Roofvogels van Belgie.
Roofvogels van Belgie.
Roofvogels van Belgie.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Roofvogels</strong> en uilen in België (en Nederland)<br />
Torenvalk<br />
Gebouwd om te jagen.<br />
Hun imposante verschijning, hun kracht en spectaculair vliegvermogen imponeren de mens<br />
al eeuwen. In België en Nederland zitten er heel wat <strong>van</strong> deze prachtige vogels. Er komen<br />
bij ons maar liefst 15 soorten roofvogels en 7 soorten uilen voor. Sommigen onder hen<br />
zie je zelden omdat ze er een verborgen levenswijze op na houden, maar ze zijn er wel.<br />
We kunnen ze alsvolgt onderverdelen:<br />
- 11 soorten SPERWERS of Accipitridae:<br />
Sperwer<br />
Havik<br />
Buizerd<br />
Ruigpootbuizerd<br />
Bruine kiekendief<br />
Blauwe kiekendief<br />
Grauwe kiekendief<br />
Rode wouw<br />
Zwarte wouw<br />
Visarend<br />
Wespendief<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
- 4 soorten VALKEN of Falconidae:<br />
Smelleken<br />
Torenvalk<br />
Boomvalk<br />
Slechtvalk<br />
- 1 UIL <strong>van</strong> de Tytonidae:<br />
Kerkuil<br />
- 6 UILEN <strong>van</strong> de Strigidae:<br />
Ransuil<br />
Bosuil<br />
Steenuil<br />
Oehoe<br />
Ruigpootuil<br />
Velduil<br />
SPERWERS of Accipitridae<br />
Sperwer<br />
Accipiter Nisus, Sparrowhawk<br />
L Man: 29-34cm Vrouw: 35-41cm<br />
SW Man: 58-65cm Vrouw: 67-80cm<br />
Gewicht: 140-300g<br />
De sperwer is een vrij kleine roofvogel met vrij korte, brede vleugels en een lange staart.<br />
Grijsbruine bovenzijde en fijne, dwars gestreepte onderzijde. Hij broedt in bossen en<br />
bouwt elk jaar een nieuw nest. Soms broeden ze ook in bosjes in of nabij dorpen en<br />
steden. Ze zijn door hun leven in bossen minder makkelijk te zien, maar toch komen ze<br />
ook wel in dorpen en tuinen, met name in de herfst en winter.<br />
Sperwers zijn echte vogeljagers. Mannetjes (160gr) eten kleinere soorten zoals vink,<br />
groenling en koolmees. Vrouwtjes (300gr) jagen op bijvoorbeeld lijsters, turkse tortels en<br />
gaaien. Sperwers jagen vaak doldriest achter prooien aan waarbij het niet zelden<br />
voorkomt dat zowel sperwer als prooi met een fikse klap tegen een raam vliegen. Ook onze<br />
sperwers zijn standvogels (d.w.z. ze blijven hier) en zijn ook in de winter vele male<br />
talrijker door gasten <strong>van</strong>uit het noorden.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Havik<br />
Accipter Gentilis, Goshawk<br />
L Man: 49-56cm Vrouw: 58-64cm<br />
SW Man: 93-105cm Vrouw: 108-127cm<br />
Gewicht Man: 520-900g Vrouw: 1000-1300g<br />
De havik is de grote versie <strong>van</strong> een sperwer, met ook weer een aanzienlijk grootteverschil<br />
tussen mannetje en vrouwtje. Bovenzijde mannetje is grijsbruin, bij het vrouwtje leigrijs,<br />
onderzijde bij volwassen vogels dwarsgebandeerd. Jonge vogels zijn bruiner met een<br />
druppelvormige, donkerbruine lengte strepen op de onderzijde. Een havik is, nog meer<br />
dan een sperwer, een echte bosvogel maar broedt soms toch al in een klein bosje in open<br />
terrein. Ze jagen op vogels en zoogdieren zoals gaai, fazant en haas. De bouw <strong>van</strong> een<br />
havik lijkt ook behoorlijk op een sperwer (korte ronde vleugels, relatief lange staart) alleen<br />
groter en krachtiger. Vliegt met enkele slagen afgewisseld met korte rechtlijnige<br />
glijvluchten, in tegenstelling tot de sperwer die hoogte verliest tijdens de glijvluchten. Ze<br />
bouwen zelf een nest, dat vaak meerdere jaren achter elkaar wordt gebruikt en dus kan<br />
uitgroeien tot een fors bouwsel. Onze haviken zijn standvogels d.w.z. het hele jaar door in<br />
hun territorium aanwezig. Haviken uit noordelijke streken overwinteren in ons land.<br />
Buizerd<br />
Buteo buteo, Common Buzzard<br />
L 46-58cm<br />
SW 110-140cm<br />
Gewicht: 620-1360 g<br />
Vaak zit de buizerd op een paaltje langs de weg of op een lage tak in een boom te wachten<br />
tot dat hij een prooi voorbij ziet komen. Ze zijn overheersend bruin <strong>van</strong> kleur. Er zijn hele<br />
donkere exemplaren en hele lichte maar bijna allemaal hebben ze een lichtere band over<br />
hun borst. Man en vrouwtje buizerd zien er hetzelfde uit. Ze eten voornamelijk muizen en<br />
mollen maar ook wormen, vogels en konijnen. Buizerds broeden in een (meestal zelf<br />
gebouwde) nest in een boom. Ze blijven het gehele jaar in hun territorium. ’s Winters zien<br />
we aanmerkelijk meer buizerds omdat er een gedeelte <strong>van</strong> hen uit Scandinavië en<br />
Duitsland hier overwinteren. Buizerds kunnen prachtig zweven, moeiteloos schroeven zij<br />
omhoog in de thermiek (warme luchtstroom).<br />
Ruigpootbuizerd<br />
Buteo lagopus, Rough-legged<br />
L 49-59cm<br />
SW 123-140cm<br />
Gewicht: 850-1000g<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Broedt in Scandinavië en Rusland op hooggelegen toendra's, in bergvalleien, soms in<br />
laaglandbossen. Nestelt op (rots)hellingen of in bomen. De ruigpootbuizerd is in<br />
september - april schaars in België en Nederland te bewonderen en is vooral te herkennen<br />
aan zijn witte staart met een brede eindband. De ruigpootbuizerd bidt tijdens het jagen,<br />
gewone buizerds doen dit zelden. Ze eten voornamelijk kleine zoogdieren.<br />
Bruine Kiekendief<br />
Circus Aeruginosus, Marsh Harrier<br />
L 43-56cm<br />
SW 115-130cm<br />
Gewicht: 400-800g<br />
De bruine kiekendief is een vogel <strong>van</strong> rietkragen (waar hij in broedt) en open land. De<br />
‘bruine kiek’ is ongeveer zo groot als een buizerd, alleen lichter <strong>van</strong> bouw met langere<br />
vleugels en staart. Mannetje bovenzijde donkerbruin, vleugels grijs met zwarte punten,<br />
staart lichtgrijs. Onderzijde roodbruin, licht kop met donkere strepen. Vrouwtje is<br />
donkerbruin. Nek, keel, schouder en bovenzijde kop zijn gelig <strong>van</strong> kleur. Kieken jagen<br />
laag over het land en langs slootjes vliegend op kleine zoogdieren en vogels. Ze vliegen<br />
gemakkelijk en met een licht kantelende beweging. Als ze een stukje zweven houden ze<br />
hun vleugels in een zeer ondiepe V. Vrijwel alle bruine kieken overwinteren in Afrika en<br />
zijn ’s winters hier dus haast niet te zien.<br />
Blauwe kiekendief<br />
Circus cyaneus, Hen Harrier<br />
L 45-55cm<br />
SW 97-118cm<br />
Gewicht: 350-530g<br />
Kleiner dan de bruine kiekendief. Het mannetje is lichtgrijs met witte buik en brede witte<br />
stuit en zwarte vleugelpunten. Vrouwtje is aan de bovenzijde bruin met witte stuit, aan de<br />
onderzijde licht met bruine streping. Leeft in heidevelden, moerassen en<br />
duinlandschappen, in Nederland vnl. in de Flevopolder en op de Waddeneilanden. In het<br />
totaal met zo'n 10-20 broedparen, helaas afnemend. Eet kleine zoogdieren (ratten en<br />
muizen en jongen konijnen en hazen) en vogels. In de winter slapen ze op gezamelijke<br />
slaapplaatsen.<br />
Grauwe kiekendief<br />
Circus pygargus, Montagu's Harrier<br />
L 39-50cm<br />
SW 96-116cm<br />
Gewicht: 227-445g<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
De kleinste <strong>van</strong> onze kiekendieven. Slanker en met smallere vleugels dan de blauwe<br />
kiekendief. Lijkt sterk op de blauwe kiek maar het mannetje heeft donkere lengte strepen<br />
op de vleugels. Vrouwtje grauwe kiek is moeilijk <strong>van</strong> het vrouwtje blauwe kiek te<br />
onderscheiden. Ze eten kleine zoogdieren, vogels en insecten. Europese grauwe kieken<br />
overwinteren in Afrika of India.<br />
Rode Wouw<br />
Milvus milvus, Red Kite<br />
L 61-72cm<br />
SW 140-165cm<br />
Gewicht: 900-1200g<br />
De rode wouw is in België een doortrekker, voornamelijk in maart-mei. Het is een<br />
middelgrote roofvogel die goed te herkennen is aan zijn karakteristieke lange, diepgevorkte<br />
staart en de kenmerkende witte vlakken op de ondervleugels. Tijdens het vliegen<br />
wordt de staart dikwijls <strong>van</strong> links naar rechts gedraaid. De meest nabije broedlokatie is<br />
Oost-België, net boven Luxemburg. Ze eten kleine zoogdieren, vissen, vogels maar ook<br />
aas. Helaas worden ze in België daardoor nog al eens slachtoffer <strong>van</strong> uitgelegd vergiftigd<br />
aas.<br />
Zwarte Wouw<br />
Milvus migrans, Black Kite<br />
L 48-58cm<br />
SW 130-155cm<br />
Gewicht: 750-900g<br />
Doortrekker in België in lagere aantallen dan de rode wouw. Overwintert in Afrika. Komt<br />
bijna over de gehele wereld verspreid voor, soms in grote groepen. In noord Australië<br />
wordt hij wel vergeleken met een meeuw omdat ze daar het vlees <strong>van</strong> de barbeque stelen.<br />
Ongeveer zo groot als een buizerd met een licht gevorkte staart (veel minder dan bij de<br />
rode wouw, bij geheel gespreide staart is het nauwelijks zichtbaar). Over het geheel<br />
donkerbruin, met lichtere vlakken onder aan de vleugel maar die zijn veel minder opvallend<br />
dan bij de rode wouw. De zwarte wouw eet vis, kleine zoogdieren en afval (vaak op<br />
vuilstortplaatsen).<br />
Visarend<br />
Pandion haliaetus, Osprey<br />
L 52-60cm<br />
SW 152-167cm<br />
Gewicht: 1400-1600g<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
De visarend doet zijn naam eer aan: hij eet vrijwel alleen vis en slechts sporadisch kikkers,<br />
vogels of kleine zoogdieren. In ons land tot nu toe vrijwel alleen als doortrekker in met<br />
name aug-okt. Het is een onmiskenbare vogel met een spierwit onderlichaam en met hele<br />
lange slanke vleugels. De visarend bidt veel bij het jagen, waarna hij zich met vooruit<br />
gestoken klauwen op de vis stort.<br />
Wespendief<br />
Pernis apivorus, Honey Buzzard<br />
L 52-59cm<br />
SW 113-135cm<br />
Gewicht: 730-790g<br />
Broedt in België in gebieden met wat meer bossen, overwintert in Afrika. De wespendief<br />
eet, zoals de naam al doet vermoeden, vooral wespenlarven en wespennesten die uit de<br />
grond worden opgegraven. Is op afstand gemakkelijk te verwarren met buizerd. De<br />
wespendief heeft een langere "duifachtige" kop en de staart is anders gebandeerd: één<br />
brede eindband en twee banden bij de staartbasis. De buizerd daarentegen heeft 10-12<br />
smalle banden en een bredere eindband (volwassen vogels). Om het eenvoudig te maken<br />
zijn zowel buizerds als wespendieven er in verschillende kleurvormen, variërend <strong>van</strong> licht<br />
tot heel donker.<br />
VALKEN of Falconidae<br />
Smelleken<br />
Falco columbarius, Merlin<br />
L 26-33cm<br />
SW 55-69cm<br />
Gewicht: 160-220g<br />
Kleinste valk <strong>van</strong> Europa, mannetje is aan de bovenzijde leigrijs, onderzijde licht roestrood.<br />
Vrouwtje bovenzijde donkerbruin met een witachtige onderzijde met donkere lengte<br />
strepen. Komt voor in open, boomarme streken met struikgewas in bijvoorbeeld Noord-<br />
Amerika en de toendra's <strong>van</strong> Eurazie. Eet vogels tot de grote <strong>van</strong> lijsters. Wordt in de<br />
winter "regelmatig". Jaagt veelal laag vliegend over akkers.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Torenvalk<br />
Falco Tinnunculus, Kestrel<br />
L 31-37cm<br />
SW 68-78cm<br />
Gewicht: 150-290g<br />
De torenvalk is ook één <strong>van</strong> de talrijkere roofvogelsoorten in België. Ze zijn, door hun<br />
manier <strong>van</strong> jagen, redelijk makkelijk te zien en te herkennen. Vaak "hangen" ze namelijk<br />
op één punt in de lucht te fladderen (bidden). Bijvoorbeeld boven akkers of grasstroken<br />
langs de wegen. Daar jagen ze op muizen, die ze goed kunnen zien omdat torenvalken<br />
UV-licht kunnen onderscheiden. Muizen laten een spoor <strong>van</strong> urine achter en dat reflecteert<br />
nou net weer veel UV-licht. Verder eten torenvalken ook insecten en vogels, bijvoorbeeld<br />
jonge spreeuwen. Ze jagen, net als de buizerd, ook zittend, bijvoorbeeld <strong>van</strong>af een<br />
lantaarnpaal. Ze broeden in speciale kasten, holtes of in oude nesten <strong>van</strong> andere vogels<br />
(b.v. <strong>van</strong> kraai). Ook onze torenvalken blijven hier en ’s winters hebben we hier vele<br />
Scandinavische exemplaren op bezoek. Torenvalken hebben spitse vleugels, de bovenzijde<br />
is bruin met zwarte vlekken, de onderzijde creme met zwarte vlekken. Het mannetje heeft<br />
een blauwgrijze kop en staart, terwijl die bij het vrouwtje bruin zijn.<br />
Boomvalk<br />
Falco Subbuteo, Hobby<br />
L 29-35cm<br />
SW 70-84cm<br />
Gewicht: 150-340g<br />
De boomvalk is een veel schaarsere broedvogel. Omdat ze allemaal in Afrika overwinteren<br />
zijn ze sowieso alleen maar in de zomer aanwezig. Ze bouwen zelf geen nest maar<br />
broeden in verlaten nesten <strong>van</strong> andere vogels, vaak kraaiennesten. Jaagt met een<br />
duikvlucht of achtervolging op vogels en insecten. Zowel man als vrouw boomvalk zien er<br />
hetzelfde uit: donkergrijze bovenzijde met een prachtige koptekening, gestreepte<br />
onderzijde met een roestrode broek. Jonge boomvalken zijn een bruinige versie <strong>van</strong> de<br />
oudervogels.<br />
Slechtvalk<br />
Falco Peregrinus, Peregrine Falcon<br />
L 33-51cm<br />
SW 90-113cm<br />
Gewicht: 550-1100g<br />
De slechtvalk maakt momenteel een stormachtige come-back. Vroeger was de soort heel<br />
gewoon (slecht betekende ‘gewoon’) maar er is echter een periode geweest dat er bijna<br />
geen slechtvalken meer broedden in België. Het zijn grote valken, de volwassen vogels<br />
zijn leigrijs <strong>van</strong> boven met een dwars gebandeerde onderzijde. Man en vrouw zien er<br />
hetzelfde uit. Ze broeden <strong>van</strong> oorsprong op een rand <strong>van</strong> steile rotsen, maar nemen<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
tegenwoordig ook genoegen met gebouwen of koeltorens e.d. of zelfs een oud kraaiennest<br />
in een hoogspanningsmast. Jaagt in achtervolging of met spectaculaire stootduiken (met<br />
topsnelheden <strong>van</strong> meer dan 380Km/uur!) op vogels.<br />
UIL <strong>van</strong> de Tytonidae<br />
Kerkuil<br />
Tyto Alba, Barn owl<br />
L 33-39 cm<br />
SW 85-93 cm<br />
Deze prachtige uil nestelt veelal in schuren, bijgebouwen, ruïnes en dergelijke, soms ook in<br />
boomholten. De kerkuil jaagt 's nachts. Hij vliegt dan laag over de grond met een lichte<br />
veerkrachtige slag, verandert vaak <strong>van</strong> richting en blijft soms boven een bepaald punt<br />
hangen. Enkel op zijn uitzonderlijke scherpe gehoor kan hij zijn prooi lokaliseren en<br />
grijpen. Hij <strong>van</strong>gt meestal kleine knaagdieren. Schommelingen in het aantal prooidieren<br />
bepalen gedeeltelijk het broedsucces en de talrijkheid <strong>van</strong> de kerkuil.<br />
UILEN <strong>van</strong> de Strigidae<br />
Ransuil<br />
Asio Otus, Long eared Owl<br />
L 35-37 cm<br />
SW 84-98 cm<br />
Bij ons een talrijke broedvogel. De soort heeft oorpluimen die goed opvallend zijn en is<br />
daardoor gemakkelijk <strong>van</strong> de andere uilen te onderscheiden. Ransuilen broeden in oude<br />
kraaiennesten of op roofvogelhorsten. Meestal in dichte naaldbossen. De ransuil jaagt 's<br />
nachts en in de schemering voornamelijk op woelmuizen. Hij komt voor in heel Europa en<br />
Azië tot op Spitsbergen en Groenland en tot in Afrika. 's Winters verzamelen de ransuilen<br />
zich vaak in groepen <strong>van</strong> enkele tientallen op gemeenschappelijke slaapplaatsen. Dit zijn<br />
de zogenaamde roestplaatsen.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Bosuil<br />
Strix aluco, Tawny Olw<br />
L 37-39 cm<br />
SW 94-104 cm<br />
De bosuil is iets groter dan de ransuil. Bosuilen broeden al heel vroeg in het jaar in holle<br />
bomen of nestkasten. De bosuil laat zich vroeg in het jaar goed waarnemen en verraad<br />
zijn aanwezigheid door zijn luide kenmerkende geroep. De soort leeft <strong>van</strong> kleine<br />
knaagdieren, egels, vogels en zelfs kikkers. Zijn verspreidingsgebied beslaat heel Europa<br />
en Azië en een deel <strong>van</strong> Noord-Afrika. De bosuil een vrij algemene broedvogel in België.<br />
Steenuil<br />
Athena noctua, Little owl<br />
L 21-23 cm<br />
SW 50-56 cm<br />
De steenuil is met een lengte <strong>van</strong> zo'n 22 centimeter de kleinste uil <strong>van</strong> ons land. Hij is<br />
zeer gehecht aan zijn nesthol in een knotwilg of onder een dak. Steenuilen jagen 's nachts<br />
op de grond op wormen, grote insecten of reptielen. Ze komen voor <strong>van</strong> Zuid-Rusland tot<br />
en met Engeland, <strong>van</strong> het Middenoosten tot Noord-Afrika. In ons land is de Steenuil een<br />
algemene broedvogel.<br />
Oehoe<br />
Bubo bubo,Eagle owl<br />
L 60-75 cm<br />
SW 160-188 cm<br />
De oehoe is de grootste uil. Hij heeft lange oorpluimen en feloranje grote ogen. Hij leeft in<br />
bergen en bossen, het liefst bij rotsen, steile kliffen en oude bomen (vooral naaldbomen).<br />
Overdag rust de oehoe in oude sparren of dennen, in holen of holtes in de rotsen. Zijn<br />
nest bouwt hij op rotsrichels, af en toe in verlaten roofvogelnesten of in een schuur. De<br />
oehoe eet muizen, ratten, egels, hazen, vogels en zelfs katten. Dankzij herintroductieprogramma's<br />
is de laatste jaren het aantal oehoes in België sterk toegenomen.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Ruigpootuil<br />
Aegolius Funereus, Tengmalms owl<br />
L24-26 cm<br />
SW 52-58 cm<br />
De Ruigpootuil komt voor in Noord- en Midden-Europa . In Midden-Europa broedt de uil in<br />
uitgestrekte bossen. Sinds 1960 is er een uitbreiding <strong>van</strong> het verspreidingsgebied<br />
vastgesteld in West-Duitsland, Oost-België en Frankrijk. De Ruigpootuil is aangewezen op<br />
oude, bestaande holten <strong>van</strong> vooral de Zwarte Specht (in den en beuk). Overdag heeft hij<br />
als roestplaats naaldbomen nodig. In Scandinavië broedt de uil ook in hooggelegen<br />
berkenbossen. Noodzakelijk zijn open plekken in het bos om te kunnen jagen. De jacht<br />
vindt plaats <strong>van</strong>uit een uitkijkpost. Hij lokaliseert de prooien uitsluitend op het gehoor. Het<br />
voedsel <strong>van</strong> de Ruigpootuil uit Midden-Europa bestaat voor 90% uit muizen en 9% uit<br />
vogels.<br />
Velduil<br />
Asio Flammeus, Short eared owl<br />
L 34-42 cm<br />
SW 90-105 cm<br />
De velduil heeft strenge gele ogen. Ze eten vooral veldmuizen, maar ook andere muizen<br />
en vogels. Het zijn echte zwervers. In België geboren vogels trekken soms weg tot in<br />
Rusland, maar andere blijven hun leven lang hier. Velduilen broeden op de grond in<br />
duinvalleien en rietmoerassen. Er zijn helaas steeds minder velduilen in België, omdat er<br />
steeds minder rustige plekken te vinden zijn.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Goed om weten<br />
Accipitridae – Sperwers 11 soorten in België: Doden met de klauwen<br />
Onze 11 sperwerachtigen <strong>van</strong>gen niet alleen hun prooidieren met<br />
hun klauwen, maar zij doden ze er ook mee. Als een havik<br />
bijvoorbeeld een duif ge<strong>van</strong>gen heeft, maken zij met de klauw<br />
instinctief een knellende beweging. Daarbij dringen de<br />
vlijmscherpe nagels in het lichaam <strong>van</strong> het slachtoffer en brengen<br />
dodelijke verwondingen toe aan hart, longen of andere inwendige<br />
organen. Het ge<strong>van</strong>gen dier sterft snel aan inwendige bloedingen.<br />
De snavel <strong>van</strong> de sperwer dient uitsluitend als 'scheurapparaat' en<br />
komt pas in actie als de prooi dood is. De jager plukt de buit met<br />
zijn snavel zeer zorgvuldig en scheurt vervolgens het vlees uit het<br />
lichaam.<br />
Falconidae - Valken 4 soorten in België: Doden met de snavel<br />
Strigidae - Uilen 6 soorten: Jagers bij nacht<br />
Tytonidae - Uilen 1 soort<br />
Heel anders ziet het doden door valken eruit. De klauwen dienen<br />
uitsluitend om de prooi vast te houden. Bij soorten die jacht<br />
maakt op vogels, zoals de slecht- en boomvalk, zijn de tenen -<br />
vooral de middelste - erg lang en dun. Zij moeten een flink deel<br />
<strong>van</strong> het lichaam <strong>van</strong> het slachtoffer kunnen omspannen om de<br />
prooi goed vast te kunnen houden. Heeft de valk zijn slachtoffer<br />
eenmaal in de 'tang', dan buit hij zich voorover en bijt met de<br />
snavel de wervelkolom (halswervels), vlak achter de kop door,<br />
zodat de dood ogenblikkelijk intreedt. Voor dit doel is de<br />
haaksnavel voorzien <strong>van</strong> scherpe snijranden; bij valken zijn deze<br />
tevens nog voorzien <strong>van</strong> een groef.<br />
Uilen zijn door hun lichaamsbouw, hun zintuigen en hun gedrag<br />
uitstekend aangepast aan hun nachtelijke levenswijze.<br />
Zien: Uilen zijn in het bezit <strong>van</strong> grote, evenwijdig naar voren gerichte ogen, die in<br />
telescoopachtige, naar voren gerichte beenvormige kokers zitten en daardoor vrijwel<br />
onbewegelijk zijn. Door een dergelijke plaatsing <strong>van</strong> de ogen, bezitten ze een ongewoon<br />
goed ruimtelijk zicht. Bij de jacht komt dit goed <strong>van</strong> pas, omdat de afstand tot de prooi<br />
uitstekend geschat kan worden. Hun gezichtsveld is evenwel bijzonder klein en om<br />
zijwaarts of naar achteren te kunnen zien, moeten ze de kop draaien. Zelfs tot 270°! Het<br />
aantal lichtgevoelige cellen (staafjes) op het netvlies is bij uilen dan ook veel groter dan bij<br />
vogels die overdag actief zijn. Het vermogen in de schemering te zien is daardoor vele<br />
malen groter dan bij andere vogels. De verschillende kleuren <strong>van</strong> de ogen die we bij uilen<br />
aantreffen (oranjerood, geel of donker), hebben - in tegenstelling tot wat men vaak<br />
aanneemt - niets te maken met de zichtcapaciteit of de lichtgevoeligheid <strong>van</strong> de ogen.<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen
Horen: Op nog verbazingwekkender wijze dan de ogen zijn de oren aangepast aan de<br />
nachtelijke manier <strong>van</strong> jagen. De ooropeningen zitten bij de soorten die uitsluitend 's<br />
nachts jagen, asymmetrisch in de kop, de ene hoger dan de andere. Door deze asymmetrie<br />
bereiken de geluidsgolven <strong>van</strong> een geluidsbron het ene oor driehonderdste seconde eerder<br />
dan het andere. Dit minieme tijdsverschil is voor de uil voldoende om de plaats <strong>van</strong> de<br />
prooi tot op een graad nauwkeurig te lokaliseren. Zelfs wanneer in een pikdonkere nacht<br />
een uil nets meer kan zien, kan hij toch, uitsluitend op zijn gehoor, nog succesvol jagen.<br />
De vaak aanwezige grote gezichtssluiers dienen als geluidstrechters. Zij zijn verstelbaar en<br />
kunnen de geluidsgolven naar het oor leiden.<br />
Vliegen: Ook het zachte verenkleed <strong>van</strong> de uilen is een aanpassing aan de nachtelijke<br />
jacht. Om eventuele prooidieren niet vroegtijdig te waarschuwen en om eigen akoestiek<br />
niet te verstoren, is de vlucht bij jagende uilen vrijwel geruisloos.<br />
Heb je nog vragen, aarzel niet en stuur een mailtje: vogels<strong>van</strong>belgie@gmail.com<br />
terug<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Torenvalk
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Buizerd<br />
Steenuil
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Blauwe Kiekendief<br />
Bruine Kiekendief
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Buizerd
terug<br />
www.vogels<strong>van</strong>belgie.be – Rudy Driesen<br />
Canadagans<br />
Steenuil
Change language