Horizon augustus.pub - GGZ Oost Brabant

Augustus 2009
Maandblad voor en door cliënten en bewoners van GGZ Oost Brabant

C De Horizon wil cliënten en bewoners aan het woord laten. De Horizon informeert periodiek over
onderwerpen uit het dagelijks leven van cliënten en bewoners, over ontwikkelingen binnen de
Geestelijke gezondheidszorg en over de locaties van de GGZ Oost Brabant. Uw bijdrage is welkom.
De redactie bepaalt wat geplaatst wordt. Artikelen kunnen ingekort worden. Onder pseudoniem
schrijven mag, als de naam bekend is bij de redactie. Levert u uw kopij voor 5 oktober
in ?
OLOFON
Redactie
Joost Bemelmans, Lennart van de Elsen, Jan-Anton van der Mooren, Ger van Lankvelt, Ine van
Wijk.
Redactieadres
horizon@ggzoostbrabant.nl
- Horizon, Cliëntenraad, Kluisstraat 2 5427 EM Boekel.
- secretariaat en opmaak (maandag en donderdag 0492-846366) Bea van Leuken.
Wilt u de Horizon thuis ontvangen?
Dat kan! Neem daarvoor contact met ons op.
Drukwerk
Max Meijs
Afwerking en verspreiding gebeurt door het OsStium in Oss.

V OORWOORD
3
“Zon en Regen”
Zomer met tropische dagen die we op dit moment meemaken nu ik dit voorwoord schrijf, en
regen in het vooruitschiet. Een afwisseling die in Nederland heel normaal lijkt te zijn de
afgelopen jaren. Zo ook in GGZ instellingen, en dus ook bij GGZ Oost Brabant.
Als cliënten worden we geconfronteerd met verschillende ontwikkelingen. Zorg die steeds meer
onder druk lijkt te komen staan doordat er bezuinigd moet worden. Als cliënten merken we dat
op verschillende plaatsen heel goed. Hierbij denk ik, om maar een paar voorbeelden te
noemen, aan de activering die inmiddels op Padua de vrijdagmiddag gesloten is. Maar ook aan
sluiting van de opnamekliniek in Veghel. Hoe logisch dat soms ook lijkt doordat er minder
budgetten beschikbaar zijn, wordt dat toch ervaren als van de zon in de regen te komen. Zaken
waar we jarenlang op hebben kunnen vertrouwen blijken nu niet meer zo vanzelfsprekend meer
te zijn. Ik heb daar grote zorgen over. Tegelijkertijd zie ik toch nog zon aan de Horizon. Zon
omdat het steeds meer duidelijk wordt voor instellingen om samen met hun cliënten te zoeken
naar mogelijkheden voor verantwoorde zorg. Dit zien we terug in beleid voor het inzetten van
ervaringsdeskundigen. Mensen met een GGZ ervaring die ingebracht zal gaan worden in
programmaraden en ook betrokken worden bij het coachen van teams. De zon is dan dat het
cliëntperspectief meer nog dan voorheen centraal gesteld kan worden in de hulpverlening.
Ik denk dat dit in de komende tijd ook merkbaar zal worden voor iedereen. Een voorbeeld hiervan
is dat binnen Langdurende GGZ de huisregels niet meer door de instelling opgesteld zullen
worden maar dat professionals samen met de bewoners als gelijkwaardige partners vaststellen
wat de regels in de eigen woning of eigen afdeling zullen worden.
Ik hoop dat regen en zonneschijn met elkaar in evenwicht blijven.
Ook als het om het weer gaat. Af en toe een buitje voor de verfrissing, maar vooral ook veel
zonneschijn om ons in te koesteren.
Ik wens ieder weer veel leesplezier in deze nieuwe Zomerse Horizon.
Alle goeds gewenst namens Jan-Anton van der Mooren, einderedacteur.

I
NHOUD
Voorwoord 3
Vakantie Tunesië 5
Werken in het bos deel 4 6
Gedicht 7
Sperweruil 8
Nieuws van de Cliëntenraad 10
Verhuizing naar de Vonder
Oost Brabant bezoekt
12
Zuid-Friesland 13
Wat is een crisiskaart 14
Stichting vrijwillig mentorschap 14
Het spel van de engel 15
Mensen 16
De echte Rowwen Héze 16
Reisverhaal Alaska en Canada 18
Nordic Walking 21
Die Salomo 22
Dag dier 23
Crisis een ramp of een zegen 24
Vakantie Toscane 25
Koken met Ine 26
Raad van Bestuur informeert 27
Kunst 28
Vrijheid, blijheid 29
101 redenen 30
Kadowinkel Uniek
Interview
30
Heeft het gesmaakt 32
Health4U 33
Activiteiten 34
Wees jezelf 35
Kreet van de maand 36
4

VAKANTIE
Ik ben 8 dagen op reis geweest met Radar reizen
naar het plaatsje Sousse in hotel El Beach
Residence, van 14 t/m 21 april. We vertrokken
van maandag
op dinsdag
om 5 uur
s’morgens vanaf
Schiphof. Na
een tussenlanding
op het
eiland Djerba
voor de kust van Tunesië kwamen we om half
10 aan op het vliegveld van Monastir.
In het verslag staat welke uitstapjes we gemaakthebben.Opmerkelijk
in
Tunesië
zijn de groteverschillen
tussen
arm en rijk.
Er zijn bijna
geen Tunesische vrouwen te zien of ze zijn
gesluierd.
Ook zie je veel zwerfkatten die je beter niet
kunt aanraken vanwege ziektes.
Er was ’s morgens een
ontbijtbuffet van 6 tot 9
uur en ’s avonds een dinerbuffet
van 19 tot 22
uur. Op dinsdag heb ik ’s
middags in het dorp gegeten
en uitgerust van
de reis.
Op woensdag om half 11
gingen we naar Port el
door Karel van Swaaij
5
T UNESIË
Kantaoui, op ca. 10 km
van Sousse. Hier hebben
we gegeten en heb ik
een goede leren jas gekocht
voor 120 euro. Op
donderdag ben ik om 8
uur opgestaan en gingen
we om 11 uur naar Medina,
een doolhof van kleine straatjes met vele
winkeltjes. De verkopers zijn erg aanhalerig
en sleuren je bijna de winkel in. Ook zijn we
naar een moskee geweest en een vesting die
Kasbah heet, deze is gebouwd in de 9 e eeuw.
In de Kasbah bevindt zich het mozaïekmuseum
met 11 zalen rond een grote binnenzaal.
Vrijdag zijn we naar El Jam geweest. Daar is
een groot en mooi amfitheater. We gingen
met de trein heen en met de bus terug.
Zaterdag zijn we o.a. naar Tunis geweest en
heb ik vele mozaïeken gezien. Ook zijn we
naar de ruines van Carthago geweest en in
Sidi Bou Said, een leuk kunstenaarsdorpje.
Zondag ben ik met Ineke en Hans weer naar
de medina van Sousse geweest waar ik mooie
stof voor mij zus heb gekocht. Verder een
rustdag gehouden. Maandag ben ik naar het
mausoleum (begraafplaats) van
Monastir geweest waar ook een moskee was.

WERKEN IN HET BOS...
OP DE HOUTWERF EN...
Zoals ik de vorige keer al zei, doet een boer
het liefste alles zelf. Dan hou je de knaken
die een vakman kost in je achterzak (wat
meestal duurder uitvalt, om diverse redenen).
Het boerenvak op zich heeft altijd al om veelzijdigheid
gevraagd maar sinds de landbouwmechanisatie
is daar nog het vak van monteur
bijgekomen.
Ook Teun geloofde heilig in het motto van
doe het even zelf. Vaak, erg vaak, moest er
gesleuteld worden, want behalve de kettingzagen,
die nog maar pas waren aangeschaft,
was zijn hele wagen- en machinepark industrieel
antiek. Vaak was het grootste probleem
om aan de zeldzaam geworden onderdelen
te komen en vaak hoorde je dan ook
over het erf schallen: ”dan lassen we het!”
Meestal gevolgd door “geen probleem”.
Zo ook die keer dat ik in m’n eentje ondersteboven
lag in een droge sloot (toch was Teun
er bij betrokken).
Het tuinbouwtrekkertje in kwestie, een zogeheten
Hummel uit de jaren dertig, had zo
lang dienst gedaan, handeling en mishandeling
doorstaan, dat op een gegeven moment
de verbinding tussen het rechter voorwiel en
de stuurstang doorbrak. Een ijzeren staaf van
rond 14 mm. Natuurlijk was ook dit ding onvervangbaar
geworden. Dus kwam het lasapparaat
uit de schuur. De trekker de warme
door Toon van der Wielen
6
schuur in was geen optie omdat hij geen meter
te slepen was.
Ikzelf kende niks van lassen (nog steeds niet,
maar ik geef dat dan ook toe).
Teun ging er voortvarend overheen met de
elektrode en waarschuwde
me voor
het licht. Je wilt
geen lasogen,
toch, want dan zie
je maar half en je
krijgt koppijn. Echter,
de in de aanpalende
wei verblijvende
varkens,
konden we dat niet
uitleggen. Ze volgden het hele proces met
grote interesse.
Even daarna gingen de voederbakken open en
liepen ze door het poortje naar binnen. Tenminste…
dat lukte maar half want ze zagen
natuurlijk niks…
Na een kwartiertje bakken, verklaarde Teun
het werk voor voltooid. De spullen werden
opgeruimd en ik mocht meteen met de Hummel
aan de gang. Stapels tuinplanken verzetten.
“ En dat blijft zitten, Teun?”
“Meestal wel, ja.”
“Oh…”
Toch maar aan de gang. Anders werd grif van

DEEL 4
me verwacht dat ik het met de hand ging lopen
doen! Het ging nog best lang goed ook.
Maar, één obstakel voor het bewuste voorwiel,
en pats! Daar brak de verse las, en had
ik nou maar enige rijervaring gehad, naast
een brommer! Ik had alleen maar hoeven koppelen
en remmen (hoewel onderhoud aan het
laatste ook zenuwslopend laag op Teun’s prioriteitenlijst
stond) en ik was met de schrik
vrij gekomen. Ik schrok echter zo van het
plotselinge ongecontroleerde zwenken, dat ik
de plek van de bedieningspedalen vergat…gas
bij gaf… en ondersteboven in de sloot eindigde,
zonder water gelukkig want ik zat klem
onder 900 kilo Hummel, met precies genoeg
ruimte voor m’n onderlijf.
Eenmaal er onderuit, werd ik geconfronteerd
met een boze boer. Hij vond het zonde van
zijn laswerk, nota bene. Dat ik daar onverzekerd
rondliep lieten we echter allebei maar in
het midden…
Na enig heen en weer zoeken werd er een
smid gevonden die de betreffende stang na
kon maken met de passende verbindingsopeningen
aan de uiteinden, van het juiste materiaal
en schreeuwend duur, natuurlijk.
7
GEDICHT
door Johan Hijzelaar
Dichter des GGZ’s
Jij moet weten
dat er iemand is
die aan je denkt
die bezorgd om je is
die jou nodig heeft
die op je wacht
die in jou gelooft
en die natuurlijk van je houdt.

S PERWERUIL
Met mijn beroerde geheugen voor jaartallen
kan ik niet precies meer nagaan wanneer het
gebeurde, maar het moet zo medio 70-er jaren
geweest zijn.
Een kameraad van destijds en ikzelf, hadden
gehoord dat de eendenkooi nabij Maren-
Kessel tot reservaat uitgeroepen was.
De reden daarvoor was het aantreffen van
zonnedauw langs het water.
Omheind was de kooi altijd al geweest, privéterrein,
maar nu hing er nog een extra
verbodsbordje bij. Dat was op zich al een reden
om over het hek te gaan, en bovendien
hadden we geen van beiden ooit levende zonnedauw
gezien. Betreffende kameraad (die ik
even niet zal noemen) had een auto en de
kooi was meestal verlaten. Het hekwerk
vormde geen probleem.
En al vlug hadden we het zeldzame plantje
gevonden ook. Het bewonderen waard…maar
noem eens een lelijke plant? Die zijn er niet.
Natuurlijk maakten we van de gelegenheid
gebruik om ook de rest van de eendenkooi
te bezichtigen. Voor mij was het de eerste
keer dat ik dit oeroude middel om aan eten
te komen in het echt kon zien.(en alles wat
oud is en ambachtelijk, heeft me altijd al
gefascineerd)
Steeds verder naar de achterkant lopend zagen
we de opbouw van het vangsysteem,
de rieten schuilwanden met schietsleuven, de
eendenvijver… en daarachter op een veldje
een grote gazen kooi waarin een levensgrote
uil zat. Dat kon niet kloppen!
De kooi waarin de uil zat, was eigenaardig
door Toon van der Wielen
8
gebouwd… er zat als het ware een omgekeerd
puntdak op, en op het laagste punt was het
open.
Het werkte blijkbaar aldus: je legt aas in de
kooi, en de vogel kan er bij door de opening
in het dak. Als hij het vlees dan op heeft, wil
hij er uit en vliegt hij naar het hoogste punt
van de kooi. Instinct.
Hij zal niet op het idee komen om eerst een
duik te maken en dan omhoog te gaan door
de lager gelegen uitsparing. En het werkte
maar al te goed.. want in de populieren erachter
zat de partner van de uil al te wachten,
kennelijk op ’t punt om er ook in te vallen!
Wie weet hoeveel kostbare grote rovers hier
al in de val gelopen waren.. en nu een
schoorsteenmantel “opsierden” of een kroeginterieur.
Laat je dat gebeuren! Mijn eerste
opwelling was de wet inschakelen.
Maar mijn kameraad was minder naïef (iets
waar ik nog steeds aan werk).
“In de Macharense Hut zit de veldpolitie samen
met de stropers potten bier te hijsen,
die kennen elkaar. En er wordt volop in loodjes
gehandeld!”
Nader bekeken: zelfs als deze bastaard op de
wettige manier aangepakt zou worden..
dan betekende dat een boete en een waarschuwing.
Wie laat zich daar door tegen houden?
Eerste werk was natuurlijk de uil bevrijden.
J. ging de kooi binnen, en het kostte toch wel
een half uurtje om het in paniek verkerende
slachtoffer te vangen. Dat lukte met veel ge-

duld uiteindelijk, ten koste van een onderarm
vol schrammen. Hij hield hem nog even vast,
eenmaal uit de kooi gekomen. Overwegend
wit, grijze vleugels.. ongeveer 40 cm groot.
Voor een uil vrij kleine ogen. We hadden er
nog nooit zo een gezien, geen van beiden.
Later opgezocht in de stadsbibliotheek. (nog
geen internet toen!)
Het was een sperweruil. Die jaagt overdag,
dus heeft ook dagogen.(In hetzelfde jachtgebied
kunnen ook nachtuilen leven, omdat ze
elkaar natuurlijk niet beconcurreren…het past
weer ‘s precies!) Die zullen toen al zeldzaam
zijn geweest, en ik vrees dat we een van de
laatste vast hebben gehouden..
Waar ik enorm van onder de indruk was, en
nog steeds wel eigenlijk: toen we de mazzelaar
lieten vliegen, ging hij (of zij) meteen
naar de wederhelft toe, die tijdens de hele
operatie was blijven zitten op z’n hoge post.
Meteen daarna kwamen ze samen omlaag… en
maakten een rondje op twee meter boven
onze hoofden, alvorens te verdwijnen.
Als ik al ergens in geloof, is het wel de band
die er is tussen al de bewoners van de aarde,
ongeacht het aantal benen, poten, vleugels of
vinnen. En ook dat kun je eigenlijk geen geloven
noemen, omdat ik het baseer op dingen
die ik waargenomen heb..
En deze ervaring was er zo een.
Dan roep je maar iets als”yo uil!”en gaat aan
de slag. Welgemoed begonnen we aan het
sloopwerk, met boordgereedschap uit het autootje.
Niet met bruut geweld maar weloverwogen.
Er moest geen halve meter bruikbaar
materiaal overblijven. Kippengaas noch hout.
Het zal toch wel zo’n dertig meter gaas geweest
zijn,en een daarbij horende hoeveelheid
sparren. Vrolijk fluitend klaarden we het
karwei, en een doelgerichte woede gaf ons
energie voor stap twee.
Zonder in details te vervallen, kan ik melden
dat er ook een caravan stond (stond is cor-
9
rect) met onder andere een fles 12 jarige
scotch er in.
Die zat al in de binnenzak van mijn makker,
maar nader bekeken leek het me een duidelijkere
boodschap om de fles in scherven te
gooien op de vloer van de…op de vloer.
Dat spreekt toch zeker duidelijke taal! We
komen je dure drank niet jatten, we komen
je leven vergallen. En dat deden we precies
drie weken later weer.
Het verschil was dat de vangkooi leeg was, en
dat die uit glimmend materiaal bestond. Je
zou verwachten dat het prijskaartje van de
bouwmarkt er nog aan hing.
Het was weer snel verholpen. Je raakt als het
ware op elkaar ingewerkt, je bouwt een routine
op. Bij een volgende controle, ook weer
enkele weken daarna (we waren inmiddels
wat voorzichtiger geworden bij het binnengaan
van het omheinde gebied. Er zou sprake
kunnen zijn van verhoogde waakzaamheid)
bleek de plek schoon. De ambachtsman had
blijkbaar eens zitten uitrekenen wat zijn fijne
hobby hem waard was.
De kooiker zelf hebben we nooit gezien, ik
zou niet eens weten wie het was.
Hoeft ook niet. In een oeroude Chinese militaire
handleiding wordt voor het eerst de
stelling geponeerd dat het ok is als je de vijand
niet ziet… want dan ziet hij jou namelijk
ook niet, en mocht er nog iemand zijn, die de
vent heeft gekend destijds, familiebanden
heeft, of liever nog de
stroper zelf: als je dit
mocht lezen, mijn
adres is bekend bij de
redactie, en je bent
welkom. . want ik ben
nog precies even
kwaad als destijds.

Nieuws van de Cliëntenraad
EPD ofwel Elektronisch Patiënten
Dossier
Om een en ander makkelijker en beter beschikbaar
te krijgen is er al een hele tijd gewerkt
aan het opzetten van een EPD voor het
digitaliseren van de dossiers van cliënten van
GGZ Oost Brabant. Inmiddels is deze ontwikkeling
zover dat de eerste pilot kan draaien.
In dit geval in Arsis/Oss. De Cliëntenraad is
gevraagd hun advies te geven om het patiënten
dossier in het vervolg digitaal te maken.
De Cliëntenraad heeft hier positief op geadviseerd
vanwege de gedachte dat er zo een betere
beschikbaarheid is van informatie voor
medewerkers die betrokken zijn bij de individuele
cliënt. Tegelijkertijd heeft de Cliëntenraad
ook enkele aanbevelingen meegegeven
in het advies. Deze hebben vooral betrekking
op het borgen van privacy van cliënten en
kostenbeheersing van het project. Opgemerkt
bij dit onderwerp: het betreft hier het interne
dossier van de GGZ, niet het landelijke
EPD project. Dossiers zijn dus uitsluitend voor
intern gebruik binnen de organisatie.
10
Rookbeleid
Zoals in de vorige Horizon te lezen was komt
er een wijziging in het rookbeleid. Op verzoek
van de Cliëntenraad worden op dit moment
aanpassingen in het bestaande beleid bekeken.
Doel is om te komen tot een cliëntvriendelijker
beleid. We hopen in de volgende Horizon
u hierover verder te kunnen informeren.
Financieel gezond worden
Een belangrijk project wat loopt binnen de
organisatie is: “Nieuw evenwicht op de werkvloer”.
Nu GGZ Oost Brabant in financieel
zwaar weer terecht is gekomen wordt gekeken
op welke manier er efficiënter gewerkt
kan worden. In dit project zijn medewerkers
nadrukkelijk betrokken. De Cliëntenraad
spreekt met regelmaat met de Raad van Bestuur
over dit onderwerp. Vanzelfsprekend is
in deze gesprekken steeds het thema dat er
goede en verantwoorde zorg blijft worden
geleverd. De Cliëntenraad is benieuwd of dit
ook altijd gebeurd en nodigt iedereen uit om
daar waar dit niet goed loopt dit te melden
bij het secretariaat van de Cliëntenraad.

Kwaliteitsmeting
Alle cliënten wiens behandeling afgesloten
wordt, wordt gevraagd een evaluatieformulier
als kwaliteitsmeting in te vullen. Helaas blijkt
uit de respons dat er maar uiteindelijk maar
weinig formulieren teruggestuurd worden.
Toch is dit formulier ook voor de Cliëntenraad
een belangrijk informatiemiddel. Immers, uw
reacties over hoe u de kwaliteit van hulpverlening
en van zorg ervaren heeft zijn voor de
Cliëntenraad steeds weer gesprekspunten met
de Raad van Bestuur om tot verbetering te
komen. De Cliëntenraad roept dan ook iedereen
op om hieraan mee te werken. Deze formulieren
worden naar ieder persoonlijk gestuurd
inclusief antwoordenveloppe.
Kwaliteit van zorg is het centrale speerpunt
van de Cliëntenraad. Zeker in tijden van veranderende
financiering van zorg en bezuinigingen
in de hulpverlening (onze minister
Klink kondigde onlangs weer aan 3½ % te willen
gaan korten) zijn een bron van zorg voor
de Cliëntenraad. Hoe houden we kwaliteit in
stand? Hoe kunnen mensen geholpen blijven
worden? Hoe voorkomen we wachtlijsten? Allemaal
vragen die steeds nijpender op een
antwoord wachten. Maar ook vragen als: Hoe
is de bejegening van cliënten? Is er nog tijd
voor cliënten? Worden afspraken nagekomen?
Wordt iedereen voldoende over zijn behandeling
geïnformeerd en wordt iedereen ook voldoende
bij zijn of haar behandeling betrokken?
Centrale informatie hierover is dan belangrijk
en die informatie kan ook alleen van
u komen. Dus bij deze ook namens de Cliëntenraad
bent u van harte uitgenodigd om mee
te werken aan de kwaliteitsmeting.
Zorginkoop
Steeds meer en meer wordt ook de Cliëntenraad
betrokken bij het proces van zorginkoop.
Of eigenlijk, het proces van zorgverkoop. De
financiers vragen nadrukkelijk om de mening
11
van de Cliëntenraad tijdens de onderhandelingen
met de organisatie. Welke diensten
zijn belangrijk, welk aanbod is voor huidige
cliënten belangrijk. Maar ook de vraag of er
nog zaken nodig zijn die nu niet geboden worden.
De Cliëntenraad wordt gevraagd hier hun
inbreng te leveren.
Fusie met Reinier van Arkelgroep
Al enige tijd zijn er plannen van GGZ Oost
Brabant en de Reinier van Arkelgroep om te
komen tot een fusie tussen de beide instellingen.
Aangezien dat het over grote organisaties
gaat is men verplicht hiervan mededeling
te doen aan de NMA (Nederlandse Mededinging
Autoriteit). Deze heeft inmiddels geantwoord
dat voor dit voornemen een vergunning
aangevraagd dient te worden. De beide Cliëntenraden
van de instellingen hebben op vragen
van de NMA geantwoord dat zij in beginsel
meerwaarde zien in een fusie omdat deze
mogelijk meer bundeling van kwaliteit zou
kunnen betekenen. Tegelijkertijd zijn beide
raden toch ook nog wel terughoudend in hun
definitieve oordeel omdat er nog te weinig
duidelijk is wat dit concreet in de toekomst
voor alle zorggroepen zou gaan betekenen.
Op dit moment wordt er gewerkt aan beantwoording
van inhoudelijke vragen aan de instelling
door de NMA. Zodra meer duidelijk
zal worden, zullen de beide raden een gezamenlijk
advies over dit voornemen gaan uitbrengen.
Tot slot: Jaardocument GGZ Oost
Brabant
Als tip voor ieder die geïnteresseerd is:
op de website van GGZ Oost Brabant is het
jaardocument 2008 als maatschappelijke verantwoording
te lezen. Op de pagina’s 32 t/m
38 staat hierin ook het verslag van de Cliëntenraad
te lezen.

VERHUIZING DE VONDER
Ja, lieve mensen, half juni was het zover. Een
ware volksverhuizing op Coudewater, ik heb
er veel foto’s
geschoten. De
firma Harrie van
Erp begon er op
maandag aan en
vrijdag was het
gepiept, de verhuizing
naar de
Vonder is een feit.
Ongeveer negentig
cliënten
en begeleiders
zijn verhuist van
Sonnevanck,
Beemden en Birgitta
zijn nu tijdelijkgehuisvest
op de Vonder.
Het is natuurlijk zowel voor de cliënten als
personeel heel erg wennen, dat vind ik geen
wonder. Toch
is aan alles gedacht:
een
schitterende
binnentuin,
klimaatbeheersing,schitterendeappartementen
(eigen douche, toilet, keuken met
koelkast), ruimte voor de kapper en pedicure.
Ook zijn er kinderziektes: niet te grote huiskamers,
en iedereen, nogmaals moet wennen.
Er moet een oversteek komen naar het terrein.
Dit wordt een ludieke actie van de Raad
van Bestuur en de Cliëntenraad, in augustus
daarover later meer.
door Joost Bemelmans
12
Al met al, wij,
de cliënten en
personeel gaan
nu wennen in de
alle begin is
moeilijk !
Vonder, en later
kom ik er op terug,
tenslotte

Oost Brabant bezoekt Zuid-Friesland
Herstelcentrum Wilhelmina-oord hanteert herstelvisie consequent
Het zorg-voor-beter-team van Uden-Veghel
werkt nu ruim een jaar aan het invoeren van
herstelgerichte zorg in de regio. De club bestaat
uit kartrekker Paul Kuiper, ervaringsdeskundige
Hetty van Antwerpen en de begeleiders
Thea Verpalen, Bert Oerlemans, Jikke
Eekman en Gerry Bissels. Door mee te doen
met het zorg-voor-beter-traject van het Trimbosinstituut
zijn er verschillende verbeteringen
in de zorg ingevoerd. Omdat het traject
nu afgelopen is, zocht de werkgroep een inspirerend
voorbeeld om weer nieuwe ideeën
op te doen: ze vonden het in het Zuid-Friese
St. Nicolaasga. Daar is herstelcentrum Wilhelmina-oord
gevestigd.
In dit prachtige en
statige buitenhuis
wonen 26 mensen
met ernstige psychischeaandoeningen
voor maximaal
vijf jaar.
“Herstellen doe je zelf”is een veel gehoord
motto en dat wordt binnen Wilhelmina-oord
consequent toegepast. De basis daarvan ligt
in vier kernbegrippen: hoop, empowerment (=
versterken van je eigen kracht), zelfverantwoordelijkheid
en betekenisvolle rollen.
Hulpverleners praten nooit óver bewoners,
maar altijd mét hen. Bewoners kiezen hun
eigen activiteiten en programma, hoe moeilijk
dat soms ook is. Voor de hulpverleners is
het vaak lastig om de keuze en beslissingen
ook daadwerkelijk bij bewoners te laten,
maar ze weten dat het de enige manier is om
eigen kracht en zelfverantwoordelijkheid te
laten groeien. Dat levert ook dilemma’s op:
door Spencer Zeegers
13
wat te doen met een ernstig vervuilde kamer
of met iemand die de hele dag op bed blijft,
terwijl je weet dat het slecht is voor iemand.
Ondanks deze dilemma’s werken ze heel consequent
vanuit de herstelvisie.
Ook bewoners vinden het niet altijd gemakkelijk;
vaak gaan ze voor het eerste écht nadenken
over wat ze nu willen. En ‘het personeel’
neemt geen zaken over die je zelf ook kunt…
We spraken met enkele bewoners die hun
herstelverhaal vertelden en waren onder de
indruk van hun openheid, bijvoorbeeld over
middelengebruik en de worstelingen die ze
daarmee hebben. Maar vooral sprak er veel
optimisme uit, ze waren echt bezig met hun
toekomst en zeiden ook veel geleerd te hebben
op Wilhelmina-oord. Binnen en rondom
Wilhelmina-oord is een keur aan activiteiten,
zodat bewoners ook daadwerkelijk een keuze
kunnen maken. Voorbeelden zijn dierverzorging,
een kunstatelier en de keuken. Van één
daarvan hebben we kunnen genieten: we kregen
een fantastische lunch met zelfgemaakte
vissoep.
Terugkijkend vond de werkgroep het bezoek
zeer de moeite waard: inspirerend om zelf
weer een impuls te geven aan herstelondersteunende
zorg. Vooral de consequente openheid
en de keuzevrijheid van bewoners geven
veel handvatten, hoewel dat links en rechts
wel zal leiden tot
vraagtekens. Duidelijk
is wel dat
ze in St. Nicolaasga
de herstelvisie
uitermate serieus
nemen…

WAT IS EEN
CRISISKAART?
door Joost Bemelmans
Een crisiskaart is een kaart voor GGZ cliënten,
in geval van een crisis, hoe de hulpverleners
moeten handelen.
Een kaart wordt met behulp van een crisiskaartconsulent
opgesteld in tijden, dat het
met de cliënt goed gaat.
De crisiskaart is opgezet door de stichting
Door en Voor.
De crisiskaarconsulenten Jo Verkuilen, Maria
Steenbakkers, en Joost Bemelmans geven op
de volgende data voorlichting aan u:
28 augustus Huize Padua in de Carrousel om
13.30 uur
10 september in het restaurant van Coudewater
om 13.30 uur
15 september in Boxmeer om 13.30 uur
22 september in de Inloop in Uden om
13.30 uur
29 september in de Inloop in Oss om 13.30
uur.
Wij hopen dat u allen komt omdat een crisiskaart
hard nodig is, zodat u ingeval van een
crisis, adequaat geholpen wordt.
vor vragen kunt u bellen naar Joost Bemelmans,
‘s morgens van 9 tot 10 uur, tel.nr. 06-
24264319.
14
Stichting geeft
vorm aan vrijwillig
mentorschap
Een mentor kan bijdragen aan de kwaliteit
van zorg voor mensen die de regie over hun
leven niet (meer) of niet (meer) geheel zelf
kunnen voeren. Er zijn mensen die door
ziekte of geestelijke aandoening niet meer
(of tijdelijk niet) in staat zijn om hun eigen
beslissingen te nemen wanneer zij zorg of
ondersteuning nodig hebben. Als er geen
familie of naaste betrokkenen zijn die mede
zorg dragen voor deze mensen dan kan een
vrijwillige mentor de beslissingen op het
gebied van verzorging, verpleging en begeleiding
overnemen.
De Stichting Mentorschap Zuidoost Brabant
gaat voorzien in een pool van vrijwilligers die
bereid zijn op te treden als mentor voor
meerderjarigen die als gevolg van hun geestelijke
of lichamelijke toestand niet in staat
zijn zelf hun persoonlijke, immateriële belangen
behoorlijk waar te nemen.
De stichting geeft invulling aan de vraag naar
mentorschap, zowel door het werven en opleiden
van mentoren, als door de koppeling
van een mentor aan een cliënt. Tevens coördineert
de stichting waar nodig de aanvraagprocedure
bij de kantonrechter. De stichting
geeft informatie en advies over mentorschap,
heeft een goed inzicht in de sociale kaart en
kent de ingang naar de hulpverleners. Het
ministerie van VWS ondersteunt dit regionale
initiatief en zal naar alle waarschijnlijkheid
voor de duur van twee jaar een startsubsidie
gaan verstrekken.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen
met Henk Vlassak, stafmedewerker
bureau zorgontwikkeling, tel. 073-8447874.

“HET SPEL VAN DE ENGEL”
Recenseren is het beoordelen van Boeken,
cd’s of van films. Ik wil bij elke nieuwe uitgave
van de Horizon met u een boek, cd, of dvd
bespreken. Laat ik deze keer een nieuw boek
bespreken dat mij aangeboden werd en zeker
de aandacht moet krijgen, bij diegene die van
goede boeken houd. Het boek dat ik deze
keer met u wil recenseren is de bestseller
“Het spel van de engel” van de Spaanse
schrijver Carlos Ruiz Zafón. Van zijn vorige
roman “De schaduw van de wind”, zijn in Nederland
al meer dan 700.000 exemplaren verkocht.
Het spel van de engel is een labyrintisch verhaal
vol intriges, verraad, vriendschap en tragedie,
maar ook een verhaal over de gevaarlijke
kunst van het schrijven en de macht van
woorden.
In het turbulente Barcelona
van de jaren
twintig krijgt de jonge
broodschrijver David
Martin, geobsedeerd
door de onmogelijke
liefde, het aanbod van
een mysterieuze uitgever
om een boek te
schrijven zoals nog
nooit geschreven is,
een boek dat de wereld
zal veranderen. De rol die David hiervoor
moet betalen is echter torenhoog. David, zijn
vader bruut vermoord, zijn moeder niet meer
dan een schim op afstand, raakt verzeild in
het kerkhof der Vergeten Boeken. Daar stuit
hij op het sinistere, religieuze boek Lex Aeterna,
verschenen bij de Parijse uitgever
Andreas Corelli -David opdrachtgever- en geschreven
door ene Diego Marlasca. Ooit be-
door Ger van Lankvelt
15
hoorde Davids huis met de toren toe aan deze
onfortuinlijke advocaat, die zich geheel op
het schrijven toelegde, tot hij onder duistere
omstandigheden om het leven kwam. Spoedig
blijken er tussen hemzelf en Marlasca meer
parallellen te bestaan dan David kan vermoeden.
‘Een schrijver vergeet nooit de eerste keer
dat hij een paar munten of een lofuiting accepteert
in ruil voor een verhaal. Nooit vergeet
hij de eerste keer dat hij het zoete gif
van de ijdelheid in zijn bloed voelt en gelooft
dat, als hij er nu in slaagt zijn gebrek aan
talent voor iedereen verborgen te houden, de
droom van de literatuur in staat zal zijn hem
een dak boven het hoofd te verschaffen, een
warme maaltijd aan het einde van de dag en,
waar hij het meest naar hunkert: zijn naam
gedrukt op een miezerig stuk papier dat ongetwijfeld
langer zal leven dan hij. Een
schrijver is veroordeeld tot zijn herinneringen
aan dat moment, omdat hij dan al verloren
is en zijn ziel een prijs heeft.’
Diegene die dit boek willen lezen moeten er
rekening mee houden dat je de neiging hebt
het in een dag uit te lezen. Mijn conclusie is
niet doen, laat je gedachten de vrije loop. Dit
boek vergt veel energie van een mens omdat
het vol spanning kan intrigerenen en nieuwsgierigheid
kan opwekken. Als ik een punt mag
geven aan dit boek dan is
het een voorzichtige 8 en
wel daarom omdat de
schrijver met 2 vervolgromans
bezig is als opvolging
van deze twee mooie bestsellers,
dus ik ben benieuwd
en kijk uit naar zijn
volgende romans.

M ENSEN
door Fred Fassaert
En god vroeg de mens “wat willen
jullie van mij, vraag het
maar”.
Ik wil geen oorlog meer zei de
mens
Ik wil geen honger meer zei de
mens
Ik wil geen haat meer zei de
mens
Ik wil geen discriminatie meer
zei de mens
God bezag de wensen van de mens en riep
hem bij zich.
“Werkelijk hele goede wensen”, zei hij, “heel
mooi en zinvol”.
Maar vervolgde hij “de meeste wensen hebt
gij zelf in handen”.
“Als gij u houdt aan het 2 e gebod dat ik Mozes
heb gegeven op de berg dan zijn de meeste
wensen al vervuld. U kent ongetwijfeld dit
gebod ! Behandel uw naaste zoals u zelf behandeld
wilt worden. Zijt gij zelf niet de oorzaak
van de oorlogen door uw egoïsme en
hebzucht. Waarom gunt u uw buurman/
buurvrouw die duurdere auto of langere vakantie.
En wat honger en haat betreft. Er is
op aarde genoeg voedsel voor iedereen. Maar
ik word weleens treurig als ik uw overladen
koelkasten zie en erger nog, wat u allemaal
weggooit. Al het geld wat u hiermee zou kunnen
uitsparen schenk dat aan de armen. En
zijn jullie allemaal wel zo vriendelijk en gastvrij
voor de vluchtelingen ? Ik word af en toe
zo ontzettend moe van jullie commentaar. Ik
kan en wil heel veel maar alleen red ik het
ook niet. Help mij hierbij.”
16
DE ECHTE
door Ger van Lankvelt
De echte Rowwen Hèze
Christiaan Hesen (1853-1947)
De popgroep ‘Rowwen Hèze’ ontleend zijn naam
aan een 19 de eeuwse exentrieke volksfiguur uit het
Limburgse dorpje Horst-America. Maar zo populair
als de popgroep dan wel is in de lagenlanden
hier, zo verafschuwde men vroeger deze Rowwen
Hèze, wat letterlijk betekend ruige Hesen. Dat er
nu een icoon rond hem wordt opgetrokken, daarvan
zullen niet alle mensen het mij eens zijn.
Wie was deze Rowwen Hèze eigenlijk? Om te beginnen
had hij een angstaanjagend uiterlijk. In
zijn jonge jaren had hij een oog verloren toen hij
in de bouw werkte, maar liet zich niet behandelen
door een arts. Je keek recht in een lege zwerende
oogkas, en om aanstoot te geven als mensen hem
lieten merken dat ze hem niet mochten dan trok
hij zijn gapend gat verder open en stak er zijn
vinger in.
Hij droeg kapotte kleren en zijn broek werd opgehouden
door een ijzerdraad. Bovendien zaten er
grote gaten in, die een onbelemmerd uitzicht op
zijn geslachtsdelen boden. Als hij ’s morgens opstond
piste hij in dezelfde put als die waaruit hij
het drinkwater haalde. Hij stonk zo erg, dat in de
kerk niemand naast hem wilde zitten. De reden
waarom hij naar de kerk ging was, dat hij na afloop
de kroeg in schoot om daar enkele borrels te
gaan drinken en de kastelein sprak hem daarop
aan omdat hij steeds zijn pruimsap op de vloer
spierste. Hij trok dan zijn gulp van zijn broek verder
open en deponeerde daar zijn pruim in en liet
het sap door zijn ruige baard siepelen.
Hij groef bij de boeren de dode beesten op die
aan een ziekte gestorven waren, waarna hij het
vlees verorberde.

R OWWEN H ÉZE
Hij leefde in een hut van heideplaggen, een juten
zak deed dienst als voordeur.
Hesen heeft nooit vast werk gehad. Hij deed wel
eens tegen betaling klussen, zoals het steken van
turf, het aanleggen van een lemen vloer of het
graven van putten bij de boeren. Ook liet hij tegen
betaling zijn bok de geiten van anderen dekken.
Het weinige geld dat hij daarmee verdiende
ging op aan drank en zeker niet aan vrouwen. Regelmatig
kwam hij in aanraking met justitie voor
stropen en openbare dronkenschap.
Rowwen Hèze was regelmatig onderwerp van discussie
in de gemeenteraad. Zijn hut werd betiteld
als ‘getimmer’ dat vol ongecijfer’ zat.
De gezondheidscommissie stelde daarom in 1910
voor, de behuizing van Christiaan onbewoonbaar
te verklaren. De gemeente voelde hier niet voor
en vreesde bovendien geweld te moeten gebruiken
om Rowwen Hèze uit de hut te krijgen. Het duurde
nog een jaar voordat de oplossing werd bereikt:
de gemeente zou het krot afbreken en opnieuw
in steen opbouwen op voorwaarde dat Hesen
het in eigendom aan de gemeente zou overdragen.
Mensen van het dorp werden opgetrommeld
en met balken ondersteund droegen ze het
naar de plaats van bestemming.
Toch was hij geen verschoppeling. Met al zijn eigenaardigheden
hoorde Rowwen Hèze tot de gemeenschap
van De Zwarte Plak. Zo maakten dorpelingen
dankbaar gebruik van de paranormale
gaven die hem werden toegelicht, zoals het stelpen
van bloed en het wegnemen van pijn. Zelfs
werd zijn hulp wel eens ingeroepen bij een bevalling.
Dan moest de aanstaande vader de vroedvrouw
in Horst gaan halen met paard en wagen.
Omdat de mensen in de Peel bang waren van heksen
en spoken, vroegen ze dan of Rowwen Hèze
17
meeging, die was namelijk nergens bang voor.
Christiaan Hesen was iemand wiens bestaan pas in
beeld kwam nadat de schrijver Herman Maas heeft
geschetst van het leven in de Peel omstreeks
1900. “De mensen zagen er verslonsd uit, aten
vies en spraken dom en ruwe taal”. Hij zag midden
op de tafel een pot met eten staan, allen aten
daaruit en praatten met volle kauwmonden over
koeien en varkens. Wij kennen dit beeld dat Vincent
van Gogh heeft gegeven aan zijn schilderij
“De aardappel eters”. Dit moet ergens in de Peel
geschilderd
zijn. Als
Vincent
Rowwen
Hèze was
tegengekomen
had hij
hem vast
en zeker
geportretteerd
en hadden wij nu een beter beeld van hem
dan een schaarse tekening, want een foto van hem
maken was vragen om grote problemen.
Maar bedenk wel lieve, aardige en verzorgde mensen
van tegenwoordig, ondanks zijn vies uiterlijk
en dat hij zich nooit waste, deze ouwe heer is wel
haast 95 jaar oud geworden en had ook nog eens 6
kinderen groot gebracht, vraag mij niet hoe hij
het gedaan heeft maar het is werkelijk waar, met
stropen hield hij zijn gezin in leven.
Een strofe uit een lied over Chrisiaan Hesen luid
dan ook:
Lat meej mar drinken wat ik drink
Lat ze mar proate oaver meej
Lat ze mar zegge dat ik stink
Dat gat vanzelf wel vurbeej

R EISVERHAAL
door Albert Hofman
In Moricetown kolkt het water van de Fraserrivier
door stroomversnellingen en watervallen.
Het is de plek waar de Wet´su wet´ indianen
de zalm vangen. Ze binden zich vast,
zodat ze niet het water ingetrokken kunnen
worden. Ze hebben een schepnet aan een lange
metalen stok. In het schuimende water
draaien ze het schepnet rond en even later
wordt een vis van bijna een meter opgehaald
en dood geknuppeld. De indiaan die ik spreek
vangt hier voor zijn gezin voor de hele winter.
Een zalm ligt op een vuur. Hij nodigt mij
erbij uit. Ik mag net zoveel eten als ik lust.
Vlakbij is een indiaanse camping. Het is een
groot park voor mij alleen. Ik installeer me en
krijg plotseling bezoek van een brutale vos.
Het is duidelijk dat ik op zijn terrein sta,
want hij ruikt overal aan en pist er dan op.
Zelfs op mijn bijl. Als hij de tafel opspringt
om mijn eten te stelen, jaag ik zwaaiend met
de bijl achter hem aan. Snel rent hij voor me
uit en blijft buiten bereik.
De volgende dag ga ik op weg naar Prince Rupert.
De bewolking hangt bijna op de weg.
Prince Rupert is de meest regenrijke plaats
van Canada. Het regent dan ook als ik aankom.
18
Het kampeerterrein is doornat. Ik doe de achterklep
van de wagen open en kook in de achterbak.
Met de stoel ervoor eet ik. Bij een
buitenkraantje doe ik de vaat. Vlakbij staat
een kleine camper met drie mannen van ongeveer
veertig jaar. Ze gaan hier sinds jaren
naar toe om te zeevissen. Morgen gaan ze
weer. “ Heb je nooit gevist? Dat kan niet. We
zullen het je leren. Morgen 06.00 vertrekken
we naar de haven”. Om 06.45 zijn we bij de
haven. We gaan gladde loopplanken af en
daar ligt de boot. Een snelboot met 6 hengels
in standaarden. We gaan 30 Km de Pacific
oceaan op. In de buurt van eilanden zijn visgronden.
De schipper leest op de dieptemeter
de bodem af. Zo herkent hij de visplekken.
Haring komt aan
twee grote haken per
hengel. De lijn wordt
gevierd tot de haken
op de bodem komen.
Honderd tot tweehonderd
meter diep.
Een zwaar gewicht
hangt aan mijn lijn.
Ik trek de hengel omhoog
en laat hem
zakken en wind de
lijnwinst op de molen. Het is lang en zwaar
werk om zeker honderd meter lijn binnen te
halen terwijl een groot gewicht met alle
macht probeert tegen te werken. Eenmaal
boven water blijkt het een grote heilbot te
zijn. De boot schommelt in de zware deining.
Een visarend cirkelt boven de boot. Later
zweeft een zeearend op honderd meter afstand
langs. De schipper wijst me de ademstoot
van een walvis. De grijze walvis trekt

CANADA EN ALASKA
elk jaar van Alaska naar Mexico, waar ze hun
nakomelingen krijgen. Daarna migreren ze
weer naar het noorden. Elk jaar een reis van
20.000 kilometer! De treksnelheid is ongeveer
4 kilometer per uur. Traag glijdt de grijze rug
door het water en het geluid van een volgende
ademstoot geeft mij een gevoel van eenzaamheid
en eeuwigheid. Op de heenweg waren
twee grote krabfuiken uitgezet. Op de
terugweg worden deze opgehaald. Zeventien
grote krabben. Behalve de heilbot hebben we
nog rockfish, snapper, zeebaars en een paar
haaien gevangen. De vloer van de boot is aan
het eind van de dag onder het bloed.
Een dag later neem ik een wildernispad om op
de Highway te komen. Het is 90 km lang. De
weg is smal en onverhard. Ik heb de auto in
de bergversnelling gezet waardoor de vier
wielen aangedreven worden. Dit geeft meer
grip op de weg. Al snel zie ik aan de kant van
de weg een zwarte beer. Ik stop en neem de
tijd om naar hem te kijken. Na korte tijd
klimt hij de helling op en verdwijnt. Bij een
vorksplitsing kies ik de verkeerde weg. De
weg wordt smaller. Takken raken de auto.
Omkeren kan ik niet. Tot ik in mijn achteruitkijkspiegel
een grote 4 X 4 truck achter me
19
zie rijden. In de truck zitten vier indianen. Ze
hebben lange over hun schouders vallende
zwarte haren. Eén heeft zijn haren bijeengebonden
in een staart. Ze hebben geweren bij
zich. Vriendelijk wijzen ze me hoe ik bij Canberry
Junction kan komen. Ze rijden langzaam
achter me aan tot een plaats waar ik de
auto kan keren.
Weer terug op de goede weg zie ik een beer
die voor me lijkt te willen poseren. Ik stap
uit. De beer heeft zijn oren plat. Is alert. Eigenlijk
ben ik te dichtbij. Ik bevind me binnen
zijn veiligheidszone. Na tien minuten besluit
de beer dat ik geen direct gevaar beteken.
Hij gaat verder met eten en ik heb alle tijd
om van zijn gracieuze kracht te genieten.
De weg naar Alaska gaat door de Coast Mountains.
Een hoog besneeuwd berggebied. De
weg loopt door het dal dat de Skeena rivier in
duizenden jaren gevormd heeft. Het weer is
droog, maar grauw. Aan de overkant van een
grijs meer – grijs als gevolg van de weerspiegeling
van de lucht – komt de Bear gletsjer
tot in het Strohn Lake. Het ijs van de gletsjer
heeft een onwaarschijnlijke kleur blauw. Eenmaal
in Alaska rij ik naar de Fish Creek waar
beren gespot kunnen worden. Het blijkt een
beroemde plek te zijn. Fotografen die hun
brood ermee verdienen staan hier een maand
lang van 06.00 ´s morgens tot ‘s avonds met
hun camera’s. Ik zie een vissende beer. Vlakbij
rent een rivierotter soepel en snel langs
de kant, om vervolgens zonder één spetter
het water in te glijden. In het water zijn tientallen
zalmen op weg naar de kuitgronden. Op
een spitse paal zie ik een ijsvogel.
De volgende morgen regent het. Ik rij naar
het postkantoor.

In een kamer van drie bij vijf meter vertelt
de postbeambte me dat de post over een half
uur opgehaald wordt door het watervliegtuig.
Dat is in de haven. Geen echte haven, maar
een groot fjord. Besneeuwde bergen, hoog
oprijzende wanden dichtbegroeid met bossen.
Scherpe rotsen. Een groot getijde verschil,
waardoor bij laag water een deel van de bodem
droog komt te liggen. Het is de op twee
na grootste fjord van de wereld. Het is laag
water. Tweederde van de fjord staat droog.
Zeearenden en visarenden zie ik rondvliegen
en op palen zitten.
Terug op de weg
zitten drie vogels.
Het is de sparhoen.
Ze bewegen
zich niet. Zelfs als
ik uitstap en er
heen loop, gaan
ze niet weg. Bij
naderend gevaar houdt deze vogel zich
“dood” en realiseert zich niet dat er op een
weg geen beschutting is. Als ik boven een van
de vogels sta begint deze pas klokkend langzaam,
aarzelend bijna, weg te lopen.
Ik ga weer naar de Fish Creek. Het is de kuitplaats
van de Chum zalm. Een zwarte beer
vist in de beek, zo'n zeven meter van me vandaan.
Als hij een vis gevangen heeft, gaat hij
de bosjes in en hoor ik de botten van de vis
kraken. Voorbij het meertje is een andere
beer. Deze is in het dichte struikgewas verborgen.
Ik kan alleen de takken zien bewegen.
Plotseling komen twee pubs (jonge beren)
te voorschijn. Met een schorre blaf waarschuwt
de moeder en de pubs klimmen ra-
20
zendsnel een boom in. Ze kijken langs de
stam naar me. De moeder is inmiddels weggeschommeld.
Ik wacht anderhalf uur, maar de
moeder komt niet terug en de pubs blijven
achter de stam verborgen.
Enkele dagen later sta ik aan het Chilkoot Lake.
Een meer bij Haines in Alaska waar in november
drieduizend zeearenden bij elkaar
komen. Ik wandel door het bos naar het
meer. Het is stil. De rust van de natuur is
overweldigend. Roerloos weerspiegelt het water
de bomen. Plotseling zie ik aan de rand
van het water, een dertig meter van me vandaan,
een wolf. Hij zoekt aan de rand van het
water naar eten (zalm). Hij ziet me, is even
alert en vervolgt zijn zoektocht. Als hij mijn
kant opkomt voel ik de opwinding en spanning
bij me groeien. Het is geweldig zo´n schuw
dier zo dichtbij te kunnen waarnemen. Rustig
achteruitlopend vergroot ik de afstand. Langs
me heen verdwijnt hij in het bos. Het is inmiddels
donker. Ik ga naar de tent.

NORDIC WALKING
Elke zondag om 10 uur is het voor mij tijd om
aan Nordic Walking deel te nemen
in het Hoessenbosch in Berghem. Nordic Walking
is een wandelsport, waar je met stokken
en met een techniek je de spieren van je gehele
lichaam kunt gebruiken.
Het is een combinatie van armen en benen,
romp en heupen. Met de stokken wordt dit
wandelen een stuk lichter, want als je de
techniek beheerst, duw je je als het ware
vooruit. Er zijn verschillende groepen die om
10 uur starten en er is altijd een mogelijkheid
die dag te switchen van groep. De Kilometervreters
die lopen wel een kilometer of zeven
in een uur. Dan volgt de groep de Deurdouwers,
stevige lopers maar niet zo snel. Dan de
Wandelaars, die rustig in hun eigen tempo
gaan en de Perfectionisten, de langzame
groep, zo genoemd omdat zij altijd in techniek
andere mogelijkheden vinden. Deze
groep is bedoeld voor mensen met een beperking.
Omdat dit een gezonde sport is en wij altijd
met weer of geen weer gaan wandelen, en
dat midden in de natuur, is deze sport zeer
zeker geschikt voor mensen in de GGZ.
En…..deze sport is op de zondagmorgen, dus
een dag om erop uit te trekken, want het
breekt het weekend. En zeker in de zomer.
Het is in het Hoessenbosch altijd interessant
en er is altijd wat te beleven. Er zijn koeien
die in het wild rondlopen en wilde paarden.
Vorige week is hier een schaapherder met
kudde aan toegevoegd.
Een bosrijke omgeving dus, met vele wandelpaden.
Zijn er in een groep achterblijvers,
dan wordt gelust. Dit houdt in, dat er teruggelopen
wordt, om dan weer gezamenlijk ver-
door Agnes Blok
21
der te gaan. Nadat iedere groep een uur
heeft gewandeld, komen we weer terug bij
de parkeerplaats om gezamenlijk de cooling
down te doen. Uit ervaring weet ik dat dit erg
belangrijk is, anders voel je je spieren de hele
week. Tijdens de cooling down vallen er
altijd wel opmerkingen, die om te lachen
zijn, vooral over en met Wim Schoone, die de
leiding van deze groepen heeft. Regelmatig is
er wat te vieren, een verjaardag of zo, dan
komen we bij elkaar in een kantine van een
bedrijf met een aantal van de deelnemers. Er
is dan koffie met wat lekkers en het hoeft
helemaal niet duur te zijn, want daar wordt
niet vanuit gegaan. Gewoon bijeen voor de
gezelligheid.
Om de techniek te leren, is er een cursus van
6 bijeenkomsten in het park achter de flat ‘La
Belle Esperance’ in Oss. Het vervolg op deze
cursus is dus wandelen in het Hoessenbosch.
In Uden wordt er een cursus gehouden in het
park tegenover Tennisvereniging LTC aan de
Boekelsedijk en de
wandelgroep loopt in
De Maashorst met
startpunt ‘Naat Piek’.
Een aantal keren per
jaar weet Wim wandeltochten
verder weg te
organiseren, bijvoorbeeld
vertrekken vanuit het restaurant in
Herperduin en dan een tocht maken van een
aantal uren, met onderbrekingen. Een erg
leuk initiatief, bijzonder gezellig en gezond.
Voor nadere informatie om aan een cursus
deel te nemen: info@nordicall.nl of Wim
Schoone, tel.: 06-42168752.

DIE
Na me verdiept te hebben in het leven van
Salomo, zo’n 975 jr. voor Christus, kwam ik
tot de ontdekking, dat er altijd wel door de
eeuwen heen Salomo’s zijn geweest. Mijn
ogen zijn opengegaan bij het terugblikken op
mijn leven en ik ontdekte ook een Salomo.
Dat ik dit nu pas zie, moet zo zijn. Een jaar of
acht terug
schilderde ik
in olieverf
een portret,
waarvan ik
niet wist
waar ik deze
schildering
vandaan
haalde. Het
leek wel of
dit portret
mij was ingegeven.
Een ieder die dit schilderij zag, had hier een
eigen mening over, maar steeds weer typerend
waar het voor staat. Vaak werd gesproken
over de ogen, die bijzonder zijn. Het is
dan ook een duidelijke afspiegeling van een
wijze ziel. De vogel die op de rug ligt voor
zijn hart, spreekt van het einde aan roddelverhalen.
Het is alsof ik nu besta uit Salomo
en mijzelf. Maar mannen. Ze zijn zo nieuwsgierig.
Wij vrouwen hebben de naam, maar
mannen willen tot in de finesses weten hoe
wij als vrouw in elkaar steken. Het kunnen
enorme aandachtstrekkers zijn en mijn vriend
Salomo is er een van en is dus in gedachte
altijd bij me. Soms tot vervelends toe. Dan
weer depressief, dan weer manisch. En ik
S ALOMO
door Agnes Blok
22
moet alles in evenwicht zien te houden. Hij
wil mij perse steunen. We hebben ook duidelijke
afspraken, alleen daar houdt hij zich
daar niet aan. Nou heb ik daar begrip voor,
soms, want ik heb nog nooit een normaal
mens gezien! Maar dan moet ik wel streng
zijn, anders loopt het uit de hand. Het is een
‘zware’ jongen die graag in de belangstelling
bij zijn vrienden staat, en dan heb ik enorm
medelijden met hem. Want hij is zo clever en
veel vrouwen willen wel wat met hem. Maar
ja, ik ben de uitverkorene, zolang het duurt.
Een blik van een ander en hup, daar gaat hij
weer. Maar ja, ik kreeg hem niet uit mijn gedachten,
hij bleef aanwezig, wat ik ook probeerde.
Naar ze mij verteld hebben, heb ik
zo’n stuk of vijf begeleiders in totaal. Nee, ik
heb het er maar druk mee. Salomo spande de
kroon en met een nieuw ‘oud’ beeld voor
ogen, heb ik een ander schilderij gemaakt: De
Ring. Daarna heb ik Salomo laten verwijderen,
naar
daar
waar
hij
thuishoort.
Dat ie
het
bekijkt.
Ik heb
zo’n vaststaand vermoeden, dat ik nu gelukkig
zal zijn en mijn eigen weg rustig kan vervolgen,
zonder door hem in de problemen te
geraken….

DAG DIER
door Ger van lankvelt
Mijn vroegste kinderherinneringen betreffen
allemaal de natuur: blinkend witte stapelwolken
tegen een schoongeregende klaterblauwe
lucht; een merel zingend in de nog kale boom
voor het raam van mijn slaapkamer; de uitbundige
lentemuziek van een spreeuw in zijn
nieuwe voorjaarspakje in de dakgoot.
Door een heel leven heen is vreugde aan het
dier in mij gebleven, het dier in de vrijheid
wel te verstaan. Voor huisdieren heb ik minder
belangstelling. Ik hoor ook niet tot de
‘dierenvrienden’, die een in huis binnengedrongen
wesp voorzichtig het raam uitwerkt,
omdat ‘zij geen vlieg kwaad kunnen doen’.
Als vogelkenner ben ik een kind in de kunst.
’Ornitholoog’ zou ik mij nooit durven noemen.
Dat laat ik over aan ‘vogels van diverse
pluimage’ die helaas maar al te vaak in clubverband
opereren. Zij komen samengevloeid
uit alle beroepen, van dokter tot ambtenaar
en van jurist tot pastoor en sigarenwinkelier.
Desondanks vormen zij een vrijwel gesloten
clan van ‘soortenverzamelaars’. Het gaat hun
maar al te vaak meer om het aantal dan om
de schoonheid. Daarom gunnen deze veldornithologen
veelal de buitenstaander het licht
uit de verrekijker niet. Zij hebben een fotografisch
geheugen voor kleur en klank. Zij
kunnen op driehonderd meter afstand de Siberische
variëteit van de Barmsijs herkennen
aan de ijskoude blik die deze in Siberië heeft
opgedaan. Hebben wij, povere amateurs,
eens het geluk een zeldzame vogel te ontmoeten,
dan doen wij er goed aan dat stil te
houden voor de rasornithologen, want alleen
zij hebben het recht om zeldzame soorten te
zien. Slaat u zich op de borst over uw ontdekking,
dan verheft de ornitholoog zich in zijn
23
volle lengte
en zegt met
ijskoude
hoogheid:
‘Wat jij gezien
hebt
was geen
Naumanns
lijster maar
een doodgewone
Zanglijster!’ Dan wacht hij tot hij de voordeur
achter uw gebogen gestalte dicht heeft horen
gaan, vliegt naar de telefoon en belt in enen
door alle vogelkenners van zijn clan op:
‘Naumanns lijster! bij Loosbroek! Ik weet precies
waar, ik ga meteen !’
Dan zegt de dokter een consult af, de sigarenwinkelier
laat de boel aan zijn vrouw over en
de jurist zegt tegen zijn secretaresse: ‘Ik
moet meteen weg. Uiterst belangrijke bespreking
met een nieuwe cliënt.’
Die cliënt heet Naumann en daarom raast de
hele clan naar een bosje bij Loosbroek.
Ze hebben mijn zegen. Ik ben geen verzamelaar,
niet van postzegels, oud tin, munten of
porselein, ook niet van vogelsoorten. Ik doe
mijn best om de dieren die ik tegenkom te
’determineren’. Ik wil graag weten met wie ik
te doen heb, maar ik wil het dier alleen leren
kennen in zijn verband met de natuur. Daar
ligt het geluk van de dierenwaarneming in het
vrije veld, niet in het aantal soorten dat men
al of niet waarheidsgetrouw noteert. Lukt het
mij niet om uit te maken of ik een Rietzanger
of een Zwartkoprietzanger tegenover mij heb,
dan laat ik het er verder bij en zeg alleen:
‘DAG DIER.’

CRISIS EEN RAMP OF EEN ZEGEN
door Gerry van der Rijt-van Sinten, namens Cliëntenraad GGZ Oost Brabant
Crisis is een oud Grieks woord.
Oorspronkelijk betekent het onderscheid,
keuze en pijn hebben
om wat komen gaat. Crisis zou
je een soort barensweeën kunnen
noemen. Het is een signaal,
het kan ook een verwittiging
zijn. Een indigestie is een verwittiging
om anders te gaan eten
door een verstoorde spijsvertering,
maar ook te gaan werken,
want bij GGZ Oost Brabant ligt
de manier van werken ons ook
zwaar op de maag. De crisis
van onze GGZ is de buikpijn ten
gevolge van onze verkeerde
cultuur die onze echte crisis
heeft gecamoufleerd. Het is de
armoede geweest van onze
Geest en Hart.
Er is nu minder geld voor onze zorg, is dat een
ramp of een zegen? Nee, nu moeten we echt gaan
kiezen voor wat belangrijk is voor onze cliënt. Onze
verslapte cultuur zal een oppepper moeten
krijgen, om onze Geest en Hart te veranderen in
Ziel en Zakelijkheid zoals onze voorzitter van de
Raad van Bestuur ons voorhoudt. Dit om onze GGZ
weer gezond te maken, maar vooral een werkbare
sfeer te scheppen, en dit kan als we ons los maken
uit een systeem waarin de mensen van de werkvloer,,,,,,,(daar
bedoel ik mee, het verplegend
personeel dus de laagste schakel binnen onze
GGZ). Als zij worden meegeteld in de communicatie
met de medische staf dan gaat dit lukken, ik
weet het zeker. Maar dan moeten degene die aan
het bovenste treetje van de ladder staan ook een
24
treetje naar beneden willen doen en de betweterigheid
verbannen uit onze nieuwe cultuur, en
vooral de hebzucht en arrogantie opzij durven zetten,
dan is er een kans dat de cultuur van ZIEL EN
ZAKELIJKHEID gaat lukken. Dan kan deze crisis
misschien wel een zegen zijn om de GGZ Oost Brabant
weer gezond te maken. Ze kan ons doen nadenken
waarom heeft het zover kunnen komen. Ze
kan ons doen nadenken bewust te worden dat toch
echt alles anders moet, soberder, stiller, solider,
en zeker menselijker naar de cliënt, want daar
doen we het toch voor. Deze crisis kan ons terugkeren
naar de cultuur toen mijn Heeroom werkte
op Huize Padua, dat was een fijne en gemoedelijke
cultuur, ieder gelijk van hoge tot lage functie,
van psychiater, pastoor, kok, tuinman, kapper,
klusjesman of verpleger. Er waren geen koninkrijkjes,,,,,,,,,
laat ons daar een voorbeeld aan
nemen. Deze crisis kan ons terugbrengen en bevrijden
van vele frustraties, ze kan ons leren hoe
we met minder handen veel meer werk kunnen
verzetten door goed naar elkaar te luisteren, maar
vooral te respecteren en accepteren, en een goede
bejegening naar de cliënt want zit die goed in
zijn of haar vel werkt voor iedereen toch veel gemakkelijker
en met meer plezier. Weet je in elke
crisis kan een nieuwe tijd geboren worden.
Ik zal hier mijn steentje aan bij dragen op welke
manier dan ook (k hoop jullie ook).
Want de zon gaat niemand voorbij, tenzij je zelf
in de schaduw kruipt.
Ik wens ieder op zijn eigenwijze manier binnen de
GGZ Oost Brabant hier alle succes mee, vooral
Ronnie van Diemen die bijzondere en dappere
vrouw……

VAKANTIE TOSCANE
Donderdag ging de wekker om half 5 af. Toen
naar de Braakse Bosdijk, het opstappunt in
Helmond. Toen naar Beek (Arnhem A15). Verzamelplaats
van de diverse bestemmingen.
Dit duurde nogal lang. Om 11 uur vertrok onze
bus met bestemming Toscane.
Door Duitsland naar Oostenrijk. Daar was onze
eerste overnachting.(net over de grens).
Van te voren (rond 5, 6 uur ) al de warme
maaltijd gehad.
Vanochtend (vrijdag 12-6-2009) vertrokken
we naar Italië.
Het is toch altijd weer prachtig om al die bergen
(soms met eeuwige sneeuw) te zien.
De Brennerpas viel mee. Het was niet zo stijl
als ik verwacht had. Ook Noord Italië heeft
prachtige bergen. Eenmaal de Povlakte over
kwamen de heuvels van Toscane al in zicht.
We zitten in Zuid Toscane, te weten in het
dorp Chianciamo Terme. Nog niet eens zover
van Rome, dus we hebben een afstand van
zeker 1400 km afgelegd.
Weer bij Radar reizen geboekt. Dus weer een
groep in een groep(firma Bex).
De begeleiding is goed (John en Anke). Verder
een leuke groep, de rest van het gezelschap is
ook goed. Relatief veel rokers in de bus. De
route naar Italië is zeker zo mooi als de Route
du Soleil.
Vandaag (13-06-2009) hebben we een rustdag.
We zijn naar het oude stadscentrum van
Chianciano Terme geweest. Enkele mooie
plaatjes geschoten. Het is ontzettend mooi
weer. Een pet en een T-shirt gekocht. Er
wordt gelukkig veel gelachen. Italië heeft
veel plaatsjes met die mooie steegjes.
Zondag (14-6-2009) zijn we naar Assisi geweest.
Wat een mooi stadje zeg. De Basiliek
van San Francisco was heel mooi. Prachtige
door Twan Aarts
25
muurschilderingen,
heel mooie
straatjes
met mooie
winkeltjes.
Assisi ligt
niet in Toscane
maar in Umbrie, ook een heel mooie
streek in Italië. Italië is een heel mooi land,
mooier (eigenlijk) dan Spanje.
Vandaag(15-6-2009) maandag zijn we naar
Siena geweest. Toen we binnen kwamen viel
het op het eerste gezicht wat tegen. Hoe
dichter bij Piazza del Campo werd het steeds
mooier. Piazza del Campo is een prachtig
plein met daarom heen heel mooie steegjes
met mooie winkeltjes. De kathedraal is ook
schitterend. Het is echt de moeite waard om
naar Siena te gaan.
De volgende dag (16-6-2009) naar Florence
geweest. Het blijft een mooie stad. Een stad
ook vol kunst en cultuur. Nu wel in de Dom
geweest. De kathedraal van Siena vond ik
mooier. Het was erg warm. Een beetje hectisch
en enorm druk. Woensdag naar Pisa geweest.
Nu wel in de Dom geweest (heel
mooi). Kortom: het is een schitterende vakantie
geweest, maar wel erg vermoeiend. Maar
dat mag de pret niet drukken.

Sint-Jakobsschelpen op groene
muntmousse
Voorgerecht 4 personen –
15 minuten
500 gr Sint-Jakobsschelpen
– 200 gr tuinerwten – ½
zakje munt (15 gr) – 100
ml slagroom – 2 el olijfolie
met citroenaroma – staafmixer – fijne zeef –
grillpan
Ontdooi de Sint Jakobsschelpen volgens de
aanwijzing op de verpakking. Kook de tuinerwten
gaar. Giet de erwten af en pureer ze
samen met 3 blaadjes fijngesneden munt, de
slagroom en enkele druppels olijfolie met citroenaroma.
Breng op smaak met zout en peper.
Dep de schelpen droog en bestrijk ze
met de rest van de olie. Verhit de grillpan en
gril de schelpen 2-3 minuten per kant, bestrooi
ze daarna met zout en peper. Verdeel
de mousse over vier borden en leg hierop de
schelpen. Bestrooi het gerecht met de rest
van de munt.
Forel in zeezout
Hoofdgerecht voor 4
personen - 35 minuten
4 forellen – 2 el olijfolie met
citroenaroma – 1 zakje dille
(15 gr) – 4 pakken grof zeezout
(a 500 gr) – 1 eiwit – 1 rode peper, in
dunne reepjes – 1 eetrijpe mango, in kleine
blokjes – grote ovenschaal
Verwarm de oven voor op 200ºC. Bestrijk de
binnen- en buitenkant van de forellen met de
citroenolie, verdeel de helft van de dillen
over de buikholten en bestrooi met peper.
Meng het zout met het eiwit. Bedek de bo-
KOKEN MET INE
26
dem van de ovenschaal met een deel van het
zoutmengsel. Leg de forellen erop en dek ze
af met de rest van het zoutmengsel; zorg ervoor
dat alle vis bedekt is. Bak de forellen in
25 minuten in de oven gaar. Haal ze voorzichtig
uit de oven en uit de zoutkorst en verwijder
vel en graat. Serveer met rode peper en
mango.
Meringue met meloen en frambozen
Nagerecht voor 4 personen
– 20 minuten + 2,5
uur wachttijd
3 eiwitten – 150 gr witte
basterdsuiker – 1 tl maïzena
– 100 ml rode port –
300 gr watermeloen – 1 cantaloupe meloen –
150 gr frambozen – 100 gr pitloze witte druiven
– keukenmachine of mixer – meloenbolletjeslepel
of aardappelboor – bakpapier
Verwarm de over voor op 150ºC. doe de eiwitten
met een mespunt zout in een vetvrije
kom en mix dit schuimig. Voeg lepel voor lepel
de suiker toe, vervolgens de maïzena en
mix tot het eiwitschuim stevig wordt. Schenk
er 2 eetlepels port bij en mix nog 2 minuten.
Teken een cirkel van 20cm doorsnede op bakpapier
en schep het eiwitschuim hierop. Bak
dit in 90 minuten gaar en laat de meringue 1
uur drogen totdat de buitenkant stevig is (en
de binnenkant zacht en kleverig). Schep
mooie bolletjes uit de meloenen. Meng deze
met de frambozen en druiven. Schenk de port
hierbij en laat het een uur intrekken. Leg de
meringue op een schaal en schep het fruit
erop.

DE RVB INFORMEERT
Voortgang realisatie Forensisch
Psychiatrische Kliniek
Begin juni werd duidelijk dat de financiering
voor de bouw van de Forensisch Psychiatrische
Kliniek (FPK) in Boekel niet ging lukken.
Dit probleem is medio juni besproken met het
Ministerie van Justitie. Begin juli heeft dit
gesprek een vervolg gehad. Momenteel kijken
de De Raden van Bestuur van GGZ Oost Brabant
en de Reinier van Arkel groep naar alternatieven.
Beide Raden blijven van mening dat
zij nog steeds aan de tender kunnen voldoen.
Na de schoolvakanties verwachten we weer
nieuws te kunnen berichten omtrent de voort-
gang.
Vergunning vereist voor fusie
tussen GGZ Oost Brabant en
Reinier van Arkel
Op 12 december 2008 hebben GGZ Oost Brabant
en Reinier van Arkel bij de NMa gemeld
dat ze voornemens zijn te fuseren. Na een
beoordeling in de eerste fase heeft de NMa op
15 juni jl. besloten dat voor de fusie een vergunning
is vereist. Een uitvoeriger vervolgonderzoek
moet de mogelijke gevolgen voor de
markt in beeld brengen.
GGZ Oost Brabant biedt in verschillende gemeenten
in Noord-Brabant klinische en nietklinische
geestelijke gezondheidszorg aan volwassenen
en ouderen, niet-klinische GGZ aan
kinderen en jeugdigen en klinische GGZ aan
adolescenten. Daarnaast biedt GGZ Oost Brabant
nog een aantal andere diensten.
Reinier van Arkel biedt in verschillende gemeenten
in Noord-Brabant en Gelderland
eveneens klinische en niet-klinische GGZ.
De activiteiten van partijen overlappen op
gebieden en/of diensten. In het besluit gaat
de NMa uitvoerig in op de mogelijke relevante
zorgmarkten en knoopt zij grotendeels aan
27
bij eerdere besluiten.
Vervolgonderzoek nodig
Uiteindelijk komt de NMa tot de conclusie
dat de mededinging door de voorgenomen
fusie significant zou kunnen worden belemmerd
op de volgende markten:
(1) klinische GGZ aan volwassenen en ouderen
(2) niet-klinische GGZ aan volwassenen en
ouderen
(3) niet-klinische GGZ aan kinderen en
jeugdigen
(4) de mogelijke markt voor toppreferente
GGZ.
De marktaandelen na de fusie en het wegvallen
van potentiële concurrentiedruk spelen
daarbij een rol.
In de tweede fase (vergunningsfase) zal uitvoeriger
onderzoek worden verricht naar de
mogelijke gevolgen van deze fusie.
Ronnie van Diemen neemt
Handboeken Schizofreniezorg in
ontvangst
Zaterdag 4 juli is de jubileumkaravaan ge-
start tijdens de Ontmoetingsdag van Ypsilon
op het Brabantse provinciehuis. Daar vond
onder meer de aftrap plaats van activiteiten
van GGZ-instellingen in de regio’s in
Brabant ter gelegenheid van de Jubilea van
Ypsilon (25 jaar), Anoïksis (15 jaar), Schizofreniestichting
(20 jaar) en Verwenzorg (10
jaar). Paul Spronken (voorzitter RvB Reinier
van Arkel groep) en Ronnie van Diemen
(voorzitter RvB GGZ Oost Brabant) ontvingen
bij gelegenheid daarvan de eerste
exemplaren van de Handboeken Schizofreniezorg.
De jubileumkaravaan zal in onze
regio aansluiten bij de kerstmarkt op Huize
Padua, begin december. In een volgende
Horizon lees je er meer over.

K UNST
Schilderij van een plein in Tsjechië
door Lennart van de Elsen
28

VRIJHEID, BLIJHEID
Zien we allemaal dezelfde persoon als we
naar dezelfde persoon kijken? Nee. ‘Mit vos
fat an oyg men koekt oyf eynem, aza ponim
hot er’ is een Jiddische uitdrukking en betekent:
met welk oog men naar iemand kijkt,
bepaalt diens gezicht. Heb je een hekel aan
iemand, dan ziet hij of zij er onaangenaam
uit. Vind je iemand aardig, dan is zijn uitstraling:
aardig. En dat liefde blind maakt is zó
bekend dat ik het niet eens vermeld.
Mensen die haten, denken dat anderen ook
haten. Zoals de barkeeper is, vertrouwt hij
immers zijn gasten? Ook al doet de tegenpartij
nog zo zijn best om aan te tonen dat er
geen reden is voor haat omdat ze gewone
mensen zijn: het helpt niet. Neem die geblancheerde
geblindeerde geblondeerde hamster
uit Limburg. Al bewijzen miljoenen moslims
door hun gedrag dat zij géén terroristen zijn,
géén geweld gebruiken of haat prediken en
gewoon meedoen in de maatschappij, het
helpt hen niets. Vriendje Wilders zíét geen
gewone mensen en zíét gewoon geen mensen,
door Ger van Lankvelt
29
maar Vrienden en Vijanden. Zijn geest is getroebleerd
(door wat?) en dat heeft hem voor
zijn leven getekend en zijn beeld van mensen
vertekend.
Kom, probeer eens naar iemand te kijken
zonder vooraf een etiket uit je voorraadkast
vooroordelen te trekken. Je zult verbaasd
staan van de rijkdom aan verscheidenheid van
mensen. Verschillende karakters, met al het
mooie en lelijke dat mensen eigen is, een
waaier aan culturen en persoonlijke kwaliteiten,
kortom: een caleidoscoop aan mensen en
menselijkheid. Iedereen draagt zijn rugzak
aan ervaringen en indrukken mee, jij, maar
óók die ander. Gun die ander zijn anders zijn,
mits hij of zij dat jou ook gunt. Want dat is
wel de voorwaarde! Verdraagzaamheid moet
van twee kanten komen. Verdraagzaamheid
zorgt voor vrijheid. Vrijheid zorgt voor blijheid.
En blijheid brengt ontspanning teweeg
in de menselijke relaties. Try before you die.
Je zult versteld staan.
Foto van
Ger van Lankvelt
Kenia 1999

101 REDENEN
door Fred Fassaert
Het is me in de loop van de tijd ondanks alle pijn gelukt om 101 redenen
te vinden waarvoor ik toch dankbaar ben.
De nummers hebben niets te maken met de belangrijkheid.
Hieronder volgen een willekeurig aantal dingen waarvoor ik dankbaar ben.
In de volgende afleveringen van de Horizon misschien meer hierover.
Ik ben dankbaar voor:
1. alle mensen die oog hebben voor anderen en die niet altijd met zichzelf bezig zijn
2. mijn kinderen en kleinkinderen die mij heel veel liefde geven en die mij een doel geven in
mijn leven.
3. het Centrum voor Psychisch Herstel waar ik 12 weken heb doorgebracht, voor de goede opvang
hier, de fijne therapieën en de goede verzorging
4. het feit dat mijn eigenwaarde en zelfvertrouwen gezond zijn, die mij in de loop van de jaren
afgenomen waren.
5. ik ben heel blij dat ik tijdens mijn verblijf in het Centrum voor Psychisch Herstel een hele
goede vriendin heb leren kennen, waarmee ik na 6 jaar nog steeds heel goed bevriend ben en
alles mee kan bespreken.
6. dat ik weer kan genieten van de vele kleine dingen.
7. het lekker stom lullen met sommige mensen
8. hen die mij op mijn donder durven te geven als ik weer eens negatieve gevoelens heb.
9. de goede contacten met mijn huisarts.
de contacten binnen de cliëntencommissie en Cliëntenraad.
KADOWINKEL “UNIEK”
Bij de Inloop in Uden hebben we sinds 30 Juli 2009 een kadowinkel ‘UNIEK’.
De winkel is niet uniek, er zijn meer van dit soort winkels binnen de GGZ, de producten die er
te koop worden aangeboden zijn dat wel.
Uniek, wat is dat eigenlijk, eens kijken wat Van Dale ( woordenboek) daarover zegt:
“Uniek (….) 1 alleen bestaand; enig 2 enig in zijn soort, heel mooi”.
Dat is veel belovend; alle producten in de winkel zijn met de hand gemaakt, een exacte copy
ervan is niet te krijgen!
Het is dus een ‘uniek’(e) gebeurtenis wanneer u de winkel binnen loopt……..
Harrie Kisters
30
Foto’s Uniek =>

R door Agnes Blok
OLAND G ARON
Eigenlijk Roland van
Vugt, maar Roland
Garon is zijn artiestennaam.
Ik ontmoette
hem bij de
Inloop hier in Oss, waar hij 3 dagen in de
week gastheer is. Niet wetende dat hij zo muzikaal
is. Zo treedt hij momenteel regelmatig
op in heel het land. Maar er is heel wat aan
vooraf gegaan. Hij is geboren in Nijmegen,
Gelderland, maar opgegroeid in het Osse. Een
echte Brabander dus. Zijn muzikale ontwikkeling
ontstond in zijn jeugdjaren en op 9 jarige
leeftijd trad hij al op bij Jan Boezeroen met
Nederlandstalige muziek. Als jong kind zong
hij daarna vaak in plaatselijke Brabantse cafeetjes.
Hij zong dan Elvisnummers van wijlen
Jack Jursey (de Nijs). Op 20 jarige leeftijd
sloot hij zich aan bij een band: Hell Session
Band. Deze liveband trad op met Carnaval en
met de Kermis in Oss. Hij was toen gastzanger
van deze band. Doordat hij in de gelegenheid
werd gesteld om samen met de gitarist een
demo op te nemen van een lied van Elvis en
Roy Orbisson, ‘ I can’t help falling in love ‘,
kon hij dit als promotiemateriaal gebruiken
om zijn optredens verder uit te breiden. Op
vrij jonge leeftijd, zo rond zijn 24 e , vertrok
hij naar Dieren en ging samenwonen met zijn
31
toenmalige vriendin op een Subcentra. Zij
kregen 2 kinderen, Anuschka (nu 9 jaar) en
Lisa-Marie (nu 6 jaar). Zijn laatste dochter is
vernoemd naar de dochter van Elvis Presley.
In deze tijd van samenwonen kon hij zich niet
richten op een leven van zang en muziek. Hij
raakte depressief en besefte dat zang en muziek
zijn leven is. Na het einde van deze relatie
begaf hij zich weer in het muziekleven. De
laatste tijd zijn zijn optredens intensiever
dan ooit. In september heeft hij Amsterdam,
Volendam en Hoofddorp op zijn programma
staan, dit in samenwerking met Ron Lion, een
bekend manager in de wereld van zijn genre
muziek. Roland speelt zelf slaggitaar en kijkt
er naar uit om een eigen liveband te gaan
vormen. Hij zoekt muziekanten, die hierin
een bijdrage kunnen leveren. Het gaat hierbij
om Nederlandstalige muziek en liedjes van
voornamelijk Elvis. Op 11 september doet hij
voor de 2 e keer mee aan een Star Talentenjacht
in café Kobus in het plaatsje Zeeland.
Aanvang 21.00 uur. En als klapper aan het
eind van dit jaar gaat hij een après skinummer
opnemen van het lied ‘De Fles’ van Jan
Boezeroen.
Plannen genoeg om een weg te vinden in een
muzikale wereld. Weer helemaal terug van
weggeweest: Roland Garon!!!!

HEEFT HET
GESMAAKT ?
Gastvrij eten en drinken binnen GGZ Oost Brabant
In deze editie een update van de voorbereidingen
en stand van zaken rondom het cliënttevredenheidsonderzoek
maaltijden in Huize
Padua en Coudewater.
Cliënttevredenheidsonderzoek maaltijden
“Alles naar wens?”
Terwijl voor steeds meer collega’s rondom
ons heen de vakanties zo langzamerhand
zijn begonnen, zijn Els Bulten en ikzelf
druk bezig met de voorbereidingen voor het
onderzoek. Als tijdelijk projectmedewerker
heeft Els de taak gekregen om het onderzoek
op te zetten en uit te voeren. In het
recente verleden heeft Els al ervaring opgedaan
met het opzetten van een vergelijkbaar
onderzoek voor een andere GGZ organisatie.
Een flink deel van de onderzoeken
op de afdelingen zal Els zelf uitvoeren,
mogelijk komt u haar dan tegen.
De uitvoering van het onderzoek vind in september
plaats; hiervoor zijn inmiddels afspraken
met de afdelingen gemaakt. Op welke
dag en tijd de onderzoekers op uw afdeling
langs komen wordt via een poster op de afdeling
bekend gemaakt.
32
Een team van twee of maximaal drie personen
voert het onderzoek uit. Naast één of
soms twee onderzoekers wordt het team op
de meeste afdelingen ondersteund door een
ervaringsdeskundige van de Stichting Door en
Voor. Aan de hand van een vragenlijst wordt
uw mening gevraagd over de maaltijden.
Naast Els hebben wij enkele andere GGZcollega’s
vanuit verschillende functies en locaties
bereid gevonden om als tijdelijk onderzoeker
haar te helpen bij het uitvoeren van
de onderzoeken op de afdelingen.
Om het onderzoek onder de aandacht te
brengen van zowel cliënten als medewerkers
zijn er al diverse publicaties geweest, onder
andere op Intranet. In de aanloop naar de uitvoering
van het onderzoek in september volgen
er de komende weken nog meer publicaties
en aankondigingen, waaronder enkele
zeer ludieke!
Overigens heeft de scherpe lezer een kleine
verandering kunnen opmerken in de naam van
het onderzoek: het woordje klant is vervangen
door cliënt. We hebben deze aanpassing
zeer bewust gemaakt. Hoewel wij als Facility
Services van de GGZ Oost Brabant meerdere
klanten van facilitaire diensten en services
voorzien, gaat het ons in dit onderzoek specifiek
om de mening van onze cliënten over de
maaltijden. Tenslotte bent u als cliënt degene
die (in de meeste gevallen) drie keer per
dag gebruikt maakt van de door ons geleverde

maaltijden. Om deze zo goed en optimaal
mogelijk te kunnen verzorgen, is het voor ons
erg belangrijk om uw mening te weten. Hierbij
is ons doel cliënten die tevreden zijn over
hun maaltijden en die elke dag, en als het
even kan drie keer per dag, genieten van de
maaltijd.
Ik roep daarom nogmaals alle cliënten van
Huize Padua en Coudewater op om deel te
nemen aan dit onderzoek zodat wij straks
met goede informatie aan de slag kunnen om
de kwaliteit van uw maaltijd te verbeteren!
Met een smakelijke groet,
Wilco Kanters
Facility Services GGZ Oost Brabant
Wilt u reageren op deze column dan kunt u
mij mailen via
wpjf.kanters@ggzoostbrabant.nl. Hebt u niet
de mogelijkheid om te mailen dan kunt u mij
ook een briefje sturen via de interne post,
ter attentie van Wilco Kanters, postvak
01.050. Ook reacties op andere onderwerpen
rondom eten en drinken zijn van harte welkom.
33
HEALTH4U
OPENING “UNIEK”
Je zult jezelf afvragen wat is dat ?
Het is een cursus voor een gezonde levensstijl,
voor mensen met psychiatrische klachten en die
daarvoor medicatie gebruiken. Dit gebeurt d.m.v.
een handboek dat opgezet is door deskundigen. In
een groep van acht personen wordt deze cursus
gegeven door twee personen, die ook meedoen en
meedenken met de cursisten. Zelf heb ik dit als
zéér positief ervaren.
De onderdelen van de cursus zijn: introductiefase,
gezond eten, gezond bewegen en gezond denken
en doen.
Het is beslist geen afslankcursus. Je kunt veel van
elkaar leren, je gaat daardoor anders over de dingen
nadenken en dingen anders aanpakken.
Voor mij zit de cursus erop, maar door onze twee
enthousiaste begeleiders maken wij met enkele
deelnemers een doorstart. De cursus is een aanrader
en voor iedereen toegankelijk. De nieuwe affiches
voor de volgende cursus zijn verspreidt bij
GGZ Uden/Veghel.
Dank aan Ans van de Hoven en Carla van de Velden.
"Op donderdag 3O juli vond in de Inloop Uden de opening van de winkel 'Uniek' plaats. Deze
winkel is een initiatief van bezoekers en zij verkopen er zelfgemaakte producten van de Inloop,
zoals keramiek, tassen en sieraden. Ook producten van andere ODAC's zijn te koop: bijvoorbeeld
kaarten en speelgoed van De Stadshobbywerkplaats Veghel en lijsten van de Inloop Oss.
Teamleider Ineke de Vries sprak de toekomstige winkeliers toe en bedankte de vele mensen
voor hun inzet. Daarna ging de schaar in het lint en konden de vier winkeliers de eerste klanten
ontvangen, waaronder een journalist van het Brabants Dagblad.
De Inloop was afgeladen vol met belangstellenden bij de feestelijke opening. Behalve van hapjes
en drankjes viel er ook te genieten van een optreden van de Inloopband.
Iedereen kan op maandag en donderdagmiddag terecht om mooie zelfgemaakte producten te
kopen voor zeer betaalbare prijzen..." Spencer Zeegers

A CTIVITEITEN
Donderdag 20 augustus 18.30 uur Jeu de Boules te Huize Padua vanuit de Carrousel
Donderdag 27 augustus 19.00 uur Dansavond in Brouwershof te Huize Padua
Donderdag 3 september 19.00 uur Bingo in Brouwershof te Huize Padua
Woensdag 9 september 11.00—16.00 uur Najaarsbraderie te Coudewater
Donderdag 17 september 18.30 uur Jeu de Boules te Huize Padua vanuit de Carrousel
Maandag 21 september 9.00 uur naar de Markt in Uden vanuit Huize Padua
Donderdag 24 september 19.00 uur Discoavond in Brouwershof te Huize Padua
Donderdag 1 oktober 19.00 uur Bingo in Brouwershof te Huize Padua
Donderdag 8 oktober 9.30 uur Excursie Aalshof vanuit Huize Padua
Donderdag 15 oktober 19.00 uur filmavond in Brouwershof te Huize Padua
Donderdag 22 oktober 19.00 uur Najaarsmodeshow in Brouwershof te Huize Padua
Donderdag 29 oktober 19.00 uur Dansavond in Brouwershof te Huize Padua
Anderen kennen is wijsheid
Het zelf kennen is verlichting
Anderen beheersen vereist kracht
Zichzelf beheersen vereist macht
door Agnes Blok
34

Onlangs stierf, veel te jong, een popster. Volgens
sommigen de grootste, de King of Pop.
Alsof dat laatste belangrijk is. Veel belangrijker
is de vraag of hij gelukkig was. Als Afro-
Amerikaans jongetje liet hij zich voor veel
geld veranderen in, ja, in wat eigenlijk? Een
blankere huid kon zijn Afro-Amerikaanse afkomst
niet verhullen. Een idioot spits neusje
kon zijn zwart zijn niet verbloemen. Zijn ontkroeste
haar maakt van hem geen blondje.
Verspilde energie, verspild geld, kortom: een
beetje dom…
Wat schort er aan dat mensen anders willen
zijn dan ze zijn? Waarom kan iemand niet,
zoals Koot en de Bie al zingend vroegen, zichzelf
zijn? ‘Wie speelt er nog zichzelf?’ ‘En
met make-up van oor tot oor stelt zijn vrouw
een ander voor en heeft ze nog steeds niet
door dat een glimlach beter staat.’ Mijn opa
zei: je moet worden wie je bent. Daar bedoelde
hij mee: probeer niet iemand anders
te worden, blijf jezelf, blijf dicht bij jezelf,
dan kun je nooit uit je rol vallen. Je hoeft
dan nooit terug naar jezelf: je bent er al. Als
je doet alsof je blank bent terwijl je zwart
bent, verloochen je jezelf en val je vroeg of
laat toch door de mand. Als je doet alsof je
een hoofdrol hebt terwijl je figurant bent,
smak je vroeg of laat smartelijk op je smoeltje.
Als je rijker wilt lijken dan je bent, doorzien
de mensen dat heus wel en maak je jezelf
belachelijk. Wat is er mis aan jezelf zijn?
Niets! De mensen moeten je nemen zoals je
bent, anders hebben zíj een probleem. Dit is
“WEES JEZELF”
door Ger van Lankvelt
35
geen vrijbrief om er maar op los te leven zonder
rekening te houden met anderen. Het is,
integendeel, een zelfgeschreven vrijbrief om
als individu te zijn wie en zoals je bent én -
dus - om anderen dat ook te laten zijn. Jezelf
zijn houdt automatisch in dat je anderen hetzelfde
gunt. Want iedereen is uniek, en anders
dan anderen. Mensen zijn gelijkwaardig
maar wel ongelijk.

K
REET VAN
DE MAAND
Zurregt da ge oewe nek nie brikt,
want die is te kort um oan te knuppe !
(Toon van der Wielen)
I NFO
Cliëntenraad: Postbus 3, 5427 ZG Boekel
Intern postvak 01.034 clientenraad@ggzoostbrabant.nl 0492-846366
of via de ondersteuner; 06-12946525 Jan-Anton van der Mooren
Familieraad:
familieraad@ggzoostbrabant.nl
Ondersteuner Hans Weijmans 073-8447782 of 06-53352732
Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon:
Ton Nijhof atm.Nijhof@ggzoostbrabant.nl
Marc Frankevyle m.frankevyle@pvp.nl
De Helpdesk Patiëntenvertrouwenspersoon is er voor cliënten van instellingen voor geestelijke
gezondheidszorg. 0900 444 8888 (10 eurocent per minuut)
Stichting Door en Voor:
Ondersteunt cliënten en (ex-)cliënten uit de GGZ in de regio’s ‘s-Hertogenbosch en
Noord-Oost Brabant. Adres: Sint Teunislaan 3,5231 BS ‘s-Hertogenbosch
073 6401752, info@doorenvoor.nl, www.doorenvoor.nl