Nieuwsbrief September 2011 - Landschapsbeheer Oss

Nieuwsbrief
In dit nummer
• 11 september: Maashorstfair nu in Oss
• 5 november: Natuurwerkdag
• Haverlandse Vonder in aanbouw
• Kort nieuws
• Werkgroep Landschapsbeheer Oss
Jaargang 13, nr. 48
September 2011
Landschapsbeheer Oss
1

Nieuwsbrief
Landschapsbeheer Oss
Colofon
Jaargang 13, nr. 48, Oplage 375 exemplaren
September 2011
Redactie: Dick Roza en Richard Ceelen
De Stichting Landschapsbeheer Oss is gevestigd te Oss
en ingeschreven bij KvK Oost-Brabant onder nummer
17105068 Rabobank Oss, banknummer 17.04.19.894
Adressen en
telefoonnummers
Landschapsbeheer Oss
Hermelijnedreef 30
5343 XD Oss
T 0412-632223
I www.landschapsbeheer-oss.nl
E info@landschapsbeheer-oss.nl
Projectbureau Landschapsbeheer Oss
H. Smouter (Projectcoördinator)
Floraliastraat 75
5342 BH Oss
T 06-54288252
E projectbureau@landschapsbeheer-oss.nl
Voorzitter
Ronald Widdershoven
T 0412-631362
E voorzitter@landschapsbeheer-oss.nl
Secretaris
Nora Servaes
T 0412-632223
E secretariaat@landschapsbeheer-oss.nl
Penningmeester
Pim Rinses
T 0412-624079
E penningmeester@landschapsbeheer-oss.nl
Coördinator Werkgroep
Ton Velders
T 06-20894923
E werkgroep@landschapsbeheer-oss.nl
Redactie, Werving & Vrijwilligerscontact
Dick Roza
T 0412-642368
E pr@landschapsbeheer-oss.nl
Redactie & Website
Richard Ceelen
T 06-54218521
E redactie@landschapsbeheer-oss.nl
Juridisch Adviseur
Maarten Furnée
T 0412-454204
E juridischadviseur@landschapsbeheer-oss.nl
Inhoudsopgave
Haverlandse Vonder in aanbouw 3
Natuurwerkdag in voormalige heemtuin Cumberland 3
Maashorstfair nu in Oss 3
Plukweides, akkerranden en bermen 4
Biodiversiteitstuin Cumberland 5
Landhekken, fietssluizen en het Sluisjespad 5
Landschapsbeheer in de
kijker!
Vrijwilliger zijn bij Landschapsbeheer Oss betekent: gezellig en
ontspannen werken in de vrije natuur, daar waar alleen de
vogelgeluiden zich met onze stemmen vermengen! Slechts een
enkele voorbijganger kijkt dan toe, maakt soms een praatje en
loopt weer verder.
Maar een enkele keer speelt ons werk zich óók wel eens af langs
de openbare weg en zien honderden mensen ons bezig terwijl ze
langs rijden met auto of fiets. Verkeersborden, gele hesjes en
een verkeersregelaar (uit eigen gelederen!) zijn dan nodig om de
veiligheid van onze vrijwilligers en ook de verkeersdeelnemers te
waarborgen.
Met ons werk langs de weg begonnen we - heel bescheiden - in
februari 2007 bij de Erfdijk in Herpen. Dit jaar trokken we bekijks
in maart bij de stoplichten aan de Ruwaardsingel en in april aan
de parallelwegen van de Cereslaan, één van de grote
invalswegen van Oss nabij het Geffense Bos.
Ons laatste werk langs de weg was recent op 26 augustus, toen
we met maar liefst 30 man (het hoogste aantal ooit, uitgezonderd
de Natuurwerkdagen) aan de Amelsestraat in Oss alle
onderbegroeiing tussen de machtige eiken verwijderden, zodat
men nu weer optimaal op de akkers kan kijken.
Maar echt optimaal in de kijker staat Landschapsbeheer Oss
natuurlijk in haar twee kramen op de Maashorstfair, die op
zondag 11 september aan de Munlaan in Oss wordt gehouden!
Ga daar dus beslist eens kijken!
De redactie van Landschapsbeheer Oss
Voorpagina
Linksboven: Kleurrijke bermen in de Stelt (Foto: HS)
Rechtsboven: Fietssluit op Sluisjespad Herpen (Foto: DR)
Linksmidden: Haverlandse Vonder in aanbouw (Foto: HS)
Rechtsmidden: Heemtuin Cumberland (Foto: TV)
Linksonder: Baggerdepot Lindewiel begroeid (Foto: TV)
Rechtsonder: Amelsestraat na onderhoudswerk (Foto: DR)
Kopij
De sluitingstermijn voor kopij voor de volgende
nieuwsbrief is 30 november 2011.
Deze uitgave is mede
mogelijk gemaakt door:
2

Haverlandse Vonder in
aanbouw
Na bijna eindeloze vergunningtrajecten is het er toch van
gekomen, de realisatie van de Haverlandse Vonder over de
Hertogswetering bij Herpen. De brug is een belangrijke
schakel in de wandelroute “Rondje Herpen” en wordt
aangelegd op de plaats waar vroeger een brugverbinding
bestond tussen Herpen en Huisseling (nou ja, brug, het was
dus een “vonder”, oftewel een platte, uit planken bestaande
oversteek over het water).
De oorspronkelijke Haverlandse Vonder was een overbrugging
over de Hertogswetering tussen Huisseling en Herpen. Op een
sectiekaart van het kadaster uit 1918 staat hij nog
aangegeven. Hij was toen al niet meer in gebruik en volgens
sommige informatie waarschijnlijk zelfs niet meer aanwezig.
Van oorsprong is een vonder een eenvoudige brug, vaak niet
meer dan palen in de rivier met een houten dek van een aantal
planken er overheen. Daar waar de brug aan belang won als
verbindingsroute werd hij vaak uitgebreid en van leuningen
voorzien.
De oorspronkelijke vonder was zoals gebruikelijk uit hout
vervaardigd. De voormalige verbinding begon vanaf het Slotje
de Ringelenberg, waar de grootgrondbezitter Louis van Haaff
woonde. Volgens de overlevering kon hij zo over zijn eigen
grondbezit naar Herpen lopen. In de Broekstraat liet hij in 1824
een grote langgeveltype boerderij bouwen.
In de gemeentelijke uitgaven van Schaijk in 1809 staat dat
Hermanus van der Horst voor hout geleverd aan de
Haverlandse vonder 5 gulden, 8 stuivers 0 duiten uitbetaald is.
Waarom het onderhoud onder de gemeente Schaijk viel zou te
maken kunnen hebben met het feit dat zijn oom en diens broer
zowel pastoor als kapelaan waren in Schaijk en daar in
aanzien waren. Pastoor Johannes van Haaff kocht de hoeve
Klein Gaal en schonk deze aan het armenbestuur van Schaijk.
Uit historisch oogpunt is de reconstructie van de brug dus van
belang. In het verleden was de vonder de enige
brugverbinding in het gebied van de Beerse Overlaat tussen
Herpen en Huisseling/Ravenstein. Landschapsbeheer Oss
heeft voor de realisatie van dit project, naast een bijdrage van
de gemeente Oss, een bijdrage van 50% van de kosten
ontvangen van de provincie Noord-Brabant in het kader van
het programma “Schatten van Brabant”, een subsidieregeling
die bedoeld is het cultuurhistorisch erfgoed in stand te houden
of te herstellen.
Henk Smouter
in voormalige heemtuin
Cumberland
Op zaterdag 5 november wordt weer de landelijke
natuurwerkdag gehouden. In Oss organiseert
Landschapsbeheer Oss deze al sinds 2004 op steeds
wisselende locaties in de gemeente Oss.
Voor dit jaar hebben we als locatie de net verworven heemtuin
Cumberland gekozen. Omdat hier nogal wat achterstallig
onderhoud ligt is deze natuurwerkdag een uitgelezen
mogelijkheid om met een grote groep vrijwilligers aan de slag
te gaan. Er is veel divers werk te doen: de beplanting moet
worden aangepakt, waarbij exotische soorten als amerikaanse
vogelkers moeten worden verwijderd, de poel moet worden
vrijgemaakt van opslag van berken, de struiken moeten
worden gedund en de omheining moet worden gerepareerd.
Dit jaar hoeven we er geen tent neer te zetten, want op de
heemtuin is een echt gebouw aanwezig, waar we gezellig
kunnen pauzeren met koffie, koek en tussen de middag onze
onvolprezen Osse erwtensoep. Neem echter wel een eigen
lunchpakketje mee!
Tijdens de Natuurwerkdag willen we ook de plannen die we
hebben met de locatie nader toelichten. Met name buurtbewoners
zijn dan ook van harte welkom om hiervan kennis te
nemen en mee te praten en te denken over de manier waarop
we de biodiversiteitstuin op een zo goed mogelijke manier in
kunnen passen in het landschapspark Stelt/Elzen.
Henk Smouter
Maashorstfair nu in Oss
In vervolg op vijf voorgaande streekfairs zal deze óók in
2011 weer plaats vinden, maar nu onder de (nieuwe) naam
Maashorstfair. Vonden de vorige edities plaats in Zeeland
en Uden, nu is op zondag 11 september Oss aan de beurt!
Kijken, luisteren en proeven
U vindt dan aan de Munlaan 5, nabij Vorstengrafdonk een
groot aantal stands van bedrijven, organisaties en instellingen
die bij het natuurgebied De Maashorst betrokken zijn. Er is
ruimte voor kunst, cultuur, horeca, natuur, (verbrede)
landbouw, recreatie, outdoor, sport etc. die via themapleinen
op harmonieuze wijze aan bod komen.
Demonstraties met paarden, schapen, honden en gildes zullen
veel aandacht krijgen en sfeervolle muziek uit de regio zal het
oor strelen. De smaakpapillen komen volledig aan hun trekken
bij proeverijen van dranken en gerechten uit de regio, die door
restaurants verzorgd zullen worden.
De fair, waar natuurlijk óók Landschapsbeheer Oss weer
aanwezig zal zijn met haar stands is geopend van 10.00 tot
17.00 uur.
Dick Roza
3

Plukweides, akkerranden
en bermen
In de vorige nieuwsbrief schreef ik er al over: de zeer slechte,
droge omstandigheden om de plukweides en akkerranden in te
zaaien. En het is deels uitgekomen. Na het inzaaien duurde de
enorme droogte nog enkele weken voort, hetgeen duidelijk
invloed heeft gehad op de ontwikkeling van de
bloemplukweides en akkerranden. Planten die er al stonden
konden zich met moeite handhaven en laat dit nu net de
planten zijn die we eigenlijk niet zo graag in de bloemenweides
zien. Sterke onkruiden als zuring, melde en melganzevoet (al
wat we hier in de volksmond “bocht” noemen) konden zich
ondanks de droogte handhaven en toen eenmaal de regen
kwam was er aan de ontwikkeling van deze planten geen
houden meer aan. Weliswaar kiemde het gezaaide bloemzaad
ook, maar de jonge planten werden op veel plaatsen domweg
overgroeid door genoemde onkruiden. Het resultaat was er
dan ook naar; halverwege juli zagen de plukweides er helaas
nogal overwoekerd uit, met slechts op enkele plaatsen wat
bloemen.
Op onze akkerranden in de Stelt konden we gelukkig nog door
een dagje onkruiden verwijderen de aanblik aanzienlijk
verbeteren en bloeien de akkerranden momenteel zeer fraai
en uitbundig. Op de plukweides bleek onkruid wieden helaas
een onmogelijke zaak, vanwege de omvang.
De zomerregen had voor de ontwikkeling van de wegbermen
echter een enorm positief effect. De door droogte in het
voorjaar achtergebleven bloei werd ruimschoots ingehaald en
halverwege juli bloeiden vrijwel alle bermen, zomen en randen
zeer uitbundig, niet alleen met de zomerbloeiers, maar ook
diverse voorjaarsbloeiers besloten om er nog een tweede
ronde aan te wagen. Het resultaat mocht er dan ook zijn. Dit
hebben we in jaren niet gezien, omdat vooral de vegetatie op
droogtegevoelige zandgronden in de zomer bij enkele wegen
zonder neerslag al vrij snel vergeelt.
Voor Landschapsbeheer Oss was dit een aanleiding om er bij
de gemeente op aan te dringen het maaien op daarvoor
geschikte plaatsen enkele weken uit te stellen, zodat de
bloemen rustig konden ontwikkelen en zaad konden zetten.
Niet alleen omdat het voor de aanblik mooi is, overigens.
Vooral het van bloemen afhankelijke insectenleven, als
vlinders en bijen had er natuurlijk alle baat bij dat de bloemen
zolang mogelijk bleven staan, temeer omdat de voorjaarsbloei
zo erg was achtergebleven. De thuisblijvers onder de
vakantiegangers konden echter vooral genieten van de mooie
bermen, uiteraard voor zover het weer het toeliet om er op uit
te trekken.
Henk Smouter
Cultuurhistorische
fietstocht geopend
Vrijdag 1 juli werd in Dorpshuis ’t Slotje in Herpen de
eerste van twee cultuurhistorische fietstochten in de regio
Oss door wethouder hendrik Hoeksema ten doop
gehouden.
Bij die doopplechtigheid waren zo’n 30 vertegenwoordigers
aanwezig van regionale heemkundekringen, landschapsarcheologische
en cultuurhistorische organisaties, alsmede
beleidsmedewerkers van de gemeente Oss.
In zijn toespraak zei Hoeksema dat de fietstocht een aantal
onderwerpen mooi met elkaar verbindt t.w. toerisme,
cultuurhistorie en archeologie. Hij memoreerde dat de
gemeente Oss al in 1994 een plan had voor een
archeologische fiets- en wandeltocht. Initiatiefnemers waren
destijds lokaal archeoloog Gerard Smits en archeologiestudent
Ruurd Kok. Toen het plan in 2009 weer uit de kast werd
gehaald, werd voor een bredere opzet gekozen. Er werden
ook monumenten en bijzondere landschappen in het concept
opgenomen, waaruit nu dus twee complementaire routes zijn
ontstaan, die langs grafheuvels, kerken, kloosters en kapellen,
dijken en wielen en bijzondere landschappen in de regio gaan.
Hoeksema vroeg Gerard Smits de speciale taart aan te
snijden, die t.g.v. de opening de fietsroute gebakken was en
overhandigde hem daarna het eerste exemplaar van het ruim
70 pagina’s dikke boekje” Oss, een historische fietstocht”. In
dat boekje, dat voor €9,95 te koop is, is een met veel kleurige
foto’s geïllustreerd overzicht van alle cultuurhistorische
plekken in de regio, alsmede een routebeschrijving,
opgenomen.
Oude loopgraaf hersteld
De fietsroutes, een initiatief van de Rijksdienst voor het
cultureel erfgoed, maken deel uit van een TRAP, een Toeristisch
Recreatief Archeologisch Project. Er zijn sinds 1993 al
enkele tientallen van die fietsroutes in ons land aangelegd.
De nu geopende eerste route in de Regio Oss is 33 kilometer
lang en loopt vanaf NS station Oss via het Willibrordusputje,
langs het Vorstengrafmonument en de grafheuvels bij
Zevenbergen door Herperduin, het dorp Herpen, de
Piekenhoef en de kern van Berghem. In de route is ook de in
2010 herstelde loopgraaf uit de tweede wereldoorlog aan de
Heeschebaan in Herpen opgenomen.
De tweede cultuurhistorische fietsroute, die bij het NS station
Ravenstein begint en met name het Maasgebied met de
bewoningskernen, waaronder de vestingstadjes Ravenstein en
Megen, doorkruist, is kort geleden geopend. in die route vindt
u de doorkijkpanelen bij het voormalige kasteel in Ravenstein
en in de Rulstraat in Megen.
Dick Roza
4

Biodiversiteitstuin
Cumberland
Het zat er al een tijdje aan te komen, maar totdat er
zekerheid was omtrent de verwerving van de ca 1.3 ha
grote, voormalige heemtuin Cumberland in Oss-zuid
konden we er eigenlijk niet al te veel over zeggen. Nu de
aankoop echter een feit is kan met recht gezegd worden
dat er weer een belangrijke stap is gezet in de
landschappelijke ontwikkeling van het gebied Stelt/Elzen.
Doordat de oorspronkelijke heemtuin lange tijd niet
toegankelijk is geweest behoort hij misschien wel tot een van
de meest vergeten stukjes natuur in Oss-zuid. Sinds de
aanleg, ca. 20 jaar geleden, is er vrijwel niets veranderd in het
gebied, hetgeen heeft geresulteerd in het ontstaan van intieme
hoekjes met duurzame en mooie beplanting, o.a met mooie
vrijstaande eiken, struweelgroepen met inheemse struiken en
open stukken.
Helaas heeft het nietsdoen ook zijn keerzijde gehad. Er staan
nogal wat exotische planten in, waaronder enkele grote
exemplaren van Amerikaanse vogelkers, uitheemse laurier en
opschot van bomen (vooral berken) op plaatsen waar dit niet
gewenst is, bijvoorbeeld in de gegraven poel. Daarnaast heeft
het gebied, evenals het omringende gebied, vooral de laatste
jaren te lijden onder een hardnekkige konijnenplaag, die veel
van de waardevolle, inheemse kruidenvegetatie continue
millimetert, zodat er nauwelijks een kruidenbedekking is
overgebleven. Voeg daaraan toe de periodes van droogte die
we dit jaar en ook in voorgaande jaren hebben gekend en
daarmee hebben we de verklaring dat de vegetatie er wat
onderontwikkeld uitziet.
Landschapsbeheer Oss heeft voor het ontwikkelen van het
gebied een projectplan opgesteld, dat in ieder geval voorziet
in het herstellen en opnieuw inrichten van de tuin. Leidraad
voor de nieuwe inrichting zal zijn dat deze aansluit bij de
omgeving, met de nadruk op de biodiversiteit van het
agrarische gebied. Daarbij wordt niet alleen gedacht aan de
diversiteit van voedselgewassen, maar ook aan alle
begeleidende inheemse planten die ooit zo kenmerkend waren
voor de kleinschalige extensieve akkerbouw. Momenteel
worden er door Landschapsbeheer Oss verspreid in de
Stelt/Elzen al diverse graangewassen, boekweit en cranberries
geteeld. Het is de bedoeling dit geleidelijk uit te breiden met
nieuwe gewassen, terwijl in de toekomstige biodiversiteitstuin
diverse voorbeeldgewassen van oude fruitsoorten, reeds lang
in de vergetelheid geraakte groente gewassen een plek
kunnen krijgen.
Het op het terrein staande casco gebouwtje moet eerst worden
verbouwd voordat het de bestemming krijgt die in het gebied
past. Zo hebben we
plannen om er een
veldlokaal annex
studiecentrum/projectburea
u van te maken, waarin
studenten en stagiaires
kunnen worden ingezet bij
het ontwikkelen van
projecten op het gebied van
Natuur, Landschap en
Cultuurhistorie. Uiteindelijk
is het de bedoeling dat het
gebied wordt opengesteld
voor wandelaars waardoor
het met recht een
waardevolle aanvulling op
de landschapsbeleving van
Oss-zuid zal zijn.
Henk Smouter
Landhekken, fietssluizen
en het Sluisjespad
Alle hemelsluizen waren donderdag 18 augustus open bij
de opening van het Sluisjespad in Herpen, nabij de
Hamelspoel.
Een witte dorpsraadtent midden in het land, koffie, een
ijscokar, appels en frisdrank, notabelen uit Herpen en
Overlangel en live muziek en heel veel modder en regen
vormden het decor. Staande onder een grote paraplu kon ik
een paar wandelaars van de avondtweedaagse rond Herpen
nog een beetje droogte en warmte geven.
In opdracht van de Gemeente Oss hebben wij - Landschapsbeheer
Oss - een paar prachtige landhekken en fietsluizen
mogen vervaardigen als afronding van het Sluisjespad. Met
vele handen is er aan de hekken (en de sluizen) gewerkt en
het resultaat staat er prachtig bij in het landschap, daar mogen
we trots op zijn.
De wethouder mevrouw De Bruijn trotseerde regen en modder,
verrichtte de openingshandeling, de voorzitter van de
dorpsraad lichtte nog eens het belang van het pad toe en wij
waren blij met het pad, de hekken en de gang terug naar de
droogte in de witte Dorpsraadtent.
Pim Rinses
Natuur en Zinnen in Tuinen in Demen
De weergoden waren de Tuinen in Demen op zondag 17 juli jl.
goed gezind toen daar, voor de derde keer in successie, een
natuurbelevingsdag werd gehouden, dit keer met als thema
“Natuur en Zinnen”.
In de schuur of buiten
Omdat de weersverwachting voor die zondag nogal slecht was,
kozen zes van de acht standhouders er voor om hun stand in de-
nog al donkere- schuur van de tuin op te bouwen i.p.v. op het
buitenterrein. Landschapsbeheer en IVN kozen voor de zon buiten
en die bleef, op enkele druppels na, de hele dag schijnen.
Hoewel het aantal bezoekers aan de dag flink tegen viel, hadden
Emmy Simons en ik toch vele leuke gesprekken over ons werk en
de producten. Er werd flink geproefd van onze gedroogde
cranberry’s en we verkochten ruim 20 zakjes.
De eigenaren van de tuinen Martje v.d. Bosch en Friedtjof Bremer
zorgden voor voldoende natjes en droogjes voor de standhouders.
Naast Landschapsbeheer Oss, het IVN, de Vogelwerkgroep en de
Vleermuiswerkgroep waren dat: Anke’s kruiderij uit Macharen,
Imkersclub Sint Ambrosius uit Berghem, de Nieuwenhof
(groepsaccomodatie, schaapskudde, schapenkaas, ijsboerderij,
Natuurcampingen slapen tussen de schapen) uit Mill en “Onder de
Linden”(bed and breakfast en wolwerkplaats) uit Balgoy. (DR)
5

Tonnie kreeg gouden
oogappel
Zondag 26 juni jl. heeft Tonnie Wittenberg uit handen van
wethouder Reina de Bruijn een “gouden oogappel”
ontvangen voor zijn grote verdiensten als vrijwilliger bij
Wijkstichting “Rucrea”, Wijkraad De Ruwaard,
tennisvereniging O.L.T.C. Hartog en Landschapsbeheer
Oss.
Van vele markten thuis!
Dat gebeurde in aanwezigheid van zo’n vijftien vrijwilligers
(waarvan sommige met partner) van onze stichting in de grote
feesttent van het driedaagse Ruwaard Midzomerfestival, dat
van 24 t/m 26 juni in het Elzenhoekpark werd gehouden. De
organisatie van dat grootst opgezette wijkfeest was in handen
van “Rucrea” i.s.m. Brabant Wonen en Stichting Vivaan.
Bij dit festival was Tonnie één van de drijvende krachten, die
heel wat moeilijke klussen op te knappen kreeg.
Was dat festival een prima plek om Tonnie te huldigen, te
midden van de vele honderden wijkbewoners voor wie hij zich
al jaren in zet voor zowel Wijkraad als Wijkstichting, er zijn nog
twee plaatsen waar hij zijn gouden oogappel ook opgespeld
had kunnen krijgen. Zoals in het clubhuis van Hartog’s
tennisvereniging, waar hij zoveel deed achter de bar en bij het
regelen van zoveel zaken die voor gezelligheid zorgden.
Daarbij geholpen door zijn in vele jaren opgebouwde netwerk!
Maar de huldiging had evengoed kunnen plaats vinden in de
kring van zijn medevrijwilligers van Landschapsbeheer tijdens
een natuurwerkdag bijvoorbeeld of op onze werf aan de
Tolstraat. Want daar is Tonnie al vanaf eind 2008 belast met
het onderhoud van al onze machines. En als één van onze
vaste kettingzagers kwijt hij zich daarbij uitstekend van zijn
taak!
Na stoppen met werken, direct vrijwilliger
Maar voordat Tonnie al dat vrijwilligerswerk kon gaan doen,
had hij natuurlijk ook een arbeidzaam leven, om brood op de
plank te krijgen. Hij werkte 40 jaar bij Unilever(Unox),eerst in
de technische dienst en daarna bij de afdeling “veiligheid en
milieu” als commandant van de bedrijfshulpverlening. Oók bij
de gemeentelijke brandweer in Oss was Tonnie 31 jaar actief,
waarvan de laatste 6 jaar als bevelvoerder van een bluseenheid.
Daarnaast was hij instructeur van de bedrijfsbrandweer
van de Desso tapijtfabriek. En tenslotte ging onze genomineerde,
na zijn vervroegde uittreding bij Unilever en zijn functioneel
leeftijdsontslag bij de Osse brandweer nog 6 jaar aan de slag
als instructeur en examinator bij een landelijk brandweeropleidingsinstituut.
De zee aan vrije tijd die daarna beschikbaar kwam, werd door
Tonnie al heel gauw omgezet in vrijwilligerswerk als bestuurslid
van Rucrea en de Wijkraad Ruwaard en de tennisvereniging.
En van uit die activiteiten in de Ruwaard lag een stap als
vrijwilliger van Landschapsbeheer Oss voor de hand, want
Tonnie bracht zijn jeugd door in De Stelt, waar onze stichting
al vanaf 2000 actief is met het in stand houden van dat fraaie
landschap. Tonnie’s affiniteit met De Stelt werd voor het eerst
weer aangewakkerd toen hij voor Rucrea in maart 2002 en
samen met de vogelwerkgroep van het IVN een broedvlonder
voor watervogels wilde bouwen in de grote vijver bij de kinderboerderij.
De houten stammetjes voor die vlonder, die hij
daarna met enkele vrijwilligers van Landschapsbeheer in
elkaar zette, kwamen uit De Stelt en snel daarna was de
jarenlange verbintenis net onze stichting een feit!
We hopen nog héél lang van Tonnie’s inzet, handigheid en
inventiviteit plezier te mogen hebben en zullen 9 december,
als in de Lievekamp de verkiezing voor de vrijwilliger van het
jaar 2011 plaats vindt, met z’n allen hard te mogen juichen als
hij die onderscheiding, die hij beslist verdient, behaalt!
Dick Roza
Ambtenaren bezochten
De Stelt
Dinsdag 28 juni jl. brachten, met bijna tropische temperaturen,
23 ambtenaren van de gemeente Oss in hun lunchpauze
op de fiets een flitsbezoekje aan het natuurgebied
de Stelt in Oss Zuid.
Ambtenaren bezochten De Stelt
De ambtenaren behoorden toe een nieuw geformeerde unit
“Finance and Control” die in totaal 28 personen telt en die
werd samengesteld uit verschillende bestaande afdelingen .
Om de groepsbinding van die nieuwe afdeling te bevorderen
waren de ambtenaren na een vergadering in het Veiligheidshuis
snel op de fiets gestapt en via de fietsstraat naar de
afspraakplaats bij benzinestation DK aan de Hescheweg
gereden. Daar werden ze opgewacht door ondergetekende en
penningmeester Pim Rinses, die voor begeleiding en uitleg
van een ultrakorte fietstocht door de Stelt zorg droegen. Na
een korte stop bij het voormalige klooster eindigde de tocht op
een kleine wei in het bos. Daar werden de door het IBN uit
Uden lunchpakketten verorberd, waarbij een korte uitleg werd
gegeven over de doelstellingen van Landschapsbeheer Oss
en onze werkzaamheden in de Stelt en op andere plekken in
de regio.
De dreigende regenbui bleef, op enkele druppels na, gelukkig
weg en onze financiële kopstukken waren precies een uur na
hun start weer bij het Gemeentehuis terug.
Dick Roza
6

Weer in touw
Ik heb het opgezocht in de overzichten van Ton, 15
oktober 2010 was voor mij de laatste werkdag. Een paar
lichamelijke ongemakken weerhielden mij er niet van op
de dinsdagochtenden naar de Tolstraat te komen, een
kruiwagen met hout weg te brengen en ook nog zo af en
toe daar eens te vergaderen, of op een markt te staan voor
de cranberry-verkoop, maar van de werkdagen heb ik lang
af moeten zien.
Maar zaterdag 2 juli ben ik weer in de ring gegaan. Mooi
werkweer niet te warm, niet te koud af, toe een zonnetje en
een shirtje aan met lange mouwen: ik herinner me de
eikenprocessierups nog van een jaar of wat geleden. De
Erfdijk ligt er na acht maanden afwezigheid nog steeds prima
bij, en ook de Amerikaanse vogelkers. Maar daar komen we dit
keer niet zo zeer voor.
Even is er wat ontsteltenis omdat de grote leider nog niet
aanwezig is, maar voordat ik mijn telefoon op heb kunnen
halen om te bellen komt hij er al aan. Even wat uitleg, half oor
in half oor uit – gelukkig heeft altijd wel iemand wat
opgevangen waar het om gaat – en als makke schapen achter
elkaar met een spa op pad.
Met het grootste deel van de aanwezige vrijwilligers storten we
ons op de verwijdering van een ring van elzen rond een poel
achter de Erfdijk. Spa in de grond onder en rond de els, Rene
trekt de els eruit, de pol uitkloppen en de els op een hoop
gooien. Gerrit bedient de kruiwagen voor de afvoer. Om half
tien gaan de eerste truien en jassen uit, de zon begint ook al
aardig warm te worden en mijn bril loopt langzaam onder
water. De eerste mijlpalen worden bereikt als we door de
elzenhaag heen uiteindelijk aan de oever van de poel komen
en zo gaan we voort. Maria houdt ons bij de les: alleen elzen
verwijderen en niets anders, nou ja af en toe een wilgje mag
ook wel.
We lopen elkaar soms wel flink in de weg maar er is genoeg
werk voor iedereen ook aan de andere zijde van de poel. We
voeren met zijn allen toch wel zoveel elzen af dat we een
tuincentrum er gelukkig mee zouden kunnen maken. Toch is
het een karwei dat – ondanks dat het een fikse ring van elzen
Verwijderen van elzenopslag bij de poel aan de Erfdijk in
Herpen. (Foto: Dick Roza)
rond de poel betreft – zo rond de koffie redelijk geklaard is. De
omgewoelde oever wordt nog wat gefatsoeneerd zodat het
badstrand voor de poelbewoners naar ons idee er weer
piekfijn, prima en zonnig bijligt.
En niemand is in de poel gevallen.
En omstreeks half elf is er koffie ditmaal behalve met de
gevulde koek en mierzoete roze koek ook met wijze brochures
door Dick uitgedeeld.
Om elf uur verder, de lucht is intussen flink aan het betrekken
en de wind die altijd flink kan waaien langs en over de Erfdijk
steekt op, bij iedereen lijkt de spirit er een beetje uit. We
verwijderen her en der nog wat vogelkers, ik hark het
wandelpad op de dijk schoon om het door Tonnie gemaaide
gras te verwijderen. Samen met Cees constateer ik even later
dat hij zowel als ik eenzelfde deel van het pad hebben
aangeharkt – dat stuk zag er dan ook dubbel prima uit. We
filosoferen nog even – met zeer beperkte kennis van zaken en
zonder Maria – over het bladverschil tussen de inheemse en
de Amerikaanse vogelkers tot Ton aan komt rijden en ons de
verzekering geeft dat we het bij het rechte eind hebben.
Langzaam tegen twaalf uur afbreken, gereedschap
verzamelen, even napraten, onze niet aflatende strijd met de
uitheemse vogelkers kan ook in het najaar voortgezet worden,
wellicht winnen we die strijd ooit.
Pim Rinses
Enthousiaste
vrijwilligers gezocht
Het bestuur van Landschapsbeheer Oss is op zoek naar
vrijwilligers die tijdens markten en/of festiviteiten de stand van
Landschapsbeheer Oss willen bemensen.
Je houdt je bezig met het geven van voorlichting over
Landschapsbeheer Oss en de verkoop van onze streekproducten.
Geïnteresseerd? Mail of bel naar Nora Servaes,
secretariaat@landschapsbeheer-oss.nl of 0412-632223.
Te koop haardhout
Eiken, gezaagd in handzame stukken ,
los gestort, € 40 per m3
Gemengd (o.a. eik, els, es, berk) idem, € 35 per m3
Eiken gekloofd, gestapeld, € 80 per m3
Eiken gekloofd, los gestort, € 45 per m3
Gemengd gekloofd, gestapeld, € 70 per m3
Gemengd gekloofd, los gestort, € 40 per m3
Het hout is af te halen op dinsdagmorgen tussen 9.30-
12.00 uur op onze Landschapswerf in de Tolstraat 3,
Oss (naast industrieterrein Vorstengrafdonk).
Meer informatie: 06-54288252 en/of 06-20894923
7

Poep op de stoep!!!
Lekker belangrijk zul je misschien wel denken. Ja zeker:
belangrijk en interessant.
Ik heb een week lang inwoning gehad van dwergvleermuizen.
Op woensdag 22 juni vond ik ’s morgens op de stoep een
heleboel kleine keuteltjes.
Ik herkende ze omdat ik in 1986 ook al een kraamkolonie
tussen dak en plafond gehad heb. Toen vielen de keutels op
het bureau van onze zoon en kon hij niet slapen van het
gescharrel. Dat jaar telden we er 36.
Zeer benieuwd geworden ging ik die 22e juni ’s avonds in het
schemerdonker op de stoep staan om te kijken of ze weer bij
ons huisvesting gevonden hadden. Nauwelijks buiten en het
tellen kon beginnen. We zagen ze letterlijk vliegen!!! Het was
prachtig om te zien hoe er eerst een paar naar buiten kwamen.
Toen even niets en wat later de een na de ander. Dat ging
maar door van 22.15 tot 23.00 uur. Je weet niet wat je
meemaakt. We kwamen tot maar liefst 133 dwergvleermuizen.
Soms leek het of ze langs kwamen vliegen heel dicht bij de
opening vlak bij de boeiboorden en daarbij de anderen
waarschuwden: Kom maar naar buiten, want er is voedsel
genoeg. Ze tikten even de muur aan en vlogen weer rond. De
avonden er na werden het er elke keer minder. Het ging van
133 naar 102, 73, 52, en de laatste keer maar 7. Ik heb gebeld
met Antoinette van Wilgen, een vleermuisdeskundige. Die
vertelde al meteen dat een kolonie van 133 erg veel was en
dat die zich waarschijnlijk zou opdelen in kleinere groepen. En
zo is het dus ook gebeurd. Ook zei ze dat de vleermuizen wel
in een straal van 500m nieuwe huisvesting zouden zoeken.
Daarom zijn we samen op stap gegaan met de detector. Het
was een bijzondere avond voor ons.
In het park hoorden en zagen we vele dwergvleermuizen
vliegen. Even later kwam een laatvlieger voorbij en bij het
bruggetje scheerden een drietal watervleermuizen over het
water op zoek naar voedsel. Geweldig om te horen hoe elke
soort zijn eigen geluidje maakt, dat alleen met de detector
waarneembaar is. Elk dier heeft zijn eigen frequentie.
Dwergvleermuizen laten ook
veel poepjes achter vlak bij de
vliegopening. Zie je een huis
met op een bepaalde plek veel
zwarte spikkeltjes, dan kun je
daar dwergvleermuizen
vermoeden. Het is de kleinste
vleermuis van Europa en de
algemeenste. Ze is ongeveer
15 cm groot. Soms kon je
zacht gekwebbel horen voor
het uitvliegen. De keutels zijn
uitstekende mest. Je moet er wel erg lang voor sparen wil je
wat bijeen hebben. De mest van vleermuizen valt bij wrijven
direct tot poeder uiteen, terwijl de keutels van gewone muizen
wat kleveriger zijn.
De laatvlieger heet zo omdat hij later naar buiten komt en is
een van de grootste vleermuizen. Haar spanwijdte is zo’n 32-
38 cm, vergelijkbaar met een spreeuw. Ze maakt wat grotere
rondes en vliegt wat minder grillig. Laatvliegers zijn vooral te
vinden in open agrarisch landschap, kleinschalig boerenland
dus.
De watervleermuis leeft op grote voeten. Laag boven het water
(20-50 cm) schept ze met haar extra grote voeten muggen van
het wateroppervlak. Dan buigt ze in de vlucht met haar hoofd
voorover om het gevangen insect uit haar staartvlieghuid te
plukken. De poten hebben het daar naar toe gebracht. En dat
alles in een flits natuurlijk. In de zomer verblijven ze vaak in
boomholten, maar ’s winters zoeken ze kelders en bunkers op.
Ze zijn ongeveer net zo groot als de dwergvleermuis.
Ze jagen vanaf de schemer tot het weer licht wordt en poepen
vlak voor ze weer naar binnen vliegen. Het verblijf houden ze
schoon. Bovendien vangen ze allerlei insecten en zijn dus zeer
nuttig. Ook maken ze niets kapot aan je huis, want het zijn
immers geen knaagdieren. Ze horen dan ook bij de
zoogdieren. De jongen worden gezoogd door de moeder. Elk
vrouwtje krijgt maar één jong, bij hoge uitzondering twee.
Vleermuizen behoren tot een aparte groep onder de
zoogdieren, de “handvleugeligen” of chiroptera. Het zijn ook de
enige zoogdieren die kunnen vliegen. Al vliegend bemachtigen
ze hun prooi. Die insecten sporen ze op met behulp van
echolocatie. Ze zenden voor ons onhoorbare hoge geluiden
uit, waarvan de echo ze vertelt wat er in de buurt te vinden is.
In een nacht vangt een vleermuis 800-1000 insecten. Dat ruimt
dus lekker op. In Nederland komen 19 soorten voor variërend
in grootte van ±15 tot 38 cm. Ze hebben een gewicht van 5 tot
40 gram. Ondanks hun geringe formaat kunnen ze leeftijden
van meer dan tien jaar bereiken. Zo’n grote kolonie als wij in
de spouw hadden zijn zeer waarschijnlijk vrouwtjes met jongen
geweest. Die worden in juni geboren en vier weken verzorgd
door het vrouwtje in de kraamkolonie. Daar houden ze elkaar
lekker warm door dicht tegen elkaar aan te kruipen. ’s Nachts
keren de vrouwtjes enkele keren terug om hun kleintje te
voeden. Het is dus hard werken voor de moeders. Eind juni
lost de kolonie op in kleinere groepjes, zoals bij ons gebeurd
is. Vind je ergens een heel klein groepje vleermuizen dan zijn
dat een aantal mannetjes bij elkaar. En dan moet je denken
aan 6 of 7 stuks.
In augustus en september breekt de paartijd aan. Er vindt nog
geen bevruchting plaats, de zaadcellen blijven in leven tot het
volgend voorjaar. Het is dan ook de tijd om hun vetreserves
weer aan te vullen voordat ze in winterslaap gaan. Tijdens de
winterslaap is de lichaamstemperatuur vrijwel gelijk aan die
van de omgeving. Hartritme en ademhaling zijn vertraagd en
zo verbruiken ze bijna geen energie.
Uit het voorgaande is wel gebleken dat vleermuizen nuttige
dieren zijn die je rustig kunt laten zitten. Ze doen geen kwaad,
maken niets kapot, vervuilen niets, en stinken niet bij
voldoende ventilatie in de spouw. Wij hebben in ons huis de
spouw niet laten vullen en misschien hebben ze daarom wel
ons huis uitgekozen.
Dan nog iets: Vleermuizen zijn wettelijk beschermd via de
Flora- en Faunawet. Het is niet toegestaan ze te doden, te
verwonden of opzettelijk te verstoren.
Ik heb een geweldige week gehad met mijn “huisdieren” in de
spouw.
Terwijl ik dit
verhaal aan het
schrijven ben
krijg ik nog een
telefoontje:
Maria, wil je
parende
lindepijlstaartvlinders
zien?
Ja, natuurlijk. Ik
ben er heen
gesneld en dit
is het resultaat.
Prachtig!!
Maria Michiels
8

Kort nieuws
Week van de smaak
Van 1 t/m 9 oktober zal weer de jaarlijkse
“week van de smaak” gehouden worden .
Een nationaal evenement, waarbij
honderden lokale activiteiten smaak
centraal laten staan. Het thema van dit jaar
is: ambachtelijke zuivel en kaas.
Het draait die week om ambachtelijke streek-en
seizoen producten en biologische voeding. In
het kader van de actie wordt ook altijd een
landelijke “Held van de smaak” gekozen. Die
held, of heldin wordt na een provinciale
nominatie gekozen in de hoofdstad van de
smaak, ditmaal de stad Groningen.
Karin Wanders van “De Saanenhof” in Heeze
mag daar dit jaar op 1 oktober de provincie
Noord Brabant vertegenwoordigen.
Karin (die gezondheidswetenschappen
studeert) en haar ouders maken al 30 jaar op
biologisch-dynamische wijze rauwmelkse
geitenkaas, die afkomstig is van 700 geiten en
die verkocht wordt in hun eigen winkel en aan
toprestaurants in de regio. (DR)
IVN wandelingen
Tot het eind van het jaar kunt u nog
een aantal wandelingen maken, o.l.v. gidsen
van het IVN-Oss en wel:
Zondag 2 oktober is er een paddenstoelenwandeling
bij de zandputten in de Maashorst;
verzamelen om 10.00 uur bij de parkeerplaats
Palmstraat/Nistelrodesebaan.
Zondag 6 november is er een natuurwandeling
langs grafheuvels en urnenvelden. Verzamelen
om 10.00 uur op de parkeerplaats Slabroekseweg/Oude
Rijksweg Heesch-Schaijk.
De laatste wandeling van de Natuurgidsenwerkgroep
van IVN-Oss is een kerstwandeling
door Herperduin op maandag 26 december.
Men verzamelt dan om 13.00 uur bij de
bezoekerspoort bij de Kriekeput in Herpen.
Natuurcentrum Slabroek biedt u dit jaar nog
een tweetal activiteiten aan t.w. op zondag 25
september, Dan is er een natuurfietstocht met
als thema ”Streekproducten”. Vertrek om 10.30
uur vanaf Natuurcentrum Slabroek in
Nistelrode. Tenslotte viert men op zaterdag 29
oktober uur de ”Nacht van de Nacht” met een
lange avondwandeling, die om 19.00 uur
begint, ook vanuit het bezoekerscentrum.
Voor meer info www.slabroek.nl, 0412-611945
of info@slabroek.nl (DR)
Groep grazers in Herperduin
groeit
Wie diep in zijn herinnering graaft, herinnert
zich nog wel het moment waarop enkele
Schotse Hooglanders en Exmorepony’s in
Herperduin werden uitgezet om het gebied
tegen dicht groeien te beschermen. Het was
destijds altijd spannend als je één of meer
dieren tegen kwam tijdens een wandeling.
Nu lazen we dat er medio juni jl. een kudde van
maar liefst zo’n 30 runderen in het gebied te
vinden is, terwijl het aantal pony’s 7 dieren telt.
Tevens dwaalt er nog een kudde van ca. 250
Kempische Heideschapen rond, die gehoed
worden door herderin Joke Jans uit Zeeland.
(DR)
Annemiek Nass, het gezicht
van Campina
Annemiek Nass (42) “boerin” en gastvrouw
van de biologische en educatieve boerderij
“Kolluks Hofke” aan de Koolwijksestraat 18
in Herpen, staat de laatste tijd flink in de
publiciteits-schijnwerpers, zo lazen we in
het Brabants Dagblad van 12 augustus jl.
“Waar ligt mijn tante?”
Zo zien we Annemiek niet alleen in leuke
spotjes voor Campina boerenland
zuivelproducten op TV, ook figureert ze in
advertenties voor hetzelfde bedrijf in Veronica
Magazine en Libelle en staat ze op pakken
biologische melkproducten.* En binnenkort
kunnen we haar in een levensgrote kartonnen
versie in de grotere winkels van Albert Heijn
zien .Ze houdt dan een dienblad vast waarvan
men een klein bekertje melk kan nemen.
Omdat het alweer 1,5 jaar geleden was dat we
bij “Kolluks Hofke” op bezoek waren (zie artikel
in nieuwsbrief van juni 2010) gingen we n.a.v.
het krantenartikel weer eens op bezoek bij de
nu zo populaire boerin/gastvrouw (iedereen in
Herpen in trots op haar) voor een praatje en
een plaatje. Vooral een foto met de kartonnen
en echte Annemiek samen leek ons leuk
.Annemiek poseerde geduldig in een vlot
zomerjurkje met moderne schoentjes en liet op
haar laptop het TV spotje zien en een
documentaire die Omroep Walraven over haar
en de boerderij had gemaakt. Ze heeft het
razend druk; als gastvrouw van de talloze
schoolklassen die de boerderij bezoeken, haar
werk bij de gemeente Wychen en als model van
Campina. Ze gaat ook binnenkort optreden als
ambassadrice van Campina op enkele grote
beurzen.
Maar Annemiek is eigenlijk helemaal niet zo op
al die publiciteitsaandacht voor haar persoon
gesteld. Ze doet het uitsluitend om het
biologisch boeren te promoten en vindt de
certificering als klasseboerderij, die men op 15
april jl. ontving, véél belangrijker!
En tenslotte wil ze toch ook graag zoveel
mogelijk bij haar man Adrie (42) en drie
kinderen (14,13 en 11 jaar) zijn! (DR)
* Leuke anekdote: Een klein neefje van
Annemiek vroeg onlangs aan een medewerker
in een supermarkt: ”Weet u ook waar mijn tante
ligt?”
Theo Eksteijn stopt als
vrijwilliger
Theo Eksteijn (71) die al vanaf 2002 als zeer
trouw vrijwilliger bij ons werkzaam is, heeft
half juli te kennen gegeven met zijn werk te
willen stoppen.
Theo’s
gezondheid liet
al lange tijd zeer
te wensen over
en ook het
overlijden van
zijn zoon Geert
heeft hem en zijn
vrouw Mia zeer
aangegrepen.
Daarom zagen
we hem de
laatste tijd maar
spaarzaam op onze werkochtenden of op onze
inloopochtend in de Tolstraat .Jammer, want hij
was een zeer trouwe en toegewijde vrijwilliger,
waar je altijd op kon rekenen.
Maar nu vond Theo dat hij niet kon functioneren
zoals hij zelf zou willen en zette hij definitief een
streep onder zijn vrijwilligerswerk.
Wél blijft hij via onze mails op de hoogte van
onze werklocaties, zodat hij - eventueel met
Mia - nog eens een keer langs kan komen
tijdens de koffiepauzes om zodoende het
contact met Landschapsbeheer niet te
verliezen. Want dat is hem in al die jaren
bijzonder eigen geworden!.
Theo, namens ons allemaal, héél veel dank
voor al je inzet en kameraadschap! (DR)
Veel werk in De Stelt en op
de Erfdijk
De 11 werkdagen die we in de periode van
10 juni tot 17 augustus hadden, werden aan
een diversiteit van werkzaamheden besteed.
We waren drie keer in De Stelt t.w. op 10
juni,22 juli en 30 juli, waar we met
respectievelijk 16,15 en 20 mensen
verschillende karweien opknapten, zoals het
schonen van het pad achter de
biodiversiteitstuin(laantje van Cumberland).Ook
werd veel hoog onkruid (Melde) uit de
bloemrijke akkerranden verwijderd.
De Erfdijk in Herpen kreeg vier keer bezoek van
onze vrijwilligersgroep. T.w. op 2 juli, 8 juli,12
augustus en 17 augustus met respectievelijk
21,15, 25 en 19 man. We bestreden daar
(alweer!) de Amerikaanse Vogelkers. Nu echter
met behulp van Round Up, zodat we hopen dat
de overlast daardoor zal afnemen. Ook werd de
nieuw aangelegde poel vrij gemaakt van een
flinke Elzenopslag. Tenslotte werden er door 18
mensen op 24 juni nog talrijke karweitjes aan
de Hamelspoel in Herpen verricht. (DR)
www.landschapsbeheer-oss.nl
info@landschapsbeheer-oss.nl
9

Boswachter Hugo van der
Wal nam afscheid
Hugo van der Wal,de bij zeer velen bekende
en gewaardeerde boswachter van Natuurmonumenten
heeft per 1 september na een
bijna 20-jarig dienstverband afscheid
genomen van die organisatie.
Gedreven gids en verteller
Van die 20 jaar dat Hugo voor Natuurmonumenten
actief was als boswachter van de
beheerseenheid Noordoost-Brabant en Mook
heeft hij ruim 8 jaar regelmatig samengewerkt
met Landschapsbeheer Oss bij talloze
projecten die we samen met zijn organisatie
uitvoerden. We noemen de poelen en wielen in
Dieden en Demen, de Maasuiterwaarden, de
Erfdijk in Herpen en de eendenkooi in
Macharen.
De eerste keer kwam Hugo ten tonele op 18
mei 2003 tijdens de vogelkijkdag op de
Maasdijk in Haren, die georganiseerd was door
de vogelwerkgroep van het IVN.
Landschapsbeheer bemande toen één van de
kraampjes op de dijk, samen met het IVN. Oók
met het IVN bouwde Hugo in de loop der jaren
een goede band op. Hugo was naast een
uitstekende boswachter óók een prima gids bij
tal van natuurwandelingen in de Maasuiterwaarden.
Hij was zeer gedreven en kon heel
spannend vertellen over de flora en fauna van
dat zich snel ontwikkelende natuurgebied.
Totaal ander beroep
Hugo’s toekomst ziet er na zijn vertrek bij
Natuurmonumenten heel anders uit dan men
zich zou denken. Vijf jaar geleden al maakte hij
de keuze om iets geheel anders te gaan doen.
Niet dat hij het op zijn werk niet naar zijn zin
had, maar soms mis je gewoon iets, zo legt hij
uit. Hij startte met een part-time studie osteopathie
in Amsterdam. Een zeer pittige studie
aangezien hij de juiste vooropleiding (fysiotherapie)
niet had .Dat kostte hem een
voorbereidend extra jaar. Hugo hoopt zijn
studie medio volgend jaar met succes te
kunnen afronden Het wordt dan het derde
beroep dat hij uitoefent, want vóór hij
boswachter werd was hij ook al vele jaren in het
onderwijs werkzaam. Hij zal beslist een warme
en gevoelige therapeut zijn in zijn nieuwe baan
verwachten we.
Eendenkooi mooiste project
Om zijn (ex) collega’s en een selectie van de
vaste vrijwilligers langs de Maas met wie hij de
afgelopen jaren een plezierige band opbouwde,
te bedanken en afscheid van hen te nemen,
bood Hugo hen op zaterdagavond 24 juni jl. bij
hem thuis in Biezenmortel een gezellig
samenzijn met barbecue en borrel aan. Mede
door het zeer fraaie weer werd het een heel
gezellige avond rond een houtvuur in de grote
tuin van zijn boswachtershuis aan de rand van
de Loonse- en Drunense Duinen. Een
hoogtepunt was ook de avond/nachtwandeling
in dat schitterende natuurgebied, waar Hugo
ons als “bewoner” in het donker deskundig
doorheen loodste en we de schuwe en redelijk
zeldzame nachtzwaluw wél hoorden, maar
natuurlijk niet zagen.
Hugo vertelde ons bij de borrel nadien dat hij
altijd met veel plezier met de vrijwilligers van
Landschapsbeheer Oss heeft samengewerkt.
Het gaf hem altijd veel voldoening en energie
als hij samen met ons een klus oppakte. Veel
respect heeft hij voor de tomeloze en
belangenloze inzet die iedereen liet zien. Het
mooiste project dat hij met ons meemaakte is
wel de samenwerking op de Macharense
eendenkooi. Weer of geen weer, het ging altijd
gewoon door met veel humor en gezelligheid.
Hugo kijkt daar dan ook met grote
dankbaarheid op terug. Hij groet iedereen die
hem kent en wens de vrijwilligers van
landschapsbeheer Oss het beste toe bij alle
nog komende projecten samen met zijn
opvolgers Jan Quik en Wim Jacobs. Van beide
kunt een profielschets lezen in de
nieuwsbrieven van december 2008 en
september 2010. (DR)
IVN wandeling “Natuur in de
stad”
Zondag 19 juni jl. introduceerde het IVN, in
afwijking van de wandelingen in de vrije
natuur, een wandeling door het centrum van
Oss, met als thema: ”Op zoek naar natuur in
de stad”.
Verrassende groene plekjes
Het was erg jammer dat er door een zeer
slechte weersvoorspelling om 10.00 uur, onder
een dreigende regenlucht, slechts vijf
wandelaars kwamen opdagen om de vier
kilometer lange stadswandeling te maken. Die
hadden aan 1 gids(André Rijpert) genoeg,
zodat de andere vier opgeroepen gidsen weer
naar huis konden. André, voormalig
landschapsarchitect van de gemeente Oss,
loodste het kleine groepje met tal van
ervaringsverhalen door de stad ,van het parkje
bij het Jan Cunenmuseum via het parkje bij de
Boterstraat en de Fraterstuin naar het groen
van de Amsteleindstraat in de wijk Ussen. Het
was opvallend hoeveel groen er midden in de
stad nog te vinden was, van een bijzondere
boom tot leuke plantjes.
Misschien herhaalt IVN deze wandeling nog
eens en is het dan hopelijk beter weer, zodat
meer mensen er van kunnen genieten. (DR)
Apart huis in de polder
Aan de Oijenseweg in Oss, vlak naast de
gebouwen van Spierings landwinkel en het
veebedrijf en de sierviskwekerij van Cor
Spierings is een zeer opvallend woonhuis
verrezen.
Het is het huis van Koos Spierings (28), de
jongste van de twee zonen van Cor, die er met
zijn kersverse vrouw Lieke Pennings(28) in
november zijn intrek in gaat nemen. Koos en
Lieke trouwen op 16 september a.s. Het huis is
zeer opvallend van architectuur. De bouw ,die
op 13 april van dit jaar startte, werd verzorgd
door Peter Peters aannemingsbedrijf uit
Schaijk.
Wie zich afvraagt waarom de architect van
zover komt; Herman is de vader van een
huisgenoot van Koos toen hij in Leeuwarden
bedrijfskunde studeerde aan het van
Halinstituut. Was de bouwtijd van het huis
slechts enkele maanden, de voorbereidende
administratieve beslommeringen duurdenomdat
de Provincie het huis als bedrijfswoning
moest goedkeuren -4,5 jaar!
We wensen Koos en Lieke veel geluk en
voorspoed in hun mooie nieuwe huis! (DR)
Rigom 55+ beurs
Zaterdag 1 oktober zal in Sportcentrum De
Rusheuvel weer de tweejaarlijkse
seniorenbeurs worden gehouden De
twaalfde editie sinds de beurs in 1989 in De
Lievenkamp begon!
Senioren belangrijke doelgroep
Op de beurs (die meestal zo’n 2500 bezoekers
telt) en die van 10.00 tot 16.00 geopend is,
zullen zo’n 50-tal exposanten hun diensten
aanbieden. De RIGOM zal daarbij natuurlijk, als
organisator dominant aanwezig zijn met het
promoten van de vele diensten die haar 1500
vrijwilligers uitvoeren voor de doelgroep .En uw
Landschapsbeheer is er aanwezig om nieuwe
vrijwilligers te werven onder de vlotste senioren.
Verder wordt er aandacht besteed aan alles wat
senioren nodig kunnen hebben om zolang
mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen.
Ook is er aandacht voor zaken die kunnen
bijdragen aan een zinvolle vrijetijdsbesteding
voor senioren, die overigens de samenleving
veel te bieden hebben door inzet van hun
kennis en kunde, hun levenservaring en hun
levenslust. Tenslotte zijn er in een aparte hal
diverse demonstraties en optreden en zal het
feit dat 2011 het internationale jaar is van de
vrijwilligers ook een grote rol spelen in vele
presentaties. (DR)
10

Werkgroep Landschapsbeheer Oss
Mededelingen & Werkdagen
Collega Vrijwilligers, n
Terwijl ik dit stukje schrijf is het nog volop zomer, hoewel
zomer? Schreef ik de vorige keer dat het zo droog was nu zijn
we inderdaad bijna verz.
Het werk heeft er niet onder geleden want de meeste
werkdagen was het perfect weer, we hebben twee á drie
dagen niet gewerkt maar dat was niet om het weer maar
vanwege vakantie. Ondertussen zijn we volop met onderhoud
bezig en vooral ook weer met het bestrijden van amerikaanse
vogelkers. Voor het najaar en de winter is onze
orderportefeuille behoorlijk gevuld met afwisselend werk.
Zoals bekend heeft de Gemeente de voormalige Heemtuin in
de Stelt aangekocht en worden er nu hiervoor plannen
gemaakt waar wij het voortouw in nemen. Het is de bedoeling
dat we in november de Landelijke Natuurwerkdag daar houden
en is dat tevens de start van de werkzaamheden aldaar.
Ik wens jullie nog vele plezierige en ontspannen werkdagen
toe.
Mede namens de medecoördinatoren, Ton Velders
(Coördinator Werkgroep Landschapsbeheer Oss)
Jacobskruiskruid graaft eigen graf!
Jacobskruiskruid is een beruchte plant, giftig, vooral voor
paarden! Hij kan een ware plaag vormen, op braakliggende of
verstoorde gronden.
Maar als je Jacobskruiskruid niet steeds uittrekt maar met rust
laat, graaft het binnen een paar jaar zijn eigen graf! Met dank aan
de buren: bacteriën, schimmels en onverwachts ook andere
planten, zo blijkt uit een onderzoek bij de Universiteit Wageningen
en het Nederlands Instituut voor Ecologie.
De oorzaak is dat planten een erfenis achterlaten in de bodem
waar ze leven. Dat is nog jaren later terug te zien in de
bodemgemeenschap. In het geval van Jacobskruiskruid maakt de
plant haar eigen standplaats ongeschikt doordat bacteriën en
schimmels zich ophopen in en rond de wortels. Voorts blijken
sommige graslandsoorten de groei van Jacobskruidkruid te
belemmeren. Denk aan witte klaver, duizendblad, reukgras en
ringelwikke. Afmaaien voordat Jacobskruiskruid zaad vormt, helpt
óók mee de plant te beteugelen!
Dic Roza (Bron: “Natura”)
Kopij gezocht
Wij nodigen graag iedereen uit om bijvoorbeeld een verslag(je)
van een excursie, een lezing, een expositie of een interessante
waarneming te schrijven. U kunt uw bijdrage (evt. met foto’s)
mailen naar redactie@landschapsbeheer-oss.nl.
Schema vaste werkdagen 2011
September Zaterdag 3 Vrijdag 9 Woensdag 14 Vrijdag 23
Oktober Zaterdag 1 Vrijdag 7 Woensdag 12 Vrijdag 21
Zaterdag 29
November Zaterdag 5 Vrijdag 11 Woensdag 16 Vrijdag 25
December Zaterdag 3 Vrijdag 9 Woensdag 14 Vrijdag 30
Zaterdag 5 november valt samen met de Landelijke
Natuurwerkdag.
Werktijd 09.00-13.00 uur. Waar we werken en de
verzamelplaats wordt per email of post bericht. Ook als er
langer gewerkt wordt of bij extra dagen krijg je op deze wijze
bericht.
Iedere dinsdag inloopochtend op onze Landschapswerf aan de
Tolstraat, tussen 9.30 tot 12.00 uur.
Inlichtingen en/of aan- en afmeldingen
E-mailadres Werkgroep Landschapsbeheer Oss
werkgroep@landschapsbeheer-oss.nl
Telefoonnummers coördinatoren
Ton Velders 06-20894923
Henk van Grunsven 0412-402157
Tonnie Wittenberg 0412-634930 / 06-21582447
Vrijwilligerscontact
Dick Roza 0412-642368
Magazijn/materiaalbeheerder
Jan van Bernebeek 0412-630598 / 06/26302016
Op de werkdagen zijn wij bereikbaar op de hierboven
genoemde mobiele nummers.
Vrijwilligersnieuws
Naast het vertrek als vrijwilliger van onze oudgediende Theo
Eksteijn, konden we het afgelopen kwartaal óók nog twee
nieuwe vrijwilligers begroeten.
Het zijn Henk Veld, 60 jaar uit Oss, die op woensdag 17 augustus
voor het eerst meewerkte op de Erfdijk in Herpen en Jan van
Leeuwen (62), eveneens uit Oss, die op vrijdag 26 augustus zijn
kracht en inzet toonde bij het rooien van bomen en struiken aan
de Amelsestraat in Oss. We tellen nu in totaal 59 vrijwilligers (DR)
11

RUIJS Tuintechniek
M 06-51286021
Klussenbedrijf Wilja
Berghemseweg 94
5348 CL Oss
0412-623477
06-53460406
Voor alle aanpassingen en werkzaamheden
in en om uw woning of bedrijf
Glas, schilderwerk, behang, metsel- en stucwerk
Renovatie bad- en tegelwerk
Elektra en tuinwerk
Beregeningsinstallaties
www.regenopafroep.nl
Houtversnipperservice
www.houtversnipperservice.nl
12