Horizon, februari 2012 - GGZ Oost Brabant

Februari 2012 

Magzine voor en door cliënten van GGZ Oost Brabant

Kaft “Tartarin— van Edward Hopper” gemaakt met aquarelpotlood door 

Lennart van den Elsen 

C De Horizon wil cliënten aan het woord laten. De Horizon informeert elke 2 maanden over 

OLOFON 

onderwerpen uit het dagelijks leven van cliënten, over ontwikkelingen binnen de Geestelijke 

gezondheidszorg en over de locaties van de GGZ Oost Brabant. Uw bijdrage is welkom. De re- 

dactie bepaalt wat geplaatst wordt. Artikelen kunnen ingekort worden. De Horizon is ook te 

vinden op intranet onder Cliëntenraad. Onder pseudoniem schrijven mag, als de naam bekend 

is bij de redactie. 

Levert u uw kopij voor 5 maart 2012 in ? 

Redactie Redactie Redactie Redactie 

Lennart van den Elsen, Jan-Anton van der Mooren, Ger van Lankvelt, Ine van Wijk, 

Fred Fassaert en Twan Aarts. 

Redactieadres 

Redactieadres 

Redactieadres 

Redactieadres 

horizon@ggzoostbrabant.nl 

- Horizon, Cliëntenraad, Kluisstraat 2 5427 EM Boekel. 

- secretariaat en opmaak (maandag en donderdag 0492-846366) Bea van Leuken. 

Wilt Wilt Wilt Wilt u u u u de de de de Horizon Horizon Horizon Horizon thuis thuis thuis thuis ontvangen? ontvangen? ontvangen? ontvangen? 

Dat kan! Neem daarvoor contact met ons op. 

Drukwerk Drukwerk Drukwerk Drukwerk 

Verspreiding 

Verspreiding 

Verspreiding 

Verspreiding 

Drukkerij Vos Inloop Oss

V OORWOORD 

Storm 

Nu ik binnen, behaaglijk warm, achter mijn 

computer zit om dit voorwoord te schrijven, 

raast er een echte storm over Nederland. Het 

waait zo hard dat ik net op de radio hoor dat 

de Efteling maar uit voorzorg het sprookjes- 

bos en de pagode gesloten hebben. Weg dus 

met de sprookjes. Ook weg met het weidse 

uitzicht op de oneindig lijkende verte. Regen 

en wind geselen de bomen en wegen en 

iedereen die zich daarop bevind. Ik zie men- 

sen die moeite hebben om overeind te 

blijven, fietsers die hangend in de wind pro- 

beren op het rechte spoor te blijven, 

paraplu’s die dubbel klappen en mensen dus 

niet langer droog kunnen houden. 

Onwillekeurig komt de parallel met de gees- 

telijke gezondheidszorg me voor de ogen. 

Ondanks de protesten die we met elkaar 

hebben laten horen in Den Haag, gaat ons 

kabinet onverdroten door met het volharden 

van de maatregelen die ze aangekondigd 

hebben. 

En dat betekent dat de storm die we op ons 

af zagen komen nu ook daadwerkelijk 

merkbaar is. 

De eigen bijdrage die aangekondigd is, is 

vanaf 1 januari de harde werkelijkheid waar 

cliënten mee te maken hebben. Vanmorgen 

hierover ook een groot artikel in het Brabants 

Dagblad met de kop: “Psychiatrische patiënt 

bezorgd over eigen bijdrage”. 

Sommige patiënten weten niet hoe ze al het 

geld bijeen moeten harken. Steeds meer kos- 

ten stapelen zich op, eigen bijdrage voor be- 

handeling, eigen bijdrage voor verblijfskos- 

ten, verhoging premies, en ga zo maar 

door. Daarnaast worden ook de instellingen 

3 

zelf hard getroffen door de bezuinigingen die 

ook daar plaatsvinden. Hierdoor moeten 

moeilijke keuzes gemaakt worden. Het eerst 

is dit hard merkbaar in het Land van Cuijk 

waar in Boxmeer de klinische opname afde- 

ling gesloten zal gaan worden dit jaar. 

Enerzijds frustrerend om zo midden in storm 

en regen te zitten, anderzijds een uitdaging 

om ons niet ‘op de kop te laten zitten’ en be- 

zig te blijven met innovatie – vernieuwing en 

misschien wel met verbetering van zorg. 

Vandaag veel meldingen van afgewaaide 

takken en dakpannen door heel het land. 

Zelfs een melding van een voorgevel die uit 

een woning gewaaid is. Hulpdiensten zijn 

overal onderweg om wegen weer vrij te 

maken en om de rotzooi op te ruimen. 

Morgen zal alles weer anders zijn. 

Nooit meer hetzelfde. Wel nieuwe kansen en 

mogelijkheden. 

Oude takken worden vervangen door nieuwe 

in het voorjaar. De natuur is in staat zichzelf 

te herstellen en te vernieuwen. Het moet 

toch mogelijk zijn om een voorbeeld aan de 

natuur te nemen. Ik zie het als een uitdaging 

daar dit jaar mee bezig te zijn. Het glas blijft 

half vol voor mij, niet half leeg. 

Zoals die fietsers die ik langs zie komen zich 

niet van de weg af laten waaien maar stug 

door te gaan wil ik in 2012 steeds naar nieu- 

we kansen zoeken. En…. ik zal ze vinden. 

Jan-Anton van der Mooren, eindredacteur

I 

NHOUD 

Voorwoord 3 

Inhoud 4 

Voornemens 5 

Tranen van verdriet 5 

Ogen die teveel hebben gezien 5 

Misverstand 5 

Interview met Ronnie van Diemen 6 

Nieuws van de Cliëntenraad 8 

Interview met een Horizon lezer 9 

Koken met Ine 10 

Januari en februari 11 

Brabantsche sagen 12 

Naar mijn mening 13 

Kerkstoespraak 14 

Roddelwereld 14 

In reactie op 14 

Liefde 14 

Carnaval goed voor het brein 15 

Cliëntenatlas 16 

Humor 16 

Kerstpakketten 17 

Humor 17 

Stil verlangen 17 

Markante figuren 18 

Wat een wonderschone ochtend 21 

Raad van Bestuur informeert 22 

Heel sportief 23 

Toverrecept uit de middeleeuwen 24 

Kwaadaardige elfen 26 

Dichter des GGZ’s 26 

Strip Bonaventura 25 

Mythe van de psychiatrische afwijking 27 

Platform Ervaringsdeskundigheid 30 

HOP 32 

Het land is van ons 34 

Op reis 35 

Weer op reis 35 

Grijze haren worden wit 36 

Kunst 37 

4 

Herfst en winter 38 

Pannenkoek 38 

Nieuwsbrief Door en Voor 38 

Activiteiten 39 

Kreet van de maand 40

VOORNEMENS 

door Fred Fassaert 

Net als ieder ander heb ik ook de nodige voor- 

nemens gemaakt voor het komende jaar. 

Maar net als iedereen besef ik heel goed dat 

daar meestal weinig van terecht komt. 

Maar is dat wel zo erg ? 

Het feit dat je bereid bent om voornemens te 

maken betekent dat je zelf toegeeft dat je 

sommige dingen anders moet doen en dat je 

stil staat bij je tekortkomingen. Je bent dan 

immers op de goede weg. 

Ik zeg dan ook meestal dat ik het komend jaar 

niet zal roken. Veel mensen die mij niet zo 

goed kennen vinden dat knap. Ik zelf niet, ik 

heb immers nooit gerookt. 

Tranen van verdriet 

Inloop Boxmeer 

Ik zit maar te zitten 

helemaal alleen 

Ik luister naar de stilte 

de stilte om mij heen 

Ik voel mij ongelukkig 

eenzaam koud en bang 

Ik kan mijn tranen niet bedwingen 

en ze rollen over mijn wangen 

Snel veeg ik ze weg 

bang dat iemand het ziet 

Ze zouden mij uitlachen 

om mijn tranen van verdriet 

5 

Ogen die teveel 

hebben gezien 

Ogen die teveel hebben gezien 

heel veel gedachten die veel moeten 

verwerken 

De oplossing is altijd lachen en sterk te zijn 

Wat je hebt meegemaakt neemt een plek in 

je gedachten 

maar het litteken zal er altijd blijven be- 

staan 

Soms gebeuren er dingen die je nooit had 

verwacht 

die je hart door breken en je vergeet hoe 

dat je lacht 

en toch zijn er dingen die mij sterker maken 

dan ik ooit was 


Misverstand 


Een tijdje geleden vertelde een vriend van 

Martijn me het volgende. 

Ik had hem een jaar of 12 geleden ten 

onrechte op zijn donder gegeven. Hij zat tv 

te kijken en ik vroeg hem wat hij aan het 

bekijken was. 

O, had hij gezegd, naar Jean Claude van 

Damme (toen nog nooit van gehoord). Maar 

ik was er met mijn gedachte niet bij en 

verstond klootzak. 

Ik vertelde hem dat ik dat soort taal niet 

wilde horen. 

Pas na een tijdje begreep ik het misver- 

stand. Mijn reactie was dus even te snel.

Ronnie heeft ondanks haar drukke agenda een 

gaatje kunnen vinden voor dit interview. 

Samen met Jan-Anton hebben we een leuk 

gesprek gehad van een uur op basis van een 

aantal vragen die ik voorbereid had. 

De allereerste vraag was wie Ronnie van 

Diemen is. Ronnie is 54 jaar, moeder van 3 

kinderen, partner, opgeleid als arts en in 

Noordwijk geboren. Binnen GGZ Oost Brabant 

is zij de voorzitter van de Raad van Bestuur. 

De logische vervolgvraag was dan ook: Wat 

doet dan een voorzitter van een Raad van 

Bestuur en welke ambities had je en heb je? 

Ronnie haar antwoord was, dat zij vooral 

bezig wil zijn met het bieden van goede zorg 

en waar mogelijk deze nog verder te verbete- 

ren. Dit is eigenlijk altijd al zo geweest en is 

nog steeds de motivatie waarmee ze in deze 

baan bezig is. 

Van origine is zij opgeleid als kinderarts. Zij 

vond daarbij het werken met de patiënten 

heel fijn, maar was ook altijd wel geïnteres- 

seerd in het verbeteren van zorg en manage- 

ment. Uiteindelijk heeft zij ervoor gekozen 

om bestuurder te worden om zo invloed te 

kunnen uitoefenen op processen, zorginhoud 

en verbetertrajecten. Zij werkt nu 3 jaar 

binnen de psychiatrie en wil vooral voor de 

meest kwetsbaren in de samenleving goede 

zorg bieden en de zorg verbeteren. Zoals ze 

zelf zegt is ze eigenlijk wel een beetje 

verliefd op dit werk. Maar waarom dan 

verliefd? Omdat inmiddels toch in deze 3 jaar 

veel bereikt is waarbij de aandacht voor de 

cliënten steeds meer centraal is komen te 

INTERVIEW MET 

door Twan Aarts 

6 

staan. Toch zijn er ook nog wel steeds grote 

zorgen. Hierbij denken we dan o.a. aan de 

ontwikkelingen rond WMO. Cliënten dreigen 

in een gat te vallen. De kunst is om zo te 

onderhandelen om toch goede zorg te behou- 

den, eventueel in samenwerking met 

ketenpartners ((andere zorgverleners of 

instellingen waarmee een samenwerking is, 

waarbij iedere instelling of zorgverlener de 

zorg op elkaar afstemt en aanvult). 

Dit kan zij natuurlijk niet alleen. Het is een 

continue samenwerking en afstemming hier- 

over met medewerkers en cliënten over wat 

nodig is en wat kan. 

Op de vraag of zij ook wel eens besluiten 

moet nemen die ze eigenlijk liever niet zou 

nemen antwoord Ronnie: Ja, helaas komt dat 

ook voor, maar je ontkomt er soms niet aan. 

Actueel is het besluit om in Boxmeer de 

opname kliniek te moeten gaan sluiten. 

Zelf noemt ze dat een “rot-besluit” wat heel 

veel mensen raakt. Zowel medewerkers als 

cliënten. Het is ook heel moeilijk uit te 

leggen waarom een dergelijk besluit genomen 

wordt terwijl dit zoveel mensen pijn en 

verdriet zal doen. Ontwikkelingen van 

buitenaf, financiering, enz. maken dat je als 

bestuurder soms tot dergelijke ingrijpende 

beslissingen moet komen met als doel in de 

toekomst de zorg veilig te kunnen stellen. 

In dergelijke processen is het van groot 

belang als bestuurder goed met iedereen te 

kunnen afstemmen. Alle ideeën en gedachten 

die iedereen heeft zijn belangrijk voor haar 

om tot nieuwe zorgproducten te komen.

RONNIE VAN DIEMEN 

De bezuinigingen die op de GGZ zorg afkomen 

zullen veel banen gaan kosten. Daarmee ook 

het risico dat de zorg minder bereikbaar 

wordt voor cliënten. De eigen bijdrage die 

eraan zitten te komen wordt ook voor veel 

mensen een probleem. Sommigen zullen het 

misschien wel helemaal niet kunnen betalen 

en zorg die dan nodig of gewenst is zal dan 

door deze mensen mogelijk gemist worden. 

Maar Ronnie wil zich vooral niet 

uit het veld laten slaan door al 

deze ontwikkelingen. Ze ziet ook 

weer nieuwe kansen. Haar taak 

als bestuur is om dit zo met ieder- 

een af te stemmen dat er nieuwe 

kansen ontstaan voor juist die 

meest kwetsbaren, zoals Ronnie 

dit noemt. 

Als we vragen wat haar visie op 

alles is zegt zij als eerste: Als 

bestuurder alleen kun je niks, je 

moet het samen met anderen doen, ook 

samen met onze cliënten. Dan pas kun je iets 

moois ervan 

maken met elkaar. Uiteindelijk gaat het er 

steeds over om aan de vraag van de 

cliënt als organisatie een goed hulpverlening 

antwoord te kunnen 

geven. Als bestuurder heb je hierin een 

centrale rol om deze dingen bij elkaar te 

brengen en uiteindelijk een besluit hierover 

te nemen. 

Op de vraag wat haar hier vooral bij kan 

helpen, antwoordt zij: Vooral mensen om 

haar heen die kritische vragen stellen. Dit 

houdt haar scherp en houdt haar op het juiste 

spoor. 

7 

Samenwerken met anderen is dus heel 

belangrijk. 

Daarnaast is het belangrijk dat je jezelf als 

bestuurder in anderen kunt verplaatsen. 

Vooral ook in wat de consequenties van je 

beslissingen als bestuurder zijn, zegt Ronnie. 

Om daarmee ook zelf te ervaren of zij als 

bestuurder nog op het goede spoor zit. 

Voor de toekomst ziet Ronnie 

de noodzaak om steeds meer in 

ketenzorg te investeren. Dit 

betekent goede contacten naar 

extern te onderhouden en als 

bestuurder ook helder maken 

wat de kwaliteiten van je 

organisatie zijn en wat deze te 

bieden heeft. 

Centraal in alles is de Herstel- 

visie voor Ronnie. De cliënt aan 

het roer van zijn eigen proces, 

als regisseur van zijn eigen her- 

stelplan of behandelplan. En een organisatie 

die de cliënt volgt en ondersteunt voor wat 

hij of zij nodig heeft. 

We hebben Ronnie in dit gesprek leren 

kennen als iemand voor wie het glas altijd 

halfvol is. Als iemand die steeds denkt vanuit 

mogelijkheden en kansen. Iedereen heeft zijn 

eigen rol. Een bestuurder is daar een 

onderdeel van. 

Ik denk dat ik me wel goed kan voelen bij dit 

optimisme en ondanks de donkere vooruit- 

zichten kijk ik met een zeker vertrouwen naar 

de toekomst.

Protocollen 

Binnen GGZ Oost Brabant zijn diverse proto- 

collen rond separeren en dwangmaatregelen 

opnieuw bekeken en beschreven naar aanlei- 

ding van nieuwe inzichten en regelgeving. 

Deze zijn aan de Cliëntenraad ter advisering 

aangeboden. Als Cliëntenraad hebben we 

deze inmiddels besproken en een positieve 

reactie hierop gegeven. Het betreft in deze 

een beschrijving van de wettelijke kaders en 

hoe hiermee binnen onze organisatie 

omgegaan wordt. 

Er is in voldoende mate de rechten en 

bescherming van cliënten beschreven als ook 

de rol voor naastbetrokkenen. 

Afbouw separatie ruimtes 

In het kader van wet en regelgeving moeten 

separatieruimtes aan bepaalde normen 

voldoen. En daarnaast is het beleid erop 

gericht om separaties zoveel mogelijk te 

voorkomen. 

Voor wat betreft het laatste wordt al enige 

tijd actief door GGZ erop gestuurd separaties 

waar mogelijk te vermijden. Hierin wordt ook 

deelgenomen aan het landelijke project van 

Drang naar minder Dwang. Dit heeft er inmid- 

dels toe geleid dat het aantal separaties flink 

is gedaald. Gevolg hiervan is dat nu het aan- 

tal separatie ruimtes hierop kan worden 

aangepast. Tegelijk ook zullen bestaande en 

nieuwe ruimtes aangepast worden aan de 

huidige normen voor dergelijk ruimtes. 

Als Cliëntenraad zijn we zeer tevreden op het 

gevoerde beleid en meer nog over de resulta- 

ten van dit beleid. We zijn nauw betrokken 

bij de ontwikkelingen m.b.t. de afbouw van 

het aantal ruimtes en de aanpassing van 

bestaande ruimtes. 

Nieuws van de 

Cliëntenraad 

8 

Inzet ervaringsdeskundigheid 

Als Cliëntenraad zijn we geïnformeerd over 

het project inzet ervaringsdeskundigheid. 

Wat we constateren is dat er steeds meer 

ervaringsdeskundigen actief betrokken 

worden door de organisatie op verschillende 

onderdelen. Zowel in dienstverband binnen 

FACT-teams als ook bij verbetertrajecten en 

tevredenheidmetingen. Dat inzet van 

ervaringsdeskundigen een meerwaarde heeft, 

heeft zich inmiddels (inter-)nationaal bewe- 

zen, ook binnen GGZ Oost Brabant waar het 

nu plaatsvindt. We constateren dat het 

merendeel van de ervaringsdeskundigen nu 

ingezet worden binnen FACT-teams en binnen 

de Langdurende GGZ. 

We zien ook in jaarplannen de ambitie om dit 

verder te ontwikkelen binnen de rest van de 

organisatie. We zijn als Cliëntenraad heel 

tevreden met wat er tot op heden gebeurd en 

zullen de organisatie blijven stimuleren en 

adviseren hier vooral mee verder te blijven 

gaan. 

Begroting 2012 

In onze laatste vergadering van 2011 met de 

bestuurder hebben wij nadrukkelijk 

stilgestaan bij de begroting en van waaruit 

deze tot stand is gekomen. 

Wat we zien is dat de bezuinigingen steeds 

meer druk op de organisatie zetten. 

Er moeten keuzes gemaakt worden voor de 

toekomst wat wel en wat niet meer kan. 

Er moeten bedden afgebouwd worden. 

Er moet met minder geld toch goede zorg 

geleverd worden. Cliënten zullen geconfron- 

teerd worden met een eigen bijdrage te 

moeten betalen of bijdrages die hoger 

worden. De premies ziektekosten verzekering

worden hoger. De keuzes die gemaakt moeten 

worden zullen ingrijpend worden zowel voor 

medewerkers, maar zeker ook voor cliënten. 

Op dit moment is in ieder geval al helder dat 

de opname kliniek in Boxmeer dit jaar 

gesloten zal worden. Er zal in de komende 

maanden helder worden wat de koers zal zijn 

die GGZ voor de komende jaren in zal nemen. 

Als Cliëntenraad zijn wij met dit alles niet 

gelukkig omdat we zien dat dit veel druk zal 

zetten om goede zorg te kunnen blijven 

bieden. Tegelijkertijd weten we ook dat dit 

alles wel de realiteit is waarin we ons bevin- 

den. We zijn ons ervan bewust dat het maken 

van ingrijpende keuzes samen met de organi- 

satie onvermijdelijk zijn. Maar als Cliënten- 

raad zullen we ons dan ook sterk blijven 

maken om de belangen van onze achterban zo 

goed mogelijk te blijven behartigen en te 

borgen. 

Ondanks alles zien we als Cliëntenraad nog 

steeds nieuwe kansen om door middel van 

zorginnovatie, zorgvernieuwing, verantwoor- 

de goede zorg te blijven bieden. 

9 

Beheer medische dossiers 

Als Cliëntenraad hebben wij een positief 

advies gegeven over het beheer van de 

medische dossiers. Door het gebruik van 

elektronische dossiers was de noodzaak 

ontstaan om dit onderwerp aan de huidige 

tijd aan te passen. Als Cliëntenraad zijn wij 

van mening dat binnen GGZ Oost Brabant op 

een goede wijze omgegaan wordt met 

cliëntendossiers, het beheer, de borging van 

privacy van cliënten en alles dat daar bij 

hoort. 

Tot slot willen wij iedereen erop attenderen 

dat wij in december als Cliëntenraad/cliënten 

medezeggenschap onze eerste nieuwsbrief 

hebben uitgegeven. 

Interview met een Horizon lezer 

Naam: Wim van Linden 

Wat vindt jij van de Horizon ? 

Leuk om te lezen en er staat goede informatie in 

Wat lees jij het eerst ? 

Het voorwoord en de stukjes van Twan Aarts. 

Vindt jij dat er goede informatie in staat ? 

Ja 

Vindt jij dat er voldoende stukjes van cliënten in staan ? 

Ik vind het zo prima. 

Wil je nog iets vertellen tegen de redactie ? 

Ga zo door. 

Tot op heden lagen op verschillende locaties 

de notulen van Cliëntenraad en cliëntencom- 

missies, maar deze vonden we onvoldoende 

helder over wat er allemaal gebeurd en hoe 

we als medezeggenschap onze rol invullen. 

Vandaar dat we nu een tweemaandelijkse 

nieuwsbrief rondsturen naar alle locaties 

waarin we u als achterban informeren over 

actuele zaken en onderwerpen.

WINTERKOST VAN INE 

Snelle ui-preisoep met kaas 

Voorgerecht voor 4 personen 

Bereidingstijd: Bereidingstijd: 20 20 minuten 

minuten 

Ingrediënten: 

50 g boter - 250 g gesneden uien - 250 g ge- 

sneden prei - 2 tenen knoflook 

- 3 eetl. bloem - 3/4 l vlees- 

bouillon (van tabletten)- 1 

klein stokbrood of 4 sneetjes 

brood - 

100 g geraspte belegen kaas 

Bereiden: 

Verhit de boter in een soeppan. Bak hierin de 

gesneden ui in ongeveer 5 minuten zacht en 

glazig. Roer de gesneden en gewassen prei en 

de knoflook uit de knijper door de gebakken 

ui. Voeg de bloem toe en roer door de groen- 

ten. Roer bij beetjes tegelijk de bouillon door 

de groenten. Breng de iets gebonden soep aan 

de kook. Schep de soep in grote vuurvaste 

kommen. Leg op de soep een schuin afgesne- 

den plak stokbrood. Bestrooi het brood met 

geraspte kaas. Zet de kommen even onder de 

ovengrill. Dien op zodra de kaas is gesmolten. 

Eet de rest van het stokbrood bij de soep. 

Bruine bonensoep 

Voorgerecht Voorgerecht voor voor 4 

4 

personen 

personen 

Bereidingstijd Bereidingstijd ca. ca. ca. 35 

35 

minuten 

minuten 


250 g gehakt (half om)- 1 ei - 2 eetl. paneer- 

meel - 1 eetl. fijngehakte peterselie - 2 tenen 

knoflook - snufje nootmuskaat - zout - 1 prei - 

500 g gekookte bruine bonen (uit pot of blik)- 

40 g boter - 2 eetl. bloem - 3/4 l vleesbouil- 

lon (van tabletten) - 1 l gezeefde tomaten 

(pak of blik) 

Voorbereiden: 

Doe het gehakt in een kom. Voeg het ei, het 

paneermeel, de peterselie, knoflook uit de 

knijper, nootmuskaat en zout naar smaak toe. 

Meng alles goed door elkaar. Maak met voch- 

tig gemaakte handen kleine balletjes van het 

gehakt. Snijd de schoongemaakte prei in dun- 

ne ringen. Spoel de preiringen en bruine bo- 

nen af en laat uitlekken. 

Bereiden: 

Smelt de boter in een soeppan en fruit hierin 

de preiringen gedurende een minuut of vijf. 

Schep de preiringen tijdens het bakken af en 

toe om. Roer de bloem door de preiringen en 

giet bij beetjes tegelijk en steeds roerend de 

bouillon in de pan. De bouillon is nu iets ge- 

bonden. Giet de gezeefde tomaten in de pan 

en breng aan de kook. Doe de balletjes ge- 

hakt in de pan en kook ze in ongeveer 8 minu- 

ten gaar. Roer de bruine bonen door de soep. 

Dien de soep op zodra de bonen warm zijn. 

Stamppot prei, wortel en ham 

Hoofdgerecht Hoofdgerecht voor voor 4 4 personen 

personen 

Bereidingstijd Bereidingstijd 25 25 minuten 

minuten 


750 g aardappels (afkokers) - 500 g prei—1 

winterwortel—75 ml melk—zout—versgemalen 

peper—1 eetl Dijon mosterd—250 g blokjes 

gekookte ham

Voorbereiding: 

Snijd de geschilde aardappels in stukken. 

Snijd de schoongemaakte prei in ringen. Was 

de preiringen en laat ze uitlekken. Snijd de 

geschilde winterwortel in dunne plakjes. 

Bereiding: 

Kook de aardappels in een ruime hoeveelheid 

iets gezouten water in circa 15-20 minuten 

gaar. Doe na 10 minuten de plakjes wortel en 

de preiringen in de pan en 

roer ze door de aardap- 

pels. Verwarm de melk in 

een steelpannetje. Giet de 

gare aardappels en groen- 

ten af. Stamp alle groen- 

ten door elkaar en giet 

tijdens het stampen bij 

beetjes tegelijk de hete melk in de pan. 

Breng de stamppot op smaak met zout en 

peper. Schep ten slotte de mosterd en de 

blokjes ham door de stamppot. 

Witte bonen stamppot met 

chorizo en ui 

Hoofdgerecht, Hoofdgerecht, 4 4 personen 

personen 

Bereidingstijd Bereidingstijd 30 30 minuten 

minuten 


750 gr aardappels kruimig - 4 st uien - 500 gr 

witte bonen - 250 gr chorizo in blokjes - 4 el 

olijfolie - 4 el fijngehakte bladselderij - zout 

en peper 

Bereiden: 

Kook de aardappels gaar. Bak de in dunne rin- 

gen gesneden ui in de olie zacht en voeg hal- 

verwege de chorizo toe en bak mee. Stamp 

de aardappels fijn. Schep de gebakken ui en 

chorizo door de aardappels. Verwarm de wit- 

te bonen en voeg de bonen bij de aardappels 

met de selderij. Breng op smaak met peper 

en zout en paprika. 

11 

JANUARI : DE LOUWMAAND 

1 Januari is een bijzondere maandag, het 

begin van het nieuwe jaar. Je stapt van het 

oude in het nieuwe. Iedereen heeft goede 

voornemens om dingen anders te doen. Ja- 

nuari heeft zelfs een eigen God. De God 

Janus hoort bij deze maand. Hij heeft twee 

gezichten. 

Met het ene kijkt hij naar het oude, met zijn 

andere naar het nieuwe jaar . 

Het is een symbool voor het oude en het nieu- 

we, voor de overgang van het ene jaar naar 

het andere. 

FEBRUARI : DE SPROKKELMAAND 

De term sprokkelmaand komt van sprokkelen, 

dat betekend springen. Februari is de schrik- 

kelmaand die om de vier jaar een dag ver- 

springt. 

Februari is eigenlijk een rare maand. Hebben 

alle andere maanden 30 of 31 dagen, februari 

heeft er 28 één keer in de vier jaar 29. Dit 

komt omdat er eigenlijk meer uren in een 

jaar zitten dan er dagen zijn. Die uren wor- 

den opgespaard en om de vier jaar samen in 

een dag opgeteld. Zo loopt onze kalender 

altijd gelijk met de jaargetijden. 

In Februari zie je vooral veel gezelligheid en 

plezie . Plezier vanwege het schaatsen op de 

meren. Gezelligheid vanwege de feesten die 

er plaats vinden, zoals het carnaval . 

Als je goed om je heen kijkt zie je dat we 

met de maand Februari het hele jaar zijn 

rond gegaan. Aan het einde van de maand 

zijn we weer in Maart aanbeland, de eerste 

maand van de lente. De bloemen gaan weer 

bloeien en de lammetjes dartelen weer in de 

wei. 

Alles kan weer opnieuw beginnen. 

Tot de volgende Horizon ! 

Gerry van der Rijt-van Sinten

Voor vele honderden jaren vonden enige be- 

woners van Ommel, op een vroege morgen in 

de Goede Week, een ivoren Mariabeeldje op 

het draaihek van een akker. 

Geen van hen wist hoe 

het daar gekomen was, 

maar vol eerbied 

namen ze het op, 

brachten het naar hun 

parochiekerk te Asten, 

en plaatsten ’t daar op 

het Maria-altaar. 

De volgende morgen 

was het beeldje uit de 

kerk verdwenen en 

stond weer op het hek. 

Dat geschiedde zo vele malen totdat de 

pastoor ’t op Paasmiddag zelf naar de kerk 

brengt, de deuren sluit, de zware sleutel 

meeneemt en ’s nachts onder zijn hoofd- 

kussen legt. 

En zie- op de morgen van de tweede Paasdag 

is er geen beeldje meer in de kerk. Alles 

stroomt naar Ommel, en ja het beeldje staat 

weer op zijn oude plek. 

Bij het zien van dit wonder begreep de 

pastoor dat Maria op die plaats wilde blijven 

en hij liet het beeld daar in een houten kastje 

plaatsen. 

Voortaan kwamen er dagelijks velen Maria 

aanroepen en menige genezing vond er 

plaats. 

BRABANTSE SAGEN 

Ongeveer halfweg tussen Asten en Ommel 

langs den grintweg, is een kleine heuvel, 

waarop eertijds linden stonden. 

Onder die linden zou Onze Lieve Vrouw gerust 

door Ger van Lankvelt 

12 

hebben, als ze ’s nachts naar Ommel terug 

ging. Later zijn de drie linden geveld. Nu is 

er, tot aandenken, één linde geplaatst, de 

„Keskensboom” genoemd. 

Omtrent het jaar 1400 geraakte het schip van 

een rijke koopman, Jan van der Haven, in de 

Leverzee vast(Een zee, niet van water, maar 

van een dikke substantie, waarin de schepen 

vast bleven zitten. In de Middeleeuwen is er 

vaak sprake van). Weldra begonnen de levens- 

middelen zienderogen te verminderen. In die 

nood riep de koopman Maria aan, en in slaap 

gevallen, hoorde hij een stem, die sprak: 

„Jan van der Haven, zo ge aan land komt, ga 

dan naar Ommel. Daar is een Mariabeeldje, 

dat door u verheven moet worden. Beloof dit 

en ge zult gered worden.” Toen de koopman 

ontwaakte herinnerde hij zich alles, en, of- 

schoon hij nooit van Ommel gehoord had, 

deed hij die gelofte. Dadelijk verhief zich een 

hevige wind, het schip zette alle zeilen bij en 

geraakte uit de vreselijke Leverzee. 

Daar vond hij het beeldje, zoals hem gezegd 

was. 

Hij nam het mede om het rijk te laten vergul- 

den, maar zijn moeite was vergeefs; het 

beeldje duldde geen kleuren of verguldsel. 

Daarop liet hij te Ommel een kapel bouwen 

voor het Mariabeeld, en hing er een schilderij 

in, waarop zijn schip in nood stond afgebeeld. 

Zo’n schilderij is nog in de kerk te zien. 

Deze kapel werd druk bezocht. 

„Van die mirakelen die daer geschien, ghe- 

ven ghethuuch al die dynghen, die daer 

hanghen van yzer cleeren, van was soe me- 

nygherley.”

Een tijdperk van bloei voor de bedevaart- 

plaats brak aan, na de oprichting van een 

Franciscaner-vrouwenklooster in 1539. 

Toen de zusters hun klooster moesten 

verlaten (in 1731) namen zij het beeld mee. 

Toen de kar, die het miraculeuze beeld 

droeg, aan het laatste huis van het 

Ommelseindje was gekomen, bleef ze plotse- 

ling staan. Tevergeefs slaat de voerman zijn 

paard, en rukt en sjort om de kar vooruit te 

krijgen. 

ONZE LIEVE VROUW VAN OMMEL 

Pas toen de zusters plechtig beloofden, het 

beeld naar Ommel terug te voeren, begon het 

paard van zelf aan te trekken, en de logge 

karren vervolgden hun tocht naar het kasteel 

Ghoor, bij Neer in Limburg. 

13 

En waarschijnlijk, na een omzwerving van 

meer dan honderd jaar, keerde Onze Lieve 

Vrouw te Ommel terug. 

Toen het wonderbeeld in het nieuwgebouwde 

klooster te Nunhem in Limburg stond, kregen 

eens enige zusters in een prieeltje van de 

kloostertuin zulk een verschil van mening, dat 

het van woorden tot daden zou komen. Toen 

verscheen Onze Lieve Vrouw zelf en maakte 

een einde aan de twist. 

In mei 1813 verlieten de nonnen Nunhem om 

naar Asten te trekken. Zij namen het miracu- 

leuze beeldje natuurlijk mee. 

De legende verhaalt dat het beeld tot 

tweemaal toe vanzelf naar Nunhem 

terugkeerde en ‘morgens weer „vochtig van 

de dauw der weide” werd gevonden in een 

haag, die om het klooster groeide. 

De derde maal werd het beeldje in processie 

afgehaald en naar Asten gebracht en toen is 

het daar ook gebleven, tot het kapelletje te 

Ommel herbouwd was. 

Naar mijn mening 

door Twan Aarts 

Aan bezuinigen is niet te ontkomen. 

Het kan echter wel socialer. 

Zo krijg je zomaar een aanslag van het CAK in de brievenbus, 

zonder enige voorkennis van zaken. Dit drukt zwaar op mijn uitkering. 

Je staat zo in de min. Ik wil best mijn steentje bijdragen, maar niet zo.

Kerktoespraak voor 

nabestaanden, 

plot gelovige mensjes 

door Leon 

Als flexibel en accuraat gevormd persoon 

ben ik destijds na een bijna dodelijk 

verkeersongeval met schokkende en motori- 

sche schokkende tred door het leven gegaan. 

Deze kruistocht heeft heel wat goed 

bedoelende revalidanten en personeelsleden 

mogen treffen. 

In de detentiesfeer van vroegere jaren is dit 

wel eens van streek gegaan. Het medisch 

geheim van toen is nog steeds van kracht. 

Daarom ben ik deze personen na 1988, het 

jaartal waarin ik bijna dodelijke verongeluk- 

te, nog steeds enorm dankbaar. Dankbaar 

omtrent de soms brute, maar ook vaak 

lachwekkende uitspraken waarmee deze 

geconfronteerd werden. Deze waren vaak zo 

doeltreffend dat huwelijken daarmee gered 

zijn. Dankbaar voor al die gêne die ik door 

oa. de medicatie vergeten ben en voor de 

vaak platonische begeleiding en stimulatie. 

Roddelwereld 


Soms haat ik mezelf en de wereld 

om wat ze mij hebben aangedaan 

Geen mens verdient wat ik heb meegemaakt 

Zoveel missers, ellende en pijn 

Terwijl ik probeer het goed te doen word ik 

onderuit gehaald, vernederd en behandeld 

als een crimineel, afgesloten van de maat- 

schappij omdat ik psychisch gestoord ben 

Zoveel vragen voor mij onbeantwoord 

Soms haat ik deze rotwereld, het is heel 

vervelend 

14 

IN REACTIE OP… 

Wat betekent liefde voor mij 

van Bonaventura 


Liefde ontvangen en aanvaarden is inder- 

daad vaak heel erg moeilijk. Het is vaak 

mijns inziens makkelijker liefde of vriend- 

schap te geven dan te ontvangen. Ik zelf 

voel me altijd een beetje onwennig en ben 

dan bang dat die liefde of vriendschap niet 

helemaal oprecht is en dat er wat van me 

verlangd wordt. 

Ik weet me dan vaak ook geen houding te 

geven en besef dan tevens dat ik ook 

Hiermee mensen kan kwetsen. 

Ik denk dan aan mijn eigen opname ruim 8 

jaar geleden in Wijchen. Toen kwam naar 

voren tijdens een groepstherapie dat ik 

moeilijk met waardering kan omgaan. Toen 

werd mij gevraagd of ik zelf wel eens andere 

mensen een complimentje gaf en het dan 

ook meende. Een beetje verontwaardigd zei 

ik "natuurlijk". 

Het weerwoord was: waarom geloof je het 

dan niet van andere mensen, als die je een 

complimentje geven ? 

Iets om over na te denken. 

LIEFDE 

door Riny 

Jou te zien, en te betasten 

oorlogsoverwinnend 

Elkaar koesteren 

Blij maken van elkaar 

Dichtbij zijn en genegen

Carnaval goed voor het geestelijke brein 

Feestvierders beseffen vaak niet dat ze 

heilzaam bezig zijn. Toch zijn er veel niet 

vermoede voordelen aan het carnavalsfeest. 

Carnaval of vastenavond is een sociaal, 

cultureel en psychologisch fenomeen. 

Of was het tot na de tweede wereldoorlog 

voorbehouden aan plaatsen met een sterke 

traditie, in de tweede helft van de twintigste 

eeuw maakte het een enorme opmars. 

De mensen raakte letterlijk en figuurlijk van 

God los. De kerken liepen leeg, de stadions 

vol. Ook cultuur en wetenschap werden 

belangrijker met het wegvallen van de 

religie. En dus ook aan de inheemse cultuur 

verbonden met het volksfeest dat carnaval 

heet. Het heeft zich in de afgelopen decennia 

als een olievlek verspreid over het zuiden. 

Tegelijk met deze maatschappelijke ontwik- 

kelingen namen psychiatrie en daarbinnen de 

psychoanalyse in ons land een grote vlucht. 

Dat was geen toeval, want waar vroeger het 

geloof voor veel mensen verdieping en troost 

bood, viel een groot gat in de geseculariseer- 

de maatschappij. Dat gat is door de geestelij- 

ke gezondheidszorg opgevuld. 

Positief 

Hoewel het niet met keiharde cijfers te 

onderbouwen is, ben ik de stellige mening 

toegedaan dat carnaval positief is voor het 

geestelijk welzijn van de feestvierders, en 

dus van de samenleving. 

Het is een soort klinische psychotherapie voor 

de grote massa, met tal van aspecten die we 

ook terugvinden in de psychiatrie. Net als in 

de therapieën die artsen wereldwijd toepas- 

sen, kent carnaval individuele activiteiten. 

door Gerry van der Rijt-van Sinten 

15 

De man die zichzelf schminkt, de vrouw die 

oefent voor een act in de optocht, het kind 

dat een liedje instudeert. 

Er zijn activiteiten in groepen, klein of groot. 

De dweilband of de vriendengroep die aan de 

rol gaan, waarbij de markt vol staat met luis- 

terende, zingende en kijkende mensen. Er 

zijn veel creatie- 

ve momenten en 

er is psychodrama 

(met prinsen en 

narren en meer 

karikatuur figu- 

ren) 

Al die onbewust 

ondergane thera- 

piemomenten dragen bij aan het welbevinden 

van de carnavalsvierder. Eén keer per jaar 

kan hij alles relativeren en de dagelijkse sleur 

en sores vergeten. Voor al die mensen die al 

maanden van te voren bezig zijn met het 

bouwen van wagens, het uitdenken van 

ideeën of het verzamelen van teksten voor 

een voordracht geldt dat nog in sterkere 

mate: dankzij carnaval ontspannen zij vele 

weekenden aan de waan van alle dag. 

Als het feest uiteindelijk losbarst, ontstaat 

ook nog eens massale verbroedering, die 

onderlinge verschillen als sneeuw voor de zon 

doet verdwijnen (Dit is het aspect van 

carnaval waar ik zelf wel moeite mee heb, ik 

ervaar dit als huichelachtig). 

Men zegt dat het helpt om dingen in je leven 

weer even in goed evenwicht te brengen. 

(Vervolg op pagina 16)

(Vervolg van pagina 15) 

Net zo goed als de onderlinge betrokkenheid 

leidt tot een goed gevoel. 

Therapeutisch 

In bepaalde vormen van intensieve psychothe- 

rapie wordt in een micromaatschappij 

geleefd, waarbij de samenleving als het ware 

wordt nagebootst, in een therapeutische 

setting. Ik durf te stellen 4 dagen van een 

dergelijke therapie, want vastenavond is de 

extrapolatie naar de samenleving van die 

nagebootste situatie. 

Dweilers (dweilorkesten) ervaren parallellen 

van wat in de therapeutische setting wordt 

beleeft. Betekent dat nou dat de zuiderling 

dankzij carnaval minder risico loopt op een 

geestelijke dip dan een noorderling ? 

Lang leve de carnaval, laat je eens gaan. 

Ik wens elke zuiderling veel plezier met 

carnaval. 

Alaaaaaaaf 

HUMOR 


Een man ligt zwaar ziek op bed en de arts 

zegt tegen hem dat het er niet goed uitziet 

en dat hij weinig hoop heeft op genezing. 

De man antwoordt: "Maar dokter, ik ga nog 

lang niet dood" 

Antwoord van zijn vrouw: 

"Wees toch niet zo 

eigenwijs, de dokter zal 

het toch wel beter weten". 

16 

Stichting Door en 

Voor: Cliëntenatlas 

Wat Wat is is de de de Cliëntenatlas? 

Cliëntenatlas? 

Cliëntenatlas? 

Op www.ervaringswijzer.nl is het onderdeel 

“cliëntenatlas” te vinden. 

Per regio is daar in kaart gebracht wat er te 

doen is op het gebied van hulp, wonen, wer- 

ken en vrije tijd. Elk jaar komen er een paar 

regio’s bij en vanaf januari 2012 is Noord- 

oost Brabant aan de beurt. De invulling van 

de cliëntenatlas wordt helemaal gedaan 

door vrijwilligers die de plekken kennen of 

bezoeken en daar vervolgens dan een stukje 

over schrijven. Het wordt dus de de plek om te 

kijken als je iets zoekt in onze regio! 

Wij Wij Wij zoeken.. 

zoeken.. 

mensen die het leuk vinden om af en toe 

een stukje te schrijven en met elkaar onge- 

veer eens per maand samen te komen. In 

samenwerking gaan we bekijken waarover 

we gaan schrijven. Wij maken zo een groep 

redacteuren, die ook kunnen gaan leren hoe 

ze het systeem kunnen gebruiken om direct 

een stukje in te dienen. Mensen die het leuk 

vinden om foto’s en filmpjes te maken zijn 

ook van harte welkom. Zo geeft tekst en 

beeld een goed beeld van de plek waar een 

recensie over is geschreven. 

Ben jij degene die samen met ons de Atlas 

gaat vullen? Of weet je het nog niet, maar 

ben je wel nieuwsgierig? 

Neem dan contact op! 

mariken@doorenvoor.nl 

Of bel eens op woensdagmiddag. 

Ook kun je ons bereiken op maandag t/m 

donderdag tijdens kantooruren. 

Stichting door en Voor 

Sint Teunislaan 3 

5231 BS ’s-Hertogenbosch 

073-6401752

KERSTPAKKETTEN 

door Fred en Lilian 

Op dinsdag 13 december hebben we kerst- 

pakketten rondgebracht. 

Om 16.00 uur verzamelden we met het koor 

in de Carrousel. 

De Cliëntenraad, de sligro, de verwenzorg 

en de ontspanning waren er ook. 

Het was een drukte van jewelste daar. Er 

werden mensen verkleed als engel en als 

kerstman. 

Om 16.30 uur vertrokken we naar de afdelin- 

gen met een brandend kaarsje in onze han- 

den dat steeds uitwaaide door de wind. De 

cliënten waren blij en verrast dat we kwa- 

men met dit onverwachte kerstpakket. Met 

het koor hebben we heel enthousiast een 

aantal kerstliederen gezonden. 

Om 19.00 uur was het afgelopen en zijn we 

met zijn allen naar de Carrousel gegaan. 

Daar kregen we soep en broodjes, zoveel als 

je wilde. 

Wij vonden het heel leuk en waren verrast 

dat iedereen een kerstpakket kreeg van de 

verwenzorg. Er zaten 

allerlei lekkere dingen 

in zoals spekjes, chips, 

koekjes, engelse drop 

en een beker. 

Namens alle cliënten 

hartstikke bedankt 

voor deze attentie. 

17 

HUMOR 

aangeleverd door Agnes Blok 

De pastoor in Schagen had erg veel last van 

muizen in de kerk. Die beesten renden zelfs 

tijdens de mis door het godshuis. 

De pastoor strooide gif, zette klemmen, liet 

een paar katten los, maar het hielp niets. 

Altijd liepen er wel weer muizen. 

Op een zondag, voordat hij met de preek 

zou beginnen, vroeg hij hulp van de beminde 

gelovigen. Wie van hen had een oplossing 

tegen de muizenplaag. Een wat oudere 

vrouw stond op en zei: "Pastoor, u moet die 

muizen dopen". 

“Dopen mijn dochter? Hoe 

zo helpt dat dan? “ 

“Jawel, meneer pastoor. Ik 

heb 3 kinderen, allemaal 

gedoopt en er komt er geen 

een meer in de kerk.” 

STIL VERLANGEN 

door Willemien, 


Voorzichtig hopen 

tegen eerder weten in 

geest van kersttijd 

Vertrouwde verhalen 

reikend naar een teer begin 

Deel in kansen, 

vrij van eisen 

liefde zonder scherpe rand 

Aanvaard dit wezen en zijn kleuren 

in zachtheid als met kinderhand

De spits legt de bal nog 

eens goed op de penal- 

tystip. Gelukkig aan de 

kant van de F-side, de 

trouwste tribune. Het is 

duidelijk dat hij zelf de 

strafschop gaat nemen. 

Er hangt een gespannen 

stilte in het stadion De 

Meer. Het is geen be- 

JOHAN CRUIJF 1947 - 

langrijke wedstrijd -tegen Helmond Sport, en 

Ajax staat al voor- maar een penalty is altijd 

spannend. Wat terzijde schijnt de kleine 

Jesper Olsen afwachtend toe te kijken hoe de 

bal als een streep tussen de palen door zal 

flitsen. En dan gebeurt het. Een korte 

aanloop, en dan een klein, beheerst tikje. 

Breed naar Olsen! Het publiek ziet verbijsterd 

hoe Olsen, vrij op links, de bal netjes 

terugspeelt. Alle tegenstanders staan op het 

verkeerde been als de meester alsnog koel- 

tjes scoort. Het blijft doodstil in de Meer. Dan 

komt het gemompel los. ‘Mag dat eigenlijk?’, 

gonst het. Het mag. De scheidsrechter draaft 

naar de middenstip. Gejuicht wordt er niet: 

het stadion buldert van het lachen. 

Dat is onze Cruijff? 

Johan Cruijff was pas het seizoen daarvoor, 

eind 1981, teruggekomen bij zijn oude club. 

Toen hij negen jaar eerder naar Barcelona 

vertrok, de eerste speler die om de poen bij 

een buitenlandse club ging spelen, werd er 

schande van gesproken. Een geldwolf, dat 

was hij, die Cruijff! Had hij nog nooit van 

clubtrouw gehoord?! Ajax had hem groot 

gemaakt, Ajax had hem opgevoed tot de 

beste voetballer van de wereld- na de legen- 


18 

darische Pele misschien. Zijn slimme spel en 

frisse kijk werden over de hele wereld 

geroemd. Overal wisten ze wie hij was: Kroef, 

Krojf, Kruu-ief. En nu liet hij Ajax in de steek 

en vertrok naar Spanje! 

Als kleuter had ‘Jopie’ al in de Meer rondge- 

hobbeld, want hij kende de terreinknecht en 

één van de spelers was in de kost bij zijn 

ouders in Betondorp. 

Op zijn tiende verjaardag, 25 april 1957 werd 

hij eindelijk lid, een verjaarscadeau van zijn 

ouders. Andere jongens moesten daarvoor 

proefwedstrijden spelen, maar iedereen bij 

Ajax had Jopie wel eens met een bal zien 

klooien. Dat magere scharminkel had talent! 

Hij was amper zeventien toen hij al in het 

eerste mee mocht spelen. Hij was pas 

achttien toen hij voor het eerst scoorde voor 

Oranje. Op zijn negentiende won hij zijn 

eerste Europa-Cup-wedstrijd. In de tweede 

ronde scoorde hij tegen Liverpool, in een mist 

die zó dicht was dat het publiek het doel aan 

de andere kant niet kon zien. 

"Het Fenomeen" veroverde de wereld- en de 

harten van vele fans en toeschouwers. De 

spannendste wedstrijd aller tijden werd 

gespeeld tegen Benfica in de halve finale om 

de Europa Cup. Thuis had Ajax tot zijn eigen 

verbazing met 1-3 verloren. In de uitwedstrijd 

waren het een voorzet, een doelpunt en nog 

een doelpunt van Cruijff die de stand op 1-3 

brachten. Er kwam een beslissingswedstrijd, 

en ook die won Ajax glansrijk. Een finale- 

plaats! Maar daar bleef het in 1969 bij. Pas 

twee jaar later won Ajax zijn eerste Europa 

Cup - met Cruijff natuurlijk. En de tweede in 

1972. En de derde het jaar daarna.

MARKANTE FIGUREN 

Is het gek dat er een film uitkwam over die 

gouden aanvoerder van het gouden team? 

Heel Nederland wist wie ‘Nummer Veertien 

’was: die wendbare spits met zijn rare inval- 

len. Cruijffie. 

Voetballen ging in die tijd nog vooral om de 

eer. Op de shirtjes stond nog geen reclame en 

de topspelers verdienden niet zo veel meer 

dan een postbode en verzorger in de GGZ. 

Voetballers waren ware helden, geen vedet- 

ten. En Cruijff was de grootste held van 

allemaal, die Sjaak Swart en Piet Keizer 

achter zich liet. Dat hij in 1973 Ajax verliet, 

was dus verraad! 

Ajax was 

Cruijff te klein 

geworden, hij 

was er uitge- 

groeid. Hij had 

een haarscherp 

spelinzicht, 

maar bij Ajax luisterden ze niet genoeg naar 

hem, vond hij. Zijn medespelers waren zijn 

eigenwijsheid spuugzat. Ze hadden hem als 

aanvoerder gewipt en dat pikte hij niet. Bij 

Barcelona kon Cruijff pas goed laten zien wat 

hij kon. Daar zat zijn oude trainer, de barse 

Michels, die ze de Generaal noemden. 

Wat Johan in huis had, dat wist de Generaal 

nog uit zijn Ajax-tijd. De supporters in Camp 

Nou haalden Cruijff juichend in. In El Salvador 

noemden ze hem, de redder, de verlosser- 

zoals Jezus Cristus. En inderdaad: Cruijff 

hielp Barcelona winnen van aartsrivaal Real 

Madrid. Alsof Heerenveen eindelijk het 

kampioenschap van Ajax afsnoepte, zo voelde 

dat. Ook voor het Nederlands elftal kreeg 

19 

Cruijff een reddersrol. Bij het Wereldkampi- 

oenschap van 1974 in Duitsland stond hij niet 

als brave midvoor te wachten tot er een bal 

zijn kant opdwarrelde, maar rende het hele 

veld over, onder leiding van alweer - bonds- 

coach Rinus Michels. Toen de finaleronde 

gehaald was, scoorde hij maar liefst twee 

doelpunten tegen Argentinië. Oost- Duitsland 

sneuvelde, Brazilië ging voor de bijl… 

Het legioen begon in een overwinning te 

geloven! Nederland struikelde in de finale 

over Duitsland, maar de hele wereld riep het 

team van Michels uit tot morele overwinnaar, 

en Johan Cruijff tot de beste speler van het 

toernooi. Wát een voetbal had Oranje laten 

zien! Nu nog vertellen de mensen elkaar de 

spannendste momenten na. 

Hij speelde voor de laatste keer in Oranje in 

1977. Naar het wereldkampioenschap in 

Argentinië weigerde hij mee te gaan. Sommi- 

gen zeiden omdat de kledingsponsor hem niet 

beviel. Maar eigenlijk had Cruijff al in 1974 

aangekondigd dat hij het haatte om zo lang 

van huis te zijn. Het allerbelangrijkste voor 

Johan waren zijn eerste liefde Danny en hun 

drie kinderen. Nederland wilde het niet 

geloven: er kwam een landelijke actie om 

hem over de streep te trekken, maar het 

hielp niks. Als Cruijff iets zei, meende hij 

dat. 

Als Johan iets zei, dan luisterde je, ook al 

praatte hij zo krom als een banaan. Hij was 

de eerste die ‘je' ging zeggen als hij zichzelf 

bedoelde. Nu doet elke voetballer dat. Ook in 

het veld was hij een pratertje. ‘Ik was de 

jongste en toch degene die alle aanwijzingen 

(Vervolg op pagina 20)

(Vervolg van pagina 19) 

gaf, in het veld 

keek hij tegen 

niemand op. 

‘Johan Cruijff 

had altijd ge- 

lijk: ‘Elk na- 

deel heb z’n 

voordeel’ en ‘je moet schieten, anders ken je 

niet scoren’. Geen speld tussen te krijgen! 

Meteen na zijn komst bij ‘Barca’ leerde 

Cruijff Spaans, tenminste… al gauw kon de 

televisiekijker het scheldwoord hijo de puta 

van zijn lippen lezen. De scheidsrechter kon 

daar niet om lachen; ‘hoerenzoon’ is in het 

Spaans een vreselijke belediging. De redder 

blééf, tot hij officieel afscheid nam. Eenmaal 

gestopt, bleek hij het geld niet te kunnen 

missen. Hij voetbalde nog even in Amerika, 

bij Valencia, bij Ajax dus, én bij erfvijand 

Feijenoord. De Rotterdammers haalden alles 

uit het ‘Cruijff-effect’: ze werden prompt 

kampioen. Maar daarna keerde Cruijff 

opnieuw terug in de Meer, nu in de dug-out. 

Onder zijn leiding werden de beker en de 

Europa-Cup II binnengehaald. 

Maar hij was nog altijd eigenwijs… Halverwe- 

ge zijn derde seizoen vertrok hij met ruzie. 

Drie maal raden waarheen! Het jaar erna was 

het Barcelona die de Europa Cup II pakte… 

Ook als trainer bleef Cruijff een verlosser. 

Hij haalde meteen Nederlanders naar zijn 

nieuwe , oude club - en sindsdien is Barcelona 

voor Nederlands talent de poort naar Europa 

gebleven. 

Vijf keer Nederlands voetballer van het jaar, 

drie keer Europees voetballer van het jaar, en 

uiteindelijk, uitgeroepen tot voetballer van 

de eeuw. Wie Johan Cruijff nooit heeft zien 

spelen, heeft eigenlijk niet geleefd. Gelukkig 

houd hij nog steeds zijn mond niet. 

Als voetbalcommentator weet hij het nog 

altijd beter. Door miljoenen bewonderd, door 

niemand begrepen, door velen gehaat. 

‘Je gaat het pas zien als je het door heb.’ 

20 

De meeste mensen nemen zich aan het einde 

van het oude jaar voor, dingen in het nieuwe 

jaar te verbeteren of anders te gaan doen, of 

om juist door te gaan zoals ze bezig zijn. 

Mijn voornemen is om er samen met iedereen 

een goed jaar van te maken, speciaal voor 

onze cliënten van GGZ Oost Brabant en 

medewerkers, en voor sommige in het 

bijzonder, ondanks al de bezuinigingen die er 

voor dit jaar aangekondigd zijn. 

Deze wonderschone ochtend vertrok ik naar 

een van onze cliënten van de GGZ. 

10 maanden trubbelt zij al met haar gezond- 

heid en valt van het somatische naar het 

psychische. Om haar een steuntje te geven 

had ik mezelf opdracht gegeven om haar een 

goed 2012 te gaan wensen want in al die 

jaren dat ik haar heb leren kennen is ze 

speciaal voor mij geworden en wens haar de 

gezondheid die ik ook heb mogen terugkrijgen 

na hard knokken. Na wat heen en weer 

gepraat en enkele koppen koffie gedronken te 

hebben nam ik afscheid van haar. 

Ik neuriede voor haar een lied bij het afscheid 

om haar wat op te vrolijken. De toevallige 

voorbijganger had helemaal geen vermoeden 

dat mijn vriendin telkens als in een achtbaan 

op en neer rolt. Zwart, Zwart, Zwart, noemt 

ze haar buien. 

Tijdens deze uitzichtloze zwarte momenten 

sluit ze zich af voor de wereld, neemt geen 

telefoon op en pakt meer medicatie dan goed 

voor haar is en ligt dan bijna de hele dag in 

bed. 

WAT EEN 

door Gerry van der Rijt-van Sinten 

Soms belt ze me op, zonder een echt besef 

van uur en tijd om te zeggen dat ze zich weer

WONDERSCHONE OCHTEND 

beter voelt en plannen maakt om zich weer 

op haar werk te storten. Ik kan niet meer 

voor haar doen als er voor haar zijn en naar 

haar luisteren, haar te vertrouwen, net als zij 

de arts vertrouwt met zijn pilletjes. 

Meestal kruipt ze na een tijdje weer uit het 

zwarte gat, en als het haar niet lukt vraag ik 

of ik zal komen. Soms is dit oké, soms hoeft 

het niet want dan kan ze het alleen (maar 

wel op haar manier). 

Ik kan niet veel voor haar doen, alleen maar 

even bij haar zijn tot het weer wat lichter 

voelt om haar heen. Af en toe lijkt haar 

toestand een beetje besmettelijk naar mij 

toe, ik krijg dan het gevoel of ik een beetje 

krom ga lopen en het plafond een beetje laag 

wordt. "Je hebt geduld met me", zei ze toen 

ik naar mijn auto liep. 

We moesten allebei lachten toen ze dat zei. 

Want geduld is niet mijn sterkste kant, ik voel 

me vaak onmachtig en daar word ik ongedul- 

dig van. Geduld is ook niet haar beste kant, 

want het duurt haar allemaal te lang, dat 

donkere en sombere in haar zelf. Zeker in de 

voorbije feestdagen leek het nog heftiger te 

zijn, maar ja in vriendschap mag best wat 

ongeduld zitten. 

Eerlijk gezegd was ik wel blij dat ik weer 

terug kon gaan naar mijn eigen huis waar 

minder spanning is. Ik ben niet dol op die 

woeste achtbaan waar ik zelf genoeg in heb 

gezeten, maar gelukkig heb ik die attractie 

achter me kunnen laten. 

Maar vooruit, deze bocht heeft mijn vriendin 

ook weer gehaald en daarom voel ik me rede- 

21 

lijk gerust gesteld. Bij het uitzwaaien heeft 

ze me zelfs even toegelachen. Ter bemoedi- 

ging trok ik nog even een rare postzegel om 

de lach op haar gezicht vast te houden. "Houd 

je taai", riep ik door het open raam "ik bel je 

weer". 

Met haar armen gevouwen voor haar borst 

verwarmde ze haar koude lijf midden in de 

deuropening en ze bleef maar lachen. Dat gaf 

me een blij gevoel op weg naar huis. Dan zie 

ik opeens de natuurlijke schoonheid om me 

heen, alsof die speciaal voor mij wordt uitge- 

straald. Er hangt nog een fijne mist die de 

bomen een geheimzinnig uiterlijk geeft. Dit is 

schitterend zeg ik tegen mezelf en neurie een 

lied. Tot mijn grote verbazing merk ik dat dit 

hetzelfde melodietje is dat ik neuriede bij 

het afscheid nemen van mijn vriendin. Ik 

glimlach naar de wolken en steek mijn hand 

uit naar het heelal, naar de hemel. God ik 

heb je gezien, laat je ook zien aan mijn 

vriendin, dat het zwart voor haar licht mag 

worden in 2012. Niet deze mens alleen maar 

voor alle cliënten en medewerkers van de 

GGZ. Deze ochtend was uniek, zo mooi en 

werkelijk, wat een wonderschone ochtend. 

Gelukkig nieuwjaar.

DE RVB INFORMEERT 

Eerste afstudeerders Natural 

Recovery 

Natural Recovery is de titel van een uniek 

opleidingstraject dat is gestart in 2010 en 

wordt aangeboden door GGZ Oost Brabant en 

Helicon Opleidingen. Cliënten van GGZ Oost 

Brabant krijgen de kans om in één jaar kennis 

te maken met de verschillende facetten van 

het groendomein en een groenopleiding te 

volgen die is afgestemd op de herstelfase 

waarin zij zich bevinden. De allereerste 

lichting afstudeerders namen donderdag 8 

december 2011 trots hun diploma's in 

ontvangst tijdens een minisymposium dat ge- 

heel gewijd was aan Natural Recovery. 

Kliniek Boxmeer sluit in 2012; 

continuïteit polikliniek en 

deeltijdzorg gewaarborgd 

Bezuinigingsmaatregelen in de GGZ en een 

visie op zorg, passend in landelijke ontwikke- 

lingen, hebben GGZ Oost Brabant doen beslui- 

ten de geplande nieuwbouw op de Health 

Campus Boxmeer niet te realiseren. 

Daarnaast is besloten de klinische voorziening 

aan de Loerangelsestraat in Boxmeer in de 

loop van 2012 te sluiten. De polikliniek, de 

zorg in de wijk en deeltijdzorg blijven in de 

22 

regio Boxmeer beschikbaar; de klinische zorg 

wordt geconcentreerd in de bestaande 

klinieken van GGZ Oost Brabant in Helmond 

en Oss. 

De overheidsmaatregelen om met ingang van 

2012 de tarieven voor verblijf in de Zorgver- 

zekeringswet (ZvW) te reduceren met onge- 

veer 16% maakt de exploitatie van een klini- 

sche afdeling in de regio Boxmeer financieel 

niet langer haalbaar. Daarnaast is een belang- 

rijke overweging om binnen het totale werk- 

gebied van GGZ Oost Brabant de klinische 

zorg bovenregionaal te concentreren in de 

bestaande klinieken in Oss en Helmond. 

Dag van de zorg èn Week van 

de Psychiatrie 2012 rond thema 

‘contact’ 

In de tweede helft van maart staat dit jaar 

wederom onze geestelijke gezondheidszorg in 

de publiciteit. Allereerst tijdens de Dag van 

de zorg op 17 maart a.s. Dan kunnen cliënten 

en hun naastbetrokkenen, medewerkers van 

de GGZ Oost Brabant, omwonenden en andere 

geïnteresseerden kennismaken met de 

locaties Huize Padua en Coudewater via 

verrassende ontmoetingen met de zorg, 

natuur en gebouwen. Tijdens de Week van de 

Psychiatrie van 26 tot en met 31 maart a.s. 

organiseert de Cliëntenraad activiteiten 

rondom het thema ‘Contact gewenst?!’. Houd 

onze website en andere informatiekanalen in 

de gaten voor nadere informatie!

Vragen over de verandering in 

de GGZ? 

Sinds 2012 zijn er veranderingen binnen de 

geestelijke gezondheidszorg (ggz). Er wordt 

een eigen bijdrage gevraagd voor de GGZ-zorg 

in de Zorgverzekeringswet. Deze eigen bijdra- 

ge geldt voor mensen van 18 jaar en ouder. 

Meer informatie vindt u in onze flyer 'Wat be- 

tekent de eigen bijdrage in de GGZ voor u?' of 

de Gripnieuwsbrief van december 2011. Deze 

vindt u op een speciale pagina op 

www.ggzoostbrabant.nl Daar publiceren we 

ook regelmatig updates van de veelgestelde 

vragen- en antwoordenlijst. 

Met vragen kunt u terecht bij een van onze 

Grip infocentra in Uden (Violierstraat) en Hel- 

mond (Claraklooster en 't Warant) of bij de 

infodesk in Oss (Arsis). Dat kan persoonlijk, 

telefonisch en digitaal. Ook worden er op ver- 

zoek informatiegesprekken georganiseerd. 

Oproep uitbreiding 

redactie Horizon 

Bent u degene die graag artikelen schrijft ? 

Vindt u het leuk om mee te werken aan de 

totstandkoming van de Horizon ? 

Wij zoeken nog een mederedacteur. 

Heb je interesse ? 

Neem dan contact op met Jan-Anton van der 

Mooren via 06-12946525 

23 

HEEL 

SPORTIEF 


Vorig jaar liep ik met mijn hond Luna in de 

buurt toen ik op de dag voor Nieuwjaar werd 

aangesproken door een jongen tussen 12 en 

14 jaar. 

Hij vroeg wat ik zou doen als hij vuurwerk 

naar de hond zou gooien. 

Ik vroeg hem of hij een mobieltje bij zich 

had en antwoordde hem dat als hij dat deed 

hij 2 minuten kreeg om 112 of zijn vader te 

bellen alvorens ik hem in elkaar zou slaan. 

Bij toeval of juist niet kwam ik hem 

afgelopen nieuwjaarsdag weer tegen. 

Ik herkende hem niet, maar hij mij wel. 

Hij vroeg me of ik die man was die vorig jaar 

zo boos op hem was geweest in verband met 

het vuurwerk. 

Hij vertelde me dat ik toen heel erg gelijk 

had gehad. Hij had het zijn vader verteld die 

hem gezegd had dat ik groot gelijk had 

gehad. 

Toch geweldig sportief van die knul, het gaf 

me een heel goed nieuwjaarsgevoel. 

Ik heb hem dat ook verteld. 

Die eerlijkheid kan ik wel waarderen.

TOVERRECEPT UIT DE MIDDELEEUWEN: 

Hoe je een mens zijn spraak ontneemt, zodat 

hij nooit meer kan spreken, tenzij je dat wilt. 

Neem zaad van senie en zevenboom, meng 

het door elkaar, maak er poeder van en geef 

het te eten aan wie je 

wilt. Hij zal zijn spraak 

verliezen wanneer hij 

erop geslapen heeft. En 

hij vindt hem nooit meer 

terug, tenzij hij negen 

ochtenden op een nuch- 

tere maag verbena 

(ijzerhard) eet. Want het 

is op die manier dat de 

elfen de mensen beletten 

te spreken. 

Uit het recept blijkt duidelijk dat men in de 

Middeleeuwen geloofde in het bestaan van 

kwaadaardige elfen. Dat geloof in elfen was 

een erfenis uit voor-christelijke tijden, maar 

het beeld dat men van hen had, is niet altijd 

negatief geweest. Hoewel het niet helemaal 

duidelijk is wat hun precieze plaats was in de 

Germaanse mythologie, is wel zeker dat ze 

over magische krachten beschikten en dat ze 

als goedaardig en behulpzaam werden gezien. 

Dat laatste blijkt ook uit hun naam die “wit” 

of “schitterend” betekent. In de Joeltijd, het 

feest van de winterzonnewende, herdacht 

men de doden en bracht men offers aan de 

elfen voor vrede en vruchtbaarheid. Het feest 

heette dan ook álfablót: “offers aan de 

elfen”. 

Ook kwam het in vroegere Middeleeuwen 

egelmatig voor dat iemand zijn kind een 


24 

naam gaf die naar elfen verwees, bijvoor- 

beeld Aelfwine: “Elfenvriend”. 

In de loop van de Middeleeuwen veranderde 

dit positieve beeld echter aanzienlijk, waar- 

schijnlijk onder invloed van 

de kerk die alle geesten op 

een grote hoop gooide en 

tot demonen bestempelde. 

Het woord “elf” werd 

steeds meer een verzamel- 

naam voor allerlei soorten 

slechte geesten. 

Het gebruik werd een syno- 

niem voor “dwerg”, 

oorspronkelijk een onbe- 

trouwbaar wezen, en ook 

voor “mare”, de geest van 

een overledene die ’s nachts bovenop het 

lichaam van een slapende ging zitten en diens 

benen verlamde. 

Het is in die late, negatieve betekenis van het 

woord, dat elfen voorkomen in de middeleeu- 

wen magische teksten. In de zestiende eeuw 

beschrijft een Cornelius Bryntius twee 

verschillende manieren om een “alfcappe” te 

bemachtigen, een mantel met kap, gedragen 

door de elfen. Een van de methoden gaat als 

volgt: de magiër gaat op Kerstavond naar de 

kerk, leest daar enkele psalmen en een hym- 

ne terwijl hij wijwater sprenkelt. Vervolgens 

spreekt hij een bezwering. 

Door dit te herhalen bij alle deuren van de 

kerk worden alle niet-gedoopte zielen die 

zich in de kerk bevinden, inclusief de elfen, 

daar binnengesloten. Op dit punt ontbreken 

er enkele woorden in de tekst, waardoor het 

niet geheel duidelijk is wat er dan gebeurt.

KWAADAARDIGE ELFEN ? 

De magiër gaat nu met de lengtemaat van 

Christus (een amulet, de afmetingen van 

Christus werden geacht de krachten van 

Christus zelf te bezitten) naar 

een deur. Op één of andere 

manier verkrijgt hij daarmee 

de kap van een “elvinne”. In 

de hoop de kap weer terug te 

krijgen, zal de vrouwelijke 

elf nu alles doen wat hij van 

haar vraagt. (Als de magiër 

haar erg bang weet te ma- 

ken, nu ze buitengesloten is 

uit haar eigen wereld, dan 

zullen er zelfs nog veel meer 

elfen naar zijn woning komen om hem te 

smeken haar los te laten.) De magiër moet 

daar vooral goed gebruik van maken en de 

elfenvrouw naar haar geheime kunsten 

vragen, inclusief de kunst van onzichtbaar- 

heid. Maar alvorens hij haar man, de 

“dwergcom”(dwerg), zijn kap teruggeeft, 

moet hij hem wel eerst laten beloven dat hij 

hem nooit meer kwaad zal 

doen. Dat mag hij vooral 

niet vergeten! 

Tegenwoordig kan men ook 

mensen het zwijgen opleg- 

gen, door middel van 

dwang en beloftes te laten 

doen, door op een verkeer- 

de politieke partij te laten 

stemmen en hen zo mond- 

dood te maken. Zo’n partij 

is waarschijnlijk het CDA 

en de VVD. Velen geloven dat als men hun 

stem daar op uitbrengt, zij beloond zullen 

worden, maar komen later vaak bedrogen uit. 

Ook hierin zitten kwaadaardige elfen die de 

kluit willen besodemieteren. 

GEDICHT 

door Johan Hijzelaar, Dichter des GGZ’s 

Het gaat er 

toch niet om 

wie het laatst lacht 

maar om geluk te vinden 

in kleine dingen

STRIP VAN BONAVENTURA 

26

De Mythe van de psychiatrische afwijking 

“Onze tegenstanders zijn niet de demonen, 

de heksen, het lot of de psychiatrische 

afwijking. Wij hebben geen vijanden die wij 

kunnen bestrijden of verjagen door te 

“genezen”. Wat we hebben zijn levensproble- 

men -of dat nu biologische, economische, 

politieke of socio-psychologische zijn”. 

In de zestiger jaren van de vorige eeuw had 

dit nog vertaald mogen worden als “De Mythe 

van de Geestesziekte”. Maar dat mag niet 

meer. Tijden veranderen en daarmee de 

etiketten, die dezelfde lading dekken. Gek, 

krankzinnig en geestesziek, zijn vervangen 

door prachtige eufemismen in de DSM-IV (het 

diagnostisch handboek voor de psychiatrie). 

De keuze hier was tussen psychische of psy- 

chiatrische stoornis, afwijking of aandoening, 

maar in wezen komen die allemaal op het 

zelfde neer en zijn onderling verwisselbaar. 

Er zullen mensen zijn die zeggen dat het 

achterhaald is, dat het niet meer van deze 

tijd is, dat de wetenschap vooruitgang 

geboekt heeft en dat we nu wel beter weten. 

Niets is minder waar. Nog steeds gaat de 

wetenschap uit van het concept dat psychia- 

trische aandoeningen hersenziekten zijn, 

genetische afwijkingen, mutaties, biochemi- 

sche verstoringen en op zijn best een 

combinatie van die factoren, zonder zich te 

bekommeren om de vraag waar die 

veranderingen vandaan komen. 

Wie durft de arrogante pretentie te koesteren 

dat hij iemand anders gestoord acht? 

Wie durft het in zijn hoofd te halen dat hij 

anderen kan begrijpen als hij zichzelf niet 

begrijpt? “Wat ziet gij de splinter in het oog 


27 

van uw broeder en zuster, maar de balk in uw 

eigen oog bemerkt gij niet?” 

De bemodderde spiegels die de therapeuten 

hun patiënten voorhouden, de vooroordelen 

en oneigenlijke en bedrieglijke hypothesen 

waarop het hele bouwwerk gefundeerd is. 

De illusie dat wij in de best denkbare wereld 

leven, mag niet verstoord worden. Wij zijn 

ondankbaar als wij twijfelen aan de zegenin- 

gen van deze gedrochtelijke maatschappij. 

Wie de wereld heeft begrepen heeft een lijk 

gevonden. (En wie een lijk gevonden heeft, 

de Wereld is hem niet waardig”), die door 

generaties met bloed, zweet en tranen is 

geconstrueerd. Wij leren ons af te sluiten 

voor de keerzijde van de medaille, wij 

moeten hard worden, doen alsof er niets aan 

de hand is, wij moeten eelt op onze ziel 

kweken, de schone schijn handhaven en leren 

blind en doof te zijn. En als we dat niet meer 

kunnen worden we krankzinnig verklaard, zijn 

we ondankbaar, overtreden we de spelregels 

en worden we door de belangenbehartigers 

van de gevestigde orde gedrogeerd, geëlek- 

troshocked en opgesloten. 

Vanuit het ideaalbeeld van de mens is ieder- 

een gestoord, heeft iedereen een balk in zijn 

oog en de grootst gemene balk 

heet”normaal” en de “normalen” noemen de 

anderen gestoord. De “normalen” bepalen de 

grens waarbij angst, jaloezie, haat, eerzucht, 

ijdelheid, verdriet overgaat in “abnormaal”. 

Zij zijn de norm en hun wereldbeeld deugt. 

De psychiatrische afwijking als 

een teken van hersenziekte 

Het begrip psychiatrische afwijking ontleend

zijn belangrijkste steun aan verschijnselen 

zoals hersensyphilis of delirante toestanden - 

bijvoorbeeld vergiftigingsverschijnselen - 

waarbij bekend is dat personen een aantal 

eigenaardigheden of verstoringen in denken 

en gedrag vertonen. Om precies te zeggen 

zijn dit echter ziekten van de hersenen en 

niet de geest. Volgens een bepaalde school 

zijn alle zogenaamde psychiatrische afwijkin- 

gen van dit type. Men neemt aan dat er 

uiteindelijk een of ander neurologisch defect, 

misschien heel subtiel, voor alle aandoenin- 

gen in denken en gedrag gevonden zal 

worden. Veel hedendaagse psychiaters, 

artsen en andere wetenschappers delen deze 

mening. Dit standpunt houdt in dat mensen 

geen problemen – uitgedrukt wat nu 

“psychiatrische afwijking” heet – tengevolge 

van verschillen in persoonlijke behoeften, 

meningen, maatschappelijke ambities kunnen 

hebben. 

Alle levensproblemen worden toegeschreven 

aan biochemische processen, die te zijner tijd 

door medisch onderzoek ontdekt zullen wor- 

den. 

“Psychiatrische afwijkingen” worden op die 

manier wezenlijk niet anders beschouwd dan 

als alle andere ziekten (dat wil zeggen licha- 

melijke). Vanuit dit oogpunt is het enige ver- 

schil tussen geestelijke en lichamelijke ziek- 

ten, dat de eerste, door de hersenen aan te 

tasten, zich uiten door middel van psychische 

symptomen, terwijl de laatste, door andere 

orgaansystemen aan te tasten (bijvoorbeeld 

de huid, de lever enz.) zich uiten door middel 

van symptomen, die verwijzen naar die be- 

paalde lichaamsdelen. Dit standpunt berust 

op en geeft naar mijn mening, uitdrukking 

28 

aan twee fundamentele vergissingen. 

De term “psychiatrische afwijking” wordt 

alom gebruikt om iets, dat heel iets anders 

dan een hersenziekte is, te beschrijven. Veel 

mensen nemen tegenwoordig vanzelfsprekend 

aan dat het leven niet eenvoudig is. De last 

van het leven voor de moderne mens hangt 

bovendien niet zozeer af van een strijd om 

biologisch te overleven, als wel door spanning 

en inspanningen, die onlosmakelijk verbonden 

zijn met de maatschappelijke omgang van 

ingewikkelde menselijke persoonlijkheden. 

In dit verband wordt het begrip psychiatrische 

afwijking gebruikt om allerlei eigenschappen 

van de zogenaamde persoonlijkheid van het 

individu te identificeren of te beschrijven. 

De psychiatrische afwijking – om zo te zeg- 

gen, als een deformatie van de persoonlijk- 

heid – wordt daarmee beschouwd als de 

oorzaak van de menselijke disharmonie. Deze 

opvatting impliceert, dat de maatschappelij- 

ke omgang tussen mensen als iets inherents 

harmonieus beschouwd wordt, en dat versto- 

ring daarvan alleen maar te wijten is aan de 

aanwezigheid van een “psychiatrische 

afwijking” bij veel mensen.

Kort samengevat: 

in het tegenwoordige maatschappelijk gebruik 

wordt het vinden van een psychiatrische 

afwijking bewerkstelligd, door een afwijking 

in het gedrag van bepaalde psychosociale, 

ethische of wettelijke normen vast te stellen. 

Die beoordeling kan, net als in de geneeskun- 

de, door de patiënt, de dokter (psychiater), 

of anderen gemaakt worden. Men is uiteinde- 

lijk geneigd de behandeling binnen een 

therapeutisch – of ogenschijnlijk medisch – 

raamwerk te zoeken, waarbij een situatie 

gecreëerd wordt waarin men beweert, dat 

psychosociale, ethische en/of wettelijke 

afwijking door (zogenaamd) medisch hande- 

len gecorrigeerd kunnen worden. Aangezien 

medisch handelen bedoeld is om alleen 

medische afwijkingen te corrigeren, lijkt het 

logischerwijs absurd te verwachten dat het 

zal helpen problemen op te lossen, waarvan 

juist het bestaan op niet-medische gronden 

gedefinieerd en gebaseerd is. Ik denk dat 

deze overwegingen vruchtbaar toegepast 

kunnen worden bij het hedendaagse gebruik 

van tranquillizers en meer in het algemeen, 

bij wat men mag verwachten van medicijnen 

voor verbetering of oplossing van problemen 

in het menselijk leven, van wat voor soort 

ook. 

29 

Conclusie: 

De mythe van de psychiatrische afwijking zet 

ons bovendien aan om te geloven in de 

logische gevolgtrekking ervan: dat maat- 

schappelijke betrekkingen harmonieus, bevre- 

digd en de zekere basis voor een “goed le- 

ven” zijn, als die maar niet ontwricht zouden 

worden door invloeden van psychiatrische af- 

wijkingen of “psychopathologie”. 

De mogelijkheid voor een universeel mense- 

lijk geluk lijkt mij, tenminste in de vorm, 

slechts weer een voorbeeld van het soort 

ik-wou-dat-het-waar-was luchtkasteel. 

Ik geloof dat menselijk geluk of welbevinden 

tot een tot nu toe onvoorspelbaar grote 

schaal, en niet alleen voor een uitverkoren 

minderheid, mogelijk is. Dit doel kan echter 

alleen bereikt worden met behulp van veel 

mensen en niet slechts door een minderheid, 

die bereid en in staat zijn persoonlijke, 

maatschappelijke en ethische conflicten aan 

te pakken. Dit betekent dat ze de moed en 

eerlijkheid moeten hebben eerst het gevecht 

met valse façades, van het oplossingen te 

vinden voor surrogaatproblemen, aan te 

gaan- bijvoorbeeld het gevecht aangaan 

tegen brandend maagzuur en chronische 

vermoeidheid in plaats van een huwelijkscon- 

flict onder ogen zien.

ERVARINGSDESKUNDIGHEID EN P.E.D.= 

Ervaringsdeskundigheid is een relatief nieuwe 

deskundigheid in het netwerk van hulpverle- 

ning aan cliënten. Aangezien het hier een 

relatief jonge discipline binnen de hulpverle- 

ning betreft zijn de rol, de taken, de 

bevoegdheden en definiëring van ervarings- 

deskundige, ervaringskundige, en ervarings- 

werker nog (lang) niet uitgekristalliseerd. 

Inmiddels zijn er al wel verschillende 

ervaringsdeskundigen werkzaam binnen GGZ 

Oost Brabant. Doordat er (nog) geen duidelijk 

beleid over het werken met ervaringsdeskun- 

digen is wordt hier, door ieder naar eer en 

geweten, toch op verschillende manieren 

vorm aan gegeven. Dat dit tot verwarring en 

onduidelijkheid leidt mag duidelijk zijn zowel 

voor de ervaringsdeskundigen als ook voor 

andere disciplines. 

Om een en ander vanuit het perspectief van 

de ervaringsdeskundigen te duiden en een 

plaats te geven is er het platform ervarings- 

deskundigheid per eind augustus 2011 gestart. 

In een platform zitten deelnemers met een 

zelfde specifieke achtergrond. Hiermee is het 

platform een plek waar gelijkgestemden 

elkaar ontmoeten en met elkaar van gedach- 

ten wisselen over specifieke zaken in het 

eigen vakgebied. Het doel is om mede een 

draagvlak te creëren voor beleid en 

implementatie van ervaringsdeskundigheid 

vanuit de eigen specifieke deskundigheid van 

de deelnemers. 

Het platform ervaringsdeskundigen zal een 

bijdrage leveren aan de door ontwikkeling van 

de rol, de taken, de bevoegdheden en defini- 

ering van ervaringsdeskundigen en dienen 

door Jan-Anton van der Mooren 

deze te verbinden met de reeds bestaande 

disciplines. Dit zal gebeuren door voorstellen/ 

adviezen te formuleren die gevraagd en 

ongevraagd aangeboden zullen worden aan de 

Raad van Bestuur van GGZ Oost Brabant over 

relevante zaken die met ervaringsdeskundig- 

heid en inzet van ervaringsdeskundigen te 

maken heeft. 

Daarnaast is het Platform Ervaringsdeskundig- 

heid een plek waar ervaringsdeskundigen 

elkaar kunnen ontmoeten en reflecteren op 

hun werk/activiteiten binnen de organisatie. 

Het platform werkt vanuit de kaders die 

omschreven zijn in de kerntaken voor erva- 

ringsdeskundigen. 

Dit zijn er een vijftal, te weten: 

- Het leiden en begeleiden van herstelgerich- 

te (groeps)activiteiten 

-Het individueel coachen van cliënten die aan 

hun herstel werken 

-FACT 

-Het bieden van consultatie, advies en 

coaching aan professionals en teams inzake 

het cliëntperspectief 

-Het adviseren inzake beleid en het participe- 

ren in (verbeter)projecten 

Ervaringsdeskundigheid heeft zich inmiddels 

bewezen als meerwaarde binnen de hulpver- 

lening. Zowel nationaal als ook internationaal 

worden ervaringsdeskundigen op verschillen- 

de gebieden ingezet als aanvulling op andere 

reguliere disciplines. 

Tegelijkertijd is het ook nog een gezamenlij- 

ke ontdekkingsreis waarin deze meerwaarde 

verder ontwikkeld en uitgebouwd kan wor- 

den. Zo ook binnen GGZ Oost Brabant.

PLATFORM ERVARINGSDESKUNDIGHEID 

Een nieuwe naam binnen 

GGZ Oost Brabant is het PED, oftewel het 

Platform Ervaringsdeskundigheid. 

Sinds enkele jaren zijn er op verschillende 

plaatsen in de organisatie al ervaringsdeskun- 

digen werkzaam en nu gaat er dan ook 

structuur in komen. 

Het platform bestaat uit de volgende zes per- 

sonen: Rika Hop, Henriëtte aan de Stegge- 

secretaris , , Anita van Dijk, Simone Haasnoot, 

Gert Jongetjes en Hetty van Antwerpen - 

voorzitter 

Deze mensen zijn een afspiegeling van erva- 

ringsdeskundigen binnen de organisatie en 

zijn in loondienst, vrijwillig of freelance 

actief binnen verschillende onderdelen van de 

GGZ. 

Het PED heeft onder meer als doelen: 

• Bevorderen van de inzet van ervarings- 

deskundigheid binnen de gehele GGZ. 

Het PED kan adviseren om en hoe erva- 

ringsdeskundigen te betrekken bij pro- 

jecten. De inzet van ervaringsdeskun- 

digheid is n.l. een meerwaarde voor de 

kwaliteit van zorg. 

• Belangenbehartiging en versterken van 

de positie, rollen, taken en arbeidsvoor- 

waarden van ervaringsdeskundigen 

• Bevorderen van onderlinge contacten en 

uitwisseling van ervaringen. Hiervoor is 

een werkgroep die ontmoetingsactivitei- 

ten organiseert voor alle binnen de GGZ 

werkzame ervaringsdeskundigen. 

De eerste bijeenkomst is inmiddels 

gepland. 

• Bevorderen van beroepsontwikkeling en 

vergroten van de kwaliteit van erva- 

ringsdeskundigen. Nieuw aan te stellen 

door Hetty van Antwerpen 

31 

ervaringsdeskundigen moeten dan ook in 

ieder geval een opleiding gevolgd heb- 

ben of bereid zijn deze te volgen. 

Het Platform kan gevraagd en ongevraagd 

advies geven aan Raad van Bestuur, het 

management en de rest van de organisatie. 

Het is de bedoeling dat het PED minstens 6x 

per jaar bij elkaar komt, daarbij ondersteund 

door Spencer Zeegers van Bureau Kwaliteits- 

zorg en Jan-Anton van der Mooren van de 

Cliëntenraad. 

Het PED heeft zich op de Andersdag gepresen- 

teerd en verschillende afdelingen hebben 

toen aangegeven wat meer te willen weten. 

Op korte termijn zal contact met hen opgeno- 

men worden om ook op deze manier het 

Platform en ervaringsdeskundigheid meer 

bekend te maken binnen de organisatie. 

De ervaringsdeskundige 

kan de rol van herstelon- 

dersteuner vervullen 

door coachen van cliën- 

ten, door bieden van 

consultatie aan hulpver- 

leners en beleidsmakers om de kwaliteit van 

zorg te verbeteren, door begeleiden van her- 

stelgerichte activiteiten, en ook door in FACT 

deel uit te maken van het team. 

Bij opmerkingen en/of vragen kan contact 

opgenomen worden met de ondersteuners of 

met Hetty van Antwerpen, tel. 06-53239744. 

Wanneer er bij het PED nieuwe ontwikkelin- 

gen zijn en er een eigen postvaknummer en 

e-mailadres gaat komen, zullen we dat in een 

volgende Horizon zeker vermelden. 

Hetty van Antwerpen, voorzitter

Mijn HOP geeft mij meer overzicht en duidelijkheid 

Cliënt Cliënt Peter Peter vertelt vertelt over over zijn zijn HOP 

HOP 

In september 2011 heeft GGZ Oost 

door Wil Coopmans en Peter van de Hoeve 

Brabant het Herstelondersteuningsplan, het 

HOP, geïntroduceerd. 

Het HOP is uw individuele zorgplan dat 

bedoeld is om u te ondersteunen bij uw 

persoonlijke herstelproces. 

Uw wensen en doelen, ingedeeld naar zoge- 

naamde 'levensgebieden', staan hierin 

beschreven. Het HOP is een plan dat samen 

met een begeleider/hulpverlener wordt 

ingevuld. Het geeft zowel de cliënt als 

begeleiders houvast. Begeleiders kunnen in 

het HOP precies lezen hoe ze een cliënt het 

beste kunnen ondersteunen. In de vorige 

Horizon (uitgave december 2011) vertelde 

verpleegkundige Karien de Groot hoe zij het 

invullen van de eerste HOP's met haar 

cliënten had ervaren. Nu vertelt Peter van de 

Hoeve, cliënt uit Rosmalen, hoe het invullen 

van zijn eigen HOP is gegaan. 

Impact Impact van van HOP HOP 

HOP 

Dat het HOP de nodige impact heeft op de rol 

van de hulpverlener was al duidelijk. 

Een hulpverlener moet zich dienstbaar opstel- 

len in het herstelproces van de cliënt. 

Daarnaast verandert er voor de cliënt ook 

veel. Als cliënt bent u zelf verantwoordelijk 

voor uw eigen herstelproces, dus ook voor uw 

HOP. Het kan best moeilijk zijn om antwoor- 

den te vinden op vragen als: wat wil ik nu 

echt in het leven, wat zijn mijn wensen en 

wat wil ik bereiken? Zulke vragen kunnen 

verhelderend zijn, maar ook heel confronte- 

rend. Het werken aan een HOP is een leerpro- 

ces voor zowel de cliënt als de hulpverlener. 

Dit bevestigt ook Peter van de Hoeve. In de 

vorige Horizon beschreef een verpleegkundi- 

ge over haar ervaringen met het HOP, nu is 

het woord aan Peter. 

Peter Peter Peter van van de de Hoeve Hoeve en en zijn zijn HOP 

HOP 

"Hallo, Ik wil me graag even voorstellen: ik 

ben Peter van de Hoeve en aan mij is ge- 

vraagd om mijn ervaringen met het HOP te 

beschrijven, dus bij deze. Ik ben in de intro- 

ductiefase van het HOP binnen LZW 

(Langdurende Zorg en Wonen) door mijn 

begeleiding gevraagd om als één van de 

eerste cliënten een HOP in te vullen. Ik had 

dus de primeur! Mijn begeleidster heeft mij 

eerst globaal uitgelegd wat het HOP is en wat 

het in de toekomst voor mij kan betekenen. 

Wij zijn er toen samen zeer uitgebreid voor 

gaan zitten. Bij elk van de negen verschillen- 

de levensgebieden die in het HOP aan bod 

komen, bijvoorbeeld de levensgebieden 

'sociale contacten' en 'vrijetijdsbesteding', 

heb ik opgeschreven wat ikzelf zou willen/ 

kunnen bereiken. Over elk levensgebied heb 

ik goed na moeten denken. Bij de verschillen- 

de wensen die ik op papier heb gezet hebben 

we een lange- én een korte termijn doel

gezocht. Bij deze doelen hebben we concrete 

acties omschreven en genoteerd wie wat 

doet. Zo weet ik, maar ook de mensen die mij 

begeleiden, wat er precies moet gebeuren. 

Een HOP wordt dus voor iedereen een zeer 

persoonlijk plan. Het is de bedoeling dat het 

HOP zo zal werken dat het stimuleert, moti- 

veert en activeert daar waar nodig, met een 

mooi en haalbaar resultaat! 

Ik was het 'HOP-proefkonijn' dat al eind 2011 

een HOP had. Het invullen en het herlezen 

van mijn HOP heeft mij veel energie gekost. 

Ik vond het moeilijk te merken dat het zo 

veel impact op mij had. Ik werd namelijk 

geconfronteerd met allerlei gevoelens. Soms 

leek mijn HOP wel een ingewikkelde film 

waarbij het moeilijk was om het geheel te 

zien en te begrijpen. Toch snap ik wel dat het 

belangrijk is om een HOP voor jezelf op te 

stellen. Het geeft mij overzicht en duidelijk- 

heid, maar ook aan de betrokkenen om mij 

heen. Ik vind het goed dat het HOP de wensen 

van de cliënten toetst en het leidt naar meer 

dynamiek, betere sociale contacten, meer 

familiecontacten, ondersteuning daar waar 

nodig, en vooral het uitbouwen van eigen 

capaciteiten. Ik wens iedereen succes 

met het invullen van je eigen HOP!" 

Groet, Peter 

Meer Meer Meer informatie 

informatie 

Voor meer informatie over uw HOP gaat u 

naar uw teamleider of kijk op 

www.ggzoostbrabant.nl/HOP. 

33 

SUDOKU 

“Chinese vrouw” 

Paletmes: olieverf op paneel. 

geschilderd door Agnes Blok

HET LAND IS VAN ONS 

In de traditie van de Indianen wereldwijd, is 

land niet te koop, want het land is heilig en is 

er voor iedereen. Als je je als Indiaan op een 

voor jou heilige plaats 

wilde vestigen, werd 

de grond ingewijd met 

een ceremonie en 

werd er een Wigwam 

of Tipi neergezet en 

het land was van jou. 

Deze traditie heeft 

zich bij de Indianen 

gehandhaafd door de 

jaren heen en wordt nu met ceremonie op 

huizen toegepast. Volgens de Indianen kunnen 

wij alleen respect en dankbaarheid tonen 

voor de aarde. Maar met de komst van de 

pioniers, had het kapitaal zijn entree gedaan. 

Men ging zich deze heilige grond toe eigenen 

en verkopen. Met het bekende resultaat van 

vernietiging voor de oorspronkelijke bewoners 

van Amerika. 

De macht van geld dat nu 

een crisis heeft veroor- 

zaakt, is vanuit Amerika 

overgewaaid, en is niet 

meer à la minuut terug te draaien. 

De kans dat het bankensysteem wereldwijd 

niet overeind blijft is klein, zoals de vooruit- 

zichten laten zien. Komt er een ruilhandel of 

een nieuwe munt? Komt er meer saamhorig- 

heid en hulpvaardigheid voor elkaar? Wij zijn 

extreem verwend door het kapitaal en zullen 

ons extreem moeten gaan matigen. 

Het begon allemaal in Amerika en eist nu zijn 

tol. Een onduidelijke aanleiding voor een 

door Agnes Blok 

34 

oorlog in Irak, waar biljarden dollars aan zijn 

besteed en in deze vage regeringsperiode ook 

nog eens de verlaging van belastingen en dit 

alleen voor de rijken. 

Gevolg? Biljarden 

tekorten en een veel 

te hoge staatsschuld 

per inwoner van 

Amerika, dat er gene- 

raties lang over moet 

gaan doen om deze schuld terug te betalen. 

Met de nodige invloeden voor (nu nog?) 

49 miljoen Amerikaanse burgers, die onder de 

armoedegrens moeten leven en dat staats- 

schulden en armoede nu ook vormen in 

Europa aan gaat nemen. Nederland niet 

uitgesloten. 

Veel te lang hebben de regeringsleiders van 

Europa geaarzeld om maatregelen te nemen 

om wereldwijd de economie draaiend te 

blijven houden. 

Hopelijk zijn de voorspellende rampen- 

verhalen over het jaar 2012 zo gezegde 

Indianenverhalen. Want niets is zeker wat het 

komende jaar ons gaat brengen, maar dat 

2012 een bijzonder jaar gaat worden neemt 

wel al vormen aan. 

Een troost: we staan er niet alleen voor, maar 

ondergaan deze crisis met zijn allen. 

Ik wens u allen liefde 

en respect, voor elkaar 

en onze aarde. Saam- 

horigheid en hulpvaar- 

digheid in onze samen- 

leving, nu en voor onze 

volgende generaties.

Op reis 

Uit verhalenbundel Geert van Erp 

Tweeëndertig jaar geleden ontvingen we de 

uitnodiging van Jean en John om de Kerstda- 

gen en Oud en Nieuw bij hen door te bren- 

gen. Ze waren verhuisd van Leeds naar een 

plaatsje bij Dorchester in Noord Engeland, 

naar bij aankomst bleek een grote villa, veel 

grond en paarden. 

In Leeds was John als hoofdingenieur van 

een staalgieterij wegens opvolgingsmogelijk- 

heden ontslagen en had veel succes van de 

streek ! (Later bleek, zolang het duurde.) 

We reden paard, gingen naar de nachtmis in 

Dorchester Cathedral en de volgende dag 

was er open huis voor het hele dorp. Met 

open haarden, dus warme kont en kouwe 

buik. U kunt er zich wel wat bij voorstellen. 

Wel erg verzorgd en gezellig. 

Na de kerst trokken we, zoals afgesproken, 

Schotland in. We zouden op Oudjaarsdag 

weer terug zijn. Er zijn in die paar dagen 

dingen gebeurd, die me altijd zijn bijgeble- 

ven, maar die ik bijna nooit kwijt kan: ze 

lenen zich niet als onderwerp voor een tafel- 

gesprek. Maar op papier is het wat anders. 

We klommen naar de toren van Edinborough 

Castle toen ik plotseling meer dan verschrik- 

kelijk moest. Een wc was nergens te beken- 

nen. In hoge nood meldde ik me bij de kapi- 

tein van de wacht. Ik kreeg een sleutel mee 

en toen was het een fluitje van een cent. 

Opvallend was de opdruk om de 10 centime- 

ter: her majesty’s property: (=Eigendom van 

de koningin) Uit dankbaarheid heb ik een 

meter meegenomen. Door de Highlands 

terug naar Dorchester verbaasde ik me over 

de doordringende stank tussen de heuvels. 

Bij een verrijdbare theekraam vroeg ik in 

mijn beste Engels, overmatig beleefd, wat 

die stank toch was. Ze monsterden me van 

kop tot teen en een van hen zei toen, zuinig 

Schots: “Shit …”, en draaiden zich om. 

Waarschijnlijk hebben ze me toen al voor 

gek verklaard. 

Weer op reis 

Uit verhalenbundel Geert van Erp 

Naar Ierland ditmaal, met ’t autootje. Van 

Oostende richting krijtrotsen van Dover. 

Fraai. Toen door naar Frenchman’s Corner, 

vanwaar oversteek naar Dublin. 2e Paasdag, 

alle ambulante Ieren straalbezopen. 7 Uur ’s 

morgens, alle hotels dicht. Toen het land in, 

bed and breakfast: toast, boter, jam, 

cornflakes, room, worstjes, saus, koffie, 

thee. All in: Hfl. 10,00 p.p. 

Groot, roodharig, sproeten, struis, ontving 

de dame in haar huisje. 

Snurken, snurken, snurken. Tot een paar 

harde knokkels op de deur. Ik draaide me 

om en schrok me wezenloos: een politieman 

van het formaat van de dame bracht het 

ontbijt. Genoeg voor de hele dag (zie bo- 

ven). 

In een plaatsje legde ik aan. MG-tje langs de 

kant. Sjaal omgebonden. Binnen begonnen 

alle Ieren het Wilhelmus (nou ja) te brullen 

en werd het een na het andere drankje aan- 

geboden. Toen ik vroeg waarom kreeg ik als 

antwoord dat dat was, omdat ik rugby-speler 

was. Niet dus, alleen die sjaal. Heftig gepro- 

fiteerd dus. Gaat u naar Ierland? Vergeet uw 

sjaal niet! 

“Boom met zonnebloemen” 

geschilderd door Bonaventura

Grijze haren worden wit … 

Met de komst van grijze haren is het tijd voor 

een pas op de plaats. Overdenkingen en nieu- 

we mogelijkheden doen zich voor en er 

komen steeds meer veranderingen. 

Veranderingen in levensstijl en motivatie. Bij 

mij zijn dat voortekenen van uitputtingsver- 

schijnselen. Dat zijn de naweeën van de che- 

mokuur en een veel te hoog tempo de laatste 

jaren met een enorme geestelijke last. En 

maar doorgaan. Geen tijd vinden om te rou- 

wen of om verdriet toe te laten. Dit in tegen- 

stelling tot de energie. Soms een oase om in 

te vertoeven. En 's nachts...... Tijden goed 

en niet goed geslapen, maar nu met een 

enorme hoofdpijn wakker worden en niet 

weten waar het lichtknopje zit. Mijn bril niet 

kunnen vinden en uiteindelijk valt dat kreng 

op de grond en trap ik er ook nog op. Roepen 

naar de kat, dat hij zich rustig moet houden 

en dat ik hem rotte vis zal geven, als hij zijn 

kwek niet houdt. Zo iets. Mijn toch al blauwe 

tenen nog een keer stoten tegen de bedden- 

poot en tastend een weg zien te vinden naar 

de gang. Trappend in de braakbal van de kat 

en met natte voeten naar het toilet. 

Eindelijk, licht. Ik zie de kat naar mij kijken. 

Hij knippert vertrouwd zijn ogen. 

Met keukenpapier raap ik de braakbal uit de 

gang en mikt naast de prullenbak. Mijn voet 

zwelt op en morgen kan ik weer geen schoen 

aan. Mijn hoofd. Ik geef mij over aan 

overmacht en ga weer naar bed. Morgen raap 

ik mijn zootje bij elkaar. Morgen. Nu even 

niet. Mijn benen worden gestrekt, moe of 

niet en mijn hoofd beweegt op het kussen van 

de ene naar de andere kant. Mijn wijsvinger 

gaat als vanzelf omhoog en mijn elleboog 

door Agnes Blok 

36 

prikt. Zo ook mijn wond aan mijn geampu- 

teerde borst. Ik ben het zat. 

Kinderliedjes schieten door mijn hoofd en het 

UHM-geluid helpt alles wegebben. Vanuit de 

verte zie ik in alle stilte een man in een lang 

wit gewaad met lange witte haren en baard. 

Mijn hoofd klaart. Ik kan rustig gaan slapen. 

Morgen vroeg weer op. 

“Indianencampus” 

Geschilderd door Agnes Blok

K 

UNST 

“Fantasy” 

geschilderd door Bonaventura 

37

Herfst en winter 

Het is koud 


een koude wind, die snijd in m’n gezicht 

Regen 

die stromend over me heen loopt 

Na de kou 

na de regen, 

komt er dan, als toetje er nog bovenop 

een sneeuwbui langs zeilen. 

Ik loop, 

voorzichtig en wel, 

Terwijl ik witte bomen, witte daken, witte 

wegen zie 

De sneeuw dwarrelt zachtjes naar beneden, 

Het is nat, 

koud 

En toch 

voel ik me een gelukkig iemand in een 

sneeuwbui. 

De eerste herfstbui 

Ik voel me blij 

fris en wakker 

terwijl een voorbijganger al mopperend 

doorfietst 

geniet ik van de eerste herfstbui 

alsof het een koele waterval is. 

Ik weet het wordt herfst 

Ik weet het wordt later winter 

Ik weet 

dat ik nat op het werk 

en nat thuis zal komen 

Ik weet 

dat ik verkleumd zal zijn 

wit zal zijn van de sneeuw 

maar toch… 

38 

Pannenkoek 


Dat scheldwoord gebruikte Martijn voor mij 

na de laatste redactievergadering van de 

Horizon. 

Wat was er gebeurd ? 

Ik kwam thuis en had snel iets te eten 

gemaakt. Ik had daarna het vuur wel 

uitgemaakt maar het gas stond nog aan. 

Martijn kwam binnen en vroeg waar de asbak 

was. Ik zei in de keuken. Hij naar de keuken 

toe en kwam kwaad de kamer in. 

Pannenkoek, idioot, zei hij tegen mij, het 

gas is nog aan. Als jij het gas nog aangezet 

had was de hele boel misschien in de fik 

gevlogen en dan? 

Dan zei ik, had je een erfenis gehad. Toen 

werd hij nog bozer, waarop ik hem vertelde 

dat een van mijn voornemens was om beter 

op te letten. 

Zijn reactie, ik weet nog meer goede 

voornemens: mij nog wat meer toestoppen. 

Ik vertelde hem dat hij door kon gaan met 

dromen, maar in ieder geval was het ijs 

weer gebroken. Maar zijn boosheid was 

terecht. 

Nieuwsbrief Door en Voor 

Geïnteresseerden voor de nieuwsbrief 

van Door en Voor zich kunnen inschrijven 

via de website: 

https://www.doorenvoor.nl/ 

nieuwsbrief/abonnement/ 

Daarnaast zijn de nieuwsbrieven te lezen 

via de website www.doorenvoor.nl.

A CTIVITEITEN 

Huize Padua 

Donderdag 9 februari Country en westernavond om 19.00 uur in Brouwershof 

Donderdag 16 februari Rondgang langs de afdelingen door de prins(es) vanaf 13.00 uur 

Donderdag 16 februari Openingsbal carnaval 19.00 uur in Brouwershof 

Zondag 19 februari Carnavalsmis om 10.00 uur in het Stiltecentrum 

Dinsdag 21 februari Afsluitingsbal met boerenkoolbuffet, opgeven t/m 10 febr. 

Aanvang 14.00 uur in Brouwershof 

Donderdag 8 maart Bingo om 19.00 uur in Brouwershof 

Donderdag 22 maart Discoavond om 19.00 uur in Brouwershof 

Donderdag 5 april Paasconcert om 19.00 uur in Brouwershof 

Coudewater 

Donderdag 2 februari Fotopresentatie 2011 van 14.00 tot 16.00 uur in Veldzicht 

Zaterdag 18 februari Carnaval eetactiviteit met verkleedwedstrijd van 16.00 tot 

19.00 uur in Veldzicht, vooraf opgeven hiervoor 

Maandag 20 februari Uistapje naar de optocht van Oeteldonk, vooraf opgeven 

hiervoor, bus aanwezig om 11.00 uur bij de Vonder 

Dinsdag 21 februari Afsluiting carnaval met muzikale ondersteuning door Nico 

Weijns van 14.00 tot 16.00 uur in Veldzicht 

Donderdag 22 maart Voorjaarsbingo van 14.00 tot 16.00 uur in Veldzicht. 

Kosten 2 euro. 

39

K 

REET VAN 

I NFO 

Cliëntenraad: Postbus 3, 5427 ZG Boekel 

Intern postvak 01.034 clientenraad@ggzoostbrabant.nl 0492-846366 

of via de ondersteuners; 06-12946525 Jan-Anton van der Mooren of 06-12709361 Karin Smits 

Familieraad: 

Familieraad: 

Familieraad: 

Familieraad: 

familieraad@ggzoostbrabant.nl 

Ondersteuner Hans Weijmans 06-53352732 

Stichting Stichting Stichting Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon: 

Patiëntenvertrouwenspersoon: 



Ton Nijhof atm.Nijhof@ggzoostbrabant.nl 

Marc Frankevyle m.frankevyle@pvp.nl 

DE MAAND 

“Het is beter spijt te hebben van de dingen 

die je verkeerd hebt gedaan, 

dan naast je schoenen te lopen van de dingen 

die je denkt goed te hebben gedaan” 

Fred Fassaert 

De Helpdesk Patiëntenvertrouwenspersoon is er voor cliënten van instellingen voor geestelijke 

gezondheidszorg. 0900 444 8888 (10 eurocent per minuut)

Horizon, februari 2012 - GGZ Oost Brabant

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?