November 2011 - Terwispel

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Wispelweagen november 2011 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Het is wel jammer, want zoveel reuzenbovisten zijn er niet meer. In vroeger jaren waren
ze veel talrijker, maar er is al zoveel leven in de natuur verdwenen. Laten we hopen van
hetgeen wat er nog is te behouden. Daar kunnen we met zijn allen heel veel aan doen,
onze overheden zouden het ook moeten inzien en het voortouw moeten nemen.
Paddestoelen verspreiden sporen, zeg maar zaadjes, en dat zijn er heel veel. Van de
reuzenbovist heb ik gelezen dat het er miljarden kunnen zijn. Dat is ook weer een heel
groot getal, ik heb het ook uit de boeken, maar denk hierbij dat nog nooit iemand
getracht heeft het na te tellen. Het zal een schatting zijn. En dan zou je zeggen, met
zoveel sporen, zaad genoeg. Maar zo is het niet, we kunnen met eigen ogen waarnemen
dat het aantal reuzenbovisten achteruit gaat. Dus het grote aantal sporen kan het niet
bijhouden om de soort op pijl te houden. In vroeger jaren zag je ze meer in het
boerenland, maar door het lage waterpijl, uitdrogen van de grond, het overmatige
gebruik van kunstmest en gier, zijn er veel planten en daarbij ook paddestoelen die
verdwijnen, of al verdwenen zijn. Je kunt ze nu nog vinden in de bermen langs wegen,
op erven waar de mensen ze gedogen, in open bossen en andere plaatsen waar men de
natuur zijn gang laat gaan.
Wanneer de sporen in de grote bol rijpen krijgt deze eerst een zwavelgele, tot bruine
kleur waarna de huid er langzaam af schilfert. De binnenste laag scheurt langzaam open
waarna de sporenmassa in zicht komt. Als het volgroeid is gaat het na eerst een
sponsachtige massa door drogen over tot een poeder wat de sporen inhoudt. De sporen
zijn rond en drie en een half tot vijf en een half duizendste
millimeter klein. Door wind, en later als de hele bol van wat
er dan nog over is los komt van de zwamvlok en gaat rollen,
worden de sporen verspreid. De zwamvlok blijft in de grond
in leven als alles goed gaat, en er kunnen na een jaar of
meerdere jaren later weer reuzenbovisten groeien. Ook hier
aan de Alde Dyk zijn ze af en toe te vinden, maar niet elk
jaar.
De paddestoelen die bij de familie van der Honing op het erf
vlak aan de weg stonden groeiden ook op één zwamvlok,
het waren geschubde inktzwammen. Als je ze goed bekijkt
door er een spiegeltje onder te houden zitten er aan de
onderkant van de hoed plaatjes zoals bij de meeste
paddestoelen. Maar die plaatjes zitten bij inktzwammen heel
dicht bij elkaar, bijna tegen elkaar aan. De sporen bij
Groene knolanemiet
plaatjeszwammen groeien in kleine wratjes op die plaatjes
die door kleine uitstulpingen als het ware naar buiten,
geschoten worden. Tussen de plaatjes vallen ze naar beneden en worden met het
geringste zuchtje wind mee gezogen om ergens anders weer op de grond terecht te
komen. Zo verspreiden ze zich.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -16- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -