"Loonvorming bij volkomen concurrentie" in PDF-formaat

De invloed van de loonsverhoging op de totale productiekosten is dus groter wanneer
de lonen een groter deel uitmaken van de totale kosten. De loonsverhoging wordt
immers doorgerekend in de prijs van het product als gevolg van het aanbod dat
verschuift naar links. De gevraagde hoeveelheid van dat product daalt en we krijgen
een beweging naar links op de arbeidsvraagcurve die groter is dan wanneer de
loonkosten slechts een klein deel uitmaken van de totale productiekosten.
Bij een loonsverhoging van 10% is de vermindering van de gevraagde hoeveelheid
arbeid groter als de loonkosten 90% uitmaken van de totale productiekosten dan
wanneer de loonkosten 10% uitmaken van de totale productiekosten.
Hoe groter het aandeel van de productiefactor arbeid in de totale productiekosten, hoe
groter de prijselasticiteit van de vraag naar arbeid; hoe kleiner het aandeel van de
productiefactor arbeid in de totale productiekosten, hoe kleiner de prijselasticiteit van
de arbeidsvraag.
3. Het arbeidsaanbod
3.1. Het arbeidsaanbod van één individu
De mensen gaan werken om te voorzien in hun levensbenodigdheden. Werken of niet werken:
de keuze zou snel gemaakt zijn, mochten wij geen loon krijgen naar werken.
Bij het bestuderen van het keuzeprobleem van de arbeider kunnen we uitgaan van de
veronderstelling dat de arbeider in staat is combinaties van werktijd of loon (koopkracht) en
vrije tijd te bedenken die hem dezelfde voldoening schenken, m.a.w. die hem hetzelfde nut
geven. Het is daarbij realistisch te veronderstellen dat de arbeider steeds meer (schaarser
wordende) vrije tijd slechts zal willen opofferen tegen een stijgend bijkomend loon. Hoe
minder vrije tijd, hoe groter de loonsverhoging zal dienen te zijn om de arbeider ertoe aan te
zetten nog meer arbeid “te verkopen”.
Vrije tijd slaat hierbij dus op het aantal uren dat, na aftrek van de aan betaalde arbeid
gespendeerde werktijd, per dag voor andere tijdsbestedingen overblijft (ontspanning met
vrienden en familie, lui liggen op het strand, wandelen, hobby, eten, slapen, schoonmaken,
blokken,…).
Combinaties van vrije tijd en inkomen van Bart Peeleman die liggen op één zelfde
indifferentiecurve (iso-nutscurve) leveren hem hetzelfde nut op. Onderstel dat Bart vrij kan
gaan werken.
Indifferentiecurve A Indifferentiecurve B Indifferentiecurve C
gaat door :
(10, 175)
(12, 132,5)
(14, 105)
(16, 80)
(18, 70)
gaat door :
(10, 212,5)
(12, 157,5)
(13, 137,5)
(14, 130)
(16, 112,5)
7
Gaat door :
(10, 262,5)
(12, 200)
(13, 172,5)
(14, 150)
(16, 132,5)