14.09.2013 Views

Beschrijvingen studierichtingen 2de graad TSO

Beschrijvingen studierichtingen 2de graad TSO

Beschrijvingen studierichtingen 2de graad TSO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

BIO-ESTHETIEK / SCHOONHEIDSVERZORGING<br />

studiegebied <strong>TSO</strong> LICHAAMSVERZORGING<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BIO-ESTHETIEK SCHOONHEIDSVERZORGING<br />

ESTHETISCHE<br />

LICHAAMSVERZORGING<br />

GRIME<br />

Deze richting is meer gericht op de arbeidsmarkt dan op doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Je krijgt een belangrijk pakket praktische en technische vakken en minder algemene<br />

vakken.<br />

Je wordt opgeleid tot schoonheidsspecialiste. Je<br />

leert over de verzorging van gelaat, handen, voeten<br />

en lichaam, aspecten van haarverzorging en makeup.<br />

De praktijkvakken worden wetenschappelijke<br />

onderbouwd door toegepaste biologie (menselijk<br />

lichaam) en chemie. Je leert de mogelijkheden en<br />

beperkingen van verzorgingsproducten kennen en<br />

kritisch omgaan met reclame. Je leert materialen en<br />

apparaten hygiënisch en veilig gebruiken. Zo kan je<br />

schoonheidsbehandelingen verantwoord uitvoeren.<br />

Sociale vaardigheden zijn belangrijk. Er wordt verwacht dat je gevoel<br />

voor schoonheid hebt en handig bent.<br />

Je leert de huid onderzoeken in functie van een behandelingsplan op<br />

maat van de klant. Je leert op een correcte manier omgaan met je<br />

klant met aandacht voor zijn welbevinden. Je leert hem informeren en<br />

advies geven over aangepaste producten en behandelingen.<br />

Na je opleiding kan je starten als schoonheidsspecialist in een<br />

schoonheidsinstituut, een kuurcentrum, een film- of fotostudio, bij een<br />

dermatoloog… Ook functies als verkoopster in een parfumerie,<br />

vertegenwoordigster bij firma’s van schoonheidsproducten,<br />

demonstratrice of schoonheidsconsulente …komen in aanmerking.<br />

Je kan je ook als zelfstandige vestigen.<br />

Je kan je verder specialiseren of je competenties verbreden via een<br />

specialisatiejaar of diverse opleidingen in het volwassenenonderwijs en<br />

binnen een bedrijf…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen mits het<br />

bijwerken van tekorten eventueel doorstromen naar het hoger onderwijs.<br />

Meestal zal het gaan om een aansluitende professionele bachelor waarin<br />

bio-esthetiek/haartooi een belangrijke rol speelt.<br />

een beschrijving van het beroep van schoonheidsspecialist<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na<br />

deze studierichting


BIOTECHNISCHE WETENSCHAPPEN studiegebied <strong>TSO</strong> LAND- EN TUINBOUW<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

BIOTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

PLANT-, DIER-, EN<br />

MILIEUTECHNIEKEN<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BIOTECHNISCHE AGRO- EN<br />

WETENSCHAPPEN<br />

GROENBEHEER<br />

DIER- EN<br />

LANDBOUWTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

NATUUR- EN<br />

GROENTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

PLANTTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

AGRO- EN<br />

GROENMECHANISATIE<br />

Deze wetenschappelijk-theoretische studierichting is gericht op verder studeren in het hoger<br />

onderwijs. Wiskunde, biologie, chemie en fysica zijn belangrijke vakken. Via experimenteel<br />

onderzoek, laboratoriumtechnieken en praktijkvoorbeelden maak je kennis met toepassingen<br />

van de biotechnologie. Je leert productieprocessen analyseren, opstarten, opvolgen en<br />

wetenschappelijk verklaren. Je leert<br />

onderzoekstechnieken ontwikkelen en uitvoeren.<br />

Als je instapt in de 3 de <strong>graad</strong> wordt er naast een sterke<br />

wetenschappelijke interesse verwacht dat je in de tweede<br />

<strong>graad</strong> minstens 5u wiskunde hebt gevolgd.<br />

Je bestudeert de levende organismen, de<br />

levensprocessen, de relaties tussen mens, plant en dier<br />

en de relaties met hun<br />

omgeving, de factoren die<br />

hen beïnvloeden…<br />

Je leert de technieken die de mens gebruikt om de<br />

omgevingsfactoren te verbeteren, levende<br />

organismen tegen schadelijke invloeden te beschermen, de<br />

levensprocessen te beheersen. Je verneemt wat de effecten<br />

zijn van deze ingrepen van de mens op andere levende<br />

wezens, natuur en milieu en op de maatschappij. Je leert<br />

ethisch denken.<br />

Embryotransplantatie, genetische manipulatie en klonen<br />

behoren tot de besproken technieken. Ook weefselkweek<br />

(kweken van planten in proefbuizen) komt aan bod.<br />

De voeding wordt bestudeerd: stofwisseling, samenstelling,<br />

gebrek - en overmaatverschijnselen... Ook voedselbereiding<br />

van bijvoorbeeld bier en kaas komt aan bod.<br />

Je bestudeert water-, lucht- en bodemverontreiniging en de<br />

mogelijke saneringstechnieken.<br />

Deze studierichting bereidt voor op het hoger onderwijs, in de eerste<br />

plaats op bachelor- en masteropleidingen met een sterke<br />

wetenschappelijke component zoals Agro- en biotechnologie……<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze<br />

studierichting


BOUW- EN HOUTKUNDE studiegebied <strong>TSO</strong> BOUW<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

BOUW- EN HOUTKUNDE<br />

BOUWTECHNIEKEN<br />

*niet ingericht<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BOUW- EN HOUTKUNDE BOUW CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

BOUWTECHNIEKEN<br />

INDUSTRIËLE<br />

BOUWTECHNIEKEN*<br />

WEG- EN<br />

WATERBOUWTECHNIEKEN*<br />

Deze theoretisch-technische richting is zowel gericht op verder studeren in het hoger onderwijs<br />

als op tewerkstelling. Je verwerft inzicht in bouw- en houtconstructies.<br />

Als je in de derde <strong>graad</strong> instapt heb je een voldoende<br />

basis nodig van wiskunde en wetenschappen. Van de<br />

leerlingen in deze richting wordt interesse voor<br />

ontwerpen, tekenen van bouwkundige plannen en<br />

maquettebouw verwacht. Ruimtelijk inzicht en<br />

nauwkeurigheid zijn belangrijke vaardigheden.<br />

Je leert probleemoplossend denken, één of meerdere<br />

oplossingen uitwerken, analyseren en evalueren. De<br />

technische realisaties worden niet alleen op papier maar<br />

ook in werkelijkheid uitgevoerd. Je leert plannen en<br />

organiseren. Je leert in de praktijk rekening houden met<br />

de veiligheid van de werkomgeving, bouwwetgeving,<br />

topografie, weg- en waterbouwkundige aspecten,<br />

stabiliteit, sterkte…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en<br />

interesse om verder te studeren kunnen doorstromen<br />

naar het hoger onderwijs. Meestal zal het gaan om een<br />

aansluitende professionele bachelor in de bouwwereld.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via een specialisatiejaar of diverse<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs…behoort eveneens tot de mogelijkheden.<br />

Na deze opleiding kan je aan de slag in de bouwsector in<br />

uitvoerende, administratieve, voorbereidende of<br />

controlerende functies. Je kan aan het werk als ploegbaas,<br />

werfleider, bouwkundig tekenaar bij een architecten-,<br />

ingenieurs- of aannemersbureau, als bediende in een<br />

studiebureau van de bouw- en houtsector, als verkoper...<br />

Met een attest bedrijfsbeheer kan je zelfstandig aannemer<br />

worden.<br />

een beschrijving van het beroep van tekenaar bouw<br />

een filmpje over de technisch tekenaar bouw<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na<br />

deze studierichting


BOUWTECHNIEKEN studiegebied <strong>TSO</strong> BOUW<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BOUW- EN HOUTKUNDE BOUW- EN HOUTKUNDE BOUW CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

BOUWTECHNIEKEN BOUWTECHNIEKEN<br />

INDUSTRIËLE<br />

BOUWTECHNIEKEN*<br />

WEG- EN<br />

WATERBOUWTECHNIEKEN*<br />

*niet ingericht<br />

Deze richting is meer gericht op de arbeidsmarkt dan op doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Je krijgt een belangrijk pakket praktische en technische vakken en minder algemene<br />

vakken.<br />

In deze richting leer je een bouwdossier met plannen,<br />

beschrijvingen en metingen lezen en uitwerken tot praktische<br />

realisaties zoals funderingen, buiten- en binnenmuren, trappen,<br />

overspanningen, ondersteuningen, dakonderbrekingen,<br />

vloerconstructies, rioleringen…<br />

Je leert de uitvoering plannen, de kostprijs berekenen, een<br />

prijsofferte maken. Je leert zelf eenvoudige plannen tekenen, ook<br />

met de computer (CAD). Je bestudeert de belangrijkste<br />

bouwmaterialen (eigenschappen, toepassingsgebieden…). Stabiliteit, bouwtechnologie,<br />

topografie en weg en waterbouwkunde komen op een<br />

praktijkgerichte manier aan bod.<br />

Je leert inzien waarom bouwconstructies volgens welbepaalde<br />

methoden ontwikkeld worden. Je leert de bouwplaats veilig<br />

organiseren en leiding geven op de werf. Door kwaliteitscontroles<br />

en zelfevaluaties stuur je jezelf bij.<br />

Je leert klassieke bouwconstructies in de praktijk uitvoeren zoals<br />

metselen, bekisten, betonstaalvlechten en betonstorten. Ook<br />

dakconstructies, muurafdekkingen, bevloering en ondervloeren,<br />

plaatsen van faience met lijm en mortel ... komen aan bod.<br />

Als je in de derde <strong>graad</strong> instapt uit een andere richting wordt<br />

er voldoende technisch inzicht en praktische aanleg<br />

verwacht.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag op een technisch bureau,<br />

als ploegbaas of werfleider in algemene en gespecialiseerde<br />

aannemingsbedrijven, beton- en asfaltcentrales, in<br />

toeleveringsbedrijven voor de bouwsector, openbare<br />

diensten…Met een attest bedrijfsbeheer kan je zelfstandig<br />

aannemer worden. Je kan je ook verder specialiseren of je competenties verbreden via een<br />

specialisatiejaar, diverse opleidingen in het volwassenenonderwijs en binnen een bedrijf…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse<br />

kunnen mits het bijwerken van tekorten eventueel<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het gaan<br />

om een aansluitende professionele bachelor.<br />

Info over beroepen in de bouwsector<br />

www.debouw.be<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze<br />

studierichting


BROOD- EN BANKET studiegebied <strong>TSO</strong> VOEDING<br />

3 SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

BROOD- EN BANKET BROOD- EN BANKET<br />

BAKKERIJTECHNIEKEN<br />

HOTEL HOSPITALITY<br />

BUTLER-INTENDANT<br />

SLAGERIJ EN<br />

VLEESWAREN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

HOTEL<br />

SLAGERIJ EN VLEESWAREN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

HOTELBEHEER<br />

VLEESWARENTECHNIEKEN<br />

ASSISTENT<br />

VOEDINGSINDUSTRIE<br />

*niet ingericht<br />

Deze richting is meer gericht op de arbeidsmarkt dan op<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs. Je krijgt een belangrijk<br />

pakket praktijk en technische vakken en minder algemene<br />

vakken (wel meer uren dan in het BSO).<br />

In de tweede <strong>graad</strong> leer je onder leiding brood, banketgebak, ijs,<br />

marsepein en chocolade vervaardigen. Je verneemt meer over<br />

de verschillende fasen tussen graan en brood… Je leert<br />

basistechnieken zoals kneden, opbollen, uitrollen, versnijden,<br />

uitsteken, afbakken, garneren…<br />

VOEDSELBEHANDELING*<br />

Als je in de derde <strong>graad</strong> instapt uit een andere richting moet<br />

je bereid zijn essentiële tekorten bij te werken.<br />

In de derde <strong>graad</strong> leer je zelfstandig werken zowel in de<br />

ambachtelijke als de industriële bakkerij. Ook stage in<br />

bedrijven is voorzien.<br />

Je leert diverse broodsoorten, harde en zachte broodjes,<br />

gebak, taarten, pralines, ijssoorten bereiden. Je leert<br />

sierstukken maken van chocolade, suiker, marsepein...<br />

De verschillende processen die bij het bakken en bereiden<br />

voorkomen, leer je analyseren, sturen en controleren. Producten en<br />

werkmethodes worden onderzocht. Je leert de commerciële<br />

principes voor een efficiënte en milieubewuste bedrijfsvoering<br />

volgens de regels van veiligheid en hygiëne. Bedrijfsorganisatie,<br />

beroepsreglementering, marketing, winkelverkoop…komen aan<br />

bod. Je leert de PC gebruiken. Na je opleiding kan je aan de slag<br />

als ambachtelijk of industrieel bakker in kleine en grootschalige<br />

bakkerijen, de grootproductie en distributiebedrijven. Je kunt je ook<br />

verder specialiseren of je competenties verbreden via een specialisatiejaar of via diverse<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse<br />

kunnen mits het bijwerken van tekorten eventueel<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het gaan<br />

om een min of meer aansluitende professionele bachelor.<br />

Meer info over het beroep:<br />

een filmpje over de bakker<br />

een beschrijving van het beroep van bakker<br />

werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


CREATIE EN MODE - studiegebied <strong>TSO</strong> MODE<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

CREATIE EN MODE CREATIE EN MODE<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

CREATIE EN<br />

PATROONONTWERPEN<br />

In deze studierichting worden doen en studeren gecombineerd<br />

zodat je de mogelijkheid hebt om later verder te studeren.<br />

Er worden aspecten van mode in kleding, accessoires en<br />

interieur behandeld. Je leert creëren in soepele materialen voor<br />

een bepaalde doelgroep of rond een bepaald thema.<br />

Als je voor deze richting kiest wil je creatief bezig zijn. Je wil je<br />

persoonlijke ideeën leren vertalen in een nieuw modeconcept,<br />

een nieuwe beeldtaal ontwikkelen. Je hebt een brede<br />

belangstelling. Als je in de 3de <strong>graad</strong> instapt, wordt er verwacht<br />

dat je goed kan waarnemen en gevoel hebt voor kleuren, vormen en materialen. Je bent<br />

geïnteresseerd in trends en media. Er wordt een voldoende creatieve bagage verwacht. In de<br />

BSO richting mode ligt de nadruk meer op het uitvoeren van ontwerpen en het leren vanuit de<br />

praktijk.<br />

bestudeerd.<br />

Je krijgt een stevige basis voor het omgaan met kleuren,<br />

materialen en vormen. Je leert inspiratie vinden in natuur,<br />

kunst, materialen, vormgevende technieken….Deze<br />

inspiratie zet je vervolgens om in originele ontwerpen.<br />

Je doorloopt de verschillende stappen van functioneel<br />

ontwerp tot productierijp patroon. Het ontwerp wordt<br />

grondig geanalyseerd. Je leert patronen tekenen met<br />

computerprogamma’s en het ontwerp vervaardigen in het<br />

meest geschikte materiaal. De produceerbaarheid,<br />

bruikbaarheid, verhouding prijs/kwaliteit, ergonomie,<br />

milieuvriendelijkheid en werkorganisatie worden<br />

Je leert oog hebben voor commerciële doelstellingen als presentatie, verkoop, onderhoud en<br />

klanttevredenheid. Communicatieve en sociale vaardigheden krijgen veel aandacht.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse om verder te studeren kunnen<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs, meestal zal het gaan om een professionele bachelor.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via<br />

een specialisatiejaar, de vierde <strong>graad</strong> BSO<br />

“Modevormgeving” of opleidingen in het<br />

volwassenenonderwijs… behoort eveneens tot de<br />

mogelijkheden..<br />

Beroepen als patroonmaker, gradeerder, inlegger,<br />

modellenmaker en in het algemeen in de distributie- en<br />

modesector komen in aanmerking.<br />

www.modeonderwijs.be<br />

meer info over beroepen in de confectiesector<br />

een filmpje over het beroep van patroonmaker confectie<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


ELEKTRICITEIT- ELEKTRONICA STUDIEGEBIED <strong>TSO</strong> MECHANICA EN ELEKTRICITEIT<br />

3 SE-N-SE / 7E JR. / VOORBEREIDEND JR.<br />

DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

INDUSTRIËLE<br />

INDUSTRIËLE<br />

AUDIO-, VIDEO EN TELETECHNIEKEN<br />

WETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN<br />

AUTOMOTIVE<br />

INDUSTRIËLE ICT<br />

COMPUTERGESTUURDE MECHANISCHE<br />

ELEKTROMECHANICA ELEKTROMECHANICA PRODUCTIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRICITEIT- ELEKTRICITEIT-<br />

HAVENTECHNIEKEN<br />

ELEKTRONICA ELEKTRONICA INDUSTRIËLE COMPUTERTECHNIEKEN<br />

ELEKTROTECHNIEKEN<br />

MECHANISCHE<br />

TECHNIEKEN<br />

ELEKTRISCHE<br />

INSTALLATIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRONISCHE<br />

INSTALLATIETECHIEKEN<br />

KUNSTSTOFTECHNIEKEN*<br />

MECHANISCHE<br />

VORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

PODIUMTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNIEKEN<br />

INDUSTRIËLE ELEKTRONICATECHNIEKEN*<br />

INDUSTRIËLE ONDERHOUDSTECHNIEKEN<br />

KUNSTSTOFVORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

MECHANICA CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

PRODUCTIE- EN PROCESTECHNOLOGIE*<br />

REGELTECHNIEKEN<br />

STUUR- EN BEVEILIGINGSTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNICUS<br />

*niet ingericht<br />

Deze studierichting is zowel gericht op verder studeren in het hoger onderwijs als op<br />

tewerkstelling. De technische en praktijkvakken worden ondersteund door wiskundige en<br />

wetenschappelijke inzichten.<br />

Je leert ontwerpen uitvoeren rekening houdend met<br />

technische voorschriften en veiligheidseisen. Je leert de<br />

meetresultaten beoordelen. Je brengt veel tijd door in het<br />

labo.<br />

Je bestudeert opbouw en werking van halfgeleiders,<br />

geïntegreerde schakelingen en operationele versterkers,<br />

logische schakelingen, microcontrollers, PLC-sturingen en<br />

computersystemen, radio-telecommunicatie en<br />

datacommunicatie. Je leert opnemers en regelaars voor druk,<br />

In de tweede <strong>graad</strong> bestudeer je in het vakgebied<br />

elektriciteit de basisschakelingen, elektrostatica,<br />

elektromagnetisme, gelijkstroom- en wisselstroom,<br />

elektrische wetten, elektrische installaties in woningen. In<br />

elektronica komen analoge en digitale basisschakelingen,<br />

logische functies en poortschakelingen, digitale codes,<br />

beginselen van de halfgeleidertechnologie… aan bod.<br />

Hier word je het best voorbereid op elektriciteit - elektronica<br />

in de derde <strong>graad</strong>. De <strong>studierichtingen</strong> ‘Elektromechanica’<br />

en ‘Industriële wetenschappen’ van de tweede <strong>graad</strong> bieden<br />

een voldoende (tekorten voor elektronica) vooropleiding.<br />

Een behoorlijke basis voor wiskunde en handvaardigheid<br />

(fijne motoriek) naast belangstelling voor elektriciteit en<br />

elektronica zijn nodig.<br />

In de derde <strong>graad</strong> leer je meer over industriële installaties.<br />

Je leert de computer gebruiken voor het ontwerpen van<br />

elektrische en elektronische installaties. Ruimtelijk inzicht<br />

en zin voor nauwkeurigheid zijn belangrijk voor het tekenen<br />

van schakelingen en schema's.


toerental, temperatuur… onderzoeken op hun samenstelling en werking.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Meestal zal het gaan om een aansluitende professionele bachelor binnen het<br />

domein elektriciteit - elektronica.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via een specialisatiejaar of diverse<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs…behoort eveneens tot de mogelijkheden.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag in technologiebedrijven voor onderhoud, herstelling,<br />

bekabeling en aanleggen van nieuwe installaties, netwerken, automatisering en<br />

besturingstechnieken, industriële elektronica, meet- en regeltechnieken, assemblage,<br />

herstellen en installeren van computers, telecommunicatie...<br />

filmpjes over beroepen in de elektriciteitssector<br />

meer info over beroepen in de sector Metaal, mechanica, elektriciteit en elektronica<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting<br />

.


ELEKTROMECHANICA STUDIEGEBIED <strong>TSO</strong> MECHANICA EN ELEKTRICITEIT<br />

3 SE-N-SE / 7E JR. / VOORBEREIDEND JR.<br />

DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

INDUSTRIËLE<br />

INDUSTRIËLE<br />

AUDIO-, VIDEO EN TELETECHNIEKEN<br />

WETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN<br />

AUTOMOTIVE<br />

INDUSTRIËLE ICT<br />

COMPUTERGESTUURDE MECHANISCHE<br />

ELEKTROMECHANICA ELEKTROMECHANICA PRODUCTIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRICITEIT- ELEKTRICITEIT-<br />

HAVENTECHNIEKEN<br />

ELEKTRONICA<br />

ELEKTRONICA INDUSTRIËLE COMPUTERTECHNIEKEN<br />

ELEKTROTECHNIEKEN<br />

MECHANISCHE<br />

TECHNIEKEN<br />

ELEKTRISCHE<br />

INSTALLATIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRONISCHE<br />

INSTALLATIETECHIEKEN<br />

KUNSTSTOFTECHNIEKEN*<br />

MECHANISCHE<br />

VORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

PODIUMTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNIEKEN<br />

INDUSTRIËLE ELEKTRONICATECHNIEKEN*<br />

INDUSTRIËLE ONDERHOUDSTECHNIEKEN<br />

KUNSTSTOFVORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

MECHANICA CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

PRODUCTIE- EN PROCESTECHNOLOGIE*<br />

REGELTECHNIEKEN<br />

STUUR- EN BEVEILIGINGSTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNICUS<br />

*niet ingericht<br />

Dit is een theoretisch - technische richting die sterk wetenschappelijk - wiskundig onderbouwd<br />

is. Ze is zowel gericht op verder studeren in het hoger onderwijs als op tewerkstelling.<br />

Je leert verschillende materialen, toestellen en technieken kennen. Je leert constructies en<br />

installaties ontwerpen, de processen voorbereiden en begeleiden met professionele software.<br />

Door het praktisch uitvoeren leer je het oorspronkelijke concept op zijn waarde beoordelen.<br />

Je ontdekt de wereld van verlichting, motoren en generatoren, automatisering, PLCsturingen...<br />

Je leert hoe machines met de computer bediend en ontworpen (CNC, CAD-CAM)<br />

worden.<br />

Deze studierichting omvat twee grote blokken:<br />

ELEKTRICITEIT: je leert<br />

elektromechanische kringen analyseren,<br />

de basiswetten van de elektriciteit<br />

toepassen in diverse elektrische<br />

opstellingen… Je voert elementaire<br />

berekeningen uit die steunen op een<br />

wiskundige basis.<br />

MECHANICA: je verwerft basiskennis van<br />

theoretische mechanica en past dit toe in<br />

het vervaardigen van mechanische werkstukken.<br />

Je krijgt inzicht in de werking, de mogelijkheden en het<br />

gebruik van de belangrijkste werktuigmachines en<br />

gereedschappen. Je leert de eigenschappen van de<br />

materialen en de krachten die er op inwerken kennen. Soorten<br />

bewegingen, overbrengingen, samenstelling van<br />

krachten…komen aan bod.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse om<br />

verder te studeren kunnen doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Meestal zal het gaan om een aansluitende<br />

professionele bachelor binnen het domein elektromechanica.


Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via een specialisatiejaar of diverse<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs…behoort eveneens tot de mogelijkheden.<br />

Afgestudeerden worden ingeschakeld in diverse functies zoals onderhoud, productie en<br />

ontwerp, magazijnbeheer…Ze kunnen tewerkgesteld worden als operator in geautomatiseerde<br />

bedrijven, als technisch conducteur, technisch tekenaar in alle bedrijven waar elektronica een<br />

grote rol speelt. Ook diverse functies in de metaalverwerkende en scheikundige nijverheid<br />

behoren tot de mogelijkheden.<br />

filmpjes over beroepen in de elektriciteitssector<br />

filmpjes over beroepen in de metaalsector<br />

meer info over beroepen in de sector Metaal, mechanica,<br />

elektriciteit en elektronica<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na<br />

deze studierichting


ELEKTROTECHNIEKEN EN ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN<br />

STUDIEGEBIED <strong>TSO</strong> MECHANICA EN ELEKTRICITEIT<br />

3 SE-N-SE / 7E JR. / VOORBEREIDEND JR.<br />

DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

INDUSTRIËLE<br />

INDUSTRIËLE<br />

AUDIO-, VIDEO EN TELETECHNIEKEN<br />

WETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN<br />

AUTOMOTIVE<br />

INDUSTRIËLE ICT<br />

COMPUTERGESTUURDE MECHANISCHE<br />

ELEKTROMECHANICA ELEKTROMECHANICA PRODUCTIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRICITEIT- ELEKTRICITEIT-<br />

HAVENTECHNIEKEN<br />

ELEKTRONICA ELEKTRONICA<br />

INDUSTRIËLE COMPUTERTECHNIEKEN<br />

ELEKTROTECHNIEKEN<br />

MECHANISCHE<br />

TECHNIEKEN<br />

ELEKTRISCHE<br />

INSTALLATIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRONISCHE<br />

INSTALLATIETECHIEKEN<br />

KUNSTSTOFTECHNIEKEN*<br />

MECHANISCHE<br />

VORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

PODIUMTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNIEKEN<br />

INDUSTRIËLE ELEKTRONICATECHNIEKEN*<br />

INDUSTRIËLE ONDERHOUDSTECHNIEKEN<br />

KUNSTSTOFVORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

MECHANICA CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

PRODUCTIE- EN PROCESTECHNOLOGIE*<br />

REGELTECHNIEKEN<br />

STUUR- EN BEVEILIGINGSTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNICUS<br />

*niet ingericht<br />

Deze richtingen zijn meer gericht op de arbeidsmarkt dan op doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Je krijgt een belangrijk pakket praktijk en technische vakken en minder algemene<br />

vakken (wel meer uren dan in het BSO).<br />

In de studierichting ‘elektrotechnieken’ van de tweede <strong>graad</strong> leer je<br />

vooral over elektriciteit in woningen. Je leert lichtbronnen en<br />

verwarmingstoestellen installeren, schakelborden plaatsen, elektrische<br />

leidingen leggen, defecten opsporen en herstellen. Na de 2 de <strong>graad</strong> heb<br />

je reeds het grootste deel van je opleiding tot ‘technicus residentiële<br />

elektrotechnische installaties’ achter de rug.<br />

Naast ‘elektrotechnieken’ bieden ‘elektromechanica’ en ‘elektriciteit -<br />

elektronica’ een voldoende vooropleiding voor de studierichting<br />

‘elektrische installatietechnieken’ in de<br />

derde <strong>graad</strong>.<br />

In de derde <strong>graad</strong> word je opgeleid tot technicus industriële<br />

elektrotechnische installaties. Industriële installaties en meer<br />

complexe residentiële installaties zoals elektriciteit in<br />

productiebedrijven, appartementen, winkelpanden, kantoren,<br />

scholen, ziekenhuizen… komen hier aan bod.<br />

De klemtoon wordt gelegd op elektronische en<br />

computergestuurde schakelingen en metingen. Je werkt rond lichtinstallaties, verwarming,<br />

motorschakelingen, elektronische vermogensregeling, laag- en netspanninginstallaties. Hierbij<br />

gebruik je zowel relaisschakelingen als elektronische sturingen. De nodige aandacht wordt<br />

besteed aan hand- en contactgestuurde motoren, maar ook automatiseringsprocessen zoals<br />

PLC-sturingen, computertekenen… komen aan bod.


Na je opleiding kan je aan de slag als installateur of technicus elektrotechnische installaties in<br />

woning en industrie, domotica, gestructureerde bekabeling, automatiseringssystemen,<br />

onderhoudselektrotechnicus, hersteller witgoed, bordenbouwer... Daarnaast kan je ook terecht<br />

in de industriesector die materiaal en apparaten bouwt en verkoopt.<br />

Je kunt je ook verder specialiseren of je competenties verbreden via een specialisatiejaar of via<br />

diverse opleidingen in het volwassenenonderwijs…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen mits het bijwerken van<br />

tekorten eventueel doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het gaan om een<br />

aansluitende professionele bachelor waarin elektriciteit een belangrijke rol speelt.<br />

filmpjes over beroepen in de elektriciteitssector<br />

meer info over beroepen in de sector Metaal, mechanica, elektriciteit en elektronica<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


FOTOGRAFIE studiegebied <strong>TSO</strong> FOTOGRAFIE<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

FOTOGRAFIE FOTOGRAFIE<br />

FOTOGRAFISCHE TECHNIEKEN<br />

FOTOGRAFISCHE VORMING<br />

Deze studierichting is zowel gericht op verder studeren in het hoger onderwijs als op<br />

tewerkstelling. Naast creativiteit, handvaardigheid en interesse in techniek heb je een<br />

voldoende basis van wetenschappen en wiskunde nodig voor deze richting.<br />

Je leert bij het fotograferen rekening houden met inhoudelijke, technische en<br />

esthetische aspecten. Naast de analoge en de digitale fotografie, in kleur en<br />

zwart/wit komen ook internet en multimedia aan bod.<br />

Je maakt kennis met de materialen en hulpmiddelen: fototoestellen, lenzen,<br />

lichtmeters, flitsen, fotopapier... Je leert over licht, belichtingsvormen…Je<br />

leert scherpe en duidelijke foto’s maken, afdrukken en bewerken in de<br />

donkere kamer en met de computer...<br />

Je leert fotograferen in verschillende contexten: industrie, architectuur,<br />

landschap, studio, reclame, reportage en portret. Een aantal van de<br />

opdrachten dien je buiten schooltijd te realiseren.<br />

Kunstgeschiedenis en andere algemene en artistieke vakken geven je een<br />

brede, kritische, kunstzinnige kijk. Zo kan je een eigen persoonlijke en<br />

creatieve visie ontwikkelen die zich weerspiegelt in je eigen werk.<br />

Instappen in de derde <strong>graad</strong> vanuit een andere opleiding kan mits een<br />

sterke motivatie, een grote inzet en veel zelfstandig werk buiten schooltijd.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag als fotograaf in de beeldsector zoals pers,<br />

mode, reclame…, als zelfstandige, in een fotolabo, in een functie in een<br />

technische afdeling van de fotografische industrie.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse<br />

om verder te studeren kunnen doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs, meestal zal het gaan om een aansluitende<br />

professionele bachelor.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs… behoort<br />

eveneens tot de mogelijkheden.<br />

een beschrijving van het beroep van fotograaf<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


GRAFISCHE COMMUNICATIE studiegebied<br />

<strong>TSO</strong> GRAFISCHE COMMUNICATIE EN MEDIA<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

GRAFISCHE<br />

COMMUNICATIE<br />

GRAFISCHE MEDIA<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

GRAFISCHE GESTANDAARDISEERDE EN<br />

COMMUNICATIE<br />

GEPROGRAMMEERDE<br />

MULTIMEDIA<br />

DRUKTECHNIEKEN<br />

MULTIMEDIALE<br />

TECHNIEKEN<br />

INTERACTIEVE<br />

MULTIMEDIATECHNIEKEN<br />

MULTIMEDIALE<br />

ROTATIEDRUKTECHNIEKEN<br />

VORMING TEKST- EN<br />

PRINTMEDIA<br />

BEELDINTEGRATIETECHNIEKEN<br />

Gezien het grote pakket algemene vorming is deze<br />

theoretisch-technische studierichting meer gericht op verder<br />

studeren in het hoger onderwijs.<br />

In de specifieke vorming verwerf je grafische-technologische<br />

kennis, inzicht in esthetische en technische aspecten van het<br />

grafisch product en in de productieprocessen. Zowel gedrukte<br />

als elektronische producten (website en cd-rom) komen aan<br />

bod. De opleiding wordt wetenschappelijk onderbouwd met de<br />

vakken wiskunde, toegepaste chemie en toegepaste fysica. In<br />

ICT leer je werken met softwarepakketten tekstopmaak, database, presentatie ...<br />

Als je in de derde <strong>graad</strong> instapt wordt er naast creativiteit<br />

een goede basis van wiskunde en wetenschappen<br />

verwacht.<br />

Je maakt kennis met typografie, tekstverwerking,<br />

reproductiefotografie en de verschillende druktechnieken.<br />

Je leert een grafisch product plannen en evalueren.<br />

Je maakt kennis met het grafisch productieproces:<br />

concept en ontwerp, document- en paginaopmaak,<br />

impositie en belichten van de drukvorm, druktechnologie<br />

en print, nabewerken, veredelen, afwerken en<br />

elektronisch publiceren. Je leert een communicatievraag analyseren en hiervoor oplossingen<br />

aanreiken.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse om verder te studeren kunnen<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs, meestal zal het gaan om een aansluitende<br />

professionele bachelor.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via een specialisatiejaar (ze bouwen niet<br />

echt verder op deze studierichting), de vierde <strong>graad</strong> plastische kunsten van het BSO of<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs … behoort eveneens tot de mogelijkheden.<br />

een overzicht van de beroepen in de grafische industrie<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na Grafische wetenschappen


HANDEL - HANDEL-TALEN studiegebied <strong>TSO</strong> HANDEL<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

HANDEL BOEKHOUDEN-<br />

INFORMATICA<br />

HANDEL-TALEN<br />

*niet ingericht<br />

HANDEL<br />

INFORMATICABEHEER<br />

SECRETARIAAT-TALEN<br />

ADMINISTRATIE VRIJE<br />

BEROEPEN<br />

COMMERCIEEL WEBVERKEER<br />

IMMOBILIËNBEHEER<br />

INTERNATIONAAL TRANSPORT<br />

EN GOEDERENVERZENDING<br />

KMO-ADMINISTRATIE<br />

KMO-ONDERNEMERSCHAP<br />

MEDICO-SOCIALE<br />

ADMINISTRATIE<br />

NETWERKBEHEER*<br />

VERKOOP EN DISTRIBUTIE<br />

Deze administratief-commerciële opleidingen zijn zowel gericht op verder studeren in het hoger<br />

onderwijs als op tewerkstelling.<br />

Je leert hoe een bedrijf praktisch georganiseerd is.<br />

De bedrijfsgerichte vorming met boekhouden,<br />

toegepaste informatica, zakelijke communicatie,<br />

recht… staat centraal. Je leert rekenvaardigheden<br />

toepassen binnen de handelssector. Men verwacht<br />

dat je ordelijk en nauwkeurig kunt werken.<br />

Daarnaast is er extra aandacht voor talen. Je leert je<br />

schriftelijk en mondeling uitdrukken in het<br />

Nederlands, Frans, Engels en Duits, ook in een<br />

bedrijfsgerichte context.<br />

In de infobrochures van de scholen kan je nagaan<br />

welke vakken verschillen in de studierichting handeltalen<br />

(meer uren talen…) en handel (meer uren<br />

wiskunde en boekhouden…).<br />

Je leert de financiële dagboeken bijhouden,<br />

voorraadbeheer, facturatie… Je leert financiële<br />

verrichtingen registreren in een dubbele boekhouding,<br />

manueel en met een boekhoudpakket op de computer.<br />

Je krijgt inzicht in de functie van boekhouden voor<br />

kostenberekening en als instrument voor het voeren<br />

van een beleid in een bedrijf.<br />

In economie leer je over economische bedrijvigheid, monetair beleid, groei en conjunctuur,<br />

consumenten- en producentengedrag, kopen en verkopen, ondernemingsvormen,<br />

verzekeringen, markten en prijzen…<br />

Je krijgt een basis van burgerlijk en handelsrecht en sociale en fiscale wetgeving.<br />

Je leert kantoortechnieken zoals receptie, (elektronische) postbehandeling, klasseren,<br />

vergaderen, verslaggeving, facturering, PR en communicatie, aankoopformaliteiten …<br />

Je leert het magazijn en de leveranciers- en klantenadministratie organiseren.


De verschillende klantentypes, de verkoopsvormen van<br />

kleinhandel tot e-commerce, de goederen en hun<br />

eigenschappen, de kassa …komen aan bod in<br />

verkoopstechnieken. Je leert een verkoopsgesprek voeren.<br />

Je leert tekstverwerking, rekenblad, gegevensblad,<br />

presentatiepakket, internet en de basis van programmeren.<br />

Als je in de derde <strong>graad</strong> handel start wordt er een<br />

basiskennis van toegepaste economie (dubbel<br />

boekhouden) en toegepaste informatica verwacht. Het wegwerken van een achterstand vraagt<br />

veel inzet. Leerlingen uit handel-talen moeten voldoende sterk zijn voor wiskunde en<br />

boekhouden en zich hiervoor extra inspannen. Leerlingen uit ASO economie dienen<br />

toegepaste economie (handelseconomie+boekhouden) in te halen.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en<br />

interesse om verder te studeren kunnen doorstromen<br />

naar het hoger onderwijs. Meestal zal het gaan om<br />

een aansluitende professionele bachelor.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties<br />

verbreden via een specialisatiejaar of diverse<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs…behoort<br />

eveneens tot de mogelijkheden.<br />

Afgestudeerden kunnen worden ingeschakeld in een<br />

administratieve, commerciële, financiële en<br />

marketingafdeling in het bedrijfsleven, de<br />

overheidsdiensten of in de dienstensector.<br />

Meer info over beroepen in de sector Administratieve en commerciële diensten<br />

een filmpje over het beroep van algemeen bediende<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


HOTEL studiegebied <strong>TSO</strong> VOEDING<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

BROOD- EN BANKET BROOD- EN BANKET<br />

HOTEL<br />

SLAGERIJ EN<br />

VLEESWAREN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

*niet ingericht<br />

HOSPITALITY<br />

HOTEL<br />

SLAGERIJ EN VLEESWAREN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BAKKERIJTECHNIEKEN<br />

BUTLER-INTENDANT<br />

HOTELBEHEER<br />

VLEESWARENTECHNIEKEN<br />

ASSISTENT<br />

VOEDINGSINDUSTRIE<br />

VOEDSELBEHANDELING*<br />

Deze richting is meer gericht op de arbeidsmarkt dan op<br />

doorstromen naar het<br />

hoger onderwijs.<br />

Je wordt voorbereid op<br />

het beroep van kok,<br />

kelner en<br />

hotelbediende. Je leert<br />

zelfstandig gerechten<br />

bereiden en bedienen,<br />

aangepaste dranken serveren bij de gerechten, gasten<br />

onthalen in het restaurant of het hotel.<br />

Talen en communicatievaardigheden zijn essentieel in deze opleiding. Een kelner en<br />

hotelmedewerker moet zijn klanten immers vlot te woord kunnen staan en niet enkel in het<br />

Nederlands. Ook het beheer en de organisatie van een hotel -<br />

restaurant met zijn bedrijfseconomische aspecten zoals<br />

bedrijfsbeheer, aan- en verkoop, bedrijfsuitrusting... komen aan<br />

bod. Kennis van wijnen en andere dranken, voeding (scheikunde,<br />

technologie, dieet, bereiding…), menuleer, de regels van hygiëne<br />

en veiligheid… komen aan bod. Esthetisch gevoel en creativiteit<br />

worden ontwikkeld. Deze zijn belangrijk voor bereiding van<br />

gerechten, presentatie, tafelschikking en inrichting,. Je leert<br />

samenwerken met collega’s, omgaan met klanten, je hulpvaardig<br />

opstellen…<br />

Instappen in de derde <strong>graad</strong> vanuit een andere vooropleiding is énkel mogelijk als je sterk<br />

gemotiveerd bent en bereid je tekorten bij te werken. Na je opleiding kan je aan de slag in de<br />

horecasector als werknemer of als zelfstandige. Je kunt<br />

je ook verder specialiseren of je competenties verbreden<br />

via een specialisatiejaar of via diverse opleidingen in het<br />

volwassenenonderwijs…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en<br />

interesse kunnen mits het bijwerken van tekorten<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het<br />

gaan om een aansluitende professionele bachelor,<br />

bijvoorbeeld Hotelmanagement.<br />

Info over beroepen in de hotelsector<br />

Info over beroepen in het restaurant<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


HOUTTECHNIEKEN studiegebied <strong>TSO</strong> HOUT<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

HOUTTECHNIEKEN HOUTTECHNIEKEN HOUT CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

Deze richting is meer gericht op de arbeidsmarkt dan op doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Je krijgt een belangrijk pakket praktische en technische vakken en minder algemene<br />

vakken.<br />

Je maakt kennis met een brede waaier aan specialiteiten:<br />

schrijnwerkerij, daktimmerwerk, skeletbouw, trappenmakerij,<br />

meubelmakerij, interieurbouw, keukens, parket en terrasbouw.<br />

Je doorloopt het volledige productieproces van opmeting tot<br />

uitvoering. Een éénvoudig geschetst idee kan zo uitgroeien tot<br />

een volwaardig project waarin vormgeving en alle aspecten van<br />

het construeren aan bod komen. De computer wordt in de studie,<br />

het ontwerp, de uitvoeringstekening en de planning geïntegreerd.<br />

Je leert zelfstandig met traditionele en met moderne<br />

computergestuurde machines werken (CAD, CAM,CNC…).<br />

Je krijgt inzicht in de verschillende houtsoorten. Aan de<br />

hand van labo-onderzoek leer je het materiaal grondig<br />

kennen. Zo kan je een verantwoorde keuze maken van<br />

technieken, gereedschappen en materialen. Je leert<br />

geautomatiseerde processen uitwerken, organisatie en<br />

productieplanning, kostprijsberekening…<br />

Uiteraard start je met verbindingen en éénvoudige<br />

voorwerpen zoals een kapstok, krantenbak, werkbak,<br />

computertafel… Basisoefeningen zoals het maken van ramen en deuren worden verder<br />

aangevuld met de realisatie van meubilair in plaatmateriaal en massief hout. Doe-het-zelfmaterialen<br />

worden op grote schaal in serie en machinaal gemaakt.<br />

Als je in de derde <strong>graad</strong> instapt uit een andere richting wordt er voldoende technisch inzicht en<br />

praktische aanleg verwacht.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag als technicus in een houtverwerkend bedrijf, zelfstandig<br />

schrijnwerker/meubelmaker, CNC-operator of CAD-tekenaar, technisch-commerciële functies<br />

in hout- en meubelhandel.<br />

Je kan je ook verder specialiseren of je competenties verbreden via een specialisatiejaar,<br />

diverse opleidingen in het volwassenenonderwijs en binnen een bedrijf…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen mits het bijwerken van<br />

tekorten eventueel doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het gaan om een<br />

aansluitende professionele bachelor.<br />

een filmpje over de schrijnwerker<br />

een filmpje over de meubelmaker-interieurbouwer<br />

een filmpje over de daktimmerman<br />

een beschrijving van het beroep van binnenschrijnwerker<br />

een beschrijving van het beroep van interieurbouwer<br />

een beschrijving van het beroep van schrijnwerker-plaatser<br />

een beschrijving van het beroep van daktimmerman -<br />

website van het Opleidingscentrum Hout<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze<br />

studierichting


INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN STUDIEGEBIED <strong>TSO</strong> MECHANICA EN ELEKTRICITEIT<br />

3 SE-N-SE / 7E JR. / VOORBEREIDEND JR.<br />

DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

INDUSTRIËLE INDUSTRIËLE<br />

AUDIO-, VIDEO EN TELETECHNIEKEN<br />

WETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN AUTOMOTIVE<br />

INDUSTRIËLE ICT COMPUTERGESTUURDE MECHANISCHE<br />

ELEKTROMECHANICA ELEKTROMECHANICA PRODUCTIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRICITEIT- ELEKTRICITEIT-<br />

HAVENTECHNIEKEN<br />

ELEKTRONICA<br />

ELEKTRONICA INDUSTRIËLE COMPUTERTECHNIEKEN<br />

ELEKTROTECHNIEKEN<br />

MECHANISCHE<br />

TECHNIEKEN<br />

*niet ingericht<br />

ELEKTRISCHE<br />

INSTALLATIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRONISCHE<br />

INSTALLATIETECHIEKEN<br />

KUNSTSTOFTECHNIEKEN*<br />

MECHANISCHE<br />

VORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

PODIUMTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNIEKEN<br />

INDUSTRIËLE ELEKTRONICATECHNIEKEN*<br />

INDUSTRIËLE ONDERHOUDSTECHNIEKEN<br />

KUNSTSTOFVORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

MECHANICA CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

PRODUCTIE- EN PROCESTECHNOLOGIE*<br />

REGELTECHNIEKEN<br />

STUUR- EN BEVEILIGINGSTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNICUS<br />

Deze studierichting is één van de meest theoretische <strong>studierichtingen</strong> binnen het <strong>TSO</strong> en<br />

gericht op verder studeren in het hoger onderwijs. Techniek, wiskunde en wetenschappen<br />

staan centraal. De logische vooropleiding voor de derde <strong>graad</strong> IW is de tweede <strong>graad</strong><br />

Industriële Wetenschappen.<br />

De klemtonen liggen op wiskunde en wetenschappen (fysica en chemie). Er gaat ook de<br />

nodige aandacht naar de talen: Nederlands, Frans en Engels. De theoretische basis voor de<br />

technische vakken vereist een goede kennis van<br />

wiskunde. Het wiskundeprogramma is vergelijkbaar met<br />

dat van de richtingen met component wiskunde in het<br />

ASO.<br />

Je leert op een wetenschappelijke manier de kenmerken<br />

van fysische verschijnselen onderzoeken en<br />

wetenschappelijke wetmatigheden formuleren. Je leert<br />

ook de toepassingen ervan in technologische realisaties.<br />

Het ontwerpen van ruimtelijke vormen en schema’s met<br />

professionele software komt eveneens aan bod.<br />

De technische vakken focussen op mechanica,<br />

elektriciteit, elektronica, toegepaste chemie en fysica.<br />

Deze studierichting bereidt voor op het hoger onderwijs, in de<br />

eerste plaats op bachelor- en masteropleidingen, met een sterke<br />

component wiskunde/wetenschappen en techniek.<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze<br />

studierichting


LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT studiegebied <strong>TSO</strong> SPORT<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

LICHAMELIJKE<br />

OPVOEDING EN SPORT<br />

TOPSPORT<br />

Se - n - Se<br />

LICHAMELIJKE OPVOEDING SPORTCLUB- EN<br />

EN SPORT<br />

FITNESSBEGELEIDER<br />

TOPSPORT<br />

Deze studierichting is gericht op verder studeren in het hoger<br />

onderwijs en tewerkstelling. Ze bereidt leerlingen voor op een<br />

job waar fysieke paraatheid en kunnen omgaan met mensen<br />

belangrijke vaardigheden zijn. In sommige scholen wordt er<br />

een ingangsproef ingericht. De resultaten zijn niet bindend<br />

maar hebben een adviserend karakter. Ze geven meestal vrij<br />

goed je slaagkansen in deze richting weer. Voor topspelers<br />

zijn er studie- en examenfaciliteiten.<br />

Je moet over een goede fysieke conditie beschikken voor<br />

verschillende disciplines en gemotiveerd zijn om extra inspanningen te leveren voor disciplines<br />

waar je iets minder aanleg voor hebt. Verschillende sporten komen aan bod: balsporten,<br />

atletiek, gymnastiek, ritmische en expressieve vorming, omnisport,<br />

zwemmen…<br />

Sommige scholen geven je de mogelijkheid om te specialiseren voor<br />

ongeveer de helft van het aantal uren in een keuzesport. Met uitzondering<br />

van 'omnisport' wordt er een zekere ervaring en begaafdheid voor de<br />

keuzesport verwacht. De sporten kunnen verschillen van school tot school.<br />

… Extra trainingen kunnen bijkomende kosten geven. Je kunt verplicht<br />

worden tot deelname aan sportstages, uitstappen en competities.<br />

De klemtoon ligt op het sporttechnische, maar er is ook aandacht voor het<br />

beleven van beweging, de bewegingscultuur van de vrije tijd, fair play,<br />

samenwerking, verantwoordelijkheid, aanvaarden van regels, waarden en<br />

normen.<br />

Theoretische vakken ondersteunen de praktijk van de sport, het inzicht in gezondheids- en<br />

trainingsprincipes, een verantwoorde spelorganisatie, het leidinggeven en omgaan met<br />

groepen.<br />

Na je opleiding kan je terecht in een sport-, fitness- of<br />

recreatiecentrum, club, zwembad, sporthal, BLOSO; als uitbater<br />

of beheerder, begeleider, trainer, animator, redder…<br />

Sectoren zoals beveiliging, politie, leger, brandweer ... zoeken<br />

ook mensen met een goede fysieke conditie gecombineerd met<br />

een ruime algemene vorming. Als je uitmunt in een sport kan je<br />

ook voltijds of deeltijds beroepssporter worden.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via een<br />

specialisatiejaar of opleidingen in het volwassenenonderwijs…<br />

behoort eveneens tot de mogelijkheden.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse om verder te studeren kunnen<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs, meestal zal het gaan<br />

om een aansluitende professionele bachelor.<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze<br />

studierichting


MARITIEME TECHNIEKEN DEK STUDIEGEBIED <strong>TSO</strong> MARITIEME OPLEIDINGEN<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

MARITIEME TECHNIEKEN DEK MARITIEME TECHNIEKEN DEK<br />

MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN<br />

Deze opleiding richt zich tot leerlingen met interesse voor<br />

een loopbaan in de scheepvaart en meer bepaald voor<br />

taken op het dek. Kennis en vaardigheden worden<br />

aangebracht die noodzakelijk zijn voor een loopbaan in de<br />

zeevisserij, sleep-, bagger-, plezier- of zeevaart (tot een<br />

200-mijlszone uit een kust), bij een rederij, de zeemacht,<br />

de koopvaardij of op een boortoren.<br />

Gezien het een verantwoordelijk beroep is dat vrij<br />

geïsoleerd in een kleine groep wordt uitgeoefend wordt<br />

veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van waarden<br />

en normen (deontologie) en groepsgevoeligheid. Elk individu draagt verantwoordelijkheid voor<br />

het leven van zijn collega’s en voor het grote kapitaal dat aan de groep is toevertrouwd.<br />

In de 3de <strong>graad</strong> word je vertrouwd gemaakt met<br />

zeevaartkunde, beroepsreglementen, GMDSS<br />

(radiocommunicatie per satelliet), navigatieapparatuur,<br />

meteorologie, scheepsbouw, scheepsstabiliteit,<br />

veiligheid, zeemanstechnieken, ladingstechnologie... Je<br />

leert je vak in de praktijk tijdens één- of meerdaagse<br />

reizen op opleidingsschepen.<br />

Na je opleiding kan je doorgroeien tot kapitein van<br />

schepen tot 3000 bruto tonnenmaat of 3000 kw. via<br />

volgende vaarbevoegdheden:<br />

• de eerste 6 maanden vaar je als scheepsgezel<br />

• na nog eens 6 maanden vaart als stuurman (officierwachtoverste)<br />

op alle schepen uitgezonderd tankers en<br />

passagierschepen word je tweede stuurman<br />

• na 12 maanden vaart als stuurman-wachtoverste word<br />

je 1 ste stuurman op alle schepen tot 3 000 BT,<br />

uitgezonderd tankers en passagierschepen<br />

• na 12 maanden vaart als 1 ste stuurman kan je kapitein<br />

worden op aannemersmateriaal binnen de 200 zeemijl of<br />

op schepen tot maximum 3 000 BT.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen mits het bijwerken van<br />

tekorten (bijvoorbeeld voor wiskunde) doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het<br />

gaan om de Hogere Zeevaartschool.<br />

een overzicht van beroepen in de Visvangst, zee- en binnenvaart<br />

een filmpje over het beroep van matroos binnenvaart<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze<br />

studierichting<br />

www.areyouwaterproof.be


MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN STUDIEGEBIED <strong>TSO</strong> MARITIEME OPLEIDINGEN<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

MARITIEME TECHNIEKEN DEK MARITIEME TECHNIEKEN DEK<br />

MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN<br />

Deze opleiding richt zich tot leerlingen met belangstelling voor een loopbaan in de scheepvaart.<br />

Je leert werken met scheepsmachines en dieselmotoren in de machinekamer. Er wordt<br />

interesse voor motorentechniek en elektrotechniek verwacht.<br />

In de 3de <strong>graad</strong> word je vertrouwd gemaakt met:<br />

- Scheepwerktuigkunde: de werking van hoofd- en<br />

hulpmotoren en elektriciteit<br />

- Planlezen: de werkingsprincipes van motoren en de<br />

herstelling ervan<br />

- Scheepsbouw: de inrichting van schepen, types en<br />

onderdelen<br />

- Stabiliteit: de belading en haar invloed op schepen op zee.<br />

Ook beroepsreglementen komen aan bod.<br />

Tijdens één- of meerdaagse reizen op opleidingsschepen maak je kennis met de machines en<br />

apparatuur. Je leert onderhoud en herstellingen uitvoeren.<br />

Na je opleiding kan je doorgroeien tot chief engineer van schepen tot 3000 bruto tonnenmaat of<br />

3000kw. Je kan volgende vaarbevoegdheden verwerven:<br />

• na 2 maanden vaart word je scheepsgezel machinekamerwacht<br />

• na nog eens 6 maanden vaart (en in totaal 6 maanden wachtdienst in<br />

de machinekamer) word je officier-werktuigkundige belast met<br />

machinekamerwacht<br />

• na 12 maanden als WTK te hebben gevaren bekom je de<br />

vaarbevoegdheid van tweede WTK beperkt tot schepen met een<br />

voortstuwingsvermogen tot 3000 kW (enkel diesels, geen tankers, geen<br />

passagiersschepen) of op aannemersmateriaal (baggerschepen en<br />

slepers) beperkt tot 200NM uit de kust<br />

• na 24 maanden WTK of na 12 maanden als tweede WTK kan je<br />

HWTK worden met dezelfde beperkingen als tweede WTK.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen mits het bijwerken van<br />

tekorten (bijvoorbeeld voor wiskunde) doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het<br />

gaan om de Hogere Zeevaartschool.<br />

een overzicht van beroepen in de Visvangst, zee- en binnenvaart<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting<br />

www.areyouwaterproof.be


MECHANISCHE (VORMGEVINGS)TECHNIEKEN<br />

STUDIEGEBIED <strong>TSO</strong> MECHANICA EN ELEKTRICITEIT<br />

3 SE-N-SE / 7E JR. / VOORBEREIDEND JR.<br />

DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

INDUSTRIËLE<br />

INDUSTRIËLE<br />

AUDIO-, VIDEO EN TELETECHNIEKEN<br />

WETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN<br />

AUTOMOTIVE<br />

INDUSTRIËLE ICT<br />

COMPUTERGESTUURDE MECHANISCHE<br />

ELEKTROMECHANICA ELEKTROMECHANICA PRODUCTIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRICITEIT- ELEKTRICITEIT-<br />

HAVENTECHNIEKEN<br />

ELEKTRONICA ELEKTRONICA<br />

INDUSTRIËLE COMPUTERTECHNIEKEN<br />

ELEKTROTECHNIEKEN<br />

MECHANISCHE<br />

TECHNIEKEN<br />

ELEKTRISCHE<br />

INSTALLATIETECHNIEKEN<br />

ELEKTRONISCHE<br />

INSTALLATIETECHIEKEN<br />

KUNSTSTOFTECHNIEKEN*<br />

MECHANISCHE<br />

VORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

PODIUMTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNIEKEN<br />

INDUSTRIËLE ELEKTRONICATECHNIEKEN*<br />

INDUSTRIËLE ONDERHOUDSTECHNIEKEN<br />

KUNSTSTOFVORMGEVINGSTECHNIEKEN<br />

MECHANICA CONSTRUCTIE- EN<br />

PLANNINGSTECHNIEKEN<br />

PRODUCTIE- EN PROCESTECHNOLOGIE*<br />

REGELTECHNIEKEN<br />

STUUR- EN BEVEILIGINGSTECHNIEKEN<br />

VLIEGTUIGTECHNICUS<br />

*niet ingericht<br />

Deze richtingen zijn meer gericht op de arbeidsmarkt dan op doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Je krijgt een belangrijk pakket praktijk en technische vakken en minder algemene<br />

vakken. Je leert mechanische constructies en installaties vormgeven vanaf het studiebureau tot<br />

en met de realisatie. Je leert de verschillende aspecten van<br />

het ontwerp herkennen, interpreteren, toelichten en<br />

verwerken. Zo kom je tot praktische realisaties die je kunt<br />

uitvoeren. Je maakt hierbij gebruik van professionele software<br />

op de computer. In de praktijklessen maak je aanvankelijk met<br />

hand en machine werkstukken waarbij boren, schaven, frezen,<br />

draaien en slijpen toegepast worden. Je leert<br />

metaalbewerkings-machines instellen en bedienen. Het<br />

programmeren en werken met computer, numeriek gestuurde<br />

machines en computertekenen zijn geïntegreerd.<br />

Na je opleiding kan je starten als mechanisch vormgever. Aan<br />

de hand van technische informatie kan je informeren, werkzaamheden starten, uitvoeren en<br />

begeleiden. Je kan terecht in functies als operator CNC-machines, draaier, frezer,<br />

regeltechnicus. Onderhoudstechnicus in een bedrijf, ziekenhuis, bij de NMBS… behoort ook<br />

tot de mogelijkheden.<br />

Je kan je ook verder specialiseren of je competenties<br />

verbreden via een specialisatiejaar of diverse opleidingen<br />

in het volwassenenonderwijs en binnen een bedrijf…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse<br />

kunnen mits het bijwerken van tekorten eventueel<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het<br />

gaan om een aansluitende professionele bachelor waarin<br />

mechanica een belangrijke rol speelt.<br />

een filmpje over de een filmpje over de CNC-bediener<br />

een beschrijving van het beroep van insteller - bediener van werktuigmachines<br />

een beschrijving van het beroep van technicus mechanische constructie en productie<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


PLANT-, DIER- en MILIEUTECHNIEKEN studiegebied <strong>TSO</strong> LAND- EN TUINBOUW<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

BIOTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

PLANT-, DIER-, EN<br />

MILIEUTECHNIEKEN<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BIOTECHNISCHE WETENSCHAPPEN AGRO- EN GROENBEHEER<br />

DIER- EN LANDBOUWTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

NATUUR- EN GROENTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

PLANTTECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

AGRO- EN<br />

GROENMECHANISATIE<br />

Deze studierichting richt zich tot leerlingen met interesse voor praktisch werk binnen en buiten<br />

in de landbouw (veeteelt, machines, grondbewerkingen, landbouwteelten), tuinbouw<br />

(groenten, bloemen, fruit, tuinaanleg of -onderhoud), de natuur en met huisdieren. Ze vormt<br />

een brede basis voor de <strong>studierichtingen</strong> in de 3 de <strong>graad</strong> land- en tuinbouw met ‘technieken’ in<br />

de benaming. Deze <strong>studierichtingen</strong> zijn eerder gericht op tewerkstelling dan op doorstromen<br />

naar het hoger onderwijs. Uiteraard zullen er al leerlingen zijn die een<br />

duidelijke interesse hebben voor planten of dieren. De school kan aparte<br />

klassen voorzien die het accent meer richten naar dieren of planten.<br />

Naast algemene vakken krijg je een pakket wetenschappen en leer je<br />

over planten, dieren en milieu, ook in de praktijk.<br />

Plant: je leert<br />

• plantenkennis, levensprocessen in de planten verklaren aan de<br />

hand van anatomische en fysiologische kenmerken,<br />

• planten vermeerderen, voeden en verzorgen,<br />

• de basis van tuinaanleg…<br />

Dier: je leert<br />

• dierenkennis, dierenrassen, levensprocessen van dieren<br />

verklaren aan de hand van anatomische en fysiologische<br />

kenmerken,<br />

• dieren voederen, huisvesten, vermeerderen en verzorgen…<br />

Milieu: je verwerft inzicht<br />

• in biotische (virussen, bacteriën en schimmels) en abiotische<br />

invloedsfactoren en hun interactie in de ecosystemen,<br />

• in de invloed van bodemkundige, klimatologische<br />

omstandigheden en chemische (bemesting) processen op het<br />

ecosysteem,<br />

• in macrofauna en flora…<br />

Verder leer je:<br />

• veiligheids-, gezondheids- en milieumaatregelen,<br />

• materialen en machines gebruiken en<br />

onderhouden,<br />

• markteconomisch denken en respectvol omgaan<br />

met planten, dieren en het milieu,<br />

• ICT- en sociale vaardigheden,<br />

• specifieke landbouwvaardigheden en<br />

landbouwvoertuigen besturen…


SLAGERIJ EN VLEESWAREN studiegebied <strong>TSO</strong> VOEDING<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

BROOD- EN BANKET BROOD- EN BANKET<br />

HOTEL HOSPITALITY<br />

HOTEL<br />

SLAGERIJ EN VLEESWAREN SLAGERIJ EN<br />

VLEESWAREN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

*niet ingericht<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BAKKERIJTECHNIEKEN<br />

BUTLER-INTENDANT<br />

HOTELBEHEER<br />

VLEESWARENTECHNIEKEN<br />

ASSISTENT<br />

VOEDINGSINDUSTRIE<br />

VOEDSELBEHANDELING*<br />

Deze richting is meer gericht op de arbeidsmarkt dan op doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Je krijgt een belangrijk pakket praktijk en technische vakken en minder algemene<br />

vakken (wel meer uren dan in het BSO).<br />

In de 2 de <strong>graad</strong> leer je vers vlees verwerken. Je leert uitbenen,<br />

uitpellen en versnijden. Ook zouten en roken komen aan<br />

bod. Verder leer je fijne vleeswaren, lever- en<br />

bloedbereidingen, meeneemgerechten en panklare producten<br />

zoals hamburgers, kippengyros, cordon bleu… klaarmaken.<br />

Als je in de 3de <strong>graad</strong> instapt uit een andere richting moet je<br />

bereid zijn essentiële tekorten bij te werken.<br />

In de derde <strong>graad</strong> leer je zelfstandig werken in de slagerij<br />

zowel in de ambachtelijke als in distributieketens en in de<br />

vleesindustrie. Je leert de bereidingsprocessen analyseren, sturen en controleren. Producten<br />

en werkmethodes worden onderzocht.<br />

Rund, paard, kalf en lam worden tot in de kleinste details<br />

verwerkt. Je leert fijne vleeswaren en andere verkoopsklare<br />

bereidingen creëren en zet de eerste stappen in de culinaire<br />

slagerij. De decoratieve afwerking van de producten en de<br />

presentatie in de toonbank komen aan bod. Je leert de<br />

commerciële principes voor een efficiënte en milieubewuste<br />

bedrijfsvoering volgens de regels van veiligheid en hygiëne.<br />

Bedrijfsorganisatie, bedrijfsbeheer, beroepsreglementering,<br />

marketing, bedrijfsuitrusting, winkelverkoop…komen aan bod. Je<br />

leert de PC gebruiken.<br />

Na je opleiding kan je starten als keurslager, vleeshandelaar, wild<br />

- en gevogeltehandelaar…<br />

Je kunt je ook verder specialiseren of je competenties verbreden via een specialisatiejaar of via<br />

diverse opleidingen in het volwassenenonderwijs… Afgestudeerden met voldoende<br />

capaciteiten en interesse kunnen mits het bijwerken van<br />

tekorten eventueel doorstromen naar het hoger onderwijs.<br />

Meestal zal het gaan om een min of meer aansluitende<br />

professionele bachelor.<br />

Info over beroepen in de voedingssector<br />

een filmpje over de slager<br />

een beschrijving van het beroep van slager<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na<br />

deze studierichting


SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN studiegebied <strong>TSO</strong> PERSONENZORG<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

SOCIALE EN TECHNISCHE GEZONDHEIDS- EN<br />

WETENSCHAPPEN<br />

WELZIJNSWETENSCHAPPEN<br />

JEUGD- EN<br />

GEHANDICAPTENZORG<br />

SOCIALE EN TECHNISCHE<br />

WETENSCHAPPEN<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

ANIMATIE IN DE<br />

OUDERENZORG<br />

INTERNAATSWERKING<br />

LEEFGROEPENWERKING<br />

Deze studierichting is eerder gericht op verder studeren na het 6 de leerjaar. Ze richt zich tot<br />

sociaalvoelende jongeren met interesse voor communicatie en natuurwetenschappen. Er<br />

worden ook praktische en technische vaardigheden en creativiteit verwacht.<br />

chemie) en voeding (biologie en chemie).<br />

De opleiding biedt een brede algemene vorming en leert je<br />

hoe de mens functioneert in de samenleving. Je leert sociale<br />

activiteiten organiseren aangepast aan verschillende<br />

doelgroepen en contexten. Ook voor de materiële<br />

ondersteuning leer je instaan. Het technisch aspect uit zich in<br />

de praktijk rond voeding gesteund op wetenschappelijke<br />

inzichten.<br />

In Natuurwetenschappen verwerf je inzichten en<br />

vaardigheden via experimenten en praktische opdrachten,<br />

gesteund op de theorie. De basiskennis vertrekt vanuit 3<br />

pijlers: mens (biologie en chemie), milieu (fysica, biologie en<br />

In Sociale Wetenschappen staat de mens en zijn gedrag<br />

centraal. Je verwerft vaardigheden en inzichten in<br />

communicatie, verschillende vormen van expressie… Je leert<br />

over sociale contexten en diversiteit binnen de samenleving,<br />

leerprocessen (waarneming, geheugen, intelligentie…).<br />

In Voeding staat het aanleren van basisvaardigheden<br />

centraal. Zo leer je voedingsmiddelen doelgericht verwerken.<br />

Je leert een maaltijd voor een groep plannen, voorbereiden en uitvoeren. Je besteedt aandacht<br />

aan de kwaliteit van de voeding gesteund op theoretische inzichten. Volgende thema’s staan<br />

centraal: relatie tussen gezondheid en voeding, voedingsmiddelen en voedingsstoffen,<br />

bereiding en bewaring van voedingsmiddelen, presentatie en samen eten.<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en<br />

interesse om verder te studeren kunnen doorstromen<br />

naar het hoger onderwijs, meestal zal het gaan om een<br />

aansluitende professionele bachelor binnen de<br />

sectoren onderwijs, gezondheidszorg of soiaalagogisch<br />

werk.<br />

Verder specialiseren en/of je competenties verbreden<br />

via een specialisatiejaar of opleidingen in het<br />

volwassenenonderwijs… behoort eveneens tot de<br />

mogelijkheden.<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters<br />

na deze studierichting


TECHNIEK-WETENSCHAPPEN studiegebied <strong>TSO</strong> CHEMIE<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

TECHNIEK-<br />

WETENSCHAPPEN<br />

*niet ingericht<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

CHEMIE APOTHEEKASSISTENT<br />

FARMACEUTISCH- BIOCHEMIE*<br />

TECHNISCH ASSISTENT<br />

CHEMISCHE PROCESTECHNIEKEN<br />

TECHNIEK-<br />

DROGISTERIJ-COSMETICA*<br />

WETENSCHAPPEN<br />

WATER- EN<br />

LUCHTBEHEERSINGSTECHNIEKEN*<br />

Deze studierichting is één van de meest theoretische binnen het <strong>TSO</strong> en gericht op verder<br />

studeren in het hoger onderwijs. Wiskunde en wetenschappen staan centraal. In vergelijking<br />

met de wetenschappelijke richtingen in het ASO krijg je een meer concrete wetenschappelijke<br />

vorming. Je ontdekt de natuur, het milieu en het leven<br />

zowel macroscopisch als microscopisch aan de hand<br />

van praktische proefnemingen. Er wordt verwacht dat je<br />

handig en accuraat met stoffen omgaat en nauwkeurige<br />

waarnemingen en experimenten uitvoert.<br />

Deze richting steunt op de volgende pijlers:<br />

• Theoretische inzichten in de biologie, de chemie en de fysica met de ondersteunende<br />

wiskundige principes en afleidingen komen aan bod. In vergelijking met wiskundige<br />

richtingen in het ASO worden hier meer de toepassingen van de wiskunde in de<br />

wetenschappen beklemtoond.<br />

• Door een ruim aanbod van laboratoriumproeven waarin de theorie getoetst wordt aan de<br />

werkelijkheid verwerf je concrete technische en praktische vaardigheden.<br />

• Voor het verwerken van meetresultaten en het simuleren van processen zijn naast de<br />

wiskundige ook ict-vaardigheden vereist.<br />

• De concrete maatschappelijke toepassingen en mogelijkheden van de 'techniek' en de<br />

'wetenschappen' worden getoetst op hun verantwoord gebruik, rekening houdend met<br />

gezondheid, natuur en milieu.<br />

Naast Techniek-Wetenschappen uit de 2 de <strong>graad</strong> sluit de 3 de <strong>graad</strong> het best<br />

aan bij de ASO-richting Wetenschappen. Andere richtingen met voldoende<br />

wiskunde en wetenschappen komen eveneens in aanmerking.<br />

Deze studierichting bereidt voor op het hoger onderwijs, in de eerste plaats op<br />

bachelor- en masteropleidingen met een uitgesproken wetenschappelijk karakter.<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende<br />

schoolverlaters na deze studierichting


TEXTIEL- EN DESIGNTECHNIEKEN - studiegebied <strong>TSO</strong> TEXTIEL<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

TEXTIEL- EN<br />

DESIGNTECHNIEKEN<br />

TEXTIELTECHNIEKEN<br />

*niet ingericht<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

TEXTIEL- EN TEXTIELVEREDELING EN<br />

DESIGNTECHNIEKEN<br />

BREIKUNDE*<br />

TEXTIELPRODUCTIETECHNIEKEN<br />

TEXTIEL- EN CHEMISCHE<br />

TECHNIEKEN<br />

TEXTIELVORMGEVINGS-<br />

TECHNIEKEN*<br />

Binnen het studiegebied textiel kan je 3 praktisch-technische opleidingen onderscheiden die<br />

eerder gericht zijn op tewerkstelling dan op verder studeren: ontwerpen (textiel- en<br />

designtechnieken in Kortrijk), veredeling (textiel- en chemische technieken in Kortrijk) en weven<br />

(textielproductie in Kortrijk en Waregem).<br />

De studierichting textiel- en designtechnieken wil je een<br />

technische textielkennis verschaffen en je leren weefselen<br />

kaarttekeningen ontwerpen. Vooral het ontwerpen<br />

met de computer komt uitgebreid aan bod, naast<br />

handmatig tekenen. Je bestudeert alle fases in het tot<br />

stand komen van het eindproduct: de verschillende<br />

grondstoffen, spinnen, veredelen, weven, breien,<br />

jacquard, afwerking ...<br />

Je leert motieven voor weefsels en bekledingen<br />

ontwerpen via CAD of Computer Aided Design. Bij<br />

kaarttekenen gebruik je CAM of Computer Aided<br />

Manufactoring. Hiermee kan een machine een ontwerp uitvoeren dat je op een scherm hebt<br />

voorbereid. Van de leerlingen wordt creativiteit verwacht.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag als ontwerper van textielpatronen in de textielnijverheid.<br />

Je kunt je ook verder specialiseren of je competenties verbreden via een specialisatiejaar,<br />

diverse opleidingen in het volwassenenonderwijs en binnen een bedrijf…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen mits het bijwerken van<br />

tekorten eventueel doorstromen naar het hoger onderwijs. Meestal zal het gaan om een<br />

aansluitende professionele bachelor.<br />

http://www.texstream.be/<br />

meer info over beroepen in de textielsector<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters na deze studierichting


TEXTIELTECHNIEKEN - TEXTIELPRODUCTIETECHNIEKEN - TEXTIEL- EN CHEMISCHE<br />

TECHNIEKEN studiegebied <strong>TSO</strong> TEXTIEL<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

TEXTIEL- EN<br />

DESIGNTECHNIEKEN<br />

TEXTIEL- EN<br />

DESIGNTECHNIEKEN<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

TEXTIELVEREDELING EN<br />

BREIKUNDE*<br />

TEXTIELTECHNIEKEN TEXTIELPRODUCTIETECHNIEKEN TEXTIELVORMGEVINGS-<br />

TECHNIEKEN*<br />

TEXTIEL- EN CHEMISCHE<br />

TECHNIEKEN<br />

*niet ingericht<br />

Binnen het studiegebied textiel kan je 3 praktisch-technische opleidingen onderscheiden die<br />

eerder gericht zijn op tewerkstelling dan op verder studeren: ontwerpen (textiel- en<br />

designtechnieken in Kortrijk), veredeling (textiel- en chemische technieken in Kortrijk) en weven<br />

(textielproductie in Kortrijk en Waregem).<br />

TEXTIELTECHNIEKEN<br />

Je leert hoe verschillende textielproducten tot stand komen door<br />

spinnen, weven, breien, veredelen en afwerken. Ook leer je de<br />

verschillende chemische bewerkingen die de vezels, stoffen en<br />

draden kunnen ondergaan zoals wassen, bleken, kleuren...<br />

Naast handmatig tekenen komt vooral het ontwerpen met de<br />

computer (CAD/CAM) uitgebreid aan bod.<br />

In de studierichting TEXTIELPRODUCTIETECHNIEKEN leer je hoe de verschillende soorten<br />

weefsels geproduceerd worden. Je leert de samenstelling, dichtheid en de keuze van het<br />

garennummer van een weefsel bepalen. Je leert een weefmachine opstarten, instellen en<br />

bedienen.<br />

Je leert weefkunde en aanverwante textieltechnieken.<br />

Je bestudeert alle fases in het tot stand komen van het eindproduct: de verschillende<br />

grondstoffen, spinnen, veredelen, weven, breien, jacquard, afwerking ... De chemische<br />

bewerkingen die de grondstoffen (vezels), tussenproducten (gesponnen draden) en<br />

eindproducten (stoffen) ondergaan zoals wassen, bleken, kleuren ... komen aan bod.<br />

Je leert technische tekeningen lezen en verwerft een basiskennis elektronica,<br />

elektromechanica… zodat je textielmachines kan herstellen.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag als wever, regelaar van weefmachines… in textielbedrijven.


In de studierichting TEXTIEL- EN CHEMISCHE TECHNIEKEN<br />

leer je vezels en weefsels duurzamer, beter bewerkbaar, mooier<br />

maken... Hiertoe dien je over een goede algemene kennis van<br />

vezels te beschikken. Onderzoeks- en labowerk vormen in deze<br />

afdeling de belangrijkste component.<br />

Je verwerft een theoretische en praktische kennis van<br />

kleurstoffen voor het verven van vezels. Je leert de<br />

veredelingstechnieken toepassen in een industriële context.<br />

Je leert technische tekeningen lezen en verwerft een basiskennis<br />

elektronica, elektromechanica… zodat je textielmachines kan<br />

herstellen.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag als textielverver in<br />

textielbedrijven, in de chemische of aanverwante industrieën.<br />

Je kunt je na deze beide richtingen in de derde <strong>graad</strong> ook verder<br />

specialiseren of je competenties verbreden via een<br />

specialisatiejaar, diverse opleidingen in het<br />

volwassenenonderwijs en binnen een bedrijf…<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse kunnen<br />

mits het bijwerken van tekorten eventueel doorstromen naar het<br />

hoger onderwijs. Meestal zal het gaan om een aansluitende<br />

professionele bachelor.<br />

http://www.texstream.be/<br />

meer info over beroepen in de textielsector<br />

een filmpje over het beroep van wever<br />

een filmpje over het beroep van breier


Modulaire opbouw


TOERISME studiegebied <strong>TSO</strong> TOERISME<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

TOERISME TOERISME PUBLIC RELATIONS<br />

ONTHAAL EN PUBLIC<br />

RELATIONS TOERISME EN<br />

ORGANISATIE<br />

TOERISME EN RECREATIE<br />

Deze studierichting is zowel gericht op verder studeren<br />

in het hoger onderwijs als op tewerkstelling. Wie kiest<br />

voor de studierichting toerisme heeft interesse voor<br />

omgaan met mensen, voor moderne talen,<br />

aardrijkskunde, kunst en cultuur, de economische en<br />

technische organisatie van de toeristische sector.<br />

Je leert klantgericht informatie en advies geven in<br />

verschillende talen (Nederlands, Frans, Engels, Duits<br />

…).<br />

Communicatieve vaardigheden worden getraind zodat je vlot leert<br />

klanten onthalen, reizen verkopen, klachten opvangen en<br />

afhandelen…<br />

Verder krijg je een brede aardrijkskundige en cultuurhistorische<br />

vorming. Je leert kaarten en toeristische gidsen gebruiken,<br />

internetsites raadplegen, trips en reizen organiseren …<br />

Er wordt aandacht besteed aan economie en recht. Je leert meer over<br />

verzekeringen, het reis- en koopgedrag van een toerist…<br />

Je leert reisdocumenten en contracten invullen, tarieven berekenen,<br />

de verschillende betaalmiddelen, vlot werken met ICT…<br />

Instappen in de derde <strong>graad</strong> vanuit een andere opleiding kan enkel mits een sterke motivatie en een grote<br />

inzet, ook buiten schooltijd.<br />

Na je opleiding kan je aan de slag als medewerker van een toeristische dienst, vakantiepark,<br />

recreatiecentrum, reisbureau, touroperator, reisbegeleiding, diensten die het vervoer van<br />

personen organiseren …<br />

Afgestudeerden met voldoende capaciteiten en interesse om verder te studeren kunnen<br />

doorstromen naar het hoger onderwijs, meestal zal het gaan om een aansluitende<br />

professionele bachelor. Verder specialiseren en/of je competenties verbreden via een<br />

specialisatiejaar of opleidingen in het volwassenenonderwijs… behoort eveneens tot de<br />

mogelijkheden.<br />

een filmpje over het beroep van reisagent<br />

een beschrijving van het beroep van reisagent<br />

meer info over beroepen in de toeristische sector<br />

VDAB-gegevens over werkzoekende schoolverlaters


TOPSPORT studiegebied <strong>TSO</strong> SPORT<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

LICHAMELIJKE<br />

OPVOEDING EN SPORT<br />

TOPSPORT<br />

LICHAMELIJKE OPVOEDING<br />

EN SPORT<br />

TOPSPORT<br />

SPORTCLUB- EN<br />

FITNESSBEGELEIDER<br />

In deze studierichting kun je een doorgedreven sportopleiding combineren met een<br />

volwaardige schoolopleiding. Anders dan in Lichamelijke opvoeding en sport kan hier duidelijk<br />

gekozen worden voor één sport.<br />

Momenteel wordt secundair topsportonderwijs georganiseerd voor: gymnastiek, atletiek,<br />

badminton, basketbal, golf, handbal, judo, schermen, ski- en snowboard, tafeltennis,<br />

taekwondo, tennis, triatlon, voetbal, volleybal, wielrennen en zwemmen. Kenmerkend zijn de<br />

twaalf lestijden sport. Hier krijgen topsporters de mogelijkheid om hun sport optimaal te<br />

beoefenen. Daarnaast kan de leerling kennismaken met economie en boekhouden.<br />

Door de twaalf lestijden sport krijg je minder lestijden algemene vakken aangeboden dan in de<br />

andere <strong>studierichtingen</strong> van het <strong>TSO</strong>. Via een aangepast programma, zelfstudie en een sterke<br />

begeleiding probeert men toch een voldoende basis aan te reiken om te kunnen overstappen<br />

naar de derde <strong>graad</strong> en later ook voorbereid te zijn op het hoger onderwijs.<br />

(Uit www.onderwijskiezer.be)


VOEDINGSTECHNIEKEN studiegebied <strong>TSO</strong> VOEDING<br />

3 DE EN 4 DE LEERJAAR 5 DE EN 6 DE LEERJAAR<br />

SE-N-SE / 7E JR. /<br />

VOORBEREIDEND JR.<br />

BROOD- EN BANKET BROOD- EN BANKET<br />

BAKKERIJTECHNIEKEN<br />

HOTEL HOSPITALITY<br />

BUTLER-INTENDANT<br />

SLAGERIJ EN<br />

VLEESWAREN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

HOTEL<br />

SLAGERIJ EN VLEESWAREN<br />

VOEDINGSTECHNIEKEN<br />

HOTELBEHEER<br />

VLEESWARENTECHNIEKEN<br />

ASSISTENT<br />

VOEDINGSINDUSTRIE<br />

*niet ingericht<br />

VOEDSELBEHANDELING*<br />

Deze opleiding richt zich tot leerlingen met interesse voor wetenschappen en voeding. Ze is<br />

meer gericht op de arbeidsmarkt dan op doorstromen naar het hoger onderwijs.<br />

Je bestudeert de productie van levensmiddelen: levensmiddelenchemie, levensmiddelen- en<br />

voedingsleer, toegepaste fysica, toegepaste biologie ...<br />

In de praktijklessen leer je de basistechnieken keuken, bakkerij en<br />

banketbakkerij, slagerij en spekslagerij. Je bestudeert de industriële<br />

productie van levensmiddelen.<br />

Afgestudeerden kunnen binnen de<br />

voedingsindustrie aan de slag als<br />

kwaliteitsmedewerker, productontwerper,<br />

productieassistent, lijnverantwoordelijke,<br />

laboratoriummedewerker<br />

of in een<br />

commerciële functie.<br />

Je kunt je ook verder specialiseren<br />

of je<br />

competenties verbreden via een specialisatiejaar of via diverse<br />

opleidingen in het volwassenenonderwijs…<br />

Afgestudeerden met voldoende<br />

capaciteiten en interesse kunnen<br />

mits het bijwerken van tekorten doorstromen naar het hoger<br />

onderwijs. Meestal zal het gaan om een aansluitende professionele<br />

bachelor.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!