rAntGroen 5 - Natuurpunt Zuidrand Antwerpen

Denkvraag 3: waarom heeft een holle boom geen schade van het
feit dat hij hol is?
Denkvraag 4: waarom gaat een boom dood als hij geringd
wordt?
Wat zei Eva?
Besluit
Eva zei: "Oooo Adam, hoe romantisch om voor mij een hartje in
de SCHORS van onze appelboom te kerven" want de plant-
kunde bestond toen nog niet en ze wist dus niet dat hij eigenlijk
in de KORST aan 't snijden was. En al goed dat hij niet hele-
maal door de korst en de schors tot op de BAST gesneden heeft,
want dan zou hij zijn boom flink verwond hebben.
Denkvraag 1: het midden van de beukenstam ligt linksboven
want het lentehout met grote cellen ligt rechts van de jaargrens,
daarom is het zomerhout links van de jaargrens ouder en dat ligt
dus meer naar 't midden.
- 35 -
Denkvraag 2: het midden van de dennenboom ligt langs links.
Denkvraag 3: het kernhout is dood weefsel en als de boom hol
wordt is dat geen probleem want er wordt geen levend weefsel
geraakt.
Denkvraag 4: bij het ringen wordt rondom een deel van de bast
en het spint weggehakt. Er kan dus geen water meer stijgen
(spint) en de onderstam ontvangt ook geen voedingsstoffen meer
(bast).
Geraadpleegde werken
Moderne plantkunde - Bossier, Brat et al. - Van In - Lier, (1968)
Plantkunde voor de lagere klassen - Ijsseling en Scheygrond -
Thieme-Zutphen (1955)
Photomicrographs of the flowering plant - A.C. Shaw et al. -
Longman Group Ltd - London (1970)
Parkvijver Hove, Grote Kroosvaren doet zijn intrede:
Na herhaaldelijke pogingen om waterplanten in de gemeente-
lijke parkvijver van Hove te introduceren, doet de natuur zelf
zijn werk. Begin mei was er nog geen spoor van te bekennen,
maar einde juni is een groot deel van de gemeentelijke park-
vijver bedekt met een groen – rood tapijt, veroorzaakt door een
kleine drijfplant: Grote Kroosvaren (Azolla filliculoides Lam.)
Al wordt van uit een bepaalde hoek gesuggereerd dat de plaat-
selijke natuurbeweging deze waterplant zou hebben ingeplant!
(klassiek verhaal), is het waarschijnlijker dat deze nieuweling
op eigen kracht deze vijver heeft bereikt.
Bij sportvissers is deze kleine waterplant niet onmiddellijk ge-
liefd, en dat is begrijpelijk. Wanneer het jaar verder naar de
herfst vordert, zal deze plant zich sterk vermeerderen tot zij uit-
eindelijk een dikke laag vormt van verscheidene centimeters.
Maar toch even kennis maken met deze plant.
In een geologisch recent verleden kwamen in Europa verschei-
dene Kroosvaren soorten voor. Tijdens de ijstijden werden ze
naar zuidelijke streken teruggedrongen, maar in de warmere
tussenijstijden breidden ze zich weer noordwaarts uit. Pas de
voorlaatste ijstijd, waarin een grote ijskap noordelijk Europa be-
dekte, betekende voor de Europese kroosvarens de genadeslag.
Aan het eind van de 19de eeuw heeft men twee soorten uit
Grote kroosvaren (Azola filliculoides)
Walter Suys
Waarom in deze parkvijver?
Herman Snoeck
Amerika in Europese botanische tuinen ingevoerd. Van hieruit
verwilderden ze snel. Een van deze soorten was de Grote Kroos-
varen, die ooit tot de Europese flora had behoord en met be-
kwame spoed haar prijsgegeven areaal heroverde.
Grote Kroosvaren is een zeer kleine waterplant die in de herfst
rijpe sporen heeft. De plantjes steken kroezig boven het water
uit. Ze zijn aanvankelijk blauwachtig groen en krijgen in de
herfst een rode tint. Met Grote Kroosvaren bedekte sloten zien
er steenrood uit. In groefjes in de bovenste bladlobben van
kroosvarens leeft een blauwwier met de naam Anabaena
azollae. Dit eencellig plantje is in staat stikstof uit de lucht te
binden. De kroosvaren bouwt de aldus gevormde stikstof-
verbindingen in haar eigen eiwitten in. Als de plantjes 's winters
sterven, komt de vastgelegde stikstof tenslotte in het water te-
recht, zodat de samenwerking Anabaena en Azolla tot het
voedselrijker worden van het water leidt.
Deze kleine waterplant voelt zich thuis in zeer voedselrijk water
en breidt zich uit bij sterk organisch vervuild water. Hieraan le-
veren afgevallen boombladeren vaak een bijdrage. Kortom:
Grote Kroosvaren is dus een indicator voor een slechte water-
kwaliteit, voedselrijkdom, fosfaten en vervuiling.
En wat nu?
Net als Eendekroos kunnen kroosvarens zich door deling ver-
meerderen. 's Winters sterven de meeste planten af, maar ge-
woonlijk zijn er wel een paar die op een beschutte plek over-
winteren. Afscheppen is zeer arbeidsintensief en herbicide is ui-
teraard helemaal uit den boze. Om massaal dichtgroeien van de
parkvijver te voorkomen zijn vooral maatregelen ter verbetering
van de waterkwaliteit noodzakelijk.
Geraadpleegde bronnen:
* Vademecum wilde planten, Arie Koster: Instituut
voor Bos- en Natuuronderzoek - Stichting Leefmlieu
* Nederlandse oecologische Flora, Weeda – Westra:
IVN – KNNV
* Herkenning van de voornaamste water- en oever-
planten in vegetatieve toestand, B.J. Hoogers – H.
van Oeveren: Pudoc