rAntGroen 5 - Natuurpunt Zuidrand Antwerpen

nomen worden.
Door overeenkomstige geelgestreepte, zwarte poten en de
kleuring van het achterlijf kunnen de Bruinrode Heide-
libel (Sympetrum striolatum) en de Steenrode Heidelibel
(Sympetrum vulgaris) met elkaar verward worden. Het on-
derscheid zit hem in de zwarte streep op het voorhoofd,
die niet langs het oog afloopt bij de Bruinrode Heidelibel
en dit wel doet bij de Steenrode Heidelibel. Beide heide-
libellen zijn zwervende soorten die buiten hun gewone
biotoop kunnen aangetroffen worden. De grootste aantal-
len vliegen van juli tot september.
De Blauwe Glazenmaker (Aeshna cyanea) is de enige
glazenmaker waarbij de vlekken op de bovenzijde van het
laatste achterlijfsegment met elkaar verbonden zijn en zo
een soort lantaarntje vormen.
Tijdens de determinatie wordt de libel bij de vleugels vastgehouden
om alle kenmerken duidelijk te kunnen bezien (Foto: Luk Smets)
Algemene bespreking
Drie soorten waterjuffers werden in tandem (parend) te-
ruggevonden in het reservaat: Watersnuffel, Lantaarntje
en Breedscheenjuffer. Fort 7 is een waterrijk gebied, maar
- 17 -
Libellen onderzoek
De waarnemingen werden doorgegeven aan de libellen-
werkgroep Gomphus in het kader van het verspreidings-
onderzoek van libellen in België. Met de inventarisatie
wordt het instandhouden en actualiseren van de databank
van libellengegevens in België beoogd. De gegevens resul-
teren bijv. in het publiceren van verspreidingskaarten en
rode lijsten.
Waarnemingen van libellen op Fort 7 (liefst met datum,
tijdstip, locatie en weersomstandigheden) mogen altijd
aan Johan De Ridder, Eglantierlaan 98, 2610 Wilrijk,
johan.deridder@vlm.be worden doorgegeven.
Literatuurlijst:
Bos F., Wasscher M., 1997. Veldgids libellen. KNNV. 256 p.
Groenendijk D., Wolterbeek T., 2001 Praktisch natuurbeheer:
vlinders en libellen. KNNV. 219p.
Libellentabel voor België. 1991. JNM. 48p.
Zondag 15 september deden we samen met Tim Adriaens een inventarisatieronde van de lieveheersbeestjes op Fort 7.
Dit is het lijstje van de gevonden soorten lieveheersbeestjes:
Adalia 10-punctata 10-stippelig lieveheersbeestje
Adalia 2-punctata 2-stippelig lieveheersbeestje
Calvia 10-guttata 10-vleklieveheersbeestje
Coccinella 7-punctata 7-stippelig lieveheersbeestje
Exochomus 4-pustulatus 4-vleklieveheersbeestje
Halyzia 16-guttata Meeldauwlieveheersbeestje
Harmonia axyridis Veelkleurig Aziatisch Lieveheersbeestje
Hippodamia variegata Ruigtelieveheersbeestje
Oenopia conglobata Vloeivleklieveheersbeestje
Propylea 14-punctata 14-stippelig lieveheersbeestje
Psyllobora 22-punctata 22-stippelig lieveheersbeestje
2 soorten Scymninae (dwergkapoentjes)
Lieveheersbeestjes op Fort 7
de grachten zijn op zich niet geschikt voor libellenlarven.
De grachten zijn immers diep, met steile oevers, zonder
watervegetatie en met koud water. Hoe komt het dat toch
een betrekkelijk hoog aantal soorten werden teruggevon-
den? Hiervoor moet naar de omgeving van Fort 7 gekeken
worden. Het Schoonselhof heeft vele grachten en een aan-
tal grotere plassen. Vermoedelijk vinden de libellen hier
een goed voortplantingshabitat. Ook de vele tuinvijvertjes
in de omgeving van het fort zijn een geschikt biotoop. Een
aantal van de soorten zoals Lantaarntje,
Breedscheenjuffer, Vuurjuffer en Blauwe Glazenmaker be-
horen dan ook tot de top 10-soorten, teruggevonden bij
tuinvijvertjes en in stedelijk milieu. De aanwezigheid van
3 soorten heidelibellen kan verklaard worden door hun ge-
drag. De drie soorten vertonen zwerfgedrag waardoor
waarnemingen ver buiten geschikt biotoop mogelijk zijn.
Het betreft dan ook waarnemingen van enkele exemplaren
op Fort 7.
10-stippelig lieveheersbeestje
(Adalia decempunctata)