Chauffeursinstructie vervoer van rolstoelen en scootmobielen

Inleiding
Connexxion Taxi Services heeft met ongeveer 600 rolstoeltaxi’s
een belangrijk aandeel in het vervoer van rolstoelen en
scootmobielen in Nederland. Veiligheid van dit vervoer heeft
de hoogste prioriteit. De verantwoordelijkheid voor dit vervoer
ligt in handen van de taxichauffeurs. Deze instructie is opgesteld
als kort naslagwerk voor de chauffeurs die rolstoel- en
scootmobielvervoer uitvoeren. Als basis diende de Code Veilig
Vervoer Rolstoelinzittenden (VVR) (KBOH 2001) en de
handleidingen van Vilans 2008 en aangevuld met recente kennis
en ervaring van Connexxion Taxi Services bij het vervoeren van
duizenden rolstoel- en scootmobielgebruikers en, helaas, ook
met de incidenten die hierbij zijn opgetreden. Daarnaast is
dankbaar gebruik gemaakt van aanvullende kennis en ervaring
van Vilans en de Stichting Vast = Beter. De instructie is bedoeld
om problemen met het voervoer van rolstoelinzittenden te
voorkomen. Het is in het belang van de reiziger, de chauffeur en
Connexxion Taxi Services dat deze instructie strikt wordt
nageleefd. Wanneer een ongeval wordt veroorzaakt door onjuist
handelen kan Connexxion Taxi Services aansprakelijk worden
gesteld voor de geleden schade. Hou u bij uw werkzaamheden
dus altijd aan deze instructie!
Achtergronden
De Code VVR
In 1999 heeft KBOH de eerste versie van de Code VVR met richtlijnen om rolstoelinzittenden
veilig te vervoeren gepubliceerd. Daarnaast schrijft de Code VVR een aantal gedragsregels
voor. In 2001 hebben zeven landelijke organisaties (waaronder KNV Taxi) besloten het veilig
vervoer van rolstoelers samen aan te pakken. Sindsdien hebben veel taxibedrijven in hun
contracten afgesproken dat zij volgens de Code VVR werken. KBOH is Vilans geworden, Vilans
is het onafhankelijke Nederlandse kennisinstituut op het gebied van langdurige zorg en
beheert nu de Code VVR. Rolstoelen zijn er in allerlei maten en uitvoeringen. Voor het vervoer
in een taxi deelt de Code VVR rolstoelen in vier categorieën in; ‘veilig vervoerbaar,
‘vastzetbaar’, ‘niet-vastzetbaar’ en ‘niet vervoerbaar’.
Een veilig vervoerbare rolstoel is getest met een botsproef en heeft de botsproef doorstaan.
De rolstoel is sterk genoeg om tijdens de rit én bij een ongeval de passagier op zijn plaats te
houden. Dit type rolstoel herkent u aan het haaksymbool bij de vastzetpunten op het frame
en de aanduiding ISO 7176-19
Een vastzetbare rolstoel kan zo worden vastgezet dat hij niet omvalt bij optrekken, rijden
of remmen. Hij geen botsproef doorstaan, zodat het niet zeker is dat hij bij een ongeval
voldoende veiligheid biedt. De vastzetbare rolstoel heeft een stevig frame met goede
vastzetpunten en er is er voldoende ruimte om de veiligheidsgordel langs de armsteunen
te leiden zodat hij nauw aansluit op het lichaam.
Een niet vastzetbare rolstoel kan niet goed worden vastgezet omdat vastzetpunten
ontbreken, of het frame en/of de verbinding van de zitting te slap zijn om de reiziger tijdens
het vervoer veilig op zijn plaats te houden. Voorbeelden zijn sportrolstoelen, rolstoelen met
apart rij/zitgedeelte en scootmobielen. Bij deze rolstoelen moet de berijder altijd plaats
nemen op een vaste stoel en moet de rolstoel of scootmobiel als bagage worden vervoerd.
Een rolstoel die door zijn grootte niet past op de liftplaat of rolstoelplaats of te zwaar is voor
de lift wordt gerekend als ‘niet vervoerbare’ rolstoel.
Er zijn relatief weinig ‘veilig vervoerbare rolstoelen’ met haaksymbool en ISO 7176-19
aanduiding. Dat betekent dat u als chauffeur in de meeste gevallen aan de hand van de
constructie van de rolstoel en de mogelijkheid om de haken of beugels vast te maken moet
bepalen of een rolstoel vastzetbaar is. Het feit dat een rolstoel inklapbaar is, betekent niet
automatisch dat hij niet veilig is.
Scootmobielen
De Code VVR beschouwt scootmobielen als niet veilig vervoerbare rolstoelen. Door de sterke
groei van het aantal scootmobielen vervoert Connexxion meer scootmobielen dan rolstoelen.
Mede op basis van ervaringen heeft Connexxion de regels voor scootmobielvervoer
aangescherpt ten opzichte van de Code VVR. Een reiziger mag (ook volgens de code VVR)
nooit op een scootmobiel worden vervoerd. Vanwege incidenten met scootmobielen op de
liftplaat heeft Connexxion Taxi Services besloten om scootmobielgebruikers ook niet toe te
staan om op de lift op de scootmobiel te blijven zitten. (Deze aanvullende eis is vastgelegd in
de meeste vervoerscontracten en ook contracten met onderaannemers) Scootmobielgebruikers
horen te weten hoe ze gebruik kunnen maken van een taxi. Communicatie is hierbij héél
4 5