Jaargang 8 nr. 2 juli 2009 - Wijkraad Steyl

More documents

Recommendations

Info

JEUGDHERINNERINGEN VAN FRANS CLEOPHAS (DEEL 6) (In 1901 benoemd tot hoofd van de openbare school te Steyl) Meester Perry werd in school bijgestaan door zijn vrouw, die de eerste klas had. An Leenen had twee en drie onder haar hoede en meester Bouwman uit Tegelen stond in de vierde en vijfde klas. Het hoofd regeerde in zes, zeven, acht enz. Als je naar de kweekschool ging moest je nog van elf tot veertien jaar op school blijven. Vaak deed je dan boodschappen en knapte ook andere klusjes op. Perry was in Maastricht geboren en daar opgeleid aan de Rijkskweekschool. Hij had twee kinderen, Trinette, die onderwijzeres werd en Fons, die naar de HBS ging en later een hoge positie bij de posterijen kreeg. Hij was ook een klasgenoot van me. Zodoende kwam ik er bijna dagelijks in huis. Als de meester me in school hielp kwam hij naast me zitten op een stoel. Hij hield veel van vis. Begon hij te praten, dan streek soms een visluchtje onder mijn neus voorbij. Soms verbeeldde ik me, aan de beweging van de mond te zien, dat hij nog een stukje tussen zijn tanden had gevonden. Hij deed veel voor de kinderen die de school verlieten. Door zijn toedoen ging ik naar de Normaalschool in Venlo. In school kon hij bulderen. Zei een kind iets erg stoms, dan pakte hij zijn hoofd tussen zijn handen, liep voor het bord heen en weer en riep: Jezus, Maria, Jozef. De ogen puilden dan uit zijn hoofd. Dit gebeurde vaker als hij pas een nieuwe klas had gekregen. ’s Morgens begonnen we altijd met de lei. Hij wachtte op de krant. Had hij vanuit het raam gezien, dat ze bezorgd was, dan haalde hij ze direct, ging voor de lessenaar achter in de klas staan en verdiepte zich in zijn lijfblad de Telegraaf. Hij stond dan met de rug Meister Perry (deel 2) naar het bord. Wee hem, die dan stoorde! Perry lustte graag een pot bier. Hij was klein en dik. Iedere dag liep hij de staties in het dorp af en sloeg niet één over. Ontmoette hij ’s zondags soms oudleerlingen in een café, dan was het niets bijzonders als hij een rondje gaf. Als rector Gudden, waarmee hij in onmin leefde, ’s zondags de preekstoel op kwam, dan ging hij de kerk uit, dronk bij Henke Lienen een pot bier en als hij dacht dat de mis weer begonnen was, kwam hij terug. Als menigeen dit zou hebben gedaan had hij geen genade meer gevonden in de ogen van de mensen. Meester Perry werd alles vergeven. Hij vocht door dik en dun voor iedereen. Meester Bouwman had een lange kuif, die een beetje opzij hing. Van onder streek hij er met een hand doorheen en haalde ze dan languit uit elkaar. Hij kon goed tekenen. In de Venlose Krant stond eens een tekening van hem van een slaapkamer. In een bed lagen een man en een vrouw. De man hield een open gespannen paraplu boven zijn hoofd. De hoofdenwoning was tegen de school aan gebouwd. Ze werd in de tijd, dat meester Perry hoofd was, met een kamer en een gang vergroot. Het dak van het oude gedeelte lekte. De gemeenteraad had lang gezeurd om op de aanvraag om verbetering antwoord te geven. Vandaar de tekening in de krant. 12 WIJKKRANT Steyl ■ Jaargang 8 ■ nr. 2 ■ juli 2009
Boven aan de rechterkant van de grijze gordijnen in de zesde klas was een scheur, zodat een hoek naar beneden hing. Meester Perry had aan de gemeenteraad gevraagd om nieuwe gordijnen. De aanvraag was hem geweigerd. Wat deed het hoofd? Als de zon hard scheen gaf hij Max, de zoon van de burgemeester van Tegelen, een paar keer op een dag een andere plaats, zodat de stralen precies op het hoofd van Max terecht kwamen. Zoiets lekte natuurlijk uit. Iedereen lachte er om en gaf de meester gelijk. De hoofden van scholen uit die tijd waren meer zelfstandig. Ze durfden meer dan toen het onderwijs later officieel katholiek werd. Had hij kwade zin – we zagen dit ’s morgens direct aan de stand van zijn bolhoed op zijn hoofd – dan gebeurde het wel eens, dat hij Fons en mij ’s zaterdags liet schoolblijven. Hij ging na het eten op tournee en vergat ons naar huis te sturen. Zijn vrouw bracht ons dan boterhammen en liet een kind vader waarschuwen. De meester was zeer gevoelig. Op een morgen deelde hij aan de klas mee, dat een goede vriend van hem gestorven was. De tranen rolden hem over de wangen. Dat maakte indruk op ons. We dachten, dat hij niet kon huilen. Als de inhoudsmaten werden behandeld stond er in de klas, links om de hoek, een kubieke meter, opgebouwd uit twaalf ribben, die met scharniertjes aan elkaar zaten. Als een leerling de sommetjes bij herhaling niet kende, kwam hij in dat geraamte te zitten. Op de bodem lagen tien kubieke decimeter naast elkaar in een rij. Om goed te begrijpen, dat 1m3 duizend kubieke decimeter was, moesten wij opschrijven: een kubieke meter is één meter lang, één meter breed en één meter hoog. In de lengte kan ik op de bodem in één rij tien kubieke decimeter naast elkaar leggen. Op de bodem kun je tien rijen van tien kubieke decimeter naast elkaar leggen. In één laag liggen dus: 10 x 10 dm3 = 100 dm3. Er zijn tien lagen. Eén m3 is dus 10 x 100 dm3 = 1000 dm3. Dit was goed te begrijpen. Met de leermiddelen was het overigens treurig gesteld. Een lei met een sponzendoos, een taalschrift om één of hoogstens twee keer per week een oefening in te maken, aan de muur een reclameplaat van de Hollandse Lloyd over Europa, twee series leesboekjes, dat was zo ongeveer alles. De vrouw van de meester was een goed mens. In de eerste klas hingen platen aan de muur van de leermethode v. Wulfen. Ik zie nog een jongen, die een hoepel over een vlondertje wilde laten lopen. Dat ging mis. De jongen riep: “o, o, o”. Op een andere plaat stond een pan op het vuur met een worst er in, die siste. Bij iedere plaat werd een letter geleerd. Onder de leerkrachten ging het gemoedelijk toe. Onder speeltijd kwamen ze in de zesde klas bij elkaar. Perry was er nooit bij. Wij dachten, dat hij even naar huis ging om wat te gebruiken. Zijn vrouw was er altijd bij. Die ging vaker naar huis buiten speeltijd. Ze moest altijd voorbij de deur van de zesde klas komen. We fluisterden dan wel eens: “de juffrouw gaat aardappels opzetten”. De mondelinge lessen over aardrijkskunde en geschiedenis en vooral het verteluurtje waren interessant. Dan luisterden de kinderen met spanning. Meester Perry was secretaris van het N.O.G. (Nederlands Onderwijsgenootschap). Lijsten met namen van de leden van die bond heb ik vaker moeten corrigeren. In de week, dat ik voor onderwijzer slaagde, zei hij: “Als je een betrekking hebt zal ik ook jou noteren als lid”. Zijn vrouw was het hiermee niet eens. “Niet doen” zei ze een keer stillekens, “het is niet goed voor later”. Opzij van de speelplaats lagen de WC’s. De naam is verkeerd. Water kwam er niet bij te pas. Het waren hokjes met halve deuren, waar je gemakkelijk overheen kon kijken. Op de hoogte van een stoel was een plank aangebracht met een gat er in. Je moest boven dat gat gaan zitten en dan je behoefte doen. Riolering was er niet. De put moest een paar keer per jaar worden leeg gemaakt. Dat gebeurde lang niet altijd op tijd, en dan laat zich de ruzie wel begrijpen. De meester was slordig, ook op zijn uiterlijk. Het zal wel moeilijk zijn geweest zo’n postuur netjes aan te kleden. Op deze foto staat Meister Perry niet op maar is wel genomen in de tijd waar Cleophas over sprak (1906-1909). De “meesters” op de foto zijn: links meester G. Görtz, rechtsvoor meester J. Aarts en rechtsachter meester J. Peeters. 13 WIJKKRANT Steyl ■ Jaargang 8 ■ nr. 2 ■ juli 2009
Page 1 and 2: Jaargang 8 ■ nr. 2 ■ juli 2009
Page 3 and 4: SUPERMARKT, STAND VAN ZAKEN Zodra e
Page 5 and 6: SPEELGELEGENHEID JEUGD Een jeugdige
Page 7 and 8: Nadat in Nabben een weiland gevonde
Page 9 and 10: 9 WIJKKRANT Steyl ■ Jaargang 8
Page 11: PLAATSING MEIBOOM “OP SJTEYL” O
Page 15 and 16: 50 JAAR KLOOSTERSTRAAT 6 Bij deze w

Jaargang 8 nr. 2 juli 2009 - Wijkraad Steyl

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?