Onderwijsgeschiedenis voor leerkrachten - Nationaal ...

LEERMIDDELEN EN VAKKEN
In de banken in dit lokaal zitten nog inktpotten met schuifjes maar vanaf 1960 werden er geen
schoolbanken meer gemaakt met inktpotten. De balpen werd al in de jaren veertig uitgevonden en
vanaf die tijd gaandeweg op school gebruikt. Geleidelijk aan werd de kroontjespen ook vervangen
door de met inktpatronen gevulde vulpen. Op sommige scholen wordt de balpen bewust niet
gebruikt omdat de manier waarop de balpen vastgehouden moet worden niet bevorderlijk voor het
handschrift zou zijn.
Het kind kreeg volop de kans om zich individueel op allerlei terreinen, met name op expressief
gebied, te ontplooien. Er werd nu meer dan voorheen aandacht geschonken aan creatieve vakken
zoals muziek maken en toneelspelen. In plaats van het natekenen van tekenvoorbeelden ontstond nu
het vrije tekenen en daarnaast het schilderen, knutselen en kleuren. Omdat de logge tweezitsbanken
plaats hadden gemaakt voor de losse tafeltjes en stoeltjes kon alles gemakkelijk aan de kant worden
geschoven.
Op de foto’s aan de wand is te zien dat er zo ruimte gecreëerd kon worden voor bijvoorbeeld een
zelfverzonnen toneelstuk en het kringgesprek.
Na de Tweede Wereldoorlog nam het gebruik van technische hulpmiddelen toe. Schoolradio en film
werden steeds vaker gebruikt en ook de schooltelevisie deed zijn intrede. In 1947 wordt de Stichting
Nederlandse Onderwijsfilm opgericht die films en filmstroken beschikbaar stelde aan deelnemende
scholen.
Bij de tafel van de onderwijzer staat de luidspreker van de radio-distributie of draadomroep. Dit was
een systeem van geselecteerde zenders waarop de schoolprogramma’s storingvrij door de P.T.T.
werden uitgezonden. De knop aan de muur regelde de zenderkeuze van 4 zenders en het
geluidsvolume. Tot in de jaren zestig beschikten duizenden gezinnen over draadomroep. Door de
uitvinding van de F.M.kanalen won uiteindelijk de radio vanwege de veel grotere zenderkeuze.
In 1964 begon de NOT, Nationale Onderwijs Televisie, met speciale uitzendingen en programma’s
voor scholen. Men verwacht veel van dit nieuwe leermiddel dat de onderwijzer kon helpen bij het
vormgeven van actueel onderwijs.
De filmstrookprojector zoals achter in de klas te zien werd vaak gebruikt in combinatie met een
radioles. Een belangrijk didactisch nadeel van deze zogenaamde radiovisielessen lag in het
dwingende karakter ervan. Door de vaste volgorde van de geprojecteerde beelden werd de leraar
buiten spel gezet. Daar stond tegenover dat het een goedkoop en eenvoudig te gebruiken
leermiddel was.
Laatst bewerkt op 29 april 2013.
26