Handleiding bibliotheken - Cubiss

Mooiste vis van de zee
Handleiding voor de bibliotheek – Groep 1-2

Colofon
© Cubiss
Tilburg, 2008
J:\klantenservice cubiss\rode draad\handleiding bibliothecaris\mooiste vis van de zee groep 1-2 bibl\010708

Inhoudsopgave
1. Inleiding 5
2. Organisatie 6
2.1 Inhoud project De mooiste vis van de zee 6
2.2 Opzet project De mooiste van de zee 6
3. Suggesties voor het samenstellen van een collectie 8
pagina

1. Inleiding
Plezier beleven aan een boek staat centraal bij de Rode Draad, het
leesbevorderingproject voor het basisonderwijs waar ook dit project deel van uitmaakt.
In groep 1 en 2 ligt het accent op voorlezen. Voorlezen, het samen bekijken van
prentenboeken en er over praten, versjes lezen en liedjes zingen zijn belangrijke
elementen in leesbevordering voor de kleuters. Door voorlezen en plaatjes kijken komen
kinderen actief en passief met taal in aanraking. Er is een positieve samenhang
vastgesteld tussen het voorlezen en het aanvankelijk en begrijpend lezen van kinderen.
Ook speelt het boek een grote rol bij de ontwikkeling van fantasie en creativiteit, bij de
uitbreiding en herkenning van de leefwereld en bij het herkennen van en leren omgaan
met gevoelens. Dit komt nadrukkelijk aan de orde bij het werken met prentenboeken in
de klas.
Taallijn VVE
De suggesties die in de handleidingen gegeven worden om het voorlezen vorm te geven,
zijn geïnspireerd op de inzichten van Taallijn VVE. Taallijn is een werkwijze om de
taalontwikkeling bij jonge kinderen te stimuleren en is gebaseerd op de principes van
interactief taalonderwijs. De vijf speerpunten zijn: mondelinge taal, werken aan
woordenschat, beginnende geletterdheid, ouderbetrokkenheid en ICT en multimedia.
Voor het interactief voorlezen is een aantal stappen uitgewerkt:
- voorbereiding (voorbereiding door de leerkracht, inrichting ruimte);
- introductie van het prentenboek;
- voorlezen en vertellen (reacties uitlokken);
- ingaan op het verhaal (de verhaallijn);
- doorgaan op het verhaal (verwerkingssuggesties).
Deze stappen zijn in deze handleiding geïntegreerd in de verschillende projectweken.
Meer informatie over Taallijn vindt u op www.detaallijn.nl.
Kerndoelen
Het project ‘De mooiste vis van de zee’ sluit aan op de Kerndoelen basisonderwijs die in
het schooljaar 2009 – 2010 volledig ingevoerd zullen zijn:
Kerndoel 9 Nederlands Schriftelijk taalonderwijs: De leerlingen krijgen plezier in het lezen
en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.
De leesbevorderingsactiviteiten in de Handleiding leerkracht zijn gebaseerd op de
Tussendoelen & leerlijnen Nederlands. De kerndoelen zijn door SLO en het
Expertisecentrum Nederlands uitgewerkt in tussendoelen en leerlijnen. Hierin wordt het
mogelijke onderwijsaanbod bij de verschillende kerndoelen per leerjaar beschreven.
Meer informatie over Kerndoelen basisonderwijs en Tussendoelen & leerlijnen:
http://tule.slo.nl en www.slo.nl.
5

2. Organisatie
2.1 Inhoud project De mooiste vis van de zee
De school ontvangt van de bibliotheek een pakket met:
- het prentenboek De mooiste vis van de zee van Marcus Pfister
(Uitgeverij De Vier Windstreken);
- vingerpopje Regenboog;
- vissenpak, een schortje met holografische schubben;
- handleiding leerkracht.
Het project kunt u voor de school uitbreiden met een collectie boeken met andere
prentenboeken over de vis Regenboog. Het boek 'De mooiste vis van de zee' is in
verschillende formaten en in verschillende talen verschenen. De collectie kunt u verder
uitbreiden met prentenboeken over het thema ijdelheid en samen delen en met
informatieve boeken over vissen en de onderwaterwereld.
Zie ook: 3. Suggesties voor het samenstellen van een collectie.
Bij het boek zijn behalve het vingerpopje Regenboog een aantal attributen te koop via de
webshop van www.vierwindstreken.com. U vindt daar materialen zoals: een poster
De mooiste vis van de zee, een memospel, een lottospel, een zwartepietenspel, een
dominospel, puzzel en een drinkbeker.
2.2 Opzet project De mooiste van de zee
Het prentenboek De mooiste vis van de zee van Marcus Pfister (Uitgeverij De Vier
Windstreken) zal door zijn bijzondere vormgeving met de schitterende hologrammen een
grote aantrekkingskracht op de kinderen uitoefenen. Het is daarom een geschikt
prentenboek om ook kinderen die niet zo snel geboeid zijn door een boek, te laten
ervaren wat leesplezier is. Het samen met de kinderen genieten van het boek is het
hoofddoel van dit project. Zeker voor kinderen die thuis niet met boeken zijn opgegroeid
of weinig taalvaardig zijn, dragen de voorgestelde introductie- en verwerkingsactiviteiten
aan het genieten bij. Ook de bijgeleverde attributen kunnen hierin een belangrijke rol
spelen.
Het introduceren van het verhaal met behulp van het vingerpopje helpt kinderen in het
verhaal te stappen doordat ze vooraf al kennis hebben gemaakt met het mooie uiterlijk en
de trotse, ijdele houding van Regenboog. Spelenderwijs komen zo al enkele belangrijke
thema's van het boek naar voren en brengt de leerkracht de kinderen alvast in de sfeer
van het verhaal. Bovendien wordt door de introductie de nieuwsgierigheid naar het boek
geprikkeld.
Met behulp van de verwerkingsactiviteiten worden aspecten uit het verhaal als mooi zijn,
vissen, de onderwaterwereld, trots en ijdelheid, eenzaamheid en delen verder uitgediept,
visueel en invoelbaar gemaakt. Het prentenboek gaat zo voor de kinderen steeds meer
leven. Gekozen is voor heel verschillende werkvormen: praten over het boek, het verhaal
naspelen, verkleden, schilderen, het maken van een eigen boek, het inrichten van een
vissenhoek en zelf iets uitdelen.
6

Bij het naspelen van het verhaal kruipen de kinderen in de huid van Regenboog en de
andere personages en beleven zo zelf de emoties en gebeurtenissen uit het verhaal.
Het samen maken van de onderwaterwereld nodigt de kinderen uit goed naar de platen
uit het boek te kijken om zich hierdoor te laten inspireren. Door deze activiteit en het
inrichten van de vissenhoek verwerven de kinderen spelenderwijs ook kennis over het
leven onder water en wordt de hele klas visueel in de sfeer van het boek gebracht. Bij de
overige verwerkingsactiviteiten wordt steeds een koppeling gemaakt tussen het verhaal
en de eigen belevingswereld.
In de handleiding leerkracht wordt uitgegaan van een projectperiode van vijf weken.
Tijdens de periode dat de Rode Draad op school is werkt de leerkracht bijvoorbeeld
iedere week één of meerdere dagen aan het project. De leerkracht bepaalt uiteindelijk
zelf wanneer en welke verwerkingsactiviteiten gekozen worden en hoe diep de kinderen
ondergedompeld worden in de zee.
7

3. Suggesties voor het samenstellen van een collectie
Kerntitel
Pfister, Marcus De mooiste vis van de zee AK
Aanvullende titels
De mooiste vis van de zee
Pfister, Marcus De mooiste vis van de zee helpt een ander AK
Pfister, Marcus De mooiste vis van de zee is gelukkig
niet bang meer AK
Pfister, Marcus De mooiste vis van de zee sluit vrede AK
Pfister, Marcus De mooiste vis van de zee leert tellen AK
Pfister, Marcus De mooiste vis van de zee leert het alfabet AK
Pfister, Marcus De mooiste vis van de zee viert feest AK
Zee en vissen
Bampton, Bob Dieren in de zee AJ596.4
Davis, Nicola Zeeën en oceanen (Gottmer Jong geleerd) J596.4
Gunzi, Christiane Walvissen en dolfijnen (Mijn eerste boek over) J598.91
Harris, Caroline Walvissen en dolfijnen (Gottmer Jong geleerd) J598.91
Johnson, Jinny Dieren van de oceaan J596.4
Lange, Monika Zeehonden en andere dieren van de zee J596.4
Owen, Andy Zeeën en oceanen J568.1
Panafieu, Jean-Baptiste Aan zee (Kikidoc) AJ587.5
Parker, Steve Vissen (Ooggetuigen) J598.1
Patchett, Fiona In de zee AJ596.4
Scott, Peter In de zee AJ596.4
Smith, Alastair Op het strand AJ596.4
Struyf, Kris Bezige beestjes aan zee J596.4
Tilburg, Mieke van Schelpen en andere zeedieren J597.3
--- Zeedieren (zien voelen horen) AJ596.4
Samen delen / samen spelen
Dijkstra, Lidia Schattig AK
McKee, David Elmer en de regenboog AK
Ross, Tony Ik wil vriendjes AK
Stein, Mathilde Van mij! AK
NB Bovenstaande titels zijn niet allemaal meer verkrijgbaar maar wellicht nog wel
opgenomen in de collectie van de bibliotheek.
8