br />

dergelijke gevallen.<br />

art. 2 §1: “Met het oog op de preventie van brand en ontploffing<br />

bepaalt de Koning, bij in Ministerraad overlegd besluit, de<br />

basispreventienormen die een of meer categorieën van<br />

constructies gemeen hebben, ongeacht hun bestemming”.<br />

De basispreventienormen worden opgesteld en<br />

gepubliceerd bij KB van 7 juli 1994.


Wet van 30 juli 1979<br />

art. 4:<br />

43<br />

44<br />

de gemeenteraad kan verordeningen inzake preventie van<br />

branden en ontploffingen uitvaardigen.<br />

zij kan eveneens de voorschriften van de algemene<br />

verordeningen aanvullen.<br />

behalve indien de algemene verordening anders bepaalt,<br />

blijven de bestaande gemeenteverordeningen van kracht.<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De basispreventienormen<br />

tijdspad 1979 tot 2009 tot …<br />

Na de staatshervormingen van 1980 en 1988 ontstond<br />

er onduidelijkheid over de bevoegdheden inzake<br />

brandvoorkoming<br />

Nationale overheid<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Gewesten<br />

Gemeenschappen


Wet van 30 juli 1979<br />

45<br />

Anno 1988<br />

46<br />

oprichting<br />

“Hoge Raad voor brand en explosie”<br />

harmonisering van de wetgeving<br />

+<br />

advisering aan de Minister van<br />

Binnenlandse Zaken<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Tweede staatshervorming met belangrijke gevolgen voor de<br />

brandpreventieregelgeving<br />

de ruimtelijke ordening en de stedenbouw wordt geregionaliseerd<br />

Gewesten<br />

de persoonsgebonden materies worden geregionaliseerd<br />

Gemeenschappen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Anno 1990<br />

47<br />

wet van 30 juli 1979 krijgt een nieuw artikel 2<br />

basisbevoegdheid = federaal<br />

aanvullende bevoegdheid = gewesten<br />

“basisbrandpreventienormen zijn resultaat van<br />

lange juridische arbeid en zijn geen voorbeeld van<br />

dynamisch technische regelgeving”<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Anno 1994: de basis(preventie)normen<br />

48<br />

Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 met betrekking tot de<br />

basispreventienormen verschijnt.<br />

(inspiratiebron NBN S21-201 tot en met NBN S21-203)<br />

middelhoge en hoge gebouwen met onmiddellijke<br />

ingang<br />

lage gebouwen per 26 mei 1995: “light versie”<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Indeling gebouwen<br />

Lage gebouwen LG: h < 10m<br />

Middelhoge gebouwen MG: 10m ≤ h ≤ 25m<br />

Hoge gebouwen HG: h > 25m<br />

49<br />

h = afstand tussen afgewerkt vloerpeil hoogste bouwlaag en laagste<br />

peil van de door brandweerwagens bruikbare wegen rond het<br />

gebouw<br />

KB van 7 juli 1994<br />

50<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Voorschriften die niet specifiek aan de<br />

bestemming van een constructie gebonden zijn<br />

Koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van<br />

de basisnormen voor de preventie van brand en<br />

ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten<br />

voldoen.<br />

• Op te richten gebouwen<br />

• Uitbreidingen aan bestaande<br />

gebouwen, maar beperkt tot de<br />

uitbreiding<br />

Een overdekte voor mensen<br />

toegankelijke constructie geheel of<br />

gedeeltelijk met wanden omsloten<br />

(punt 1.13, bijlage 1)<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


KB van 7 juli 1994 – Art. 1<br />

Art. 1. De technische specificaties die<br />

opgenomen zijn in de bijlagen van dit besluit zijn<br />

van toepassing op:<br />

De op te richten gebouwen<br />

51<br />

De uitbreidingen aan bestaande gebouwen<br />

maar beperkt tot het gedeelte van de<br />

uitbreiding<br />

De basisnormen zijn niet van toepassing op<br />

bestaande gebouwen.<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Op te richten gebouwen<br />

Op te richten gebouwen = gebouwen die na de<br />

inwerkingtreding van de basisnormen zijn opgericht of die<br />

nog opgericht moeten worden<br />

52<br />

26.04.1995 publicatie in het Belgisch Staatsblad<br />

26.05.1995 inwerkingtreding voor MG en HG<br />

1.01.1998 inwerkingtreding voor LG<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

NIEUWE GEBOUWEN<br />

UITZONDERING: op te richten gebouwen waarvoor de bouwaanvraag<br />

voor het ingediend werd vóór inwerkingtreding van de basisnormen<br />

= BESTAANDE GEBOUWEN


KB van 7 juli 1994 – Art. 2<br />

Art. 2. De technische specificaties zijn van<br />

toepassing op alle nieuwe gebouwen zoals<br />

gedefinieerd in de bijlagen bij dit besluit ongeacht<br />

hun bestemming.<br />

53<br />

De basisnormen<br />

54<br />

In de bijlagen zijn uitzonderingen voorzien voor:<br />

ééngezinswoningen;<br />

gebouwen met een beperkte oppervlakte<br />

(max. 2 bouwlagen en een totale<br />

oppervlakte ≤ 100 m²);<br />

industriegebouwen.<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

eigentijds of archaïsch<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


De basisnormen<br />

prescriptieve regelgeving<br />

passieve brandpreventie<br />

installatievoorwaarden<br />

55<br />

ééngezinswoningen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

lage gebouwen < 10 personen<br />

onzin<br />

atypische gebouwen: limitatieve lijst<br />

vervangen in 1997: industriële gebouwen<br />

56<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

performantiële regelgeving<br />

actieve brandpreventie: FSE<br />

brandrisico-analyse met<br />

betrekking tot activiteit<br />

onderhoud en controle<br />

vorming en opleiding<br />

De basisnormen - uitzonderingen 1994<br />

renovatie: enkel de structurele elementen<br />

verdwenen in 2003


De basisnormen - anno 1997<br />

Eerste wijziging<br />

57<br />

Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 met betrekking tot de<br />

basispreventienormen,<br />

gewijzigd bij KB van 19 december 1997<br />

Lage gebouwen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De basisnormen - anno 1997<br />

Eerste wijziging<br />

58<br />

“atypisch”<br />

wordt vervangen door<br />

“industriële gebouwen”<br />

beter was<br />

“atypisch” + “industriële gebouwen”<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


De basisnormen - anno 2000<br />

59<br />

bijlage 6: industriële gebouwen<br />

( bijlage 7: doelstellingen: FSE ? )<br />

worden goedgekeurd door de Hoge Raad<br />

worden naar de Raad van State verwezen<br />

Europese lidstaten hebben 3 maanden tijd om te reageren<br />

( Nederland en Italië vinden norm te streng, Engeland niet streng genoeg )<br />

De norm hanteert geen Europees gerelateerde proeven<br />

( enkel gebaseerd op weerstand tegen brand, geen REI )<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De basisnormen - anno 2000<br />

60<br />

Raad van State<br />

de bijlage “Industriële gebouwen” is bestemmingsgericht<br />

en bijgevolg geen federale bevoegdheid !<br />

werkgroep Hoge Raad heropgestart<br />

herzien norm + herindienen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


De basisnormen - anno 2003<br />

Tweede wijziging<br />

61<br />

Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 met betrekking tot de<br />

basispreventienormen,<br />

gewijzigd bij KB van 19 december 1997,<br />

gewijzigd bij KB van 4 april 2003<br />

renovatiewerkzaamheden worden geschrapt uit het<br />

toepassingsgebied<br />

eisen voor liften zonder machinekamer<br />

nog steeds geen industrie<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De basisnormen - anno 2003<br />

Tweede wijziging<br />

niets over:<br />

62<br />

onderhoud en controle<br />

bezettingsvoorschriften<br />

opleiding en training personeel<br />

auditing<br />

noodplanning<br />

evacuatieplanning<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


De basisnormen - nieuw voorstel<br />

Ontwerp bijlage 6: industriegebouwen<br />

simplificatie van de problematiek<br />

63<br />

definitie: alles > 100m²<br />

structurele elementen ¼ uur ?<br />

watervoorziening diameter 100 mm ?<br />

niks over technische uitrusting ?<br />

verhouding inplanting en brandweerweg ?<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

De basisnormen - nieuw voorstel<br />

Actualisering bijlage 6: industriegebouwen<br />

18 januari ‘07 goedgekeurd door Hoge Raad<br />

technisch document<br />

op vraag van Verbond der Belgische Ondernemingen<br />

opsplitsing tussen constructies voor productie en<br />

constructies voor opslag<br />

ligt ter goedkeuring bij Europese Commissie (ter notificatie)<br />

zie module 6 – industriële gebouwen<br />

64<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Gelijkwaardigheid en<br />

afwijking<br />

Ministerie van Binnenlandse Zaken<br />

Ministerie van Werk, Arbeid & Sociaal Overleg<br />

Gelijkwaardigheid en afwijking<br />

basis:<br />

Ministerieel Besluit van 5 mei 1995 (BS 25 mei 1995)<br />

begin 2003<br />

advies WASO niet langer noodzakelijk<br />

66<br />

verzoek tot vrijstelling onontvankelijk<br />

“in de onmogelijkheid verkeren om aan de basisnormen te<br />

voldoen” dient niet langer bewezen te worden<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Afwijkingsaanvraag<br />

alternatieven moeten een veiligheidsniveau bieden<br />

tenminste gelijk aan …<br />

berekeningsmethodes doen hun intrede<br />

refereren naar van buitenlandse ‘standards’ en<br />

‘guidelines’ bij gebrek aan …<br />

67<br />

Afwijkingsaanvraag<br />

68<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

duidelijk definiëren voor welke artikels afwijking wordt<br />

verzocht<br />

“volledigheid van de aanvraag nagaan”<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Afwijkingsprocedure<br />

zeer ambtelijke procedure<br />

langzaam maar zeker, maar zeker langzaam<br />

dossiergebonden afwijkingen ≠ korpsen ?<br />

geen pragmatische houding over ≠ jaren heen ?<br />

69<br />

Brandweer heeft controlerende taak<br />

Brandweer heeft een adviserende taak<br />

Brandweer staat niet boven de wet<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Coördinaten Afwijkingscommissie<br />

70<br />

Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken<br />

Commissie voor Afwijking<br />

Waterloolaan 76<br />

1000 Brussel<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Raad van State<br />

Raad van State<br />

de bijlage “Industriële gebouwen” is bestemmingsgericht<br />

en bijgevolg geen federale bevoegdheid !<br />

72<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Raad van State<br />

de grondslag van het federale KB op de<br />

basisbrandpreventienormen is de wet van 30 juli 1979.<br />

73<br />

Deze is niet gekoppeld aan het regionale decreet op<br />

de stedebouw i.c. de procedure voor de<br />

bouwvergunning (ex. 1962, nu 1999)<br />

er is geen relatie tussen de basisnormen en de<br />

bouwvergunning<br />

er is wel relatie tussen de bouwcodex en de<br />

bouwvergunning (regionaal decreet op de stedebouw)<br />

Raad van State<br />

74<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

BOUWaanvraag Salpeterzuurfabriek BASF<br />

eisen CLW: kleur afgassen + NO x<br />

eisen brandweer: BH + SB<br />

Besluit Bestendige Deputatie<br />

schrappen eisen CLW en brandweer<br />

Hoger beroep Gemeenschapsminister<br />

enkel eisen brandweer opgenomen<br />

arrest BASF *<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


* Arrest BASF 1987<br />

75<br />

schrapping van de milieu- en<br />

brandvoorkomingsmaatregelen uit<br />

de bouwvergunning<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

* Arrest BASF: motivatie 1987<br />

1. de voorwaarden hebben geen betrekking op de<br />

bouwwerken maar op de exploitatie<br />

2. een bouwaanvraag mag enkel getoetst worden aan<br />

de wetgeving op de stedenbouw (RVS)<br />

3. geen ARAB-voorwaarden in bouwvergunning<br />

76<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Bouwproductenrichtlijn<br />

Europese richtlijn 93/68/EEG<br />

Bouwproductenrichtlijn<br />

Doelstelling:<br />

Bouwproducten moeten zonder enige belemmering op de<br />

belangrijkste Europese markt kunnen verhandeld worden.<br />

In België van toepassing sinds 19 augustus 1998:<br />

Verplichting producten volgens geharmoniseerde (Europese)<br />

normen te vervaardigen;<br />

CE- markering;<br />

78<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Bouwproductenrichtlijn<br />

Het gebouw dient zodanig ontworpen te zijn dat:<br />

1. Het draagvermogen van het bouwwerk gedurende<br />

een bepaalde tijd behouden blijft.<br />

2. Het ontstaan en de ontwikkeling van vuur en rook<br />

binnen het bouwwerk zelf beperkt blijft.<br />

79<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Bouwproductenrichtlijn<br />

80<br />

De snelheid van de brandontwikkeling en de verspreiding<br />

van brand en rook in het bouwwerk vertraagd wordt, zodat<br />

bewoners en gebruikers die zich nabij of op een afstand van<br />

de plaats bevinden waar de brand is ontstaan, voldoende tijd<br />

hebben om te vluchten.<br />

De brandweer:hulpploegen in staat gesteld worden de brand<br />

onder controle te krijgen voor dat deze te groot wordt.<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Bouwproductenrichtlijn<br />

Deze doelstellingen worden bereikt door:<br />

a) te voorkomen dat er brand ontstaat;<br />

b) de ontwikkeling en verspreiding van brand en rook binnen de ruimte<br />

waarin de brand is ontstaan,beperkt wordt;<br />

c) de verspreiding van brand en rook buiten de ruimte waarin de brand<br />

ontstaan is, beperkt wordt;<br />

81<br />

82<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Bouwproductenrichtlijn<br />

3. De uitbreiding van de brand naar de belendende<br />

panden beperkt blijft<br />

4. De bewoners/gebruikers het bouwwerk kunnen<br />

verlaten of in veiligheid kunnen gebracht worden<br />

zodat de mensen op elke plaats in het bouwwerk zich naar<br />

een veilige plaats kunnen begeven<br />

zodat de hulpploegen het bouwwerk binnen kunnen gaan, dit<br />

kunnen doorzoeken en daarna weer kunnen verlaten<br />

5. De veiligheid van de hulpploegen in acht wordt<br />

genomen.<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


83<br />

Prescriptieve regels<br />

Performantiële voorschriften<br />

heden:<br />

regels zonder doelstellingen<br />

toekomst:<br />

principes met resultaatverbintenis Bijlage 6<br />

doelstellingen bepalen voor:<br />

elk element / materiaal<br />

elke techniek / systeem<br />

(het beoogde gebruik / exploitatie)<br />

het beveiligingsniveau van het geheel<br />

Omzetting<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Voorbeeld:<br />

inplanting en toegangswegen


Inplanting en toegangswegen<br />

Het gebouw is permanent<br />

toegankelijk voor autovoertuigen<br />

Daartoe moeten de voertuigen<br />

beschikken over een toegangsmogelijkheid<br />

en een opstelplaats:<br />

ofwel op de op de berijdbare<br />

rijweg van de openbare weg<br />

85<br />

ofwel op een bijzondere<br />

toegangsweg vanaf de berijdbare<br />

weg van de openbare weg en die<br />

volgende karakteristieken<br />

vertoont :<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Inplanting en toegangswegen<br />

minimale breedte 4m; 8m als de<br />

toegangsweg een doodlopende<br />

straat is;<br />

minimale draaistraal: 11m aan de<br />

binnenkant en 15m aan de<br />

buitenkant;<br />

minimale vrije hoogte: 4m;<br />

maximale helling: 6%;<br />

draagvermogen: derwijze dat de<br />

voertuigen zonder verzinken, met<br />

een maximale asbelasting van 13<br />

ton er kunnen rijden en stilstaan<br />

zelfs wanneer ze het terrein<br />

vervormen. Voor de kunstwerken<br />

die zich op het terrein verbinden,<br />

zich richten naar NBN B 03-101;<br />

86<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Het gebouw moet permanent<br />

bereikbaar zijn voor<br />

brandweervoertuigen.<br />

Op de opstelplaatsen moet het<br />

brandweermateriaal optimaal<br />

gebruikt kunnen worden, alsook<br />

het bereik van de redvoertuigen<br />

optimaal benut kunnen worden.<br />

De brandweervoertuigen<br />

moeten opgesteld kunnen<br />

worden zonder de doorgang te<br />

verhinderen en zodanig dat ze<br />

elkaar kunnen kruisen.


Inplanting en toegangswegen<br />

de gelijktijdige aanwezigheid van<br />

drie voertuigen van 15 ton mogelijk<br />

maken;<br />

de afstand tussen de rand van deze<br />

weg en het gevelvlak ligt tussen 4m<br />

en 10m;<br />

stilstaande voertuigen mogen de<br />

doorgang en de plaatsing van de<br />

brandweervoertuigen niet hinderen<br />

op deze toegangswegen;<br />

op ten minste één van deze<br />

toegangswegen kunnen de<br />

voertuigen rijden, stilstaan en<br />

bestuurd worden, net als het<br />

materiaal van de brandweer;<br />

87<br />

Eindanalyse I<br />

88<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

koppeling met het grondgebied:<br />

federale materie<br />

gewestelijke materie<br />

lokale materie<br />

“brandpreventie is verschillend van gemeente tot<br />

gemeente”<br />

“SHOPPING - gedachte”<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Eindanalyse II<br />

89<br />

koppeling naar de wettelijke basis<br />

Koninklijk Besluit<br />

Besluit van de Vlaamse Regering<br />

Gemeentelijke Codex<br />

“brandpreventie is verschillend van gebouwtype<br />

tot gebouwtype”<br />

“NATIONAAL SOEPJE”<br />

Eindanalyse III<br />

90<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

koppeling aan de brandweerbevoegdheid<br />

“brandpreventie verschilt van korps tot<br />

korps en zelfs binnen een korps”<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Voorbeeld: nieuwbouw hotel<br />

fed. basisnormen bouwwerken<br />

fed. codex welzijn/arbeidsveiligheid<br />

reg. Vlarem milieuvergunning<br />

reg. decreet erkenning Toerisme Vl.<br />

gem. politieverordening publieke delen<br />

CE markering bouwproductenrichtlijn<br />

What’s next ?<br />

91<br />

Webinfo<br />

92<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

http://www.brandweervlaanderen.be<br />

portaalsite brandweerfederatie<br />

http://www.fireforum.be<br />

innovatieve portaalsite AGORIA<br />

http://www.antwerpen.be<br />

specifiek Antwerpen<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Webinfo<br />

http://www.brandweervlaanderen.be<br />

portaalsite brandweerfederatie<br />

93<br />

94<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Webinfo<br />

http://www.fireforum.be<br />

innovatieve portaalsite AGORIA<br />

95<br />

96<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Webinfo<br />

http://www.antwerpen.be<br />

specifiek Antwerpen<br />

97<br />

98<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


99<br />

Wetteksten<br />

100<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong><br />

Wet 31.12.1963 – Civiele Bescherming:<br />

http://www.civieleveiligheid.be/Portals/0/recueil_reglementation_n/teksten_2008/1963-12-<br />

31W_%20I1_civiele_bescherming.pdf<br />

KB 08.11.1967 – Organisatie brandweerdiensten:<br />

http://www.vvsg.be/veiligheid/brandweer/werkingbrandweer/Documents/KB%2008.11.196<br />

7.pdf<br />

Ministeriële Omzendbrief 26 november 1985:<br />

http://www.civieleveiligheid.be/LinkClick.aspx?fileticket=PpunxSw4gh0%3D&tabid=252&la<br />

nguage=nl-BE<br />

Decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning:<br />

http://www.lne.be/themas/vergunningen/bestand/regelgeving/milieuvergunningendecreetpdf<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>


Wetteksten<br />

Gemeentedecreet 31 mei 1989:<br />

http://www.vldheusdenzolder.be/publicaties/Nieuwe%20Gemeentewet.pdf<br />

Gemeentedecreet 06 juli 2005:<br />

http://binnenland.vlaanderen.be/HRBB/dossiers/gemeentedecreet05/gemeentedecreet_0<br />

6jul05.pdf<br />

Wet van 30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing:<br />

http://www.civieleveiligheid.be/Portals/0/recueil_reglementation_n/Hoofdstuk_XII-<br />

0_compleet.pdf<br />

Europese richtlijn 93/68/EEG:<br />

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31993L0068:NL:HTML<br />

101<br />

Lt. Ing. T. <strong>Van</strong> <strong>Damme</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!