download hier gratis het nulnummer - Article

nulnummer maart 2008 article pag 22
stellingen, van het Joods Historisch Museum
tot het Tropenmuseum.
Bij de oprichting van De Nieuwe Collectie
hoort, zoals het een fatsoenlijk bedrijf
betaamt, een mooie anekdote. Hester en
Koosje kenden elkaar via D’ARTS, een
soortgelijk kunsthistorisch bureau. Dat
was leuk werk, omdat ze, anders dan in
een museum, allemaal verschillende projecten
organiseerden. Maar na een aantal
jaar daar in dienst gewerkt te hebben, wilden
ze het ook wel eens zelf doen. Voor
Koosjes bruiloft voerden Hester en Martine,
die elkaar nog kenden van een stage
bij het Rijksmuseum, een stukje op waarin
ze met z’n drieën zo’n cultureel collectief
op zouden zetten. Later tijdens het borrelen
bleek dit toch wel een heel goed plan
te zijn. De grap werd werkelijkheid en De
Nieuwe Collectie was geboren.
Freelance
Toen ze begonnen in 995 waren er veel
freelancers actief als vertalers en tekstschrijvers,
maar nog nauwelijks op het
gebied van tentoonstellingen maken. Tegenwoordig
komt dit fenomeen steeds
meer op. Toch wordt De Nieuwe Collectie
nog niet verdrongen door de concurrentie.
Hun geheim is dat ze allen als eenling
in een contractmaatschap werken.
Ze versterken elkaar, vullen elkaar aan
en kunnen elkaar opvangen, anders dan
alleenstaande freelancers. Bovendien
heeft de opdrachtgever de keuze uit vier
(kunst)historici met elk hun eigen specialisme.
Musea hebben meestal hun eigen tentoonstellingmakers:
wanneer schakelen
ze De Nieuwe Collectie dan in? ‘Als ze zelf
geen grip kunnen krijgen op de stof, in
tijdsgebrek zitten, een projectleider nodig
hebben of een specialist willen hebben,
kloppen ze bij ons aan,’ vertelt Martine.
‘Het zijn ook vaak de dingen eromheen
waar ze je voor vragen: boeken, rondleidingen,
educatie, films,’ vult Christien
aan, die als laatste bij De Nieuwe Collectie
is aangesloten. Ze halen dus geen werk
uit handen van de conservator. Hester: ‘Je
kan natuurlijk ook zelf met ideeën komen.
Zoals bijvoorbeeld met de tentoonstelling
van Madurodam in de Tropen waarbij
miniaturen van Indonesische bouwkunst
uit de collectie van het Tropenmuseum
in Madurodam werden tentoongesteld.
Ik vond dat zo’n voor de hand liggend
idee, maar dat had nog nooit iemand bedacht.’
Studie en praktijk
Nu lijken de (kunst)historici het goed voor
elkaar te hebben met een mooi kantoor
op de Herengracht, maar eens moesten
ook zij als pas afgestudeerden hun plaats
veroveren op de arbeidsmarkt. ‘Veel gaat
via via,’ vertelt Hester. ‘Wij studeerden
begin jaren negentig af, en het was moeilijk
een baan te vinden in die tijd.’ Als bijbaantje
werkte ze bij de Nieuwe Kerk in
de boekwinkel en D’ARTS verzorgde er
de communicatie. Daar zochten ze gelukkig
een manusje van alles. ‘Hier heb
ik veel van geleerd, niet alleen op het
gebied van communicatie, maar ook de
kantoordingen: brieven opstellen, offertes
lezen, faxen, het contact met de klant.
Deze praktische kant leer je niet tijdens je
studie.’ ‘Nee, niks van wat wij doen hebben
we tijdens onze studie geleerd,’ lacht
Martine, maar dat wordt al gauw genuanceerd
door Hester: ‘Het omgaan met de
stof gaat natuurlijk veel makkelijker als je
geschiedenis of kunstgeschiedenis hebt
gestudeerd.’ Want hoewel er tegenwoordig
veel meer opleidingen bestaan die
gericht zijn op de praktische kant van de
kunstwereld zoals Museumstudies, zijn
Hester en Martine toch blij dat ze een degelijke
studie kunstgeschiedenis gevolgd
hebben. Tijdens hun studie kregen ze de
kans om zich inhoudelijk te ontwikkelen;
de praktijk volgt daarna wel. Martine: ‘Ik
heb me tijdens mijn studie kunnen specialiseren
op één gebied (de VOC, kolonialisme
en overzeese expansie). Nu word
ik daar nog steeds voor gevraagd.’ Wees
niet bang om een keuze te maken, drukt
ze de huidige student op het hart. Je beperkt
je niet, in tegendeel: je onderscheidt
je van de rest.
Naast specialiseren hebben de dames
van De Nieuwe Collectie nog wel meer
tips. Christien: ‘Goed kunnen schrijven
is een pré. Je moet je plan kunnen verkopen.
We merken vaak dat stagiaires heel
schools schrijven.’ Hester had dat in het
begin ook: ‘Door alle aangeleerde regels
ben je helemaal verkrampt voordat je iets
op durft te schrijven: hoe moet ik de noten
gebruiken, heb ik dit zelf bedacht of
heeft iemand anders dit bedacht? Je moet
dit eerst loslaten, voordat je je gedachten
de vrije loop kan laten.’ Dat klinkt bekend
in de oren. Hans den Hartog Jager sprak
op het symposium over een loden last die
het vrije schrijven in de weg stond.
Martine: ‘Je mening heb je nog niet
ontwikkeld als 25-jarige beginneling. Dat
leer je door veel te zien, museumfolders
te bekijken, in het buitenland goed
op te letten. Ga nú al tijdens een
museumbezoek kritisch kijken. Wat is
nieuw? Waarom is het slecht, of juist
goed? Dat laatste is vaak nog veel
lastiger te beschrijven.’
De teneur is duidelijk. Laat je niet
afschrikken door negatieve verhalen,
met passiviteit kom je immers nergens.
Om met de woorden van Den Hartog
Jager op het symposium te spreken: ‘Je
moet weten wat je wilt. Gedrevenheid
is belangrijk, die vaardigheden leer je
vanzelf wel.’ Dat maakt het verhaal
van De Nieuwe Collectie, van jonge
kunsthistorici die zelfstandig willen zijn
in de culturele sector meer dan duidelijk.
voor informatie over de projecten van de
nieuwe Collectie:
www.denieuwecollectie.nl
Suzanne van der Meulen en Froukje van
der Meulen zijn beide masterstudentes
Architectuurgeschiedenis en
Monumentenzorg aan de
Universiteit Utrecht.
nulnummer maart 2008 article pag 2