beheersplan voor de Haarlemmer Hout - Wijkraad Zuiderhout ...

Voor de VTA is het nodig de gehele stam te beoordelen. Als klimop in bomen het onderzoek
belemmert, wordt de klimopbegroeiing (deels) verwijderd, waarbij tenminste één hoofdstam
blijft staan. Opschot bij oude lindes wordt vanwege de boomcontrole jaarlijks weggeknipt.
3.3.6 Ziektes en plagen
Bij met name bomen vallen aantastingen door andere organismen direct op. Aantastingen zijn
vaak het gevolg van bodemproblemen (verdichting, verdroging of verzuring) en mechanische
beschadiging (machines, storm). In de Haarlemmerhout speelt een aantal aantastingen een
belangrijke rol. In bijlage 3 worden zij uitgebreid beschreven. Schimmels kunnen oude bomen
aantasten als zij verminderd vitaal zijn en rottingsverschijnselen veroorzaken. De aantasting
kan leiden tot tak- of stambreuk en sterfte. Bacteriën kunnen kastanjes aantasten en stamrot
veroorzaken. Insectenplagen kunnen schimmels overbrengen of de vitaliteit van de bomen
verminderen, waardoor deze vatbaar worden voor schimmels. Deze aantastingen spelen een
voortdurende rol in de Haarlemmerhout. Enerzijds zijn zij essentieel voor de vertering van
dood hout en strooisel. Anderzijds beïnvloeden zij indirect de sfeer van het bos, door
monumentale bomen aan te tasten. Bovenstaande aantastingen kunnen alleen worden beperkt
door het voorkomen van beschadigingen en het optimaliseren van de standplaats van de
bomen (de bodem).
3.3.7 Ecologisch beheer
Ecologisch beheer richt zich, door sturing van natuurlijke processen, voornamelijk op het
creëren en behouden van natuurlijke groeiplaatsen en leefgebieden voor inheemse planten en
dieren (zie 2.4). In de volgende subparagrafen worden achtereenvolgens het beheer van
bosranden, stinsenplanten, de omgang met dood hout en vleermuizen in het bos belicht. In
bijlage 6 en 7 worden de flora- en faunagegevens weergegeven, die basis zijn voor beheer en
monitoring. Hierbij zijn aandachtssoorten benadrukt, waarop bij het beheer of de monitoring
accent wordt gelegd.
Vanwege de aanvraag voor een FSC-certificering is het gebruik van chemische
bestrijdingsmiddelen in de Haarlemmerhout verboden. Mede vanwege het streven naar zo
duurzaam mogelijk beheer zal als materiaal (bv. paalhout) alleen FSC-gecertificeerd hout
worden gebruikt en liefst hout uit eigen bos. Tropisch hardhout wordt niet toegepast.
Uitwendige bosranden
Bosranden hebben een ander klimaat dan het interne bos. Hierdoor is de ecologische waarde
anders en is een specifieke benadering nodig. Zie ook ‘inwendige bosranden’ en 3.5.2, voor
het beheer van bermen.
Een bosrand bestaat in het ideale geval uit een mantel en een zoom (figuur 16). Een mantel
is een meerjarige houtige begroeiing (jonge bomen en oude struiken), die aansluit op de
bomen in het bos. De overgang van mantel naar open veld wordt de zoom genoemd. De
zoom bestaat uit jonge struiken en hoge meerjarige kruiden. Goed opgebouwde bosranden
vormen zo een geleidelijke overgang tussen bos en open veld. Een dergelijke opgebouwde
bosrand draagt bij aan de regulatie van het microklimaat in het bos (hoge luchtvochtigheid,
warmte en luwte).
Van nature breidt het bos zich uit richting de mantel en de mantel richting de zoom. Doordat
de bosgrenzen meestal vast staan, ontstaat een scherpe grens. Instandhouding vergt beheer.
Meer natuurlijke bosranden kunnen ontwikkeld worden door in de randen gefaseerd en
variabel te dunnen, tijdens de dunningscyclus. Op de open plekken die hierbij ontstaan
ontwikkelen zich kruid- en struikvegetaties. De nieuwe bosrand loopt meer meanderend dan
de oude bosrand.
34