Bijbellezingen periode 3: Het evangelie naar Lucas - Christelijk ...

Bijbellezingen periode 3: Het evangelie naar Lucas
Traditiegetrouw staat in deze tijd een evangelie centraal. We gaan luisteren naar wat Lucas
ons te zeggen heeft. Lucas is een gestudeerd man, een arts, die op wetenschappelijk verantwoorde
wijze alles heeft onderzocht, getuigen heeft ondervraagd, en vervolgens alles in goede
orde heeft opgesteld. Dit alles natuurlijk volgens de normen van het jaar nul, maar dat hoeft
op een gymnasium niet primitief te heten.
Lucas heeft voor een geografische indeling gekozen. Zijn verhaal begint in Jeruzalem, in de
tempel, en aan het einde zijn de discipelen weer bijeen in de tempel. Het eerste hoofddeel
vindt plaats in Galilea, het verst van Jeruzalem verwijderd, het tweede hoofddeel is een reis
naar Jeruzalem toe, en tot slot volgt de geschiedenis van passie en Pasen in Jeruzalem.
Goede lezingen gewenst.
Mn
Maandag 7 januari Lucas 2:22-35 De voorstelling in de tempel
We hebben de hele geschiedenis van de aankondiging
en geboorte van Jezus overgeslagen,
en gaan nu meteen verder met wat erop
volgde.
We beginnen in Jeruzalem, waar volgens de
wet van Mozes Jezus moet worden voorgesteld
en Maria een reinigingsoffer moet laten
brengen. Dit had niet perse in Jeruzalem gemoeten,
maar aangezien Bethlehem maar een
uur lopen is van Jeruzalem was het niet meer
dan logisch om naar de tempel te gaan.
Wat zij daar te horen krijgen is prachtig, maar er zit ook een dreigende ondertoon in: Maria
zal als door een zwaard doorstoken worden…
22 Toen de tijd was aangebroken dat ze zich overeenkomstig de wet van Mozes rein
moesten laten verklaren, brachten ze hem naar Jeruzalem om hem aan de Heer aan te
bieden, 23 zoals is voorgeschreven in de wet van de Heer: ‘Elke eerstgeboren zoon moet
aan de Heer worden toegewijd.’ 24 Ook wilden ze het offer brengen dat de wet van de
Heer voorschrijft: een koppel tortelduiven of twee jonge gewone duiven.
25 Er woonde toen in Jeruzalem een zekere Simeon. Hij was een rechtvaardig en vroom
man, die uitzag naar de tijd dat God Israël vertroosting zou schenken, en de heilige
Geest rustte op hem. 26 Het was hem door de heilige Geest geopenbaard dat hij niet
zou sterven voordat hij de messias van de Heer zou hebben gezien. 27 Gedreven door
de Geest kwam hij naar de tempel, en toen Jezus’ ouders hun kind daar binnenbrachten
om met hem te doen wat volgens de wet gebruikelijk is, 28 nam hij het in zijn armen en
loofde hij God met de woorden:
29 ‘Nu laat u, Heer, uw dienaar in vrede heengaan,
zoals u hebt beloofd.
30 Want met eigen ogen heb ik de redding gezien
31 die u bewerkt hebt ten overstaan van alle volken:

32 een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen
en dat tot eer strekt van Israël, uw volk.’
33 Zijn vader en moeder waren verbaasd over wat er over hem werd gezegd. 34 Simeon
zegende hen en zei tegen Maria, zijn moeder: ‘Weet wel dat velen in Israël door hem ten
val zullen komen of juist zullen opstaan. Hij zal een teken zijn dat betwist wordt, 35 en
zelf zult u als door een zwaard doorstoken worden. Zo zal de gezindheid van velen aan
het licht komen.’
dinsdag 8 januari Lucas 2:36-40 De profetes Hanna
De leeftijd van Hanna is een beetje een raadsel. Als ze
inderdaad 84 jaar weduwe, dan moet ze minimaal 105
jaar oud zijn geweest. Wat wel duidelijk is is de rol van
Hanna: zij is getuige, en volgens de Wet van Mozes zijn
twee getuigen genoeg om een zaak rechtsgeldig te
maken. Hier is die zaak de staat van messias van Jezus.
Van getuigen moet de identiteit worden vastgesteld,
vandaar dat Hanna wordt beschreven als weduwe, zodat
ook duidelijk is dat zij zonder haar man mag optreden.
36 Er was daar ook een profetes, Hanna, de dochter
van Fanuel, uit de stam Aser. Ze was hoogbejaard;
vanaf haar huwbare leeftijd had ze zeven jaar met
haar man geleefd, 37 en ze was nu al vierentachtig
jaar weduwe. Ze was altijd in de tempel, waar ze God dag en nacht diende met vasten
en bidden. 38 Op dat moment kwam ze naar hen toe, bracht hulde aan God en sprak
over het kind met allen die uitzagen naar de bevrijding van Jeruzalem.
39 Toen ze alles overeenkomstig de wet van de Heer hadden gedaan, keerden ze terug
naar Galilea, naar hun woonplaats Nazaret. 40 Het kind groeide
op, werd sterk en was begiftigd met wijsheid; Gods genade rustte
op hem.
woensdag 9 januari Lucas 2:41-52 De twaalfjarige
Jezus in de tempel
Veelbetekenende woorden van Jezus, een programma voor zijn leven:
hij moet in het huis van zijn Vader zijn.
41 Zijn ouders gingen jaarlijks voor het pesachfeest naar Jeruzalem.
42 Toen hij twaalf jaar was, maakten ze weer hun gebruike-
lijke pelgrimstocht. 43 Na afloop van het feest vertrokken ze naar
huis, maar Jezus bleef in Jeruzalem achter zonder dat zijn ouders
het wisten. 44 In de veronderstelling dat hij zich bij het
reisgezelschap bevond, reisden ze een hele dag voordat ze hem
overal onder hun verwanten en bekenden begonnen te zoe-

ken. 45 Toen ze hem niet vonden, keerden ze terug naar Jeruzalem om hem daar te
zoeken. 46 Na drie dagen vonden ze hem in de tempel, waar hij tussen de leraren zat,
terwijl hij naar hen luisterde en hun vragen stelde. 47 Allen die hem hoorden stonden
versteld van zijn inzicht en zijn antwoorden.48 Toen zijn ouders hem zagen, waren ze
ontzet, en zijn moeder zei tegen hem: ‘Kind, wat heb je ons aangedaan? Je vader en ik
hebben met angst in het hart naar je gezocht.’ 49 Maar hij zei tegen hen: ‘Waarom hebt
u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?’ 50 Maar ze
begrepen niet wat hij tegen hen zei. 51 Hij reisde met hen terug naar Nazaret en was
hun voortaan gehoorzaam. Zijn moeder sloot alles wat er met hem gebeurd was in haar
hart. 52 Jezus groeide verder op en zijn wijsheid nam nog toe. Hij kwam steeds meer in
de gunst bij God en de mensen.
donderdag 10 januari Lucas 3:1-14 Johannes de Doper
Elke Israëliet was vertrouwd met de doop. Hier krijgt
de doop een nieuwe betekenis. Zoals ooit Israël het
beloofde land binnentrok via de Jordaan, zo moet
Israël nu een nieuwe start maken bij de Jordaan door
zich te laten dopen. De prediking van Johannes is wat
vroeger werd aangeduid als een hel-en-verdoemenispreek:
veel oordeel en dreigen met straf, en oproepen
tot het loslaten van allerlei zonden. Wat het losmaakte
moet ongehoord zijn geweest, waarschijnlijk heeft hij
tienduizenden volgelingen gekregen.
1 In het vijftiende jaar van de regering van keizer
Tiberius, toen Pontius Pilatus Judea bestuurde, en Herodes tetrarch was over Galilea,
zijn broer Filippus over het gebied van Iturea en Trachonitis, en Lysanias over Abilene,
2 en toen Annas en Kajafas hogepriester waren, richtte God zich in de woestijn tot
Johannes, de zoon van Zacharias. 3 Daar ging Johannes in de omgeving van de Jordaan
verkondigen dat de mensen zich moesten laten dopen en tot inkeer moesten komen,
om zo vergeving van zonden te verkrijgen, 4 zoals geschreven staat in het boek met de
uitspraken van de profeet Jesaja:
‘Luid klinkt een stem in de woestijn:
“Maak de weg van de Heer gereed,
maak recht zijn paden!
5 Iedere kloof zal worden gedicht,
elke berg en heuvel geslecht,
kromme wegen recht gemaakt,
hobbelige wegen geëffend;
6 en al wat leeft zal zien hoe God redding brengt.”’
7 Johannes zei tegen de mensen die massaal uitliepen om zich door hem te laten dopen:
‘Addergebroed, wie heeft jullie wijsgemaakt dat je veilig bent voor het komende oor-

deel? 8 Breng vruchten voort die een nieuw leven waardig zijn, en zeg niet meteen bij
jezelf: Wij hebben Abraham als vader. Want ik zeg jullie: God kan uit deze stenen kinderen
van Abraham verwekken! 9 Ja, de bijl ligt al aan de wortel van de boom: iedere
boom die geen goede vruchten draagt, wordt omgehakt en in het vuur geworpen.’
10 De mensen vroegen hem: ‘Wat moeten we dan doen?’ 11 Hij antwoordde: ‘Wie twee
stel onderkleren heeft, moet delen met wie er geen heeft, en wie eten heeft moet hetzelfde
doen.’ 12 Er kwamen ook tollenaars om zich te laten dopen, en die vroegen hem:
‘Meester, wat moeten wij doen?’ 13 Hij zei tegen hen: ‘Vorder niet meer dan wat jullie
is opgedragen.’ 14 Ook soldaten kwamen hem vragen: ‘En wij, wat moeten wij doen?’
Tegen hen zei hij: ‘Jullie mogen niemand afpersen en je ook niet laten omkopen, neem
genoegen met je soldij.’
vrijdag 11 januari Lucas 3:15-22 De doop van Jezus
Spannend, zou Johannes de messias zijn? Het antwoord van
Johannes is ontkennend, het antwoord uit de hemel wijst Jezus
aan als de messias. De boetprediking van Johannes blijft niet
zonder reactie. Herodes, een zoon van de Herodes van de kindermoord
in Bethlehem, houdt niet van de kritiek op zijn huwelijksperikelen
en zet hem gevangen.
Traditioneel wordt hier de Drie-eenheid aangewezen: de Vader
spreekt uit de hemel, de Zoon als mens op aarde, de Heilige
Geest daalt als duif uit de hemel neer op Jezus.
15 Het volk was vol verwachting, en allen vroegen zich af of
Johannes misschien de messias was, 16 maar Johannes zei
tegen hen: ‘Ik doop jullie met water, maar er komt iemand
die meer vermag dan ik; ik ben zelfs niet goed genoeg om
de riemen van zijn sandalen los te maken. Hij zal jullie
dopen met de heilige Geest en met vuur; 17 hij houdt de
wan in zijn hand om de dorsvloer te reinigen, het graan zal hij bijeenbrengen in zijn
schuur en het kaf in onblusbaar vuur verbranden.’
18 Op deze en andere wijze spoorde hij de mensen aan en verkondigde hij hun het
goede nieuws. 19 Maar de tetrarch Herodes, die door Johannes was terechtgewezen in
verband met Herodias, de vrouw van zijn broer, en vanwege al zijn andere wandaden,
20 voegde aan alle slechte dingen die hij had gedaan nog toe dat hij Johannes
opsloot in de gevangenis.
21 Heel het volk liet zich dopen, en toen ook Jezus was gedoopt en hij aan het bidden
was, werd de hemel geopend 22 en daalde de heilige Geest in de gedaante van een duif
op hem neer, en er klonk een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind
ik vreugde.’