Grammatica niv 3 4 - Drenthe College

Opmerking 2
Bij sommige werkwoorden hoort altijd een wederkerend voornaamwoord.Vergissen
bijvoorbeeld kan niet zonder voornaamwoord: Ik vergis me, wij vergissen ons etc. Het
voornaamwoord hoort dan bij het gezegde.
Bij andere werkwoorden kan je het wederkerend voornaamwoord vervangen door een
ander woord: Hij wast zich. Hij wast haar. (zich/haar = lijdend voorwerp.
Opmerking 3
Als er voor een infinitief 'te' staat hoort dat bij het gezegde.
Voorbeeld:
Hij staat daar te fluiten.
staat te fluiten = werkwoordelijk gezegde.
2. Het naamwoordelijk gezegde bestaat altijd uit een werkwoordelijk deel en
naamwoordelijk deel.
In een naamwoordelijk gezegde staat altijd een koppelwerkwoord. De
koppelwerkwoorden zijn: zijn, worden, heten, blijven, schijnen, lijken, blijken en dunken
en voorkomen.
Het werkwoordelijk deel bestaat uit:
een koppelwerkwoord of
een koppelwerkwoord en één of meer werkwoordsvormen
Het naamwoordelijk deel bestaat uit de rest en wordt door het koppelwerkwoord aan het
onderwerp 'gekoppeld'. Het naamwoordelijk deel zegt namelijk altijd iets over het
onderwerp.
Voorbeeld:
De wedstrijd werd een mislukking.
werd een mislukking is het naamwoordelijk gezegde; werd = werkwoordelijk deel en
koppelwerkwoord;
een mislukking is naamwoordelijk deel en zegt iets over het onderwerp namelijk dat
het 'een mislukking' werd.
Veel koppelwerkwoorden kunnen ook als een gewoon werkwoord in het werkwoordelijk
gezegde voorkomen.
Voorbeelden:
1a. De man schijnt eerlijk.
schijnt eerlijk = naamwoordelijk gezegde
schijnt = werkwoordelijk deel
eerlijk = naamwoordelijk deel
Grammatica Nederlands niveau 3 en 4
Zorg Welzijn 2010-2011 7