Toetsen

Scholen verschillen met betrekking tot hun instroom: sommige scholen tellen meer kinderen met gunstige instroom-
kenmerken, andere tellen meer leerlingen met ongunstigere instroomkenmerken (b.v. meer kansarme kinderen). Men
kan verwachten dat scholen met ongunstigere instroomkenmerken moeilijker een hoge gemiddelde vaardigheidsscore
( = gemiddelde van de vaardigheidsscores van de leerlingen in een bepaald leerjaar in de school) zullen halen. Willen
we – vergelijkenderwijs – iets zeggen over de onderwijskwaliteit die een school biedt, dan moeten we daarom eerder
kijken naar de mate waarin ze haar leerlingen iets bijbrengt, d.w.z. de mate waarin ze (in vergelijking met andere
scholen) iets toevoegt aan wat kinderen van huis uit meekrijgen. We spreken in dat verband van de toegevoegde
waarde die een school biedt.
Het spreekt het voor zich dat de gemiddelde vaardigheidsscore van een school ons geen goed beeld biedt van die
toegevoegde waarde. Ook de gemiddelde leerwinst ( = gemiddelde van de leerwinst van de leerlingen in een bepaald
leerjaar in de school) biedt nog geen goed beeld. In beide maten zitten immers ook de invloeden van ongelijk
verdeelde instroomkenmerken vervat.
Om scholen toch op een faire manier te kunnen vergelijken gebruiken we gecorrigeerde vaardigheidsscores. Door
middel van statistische technieken worden de oorspronkelijke vaardigheidsscores verfijnd door een correctie uit te
voeren voor de invloed van de instroomkenmerken. Dat wil zeggen dat alle leerlingen op gelijke voet worden gezet: er
wordt gekeken welke score iedere leerling behaald zou hebben indien hij/zij de instroomkenmerken zou hebben van de
gemiddelde Vlaamse leerling (zie verder). Dit houdt in dat de scores van sommige leerlingen omhoog gekrikt worden,
terwijl bij anderen de scores wat afgezwakt worden. Daardoor wordt soms een ander beeld van de leerlingprestaties
verkregen.
We krijgen nu dus twee soorten vaardigheidsscores: één die gecorrigeerd is voor de invloed van instroomkenmerken
en de oorspronkelijke, die niet gecorrigeerd is. We spreken van de ruwe vaardigheidsscore en de gecorrigeerde
vaardigheidsscore. Op analoge wijze kunnen we spreken van de ruwe leerwinst en de gecorrigeerde leerwinst. De
gecorrigeerde vaardigheidsscores kunnen we gebruiken om de toegevoegde waarde van scholen te bepalen. Hoe dat
gebeurt, komt in de volgende paragrafen aan de orde.
- 6 -