heer - Horticoop
heer - Horticoop
heer - Horticoop
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
en samenwerken de bestuurders samen samenwerken samenwerken samenwerken samenwerken intern samenwerken samenwerken samenwerken samenwerken JAARVERSLAG 2008 CoöpERAtiEf KoninKLiJK tuinbouwCEntRum HoRtiCoop samenwerken samenwerken met de klant samenwerken samenwerken samenwerke<br />
Peter, wim, Martin en henry werken samen<br />
Prijs, kwaliteit, bereikbaarheid,<br />
kennis én Persoonlijke klik<br />
Waarom gaat een kweker graag in zee met de ene<br />
leverancier, maar liever niet met een ander? Wat<br />
vindt hij belangrijk als het op samenwerking aankomt?<br />
Het is vaak een combinatie van factoren,<br />
blijkt uit een gesprek met directielid Henry<br />
Duijvestijn en hoofd Phalaenopsisteelt Martin van<br />
Dijk van Levoplant, een toonaangevende kweker<br />
van (vooral) Phalaenopsis en Cordyline australis in<br />
Honselersdijk. <strong>Horticoop</strong> verkoop manager Peter Tas<br />
en rayonvertegenwoordiger Wim Veninga luisteren<br />
en reageren.<br />
levoplant is sinds enkele jaren een goede klant van<br />
horticoop. de kwekerij betrekt substraat van<br />
horticoop (via slingerland Potgrond), maar ook een<br />
groot aantal bedrijfsbenodigdheden. dat loopt uiteen<br />
van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen<br />
tot kantinebenodigdheden, aldus henry<br />
duijvestijn. hij verwacht van een leverancier dat hij<br />
voldoende kennis in huis heeft van de producten en<br />
diensten die hij aanbiedt. Maar ook prijs vindt hij<br />
belangrijk: ‘je kunt bij alle supermarkten dezelfde<br />
pot Calvé pindakaas halen. Zo is het ook met een<br />
aantal bedrijfsbenodigdheden. de daarmee<br />
gepaard gaande schaalvergroting zorgt ervoor dat<br />
het nieuwe horticoop een sterkere inkooppartij is<br />
geworden. wij profiteren daar ook van.’<br />
Verkoopmanager Peter tas voegt eraan toe: ‘het is<br />
onze taak om die grotere schaal optimaal in te zetten<br />
bij het maken van afspraken met onze<br />
leveranciers.’<br />
ben en ronald werken samen<br />
saMenwerkinG betekent ‘saMen uit,<br />
saMen thuis’<br />
De substraatbedrijven van <strong>Horticoop</strong>, Lentse<br />
Potgrond en Slingerland Potgrond, werken intensief<br />
samen met hun barkleveranciers in Portugal.<br />
Bark (boomschors) van de Zuid-Europese Zeeden is<br />
een belangrijke grondstof voor kwalitatief hoogwaardige<br />
substraten, onder andere voor orchideeen.<br />
Manager Substraat Ben van der Geest en kwaliteitsmanager<br />
Ronald Keijzer vertellen waarom ze<br />
sinds een aantal jaar actief meepraten, meedenken<br />
en meebeslissen met hun Portugese partners.<br />
ronald en ben zijn net teruggekeerd van een werkbezoek<br />
aan Portugal, waar ze regelmatig naar toegaan.<br />
samenwerken betekent voor hen meer dan af<br />
en toe met elkaar aan de telefoon zitten. je moet<br />
er veel tijd, energie en soms wat geld in durven steken.<br />
en niet verwachten dat het direct iets oplevert.<br />
ronald: ‘samenwerking begint met vertrouwen en<br />
het winnen van elkaars vertrouwen kost nu eenmaal<br />
tijd. je moet geduld hebben. het kan even<br />
duren voordat je allebei het gevoel hebt dat één<br />
plus één drie kan worden. Maar als dat moment<br />
eenmaal daar is, kun je grote stappen maken. dan<br />
ben je bereid je eigenbelang in te ruilen voor een<br />
gezamenlijk belang. dan doe je niet alleen dingen<br />
met, maar ook voor elkaar.’<br />
toPkwaliteit de intensieve samenwerking<br />
vloeit volgens ben van der Geest voort uit het streven<br />
kwekers op ieder gewenst moment een constante,<br />
hoge kwaliteit substraat te kunnen leveren.<br />
‘wij vragen als inkoper natuurlijk kwaliteitsgaranties.<br />
de bark moet bij levering voldoen aan bepaal-<br />
Cock, adje en Gerrie werken samen<br />
de saMenwerkende sPeCialisten Van<br />
hortiCooP: Meer kennis, Meer kennisuitwisselinG<br />
De glastuinbouw is een zeer kennisintensieve sector.<br />
Voor een goed product moet een kweker, naast de<br />
teelt, alles weten over substraatsamenstellingen,<br />
gewasbescherming, meststoffen en tuinbouwtechniek.<br />
Dat is natuurlijk ondoenlijk. Bovendien heeft<br />
hij nog wel wat meer aan zijn hoofd: personeel,<br />
energieverbruik, transport, verkoop en marketing.<br />
Gelukkig vormt de nieuwe coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
een rijke bron van actuele kennis op teelttechnisch<br />
gebied. Daarvoor steken specialisten als Cock van<br />
der Spek, Adje van Hooijdonk en Gerrie van Ekeren<br />
regelmatig de koppen bij elkaar.<br />
kennis wordt in de tuinbouw steeds belangrijker.<br />
daar zijn de drie specialisten aan tafel het roerend<br />
over eens. in dat opzicht is het samengaan van de<br />
twee coöperaties een flinke stap voorwaarts, zegt<br />
coördinator substraatspecialisten Cock van der<br />
spek: ‘kwekers kunnen nu voor al hun teelttechnische<br />
vragen terecht bij horticoop. er zit heel veel<br />
kennis in de nieuwe organisatie. we kunnen bovendien<br />
veel makkelijker over specialistische grenzen<br />
heenkijken, omdat alle specialismen onder één dak<br />
zitten. dat is heel belangrijk. als ik samen met een<br />
kweker besluit de substraatsamenstelling te veranderen,<br />
kan dat namelijk gevolgen hebben voor het<br />
verdere teelttraject. bijvoorbeeld voor het doseren<br />
van meststoffen. het moet niet zo zijn dat iemand<br />
de verwarming op vijf draait omdat hij het koud<br />
heeft, en een ander vervolgens de ramen open zet<br />
omdat hij het te warm krijgt. daar schiet je niks<br />
mee op.’<br />
bestuurscolleges<br />
vanaf 1-1-2009<br />
bestuursleden<br />
voorzitter th.l.j. ammerlaan<br />
vice-voorzitter ir. h.a.j. janssen-Froidbise<br />
secretaris F.C.M. van steekelenburg<br />
lid P.C. van den bosch<br />
lid t.j.M. van ewijk<br />
lid j.e. heil<br />
lid M.th. Peters<br />
lid M.j.n. van der weijden<br />
lid P.l.M. Zwinkels<br />
externe commissarissen<br />
j.j.M. van der schoot<br />
vacature<br />
directie<br />
algemeen directeur ir. i.M. janssen<br />
directeur ir. w.P.M. van os<br />
bereikbaarheid Goede samenwerking komt<br />
wat duijvestijn betreft ook aan op service en<br />
bereikbaarheid. ‘als er vandaag wat kapot gaat in<br />
de kas, wil je dat graag zo snel mogelijk repareren.<br />
dan is het prettig als er een vestiging in de buurt is<br />
waar je direct materialen en middelen kunt halen.’<br />
Peter tas: ‘horticoop heeft met het oog daarop een<br />
groot aantal afhaallocaties dichtbij kwekers. daar<br />
zijn de meeste artikelen op voorraad. ons uitgangspunt<br />
is: waar glastuinbouw zit, zit horticoop. en<br />
wat betreft de levering van goederen. wij hanteren<br />
daarbij als motto: wij leveren vandaag voor<br />
morgen.’<br />
Goed adVies Martin van dijk is als hoofd verantwoordelijk<br />
voor alle teelttechnische zaken rondom<br />
de Phalaenopsisteelt bij levoplant. Voor een<br />
optimale teelt is het in huis hebben en halen van<br />
kennis volgens hem ontzettend belangrijk: ‘een<br />
goed advies is goud waard en kan je veel geld opleveren.<br />
dus hier speelt geld een veel minder belangrijke<br />
rol. wij hebben zelf natuurlijk de nodige kennis.<br />
Maar we hebben altijd behoefte aan goede<br />
sparringpartners, mensen met verstand van zaken<br />
die met je meedenken om problemen op te lossen<br />
en zaken te verbeteren. het is ook niet mogelijk<br />
overal van op de hoogte te zijn. de situatie rond<br />
gewasbescherming verandert bijvoorbeeld zo snel,<br />
dat kun je nauwelijks bijhouden. wim Veninga<br />
beaamt dat: ‘opgebruikstermijnen veranderen<br />
voortdurend. Middelen worden verboden, of het<br />
gebruik wordt beperkt tot bepaalde teelten of<br />
onder bepaalde omstandigheden. enkele<br />
de specificaties. er mag bijvoorbeeld geen without,<br />
cambium, steentjes of onkruidzaden in zitten. Maar<br />
die garanties alleen betekenen nog niet dat het<br />
altijd goed gaat, weten we uit ervaring. als je een<br />
slechte partij bark eenmaal in nederland hebt liggen,<br />
ben je eigenlijk te laat. dus kijken we nadrukkelijk<br />
over de schouder van onze leveranciers mee<br />
om te zorgen dat we de zaken daar met elkaar zo<br />
regelen, dat we al vooraf verzekerd zijn van topkwaliteit.<br />
door eigen kwaliteitsmetingen en rhPnormen<br />
proberen we de procedures steeds verder<br />
te verbeteren’.<br />
GrondstoFFenMarkt dat over de schouder<br />
meekijken, zoals ben het uitdrukt, gaat behoorlijk<br />
ver. ronald: ‘we adviseren over te gebruiken machines<br />
voor het breken en zeven van ruwe bark. Maar<br />
we praten vanuit onze eigen expertise ook mee<br />
over het schoon en hygiënisch opslaan van de ruwe<br />
bark, de inrichting van het productieproces en het<br />
schoonhouden van het fabrieksterrein. we gaan<br />
zelfs mee naar de leveranciers van onze leveranciers,<br />
de zagerijen die ruwe bark aanleveren. op het<br />
moment dat die bij het ontschorsen zorgen dat de<br />
schors op een schone, verharde ondergrond valt, zit<br />
er in de ruwe schors al veel minder vervuiling. ons<br />
motto is: wat er niet inzit, hoef je er ook niet uit te<br />
halen. de zagerijen worden dan ook mede geselecteerd<br />
op hun kwaliteit, hygiëne en inrichting.<br />
samenwerken betekent ook het uitwisselen van<br />
informatie. daardoor hebben we bijvoorbeeld veel<br />
meer zicht op de ontwikkelingen in de grondstoffenmarkt<br />
en kunnen daar met elkaar tijdig op<br />
inspelen.’<br />
kennis delen Volgens de drie is kennis hebben<br />
belangrijk, maar kennis delen nog belangrijker.<br />
Gewasbeschermingspecialist adje van hooijdonk:<br />
‘we moeten geen eilandjes van kennis zijn. kennis<br />
moet stromen in de organisatie. de gewasbeschermingspecialisten<br />
komen daarom regelmatig bij<br />
elkaar. we helpen elkaar bij het oplossen van teelttechnische<br />
kwesties en wisselen actuele informatie<br />
uit. bijvoorbeeld op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen.<br />
binnen horticoop is daar iemand<br />
continu mee bezig, want het toelatingsbeleid verandert<br />
voortdurend. er verdwijnen middelen. er<br />
komen nieuwe bij. het gebruik wordt gelimiteerd,<br />
en ga zo maar door.’ substraat- en meststoffenspecialist<br />
Gerrie van ekeren: ‘binnen de substraatgroep<br />
doen we iets soortgelijks, maar daarbinnen maken<br />
we nog onderscheid in specifieke teeltgroepen. we<br />
kijken naar de ontwikkelingen binnen zo’n groep<br />
en de eventuele gevolgen voor onze substraatsamenstellingen.<br />
er wordt bijvoorbeeld steeds meer<br />
op lavavloeren geteeld. dan is het zaak het waterbufferend<br />
vermogen van het substraat te vergroten,<br />
anders trekt de vloer de pot te snel leeg. ook gaan<br />
jonge-plantenkwekers steeds meer stekjes per vierkante<br />
meter opkweken, tot wel 480 plugjes per<br />
tray. dat stelt hogere eisen aan zaai- en steksubstraten.’<br />
soePel Volgens Gerrie van ekeren heeft de nieuwe<br />
coöperatie als voordeel dat de door specialisten<br />
aangedragen oplossingen ook direct kunnen worden<br />
gerealiseerd: ‘we hebben de kennis, de producten<br />
én de diensten in huis.’ adje van hooijdonk<br />
voegt eraan toe: ‘ik ben ook blij met de landelijke<br />
dekking. het betekent dat we sneller en beter kun-<br />
districtsbestuurders<br />
District i noordwest-nederland<br />
voorzitter P.j. hoogland<br />
secretaris a. Peerdeman<br />
algemeen plaatsvervanger k. joren<br />
lid a.P.a. van dijk<br />
lid j.n.j. rodewijk<br />
lid a.t. spruit<br />
District ii Zuidwest-nederland en belgië<br />
voorzitter n.a.M. Groenewegen<br />
secretaris s.e.M. van adrichem<br />
lid e. kuiper<br />
lid k. lauwereysen<br />
lid a.C. van de Maarel<br />
lid a. v.d. Meer<br />
lid b. v. ruijven<br />
District iii midden nederland<br />
voorzitter th. P.M. heemskerk<br />
secretaris w.P.C. van winden<br />
lid j.a. bos<br />
lid a.e. van dijk<br />
lid F.h. Mostert<br />
lid vacature<br />
horticoop-medewerkers hebben wekelijks contact<br />
met alle leveranciers om de actuele stand van zaken<br />
te horen. iedere vrijdag verschijnt er intern een speciale<br />
nieuwsbrief, zodat alle specialisten precies op<br />
de hoogte zijn van de laatste stand van zaken op<br />
gewasbeschermingsgebied.’ Peter tas: ‘door de<br />
fusie hebben we in algemene zin meer en bredere<br />
kennis en expertise in huis.’<br />
sPeurtoCht de afgelopen maanden heeft<br />
levoplant samen met horticoop / slingerland<br />
Potgrond een intensieve speurtocht gehouden naar<br />
een nieuw type substraat, aldus Martin Van dijk:<br />
‘we zijn enkele jaren geleden overgestapt op een<br />
mengsel van bark en speciale turfbrokjes uit<br />
ierland. daar waren we zeer tevreden over. Maar<br />
door twee natte seizoenen, kon er twee keer geen<br />
veen geoogst worden. slingerland Potgrond kan<br />
hierdoor niet meer beschikken over het gewenste<br />
turfbrokje. samen met Cock van der spek van<br />
slingerland Potgrond zijn we intensief gaan zoeken<br />
naar een geschikt alternatief. dat hebben we uiteindelijk<br />
ook gevonden. die samenwerking verliep<br />
over het algemeen heel goed. slingerland Potgrond<br />
heeft gewoon verstand van zaken. bovendien klikt<br />
het ook heel goed met Cock. dat bevordert de<br />
samenwerking enorm’. wim Veninga: ‘Vaak klikt<br />
het heel goed, maar het kan voorkomen dat de klik<br />
ontbreekt in sommige zakenrelaties. daar moet je<br />
eerlijk in zijn, ook als vertegenwoordiger zelf. dan<br />
moet je over je trots heen kunnen stappen en<br />
iemand anders er naartoe laten gaan.’ Peter tas:<br />
‘een goed persoonlijk contact met de klant vormt<br />
altijd de basis voor een succesvolle samenwerking.<br />
daarom vinden wij het belangrijk dat een specialist<br />
goede contactuele eigenschappen heeft, naast zijn<br />
vakinhoudelijke kennis.’<br />
heat-treatMent de europese Commissie heeft<br />
strenge eisen opgelegd aan de export van hout en<br />
bark uit Portugal, om de verspreiding van zogenoemde<br />
dennenhoutaaltjes uit dat land naar andere<br />
bosbouwlanden te voorkomen. dankzij de intensieve<br />
samenwerking, kon horticoop daar in een<br />
vroeg stadium op inspelen, zegt ronald: ‘we hebben<br />
samen met onze leveranciers een duurzaam en<br />
praktisch alternatief ontwikkeld voor het milieuonvriendelijke<br />
gassen van boomschors. je kunt het<br />
vergelijken met een gecontroleerde vorm van hooibroei,<br />
maar dan met bark. Van nature loopt de temperatuur<br />
in de ruwe bark snel op, zonder dat je er<br />
warmte aan toe hoeft te voegen. wanneer via het<br />
omzetten van de bark overal de vereiste temperatuur<br />
van 56 graden Celsius voor 30 minuten behaald<br />
is, is de behandeling voltooid. inmiddels hebben de<br />
europese Commissie en de Portugese autoriteiten<br />
deze methode goedgekeurd. daar zijn we heel blij<br />
mee. andere afnemers zullen ongetwijfeld volgen,<br />
want gassen mag niet meer. Maar die zijn we een<br />
stap voor.’<br />
de samenwerking levert horticoop veel op. Maar<br />
hoe zit het aan de andere kant, in Portugal? ben:<br />
‘een goeie vraag. wij maken met hen lange termijn<br />
afspraken. dat betekent voor allebei bedrijfszekerheid<br />
en rust.’ de samenwerking gaat ver, maar het<br />
betekent niet dat je het onmogelijke van elkaar<br />
kunt vragen, aldus ben: ‘als het een paar maanden<br />
veel regent in Portugal, kunnen we niet ineens<br />
mooie droge bark verwachten. als traditionele<br />
inkoper is dat anders. dan heb je een stoplichtrelatie<br />
met je leverancier. het is aan, totdat je een product<br />
ergens anders goedkoper of beter kunt krijgen.<br />
dan kun je het zo uitmaken. of omgekeerd.<br />
samenwerken betekent voor ons ‘samen uit, samen<br />
thuis’. je bouwt samen iets op, voor een langere<br />
periode.’<br />
nen inspelen op regionale ontwikkelingen. een bijzondere<br />
ziekte in het westland komt vroeg of laat<br />
ook in brabant. daar ben je dan op voorbereid.’<br />
de samenwerking tussen de specialisten van beide<br />
coöperaties verloopt soepel, vindt ze: ‘we komen<br />
allebei uit een no-nonsense cultuur, een cultuur<br />
waarin we de klant centraal stellen. dat moeten we<br />
zo zien te houden. we zijn een grote organisatie<br />
geworden, met alle bijkomende schaalvoordelen.<br />
Maar we moeten naar de klant toe klein blijven.<br />
Met korte lijnen. de vertegenwoordiger en specialisten<br />
spelen daarin een belangrijke rol.’<br />
kikkers specialisten onder elkaar. het zijn soms<br />
net kikkers in de bekende kruiwagen. als je niet uitkijkt,<br />
springen ze allemaal een andere kant uit. de<br />
drie herkennen lachend het beeld. Cock: ‘ja, het<br />
gaat er onderling soms roerig aan toe. we zijn het<br />
lang niet altijd met elkaar eens. iedereen brengt<br />
zijn eigen kennis en ervaring in. Maar juist door<br />
met elkaar te discussiëren, kom je verder. ’ adje:<br />
‘het is wel belangrijk te zorgen dat je naar kwekers<br />
toe hetzelfde geluid laat horen. dat houden we<br />
goed in de gaten. Maar vaak leiden er meerdere<br />
wegen naar rome. en die wegen hebben allemaal<br />
hun voor- én nadelen. we vinden het belangrijk<br />
kwekers goed voor te lichten over de verschillende<br />
mogelijkheden. uiteindelijk moet hijzelf een beslissing<br />
nemen.’<br />
District iV Zuidoost-nederland<br />
voorzitter r.F.j.M. willemsen<br />
secretaris G. aarninkhof<br />
lid d. angenendt<br />
lid l. ebus<br />
lid w. janssen<br />
District V noordoost-nederland<br />
voorzitter j.w. tesselaar<br />
lid d.s. bernhard<br />
lid e. segaar<br />
lid vacature<br />
samenwerken samenwerken samenwerken de bestuurders samen samenwerken samenwerken samenwerken samenwerken intern samenwerken samenwerken samenwerken samenwerken samenwerken met leveranciers samenwerken samenwerken samenwerken samenwerken samenwerken met de klant samenwerken sam
Peter Tas, Wim Veninga, Henry Duijvestijn en Martin van Dijk Ben van der Geest en Ronald Keijzer Cock van der Speck, Adje van Hooijdonk en Gerrie van Ekeren Igo Janssen, Theo Ammerlaan en Erik Janssen - Froidbise
Coöperatie <strong>Horticoop</strong> en<br />
Coöperatief Koninklijk<br />
Tuinbouwcentrum Lent<br />
werken samen
Inhoud<br />
3 Kerngegevens Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
4 Samen aan de slag<br />
6 Verslag bestuur en directie<br />
16 Kerngegevens Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
Jaarcijfers CH<br />
Verkorte geconsolideerde jaarrekening Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
18 Geconsolideerde balans<br />
20 Geconsolideerde winst- en verliesrekening<br />
21 Geconsolideerd kasstroomoverzicht<br />
22 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening<br />
24 Toelichting over 2008<br />
25 Overige gegevens<br />
28 Kerngegevens Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
Jaarcijfers CKTL<br />
Verkorte geconsolideerde jaarrekening Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
30 Geconsolideerde balans<br />
32 Geconsolideerde winst- en verliesrekening<br />
33 Geconsolideerd kasstroomoverzicht<br />
34 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening<br />
36 Toelichting over 2008<br />
37 Overige gegevens<br />
40 Afdelingen en filialen<br />
Pro forma samengevoegde kerngegevens<br />
Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
Samenvoeging van kerngegevens Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. en Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
Omzet netto x € 1.000 Bruto marge x € 1.000 Bruto marge<br />
in % van de omzet<br />
2008 2007 2006<br />
221.692 219.586 197.973<br />
2008 2007 2006<br />
47.914 44.632 41.967<br />
Resultaat na belasting x € 1.000 Resultaat na belasting<br />
in % van de omzet<br />
2008 2007 2006<br />
4.018 4.211 1.823<br />
Afschrijvingen op materiële<br />
vaste activa x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
2.534 2.574 2.436<br />
Solvabiliteit<br />
Eigen vermogen/balanstotaal<br />
2008 2007 2006<br />
41,8% 44,5% 42,6%<br />
Aantal leden<br />
2008 2007 2006<br />
3.758 3.999 4.037<br />
2008 2007 2006<br />
1,8% 1,9% 0,9%<br />
2008 2007 2006<br />
21,6% 20,3% 21,2%<br />
Investeringen in materiële<br />
vaste activa x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
12.382 3.509 8.419<br />
Eigen vermogen x € 1.000 Balanstotaal x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
45.046 41.744 38.537<br />
Current ratio Vlottende activa/<br />
kortlopende schulden<br />
2008 2007 2006<br />
2,1 2,3 2,0<br />
Aantal werknemers FTE gemiddeld<br />
2008 2007 2006<br />
477 474 473<br />
2008 2007 2006<br />
107.683 93.834 90.550<br />
Quick ratio Vlottende activa -<br />
voorraden/kortlopende schulden<br />
2008 2007 2006<br />
1,2 1,4 1,3<br />
Omzet per werknemer x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
465 463 419<br />
3
Samen<br />
aan de slag<br />
Voor u ligt het jaarverslag 2008 van<br />
Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a. Het is een samenvoeging<br />
van de jaarverslagen van Coöperatief<br />
Koninklijk Tuinbouw centrum Lent<br />
u.a. en Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. Omdat beide<br />
coöperaties in 2008 nog zelfstandig opereerden<br />
treft u naast de pro forma samengevoegde kerncijfers<br />
met directieverslag de twee verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekeningen 2008 aan van de afzonderlijke<br />
voorgaande ondernemingen met bijbehorende<br />
toelichting. De verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekeningen 2008 zijn ontleend aan de gecontroleerde<br />
jaarrekeningen 2008 van Coöperatief<br />
Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a. en Coöperatie<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a. Bij de gecontroleerde jaarrekeningen<br />
2008 zijn op 28 april 2009 goedkeurende<br />
accountantsverklaringen verstrekt.<br />
Gelukkig echter heeft dit jaarverslag maar één<br />
thema: samenwerken. Daar konden we eerlijk<br />
gezegd ook niet omheen. Goede samenwerking<br />
vormt immers een belangrijke voorwaarde voor<br />
het succesvol samengaan van twee organisaties.<br />
Het gaat daarbij vooral om samenwerking tussen<br />
mensen, individuen. Drie specialisten vertellen<br />
in dit jaarverslag dan ook hoe ze die samenwerking<br />
met elkaar vorm geven om te zorgen voor<br />
optimale dienstverlening aan de klant. In dit<br />
jaarverslag kijken we ook naar de samenwerking<br />
tussen coöperatie en leveranciers. Soms gaan we<br />
daar behoorlijk ver in, zoals bij de productie van<br />
substraat. Manager Potgrondbedrijven Ben van<br />
der Geest en Kwaliteitsmanager Ronald Keijzer leggen<br />
uit waarom. Ten slotte kijken we ook naar de<br />
samenwerking met onze klanten: wat verwachten<br />
zij van de nieuwe coöperatie, en wat hebben wij ze<br />
te bieden?<br />
Wij wensen u veel inspiratie en leesplezier!<br />
Theo Ammerlaan,<br />
Oud-coöperatievoorzitter Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
thans Voorzitter Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
Erik Janssen-Froidbise,<br />
Oud-coöperatievoorzitter Coöperatief Koninklijk<br />
Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
thans Vice-voorzitter Coöperatief Koninklijk<br />
Tuinbouwcentrum <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
Samen aan de slag 5
Verslag<br />
bestuur en<br />
directie<br />
In 2008 hebben Besturen, Raden van Com-<br />
missarissen en directies van Coöperatief<br />
Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
en Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. zich intensief<br />
bezig gehouden met de voorbereiding<br />
van een fusie van beide coöperaties. Het was een<br />
belangrijk en ingrijpend besluit, want de leden<br />
werd een voorstel voorgelegd om ‘hun’ coöperatie<br />
te laten fuseren tot een nieuwe coöperatieve<br />
onderneming, waarin alle onderdelen van beide<br />
voorgaande coöperaties werden samengevoegd tot<br />
één totaalleverancier. In december 2008 hebben<br />
de leden van beide coöperaties ingestemd met het<br />
fusievoorstel. Met ingang van 1 januari was de<br />
fusie daarmee een feit en is gestart met de integratie<br />
van beide ondernemingen. Daarmee is het<br />
aan het management, personeel, Raad van Commissarissen<br />
en Bestuur om de organisatie tot stand<br />
te brengen die hen met de fusie voor ogen stond.<br />
Het jaar 2008 zal de boeken ingaan als het jaar dat<br />
voorafging aan de economische crisis. De economische<br />
tegenwind die in 2008 aanwakkerde werd<br />
in de tuinbouw al gevoeld. Hoe die tegenwind<br />
eruitzag? Afnemend consumenten vertrouwen<br />
wa ar door bestedingen afnamen, slechte opbrengstprijzen<br />
in de tuinbouw, toenemende kosten en<br />
afnemend vertrouwen tussen banken. Hierdoor<br />
werden investeringsaanvragen van ondernemers<br />
niet gehonoreerd en financieringen veelal traag of<br />
soms helemaal niet gerealiseerd.<br />
Zoals verwacht is die tegenwind in 2009 niet gaan<br />
liggen. Ze is zelfs heviger geworden. Dit zal consequenties<br />
hebben voor de gehele Nederlandse economie<br />
waaronder de tuinbouw een belangrijke<br />
poot is. De sector zal dus alle zeilen moeten bijzetten.<br />
2008 was dus in meer dan één opzicht een bijzonder<br />
jaar. Een jaar waarin de handels- en productieactiviteiten<br />
van alle bedrijven van Coöperatief<br />
Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a. en Coöperatie<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a. zich verder hebben ontwikkeld<br />
en een sterke basis hebben gevormd onder<br />
het nieuwe Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
Bestuurlijke wijzigingen zijn er ook geweest:<br />
Bij Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent<br />
u.a. heeft de <strong>heer</strong> J. Koopman in de zomer zijn<br />
functie als bestuurslid neergelegd doch is hij als<br />
lid van de Raad van Commissarissen van Hortimea<br />
b.v. aangebleven tot eind december. De <strong>heer</strong> P.A.G.<br />
Bouten is teruggetreden als bestuurslid na een<br />
zittingsperiode van 5 jaar. De <strong>heer</strong> H. Loykens is<br />
na een zittingsperiode van 3 jaar als commissaris<br />
Verslag bestuur en directie 7
van Hortimea b.v. teruggetreden. De <strong>heer</strong> T.J.M.<br />
van Ewijk is in de zomer als bestuurslid en lid van<br />
de Raad van Commissarissen benoemd door de<br />
Algemene Vergadering.<br />
Bij Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. is na zijn zittingsperiode<br />
van 4 jaar afgetreden als bestuurslid de<br />
<strong>heer</strong> M.J.J. van Geel. In het kader van de fusie zijn<br />
per 31 december 2008 afgetreden de commissarissen<br />
de heren F.J. in ’t Veld en G.M. Overgaag na<br />
een zittingsperiode van respectievelijk 4 jaar en<br />
ruim één jaar. Als bestuurslid is afgetreden de<br />
<strong>heer</strong> J. de Zeeuw na een zittingsperiode van bijna<br />
twee jaar.<br />
Van allen is op gepaste wijze afscheid genomen als<br />
waardering voor hun inzet.<br />
Verkoop De schaalvergroting in de glastuinbouw<br />
en het inkrimpen van het aantal bedrijven<br />
ging ook in 2008 onverminderd door. Met de<br />
schaalvergroting wordt de sector ook steeds kennisintensiever.<br />
Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. speelt<br />
daarop in door de medewerkers binnen de verkoop<br />
- vertegenwoordigers, meststof- en gewasbeschermingspecialisten<br />
- continu te trainen op teelt- en<br />
productniveau. Met het oog op de fusie werd in<br />
2008 een passend verkoopapparaat gecreëerd, dat<br />
aansluit bij de schaalvergroting in de markt.<br />
De intensieve samenwerking tussen de productafdelingen,<br />
die zowel in- als verkoopverantwoordelijk<br />
zijn, en het verkoopapparaat van Coöperatie<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a , zorgden ervoor dat klanten in 2008<br />
aan <strong>Horticoop</strong> een uitstekende partij hadden. Door<br />
de fusie tussen Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. en het<br />
Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
is de inkoopkracht verder versterkt, en bovendien<br />
het pakket verbreed met hoogwaardige substraten.<br />
Meststoffen en<br />
Gewasbescherming<br />
Meststoffen Wereldwijd was in 2008 sprake<br />
van een sterk groeiende vraag naar meststoffen.<br />
De oorzaken daarvan waren vooral het<br />
afschaffen van de Europese braakregeling, het toenemende<br />
areaal landbouwgrond voor biobrandstoffen,<br />
groei van de Aziatische markt en de Chinese<br />
exportheffing op meststoffen om de eigen,<br />
binnenlandse markt te beschermen. Het gevolg<br />
was dat de prijzen door het jaar heen sterk stegen<br />
en er zorgen ontstonden over leveringszekerheid.<br />
8 Verslag bestuur en directie<br />
Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. reageerde daarop door<br />
het aanhouden van grotere voorraden waardoor<br />
leden/afnemers zo lang mogelijk konden profiteren<br />
van een scherpe inkoopprijs. Dit resulteerde<br />
in een groter afzetvolume. Ook de export profiteerde.<br />
Door de zeer sterke prijsstijging steeg ook<br />
de omzet.<br />
In het najaar vertraagde de afzet, vooral omdat<br />
leden/afnemers inmiddels grote voorraden hadden<br />
aangelegd en deze gingen aanspreken. Ook was<br />
sprake van dalende grondstofprijzen, waardoor<br />
afnemers een afwachtende houding aannamen.<br />
Hierdoor waren de voorraden van een aantal meststoffen<br />
aan het einde van het boekjaar hoger dan<br />
gepland en verwacht. De bruto marge nam in 2008<br />
toe door de gekozen inkoopstrategie. Deels zal<br />
deze marge nodig zijn om het risico af te dekken<br />
op de hogere voorraad.<br />
Er was sprake van een groeiende belangstelling<br />
voor PlantProd, vooral in combinatie met de in<br />
2007 geïntroduceerde speciale orchideeënmeststof<br />
HC-mix.<br />
Gewasbescherming De afzet van chemische<br />
gewasbescherming bleef in 2008 achter bij<br />
de verwachtingen. Dat had onder meer te maken<br />
met het feit dat de problemen met insecten in het<br />
algemeen kleiner waren dan in 2007. Verder stapten<br />
veel siertelers (m.n. roos) over op biologische<br />
gewasbescherming, omdat het steeds makkelijker<br />
wordt natuurlijke vijanden toe te passen via het<br />
bioverblazen, waardoor de afhankelijkheid van<br />
chemische middelen afneemt. Er was wel meer<br />
inzet van fungiciden, met name door het optreden<br />
van vochtminnende schimmels. Dit door matig<br />
zomerweer en lager energiegebruik.<br />
Loonwerk, reinigings- en schermmiddelen<br />
Zowel in het voorjaar als in het<br />
najaar zijn er verkoopacties gevoerd om de activi-<br />
teiten in deze omzetgroep te vergroten. Deze activiteiten<br />
waren succesvol en hebben in het algemeen<br />
geleid tot een omzetgroei. Alleen de omzet<br />
van schermmiddelen bleef achter, vooral als gevolg<br />
van het weer. In de meeste gevallen was één keer<br />
schermen voldoende. Ook in de zomer was door<br />
het matige zomerweer geen extra schermmiddel<br />
nodig. De moderne schermmiddelen ReduHeat en<br />
ReduSol konden ook in 2008 rekenen op veel<br />
belangstelling en waardering.<br />
Bedrijfsbenodigdheden<br />
Voor bedrijfsbenodigdheden leverde 2008 hetzelfde<br />
beeld op als bij de meststoffen. De omzet en de<br />
marge bleven tot en met het derde kwartaal op<br />
niveau, met name door de uitvoering van vele, nog<br />
geplande projecten (nieuwbouw en uitbreiding<br />
van het areaal). Het laatste kwartaal kenmerkte<br />
zich echter door een daling van de investeringen<br />
in de glastuinbouwsector, een groeiende economische<br />
crisis en een overcapaciteit aan productiemiddelen,<br />
waardoor zich scherpe prijsdalingen<br />
voordeden. Daartegenover stond een aantrekkende<br />
olieprijs en een duurdere dollar, wat echte<br />
prijsdalingen weer teniet deed.<br />
De omzet van draad- en gaasproducten stagneerde<br />
door het lage investeringsniveau in de snijbloemensector.<br />
Maar bij de folies was sprake van een<br />
hogere omzet, dankzij enkele grotere projecten en<br />
een grotere vraag naar anti-condens schermfolies.<br />
De omzet van isolatiefolie zat dankzij een koud<br />
najaar ook in de lift. De verkoop van potten, containers<br />
en trays verliep naar tevredenheid, mede<br />
door een aantal nieuwe klanten en een goede<br />
samenwerking met producenten.<br />
De importactiviteiten van Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. uit het Verre Oosten van verpakkingen zijn in<br />
2008 toegenomen. Het managen van het proces<br />
van ontwerp, productie en afzet hiervan in Nederland<br />
verdient veel aandacht en zal de komende<br />
jaren verder worden ontwikkeld met als doel een<br />
sterkere importpositie op te bouwen.<br />
De ontwerpers van de afdeling Design hebben een<br />
druk jaar achter de rug. Steeds meer kwekers wisten<br />
de weg naar onze ontwerpafdeling te vinden.<br />
Het ontwerpen van nieuwe logo’s voor bedrukte<br />
hoezen en etiketten zorgden voor een goede omzet.<br />
Ook werden voor kwekers veelvuldig bedrijfslogo’s<br />
ontworpen.<br />
De omzet van touw en tomatenhaken steeg verder.<br />
Logistieke problemen, zoals in 2007, bleven achterwege,<br />
zodat er mooi op tijd geleverd kon worden.<br />
Bij steenwol en folies was sprake van een<br />
gelijkblijvende omzet. Het aantal stoppende bedrijven<br />
in groenten- en sierteelt hield het aantal uitbreidingen<br />
in areaal (en omzet) in evenwicht. De<br />
substraatfolies gaven een kleine uitbreiding te<br />
zien. Mede door een juist voorraad be<strong>heer</strong> konden<br />
alle klanten tijdig beleverd worden. Net zoals in<br />
2006 en 2007 steeg de omzet van bamboestokjes.<br />
Vooral via de eigen kwalitatief goede importkanalen<br />
in Azië.<br />
De omzet van potgrond is in 2008 gestegen. Dit<br />
kwam vooral door de uitbreiding van leveringen<br />
voor met name de phaelenopsisteelt, in combinatie<br />
met de gebruikte HC-Mix. Ook de omzet van<br />
gezakte potgronden, die vanaf de vestigingen worden<br />
afgehaald, steeg.<br />
Lentse Potgrond b.v. en<br />
Slingerland Potgrond b.v.<br />
Het jaar 2008 kenmerkte zich in zijn algemeenheid<br />
door grondstoffenschaarste. Dit was met<br />
name het gevolg van de natte winter en het natte<br />
voorjaar in de wingebieden van veen met een prijsopdrijvend<br />
effect tot gevolg. Door langlopende<br />
afspraken met leveranciers konden de substraatbedrijven<br />
gedurende het gehele jaar gelukkig voldoende<br />
én kwalitatief goede grondstoffen inkopen.<br />
Het inkoopbeleid richt zich op vertrouwde<br />
herkomst van grondstoffen, via vaste leveranciers.<br />
De substraatbedrijven maken met deze leveranciers<br />
afspraken over volumes, voorraden en kwaliteit<br />
en garanderen ook de afname. De leveranciers<br />
kunnen hierdoor zorgen voor voorraad en hebben<br />
zekerheid. De substraatbedrijven zijn op hun<br />
beurt verzekerd van een gewaarborgde kwaliteit.<br />
Om de kosten voor klanten inzichtelijker te<br />
maken, koppelden Lentse Potgrond b.v. en Slingerland<br />
Potgrond b.v. de transportkosten los van de<br />
totaalprijs van het substraat. Hierdoor steeg de<br />
invloed van afnemers op het factuurbedrag: hoe<br />
groter de geleverde vracht, hoe lager de transportkosten.<br />
Het vergroten van de prijstransparantie<br />
past ook goed in de filosofie van de substraatbedrijven.<br />
In 2008 realiseerde Slingerland Potgrond b.v. haar<br />
eerste orchideeënsubstraatomzet in de Verenigde<br />
Staten. De fusie met Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
biedt Lentse Potgrond b.v. en Slingerland Potgrond<br />
b.v. de mogelijkheid om hun producten aan een<br />
bredere groep klanten af te zetten.<br />
Nieuwbouw De bouw van de nieuwe substraatfabriek<br />
van Lentse Potgrond b.v. in Katwijk<br />
(NB) was in 2008 in volle gang. Mede door een goede<br />
voorbereiding, samenwerking met de gemeente<br />
Verslag bestuur en directie 9
Cuijk en andere partijen verliep de bouw voorspoedig.<br />
De fabriek, die medio 2009 volledig operationeel<br />
moet zijn, is ingericht volgens de laatste<br />
inzichten op het gebied van logistiek, kwaliteit en<br />
kwaliteitsborging. In 2008 werden ook de eerste<br />
concrete plannen ontwikkeld voor een nieuwe<br />
fabriek voor Slingerland Potgrond b.v.<br />
Total control In 2008 werd het kwaliteitsconcept<br />
‘Total control’ verder uitgebouwd. Dat ge-<br />
beurde onder meer door te investeren in de verdere<br />
borging van de inkoop van grondstoffen. Een<br />
van de meest sprekende voorbeelden hiervan was<br />
de aankoop van de Zweedse veenproducent Hörle<br />
Torv in Varnamo, 165 km ten zuidoosten van<br />
Göteborg. Met de aankoop stelden Lentse Potgrond<br />
b.v. en Slingerland Potgrond b.v. de winning van<br />
één van hun kerngrondstoffen op de lange termijn<br />
zeker en vergrootten zij hun grip op de totale substraatketen.<br />
De grondstoffen van deze veenproducent<br />
vormen een belangrijk onderdeel van de<br />
Special Care zaai- en steksubstratenlijn van Lentse<br />
Potgrond b.v. en Slingerland Potgrond b.v.<br />
Klanten kregen in 2008 een grotere controle over<br />
hun teelt, onder meer door de mogelijkheid substraat<br />
af te nemen met een vooraf exact vastgestelde<br />
vochtigheid, de <strong>Horticoop</strong> Water Waarde.<br />
De komende jaren ontwikkelen Lentse Potgrond<br />
b.v. en Slingerland Potgrond b.v. het concept van<br />
‘Total control’ verder. Begin 2009 werd hiervoor<br />
onder meer de EN (Europese Norm) kubieke meter<br />
– methode geïntroduceerd. Dit is een gestandaardiseerde<br />
en geautomatiseerde methode voor het<br />
produceren van substraat op soortelijk gewicht.<br />
De productie van substraat is hierdoor nauwkeuriger<br />
en daardoor kan bemesting, sturing van de<br />
pH, bekalking en sturing van de vochtigheid binnen<br />
veel nauwere bandbreedtes gebeuren.<br />
Opleiding Accountmanagers van Lentse<br />
Potgrond b.v. en Slingerland Potgrond b.v. startten<br />
in het voorjaar een intensief opleidingstraject. Dat<br />
gebeurde aan de Agrarische Hogeschool Van Hall<br />
Larenstein, onderdeel van Wageningen UR.<br />
Studieonderwerpen waren onder meer bemesting,<br />
plantfysiologie, gewasbescherming en bedrijfseconomie.<br />
Doel was het verder verbeteren van de<br />
benodigde kennis voor optimale advisering aan<br />
klanten.<br />
10 Verslag bestuur en directie<br />
RHP voor orchideeënsubstraten<br />
Slingerland Potgrond b.v. slaagde er in 2008 als<br />
eerste Nederlandse substraatproducent in het kwa -<br />
liteitskeurmerk RHP te behalen voor haar orchideeënsubstraten.<br />
Tot voor kort was het niet mogelijk<br />
om de samenstellingen voor de orchideeënteelt<br />
te leveren met RHP-certificaat. De stichting<br />
RHP heeft een pakket voorwaarden vastgesteld<br />
waaraan substraten die een zeer hoog gehalte aan<br />
schors hebben moeten voldoen. Ten behoeve hiervan<br />
is een teeltproef ontwikkeld die de schors op<br />
zowel biologische als gewone zuiverheid test. En<br />
voorts dienen de leveranciers van schors tracking<br />
en tracing van de schors aan te kunnen tonen.<br />
Dit betekent dat ook zagerijen onderdeel vormen<br />
van de controle. Slingerland Potgrond b.v.<br />
werkte vooruitlopend op de normveranderingen<br />
al geruime tijd aan kwaliteitsverbeteringen. Het<br />
keurmerk past binnen de strategie van het bedrijf<br />
om de controle op de volledige substraatketen te<br />
vergroten. Tevens verstevigt Slingerland Potgrond<br />
b.v. op deze manier haar leidende positie in orchideeënsubstraat<br />
en kan zij de klanten kwaliteit en<br />
continuïteit bieden.<br />
Techniek<br />
Het jaar 2008 begon zoals 2007 eindigde. Er kwamen<br />
aanvankelijk veel aanvragen van klanten<br />
voor het leveren van goederen en installaties op<br />
allerlei technisch gebied. Naarmate het jaar vorderde<br />
bleek echter dat de markt voorzichtiger<br />
werd en klanten, mede door lagere opbrengsten,<br />
hun aankopen uitstelden. De omzet lag uiteindelijk<br />
iets lager dan het jaar ervoor, maar de marges<br />
bleven voor alle productgroepen op niveau.<br />
Assimilatielampen De belevering van<br />
lampen bleef achter ten opzichte van voorgaande<br />
jaren. Dit kwam enerzijds omdat de rozenteelt,<br />
waarin veel lampen worden gebruikt, in Nederland<br />
afneemt en uitwijkt naar Afrika. Anderzijds<br />
worden investeringen steeds langer uitgesteld<br />
door de slechte economische situatie.<br />
Reikhalzend wordt uitgekeken naar ledverlichting.<br />
Het duurt waarschijnlijk nog enige jaren<br />
voordat er een systeem op de markt gebracht kan<br />
worden dat de conventionele hogedruklampen<br />
totaal kan vervangen. De resultaten van proeven<br />
met ledverlichting blijven vooralsnog achter bij de<br />
verwachtingen.<br />
De Europese Unie heeft de productie van diverse<br />
typen gloeilampen, die in de bloementeelt worden<br />
gebruikt voor dagverlenging, uit milieu oogpunt<br />
verboden. Dit betekent dat kwekers op korte termijn<br />
moeten overschakelen op energiezuinige<br />
spaarlampen.<br />
Machines en intern transport De<br />
verkoop startte aanvankelijk zeer voortvarend.<br />
Maar al voor de zomer was duidelijk dat het een<br />
moeizaam jaar zou worden voor machines en<br />
intern transport. Terwijl de vraag naar nieuwe<br />
machines stagneerde, steeg de vraag naar reparatie<br />
en onderhoud van het bestaande machinepark.<br />
Het jaar 2009 wordt desondanks met vertrouwen<br />
tegemoet gezien. Het aantal aanvragen en verkopen<br />
neemt voorzichtig weer toe. De samenwerking<br />
met de nieuwe collega’s in de regio Zuidoost (Lent)<br />
biedt bovendien zeer vele mogelijkheden voor<br />
techniek en de productgroep machines en intern<br />
transport in het bijzonder.<br />
In 2008 werd een nieuwe leverancier verwelkomd:<br />
SIAT Benelux, een leverancier van omsnoeringsmachines,<br />
dozensluiters en pallet- en Deense-karrenwikkelaars.<br />
Intussen is al een aantal omsnoeringsmachines<br />
verkocht, voor de andere artikelen<br />
begint de belangstelling toe te nemen. Een andere<br />
machine, waar veel belangstelling voor is, is het<br />
Dibo hygiënestation. Met name zaadbedrijven en<br />
plantenkwekerijen tonen grote belangstelling.<br />
Vooral in de tomatenteelt is men zeer alert op het<br />
klaverbacterievirus. Een van de manieren om te<br />
voorkomen dat dit virus een tuin opkomt is, is het<br />
ontsmetten van handen en voeten. Dit kan dan<br />
ook met het Dibo hygiënestation.<br />
Spuittechniek Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
heeft wat betreft spuittechniek een druk jaar achter<br />
de rug. Door de vele aanvragen voor preventief<br />
onderhoud en de lopende onderhoudscontracten<br />
was er het hele jaar voldoende werk. Ook nieuwe<br />
pompen en spuitinstallaties vonden hun weg naar<br />
de afnemers. De installaties worden steeds complexer<br />
en worden veelal uitgevoerd met frequentiegeregelde<br />
hogedrukpompen. Hiermee wordt<br />
minder stroom verbruikt en wordt de spuitvloeistof<br />
minder warm waardoor de werking van het<br />
middel versterkt wordt.<br />
Ook op het gebied van het reinigen van de kas aan<br />
de binnen- en buitenzijde heeft Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. de nodige kennis in huis, wat resulteerde<br />
in de levering van een aantal Roofmaster kasdekreinigers<br />
en diverse Dibo hogedrukreinigers.<br />
Water- en elektrotechniek In 2008<br />
realiseerde Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. op het gebied<br />
van water- en elektrotechniek een groot aantal<br />
projecten in binnen- en buitenland. De projecten<br />
waren zeer uiteenlopend, divers en vaak complex<br />
van aard. Het betrof zowel nieuwbouwprojecten<br />
als uitbreiding en aanpassing van bestaande installaties.<br />
Bij nieuwbouwprojecten worden hoge eisen<br />
gesteld aan de te leveren installaties. Door de<br />
omvang en complexiteit is het noodzaak voldoende<br />
kennis in huis te hebben en is ook het intensief<br />
samenwerken met onderaannemers, leveranciers<br />
en adviesbureaus van groot belang.<br />
Vanaf het derde kwartaal was een daling te zien<br />
van het aantal projectaanvragen. De verwachting<br />
is dat deze trend zich in 2009 voortzet. In deze<br />
krimpende markt zal <strong>Horticoop</strong> b.v. zich moeten<br />
onderscheiden door service en innovatie. De markt<br />
verwacht een hoog kennisniveau bij het plaatsen<br />
en onderhouden van installaties. Verder is het<br />
belangrijk voor het verhelpen en voorkomen van<br />
storingen aan deze installaties een goed serviceapparaat<br />
te hebben, waarbij flexibiliteit en een goede<br />
werkplanning vereist zijn.<br />
Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. ontwikkelde een aantal<br />
technieken verder door, bijvoorbeeld het ontsmetten<br />
met water uit de warmteopslagtank en het<br />
koelen van ontsmet water met retourwater van de<br />
omgekeerde-osmose-installatie.<br />
Nieuwe technieken worden ingezet om processen<br />
beter te kunnen sturen zoals PLC's en vernieuwde<br />
procescomputers.<br />
De werkplaats heeft veel werk verzet om de<br />
gevraagde componenten voor projecten te bouwen.<br />
Denk hierbij aan watergeefunits, ontsmetters en<br />
schakelpanelen, die in algemene zin onderdeel zijn<br />
van een nog grotere installatie.<br />
Verslag bestuur en directie 11
Glas<br />
De omzet van glas was in 2008 conform de prognose,<br />
maar wel lager dan het topjaar 2007, toen<br />
een zware storm veel glasschade aan kassen veroorzaakte.<br />
Naarmate het jaar vorderde, nam het<br />
aantal te leveren nieuwbouwprojecten af. De bouwers<br />
van gebruikte kassen en reparatiebedrijven,<br />
een andere belangrijke klantgroep, bleven gedurende<br />
het gehele jaar wel constant in hun afname.<br />
Ook de leveranties van reparatieglas aan kwekers<br />
bleven op peil. Hierbij is het snel kunnen leveren<br />
van zowel snijglas als gehard glas belangrijk. Ook<br />
het hebben van eigen transportmiddelen (vrachtauto's<br />
met kraan) maakt dat er voldoende flexibel<br />
op de vraag kon worden ingespeeld. Het leveren<br />
van isolatieglas, al dan niet gekleurd, voor tuincentra<br />
en bedrijfsruimtes bleef, ondanks een verminderde<br />
vraag, redelijk op peil.<br />
Quality Service<br />
Ook in 2008 maakten veel klanten, individueel<br />
of als groep, gebruik van de diensten van de afdeling<br />
quality service. De kennisbijeenkomsten over<br />
gewasbescherming die Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
samen met leveranciers en andere betrokken partijen<br />
organiseerde, werden goed bezocht.<br />
Veel deelnemers gaven tijdens deze bijeenkomsten<br />
aan te komen tot nieuwe inzichten om toe te passen<br />
in hun eigen bedrijfssituatie. Voor de milieurapportages<br />
van telers leverde Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. aan een groeiend aantal klanten digitale<br />
service met het oog op hun voorraadbe<strong>heer</strong> van<br />
gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen, e.d.<br />
Arbo Keurmerken en handhaving zorgen er<br />
mede voor dat het hebben van een actueel arboplan<br />
bij telers onder de aandacht blijft. <strong>Horticoop</strong><br />
zorgde ervoor dat telers werden geadviseerd over,<br />
en begeleid bij het opstellen en actualiseren van<br />
dit plan. Op diverse locaties werden bedrijfshulpverleners<br />
(opnieuw) getraind.<br />
Kwaliteit Aantoonbaar veilig en verantwoord<br />
produceren is actueler dan ooit, zowel bij<br />
voedsel- als siergewassen producerende klanten.<br />
Dit betekent een optimale be<strong>heer</strong>sing van het productie-,<br />
verpakkings- en afleverproces. Het aantal<br />
telers, dat wil voldoen aan de richtlijnen van keurmerken,<br />
blijft groeien. <strong>Horticoop</strong> verzorgde ook in<br />
2008 ondersteuning bij het opzetten en onderhou-<br />
12 Verslag bestuur en directie<br />
den van kwaliteitssystemen volgens de richtlijnen<br />
van diverse keurmerken.<br />
Quality service heeft zich het laatste jaar goed<br />
ontwikkeld en levert een goede bijdrage aan het<br />
kwaliteitsimago dat Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. wil<br />
uitdragen.<br />
Export<br />
De exportactiviteiten van Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. kenden in 2008 een sterke omzetgroei, waardoor<br />
de begroting ruimschoots werd gehaald. Niet<br />
alleen de verkochte volumes, met name van kunstmest,<br />
maar ook de gerealiseerde marges namen<br />
toe. Toch werd de invloed van de economische crisis<br />
ook hier duidelijk voelbaar, met name in de<br />
laatste maanden van het jaar.<br />
De winstbijdrage vanuit de activiteiten over de<br />
grens bereikte in 2008 desondanks een voorlopig<br />
record. Door het samengaan van Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. en Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum<br />
Lent u.a. is het productenpakket breder<br />
geworden. Met name de hoogwaardige substraten<br />
van Lentse Potgrond b.v. en Slingerland Potgrond<br />
b.v. vormen een welkome aanvulling op het pakket<br />
dat over de grens wordt aangeboden. De verwachting<br />
is dat dit bijdraagt aan verdere internationale<br />
groei.<br />
Buitenlandse vestigingen De buitenlandse<br />
vestigingen realiseerden over het algemeen<br />
een goed resultaat, vooral in Ecuador, waar <strong>Horticoop</strong><br />
Andina S.A. een leidende positie in de tuinbouwtoelevering<br />
wist te verkrijgen. In Spanje werden<br />
de gevolgen van de kredietcrisis al vroeg in<br />
het jaar voelbaar. Desondanks kon HortiSur S.L. in<br />
Almeria afsluiten met een positief resultaat.<br />
De resultaten in zowel Duitsland (GEM) als Denemarken<br />
(<strong>Horticoop</strong> Sandinavia AIS.) waren boven<br />
begroting. Het aantal afnemers van <strong>Horticoop</strong><br />
Ethiopia PLC groeide. Het filiaal in dit Oost Afrikaanse<br />
land speelt in toenemende mate een<br />
belangrijke rol als servicestation, dat ondersteunt<br />
bij de commerciële activiteiten van Coöperatie<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a. In de slotfase van 2008 werd een<br />
nieuw buitenlands filiaal opgericht in België.<br />
<strong>Horticoop</strong> België heeft in het voorjaar van 2009 in<br />
het Vlaamse Beveren de deuren geopend.<br />
De wereldeconomie veranderde in 2008 drastisch,<br />
een trend die de komende jaren doorzet. Coöperatie<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a. speelt hierop in door bij haar<br />
exportactiviteiten de servicegraad en efficiency<br />
te verbeteren. Vanuit de eigen vestigingen in het<br />
buitenland kunnen meer klanten efficiënter worden<br />
beleverd. Door samen te werken met lokale<br />
partners kan een optimale invulling van de marktbehoefte<br />
worden gerealiseerd. Het interfiliale<br />
verkeer neemt toe. Verdere groei hiervan wordt<br />
voorzien door de oprichting dit voorjaar van de<br />
Amerikaanse dochteronderneming Hort Americas<br />
llc. in Euless Texas.<br />
Logistiek<br />
De activiteiten van de logistieke afdeling waren<br />
onveranderd groot. Er was sprake van een omzetgroei.<br />
Tevens wist Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. het<br />
hoge serviceniveau te handhaven, waarvoor bij<br />
afnemers veel waardering bestaat. Dit ondanks<br />
stijgende kosten. De stijging was grotendeels toe te<br />
schrijven aan hogere personeelslasten en gestegen<br />
brandstofprijzen. De overige kosten, zoals wegenbelasting,<br />
verzekering, en onderhoud bleven nagenoeg<br />
gelijk.<br />
Veiligheid In 2008 was er veel aandacht<br />
voor veiligheid op de weg, zowel door de overheid<br />
als door Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. zelf. Controles<br />
op de juiste uitrusting van de vrachtauto, de stuwage<br />
van de vracht en de vakbekwaamheid van de<br />
chauffeur stonden centraal. Met kleine aanpassingen<br />
aan de vrachtwagens en het insealen van alle<br />
af te leveren pallets konden volgens de richtlijnen<br />
van de overheid, op een juiste wijze de bezorgingen<br />
worden uitgevoerd.<br />
Opslag Door de aanhoudende prijsstijgingen<br />
zagen de productafdelingen van Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. zich genoodzaakt al vroeg in het jaar<br />
grote voorraden aan te leggen. Dit legde een enorm<br />
beslag op de beschikbare opslagruimtes. Ook de<br />
toenemende import van goederen, die met volle<br />
containers worden aangevoerd, zorgde voor een<br />
grote druk op de beschikbare opslagcapaciteit.<br />
Een nieuw fenomeen bij de ontvangst van goederen<br />
per container uit de Oost-Aziatische landen,<br />
was het ontgassen van de containers. Om te voorkomen<br />
dat met goederen en verpakkingen ziekten<br />
en plagen Nederland binnenkomen, worden de<br />
containers in het land van herkomst met een ontsmettingsmiddel<br />
gegast. Bij het lossen van deze<br />
containers moeten de nodige voorzorgsmaatregelen<br />
genomen worden. Het ontgassen van de container<br />
is daarmee een belangrijk onderdeel van<br />
het lossingsproces geworden.<br />
Voor 2009 staat op de agenda een onderzoek naar<br />
de mogelijke herinrichting van de (fysieke) logistieke<br />
organisatie van <strong>Horticoop</strong> b.v.<br />
Exportgroei De toenemende groei van de<br />
export zorgde ervoor dat er inmiddels twee mensen<br />
in het magazijn fulltime bezig zijn met exportwerkzaamheden,<br />
zoals het verzamelen en controleren<br />
van de exportzendingen, het laden van<br />
vrachtwagens en containers, het verzorgen van<br />
benodigde documenten.<br />
Vestigingen<br />
De meeste vestigingen van Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. wisten in 2008 de stijgende lijn van 2007 vast<br />
te houden en realiseerden een kleine plus, ondanks<br />
een moeilijk laatste kwartaal. Hieruit bleek dat<br />
ook de tuinbouw hinder ging ondervinden van de<br />
economische recessie.<br />
Vestigingen als Rockanje en Rijnsburg lieten na<br />
hun verbouwing in respectievelijk 2007 en 2006<br />
betere omzetcijfers zien dan de gemiddelde vestiging.<br />
De stijging was vooral het gevolg van een<br />
groter aandeel ‘particulieren verkoop’. Ook de vestigingen<br />
met een zogenaamde Welkoopformule<br />
van Agri-Retail lieten een omzetstijging zien, met<br />
name door verkoop aan particulieren.<br />
In de komende jaren wil <strong>Horticoop</strong> b.v. door het<br />
upgraden van de vestigingen de omzet consolideren<br />
en zo mogelijk verder uitbouwen. In 2008 is<br />
door <strong>Horticoop</strong> u.a. in ’s-Gravenzande een pand<br />
aangekocht met als doel de ontwikkeling van een<br />
nieuwe moderne winkel zodat de oude vestiging<br />
gesloten kan worden.<br />
Alflora b.v.<br />
Het jaar 2008 startte voor Alflora b.v. in mineur,<br />
omdat Algemeen manager Sjouke Schilstra plotseling<br />
wegviel door ziekte. Gelukkig wisten organisatie<br />
en management zijn afwezigheid goed op te<br />
vangen, zodat Alflora b.v. haar activiteiten verder<br />
Verslag bestuur en directie 13
heeft kunnen ontwikkelen en uitbreiden. De bloemisterijmarkt<br />
stond in 2008 wederom onder grote<br />
druk. Dat had zijn weerslag op Alflora b.v. Bij de<br />
meeste Nederlandse filialen bleef de omzet enige<br />
procenten achter bij die van 2007. Alflora b.v.<br />
België realiseerde nog wel een omzetplus. Alflora<br />
b.v. slaagde erin de in het eerste half jaar opgelopen<br />
omzetachterstand in de laatste maanden van<br />
het jaar grotendeels terug te brengen, door goed<br />
te anticiperen op de verslechterende markt.<br />
Vestigingen en nieuwbouw In 2008<br />
is het Cash en Carry Centrum Fleuregio in Henge-<br />
lo, waarvan Alflora b.v. onderdeel uitmaakt grotendeels<br />
verbouwd. De verbouwing leidde tot een<br />
omzetdaling. In 2009 wordt de oplevering van het<br />
centrum voorzien. Het centrum en daarmee ook<br />
Alflora b.v. zullen zich de komende jaren naar<br />
verwachting weer positief ontwikkelen. Ook startte<br />
Alflora b.v. in 2008 de voorbereidingen voor de<br />
bouw van een nieuw Cash & Carry centrum ‘Plantion’<br />
in Ede, met het oog op de komst van de<br />
gelijknamige nieuwe veiling naar deze plaats in<br />
2010. De veiling is ontstaan uit een fusie van Veiling<br />
Vleuten en Veiling Oost Nederland uit Bemmel.<br />
De Alflora b.v.-filialen in Vleuten en Bemmel<br />
worden in het nieuwe Cash & Carry centrum geïntegreerd.<br />
Service en dienstverlening In 2008<br />
startte Alflora b.v. met een klantenpanel. Mede<br />
dankzij de input van dit panel wist de organisatie<br />
dienstverlening van Alflora b.v. en haar Cash &<br />
Carry activiteiten nog beter af te stemmen op de<br />
behoeften van klanten. In navolging hiervan is<br />
besloten in 2009 een tweede panel te starten met<br />
deelnemers uit een andere regio.<br />
In 2008 werd ook de internetsite van Alflora b.v.<br />
volledig vernieuwd. Het is een actieve, vooruitstrevende<br />
site die past bij het imago van Alflora b.v.<br />
Commerciële activiteiten Alflora b.v.<br />
nam in 2008 met een verkoopstand deel aan twee<br />
op detaillisten gerichte beurzen: ‘Bloem, Kleur<br />
Huis en Interieur’ in Hardenberg en Gorinchem.<br />
Beide beurzen waren een succes. Er was sprake<br />
van groei in gerealiseerde omzet en het paste goed<br />
bij de actieve(re) commerciële activiteiten van<br />
Alflora b.v. in 2008. Mede door het succes van<br />
deze beurzen is besloten hieraan ook in 2009 deel<br />
te nemen. In 2008 startte Alflora b.v. tevens met<br />
de voorverkoop van seizoensartikelen. Via de<br />
showroom in Venlo kunnen klanten reeds inko-<br />
14 Verslag bestuur en directie<br />
pen voor het aankomende seizoen. Deze nieuwe<br />
manier van vermarkten was succesvol en wordt in<br />
2009 verder doorgezet.<br />
Medewerkers In de filialen Hengelo en<br />
Munsterbilzen werden medio 2008 nieuwe bedrijfsleiders<br />
aangenomen. Verder werd de basis<br />
gelegd voor een flexibele personeelsbezetting in<br />
de filialen om de marktontwikkelingen beter te<br />
kunnen opvangen. Alflora b.v. besteedde verder<br />
de nodige aandacht aan training en opleiding.<br />
Er waren speciale beurstrainingen en een training<br />
‘Actieve(re) verkoop’ voor alle medewerkers van<br />
Alflora b.v.<br />
Alflora Import De import vanuit Azië en<br />
Oost-Europa is ook in 2008 verder uitgebreid.<br />
Eigen import en daarmee eigen collecties blijft<br />
voor Alflora b.v. noodzakelijk om onderscheidend<br />
te zijn. Alflora b.v. Import is erin geslaagd om<br />
nieuwe productgroepen verder uit te bouwen hetgeen<br />
een goede basis is voor toekomstige ontwikkelingen.<br />
Alflora Business Het veroveren van een<br />
nieuwe markt vergt tijd en energie, blijkt ook bij<br />
Alflora Business. Het opzetten van een netwerk<br />
en het investeren in (potentiële) klanten waren in<br />
2008 dan ook belangrijke doelstellingen. Dit droeg<br />
eraan bij dat de verkopen in de tweede helft van<br />
vorig jaar goed te noemen waren. De gepresenteerde<br />
seizoenscollecties bieden steeds meer mogelijkheden<br />
voor exportklanten en opplanters.<br />
Personeel & Organisatie<br />
De bedrijfseconomische prestatie van 2008 is tot<br />
stand gebracht mede door de inzet van al onze<br />
medewerkers. In 2008 waren gemiddeld 518 mensen<br />
werkzaam bij beide coöperaties.<br />
Ondanks het feit dat er helaas een aantal collega’s<br />
langdurig ziek was, lag het ziekteverzuim over alle<br />
bedrijven totaal niet hoger dan 5,1%.<br />
Het afgelopen jaar is nog fors gebruik gemaakt<br />
van inleenkrachten waardoor een zekere flexibiliteit<br />
van de personeelskosten behouden bleef.<br />
Gemiddeld waren er 28 inleenkrachten werkzaam.<br />
Aandacht is besteed aan diverse opleidings- en<br />
trainingstrajecten van medewerkers op o.a. commercieel<br />
en administratief gebied alsmede arbeidsomstandigheden<br />
en milieu.<br />
Belangrijke besluiten zijn genomen in samenspraak<br />
en/of afstemming met de ondernemingsraden,<br />
die door hun functioneren mede aan de<br />
goede ontwikkeling van de onderneming hebben<br />
bijgedragen.<br />
Financiering<br />
Vanwege de fusie zullen in 2009 de financieringsarrangementen<br />
van beide voorgaande organisaties<br />
samengebracht dienen te worden. Ook zal het<br />
gebruik van financiële instrumenten opnieuw<br />
worden afgestemd. Uitgangspunt van beleid is dat<br />
materiële valutaire- en renterisico’s in belangrijke<br />
mate afgedekt worden. De primaire financiële<br />
instrumenten van de groep dienen ter financiering<br />
van de operationele activiteiten van de groep<br />
of vloeien direct uit deze activiteiten voort. Het<br />
beleid van de groep is om niet te handelen in<br />
financiële instrumenten.<br />
Mardenkro<br />
Op 20 november 2008 is door <strong>Horticoop</strong> u.a. een<br />
overeenkomst gesloten voor aankoop van 100%<br />
van de aandelen Mardenkro Holding B.V. (gevestigd<br />
te Baarle Nassau). Mardenkro is een toonaangevende<br />
producent van schermmiddelen.<br />
De belangrijkste producten zijn ReduSol, Redu-<br />
Heat en ReduClean. Op 2 maart 2009 zijn de aandelen<br />
geleverd.<br />
Op basis van deze overeenkomst wordt in 2009<br />
namens de koper een onderzoek verricht, gericht<br />
op de balanspositie per 31 december 2008 en het<br />
gerealiseerde resultaat 2008. De definitieve koopsom<br />
van de aandelen is afhankelijk van enkele<br />
specifieke bepalingen in de overeenkomst. <strong>Horticoop</strong><br />
en verkoper moeten thans nog overeenstemming<br />
bereiken over de definitieve afwikkeling van<br />
deze bepalingen.<br />
Toekomstverwachting<br />
In 2009 is gestart met de integratie van de beide<br />
voorgaande coöperaties. Het realiseren van de<br />
fusievoordelen staat daarbij op de agenda. Het<br />
doel is door te bouwen aan een efficiënt georganiseerde<br />
en opererende tuinbouwtotaalleverancier<br />
met toegevoegde waarde voor de klant. Alle<br />
bedrijfsonderdelen, zowel commercieel als niet<br />
commercieel, dienen daarvoor de bouwstenen aan<br />
te leveren, waarbij het een voorwaarde is dat een<br />
bijdrage wordt geleverd aan de continuïteit van de<br />
gehele onderneming. Een uitdaging waarbij veel<br />
van alle betrokkenen zal worden gevraagd.<br />
2009 is alweer enkele maanden oud. De economische<br />
trend, die zich de laatste maanden van 2008<br />
manifesteerde, heeft zich in 2009 doorgezet. Dit<br />
betekent dat de slagen die we willen maken met<br />
de nieuwe organisatie, waar mogelijk, in een hoger<br />
tempo zullen worden gemaakt. Want zoals we al<br />
eens eerder hebben vastgesteld: Bij tegenwind<br />
moet je harder trappen!<br />
Directie <strong>Horticoop</strong> b.v.<br />
Igo Janssen<br />
Algemeen directeur<br />
Wim van Os<br />
Financieel directeur<br />
Verslag bestuur en directie 15
Kerngegevens<br />
Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
Omzet netto x € 1.000 Bruto marge x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
164.796 162.441 143.952<br />
2008 2007 2006<br />
31.133 28.559 25.993<br />
Bruto marge<br />
in % van de omzet<br />
2008 2007 2006<br />
18,9% 17,6% 18,1%<br />
Resultaat na belasting x € 1.000 Resultaat na belasting<br />
Investeringen in materiële<br />
in % van de omzet<br />
vaste activa x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
2.710 2.622 593<br />
Afschrijvingen op materiële<br />
vaste activa x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
1.387 1.480 1.362<br />
Solvabiliteit<br />
Eigen vermogen/balanstotaal<br />
2008 2007 2006<br />
35,2% 33,4% 31,0%<br />
Aantal leden<br />
16<br />
2008 2007 2006<br />
3.476 3.704 3.742<br />
2008 2007 2006<br />
1,6% 1,6% 0,4%<br />
2008 2007 2006<br />
23.119 20.685 18.668<br />
Current ratio Vlottende activa/<br />
kortlopende schulden<br />
2008 2007 2006<br />
1,9 1,9 1,7<br />
Aantal werknemers FTE gemiddeld<br />
2008 2007 2006<br />
354 356 361<br />
2008 2007 2006<br />
2.517 1.897 1.290<br />
Eigen vermogen x € 1.000 Balanstotaal x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
65.746 61.976 60.185<br />
Quick ratio Vlottende activa -<br />
voorraden/kortlopende schulden<br />
2008 2007 2006<br />
1,0 1,1 1,0<br />
Omzet per werknemer x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
466 456 399<br />
Jaarcijfers<br />
CH
Geconsolideerde balans per 31 december 2008 x € 1.000<br />
Voor winstbestemming<br />
Activa 31|12|2008 31|12|2007<br />
Immateriële vaste activa 20 30<br />
Materiële vaste activa<br />
Bedrijfsgebouwen en terreinen 16.401 15.475<br />
Machines en installaties 1.208 1.074<br />
Andere vaste bedrijfsmiddelen 1.055 1.251<br />
Niet aan bedrijfsuitoefening dienstbaar 227 66<br />
18.891 17.866<br />
Financiële vaste activa<br />
Andere deelnemingen 1.214 1.045<br />
Overige vorderingen 1.609 1.379<br />
2.823 2.424<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden 20.991 17.891<br />
Debiteuren 14.925 15.556<br />
Vorderingen op andere deelnemingen 1.235 1.655<br />
Overige vorderingen en overlopende activa 6.781 6.419<br />
Liquide middelen 80 135<br />
44.012 41.656<br />
Totaal Activa 65.746 61.976<br />
Passiva 31|12|2008 31|12|2007<br />
Eigen vermogen 23.119 20.685<br />
Aandeel derden 311 113<br />
Voorzieningen<br />
Pensioenen 2.715 2.743<br />
Belastingen 404 214<br />
Overige 536 501<br />
3.655 3.458<br />
Langlopende schulden<br />
Ledenschuldrekening 739 625<br />
Kredietinstellingen 14.773 15.560<br />
Overige leningen 202 90<br />
15.714 16.275<br />
Kortlopenden schulden<br />
Kredietinstellingen 8.317 5.292<br />
Schulden aan leveranciers 7.612 8.285<br />
Aflossingsverplichting ledenschuldrekening 177 91<br />
Belastingen en premies sociale verzekering 2.170 2.145<br />
Overige schulden en overlopende passiva 4.671 5.632<br />
22.947 21.445<br />
Totaal Passiva 65.746 61.976<br />
18 Jaarcijfers CH Jaarcijfers CH 19
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008 x € 1.000<br />
20 Jaarcijfers CH<br />
2008 2007<br />
Omzet<br />
Netto omzet 164.796 162.441<br />
Inkoopwaarde van de omzet -133.691 -133.906<br />
Toegevoegde waarde 31.105 28.535<br />
Overige bedrijfsopbrengsten 28 24<br />
Bruto marge 31.133 28.559<br />
Kosten<br />
Lonen en salarissen 12.480 12.319<br />
Sociale lasten en pensioenen 3.527 3.285<br />
Afschrijvingen op immateriële vaste activa 10 14<br />
Afschrijvingen op materiële vaste activa<br />
Bijzondere waardevermindering (im)materiële<br />
1.389 1.330<br />
vaste activa 91 150<br />
Overige bedrijfskosten 9.459 9.034<br />
Som der bedrijfslasten 26.956 26.132<br />
Bedrijfsresultaat 4.177 2.427<br />
Opbrengsten overige financiële vaste activa 148 165<br />
Rentebaten 1.402 1.537<br />
Rentelasten -2.083 -2.062<br />
Financiële baten en lasten -533 -360<br />
Resultaat voor belastingen 3.644 2.067<br />
Belastingen -915 -450<br />
Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde<br />
deelnemingen 153 1.068<br />
Aandeel derden -172 -63<br />
Resultaat na belastingen 2.710 2.622<br />
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008 x € 1.000<br />
Het Kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode<br />
2008 2007<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten<br />
Netto resultaat 2.710 2.622<br />
Aanpassingen voor:<br />
Afschrijvingen en duurzame waardeverminderingen 1.490 1.494<br />
Mutaties werkkapitaal en voorzieningen -4.033 -236<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten 167 3.880<br />
Kasstroom uit investeringsactiviteiten<br />
Investeringen in materiële vaste activa -2.518 -1.897<br />
Desinvesteringen materiële vaste activa 14 13<br />
Mutaties financiele vaste activa -399 -14<br />
Kasstroom uit investeringsactiviteiten -2.903 -1.898<br />
Kasstroom uit financieringsactiviteiten<br />
Mutatie leningen 321 34<br />
Toename bankkrediet 3.086 -3.609<br />
Hypotheek o/g 2.500<br />
Aflossing langlopende schulden -848 -727<br />
Mutatie ledenschuldrekening -134 -208<br />
Mutaties aandeel derden<br />
Mutatie geldmiddelen<br />
198 55<br />
kasstroom uit financieringsactiviteiten 2.623 -1.955<br />
netto kasstroom -113 27<br />
Vermogenscorrectie 2008 i.v.m. afwikkeling Agrifirm 54 0<br />
Koers en omrekeningsverschillen op geldmiddelen 4 -13<br />
Mutatie geldmiddelen -55 14<br />
Verloop geldmiddelen<br />
Geldmiddelen per 1 januari 135 121<br />
Mutatie geldmiddelen boekjaar -55 14<br />
Geldmiddelen per 31 december 80 135<br />
Jaarcijfers CH 21
Grondslagen voor waardering<br />
en resultaatbepaling in de<br />
geconsolideerde jaarrekening<br />
Algemeen De toegepaste grondslagen van waarde-<br />
ring en resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische<br />
kosten.<br />
Voor zover niet anders vermeld, worden de posten<br />
in de balans gewaardeerd tegen nominale waarde.<br />
Stelselwijziging verwerking reserve pensioenen<br />
overgangsregeling Met ingang van 1 januari 2008<br />
wordt de reserve pensioenen waarvoor de overgangsregeling<br />
geldt in de balans verwerkt. Het<br />
eigen vermogen in de ter vergelijking opgenomen<br />
cijfers over 2007 is in verband met de vermelde<br />
wijziging onder aftrek van vennootschapsbelasting<br />
van € 202.000 voor € 592.000 aangepast.<br />
Omdat het resultaateffect tot en met 1 januari<br />
2007 niet materieel is, is dit effect niet rechtstreeks<br />
in het beginvermogen van 2007 verwerkt.<br />
Het resultaateffect voor 2008 rekening houdend<br />
met de vennootschapsbelasting is € 132.000<br />
positief.<br />
Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening<br />
worden opgenomen de financiële gegevens van<br />
de Coöperatie en haar groepsmaatschappijen per<br />
31 december van het boekjaar. Groepsmaatschappijen<br />
zijn vennootschappen waarin beslissende<br />
zeggenschap wordt uitgeoefend. Hierbij worden<br />
mede in aanmerking genomen de financiële<br />
instrumenten die potentiële stemrechten bevatten<br />
en direct kunnen worden uitgeoefend.<br />
In de geconsolideerde jaarrekening zijn volgens de<br />
methode der integrale consolidatie de financiële<br />
gegevens van Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. en haar<br />
meerderheidsdeelnemingen weergegeven:<br />
Combo b.v., Bleiswijk, Nederland 100%<br />
Horti-Sur, Roquetas de Mar, Spanje 100%<br />
<strong>Horticoop</strong> Scandinavia, Tilst, Denemarken 84%<br />
<strong>Horticoop</strong> CZAV, Dinteloord, Nederland 80%<br />
<strong>Horticoop</strong> Andina, Quito, Equador 75%<br />
Waarderingsgrondslagen voor<br />
de balans<br />
Vreemde valuta Activa en passiva in vreemde<br />
valuta worden omgerekend tegen de valutakoers<br />
per balansdatum. Voor zover het koersrisico<br />
22 Jaarcijfers CH<br />
echter is gedekt, vindt waardering plaats tegen<br />
de desbetreffende termijnkoersen. De verschillen,<br />
verband houdende met wijzigingen van wisselkoersen,<br />
worden in de winst- en verliesrekening<br />
verwerkt.<br />
Een uitzondering wordt gevormd door koersverschillen<br />
ontstaan bij herleiding in euro’s van het<br />
eigen vermogen aan het begin van het boekjaar<br />
van de buitenlandse geconsolideerde deelnemingen<br />
en van de aan deze deelnemingen verstrekte<br />
financiering in groepsverband. Deze verschillen<br />
worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van<br />
het eigen vermogen gebracht.<br />
In de winst- en verliesrekening zijn omzet, kosten<br />
en resultaten omgerekend in euro’s tegen de op<br />
het moment van de transacties geldende koers.<br />
Een uitzondering hierop vormen de omzet, kosten<br />
en resultaten van buitenlandse geconsolideerde<br />
deelnemingen; deze worden herleid tot bedragen<br />
in euro’s tegen de eindkoersen.<br />
Immateriële vaste activa De goodwill die ontstaat<br />
bij de aankoop van aandelen en overname van<br />
bedrijfsactiviteiten, wordt geactiveerd en lineair<br />
afgeschreven op basis van de verwachte economische<br />
levensduur van 5 jaar. Voor zover daar aanleiding<br />
toe bestaat wordt op de geactiveerde goodwill<br />
een impairment uitgevoerd.<br />
Materiële vaste activa De materiële vaste activa<br />
worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of<br />
vervaardigingprijs, verminderd met een lineaire<br />
afschrijving gebaseerd op de verwachte economische<br />
levensduur, of tegen lagere bedrijfswaarde.<br />
Financiële vaste activa De andere deelnemingen,<br />
waaronder minderheidsdeelnemingen en participaties,<br />
waarin invloed van betekenis wordt<br />
uitgeoefend worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde.<br />
Deelnemingen waarin geen<br />
invloed van betekenis wordt uitgeoefend worden<br />
gewaardeerd tegen verkrijgingprijs. De lijst met<br />
gegevens betreffende de kapitaalsbelangen (deelnemingen),<br />
zoals bedoeld in artikel 379 en 414<br />
van titel 9 boek 2 BW, is gedeponeerd bij het<br />
handelsregister in Den Haag. Verstrekte leningen<br />
aan deelnemingen worden gewaardeerd tegen<br />
nominale waarde verminderd met de eventuele<br />
negatieve netto vermogenswaarde van de deelneming.<br />
Voorraden De waardering geschiedt tegen gemiddelde<br />
inkoopprijs of lagere marktwaarde.<br />
Voor risico’s van incourantheid wordt een voorziening<br />
in mindering gebracht.<br />
Het onderhanden werk wordt gewaardeerd volgens<br />
de percentage-of-completion methode.<br />
De projecten worden gewaardeerd op basis van<br />
de verbruikte materialen en de directe arbeidskosten,<br />
rekening houdend met een winstopslag<br />
gebaseerd op de voortgang van de projecten. Op<br />
de onderhanden werken worden de gefactureerde<br />
termijnen en noodzakelijk geachte voorzieningen<br />
in mindering gebracht.<br />
Vorderingen en overlopende activa De vorderingen<br />
worden gewaardeerd tegen nominale waarde,<br />
voor zover nodig onder aftrek van een voorziening<br />
in verband met mogelijke oninbaarheid.<br />
Liquide middelen De liquide middelen zijn<br />
gewaardeerd tegen nominale waarde.<br />
Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd<br />
voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk<br />
is, dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en<br />
waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten.<br />
De omvang van de voorziening wordt bepaald<br />
door de beste schatting van de bedragen, die<br />
noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen<br />
en verliezen per balansdatum af te wikkelen.<br />
Voorzieningen worden gewaardeerd tegen<br />
nominale waarde.<br />
Pensioenen Deze voorziening bestaat uit twee<br />
componenten:<br />
1 Reserve voor medewerkers voor wie per<br />
31-12-2005 VUT-reserveringen waren gedaan.<br />
Een deel van deze reserveringen wordt aan<br />
betrokkenen beschikbaar gesteld om in de<br />
levensloopregeling te storten of aan pensioenopbouw<br />
te besteden.<br />
2 Reserve voor de overige overgangsbepalingen.<br />
De contante waarde van de verplichtingen die<br />
hieronder vallen zijn actuarieel bepaald op<br />
ruim € 2,6 miljoen per eind 2008.<br />
Latente belastingvoorziening Voor toekomstige<br />
belastingverplichtingen, voortvloeiend uit verschillen<br />
tussen de waardering in de jaarrekening<br />
en de fiscale waardering van activa en passiva,<br />
wordt een voorziening gevormd. De voorziening<br />
wordt gewaardeerd tegen nominale waarde op<br />
basis van een belastingtarief van 25,5%.<br />
Overige voorzieningen De overige voorzieningen<br />
betreffen voornamelijk voorzieningen voor<br />
productaansprakelijkheden en voor toekomstige<br />
jubileumuitkeringen aan personeelsleden.<br />
Grondslagen voor de resultaatbepaling<br />
Resultaatbepaling Onder netto-omzet wordt verstaan<br />
de opbrengst uit levering van goederen en<br />
diensten aan derden onder aftrek van kortingen<br />
en van over de omzet geheven belastingen. De<br />
kosten worden bepaald met inachtneming van de<br />
vermelde grondslagen van waardering en toegerekend<br />
aan het verslagjaar, waarop zij betrekking<br />
hebben. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig<br />
op basis van de verwachte economische<br />
levensduur. De belastingen worden berekend op<br />
basis van het verantwoorde resultaat, rekening<br />
houdend met fiscaal vrij-gestelde posten en<br />
geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten.<br />
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is<br />
opgesteld op basis van de indirecte methode. Dit<br />
overzicht sluit op hoofdlijnen aan bij de mutaties<br />
in de balans.<br />
Jaarcijfers CH 23
Toelichting over 2008 x € 1.000<br />
Verloop materiële vaste activa<br />
Boekwaarde per 1 januari 15.475 1.074 1.251 66 17.866<br />
Investeringen 1.614 466 269 170 2.519<br />
Afschrijvingen<br />
Waardeverminderingen ten laste<br />
-583 -332 -465 -9 -1.389<br />
van resultaat -91 - - - -91<br />
Desinvesteringen -14 - - - -14<br />
Boekwaarde per 31 december 16.401 1.208 1.055 227 18.891<br />
Verloop eigen vermogen 2008 2007<br />
Stand per 1 januari 20.685 18.668<br />
Onverdeeld resultaat boekjaar 2.710 2.622<br />
Ledenschuldrekening -334 -<br />
Stelselwijziging pensioenen -592<br />
Afwikkeling Agrifirm 54 -<br />
Omrekeningsverschillen deelnemingen 4 -13<br />
Stand per 31 december 23.119 20.685<br />
Verloop ledenschuldrekening 2008 2007<br />
Stand per 1 januari 716 924<br />
Bijschrijving 2007 incl. correctie 334 -<br />
Uitkeringen -134 -208<br />
Stand per 31 december 916 716<br />
Aflossingsverplichting komend boekjaar -177 -91<br />
Langlopend deel per 31 december 739 625<br />
24 Jaarcijfers CH<br />
Gebouwen en<br />
terreinen<br />
Machines en<br />
installaties<br />
Andere vaste<br />
bedrijfsmiddelen<br />
Niet aan de<br />
bedrijfsuitoefening<br />
dienstbaar<br />
Totaal<br />
Niet uit de balans blijkende<br />
verplichtingen<br />
Uit hoofde van de huur van onroerend goed zijn<br />
verplichtingen aangegaan voor het jaarlijkse<br />
huurbedrag van € 438.000. Deze verplichtingen<br />
hebben een looptijd van maximaal 5 jaar.<br />
Tot zekerheid van nakoming van deze huurverplichtingen<br />
is een bankgarantie afgegeven van<br />
€ 12.600. Een bankgarantie ten bedrage van<br />
€ 250.000 is verstrekt voor de financiering van<br />
een deelneming. Uit hoofde van operational lease<br />
zijn meerjarige verplichtingen aangegaan met<br />
een resterende looptijd van minder dan 1 tot 5<br />
jaar inzake vervoermiddelen. De verplichting<br />
voor komend jaar bedraagt € 343.000.<br />
Er zijn geen belangrijke investeringsverplichtingen<br />
aangegaan.<br />
Op 20 november 2008 is een overeenkomst<br />
gesloten voor de aankoop van 100% van de aandelen<br />
Mardenkro Holding B.V. (gevestigd te<br />
Baarle Nassau). Op 2 maart 2009 zijn de aandelen<br />
geleverd.<br />
Op basis van deze overeenkomst wordt in 2009<br />
namens de koper een onderzoek verricht, gericht<br />
op de balanspositie per 31 december 2008 en het<br />
gerealiseerde resultaat 2008. De definitieve koopsom<br />
van de aandelen is afhankelijk van enkele<br />
specifieke bepalingen in de overeenkomst. Met<br />
de verkoper moet thans nog overeenstemming<br />
worden bereikt over de definitieve afwikkeling<br />
van deze bepalingen. Afhankelijk van de uitkomsten<br />
van genoemd onderzoek heeft de koper op<br />
grond van de overeenkomst mogelijk het recht<br />
om af te zien van de verwerving. Op grond hiervan<br />
is de verwerving niet verwerkt in de balans<br />
ultimo 2008.<br />
Overige gegevens<br />
Aan de directie en het bestuur van<br />
Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a<br />
Accountantsverklaring<br />
Opdracht Wij hebben gecontroleerd of de op pagina<br />
18 tot en met 25 opgenomen verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekening 2008 van Coöperatie <strong>Horticoop</strong><br />
u.a. te Bleiswijk over 2008 op de juiste wijze<br />
is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening<br />
2008 van Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. Bij<br />
die jaarrekening hebben wij op 28 april 2009 een<br />
goedkeurende accountantsverklaring verstrekt.<br />
Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk<br />
voor het opstellen van de verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekening 2008 in overeenstemming met de<br />
grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening<br />
2008 van Coöperatie <strong>Horticoop</strong> u.a. Het is onze<br />
verantwoordelijkheid een accountantsverklaring<br />
inzake de verkorte geconsolideerde jaarrekening<br />
2008 te verstrekken.<br />
Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht<br />
in overeenstemming met Nederlands recht.<br />
Dienovereenkomstig dienen wij onze controle<br />
zodanig te plannen en uit te voeren dat een<br />
redelijke mate van zekerheid wordt verkregen<br />
dat de verkorte geconsolideerde jaarrekening<br />
2008 op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening.<br />
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen<br />
controle-informatie voldoende en geschikt is als<br />
basis voor ons oordeel.<br />
Oordeel Naar ons oordeel is de verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekening 2008 in alle van materieel<br />
belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend<br />
aan de jaarrekening.<br />
Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat<br />
voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde<br />
oordeelsvorming omtrent de financiële<br />
positie en de resultaten van de coöperatie en voor<br />
een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze<br />
controle de verkorte geconsolideerde jaarrekening<br />
2008 dient te worden gelezen in samenhang met<br />
de volledige jaarrekening, waaraan deze is ont-<br />
Jaarcijfers CH 25
leend, alsmede met de door ons daarbij op 28 april<br />
2009 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring.<br />
Deze toelichting doet geen afbreuk<br />
aan ons oordeel.<br />
Naaldwijk, 28 april 2009<br />
Ernst & Young Accountants LLP<br />
w.g. drs. M.A.M. Kester RA<br />
26 Jaarcijfers CH<br />
Statutaire regeling resultaatbestemming<br />
De statuten bepalen dat op voorstel van het<br />
Bestuur een door de Ledenraad vast te stellen<br />
bedrag zal worden toegevoegd aan de statutaire<br />
reserve. Het dan resterende saldo staat ter vrije<br />
beschikking van de Ledenraad.<br />
Voorstel resultaatbestemming<br />
Aan de ledenraad zal worden voorgesteld om de<br />
nettowinst ad € 2.709.700 te bestemmen:<br />
Uitkering aan de leden door middel<br />
van bijschrijving op de ledenschuldrekening<br />
541.800<br />
Toevoeging aan de statutaire reserve 2.029.700<br />
Toevoeging aan de wettelijke reserve 138.200<br />
Kerngegevens en jaarcijfers<br />
€ 2.709.700<br />
De kerngegevens en de verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekening 2008 van Cooperatie<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a. zijn ontleend op de gecontroleerde<br />
jaarrekening 2008 van Coöperatie<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a. Voor het verkrijgen van een<br />
toereikend inzicht in de grootte en de samenstelling<br />
van het vermogen en het resultaat<br />
dienen de kerngegevens en de verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekening in samenhang te<br />
worden gelezen met de gecontroleerde jaarrekening<br />
2008 van de coöperatie.<br />
Bij de jaarrekening 2008 is op 28 april 2009<br />
een goedkeurende accountantsverklaring<br />
verstrekt.<br />
Bestuurscolleges tot<br />
en met 31-12-2008<br />
Bestuur<br />
voorzitter Th.L.J. Ammerlaan<br />
secretaris F.C.M. Steekelenburg<br />
alg. plaatsvervanger M.J.N. van der Weijden<br />
lid P.C. van den Bosch<br />
lid J. de Zeeuw<br />
lid P.L.M. Zwinkels<br />
Raad van commissarissen<br />
voorzitter G. Overgaag<br />
secretaris J.E. Heil<br />
alg. plaatsvervanger F.J. in ’t Veld<br />
Directie<br />
algemeen directeur A. Louwerse<br />
directeur Ir. W.P.M. van Os<br />
Jaarcijfers CH 27
Kerngegevens<br />
Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
Omzet netto x € 1.000 Bruto marge x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
56.896 57.145 54.021<br />
2008 2007 2006<br />
16.781 16.073 15.974<br />
Bruto marge<br />
in % van de omzet<br />
2008 2007 2006<br />
29,5% 28,1% 29,6%<br />
Resultaat na belasting x € 1.000 Resultaat na belasting<br />
Investeringen in materiële<br />
in % van de omzet<br />
vaste activa x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
1.308 1.589 1.230<br />
Afschrijvingen op materiële<br />
vaste activa x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
1.147 1.094 1.074<br />
Solvabiliteit<br />
Eigen vermogen/balanstotaal<br />
2008 2007 2006<br />
52,3% 66,1% 65,4%<br />
Aantal leden<br />
28<br />
2008 2007 2006<br />
282 295 295<br />
2008 2007 2006<br />
2,3% 2,8% 2,3%<br />
2008 2007 2006<br />
21.927 21.059 19.869<br />
Current ratio Vlottende activa/<br />
kortlopende schulden<br />
2008 2007 2006<br />
2,4 3,6 3,1<br />
Aantal werknemers FTE gemiddeld<br />
2008 2007 2006<br />
123 118 112<br />
2008 2007 2006<br />
9.865 1.612 7.129<br />
Eigen vermogen x € 1.000 Balanstotaal x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
41.937 31.858 30.365<br />
Quick ratio Vlottende activa -<br />
voorraden/kortlopende schulden<br />
2008 2007 2006<br />
1,6 2,5 2,3<br />
Omzet per werknemer x € 1.000<br />
2008 2007 2006<br />
463 484 482<br />
Jaarcijfers<br />
CKTL
Geconsolideerde balans per 31 december 2008 x € 1.000<br />
Voor winstbestemming<br />
Activa 31|12|2008 31|12|2007<br />
Immateriële vaste activa 549 24<br />
Materiële vaste activa<br />
Bedrijfsgebouwen en terreinen 6.971 7.226<br />
Machines en installaties 488 530<br />
Andere vaste bedrijfsmiddelen 1.791 1.613<br />
In ontwikkeling / aanbouw 8.838 16<br />
18.088 9.385<br />
Financiële vaste activa<br />
Andere deelnemingen 629 725<br />
Overige vorderingen 2.062 910<br />
2.691 1.635<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden 7.084 6.173<br />
Debiteuren 4.976 5.209<br />
Vorderingen op andere deelnemingen 294 896<br />
Overige vorderingen en overlopende activa 3.664 2.382<br />
Liquide middelen 4.591 6.154<br />
20.609 20.814<br />
Totaal Activa 41.937 31.858<br />
Passiva 31|12|2008 31|12|2007<br />
Eigen vermogen 21.927 21.059<br />
Voorzieningen<br />
Pensioenen 82 188<br />
Belastingen 717 755<br />
Overige 498 828<br />
1.297 1.771<br />
Langlopende schulden<br />
Ledenschuldrekening 2.957 3.261<br />
Kredietinstellingen 7.304<br />
10.261 3.261<br />
Kortlopenden schulden<br />
Schulden aan leveranciers 5.014 3.387<br />
Aflossingsverplichting ledenschuldrekening 646 160<br />
Belastingen en premies sociale verzekering 901 635<br />
Overige schulden en overlopende passiva 1.891 1.585<br />
8.452 5.767<br />
Totaal Passiva 41.937 31.858<br />
30 Jaarcijfers CKTL Jaarcijfers CKTL 31
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008 x € 1.000<br />
2008 2007<br />
Omzet<br />
Netto omzet 56.896 57.146<br />
Inkoopwaarde van de omzet -40.356 -41.361<br />
Toegevoegde waarde 16.540 15.785<br />
Overige bedrijfsopbrengsten 240 288<br />
Bruto marge 16.780 16.073<br />
Kosten<br />
Lonen en salarissen 5.101 4.499<br />
Sociale lasten en pensioenen 1.149 933<br />
Afschrijvingen op immateriële vaste activa 108 0<br />
Afschrijvingen op materiële vaste activa 1.147 1.094<br />
Overige bedrijfskosten 6.737 7.287<br />
Som der bedrijfslasten 14.242 13.813<br />
Bedrijfsresultaat 2.538 2.260<br />
Opbrengsten overige financiële vaste activa<br />
Rentebaten 82 29<br />
Rentelasten -352 -150<br />
Financiële baten en lasten -270 -121<br />
Resultaat voor belastingen 2.268 2.139<br />
Belastingen -739 -568<br />
Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde<br />
deelnemingen -221 18<br />
Resultaat na belastingen 1.308 1.589<br />
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008 x € 1.000<br />
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode<br />
2008 2007<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten<br />
Netto resultaat 1.308 1.589<br />
Aanpassingen voor:<br />
Afschrijvingen 1.256 1.096<br />
Mutatie voorzieningen -474 513<br />
Veranderingen in het werkkapitaal: 840 -695<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten 2.930 2.503<br />
Kasstroom uit investeringsactiviteiten<br />
Investeringen in immateriële vaste activa -635 -<br />
Investeringen in materiële vaste activa -9.865 -1.612<br />
Investeringen in andere deelnemingen -48 -<br />
Desinvesteringen materiële vaste activa 16 90<br />
Mutaties andere deelnemingen 119 -18<br />
Kasstroom uit investeringsactiviteiten -10.413 -1.540<br />
Kasstroom uit financieringsactiviteiten<br />
Toename overige vorderingen/leningen u/g -1.152 38<br />
Mutatie overige reserves -380 -399<br />
Mutatie ledenschuldrekening 179 381<br />
Opgenomen schulden kredietinstellingen 7.303 -<br />
Overige -30 -<br />
Kasstroom uit financieringsactiviteiten 5.920 20<br />
Mutatie geldmiddelen -1.563 983<br />
Verloop geldmiddelen<br />
Geldmiddelen per 1 januari 6.154 5.171<br />
Mutatie geldmiddelen boekjaar -1.563 983<br />
Geldmiddelen per 31 december 4.591 6.154<br />
32 Jaarcijfers CKTL Jaarcijfers CKTL 33
Grondslagen voor waardering<br />
en resultaatbepaling in de<br />
geconsolideerde jaarrekening<br />
Consolidatie In de jaarrekening zijn de finan-<br />
ciële gegevens geconsolideerd van Coöperatief<br />
Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a en haar<br />
100% dochtermaatschappijen:<br />
- Hortimea B.V. te Nijmegen<br />
- Colent BV te Lent<br />
- Cotech BV te Nijmegen<br />
- Slingerland Potgrond BV te Lent<br />
- Lentse Potgrond BV te Lent<br />
- Alflora BV te Lent<br />
- Alflora Plus BV te Nijmegen<br />
- Horle Torv AB te Varnamo (Zweden)<br />
- Home Trend GmbH i.L. te Köln (Duitsland).<br />
Ten aanzien van de vennootschappelijke winsten<br />
verliesrekening van Coöperatief Koninklijk<br />
Tuinbouwcentrum Lent u.a is gebruik gemaakt<br />
van de vrijstelling ingevolge artikel 402 Titel 9<br />
Boek 2 BW.<br />
Waarderingsgrondslagen voor<br />
de balans<br />
Algemeen De activa en passiva worden, tenzij<br />
anders vermeld, gewaardeerd tegen de nominale<br />
bedragen. Vorderingen en schulden in vreemde<br />
valuta zijn omgerekend tegen de ultimo boekjaar<br />
geldende wisselkoersen. Eventuele koersverschillen<br />
worden in de winst- en verliesrekening van<br />
het boekjaar verantwoord, met uitzondering van<br />
de koersverschillen met betrekking tot de deelnemingen.<br />
Deze koersverschillen worden rechtstreeks<br />
in de post wettelijke reserves verwerkt.<br />
De jaarrekening luidt in Euro’s, hetgeen de functionele<br />
en presentatievaluta van de groep is.<br />
Immateriële vaste activa De immateriële vaste<br />
activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs<br />
of vervaardigingsprijs verminderd met de<br />
cumulatieve afschrijvingen danwel de lagere realiseerbare<br />
waarde (hier de hoogste van de bedrijfswaarde<br />
en opbrengstwaarde). Het afschrijven van<br />
de immateriële vaste activa geschiedt stelselmatig<br />
op basis van de geschatte economische levensduur<br />
met een maximum van 10 jaar. De economische<br />
levensduur en afschrijvingsmethode worden aan<br />
het einde van ieder boekjaar opnieuw beoordeeld.<br />
Indien de geschatte economische levenduur<br />
34 Jaarcijfers CKTL<br />
langer is dan 10 jaar, zal vanaf het moment van<br />
verwerking aan het einde van elk boekjaar een<br />
impairment test worden uitgevoerd.<br />
De immateriële vaste activa die zijn verkregen bij<br />
de acquisitie van een groepsmaatschappij worden<br />
tegen de reële waarde op het verkrijgingsmoment<br />
opgenomen. Wanneer de reële waarde van een<br />
immaterieel vast actief niet kan worden bepaald<br />
onder verwijzing naar een actieve markt, wordt<br />
het te activeren bedrag beperkt tot een bedrag dat<br />
niet leidt tot het ontstaan of verhogen van negatieve<br />
goodwill.<br />
Materiële vaste activa De materiële vaste activa<br />
worden gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde<br />
of vervaardigingskosten verminderd met<br />
afschrijvingen bepaald op basis van de geschatte<br />
levensduur rekening houdend met een eventuele<br />
restwaarde. De afschrijvingen bedragen een vast<br />
percentage van de aanschaffingswaarde of vervaardigingskosten.<br />
Financiële vaste activa Deelnemingen waarop invloed<br />
van betekenis op het zakelijke en financiële<br />
beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd<br />
tegen de netto-vermogenswaarde volgens de<br />
vermogens-mutatiemethode, bepaald volgens de<br />
grondslagen, zoals vermeld in deze jaarrekening.<br />
Deelnemingen waarin deze invloed ontbreekt,<br />
worden opgenomen tegen verkrijgingsprijs, rekening<br />
houdend met een voorziening voor waardeverminderingen.<br />
De leningen u/g worden gewaardeerd<br />
tegen nominale waarde, eventueel verminderd<br />
met een voorziening voor oninbaarheid.<br />
Voorraden De voorraden grond- en hulpstoffen,<br />
alsmede de handelsvoorraden, worden gewaardeerd<br />
tegen verkrijgingsprijs voorzover nodig<br />
onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.<br />
Het onderhanden werk en gereed product<br />
wordt gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek<br />
van noodzakelijk geachte voorzieningen.<br />
Vorderingen en overlopende activa Voor zover<br />
nodig is op de vorderingen een voorziening<br />
wegens oninbaarheid in mindering gebracht.<br />
Voorziening verhuiskosten Voor te verwachten<br />
kosten samenhangend met de verplaatsing van de<br />
kantoren, magazijnen en fabriek te Lent is een<br />
voorziening voor verhuiskosten gevormd. De dotatie<br />
voor deze voorziening is ten laste gebracht van<br />
het resultaat op de verkoop van het onroerend<br />
goed te Lent, welke in de resultatenrekening van<br />
2005 is verantwoord onder buitengewone baten.<br />
Voorziening groot onderhoud gebouwen De voorziening<br />
wordt gevormd op basis van een onderhoudsplan.<br />
De voorziening is opgenomen tegen<br />
nominale waarde.<br />
Voorziening garantieverplichtingen Ter zake van<br />
garantieverplichtingen is een voorziening gevormd<br />
voor afgegeven productgaranties. De voorziening<br />
is bepaald als vast percentage van de omzet. Wanneer<br />
daartoe aanleiding is, wordt voor specifieke<br />
gevallen eveneens een voorziening gevormd.<br />
Jubileumvoorziening Voor toekomstige jubileumuitkeringen<br />
is een voorziening gevormd waarbij<br />
rekening is gehouden met toekomstige salarisstijgingen<br />
en blijfkansen. De voorziening is opgenomen<br />
tegen contante waarde.<br />
Voorziening pensioenen De pensioenlast wordt<br />
actuarieel berekend op basis van het pensioenreglement<br />
en de financieringsovereenkomst met de<br />
pensioenverzekeraar. Dit geschiedt op basis van<br />
het verwachte verloop in het betreffende boekjaar<br />
van de pensioenaanspraken en de fondsbeleggingen.<br />
Voor de bepaling van de contante waarde van<br />
de pensioenaanspraken wordt de Projected Unit<br />
Credit Method toegepast. Voor het verschil per<br />
balansdatum tussen de contante waarde van de<br />
toegekende pensioenaanspraken en de waarde<br />
van de fondsbeleggingen wordt in de balans een<br />
voorziening voor pensioenverplichtingen opgenomen.<br />
Hierbij wordt rekening gehouden met de op<br />
balansdatum nog niet in het resultaat verwerkte<br />
actuariele resultaten. Voor de verwerking van de<br />
actuariele resultaten wordt de zogenaamde corridormethode<br />
toegepast. Deze methode houdt in<br />
dat de cumulatieve actuariele resultaten die het<br />
hoogste bedrag van 10% van de contante waarde<br />
van de pensioenaanspraken of 10% van de reele<br />
waarde van de fondsbeleggingen te boven gaan,<br />
worden verwerkt ten laste van het resultaat gedurende<br />
de verwachte gemiddelde resterende diensttijd<br />
van de actieve deelnemers.<br />
Latente belastingverplichting Voor het verschil<br />
tussen de fiscale en commerciële waardering van<br />
activa en passiva is een voorziening voor latente<br />
belastingverplichtingen opgenomen tegen contante<br />
waarde.<br />
De voorzieningen hebben een overwegend langlopend<br />
karakter.<br />
Grondslagen voor de resultaatbepaling<br />
Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als<br />
het verschil tussen de netto-omzet en de kosten<br />
en andere lasten van het verslagjaar met inachtneming<br />
van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen.<br />
Winsten zijn verantwoord in het jaar<br />
waarin de goederen zijn geleverd c.q. de diensten<br />
zijn verricht. Verliezen welke hun oorsprong vinden<br />
in het boekjaar zijn in aanmerking genomen<br />
zodra deze voorzienbaar zijn.Tenzij anders wordt<br />
vermeld is het resultaat ná belastingen gelijk aan<br />
het totaalresultaat van de onderneming.<br />
Netto-omzet De netto-omzet betreft de opbrengst<br />
van de in het verslagjaar aan derden geleverde<br />
goederen en diensten na aftrek van kortingen en<br />
omzetbelasting.<br />
Kostprijs van de omzet Onder de kostprijs van de<br />
omzet wordt verstaan de directe aan de geleverde<br />
goederen en diensten toe te rekenen kosten.<br />
Hieronder is voorts begrepen een mutatie in de<br />
afwaardering wegens incourantheid van de voorraden.<br />
Afschrijvingen De afschrijvingen op de immateriële<br />
vaste activa zijn berekend door middel van<br />
vaste percentages van de verkrijgingsprijs.<br />
De afschrijvingen op de materiële vaste activa<br />
zijn berekend door middel van vaste percentages<br />
van de aanschaffingswaarde, op basis van de verwachte<br />
economische levensduur.<br />
Aandeel in resultaat van deelnemingen Resultaten<br />
van niet-geconsolideerde deelnemingen zijn<br />
verantwoord overeenkomstig de nettovermogenswaardemethode.<br />
Voor zover niet op nettovermogenswaarde<br />
wordt gewaardeerd betreft<br />
het resultaat de in het boekjaar ontvangen dividenden.<br />
Belastingen De belastingen worden berekend op<br />
basis van het verantwoorde resultaat, rekening<br />
houdend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel<br />
of gedeeltelijk niet aftrekbare kosten.<br />
æ…æ…æ<br />
Jaarcijfers CKTL 35
Toelichting over 2008 x € 1.000<br />
Verloop materiële vaste activa<br />
Boekwaarde per 1 januari 7.226 530 1.613 16 9.385<br />
Investeringen - 313 714 8.838 9.865<br />
Afschrijvingen -255 -355 -536 - -1.146<br />
Desinvesteringen - - - -16 -16<br />
Boekwaarde per 31 december 6.971 488 1.791 8.838 18.088<br />
Verloop eigen vermogen 2008 2007<br />
Stand per 1 januari 21.059 19.869<br />
Statutaire toevoeging uit resultaat 262 318<br />
Onverdeeld resultaat boekjaar 1.046 1.271<br />
Ledenschuldrekening -409 -399<br />
Omrekeningsverschillen deelnemingen -31 -<br />
Stand per 31 december 21.927 21.059<br />
Verloop ledenschuldrekening 2008 2007<br />
Stand per 1 januari 3.421 3. 039<br />
Uit voorstel bestemming resultaat<br />
vorig jaar 409 399<br />
Uitkeringen -386 -164<br />
Bijschrijving rente 159 147<br />
Stand per 31 december 3.603 3.421<br />
Aflossingsverplichting komend boekjaar -646 -160<br />
Langlopend deel per 31 december 2.957 3.261<br />
36 Jaarcijfers CKTL<br />
Gebouwen en<br />
terreinen<br />
Machines en<br />
installaties<br />
Andere vaste<br />
bedrijfsmiddelen<br />
In uitvoering/<br />
aanbouw<br />
Totaal<br />
Niet uit de balans blijkende<br />
verplichtingen<br />
Financiering Op 3 januari 2008 is met de Rabobank<br />
een financieringsarrangement overeengekomen,<br />
bestaande uit een bouwkrediet van<br />
€ 10 miljoen en een kredietfaciliteit in rekeningcourant<br />
ad € 1 miljoen.<br />
Na het gereedkomen van de nieuwbouw in<br />
Katwijk (Gemeente Cuijk), maar uiterlijk 1 juli<br />
2009 zal er een consolidatie plaatsvinden tot een<br />
lineaire lening, waarbij de hoogte van de lening<br />
bepaald wordt door de omvang van de daadwerkelijke<br />
investering met een maximum van de kredietlimiet.<br />
De definitieve looptijd wordt bepaald<br />
op basis van een actueel taxatierapport. Het deel<br />
van de financiering onder de 100% van de executiewaarde<br />
wordt afgelost in 20 jaar.<br />
Het deel van de financiering boven de 100% van<br />
de executiewaarde wordt afgelost in 10 jaar.<br />
De kredietnemer is over debetsaldi in rekeningcourant<br />
een rente verschuldigd, die gelijk is aan<br />
het 1-maands Euribortarief (referentierente),<br />
vermeerderd met een opslag. De definitieve tarieven<br />
worden na consolidatie bepaald op basis van<br />
een actueel taxatierapport.<br />
De gestelde zekerheden bestaan uit:<br />
- verpanding van de voorraden, inventaris,<br />
vorderingen en huurpenningen;<br />
- 1e hypotheek van € 13 miljoen op bedrijfs-<br />
complex aan de Keersluisweg 9 te Katwijk,<br />
kadastraal bekend onder sectie E,<br />
nummer 1348.<br />
Renteswap Naast het overeengekomen financieringsarrangement,<br />
zijn ter be<strong>heer</strong>sing van het<br />
renterisico met de Rabobank twee renteswaps<br />
overeengekomen:<br />
1 Het nominale bedrag is € 5.000.000.<br />
De ingangsdatum is 1 januari 2009 met een<br />
looptijd van 15 jaar. De overeengekomen vaste<br />
rente bedraagt 4,23% (excl. deb.opslag).<br />
2 Het nominale bedrag is € 5.000.000.<br />
De ingangsdatum is 1 januari 2009 met een<br />
looptijd van 10 jaar. De overeengekomen rente<br />
bedraagt 4,665% (excl. deb.opslag).<br />
Financiële verplichtingen Met betrekking tot<br />
het personenautowagenpark zijn op grond van<br />
in 2006 gesloten overeenkomsten leaseverplichtingen<br />
aangegaan, voor een totaalbedrag per<br />
31 december 2008 van € 504.000. De leasever-<br />
plichtingen voor het boekjaar 2009 bedragen<br />
€ 202.000.<br />
Daarnaast zijn huurverplichtingen aangegaan op<br />
grond van diverse huurovereenkomsten voor een<br />
totaalbedrag van € 3.985.000. De huurverplichtingen<br />
voor het boekjaar 2009 bedragen € 1.155.000.<br />
Investeringsverplichtingen Er zijn investeringsverplichtingen<br />
aangegaan voor in totaal circa<br />
€ 4.000.000. Deze hebben vrijwel geheel betrekking<br />
op de in aanbouw zijnde potgrondfabriek<br />
te Katwijk (NB).<br />
Overige gegevens<br />
Aan het bestuur van Coöperatief Koninklijk<br />
Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
Accountantsverklaring<br />
Opdracht Wij hebben gecontroleerd of de in dit<br />
jaarverslag op pagina 30 tot en met 38 opgenomen<br />
verkorte geconsolideerde jaarrekening van<br />
Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent<br />
u.a. te Lent over 2008 op de juiste wijze is ontleend<br />
aan de door ons gecontroleerde jaarrekening<br />
2008 van Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum<br />
Lent u.a. Bij die jaarrekening hebben wij<br />
op 28 april 2009 een goedkeurende accountantsverklaring<br />
verstrekt. Het bestuur van de coöperatie<br />
is verantwoordelijk voor het opstellen van de<br />
verkorte geconsolideerde jaarrekening in overeenstemming<br />
met de grondslagen zoals gehanteerd<br />
in de jaarrekening 2008 van Coöperatief Koninklijk<br />
Tuinbouwcentrum Lent u.a.<br />
Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring<br />
inzake de verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekening te verstrekken.<br />
Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht<br />
in overeenstemming met Nederlands recht.<br />
Dienovereenkomstig dienen wij onze controle<br />
zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke<br />
mate van zekerheid wordt verkregen dat de<br />
verkorte geconsolideerde jaarrekening op de juiste<br />
wijze is ontleend aan de jaarrekening.<br />
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen<br />
controle-informatie voldoende en geschikt is als<br />
basis voor ons oordeel.<br />
Jaarcijfers CKTL 37
Oordeel Naar ons oordeel is de verkorte geconso-<br />
lideerde jaarrekening in alle van materieel belang<br />
zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de<br />
jaarrekening.<br />
Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat<br />
voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde<br />
oordeelsvorming omtrent de financiële<br />
positie en de resultaten van de coöperatie en voor<br />
een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze<br />
controle de verkorte geconsolideerde jaarrekening<br />
dient te worden gelezen in samenhang met de<br />
volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend,<br />
alsmede met de door ons daarbij op 28 april 2009<br />
verstrekte goedkeurende accountantsverklaring.<br />
Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.<br />
Arnhem, 28 april 2009<br />
Ernst & Young Accountants LLP<br />
w.g. F. de Bruijn RA<br />
Statutaire regeling resultaatbestemming<br />
De statuten bepalen dat 20% van het nettoresul-<br />
taat wordt toegevoegd aan de statutaire reserve.<br />
Het dan resterende saldo staat ter vrije beschikking<br />
van de Algemene Vergadering.<br />
Voorstel resultaatbestemming 2008 x € 1.000<br />
Het netto resultaat over 2008 is als volgt<br />
verwerkt:<br />
20% Toevoeging aan de statutaire reserve<br />
2008<br />
262<br />
Nog te verdelen resultaat 1.046<br />
38 Jaarcijfers CKTL<br />
€ 1.308<br />
Het nog te verdelen resultaat staat ter beschikking<br />
van de Algemene Vergadering (de Ledenraad).<br />
Aan de Ledenraad zal worden voorgesteld<br />
om € 389.000 uit te keren aan de leden door middel<br />
van bijschrijving op de Ledenschuldrekening<br />
en het restant toe te voegen aan de reserves.<br />
Besluit resultaatbestemming 2007 x € 1.000<br />
Na besluit in de Algemene Ledenvergadering<br />
d.d. 16 juni 2008 is het onverdeeld resultaat over<br />
2007 als volgt verdeeld:<br />
2007<br />
Bijschrijving ledenschuldrekening 409<br />
Naar reserves 862<br />
€ 1.271<br />
Statutaire aansprakelijkheid<br />
Ingevolge artikel 11 van de statuten is elke aan-<br />
sprakelijkheid van leden of oud-leden voor een<br />
tekort van de coöperatie uitgesloten. Het ledental<br />
per 31 december 2008 bedraagt 282.<br />
Kerngegevens en jaarcijfers<br />
De kerngegevens en de verkorte geconsolideerde<br />
jaarrekening 2008 van Coöperatief<br />
Koninklijk Tuinbouwcentrum Lent u.a. zijn<br />
ontleend op de gecontroleerde jaarrekening<br />
2008 van Coöperatief Koninklijk Tuinbouwcentrum<br />
Lent u.a. Voor het verkrijgen van<br />
een toereikend inzicht in de grootte en de<br />
samenstelling van het vermogen en het<br />
resultaat dienen de kerngegevens en de verkorte<br />
geconsolideerde jaarrekening in samenhang<br />
te worden gelezen met de gecontroleerde<br />
jaarrekening 2008 van de coöperatie.<br />
Bij de jaarrekening 2008 is op 28 april 2009<br />
een goedkeurende accountantsverklaring<br />
verstrekt.<br />
Bestuurscolleges tot<br />
en met 31-12-2008<br />
Bestuur<br />
voorzitter ir. H.A.J. Janssen-Froidbise te Bemmel<br />
vice-voorzitteren en waarnemend secretaris<br />
M.Th. Peters te Kranenburg (Duitsland)<br />
lid R.F.J.M. Willemsen te Gendt<br />
lid T.J. van Ewijk te Ressen<br />
Raad van commissarissen<br />
J. van der Schoot te Amsterdam<br />
J.H.G. Koopman te Helmond<br />
Directie<br />
algemeen directeur ir. I.M.Janssen Deventer<br />
Jaarcijfers CKTL 39
Afdelingen<br />
en filialen<br />
Techniek<br />
Jogchem v. d. Houtweg 8<br />
2678 AG De Lier<br />
T 0174 53 03 33<br />
F 0174 51 20 96<br />
E techniek@horticoop.nl<br />
Logistiek: distributiecentrum<br />
Kijckerweg 130<br />
2678 AG De Lier<br />
T 0174 53 03 33<br />
F 0174 51 00 73<br />
E logistiek@horticoop.nl<br />
Vestiging Aalsmeer<br />
Lakenblekerstraat 24<br />
1431 GG Aalsmeer<br />
T 0297 33 05 00<br />
F 0297 33 05 52<br />
E winkelaalsmeer@horticoop.nl<br />
Vestiging Berlikum<br />
Butenpole 2<br />
9041 VM Berlikum<br />
T 0518 46 21 45<br />
F 0518 46 24 64<br />
E berlikum@horticoop.nl<br />
Vestiging Bleiswijk<br />
Klappolder 150<br />
2665 LP Bleiswijk<br />
T 010 524 16 00<br />
F 010 521 67 02<br />
E info@horticoop.nl<br />
Vestiging De Lier<br />
Jogchem v. d. Houtweg 8<br />
2678 AG De Lier<br />
T 0174 53 03 33<br />
F 0174 53 03 63<br />
E winkeldelier@horticoop.nl<br />
Vestiging ’s-Gravenzande<br />
Veilingkade 2<br />
2691 AH ’s-Gravenzande<br />
T 0174 41 26 06<br />
F 0174 41 52 64<br />
E sgravenzande@horticoop.nl<br />
Vestiging Katwijk (NB)<br />
Keersluisweg 9<br />
5433 NM Katwijk (NB)<br />
T 088 224 48 88<br />
F 088 224 48 80<br />
E katwijk@horticoop.nl<br />
Vestiging Klazienaveen<br />
Koriander 30<br />
7891 WS Klazienaveen<br />
T 0591 66 89 30<br />
F 0591 66 89 80<br />
E klazienaveen@horticoop.nl<br />
Lentse Potgrond<br />
Griftdijk Noord 26<br />
6663 AC Lent<br />
T 088 224 48 88<br />
F 088 224 48 80<br />
E info@lentsepotgrond.nl<br />
Vestiging Nieuwegein<br />
Ravenswade 108<br />
3439 LD Nieuwegein<br />
T 030 289 01 14<br />
F 030 289 01 44<br />
E nieuwegein@horticoop.nl<br />
Vestiging Noord-Scharwoude<br />
Veilingweg 14<br />
1723 MV Noord-Scharwoude<br />
T 0226 33 55 44<br />
F 0226 31 85 74<br />
E noord-scharwoude@<br />
horticoop.nl<br />
41
Vestiging Poeldijk<br />
Arckelweg 6<br />
2685 SM Poeldijk<br />
T 0174 24 59 41<br />
F 0174 24 79 55<br />
E poeldijk@horticoop.nl<br />
Vestiging Pijnacker<br />
Korteweg 2<br />
2641 GZ Pijnacker<br />
T 015 361 51 71<br />
F 015 369 75 45<br />
E pijnacker@horticoop.nl<br />
Vestiging Rockanje<br />
Achterstrijpseweg 15<br />
3235 NB Rockanje<br />
T 0181 40 18 11<br />
F 0181 40 30 79<br />
E rockanje@horticoop.nl<br />
Vestiging Roelofarendsveen<br />
Noordeinde 53<br />
2371 CN Roelofarendsveen<br />
T 071 332 00 00<br />
F 071 332 00 01<br />
E roelofarendsveen@<br />
horticoop.nl<br />
Vestiging Rijnsburg<br />
Bankijkerweg 2<br />
2231 MH Rijnsburg<br />
T 071 402 09 16<br />
F 071 403 46 81<br />
E rijnsburg@horticoop.nl<br />
Slingerland Potgrond<br />
Dr. Kortmannstraat 3a<br />
2381 BJ Zoeterwoude<br />
T 088 224 48 88<br />
F 088 224 48 80<br />
E info@slingerlandpotgrond.nl<br />
In samenwerking<br />
met Agrifirm<br />
Vestiging Emmeloord<br />
Industrieweg 4<br />
8304 AC Emmeloord<br />
42 Afdelingen en filialen<br />
Vestiging Heemskerk<br />
Lijnbaan 70<br />
1969 NG Heemskerk<br />
Vestiging Zwaagdijk<br />
Marktweg 12<br />
1681 NM Zwaagdijk<br />
Vestiging Zevenhuizen<br />
Noordelijke Dwarsweg 96<br />
2161 GD Zevenhuizen<br />
Alflora<br />
Alflora b.v.<br />
Keersluisweg 9<br />
5433 NM Katwijk (NB)<br />
T 088 224 49 00 /<br />
906 66 35<br />
F 088 224 49 01<br />
E info@alflora.nl<br />
Alflora Grubbenvorst<br />
Floralaan 88<br />
5928 RB Venlo<br />
T 077 382 67 47<br />
F 077 387 10 54<br />
E grubbenvorst@alflora.nl<br />
Alflora Business<br />
Floralaan 88<br />
5928 RB Venlo<br />
T 077 382 67 47<br />
F 077 323 59 59<br />
E info@alflorabusiness.nl<br />
Alflora Tilburg<br />
Oude Rielseweg 2b<br />
5032 SH Tilburg<br />
T 013 463 63 80<br />
F 013 463 39 39<br />
E tilburg@alflora.nl<br />
Alflora Bemmel<br />
Veilingweg 16<br />
6681 LA Bemmel<br />
T 026 325 55 45<br />
F 026 325 34 67<br />
E bemmel@alflora.nl<br />
Alflora Apeldoorn<br />
Nagelpoelweg 17<br />
7333 NZ Apeldoorn<br />
T 055 533 79 32<br />
F 055 534 25 09<br />
E apeldoorn@alflora.nl<br />
Alflora Bleiswijk<br />
Klappolder 132<br />
2665 LP Bleiswijk<br />
T 010 521 71 42<br />
F 010 521 32 98<br />
E bleiswijk@alflora.nl<br />
Alflora Vleuten<br />
Utrechtseweg 109c<br />
3544 NA Utrecht<br />
T 030 281 40 92<br />
F 030 677 99 89<br />
E vleuten@alflora.nl<br />
Alflora Eelde<br />
Burgemeester J.G. Legroweg 80<br />
9761 TD Eelde<br />
T 050 309 78 38<br />
F 050 309 78 37<br />
E eelde@alflora.nl<br />
Alflora Hengelo<br />
Zirkoonstraat 4<br />
7554 TT Hengelo<br />
Postadres: Postbus 132<br />
7550 AC Hengelo<br />
T 074 255 22 15<br />
F 074 255 22 50<br />
E hengelo@alflora.nl<br />
Alflora Wetteren<br />
Oude Heerbaan 5<br />
B-9230 Wetteren<br />
T +32 (9) 365 79 20<br />
F +32 (9) 368 11 17<br />
E wetteren@alflora.nl<br />
Alflora Munsterbilzen<br />
Dulgaardstraat 2C<br />
B-3740 Munsterbilzen<br />
T +32 (89) 41 07 10<br />
F +32 (89) 41 07 11<br />
E munsterbilzen@alflora.nl<br />
Buitenland<br />
<strong>Horticoop</strong> Skandinavia A/S<br />
Anelystparken 45A<br />
DK-8381 Tilst-Denemarken<br />
T +45 87 36 99 00<br />
F +45 87 36 99 09<br />
E info@horticoop.dk<br />
Gärtnereinkauf Münchingen<br />
GmbH<br />
Schwieberdinger StraBe 46<br />
70825 Korntal Münchingen<br />
Duitsland<br />
T +49 7150 9123-0<br />
F +49 7150 9123-23<br />
E info@gem.bedarf.de<br />
Horti Sur S.L.<br />
Pol. La Algaida Calle Oviedo 32<br />
04740 Roquetas de Mar<br />
(Almeria) - Spanje<br />
T +34 950 338622<br />
F +34 950 338621<br />
E horticoop@cajamar.es<br />
<strong>Horticoop</strong> Andina S.A.<br />
Juan Molineros E9-255 y de<br />
los Jazmines<br />
Quito, Ecuador<br />
T +593 2 2483 141 or<br />
+593 2 2483 142<br />
F +593 2 2483 159<br />
E sales@horticoop.ec<br />
<strong>Horticoop</strong> Ethiopia PLC<br />
P.O. Box 1646<br />
Debre Zeyt Ethiopie<br />
T 00251 (0) 910195284<br />
E export@horticoop.nl<br />
<strong>Horticoop</strong> België bvba<br />
Doornpark 22<br />
9120 Beveren - Waas<br />
België<br />
T +32 499706343<br />
E t.fillaud@horticoop.nl<br />
Hörle Torv ab<br />
Hörle<br />
33100 Varnamo, Zweden<br />
T +46 37020120<br />
F +46 37020038<br />
Hort Americas, LLC<br />
1312 West Euless Blvd #100<br />
Euless, TX 76040<br />
Verenigde Staten<br />
T +1 469 532 2261<br />
F +1 469 375 2479<br />
E info@hortamericas.com<br />
Distributiepunten<br />
CZAV, Dinteloord<br />
SaWeCo, Lottum<br />
AGE-Rijnvallei, Waardenburg<br />
Afdelingen en filialen 43
Mei, 2009<br />
Dit is een uitgave van<br />
Coöperatief Koninklijk<br />
Tuinbouwcentrum<br />
<strong>Horticoop</strong> u.a.<br />
Klappolder 150<br />
2665 LP Bleiswijk<br />
T 010 524 16 00<br />
F 010 521 67 02<br />
E info@horticoop.nl<br />
I www.horticoop.nl<br />
Teksten<br />
Bert-Jan van Weeren,<br />
Deventer, tevw@planet.nl<br />
Eindredactie<br />
David Brand, Igo Janssen<br />
Fotografie<br />
Ans Dekker, Arnhem<br />
Vormgeving<br />
Witte Rook<br />
grafisch ontwerpers,<br />
Deventer/Arnhem<br />
Druk<br />
Drukkerij Hanzestad,<br />
Deventer
Change language