Gerrichhauzen en Partners | Circus Nederland

Gertjan Arts
De mens(en)
achter stedelijke
vernieuwing
Zijn hoofd loopt rood aan. Vlekken in de nek. Natte ogen. ‘Ik merk dat het me
meer doet, dan ik zelf dacht’, zei hij later. Een jaar of vijf herstructurering begint
z’n tol te eisen. Een kale vlakte is voorlopig het resultaat. Een tweetal kranen ziet
er daadkrachtig uit. Uitgerekend bij hem schijnt de lamp, die hoog in een van de
kranen hangt, tot diep in de nacht de slaapkamer binnen. Nu de sloop voorbij
is en het stof letterlijk en figuurlijk is opgetrokken, begint de overlast vanwege
de bouw. Een muur trekt zich op achter zijn huis. De ramen worden gelukkig
verplaatst. Geen inkijk in zijn kleine tuintje. Het eerste beetje winst in dit
oneindig durende proces, dat pas winnaars kent als nieuwe bewoners hun intrek
gaan nemen.
De herstructurering begon met de ouderwetse boodschap: we gaan uw huizen
slopen want ze voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. Een schok door de
buurt, een golf van onzekerheid, een op de man gericht protest van emotionele
recht-voor-hun-raap-bewoners. Corporatiedirecteuren en wethouders waren het
persoonlijke doelwit. Hij woont ‘ervoor’. Heeft heel veel met zijn achterburen,
hoewel ze van een ander slag zijn. Met de sloop verloor hij ook zijn buurt. Ongewild
raakte hij verstrikt in de contacten met alle professionele instanties die zich in
ons land mogen bemoeien met herstructurering en iets abstracts als leefbaarheid.
Ongewild werd hij een afhankelijke klant en mocht hij zijn niet door hemzelf
gecreëerde problemen oplossen. Ongewild werd hij ook een professionele bewoner,
met veel kennis van procedures, procesarchitectuur en stedenbouw kundige ambities.
Het rariteitenkabinet van de ruimtelijke ordeningsplannen werd op hem
afgevuurd en – zonder dat hij dat eigenlijk wilde – werd hij een zogenaamde
‘notoire bezwaarmaker’. Van stedenbouwkundig plan, naar herstructureringsplan,
naar bestemmingsplan, naar bouwplan. Er is geen plan, dat hij niet kent.
35