De presentatie vind je hier - Erfgoedcel Aalst

NIEUWE MEDIA VOOR
ERFGOEDVERENIGINGEN
Tijl Vereenooghe
Heemkunde Vlaanderen
Aalst, 29 februari 2012

Overzicht
Intro: Web 2.0 en Erfgoed 2.0
Aandachtspunten bij het gebruik van sociale media
Welke sociale media kunnen we gebruiken?
Case-studies (theorie en praktijk)
Een blog maken
Aan de slag met Facebook
Eerste stapjes op Twitter
Enkele “nieuwe” trends
Vragen

Facebook, Twitter, Flickr, crowdsourcing… je hebt vast
al wel gehoord van deze ‘nieuwe’ en ‘sociale’ media.
Maar wat zijn ze precies? En vooral, wat kunnen ze
betekenen voor jouw erfgoedvereniging? Sociale
netwerken hebben een breed bereik. Zijn ze ook
ideaal om je werking te ondersteunen en te
promoten? Hoe kan jouw erfgoedvereniging met de
sociale netwerksites aan de slag?

Web 2.0

Intro
“De Belg gebruikt het internet vooral om te communiceren en
informatie te zoeken. E-mail blijft over alle leeftijden heen
populair, maar sociale netwerken zoals Facebook en Twitter
hebben hun plaats veroverd: 48 procent neemt eraan deel, en
bij de 16- tot 24-jarigen stijgt dat tot 77 procent. Bij de
oudere internetgebruikers hebben telefoon- en/of
videogesprekken op internet meer succes dan sociale
netwerken.”
(ICT-enquête FOD Economie – februari 2012)

Sociale media
“Sociale media is een verzamelbegrip voor online
platformen waar de gebruikers, zonder of met
minimale tussenkomst van een professionele redactie,
de inhoud verzorgen. Tevens is er sprake van
interactie en dialoog tussen de gebruikers onderling.”
(Wikipedia)

Web 2.0
Geen traditioneel eenrichtingsverkeer meer
Van erfgoeddeskundigen naar het publiek
Wel: verkeer in twee richtingen
Publiek kan informatie verrijken door het bijdragen van
kennis en ervaringen
Gevolg: sterkere betrokkenheid
De individuele gebruiker staat centraal

Web 2.0
Technologie zeer gevarieerd
Collaboratief schrijven op een wiki (bv. Wikipedia)
File sharing: gebruikers plaatsen bestanden op publiek platform
(bv. Flickr/YouTube)
Sociale netwerken: het delen van informatie in een persoonlijk
netwerk
Bloggen / micro-bloggen (Twitter)
Social tagging: materiaal wordt collectief van trefwoorden
voorzien (bv. del.icio.us)
…

Web 2.0

Erfgoed 2.0: ook voor jou?

Erfgoed 2.0: ook voor jou?
Ja, want…
Het is goedkoop
Het is laagdrempelig
Mogelijkheid om doelgroep te
verruimen en te verjongen
Online samenwerking /
virtueel vrijwilligerswerk
Of toch niet, want…
We zijn met serieuze
zaken bezig
We hebben daar
geen tijd voor
Het is te moeilijk
…

Impact sociale media?
Groter doelpubliek en meer interactie
Iedereen kan zijn expertise bijdragen
Moderner imago van je vereniging
…
Impact niet altijd evident te meten

Impact sociale media?
Effectmeting ‘Nationaal Archief joins Wikipedia’ (NL): “Uit dit onderzoek
blijkt dat gedigitaliseerd cultureel erfgoed dat beschikbaar gesteld wordt
aan Wikipedia aantoonbaar veel vaker bekeken wordt. De beschikbaar
gestelde collectie is in 4 maanden meer dan 2 miljoen keer bekeken op
Wikipedia, in tegenstelling tot enkele honderden bezoeken aan de selectie
op de beeldbank van het Nationaal archief zelf.”
Bezoekersstatistieken website Heemkunde Vlaanderen 2011
Google: 56, 29 procent
E-nieuwsbrief: 17,31 procent
Direct: 8,75 procent
Facebook & Twitter: 4,99 procent

Imago sociale media
Niet alleen voor ontspanning
Toch blijven er vooroordelen
De werknemers van vier op tien Belgische bedrijven
krijgen op hun werk geen toegang tot sociale
media (De Tijd – 28 februari 2012)

Doelgroep verruimen
Pagina over
Leuvense
historische
weetjes:
Iedere
update
bereikt meer
dan 2500
personen

Doelgroep verruimen
De
heemkundige
kring van
Lichtervelde
heeft meer
dan 1100
‘vrienden’ op
Facebook

Doelgroep verjongen
De
heemkundige
kring van
Lichtervelde
bereikt niet
alleen Arsène
en Gabriel,
maar ook
Jelle, Evy en
Deborah

Doelgroep verjongen

Sensibiliseren
Inspelen op viraal effect
sociale media!
Je kunt het vergelijken met
mond-aan-mondreclame

Sensibiliseren

Aandachtspunten

Interactiviteit is belangrijk
Niet Wel

Interactiviteit is belangrijk
Mensen gaan
meer beroep
doen op de
expertise van
je organisatie

Interactiviteit is belangrijk
Niet Wel

Speel in op de actualiteit!

Pas op!
Aanwezigheid op het sociale web moet voor
een erfgoedvereniging geen doel op zich zijn!
Deze nieuwe manieren van communiceren
vervangen de oude niet!
Weet wel: als jij het niet doet, zullen anderen
het misschien doen > geen monopolie meer!
Zorg ervoor dat de sociale media intern
beheerd worden.
Je steekt er wel wat tijd in. Het moet in ieder
geval ‘leuk’ blijven.

Bezint eer ge begint!
Communicatieplan? Of eerder ad hoc?
Wat zijn je doelstellingen?
Wie is je doelpubliek?
Zijn er eventueel partners?
Echter: er zijn constant nieuwe mogelijkheden. Vaak loont
het de moeite om hiermee te experimenteren en te bekijken
of iets nuttig kan zijn voor je werking.

Welke sociale media?

Ideaal : een mix van ‘tools’
•Blog
•Facebook
•Twitter
•Youtube
•Flickr
•Wikipedia
•…

Ideaal : een mix van ‘tools’
“De studie van de Doelse
kogge wordt het eerste live
ontsloten erfgoedonderzoek
in Vlaanderen.
Dankzij nieuwe media – de
kogge blogt en twittert – en
de uitbouw van een
bezoekerscentrum wil men
de publieke belangstelling
warm houden.”

Ideaal : een mix van ‘tools’

YouTube.com

Flickr.com

Flickr.com

Picasa

Issuu

Social tagging
www.delicious.com

Een blog maken

Wat is een blog?
Een van de meest populaire
webfenomenen van de laatste
jaren zijn de blogs (weblogs),
dagboekachtige sites met
berichtjes (soms alleen foto’s)
waarvan de meest recente
steeds bovenaan de rij op de
pagina wordt toegevoegd.
Een essentieel onderdeel is de
mogelijkheid om reacties te
plaatsen, soms voor iedereen,
soms alleen voor geregistreerde
gebruikers.

Waarom interessant?
Zeer laagdrempelig
Leent zich goed als een soort ‘kapstok’ zijn voor je
activiteiten met sociale media
Integratie met sociale media vaak ingebouwd

Pas op!
Een blog heeft een
eigen karakter!
“Het zijn als het ware
‘historische kruimels’,
die niet kunnen
worden opgenomen
in het heemkundig
tijdschrift…”

Pas op!
Een blog heeft een
eigen karakter!
“Niet altijd de grote
onderwerpen,
misschien wel meer
de kleine dingetjes
die jou ook kunnen
interesseren”

Schrijfstijl
Hou het eenvoudig.
Spreek de lezer correct aan.
Gebruik spreektaal. Op een actieve manier.
Gebruik korte en eenvoudige zinnen.
Vermijd moeilijke woorden en jargon.
Verklaar afkortingen.
Kijk 'kopieer en plakwerk' steeds na.

Voorbeelden

Voorbeeld: een online historisch dagboek

Gratis online diensten (gehoste blogs)
http://www.blogspot.com
http://www.wordpress.com
http://www.tumblr.com
…
Ook de blogs van Seniorennet
blijken vrij populair (waarom?)

Blogsoftware
Webloggers met meer ervaring gebruiken daarentegen over het
algemeen speciaal daarvoor ontwikkelde software zoals
WordPress.org
Deze software wordt op een eigen serverruimte geïnstalleerd (eigen
hosting).
Veel meer flexibiliteit mogelijk!

Demonstratie
www.wordpress.co
m
of Nederlandstalige versie:
nl.wordpress.com

Aan de slag met Facebook

Wat is Facebook?
http://www.explania.com/nl/kanalen/bedrijven/vrt/detail/wat-is-facebook

Oud

Nieuw: Facebook Timeline

Mogelijkheden
Facebook-profiel
Facebook-fanpagina
Facebook-groep
Open
Gesloten

Voorbeeld: fanpagina
> Demonstratie

De eerste stapjes op Twitter

Wat is Twitter?
http://www.explania.com/nl/kanalen/geld-werk/detail/wat-is-twitter

Voorbeelden

Twitter: promotie
Let op het
gebruik van de
hashtag (#) !

Twitter: conversatie

Twitter en erfgoed?

Zelf een Twitter-account maken
www.twitter.com

Enkele “nieuwe” trends

Enkele “nieuwe” trends
Locatie-gebaseerde toepassingen
Stijgend gebruik mobiel internet / smartphones…
Crowdsourcing
Content-curatie

Mobiel internet in de lift

Mobiele toepassingen

Locatie-gebaseerde toepassingen

Locatie-gebaseerde toepassingen

Crowdsourcing
Organisaties of instellingen doen beroep op een grote
groep individuen om bepaalde taken (die behoren tot
hun gewone werking) tot een goed einde te brengen.
Sociale media faciliteren deze nieuwe manier van werken.

Voorbeeld: Itinera Nova
Het project Itinera Nova wil een zo goed mogelijke
digitale toegang te ontwikkelen tot de meer dan
duizend registers van de Leuvense schepenbank
(1362-1795). Op termijn van tien jaar zullen alle ca.
950.000 bladzijden ingescand worden.
De digitale beelden worden ter beschikking gesteld
op de projectwebsite www.itineranova.be.
De akten, van verkoop tot erfenis, van burenruzie tot
schuldbekentenis, worden voorzien van een index en
een volledige transcriptie. Een vrijwilligersnetwerk zal
wiki-gewijs helpen bij de ontsluiting van deze rijke
bron door mee te transcriberen.

Voorbeeld: Old Weather
"Help scientists recover worldwide
weather observations made by
Royal Navy ships around the time
of World War I. These
transcriptions will contribute to
climate model projections and
improve a database of weather
extremes. Historians will use your
work to track past ship movements
and the stories of the people on
board." www.oldweather.org

Voorbeeld: Erf-goed.be
Alle erfgoedliefhebbers
kunnen hun mooiste foto’s
doorsturen en zo
meewerken aan het
uitbouwen van de
website www.erfgoed.be.
Op vijf jaar tijd werden
op die manier al 10.000
foto’s verzameld. Meer
dan 200 mensen
droegen al hun steentje
bij.

Voorbeeld: Huis van Alijn

Content-curatie
www.scoop.it

Steeds nieuwe ‘hypes’
De hype van
februari
2012:
Pinterest.com

Tendens naar meer ‘openheid’

Vragen?

Leestips
Moet er nog inhoud zijn?
www.erfgoedland.be
Museumpeil – themanummer sociale
media (2011)
Sociale media voor heemkringen (zie
deelnemersmap)
Y. De Lusenet (2009). Geven en nemen.
Archiefinstellingen en het sociale web.

Contact
Tijl Vereenooghe
tijl.vereenooghe@heemkunde-vlaanderen.be
Facebook: http://www.facebook.com/groups/heemkunde/
Twitter: @HeemkundeVL