Download de lesvoorbereiding - Wereldlesidee

't Vuil Reclametruukske
Over dit lesidee
Lesideeën > 2de graad > Reclame
Hoe werkt reclame precies? Welke technieken en trucs gebruiken reclamemakers
om ons te verleiden? Met tal van tips, lijstjes en voorbeelden gaan we in deze les de
reclameboodschappen onderzoeken. We gaan ook zelf reclame maken om zo beter
in te zien hoe reclame precies werkt.
En we zullen vooral naar elkaars mening luisteren: bestaat er 'goede' reclame? Of is
het altijd misleidend? Hoe leren we onszelf wat te beschermen tegen een overdosis
reclameboodschappen? En waar kunnen we "reclameren" als die misleiding te ver
gaat?
Doelstellingen van deze les
• Leerlingen kunnen aantonen dat reclame niet altijd de waarheid zegt.
• Leerlingen kunnen reclametechnieken herkennen.
• Leerlingen kunnen waarheden die reclame verkondigt nuanceren.
• Leerlingen kunnen onderzoekend een kritische visie over reclame ontwikkelen.
• Leerlingen zijn bereid samen te werken.
• Leerlingen kunnen informatie verwerken/opzoeken.
Eindtermen
• Wereldoriëntatie: 2.9, 2.10, 2.11, 2.12, 2.13, 2.14, 2.15, 2.16, 2.17, 2.18, 3.1, 3.3, 3.7,
4.5
• Leren leren: 1, 2, 3, 4, 6
• Sociale vaardigheden: 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 2, 3
1

Overzicht van de opbouw van de wereldlesideeën
Elke les heeft een vast stramien:
Verwondering
De leerlingen krijgen een prikkel die het leerproces in gang steekt. We maken hen
nieuwsgierig.
Dit lesdeel eindigt steevast met een onderzoeksvraag of een aanmoediging om de les aan te
vatten.
Kennis
We gaan dieper in op het thema, op de inhoud van wat we gaan onderzoeken. De
leerlingen gaan samen op zoek naar het antwoord of de ontknoping van het lesdeel
Verwondering.
Aan het einde van dit lesdeel is je les mooi rond. Je kan hier dus eventueel eindigen. Wil je toch
wat verder gaan? Via de onderdelen 'filosoferen', 'actie' en 'reflectie' kunnen de leerlingen nog
dieper op het thema inzoomen.
Filosoferen
Wil je het thema met een ruimere blik benaderen? Filosofeer samen met je leerlingen aan
de hand van een vraag, verhaal, foto, ...
Dit lesdeel daagt de leerlingen uit het thema en de opgedane inzichten vanuit een ander
perspectief te bekijken.
Actie
Nu kriebelt het om met de opgedane kennis en inzichten aan de slag te gaan! We kiezen uit
enkele actie-suggesties of we stippelen met de leerlingen zelf een actieplan uit.
Inzichten omzetten in actie en gedragsverandering verankert het leerproces.
Reflectie
Nieuwe inzichten weken soms wat los. Tijd om alles nog even op een rijtje te zetten, een
rustige terugblik op het voorbije leerproces.
Een goed eindvaluatie legt de basis voor een volgend project.
De lessen zijn suggesties die je kunt gebruiken of aanpassen naar eigen goeddunken. Heb je
weinig tijd, werk dan enkel met lesdeel 1 en 2. Heb je meer tijd, laat dan lesdeel 3, 4 en/of 5 je
nog verder inspireren.
Bij elke les is aanvullend lesmateriaal voorzien. Het aanvullend lesmateriaal vind je via de link
Lesmateriaal (links in het menu bij elk lesidee) en kan je makkelijk afdrukken of opslaan. Je kan
het afgedrukte lesmateriaal duurzamer maken als je deze lamineert. Zo kan je het elk jaar
opnieuw gebruiken of doorgeven aan een collega.
Heb je zelf een lesidee dat je via onze site met anderen wil delen? Laat het ons weten!
Suggesties of opmerkingen? Laat het ons weten, druk op de knop Geef je mening.
2

Lesvoorbereiding
Voor je begint
• Print de oproep van José uit of toon het op het smartboard als je hierover
beschikt.
• Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel, ...)
• Print informatieflarden opdracht 4 en informatieflarden opdracht 5 uit en leg
het in een doos. Schrijf op het deksel van de doos ‘documentatiedoos’.
• Print en knip de opdrachtenbladen op de lijnen uit en steek ze samen in de
tweede doos.
• Print onthuld! reclametrucs! vier maal uit.
• Print en knip de reclame-aanvragen uit.
• Print de verbetersleutel opdrachten uit.
• Print zes tips van reclame-expert José 4 maal uit en knip de tips uit op de
lijntjes. Houd de tips per kopie samen.
• Print aan het werk 4 maal uit.
• Print de reclameprent uit als je met de leerlingen wil filosoferen (of toon het op
het smartboard als je hierover beschikt).
• Pen en papier voor vier groepen
• Ga naar www.deredactie.be Volt, zoekterm “reclametest”, kies een filmpje dat
het best aansluit bij het niveau van de klas.
• Zet het filmpje van http://www.youtube.com/watch?v=3mPxAqLAAYo klaar op
de computer.
Opmerking: als je geen internetverbinding in de klas hebt, kan je de filmpjes op
voorhand downloaden met www.zamzar.com.
Lesmateriaal
Hier vind je het nodige lesmateriaal voor deze les. Om te weten welk lesmateriaal je
wanneer nodig hebt, lees je best eerst de rubriek 'voor je begint' bij de
lesvoorbereiding.
• Informatieflarden opdracht 4
• Informatieflarden opdracht 5
• Onthuld! Reclametrucs!
• Aan het werk
• Opdrachtenbladen
• Oproep van José
• Reclame-aanvragen
• Reclameprent
• Verbetersleutel opdrachten
• Zes tips van reclame-expert José
3

Verwondering
• Laat de oproep van José zien. Het is een oproep van een bekende reclame-maker uit
Nicaragua. Vertel dat José heel zijn leven in de reclame heeft gewerkt. Toen hij een
jaar geleden van zijn fiets viel en op zijn hoofd terecht kwam, is hij tot een belangrijk
besef gekomen. Hij vindt dat reclame eigenlijk heel erg liegt, maar dat reclame zo
slim in elkaar zit dat niemand dat door heeft. José wil nu dat vooral kinderen de
trucjes begrijpen die de reclame gebruikt.
• Bespreek:
o Waarvoor is het een oproep?
o Wat is reclame?
o Wat is een reclamemaker?
o Waarom roept José op om de reclametrucjes te leren kennen?
• Kijk samen naar het filmpje van www.deredactie.be Volt dat je zelf hebt uitgekozen
voor je klas.
• Het filmpje dat je net zag, is reclame. Bespreek:
o Hoe kan je aan een filmpje zien dat het om reclame gaat?
o Waarom wordt er reclame gemaakt?
o Waar vind je reclame?
o Denk je dat reclame werkt? Waarom wel/niet?
o Wanneer is een reclame een goede reclame?
o Welke trucjes denk je dat deze reclame gebruikt om ons te overtuigen?
• We zullen samen eens onderzoeken welke trucs er nog allemaal gebruikt
worden in de reclame. Daar gaan we dan ...
4

Kennis
STAP 1: opdrachten
• Met de opdrachten willen we te weten komen welke trucs reclame gebruikt. Bij elke
opdracht hoort een tip. De tips stellen de leerlingen in staat om zelf reclame te
maken. Want, zo zegt José, enkel door zelf ook eens reclame te verzinnen, kan je de
reclametrucs helemaal begrijpen.
• Verdeel de klas in vier groepen. Elke groep zit samen met pen en papier.
• Zet de twee dozen met de opdrachtenbladen en de informatieflarden opdracht 4 en
informatieflarden opdracht 5 vooraan in de klas.
• Elke groep haalt uit de opdrachtendoos één opdracht en indien nodig de bijhorende
informatieflard (zie opdrachtenbladen en informatieflarden opdracht 4 en
informatieflarden opdracht 5). De opdrachtenbladen en de informatieflarden zijn
genummerd. Niet bij elke opdracht hoort een informatieflard.
• De groepen lossen hun opdracht op en laten deze controleren door de leerkracht (zie
verbetersleutel opdrachten). Als de opdracht goed is, krijgt de groep een tip van José
(zie zes tips van reclame-expert José). De groep legt de opdracht en de
informatieflard weer in respectievelijke dozen en kiezen een volgende opdracht.
Als de opdracht niet goed is uitgevoerd, zet de leerkracht de groep op het juiste
spoor.
• Elke groep voert de zes opdrachten uit en verzamelt zo de 6 tips van José uit zes tips
van reclame-expert José. De tips worden bij de Actie gebruikt.
Opdracht Informatieflard Ander materiaal
1 / Computer: zet op voorhand
het filmpje Dove Evolution
2 / /
klaar op de computer.
3 / onthuld! reclametrucs!: die
geef je zelf nadat ze hun
woordpuzzel hebben
opgelost. Dit document
houden ze bij.
4 Ja: in de doos /
5 Ja: in de doos /
6 / /
5

STAP 2: bespreking
• Overloop alle opdrachten klassikaal.
Enkele aandachtspunten:
• Bij het youtube-filmpje bespreek je:
o Had je de verandering bij de vrouw verwacht?
o Welke techniek wordt er gebruikt?
o Welke technieken ken je nog? (Betrek hier priming bij. Zowel photoshop als
priming zijn heel belangrijke reclametechnieken. Voor uitleg priming, zie
Informatieflarden opdracht 5).
• Voor opdracht 3 schrijf je de technieken uit de woordpuzzel (zie ook onthuld!
reclametrucs! ) op het bord.
Dit is later een geheugensteuntje voor de actie.
• Overloop de reclametrucs één voor één. De leerlingen denken telkens na of ze een
voorbeeld kennen.
• Bespreek de reclametrucs uit onthuld! reclametrucs!
o Wat vindt onze reclame-expert José van deze trucs?
o Wat vind jij ervan?
o Vind jij ook dat iedereen dit zou moeten weten? Waarom wel/niet?
6

Filosoferen
Tip:
• Toon de reclameprent.
• Bespreek één van volgende vragen:
o Wat is verzamelwoede?
o Wat betekent "hebben" voor jou?
• De leerlingen denken per twee na over de vraag. Ze formuleren een antwoord en
proberen hun antwoord te beredeneren.
• Organiseer vervolgens een groepsgesprek over de vraag.
• Rond het gesprek altijd af met een conclusie.
Als je geregeld wil gaan filosoferen, kan je een denkvragenkast maken. Dit is een kleurrijk
kastje met allerlei schuifjes en deurtjes. Kinderen mogen hun moeilijke vragen, die ze
spontaan of naar aanleiding van een verhaal of anekdote stellen, tekenen of schrijven en in
de kast leggen.
uit http://ingebeeld.jekino.be/ingebeeld1/teksten/FiloSofie1.pdf
7

Actie
Tijd voor actie?
• José vind dat je de trucs niet volledig kan begrijpen als je ze zelf niet toepast. We
zullen dat eens proberen.
• De leerlingen zetten zich terug in hun groep.
• Deel aan elke groep een reclame-aanvraag uit van reclame-aanvragen.
• Elk groepje leest zijn reclame-aanvraag.
Aan het werk
Tip:
• Stap 1:
De leerlingen overlopen de zes tips van reclame-expert José één voor één en
schrijven hun beslissingen op het invulblad aan het werk.
Bekijk zelf de reclamevormen (tv-spot, radiospot, affiche) en bekijk welke mogelijkheden er
zijn in je klas. Als een bepaalde vorm niet praktisch uitvoerbaar is, schrap je die best op
voorhand uit het document.
• Stap 2:
Naargelang de gekozen reclamevorm werken ze hun reclame verder uit:
Tv-spot: De leerlingen bedenken een scenario, verdelen de rollen, zoeken attributen
en kleren bij elkaar, zoeken eventueel ook muziek die ze willen gebruiken, maken zelf
muziek of geluiden met voorwerpen en oefenen hun sketch.
Radiospot: De leerlingen bedenken een radiospot. Ze laten zich inspireren door
radiospots die ze kennen. Ze schrijven een liedje, gedichtje, conversatie of uitleg en
zoeken bijhorende muziek, geluiden, of maken zelf geluiden met voorwerpen. Ze
oefenen hun radiospot.
Affiche: De leerlingen beslissen met welk materiaal ze willen werken (verf, wasco's,
prenten en letters uit tijdschriften, computer, ...) en maken in potlood enkele
voorontwerpen op kladpapier. Ze kiezen democratisch het beste voorontwerp (ze
kunnen er ook 2 combineren tot 1 ontwerp) en werken het uit in het gekozen
materiaal.
• Stap 3:
De leerlingen stellen hun reclames aan elkaar voor. Het publiek probeert telkens de
gebruikte reclametrucs te ontmaskeren.
o Welke truc(s) hebben ze gebruikt?
o Werkt het? Wordt het product er aantrekkelijker door? Waarom wel/niet?
o Als het product voor jou nog niet aantrekkelijk is: wat zou jou dan wel over de
streep halen om het product te kopen?
8

Reflectie
• De leerlingen zitten in een kring. Doe samen het spelletje:
• " Zeg reclame en ik denk aan ......" :
• De eerste leerling zegt "Zeg reclame en ik denk aan X." De volgende leerling herhaalt
telkens wat er voor hem is gezegd en voegt er het zijne aan toe: "Zeg reclame en ik
dank aan X en Y." De zin wordt telkens herhaald, met eerst alles wat al eens gezegd
is geweest en tenslotte een eigen aanvulling.
• Je kan dit de kring laten rondgaan, of beperken tot telkens 5 leerlingen. Na vijf
leerlingen begint het opnieuw.
9