Nieuwsbrief September 2011 - Landschapsbeheer Oss

Haverlandse Vonder in
aanbouw
Na bijna eindeloze vergunningtrajecten is het er toch van
gekomen, de realisatie van de Haverlandse Vonder over de
Hertogswetering bij Herpen. De brug is een belangrijke
schakel in de wandelroute “Rondje Herpen” en wordt
aangelegd op de plaats waar vroeger een brugverbinding
bestond tussen Herpen en Huisseling (nou ja, brug, het was
dus een “vonder”, oftewel een platte, uit planken bestaande
oversteek over het water).
De oorspronkelijke Haverlandse Vonder was een overbrugging
over de Hertogswetering tussen Huisseling en Herpen. Op een
sectiekaart van het kadaster uit 1918 staat hij nog
aangegeven. Hij was toen al niet meer in gebruik en volgens
sommige informatie waarschijnlijk zelfs niet meer aanwezig.
Van oorsprong is een vonder een eenvoudige brug, vaak niet
meer dan palen in de rivier met een houten dek van een aantal
planken er overheen. Daar waar de brug aan belang won als
verbindingsroute werd hij vaak uitgebreid en van leuningen
voorzien.
De oorspronkelijke vonder was zoals gebruikelijk uit hout
vervaardigd. De voormalige verbinding begon vanaf het Slotje
de Ringelenberg, waar de grootgrondbezitter Louis van Haaff
woonde. Volgens de overlevering kon hij zo over zijn eigen
grondbezit naar Herpen lopen. In de Broekstraat liet hij in 1824
een grote langgeveltype boerderij bouwen.
In de gemeentelijke uitgaven van Schaijk in 1809 staat dat
Hermanus van der Horst voor hout geleverd aan de
Haverlandse vonder 5 gulden, 8 stuivers 0 duiten uitbetaald is.
Waarom het onderhoud onder de gemeente Schaijk viel zou te
maken kunnen hebben met het feit dat zijn oom en diens broer
zowel pastoor als kapelaan waren in Schaijk en daar in
aanzien waren. Pastoor Johannes van Haaff kocht de hoeve
Klein Gaal en schonk deze aan het armenbestuur van Schaijk.
Uit historisch oogpunt is de reconstructie van de brug dus van
belang. In het verleden was de vonder de enige
brugverbinding in het gebied van de Beerse Overlaat tussen
Herpen en Huisseling/Ravenstein. Landschapsbeheer Oss
heeft voor de realisatie van dit project, naast een bijdrage van
de gemeente Oss, een bijdrage van 50% van de kosten
ontvangen van de provincie Noord-Brabant in het kader van
het programma “Schatten van Brabant”, een subsidieregeling
die bedoeld is het cultuurhistorisch erfgoed in stand te houden
of te herstellen.
Henk Smouter
in voormalige heemtuin
Cumberland
Op zaterdag 5 november wordt weer de landelijke
natuurwerkdag gehouden. In Oss organiseert
Landschapsbeheer Oss deze al sinds 2004 op steeds
wisselende locaties in de gemeente Oss.
Voor dit jaar hebben we als locatie de net verworven heemtuin
Cumberland gekozen. Omdat hier nogal wat achterstallig
onderhoud ligt is deze natuurwerkdag een uitgelezen
mogelijkheid om met een grote groep vrijwilligers aan de slag
te gaan. Er is veel divers werk te doen: de beplanting moet
worden aangepakt, waarbij exotische soorten als amerikaanse
vogelkers moeten worden verwijderd, de poel moet worden
vrijgemaakt van opslag van berken, de struiken moeten
worden gedund en de omheining moet worden gerepareerd.
Dit jaar hoeven we er geen tent neer te zetten, want op de
heemtuin is een echt gebouw aanwezig, waar we gezellig
kunnen pauzeren met koffie, koek en tussen de middag onze
onvolprezen Osse erwtensoep. Neem echter wel een eigen
lunchpakketje mee!
Tijdens de Natuurwerkdag willen we ook de plannen die we
hebben met de locatie nader toelichten. Met name buurtbewoners
zijn dan ook van harte welkom om hiervan kennis te
nemen en mee te praten en te denken over de manier waarop
we de biodiversiteitstuin op een zo goed mogelijke manier in
kunnen passen in het landschapspark Stelt/Elzen.
Henk Smouter
Maashorstfair nu in Oss
In vervolg op vijf voorgaande streekfairs zal deze óók in
2011 weer plaats vinden, maar nu onder de (nieuwe) naam
Maashorstfair. Vonden de vorige edities plaats in Zeeland
en Uden, nu is op zondag 11 september Oss aan de beurt!
Kijken, luisteren en proeven
U vindt dan aan de Munlaan 5, nabij Vorstengrafdonk een
groot aantal stands van bedrijven, organisaties en instellingen
die bij het natuurgebied De Maashorst betrokken zijn. Er is
ruimte voor kunst, cultuur, horeca, natuur, (verbrede)
landbouw, recreatie, outdoor, sport etc. die via themapleinen
op harmonieuze wijze aan bod komen.
Demonstraties met paarden, schapen, honden en gildes zullen
veel aandacht krijgen en sfeervolle muziek uit de regio zal het
oor strelen. De smaakpapillen komen volledig aan hun trekken
bij proeverijen van dranken en gerechten uit de regio, die door
restaurants verzorgd zullen worden.
De fair, waar natuurlijk óók Landschapsbeheer Oss weer
aanwezig zal zijn met haar stands is geopend van 10.00 tot
17.00 uur.
Dick Roza
3