DE ONTHULLING - Emmy de Graaf

Hoofdstuk 2
Verboden te fotograferen
Nieuwsfoto’s brengen in beeld wat er in de wereld gebeurt,
maatschappelijke onderwerpen worden daarmee op de publieke
agenda gezet en dragen bij aan meningsvormen in het geheugen
van de samenleving. De keuze die je als fotograaf maakt is
van groot belang. Naar aanleiding van het vorige hoofdstuk
zal ik verder gaan op het auteursrecht van de nieuwsfoto.
Fotojournalisten ondervinden steeds meer belemmeringen tijdens
het fotograferen op straat en in openbare ruimtes. De maatschappij
is aan het veranderen, mensen willen niet graag meer
op de foto; bedrijven, overheden, politie en beveiligingsmedewerkers
maken het fotograferen voor de fotojournalist steeds
moeilijker. Hoe ga je hier als fotograaf mee om?
2.1 Auteursrecht nieuwsfoto’s 3
Nieuwsfoto’s zijn bijna altijd auteursrechtelijk beschermd omdat
ze voldoende oorspronkelijk zijn. Een nieuwsfotograaf maakt in de
regel een reeks persoonlijke keuzes die de foto een eigen karakter
geven. Factoren als ‘nieuwswaarde’ of ‘vasthoudendheid’ mogen
echter niet verward worden met oorspronkelijkheid.
Persvrijheid versus privacy 4
Wanneer de geportretteerde een redelijk belang heeft, wil dat op
zichzelf nog niet zeggen dat hij ook daadwerkelijk met succes
kan optreden tegen een publicatie. Zijn belang zal steeds moeten
worden afgewogen tegen andere belangen, met name de persvrijheid.
Dit recht is afgeleid van de grondwettelijke vrijheid van
meningsuiting. In een democratische samenleving vervullen de
media een belangrijke rol. Zij zorgen voor de verspreiding van
informatie en hebben daarbij de functie van publieke waakhond.
Dit betekent dat de media het recht hebben om informatie
en meningen te vergaren en openbaren. Het publiek heeft het
recht over zaken van publiek belang te worden geïnformeerd.
Zowel het recht op privacy als de persvrijheid zijn wezenlijk
voor het individu en de samenleving als geheel. Tussen
deze twee grondrechten valt geen algemene rangorde aan
te geven. Elk conflict hierover zal steeds per geval moeten
worden beoordeeld. Uit de grote hoeveelheid rechtspraak
op dit gebied blijkt de regel dat de media zich telkens moet
afvragen of het voor het overbrengen van een bepaalde
boodschap noodzakelijk is om een persoon herkenbaar
in beeld te brengen. Daarbij dienen zij rekening te houden
met zowel het privacy belang van de geportretteerde.
3 [Bron: Buiten Beeld Hoofdstuk 1.10 De foto blz. 21]
4 [Bron: Buiten Beeld Hoofdstuk 6.7 blz. 86]
23