binnenwerk lente 2013.indd - Natuurbeschermingsvereniging De ...

natuurherstel
De Steltkluut
De spontane ontpoldering van de voormalige Selenapolder (nu Sieperdaschor genaamd) in
1990, liet zien dat de natuur zich buitendijks razendsnel kan herstellen.
Zijn deze maatregelen voldoende?
De maatregelen die Nederland neemt om
de 300 ha. in het middengebied van de
Westerschelde te realiseren, zijn volgens de
Europese Commissie (EC) niet toereikend.
Er kwam kritiek op de voorgestelde strekdammen
en andere buitendijkse maatregelen,
omdat deze niet voor extra estuariene natuur
kunnen zorgen en de natuurlijkheid van de
Westerschelde juist zouden aantasten. Het
kabinet en de provincie beramen zich over
vervolgstappen. Het is niet uitgesloten dat er
nog een extra ontpoldering of gecontroleerd
overstromingsgebied met gereduceerd getij
nodig zal zijn om de EC tegemoet te komen.
Ervan uitgaande dat de komende jaren de
eerder genoemde projecten met succes
worden uitgevoerd, blijft het de vraag of dit
voldoende zal zijn. Eerder was immers door
wetenschappers vastgesteld dat er 1200 ha.
extra estuariene natuur nodig was om de
Westerschelde weer gezond te krijgen. De
afgesproken 600 ha. vormen het resultaat
van een compromis in het Scheldeverdrag,
maar geven zeker niet automatisch de garantie
dat we hiermee de Westerschelde uit haar
negatieve staat van instandhouding krijgen
(doelstelling vanuit het Natura2000 beheerplan).
Ook na uitvoering van de projecten
zijn er nauwelijks schorren aanwezig in het
traject Breskens-Perkpolder. Op dit traject
zullen nog steeds minder dan een handvol
smalle (en dus erg kwetsbare) schorren
(Voorland Nummer Eén, Paulinaschor, Hellagat
en het schorretje bij Zeedorp) ten zuiden
van de Westerschelde aanwezig zijn. Ook
de noordrand van de Westerschelde is in dit
traject arm aan schorren. Hier zijn slechts
twee kleine schorrengebieden (Zuidgors en
de Schorren van Baarland). Dit traject zou dan
ook de nadruk moeten krijgen bij eventuele
toekomstige ontpolderingen.
Tegenstanders van ontpoldering noemen
soms “slim storten” als alternatieve maatregel
voor natuurherstel. Dit is echter onterecht;
slim baggeren/storten is een noodzaak voor
de Natura2000-ontheffing om de schade
aan natuur te beperken, maar biedt geen
enkele oplossing voor het natuurherstel.
Schadelijke bijeffecten van het baggeren/
storten (vertroebeling, verstoring, afname
van laag dynamische gebieden) worden er
door beperkt, maar van enig natuurherstel
is geen sprake.
Meten is weten
Alleen door een intensieve monitoring van
flora, fauna, abiotiek en morfologie krijgen
we een goed beeld van de staat van de Westerschelde.
De Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie
stuurt deze monitoring aan en
publiceert met regelmaat gegevens. Deze
gegevens vormen de basis voor toekomstig
beleid. De Langetermijnvisie Schelde-estu-
Foto: Sieperdachor bij Saeftinghe - Chiel Jacobusse
arium 2030 van de Nederlandse en Vlaamse
overheid vormt de basis voor gemeenschappelijk
beleid voor het estuarium. Voor
de drie hoofdpijlers van de visie: Veiligheid,
Toegankelijkheid en Natuurlijkheid, zijn streefbeelden
uitgewerkt voor de situatie in 2030.
De visie noemt de volgende systeemkenmerken
van het estuarium, die in stand moeten
worden gehouden (LTV, 2001):
• een open en natuurlijk mondingsgebied;
• een systeem van hoofd- en nevengeulen
met tussenliggende platen en ondiepe
watergebieden in de Westerschelde
(meergeulenstelsel);
• een riviersysteem met een meanderend
karakter in de Zeeschelde;
• een grote diversiteit aan habitats, vooral
schorren, slikken, platen en ondiep water
in zout, brak en zoet gebied, gecombineerd
met natuurlijke oevers.
Literatuur en verder lezen:
De website van de Vlaams-Nederlandse
Scheldecommissie bevat tientallen publicaties
die online te lezen of te downloaden
zijn. Zie: http://www.vnsc.eu/publicaties/
vnsc-publicaties.html
Website Steltkluut geheel vernieuwd
Er werd al lang over gepraat en sinds een
jaar is er ook serieus werk van gemaakt: De
vernieuwde website van De Steltkluut. Nadat
het blad flink gemoderniseerd is, moest ook
de website wat opgeknapt worden. Diverse
werkgroepen leverden wat ideeën: We maken
het interactiever, moderner, overzichtelijker
en sneller. Op dit moment zijn nog niet alle
wensen vervuld en we hebben nog veel
werk om alle wensen in te willigen. Maar het
raamwerk en vormgeving van de site is er nu.
Nog wat laatste open eindjes wegwerken
en dan gaan we van start. Een belangrijke
verandering die werd doorgevoerd is een
herkenbare uniforme vormgeving van zowel
het verenigingsblad als de website. Daarnaast
is de website nu opgebouwd met een toegankelijker
systeem, waardoor het in de toekomst
ook mogelijk zal zijn dat meerdere
mensen aanpassingen kunnen doorvoeren.
De teksten op de website zijn nagezien en
ge-update.
Kornman B., Liek G-J. & H. Schippers, 2002.
Baggeren en storten in de Westerschelde. Een
nieuwe kijk op het onderhoudsbaggerwerk.
LTV, 2001, Langetermijnvisie Schelde-estuarium
met toelichting (LTV 2030). Ministerie van
Verkeer en Waterstaat, Rijkswaterstaat Directie
Zeeland en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.
PAET, 2004, Proposals for managing the
morphology of the Westerschelde, Port of
Antwerp Expert
Team (draft).
Provincie Zeeland, 2009, Natuurcompensatieprogramma
Westerschelde. Eindrapportage
1998-2008.
Vroon, J., C. Storm, J. Coosen, 1997, Westerschelde,
stram of struis? Eindrapport van
het project Oostwest, een studie naar de beinvloeding
van fysische en verwante biologische
patronen in een estuarium. Rapport
RIKZ-97.023. Rijkswaterstaat, Rijksinstituut
voor Kust en Zee, Middelburg.
Bestuur Steltkluut
Ongeveer op het moment dat dit voorjaarsnummer
uit komt zal de nieuwe versie
online zijn. Neem vooral eens een kijkje.
Heeft u nog vragen, op- of aanmerkingen
dan kunt u contact opnemen met Bas de
Maat (bas.demaat@gmail.com). En verder
hangt het succes ook een beetje af van u.
Het mooie zou zijn dat jullie, als leden, ook
bijdragen leveren. De site blijft op die manier
actueel. Het adres van de website blijft ongewijzigd:
www.steltkluut.nl.
Bas de Maat heeft deze klus geklaard (daarbij
gesteund door Harry, Elisabeth en enkele
anderen) en Bas wordt ook onze nieuwe
webmaster. Rest ons nog heel veel dank uit
te spreken aan Harry Hamelink, die onze
eerste website heeft gebouwd en jarenlang
onze webmaster was. Harry, voor die jarenlange
inzet zijn we je zeer erkentelijk.
Lucien Calle
De Steltkluut
2013
12 13
nieuwe website