Zomerbedverlaging Beneden-IJssel - IJsseldelta

Zomerbedverlaging 

Beneden-IJssel 

Deelrapport 1B Inventarisatie 

Constructies en Kunstwerken 

Planstudie SNIP3 

Programma Directie RvdR 

Mei 2013 

Definitief


Beneden-IJssel 

Deelrapport 1B Inventarisatie 

Constructies en Kunstwerken 

Planstudie SNIP3 

dossier : BA8401-103 

registratienummer : LW-AF20120608/RK 

versie : 4.0 

Programma Directie RvdR 

Mei 2013 

Definitief 

© HaskoningDHV Nederland B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, 

zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HaskoningDHV Nederland B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan 

waarvoor het is vervaardigd. 

Het kwaliteitssysteem van HaskoningDHV Nederland B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

SAMENVATTING 

HaskoningDHV Nederland B.V. 

Inleiding 

In de PKB is de maatregel Zomerbedverlaging Beneden-IJssel opgenomen. De maatregel betreft het 

verlagen van de bodem van het zomerbed door middel van een vergraving van de rivierbedding. Deze 

verlaging leidt tot een toename van de afvoercapaciteit van de rivier. Hierdoor zullen de waterstanden 

tijdens maatgevend hoogwater verlaagd worden, en zal de veiligheid van het achterliggende gebied 

toenemen. 

Kader 

Het Deelrapport 1 voor de planstudiefase SNIP3 behelst een viertal onderdelen, te weten (A) ontwerp van 

de maatregel zomerbedverlaging, (B) inventarisatie constructies & kunstwerken en beoordeling van 

effecten, (C) ontwerp van verbetermaatregelen voor constructies&kunstwerken en (D) vertaling van 

verbetermaatregelen naar een uitvoeringsplan. Onderdeel A, C en D worden separaat gerapporteerd. Dit 

rapport gaat in op onderdeel B. 

Proces 

In dit deelrapport zijn de effecten van de maatregel Zomerbedverlaging Beneden-IJssel op constructies en 

kunstwerken beschouwd en beoordeeld. Daartoe is eerst een inventarisatie uitgevoerd om de scope van 

het onderzoek vast te stellen. Aanvullende informatie is verkregen uit veldonderzoek (sonderingen). Op 

basis hierop zijn effecten van de bodemverlaging op de geotechnische stabiliteit van diverse objecten in 

en langs de IJssel bepaald en beoordeeld. Omdat de verlaging in het zomerbed wordt uitgevoerd, heeft de 

maatregel bij alle afvoeren – dus ook bij gemiddelde en lage afvoeren - een verlagend effect op de 

rivierwaterstand. Daarom zijn ook effecten van lagere waterstanden op het functioneren van 

waterbouwkundige constructies (functioneel waterbeheer) bepaald en beoordeeld. 

Resultaten 

De effecten van de zomerbedverlaging op de geotechnische stabiliteit en/of dagelijks functioneren van 

bruggen, duikers, gemalen, sluizen, kades, kribben, dijken en meerpalen zijn beoordeeld. Voor een deel 

van de objecten volgt dat de zomerbedverlaging geen significant effect heeft op de geotechnische 

stabiliteit en/of het dagelijks functioneren. Mitigerende maatregelen zijn voor deze objecten niet nodig. 

Voor een aantal objecten zijn constructieve aanpassingen nodig en/of worden aanbevelingen gedaan die 

betrekking hebben op de uitvoering of nader onderzoek. Deze zijn hieronder opgenomen. 

Constructieve aanpassingen 

Mitigerende maatregelen met noodzaak voor constructieve aanpassingen zijn nodig voor de objecten 

zoals in onderstaande tabel en afbeelding opgenomen: 

Object 

[beheerder] 

BRUGGEN 

Eilandbrug 

met strekdam 

km langs 

IJssel 

1000- 

1001 

Resultaten planstudie SNIP3 

- Bodembescherming strekdam: De aanwezige bodembescherming rondom de 

strekdam dient uitgebreid te worden in drie richtingen: bovenstroomse-, 

noordelijke- en bendenstroomse richting. 

Stadsbrug 995-996 - Remmingwerk: De opneembare energie door pijler en remmingwerk bij een 

frontale aanvaring is veruit onvoldoende. Door de ontgraving ten behoeve van 

Programma Directie RvdR/Zomerbedverlaging Beneden-IJssel mei 2013, versie 4.0 

LW-AF20120608/RK - 1 -

Object 

[beheerder] 

DUIKERS 

Inlaat ‘s- 

Heerenbroek 

MEERPALEN 

Meerpalen, 

steigers 

Obstakels 

km langs 


986,5 

(DR10) 

1000 

996,5 



de zomerbedverlaging neemt de capaciteit nog eens sterk af. Een mitigerende 

maatregel is nodig. 

- Bodembescherming: De aanwezige bodembescherming tussen de hoofdpijlers 

dient hersteld te worden na aanleg van de zomerbedverlaging. 

- Werking van inlaat verslechtert als gevolg van de zomerbedverlaging. 

- Mitigatie of schaderegeling kan nodig zijn. 

- Locatie km1000: palen voldoen niet meer aan gestelde criteria na verlaging 

zomerbed. Een mitigerende maatregel is nodig. 

- Locatie 996,5: palen rond 1220 mm voldoen aan gestelde criteria. Geen 

maatregel nodig. palen rond 762 mm voldoen niet meer aan gestelde criteria na 

verlaging zomerbed. Een mitigerende maatregel is nodig. 

Kogge 996,6 - Locatie 996,6: Archeologische vindplaats Kogge dient beschermt te worden. 

Mitigerende maatregel is nodig. 

Afbeelding: locaties mitigerende maatregelen Constructies en Kunstwerken 


LW-AF20120608/RK - 2 -

Aanbevelingen: 

De volgende aanbevelingen worden gedaan (zie rapportage voor kaarten met locaties): 

Object 

[beheerder] 

BRUGGEN 

Eilandbrug 

met strekdam 

km langs 


1000- 

1001 



- Draagvermogen steunpunt 5: De zomerbedverlaging heeft nauwelijks invloed 

op het draagvermogen van de paalfundatie van steunpunt 5 omdat hier geen 

ontgraving plaatsvindt. In de huidige situatie voldoet echter het draagvermogen 

van de palen niet aan het benodigde trekdraagvermogen. Dit is geen effect van 

de zomerbedverlaging; nader onderzoek is een aanbeveling. 

Molenbrug 993-994 - De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de stabiliteit van de pijlers en de 

SLUIZEN 

Hezenberger- 

sluis [WSV] 

Keersluis 

Bastion 

[WSV] 

KRIBBEN 

Gehele traject 

[RWS] 

oeverbescherming. Aandachtspunt is het voorkomen van schade aan de 

bodembescherming bij de uitvoeringswerkzaamheden. 

977,5 - De zomerbedverlaging heeft geen significant effect op het functioneren van de 

975 

(DR52) 

993,0- 

1001,6 

sluis. De toename van het verval over de bovendeuren is niet significant. 

Mitigerende maatregelen zijn niet nodig. Indien nu niet het geval dient 

scheepvaart wel te worden geïnformeerd over de beschikbare diepgang. Dit is 

een aanbeveling. 

- De zomerbedverlaging heeft geen significant effect op het functioneren van de 

sluis. Indien nu niet het geval dient scheepvaart wel te worden geïnformeerd 

over de beschikbare diepgang. Dit is een aanbeveling. 

- Er bestaat onzekerheid over de actuele staat van de overige kribben (orde 23% 

van 56 kribben dus zo’n 13 kribben langs het traject van de 

zomerbedverlaging). Er zijn indicaties van verzakte kribben, kribben met 

verminderde aanhechting aan de oever en begroeiing van kribben met struiken 

en bomen. 

- Alleen visuele inspecties kunnen uitsluitsel geven over de conditionele staat 

van kribben, met de belangrijke kanttekening dat het effect van de 

zomerbedverlaging op de stabiliteit van de kribben nihil wordt geacht, ongeacht 

de actuele staat. 

Opmerking: uitgevoerd onderhoud kribben 2009-2010 

In opdracht van het RWS Waterdistrict Twentekanalen-IJsseldelta is onderhoud uitgevoerd aan kribben 

in de IJssel in de periode 2009-2010. Hierbij zijn tevens diverse kribben in de benedenloop aangepakt. 

Daarmee is reeds invulling gegeven aan de hierboven genoemde aanbevelingen. 


LW-AF20120608/RK - 3 -


INHOUD BLAD 

1 AANLEIDING, DOELSTELLING & INITIATIEF 10 

1.1 Aanleiding voor de Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 10 

1.2 Keuze voor Zomerbedverlaging is gemaakt in de PKB 10 

1.3 Besluit tot wijziging basispakket van de PKB 12 

1.4 Doelstelling Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 13 

1.5 Het Initiatief 13 

1.6 Onderbouwing van locatie 18 

1.7 Autonome ontwikkelingen 19 

1.8 Leeswijzer 19 

2 BRUGGEN 21 

2.1 Scope 21 

2.2 Benadering 21 

2.3 Resultaten 22 

2.4 Eilandbrug met strekdam 23 

2.5 Stadsbrug Kampen 33 

2.6 Molenbrug 45 

3 DUIKERS 47 

3.1 Scope 47 



3.4 Duiker Pijperstaart 50 

3.5 Aflaat Polder de Pijperstaart 51 

3.6 Inlaat de Riete 52 

3.7 Inlaatduiker Stoter 53 

3.8 Inlaat de Zande 54 

3.9 Inlaat ‘s Heerenbroek 55 

3.10 Effluentleiding RWZI Zwolle 57 

3.11 Effluentleiding Hattem 57 

3.12 Effluentleiding Heerde 57 

3.13 Effluentleiding Terwolde 57 

3.14 Effluentleiding Apeldoorn 57 

4 GEMALEN 58 

4.1 Scope 58 



4.4 Gemaal ’t Raasje / Pijperstaart 62 

4.5 Gemaal Adsum 63 

4.6 Inlaatgemaal Zalk 65 

4.7 Gemaal Inkerwaarden 67 

4.8 Gemaal Antlia 68 

4.9 Gemaal Katerveer 70 

4.10 Gemaal Spoorbrug 72 

4.11 Gemaal Hoenwaard 73 

4.12 Gemaal Allee 75 

4.13 Energiecentrale Harculo 76 


LW-AF20120608/RK - 4 -


4.14 Gemaal Veluwe 78 

4.15 Gemaal Terwolde 81 

4.16 Gemaal Ankersmit 82 

5 SLUIZEN 83 

5.1 Scope 83 



5.4 Ganzensluis 85 

5.5 Spooldersluis 87 

5.6 Katerveersluis 89 

5.7 Hezenbergersluis 91 

5.8 Keersluis Bastion 95 

5.9 Keersluis Pouwel Bakhuis 97 

5.10 Uitwatering Euvergeune 98 

5.11 Recreatiesluis Bypass IJsseldelta 99 

6 KADES 100 

6.1 Scope 100 


6.3 Resultaten SNIP3 100 

6.4 Kampen 101 

7 KRIBBEN EN OEVERS 106 

7.1 Scope onderzoek 106 



7.4 Geotechnische analyse invloed zomerbedverlaging 107 

7.5 Quickscan huidige staat kribben 109 

8 PRIMAIRE WATERKERING 113 

8.1 Scope 113 



8.4 Beoordeling stabiliteit voorland 114 

8.5 Locatie B DR11 117 

8.6 Locatie D DR10 121 

9 MEERPALEN EN STEIGERS 122 

9.1 Scope 122 



9.4 Meerpalen en steigers 123 

10 KOGGE (LOCATIE KM 996,6) 132 

10.1 Stand van zaken 132 

10.2 Ligging 132 

REFERENTIES 134 

COLOFON 135 


LW-AF20120608/RK - 5 -

BIJLAGEN 

BIJLAGE 1 Resultaten Sonderingen 

BIJLAGE 2 Analyse functioneel waterbeheer 

BIJLAGE 3 Huidige situatie Eilandbrug 

BIJLAGE 4 Resultaten invloed volledige vergraving nabij Eilandbrug 

BIJLAGE 5 Stromingssituatie 1/1 per jaar nabij Eilandbrug 

BIJLAGE 6 Controle berekeningen bodembescherming strekdam 

BIJLAGE 7 Verkenning aanvaarcapaciteit Stadsbrug 



LW-AF20120608/RK - 6 -


FIGURENLIJST 

Afbeelding 1-1 Basispakket maatregelen Ruimte voor de Rivier (bron; www.ruimtevoorderivier.nl)........... 11 

Afbeelding 1-2 Kaart van het voornemen: vergraving en uiterwaardmaatregelen ..................................... 14 

Afbeelding 1-3 Uiterwaardmaatregelenkaart Beneden-IJssel .................................................................. 16 

Afbeelding 2-1: Aanzicht Eilandbrug ...................................................................................................... 23 

Afbeelding 2-2: Bovenaanzicht van de (gedeeltelijke) vergraving nabij de Eilandbrug(km1000) ................ 24 

Afbeelding 2-3: Bodemprofiel ter plaatsen van de Eilandbrug voor en na de zomerberverlaging............... 24 

Afbeelding 2-4: Dieptegemiddelde stroomsnelheid nabij Eilandbrug onder maatgevende omstandigheden 

zonder zomerbedverlaging .................................................................................... 26 

Afbeelding 2-5: Dieptegemiddelde stroomsnelheid nabij Eilandbrug onder maatgevende omstandigheden 

bij volledig verlaagd zomerbed .............................................................................. 27 

Afbeelding 2-6: Stroomsnelheden rond de Eilandbrug ............................................................................ 29 

Afbeelding 2-7: Stadsbrug (bron: DHV) .................................................................................................. 33 

Afbeelding 2-8: Luchtfoto Stadsbrug (km995,5) ...................................................................................... 33 

Afbeelding 2-9: Bodemprofiel ter plaatse van de stadsbrug voor en na de zomerbedverlaging ................. 34 

Afbeelding 2-10: Algemeen overzicht stadsbrug te Kampen.................................................................... 35 

Afbeelding 2-11: Detail zomerbedverlaging rond hoofdpijlers 5 en 6 ........................................................ 35 

Afbeelding 2-12: Detail zomerbedverlaging rond hoofdpijlers 5 en 6 ........................................................ 36 

Afbeelding 2-13: Overzicht remmingwerk stadsbrug te Kampen .............................................................. 41 

Afbeelding 2-14: NEN3651 – Figuur 5 – buisleiding in een vaarweg ........................................................ 42 

Afbeelding 2-15: Toegepaste bodembescherming .................................................................................. 43 

Afbeelding 2-16: Vergravingscontour zomerbedverlaging en locatie stortsteen Molenbrug (km993,3)....... 45 

Afbeelding 3-1: situering kunstwerk........................................................................................................ 50 





Afbeelding 3-6: schematisatie inlaat ‘s Heerenbroek ............................................................................... 56 



Afbeelding 4-3: foto gemaal Adsum ....................................................................................................... 63 

Afbeelding 4-4: schematisatie gemaal Adsum ........................................................................................ 64 

Afbeelding 4-5: Situering kunstwerk ....................................................................................................... 65 

Afbeelding 4-6: schematisatie inlaat Zalk ............................................................................................... 66 

Afbeelding 4-7: gemaal Antlia (bron: website WSV) ................................................................................ 68 

Afbeelding 4-8: schematisatie vispassage gemaal Antlia ........................................................................ 69 


Afbeelding 4-10: gemaal Katerveer (bron: website WGS) ....................................................................... 70 

Afbeelding 4-11: schematisatie gemaal Katerveer .................................................................................. 71 

Afbeelding 4-12: Situering kunstwerk ..................................................................................................... 72 

Afbeelding 4-13: situering kunstwerk ...................................................................................................... 73 

Afbeelding 4-14: foto gemaal Hoenwaard (bron: website WSV)............................................................... 73 

Afbeelding 4-15: schematisatie gemaal Hoenwaard................................................................................ 74 


Afbeelding 4-17: situering inlaat- en uitlaatpunten energiecentrale Harculo ............................................. 76 


Afbeelding 4-19: gemaal Veluwe (bron: website WSV) ........................................................................... 79 

Afbeelding 4-20: schematisatie vistrap gemaal Veluwe ........................................................................... 80 



LW-AF20120608/RK - 7 -


Afbeelding 5-2: schematisatie Ganzensluis ............................................................................................ 86 


Afbeelding 5-4: schematisatie Spooldersluis........................................................................................... 88 


Afbeelding 5-6: schematisatie Katerveersluis ......................................................................................... 90 

Afbeelding 5-7: Situatie Hezenbergersluis .............................................................................................. 91 

Afbeelding 5-8: Foto-impressie Hezenbergersluis ................................................................................... 92 

Afbeelding 5-9: schematisatie Hezenbergersluis .................................................................................... 93 


Afbeelding 5-11: schematisatie keersluis Bastion ................................................................................... 96 

Afbeelding 5-12: situering kunstwerk (indicatief) ..................................................................................... 99 

Afbeelding 6-1: Boringen langs de IJssel bij Kampen (paars = klei, geel = zand, oranje = veen) ............. 101 

Afbeelding 6-2: Maatgevende glijcirkel ter plaatse van de damwand met de teen op NAP -7,0 m ........... 103 

Afbeelding 6-3: Maatgevende glijcirkel ter plaatse van de damwand met de teen op NAP -9 m .............. 104 

Afbeelding 7-1: Maatgevende glijcirkel in de huidige situatie, uitgaande van een kribkern van klei ......... 108 

Afbeelding 7-2: Maatgevende glijcirkel in de huidige situatie, uitgaande van een kribkern van klei ......... 109 

Afbeelding 7-3: Bodemhoogte van een krib die in goede staat is bij km995,8 ........................................ 110 

Afbeelding 7-4: Mogelijk (gedeeltelijk) verzakte kribben ........................................................................ 110 

Afbeelding 7-5: Krib bij km996,3 (links) en krib bij km994,6 (rechts) ...................................................... 111 

Afbeelding 7-6: Kribben met bomen en/of struiken (links: km999,3, rechts: km996,8) ............................ 111 

Afbeelding 7-7: Begroeide kribben langs Pijperstaart bij Kampen (bron: Google Maps) .......................... 112 

Afbeelding 8-1: Beoordelingsschema’s zettingsvloeiing en afschuiving ................................................. 115 

Afbeelding 8-2: Relatieve dichtheid als functie van de conusweerstand en de effectieve spanning ......... 116 

Afbeelding 8-3: primaire kering locatie B (Ws Groot Salland) ................................................................ 117 

Afbeelding 8-4: Maatgevende glijcirkel uit de derde toetsronde ter plekke van dwarsprofiel 18,6 ............ 118 

Afbeelding 8-5: Geometrische toets STVL_AF ..................................................................................... 119 

Afbeelding 8-6: Top lagen met relatief lage conusweerstanden in sondering 27..................................... 119 

Afbeelding 8-7: primaire kering locatie D (Ws Groot Salland) ................................................................ 121 

Afbeelding 9-1: meerpalen grenzend aan ontgravingscontour - km1000 – zuidoever ............................ 123 

Afbeelding 9-2: meerpalen grenzend aan ontgravingscontour - km996,5 – zuidoever ............................ 124 

Afbeelding 9-3: ontgraving zomerbed bij meerpalen km996,5 ............................................................... 126 

Afbeelding 10-1 luchtfoto met de locatie van de site geprojecteerd (km 996.6) ...................................... 132 

Afbeelding 10-2: Sonarbeelden van de site met projectie van hout wat boven het zomerbed uitsteekt (bron 

ADC [1]) ............................................................................................................. 133 


LW-AF20120608/RK - 8 -

TABELLENLIJST 


Tabel 2-1: Resultaten berekening draagkracht hoofdpijler 5 .................................................................... 38 

Tabel 6-1: Beschikbare damwandgegevens ......................................................................................... 101 

Tabel 6-2: Maaiveldniveaus ten tijde van de boring .............................................................................. 102 

Tabel 6-3: Geschematiseerde bodemopbouw en rekenwaarden van de grondparameters ..................... 102 

Tabel 7-1: Berekende stabiliteitsfactoren (Bishop) ................................................................................ 108 

Tabel 7-2: Berekende stabiliteitsfactoren (Bishop) ................................................................................ 109 

Tabel 8-1: Toetsing STVL .................................................................................................................... 117 

Tabel 9-1: Kenmerken meerpalen km1000 ........................................................................................... 124 

Tabel 9-2: Kenmerken meerpalen en steigerpalen km996,5.................................................................. 125 


LW-AF20120608/RK - 9 -

1 AANLEIDING, DOELSTELLING & INITIATIEF 

1.1 Aanleiding voor de Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 


Ruimte voor de rivier 

De hoogwatersituaties van 1993 en 1995 hebben aangetoond dat de bescherming van het rivierengebied 

in Nederland blijvende aandacht vraagt, temeer omdat er rekening mee gehouden wordt dat de 

rivierafvoeren in de toekomst verder zullen toenemen. Op de korte termijn dient er daarom uitgegaan te 

worden van een toename van de maatgevende rivierafvoer tot 16.000 m 3 /s bij Lobith. 

In de Planologische Kernbeslissing “Ruimte voor de Rivier” (verder ‘de PKB’), die vanaf 26 januari 2007 

van kracht is, zijn door het Rijk doelstellingen opgenomen voor de veiligheid en de ruimtelijke kwaliteit van 

het rivierengebied. In de PKB is gekozen voor een trendbreuk in de wijze van bescherming tegen 

overstromingen, waardoor niet steeds zal worden gegrepen naar dijkversterking, maar zoveel mogelijk zal 

worden ingezet op maatregelen die de rivier meer ruimte geven en hoge waterstanden voorkomen. Met 

deze keuze is een gedeeltelijke herinrichting van het rivierengebied onontkoombaar, (PKB deel 4). 

In de PKB is een samenhangend pakket aan maatregelen vastgelegd, om in 2015 te voldoen aan het 

vereiste veiligheidsniveau in het rivierengebied rond de Rijntakken. Dit niveau dient in overeenstemming te 

zijn met de maatgevende afvoer van 16.000 m 3 /s bij Lobith. Dit waarborgen van de veiligheid is de 

hoofddoelstelling van de PKB. De tweede doelstelling is het leveren van een bijdrage aan het verbeteren 

van de ruimtelijke kwaliteit. In de PKB Ruimte voor de Rivier zijn vervolgens ruim 30 maatregelen 

vastgelegd in het zogenaamde Basispakket. Gezamenlijk moeten deze maatregelen er toe leiden dat de 

veiligheid vóór eind 2015 op het gewenste niveau wordt gebracht. De maatregelen uit het Basispakket 

worden weergegeven in Afbeelding 1-1. 

Naast het bereiken van de hoogwaterveiligheid, heeft de PKB Ruimte voor de Rivier ook tot doel een 

bijdrage te leveren aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied. Het project 

Zomerbedverlaging Beneden-IJssel draagt bij aan deze twee doelen. 

1.2 Keuze voor Zomerbedverlaging is gemaakt in de PKB 

In de PKB Ruimte voor de Rivier zijn verschillende type maatregelen en locaties beoordeeld om de 

waterveiligheid langs de Nederlandse rivieren eind 2015 weer op het gewenste veiligheidsniveau te 

brengen. Bij de gemaakte keuzen voor de maatregelen bij de IJssel heeft een aantal overwegingen een rol 

gespeeld. Van belang bij de overwegingen is dat de combinatie van de relatief hoge taakstelling voor de 

lange termijn en de hoge ruimtelijke kwaliteit, het selecteren van maatregelen langs de IJssel tot een 

specifiek probleem maakt. 


LW-AF20120608/RK - 10 -


Afbeelding 1-1 Basispakket maatregelen Ruimte voor de Rivier (bron; www.ruimtevoorderivier.nl) 

Uit de PKB deel 4 en het bijbehorende MER is een aantal overwegingen te herleiden die een rol hebben 

gespeeld bij de keuze voor de Zomerbedverlaging Beneden-IJssel. In de strategische beleidskeuzen is 

opgenomen dat de huidige buitendijkse landschappelijke, geomorfologische, natuur- en cultuurhistorische 

waarden langs de IJssel zo min mogelijk mogen worden aangetast. In het Regionaal Ruimtelijk Kader 

(RRK) is de huidige kwaliteit van de gehele IJsselvallei, met name van het buitendijkse gebied, als hoog 

aangemerkt. Veel uiterwaarden zijn in dit RRK opgenomen als ‘handhavingsgebied’ respectievelijk 

‘aanpassingsgebied’ (PKB deel 4). Daarnaast geldt dat een aantal uiterwaarden voor grote delen behoren 

tot de ‘blijf-af’-gebieden uit het Strategisch Kader Vogel- en Habitatrichtlijn (2003). Dit betekent dat 

buitendijkse, ruimtelijke maatregelen een overwegend negatief effect hebben op de geldende bescherming 

in het kader van de Vogel- en Habitatrichtlijn. 

Een mogelijke maatregel die is beschouwd in het kader van de PKB is kribverlaging. De huidige kribben in 

de IJssel zijn relatief kort en laag. Daardoor draagt de mogelijkheid van kribverlaging weinig bij aan de 

verlaging van de toetspeilen. Ook zijn er weinig hydraulische obstakels in de rivier, waardoor het 

verwijderen van deze obstakels weinig effect zal hebben. 

Voor de maatregel zomerbedverlaging zijn verschillende mogelijkheden bekeken. Een zomerbedverlaging 

in het bovenstroomse deel zou leiden tot teveel negatieve effecten op de bodemligging van het rivierbed 

en de aanwezige infrastructuur zoals de kades. Een verlaging van het zomerbed van het 

benedenstroomse deel is een optie waarbij de gestelde taakstelling wordt behaald en de effecten worden 

beperkt (PKB deel 4). De zomerbedvergraving van de Beneden-IJssel heeft de voorkeur gekregen, boven 

andere mogelijkheden in de benedenloop van de IJssel, omdat daardoor relatief voordelig een relatief 

groot effect werd verkregen zonder de bestaande ruimtelijke waarden in de uiterwaarden aan te tasten. 


LW-AF20120608/RK - 11 -

1.3 Besluit tot wijziging basispakket van de PKB 


In de toelichting bij de PKB (pagina 64) is onderkend dat de zomerbedverlaging van ca. 22 kilometer zou 

kunnen leiden tot negatieve effecten op bepaalde habitattypen in Natura 2000-gebied Uiterwaarden IJssel. 

Dit wordt veroorzaakt door afname van inundatieduur, -frequentie en sedimentatie. Verwacht werd dat de 

negatieve effecten gemitigeerd konden worden door bestaande kades in de uiterwaarden (verder) te 

verlagen. Bij de uitwerking van de planstudie voor de zomerbedverlaging is gebleken dat de negatieve 

effecten groter waren dan verwacht en dat tevens sprake was van een verlaging van de grondwaterpeilen. 

Deze daling van de grondwaterpeilen kan een verplaatsing van een grondwaterverontreiniging bij het 

stationsgebied van Zwolle veroorzaken, waardoor enkele drinkwaterputten verontreinigd kunnen raken. 

Hiervoor zijn geen directe oplossingen voorhanden. Beperking van de drinkwaterwinning ter plekke is niet 

mogelijk vanwege de verwachte toename van de vraag naar drinkwater, het ontbreken van alternatieve 

putten, de hoge kosten voor de aanleg van dergelijke putten en de lange proceduretijd die daarmee 

gemoeid is. Door deze negatieve effecten is de zomerbedverlaging uit de PKB niet volledig uitvoerbaar. Dit 

heeft de Staatssecretaris op 21 november 2011 bericht aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2011/12, 

27 625, nr. 249). 

Een verkorte zomerbedverlaging van 7,5 kilometer is wel mogelijk (MER deel A, Royal HaskoningDHV 

2013). Er is dan echter een aanvullende maatregel nodig om de beoogde waterstanddaling bij Zwolle te 

realiseren. Hiervoor zijn verschillende alternatieve maatregelen geanalyseerd (Kamerstukken II 2011/12, 

30 080, nr. 60): 

1. De aanleg van een volledige hoogwatergeul IJsseldelta-Zuid (maximale waterstanddaling door aanleg 

van dijken en een in- en uitlaat en verplaatsing van de Roggebotsluis in zuidelijke richting): Hiermee kan 

de restopgave ruimschoots worden gerealiseerd. Deze maatregel kan naar verwachting in 2019 

gerealiseerd zijn. 

2. De aanleg van een beperkte hoogwatergeul IJsseldelta-Zuid (minimaal halen van de benodigde 

restopgave aan waterstanddaling door de aanleg van dijken en een in- en uitlaat en geen verplaatsing van 

de Roggebotsluis, maar plaatsing van extra spuikokers). Een voordeel van een beperkte hoogwatergeul 

ten opzichte van de volledige hoogwatergeul is dat bij het definitieve ontwerp van de Roggebotsluis 

rekening kan worden gehouden met de beslissingen in het Deltaprogramma. Een beperkte hoogwatergeul 

past meer bij een adaptieve aanpak. Deze maatregel kan naar verwachting in 2017 gerealiseerd zijn. 

3. Uiterwaardvergravingen: Uiterwaardvergravingen zijn niet nader uitgewerkt omdat deze de restopgave 

niet volledig realiseren en omdat de uitvoerbaarheid negatief wordt ingeschat. De uiterwaardvergravingen 

zijn zeer ingrijpend voor de landschappelijke en cultuurwaarde van het rivierengebied. 

4. Dijkverhoging: Dijkverhoging kan gereed zijn tussen 2018 en 2025, onder andere afhankelijk van de 

relatie met andere dijkverbeteringen in het kader van het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma. De 

samenhang tussen de rivierverruimende maatregelen op de IJssel wordt bij dijkversterking verstoord. Dit 

betekent dat op termijn bovenstrooms van Zwolle maatregelen nodig zullen zijn. De levensduur van dijken 

bovenstrooms Kampen nemen af, doordat de waterstand stijgt of niet verder daalt. 

Op grond van de analyse van deze alternatieven is gekozen voor de beperkte hoogwatergeul IJsseldelta- 

Zuid als aanvullende maatregel (deze maatregel wordt ook ‘vaargeul Reevediep’ genoemd). Door middel 

van een scopewijziging van de PKB worden de aangepaste maatregel (verkorte zomerbedverlaging) en de 

aanvullende maatregel (beperkte hoogwatergeul IJsseldelta-Zuid) opgenomen in het basispakket van de 

PKB en wordt de oorspronkelijke zomerbedverlaging hieruit verwijderd. Hiervoor wordt de binnenplanse 

wijzigingsprocedure uit de PKB gevolgd (ter inzage legging van het ontwerp-besluit, zes weken 

zienswijzentermijn, besluit en reactienota naar de Tweede Kamer, vaststelling besluit door Minister). 


LW-AF20120608/RK - 12 -

1.4 Doelstelling Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 


Met het besluit om in plaats van de volledige zomerbedverlaging een verkorte zomerbedverlaging uit te 

voeren, is de doelstelling voor de zomerbedverlaging aangepast. De opgave van de maatregel 

Zomerbedverlaging Beneden-IJssel is verwoord in onderstaand kader. 

Doelstelling Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 

Een waterstandverlaging bij de maatgevende afvoer van 21 cm tussen rivierkilometer 979,0 en 980,0 

bij Zwolle door een zomerbedvergraving in de Beneden-IJssel en het leveren van een bijdrage aan het 

verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit in het projectgebied. 

1.4.1 Doelstelling waterveiligheid – vergraving zomerbed 

Met het (gewijzigd) vaststellen van de PKB is bepaald dat de maatregel in de Beneden-IJssel een 

vergraving van het zomerbed zal zijn. Na studie en overleg is aan de doelstelling van de 

zomerbedvergraving de randvoorwaarde opgelegd dat deze zonder onacceptabele effecten op de 

drinkwaterwinning moet plaatsvinden. De bestuurlijke afweging heeft geleid tot een zo groot mogelijke 

taakstelling zonder effecten op drinkwaterwinning. Dit is een verlaging van de Maatgevende 

Hoogwaterstand met 21 cm tussen rivierkilometer 979,0 en 980,0 bij Zwolle. 

1.4.2 Doelstelling ruimtelijke kwaliteit – inrichting uiterwaarden 

Met de maatregel Zomerbedverlaging Beneden-IJssel wil de initiatiefnemer een bijdrage leveren aan de 

ruimtelijke kwaliteit van dit gebied. Aan deze doelstelling is beoogd invulling te geven door: 

• In de uiterwaarden meer ruimte te geven aan de natuurlijke dynamiek, waardoor bijzondere natuur- en 

landschapswaarden langs de Beneden-IJssel behouden blijven en worden versterkt; 

• Het beleefbaar maken van de landschappelijke en ecologische waarden door de recreatieve 

toegankelijkheid te vergroten; 

• De uiterwaardmaatregelen zodanig in te passen dat ze voortbouwen op de kenmerken en 

kernkwaliteiten van de Beneden-IJssel (Visie Ruimtelijke Kwaliteit Zomerbedverlaging, Bosch 

Slabbers, 2011, www.ijsseldelta.info). Ingezet is op het behoud van de kernkwaliteiten; behoud van 

openheid, cultuurlandschap en natuurlijk reliëf zijn hierbij bijzondere aandachtspunten. 

1.5 Het Initiatief 

Er worden twee typen maatregelen uitgewerkt vanuit de dubbele doelstelling voor het project 

Zomerbedverlaging Beneden-IJssel: 

vergraving van het zomerbed; 

uiterwaardmaatregelen voor ruimtelijke kwaliteit. 

Afbeelding 1-2 toont de ligging van de maatregel Zomerbedverlaging Beneden-IJssel. 


LW-AF20120608/RK - 13 -

Afbeelding 1-2 Kaart van het voornemen: vergraving en uiterwaardmaatregelen 

1.5.1 Vergraving van het zomerbed 


Door de rivier te verdiepen wordt meer ruimte gecreëerd voor de afvoer van rivierwater. Bij hoogwater 

komt de waterstand minder hoog ten opzichte van de situatie nu. Daarmee kan de rivier de vereiste 

waterhoeveelheid aan en op die manier aan de veiligheidseisen voldoen. Voor de zomerbedvergraving is 

een ontwerp gemaakt. In dit ontwerp zal het zomerbed van de IJssel over een lengte van ca 7,5 km 

worden verlaagd, tussen de Molenbrug bij Kampen en de Eilandbrug bij de monding van de IJssel. Het 

zomerbed wordt stroomafwaarts meer verlaagd dan stroomopwaarts. Het meest stroomopwaartse deel, de 

eerste stap, tussen rkm 992,9 – 996,3, wordt gemiddeld 1,8 m verlaagd (het oranje deel in Afbeelding 1-2). 

De tweede stap, tussen rkm 996,3 en 1000,6 (nabij de Eilandbrug), wordt met gemiddeld 2,3 m verlaagd 

(rode deel inAfbeelding 1-2). 

Het getrapte ontwerp van de vergraving beperkt de verlaging van de waterstand tijdens een 

representatieve gemiddelde zomerafvoer en daarmee de effecten op de omgeving. Hiermee is de 

maatregel het meest effectief. Deze maatregel heeft de minste nadelige bijwerkingen/effecten op de 

omgeving. Een vergraving van het zomerbed in de omgeving van Zwolle met dezelfde taakstelling zal een 

groter ongewenst effect hebben op de omgeving en dat is niet acceptabel. 

De uitgangspunten voor de vergraving zijn als volgt: 

• De bodem wordt alleen vergraven op plaatsen waar de huidige bodemhoogte hoger is dan de 

ontwerp-bodemhoogte, dat betekent dat diepere delen niet worden ‘opgevuld’. 

• Op basis van een geotechnische analyse is een contourlijn gedefinieerd waarbinnen de vergraving 

van het zomerbed zal plaatsvinden. Deze contourlijn ligt op een minimum afstand van 15 m ten 

opzichte van de kribben, dijken, kades en oevers om de stabiliteit van deze constructies te 


LW-AF20120608/RK - 14 -


waarborgen. Als de bodem in de huidige situatie al dieper ligt dan de beoogde aanleg hoogte van de 

zomerbedverlaging, wordt er niet gegraven. Omdat de contourlijn de beoogde aanleghoogte volgt, 

kan het op deze locaties voorkomen dat de contourlijn dichterbij de kribben, kades en dijken ligt dan 

15 meter. Hierdoor zal de stabiliteit van de constructies niet afnemen ten opzichte van de huidige 

conditie. Op veel plekken is een veel grotere afstand dan 15 m aangehouden. 

• In de bochten is gekozen voor een smallere ontgravingcontour. De contour ligt aan de binnenbocht 

zijde minimaal 15 m uit de oever. Aan de buitenbocht zijde ligt de contour ongeveer op de locatie waar 

de geul op maximale diepte ligt. Dit betekent dat de overwegend diepe buitenbochten niet verder 

vergraven worden. 

• Op basis van geotechnische overwegingen vindt de vergraving vanaf de contourlijn plaats onder een 

helling van 1:7, of flauwer, naar de gewenste ontwerphoogte. 

Ter hoogte van rivier km 996,5 bevindt zich de archeologische vindplaats van een 15 de -eeuwse Kogge. 

De Kogge blijft niet op deze plek liggen en zal worden geborgen. 

Aanleg en onderhoud 

De zomerbedvergraving wordt gerealiseerd in 1 tot 2 jaar met baggerschepen geschikt voor de IJssel. Het 

vrijkomende materiaal zal of aan de markt, of aan het project IJsseldelta-Zuid geleverd worden. Als het 

zand aan IJsseldelta-Zuid geleverd wordt dat, indien gewenst, opgeslagen in nabij gelegen depots. 

De rivier zal in de loop van de tijd de vergraving weer vullen met sediment. Daarom zal periodiek 

onderhoud plaats vinden met baggerschepen. Een deel van het materiaal dat daarbij vrijkomt wordt 

benedenstrooms, aan het eind van de vergraving weer in de IJssel gebracht. Een ander deel wordt 

gebruikt in de “Pilot Zandafzetting”. 

Constructieve maatregelen 

De vergraving van het zomerbed betekent ook dat enkele constructieve maatregelen getroffen worden. Dit 

zijn de volgende maatregelen. 

• Eilandbrug: om de erosie nabij de strekdam te voorkomen, wordt de bestaande bodembescherming 

uitgebreid; 

• Stadsbrug: aanpassen van het remmingswerk, dit is een constructie waarmee schepen worden 

afgeremd als ze een brug naderen of dreigen aan te varen. 

• Meerpalen/steigers: op tweetal plaatsen vervangen door langere buispalen. 

1.5.2 Uiterwaardmaatregelen voor ruimtelijke kwaliteit 

Het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit gebeurt door in de uiterwaarden meer ruimte te geven aan 

natuurlijke dynamiek, waardoor bijzondere natuur- en landschapswaarden behouden blijven en worden 

versterkt. Daarbij is de insteek de landschappelijke en ecologische waarden ook beleefbaar te maken, 

door de recreatieve toegankelijkheid te vergroten. Tenslotte zijn de maatregelen passend bij de 

kernkwaliteiten van het landschap van de Beneden-IJssel. 

De ruimtelijke kwaliteit wordt verbeterd door uiterwaardmaatregelen in Scherenwelle, 

Koppelerwaard, Zalkerbosch, Bentinckswelle en de Vreugderijkerwaard. In deze uiterwaarden 

worden als onderdeel van dit initiatief de onderstaande maatregelen genomen (zie ook 

Afbeelding 1-3). 

Maatregelen Scherenwelle 

• Lokaal verlagen zomerkade voor behoud bestaand kievitsbloemhooiland en ontwikkeling van nieuw 


LW-AF20120608/RK - 15 -


kievitsbloemhooiland. 

• Creëren kleine open plekken (zeer kleinschalig) om ontwikkeling kievitsbloemhooiland te stimuleren. 

• Omvormen agrarisch beheer naar natuurbeheer. 

• Kwaliteitsverbetering en uitbreiding bestaand rietmoeras door graven van laagtes en plaatsen duiker in 

zomerkade. 

• Uitbreiding zachthoutooibos in 2 robuuste kernen. 

• Opschonen oeverzone IJssel door verwijderen struiken en ondergroei. 

• Aanleggen eenzijdig aangetakte nevengeul door opschonen en graven buitenste hank. 

• Aanleggen natuurvriendelijke oevers langs nevengeul. 

• Natuurvriendelijk inrichten van de ijsbaan. 

• Natuurvriendelijke oevers aanleggen langs twee plassen. 

• Verwijderen wilgenopslag in rietmoeras en langs de hanken. 

Maatregelen Koppelerwaard 

• Plaatsen stuw in sloot om lokaal water langer vast te houden t.b.v. kwaliteitsverbetering plasdrassituatie. 

• Plaatsen van een kleine (roos)molen om extra water in het gebied te brengen. 

Maatregelen Zalkerbosch 

• Omvormen agrarisch beheer naar natuurbeheer voor die delen waar hardhoutooibos, 

stroomdalgrasland, natuurlijk grasland en plas-drassituaties worden gerealiseerd. 

• Verwijderen graszoden t.b.v. de ontwikkeling van hardhoutooibos. 

• Ontwikkelen hardhoutooibos. 

• Reliëfvolgend bouwvoor verwijderen t.b.v. de ontwikkeling van stroomdalgrasland. 

• Pilot: Stimuleren zandafzetting t.b.v. ontwikkeling stroomdalgrasland. 

• Maaiveldverlaging (gemiddeld 30 cm) t.b.v. plas-drassituatie. 

• Verwijderen bosjes en opgaande begroeiing op zomerkade en ter plekke van de maaiveldverlaging. 

• Realiseren graanakker (vanuit cultuurhistorie). 

• Realiseren wandelroute door verbinden bestaande en nieuw aan te leggen paden. 

Maatregelen Bentinckswelle 

• Aanleggen tweezijdig aangetakte nevengeul. 

• Kwaliteitsverbetering plas-dras en door introductie IJsselpeil, 

• Behouden van geïsoleerde plassen door aanleg grondwal. 

• Realiseren wandelroute met nieuw aan te leggen paden. 

Maatregelen Vreugderijkerwaard 

• Kleinschalige maatregelen watergangen ter verbetering bestaand rietmoeras 

• Aanbrengen van drie laagtes. Binnen laagtes worden alle struiken en bomen verwijderd. 

• Kleinschalig afplaggen ter verbetering kwaliteit bestaand stroomdalgrasland. 

• Pilot: Stimuleren zandafzetting t.b.v. stroomdalgrasland. 

Afbeelding 1-3 Uiterwaardmaatregelenkaart Beneden-IJssel 

Volgende pagina 


LW-AF20120608/RK - 16 -



LW-AF20120608/RK - 17 -

1.6 Onderbouwing van locatie 

1.6.1 Locatie vergraving 


In de planstudie is de ligging en de wijze van vergraven van het zomerbed geoptimaliseerd, vanaf het 

ontwerp uit de PKB tot aan het in paragraaf 1.5 gepresenteerde referentieontwerp. In deze paragraaf 

wordt deze optimalisatie kort beschreven. Voor een uitgebreide beschrijving wordt verwezen naar het MER 

deel A (Royal HaskoningDHV, 2013). 

Doordat de verlaging in het zomerbed wordt uitgevoerd, heeft de maatregel bij alle afvoeren, van extreem 

hoge tot lage afvoer, een verlagend effect op de rivierwaterstand. De daling van waterstanden tijdens lage 

en gemiddelde afvoeren kan ongewenste effecten hebben in de vorm van grondwaterstanddaling en een 

afname van overstromingsfrequentie in de uiterwaarden. De grondwaterstanddaling kan bovendien tot 

gevolg hebben dat er niet voldoende water meer beschikbaar is voor drinkwaterwinning. Met de 

optimalisatie worden deze effecten zoveel mogelijk beperkt. 

Om het waterstanddalende effect bij lage en gemiddelde afvoeren van de Zomerbedvergraving zoveel 

mogelijk te beperken (en het waterstanddalende effect bij hoge afvoer in stand te houden), wordt er 

gebruik gemaakt van de dempende werking van het IJsselmeer. De dempende werking wordt veroorzaakt 

doordat bij lage IJsselafvoeren de waterstand in de IJsseldelta vooral wordt bepaald door het 

IJsselmeerpeil, en nauwelijks afhangt van de (lage) afvoer op de IJssel. De locatie van de vergraving 

bepaalt daardoor het effect op de gemiddelde en lage waterstanden, waarbij het effect klein is bij de 

monding van de IJssel en toeneemt in de richting van Zwolle. 

Het eerste resultaat van deze optimalisatie is dat een steeds dieper wordende vergraving (getrapte 

vergraving) in de richting van de riviermonding tot een kleiner effect leidt op gemiddelde en lage 

waterstanden, dan een vergraving die overal even diep is. 

Een getrapte vergraving van een lange zomerbedvergraving leidde echter niet tot acceptabele effecten op 

de drinkwaterwinning ter plaatse van Zwolle. Daarom is besloten de doelstelling voor de 

zomerbedverlaging aan te passen (zie paragraaf 1.3Error! Reference source not found.). Om zo 

optimaal mogelijk gebruik te kunnen blijven maken van het dempende effect van het IJsselmeer tijdens 

lage en gemiddelde afvoeren, is ervoor gekozen om de Zomerbedvergraving vanaf Zwolle in 

benedenstroomse richting in te korten. 

Het resultaat van deze optimalisatie is een getrapte vergraving over een lengte van 7,5 km in het 

benedenstroomse deel van de IJssel. 

1.6.2 Locatie uiterwaardmaatregelen 

In de planstudie zijn de best passende locaties voor de uiterwaardmaatregelen geselecteerd. In deze 

paragraaf wordt deze keuze kort beschreven. Voor een uitgebreide beschrijving wordt verwezen naar het 

MER deel A (Royal HaskoningDHV, 2013). 

Voor het verwezenlijken van de tweede doelstelling van het project – bijdragen aan verbetering van de 

ruimtelijke kwaliteit - worden uiterwaardmaatregelen uitgevoerd tussen Kampen en Zwolle. Om tot het 

Inrichtingsplan voor de uiterwaarden te komen, is een proces voorafgegaan waarin de visie op ruimtelijke 

kwaliteit specifiek is gemaakt voor het project zomerbedverlaging. 


LW-AF20120608/RK - 18 -


De visie is in lijn met de kernkwaliteiten van de gehele IJssel, die zijn benoemd en beschreven in de 

Handreiking Ruimtelijke Kwaliteit IJssel (Bosch Slabbers, 2008). Deze visie kent drie peilers: 

• Ruimte geven aan natuurlijke dynamiek, behoud en versterking van bijzondere natuurwaarden 

• Vergroten toegankelijkheid 

• Passend bij de kernkwaliteiten landschap 

De uiterwaarden gelegen binnen het invloedsgebied van de vergraving zijn met elkaar vergeleken en 

beoordeeld met de volgende methode: 

• Ruimte geven aan natuurlijke dynamiek: behoud en versterking van bijzondere natuurwaarden’ is het 

eerste uitgangspunt van de visie voor ruimtelijke kwaliteit. Daarnaast zijn natuurwaarden langs de 

Beneden-IJssel beschermd op grond van de Natuurbeschermingswet 1998. De locatiekeuze voor 

uiterwaardmaatregelen is daarom gestart met een selectie van uiterwaarden waar, ecologisch gezien, 

de beste condities voor behoud en ontwikkeling van de natuurwaarden aanwezig zijn. 

• De geselecteerde uiterwaarden zijn vervolgens getoetst op ruimtelijke kwaliteit (vergroten 

toegankelijke en passend bij kernkwaliteiten Handreiking Ruimtelijke Kwaliteit IJssel), haalbaarheid en 

synergie. 

1.7 Autonome ontwikkelingen 

Naast de Zomerbedverlaging Beneden-IJssel zijn er ook andere projecten in het gebied. Voor een volledig 

overzicht van de projecten in de regio, en de wijze waarop deze in de effectstudies zijn meegenomen 

wordt verwezen naar het MER Deel A (Royal HaskoningDHV, 2013). 

Als autonome ontwikkelingen zijn onder meer de Ruimte voor de Rivier-projecten Dijkverlegging 

Westenholte, en Uiterwaardvergraving Scheller en Oldeneler buitenwaarden meegenomen. 

In Zwolle wordt ook rivierverruiming gerealiseerd door de aanleg van een aantal geulen in de Scheller en 

Oldeneler Buitenwaarden, net ten zuidwesten van Zwolle. Een deel van het gebied wordt voor natuur 

ingericht. Verder worden in het gebied maatregelen voorbereid als uitwerking van de Kaderrichtlijn Water 

(KRW) en de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). 

1.8 Leeswijzer 

Het project Zomerbedverlaging Beneden-IJssel bestaat uit veel verschillende disciplines en onderzoeken 

op verschillende thema’s. De verschillende producten en effectstudies in deze studie zijn geclusterd in 

deelrapporten per discipline, en dienen als input voor het MER, de adviesnota SNIP3, het Projectplan 

Waterwet en vergunningaanvragen. 

Onderhavig rapport is de inventarisatie van constructies en kunstwerken. De beoordeling van constructies 

en kunstwerken is gerangschikt op type (bruggen, gemalen, duikers, etc) en zo onderverdeeld in de 

diverse hoofdstukken van dit rapport. Eerst wordt de scope vastgesteld met terugblik naar de resultaten uit 

de SNIP2A fase. Vervolgens is per type kunstwerk een tabel met resultaten opgenomen. De 

onderbouwing is in de daarna volgende paragrafen uitgewerkt. Relevante informatie vanuit de planstudie 

is als bijlage opgenomen bij dit rapport. 


LW-AF20120608/RK - 19 -


In de loop van het planproces is er op een aantal onderdelen een andere keuze gemaakt, dan waar in 

voorliggende rapportage van uit is gegaan. Het gaat hierbij om de volgende keuzes: 

• Ter hoogte van rivier km 996,5 bevindt zich de archeologische vindplaats van een 15 de -eeuwse 

Kogge. De Kogge blijft niet op deze plek liggen en zal worden geborgen; 

• De inrichting van de uiterwaard Bentinckswelle is gewijzigd. Er wordt ondermeer een nevengeul 

aangelegd; 

• In de uiterwaarden Zalkerbosch en Bentinckswelle wordt een wandelpad (laarzenpad) 

gerealiseerd. Het voorgenomen tracé is opgenomen in 

• Afbeelding 1-3. 

De besluiten en vergunningen gaan uit van het in dit hoofdstuk 1 beschreven ontwerp voor de 

vergraving en inrichting van de uiterwaarden. Ook in het Milieueffectrapport en de Passende 

beoordeling zijn bovengenoemde keuzes verwerkt. In voorliggende rapportage wordt mogelijk op 

onderdelen een andere situatie beschreven. 


LW-AF20120608/RK - 20 -

2 BRUGGEN 

2.1 Scope 


In dit hoofdstuk worden de bruggen in het plangebied behandeld. Op basis van de resultaten van het 

SNIP2A onderzoek zijn de objecten aangemerkt waar nader onderzoek noodzakelijk is om een goed beeld 

te krijgen van de effecten van de maatregel en waar nodig mitigerende maatregelen uit te werken. In 

onderstaande tabel is dit per brug gespecificeerd. In de volgende paragraaf is een toelichting op de scope 

en vervolgonderzoek opgenomen. 

Object 

[beheerder] 

Eilandbrug 

[brug: RWS 

Wegendistrict 

strekdam: 

RWS 

Waterdistrict] 

Stadsbrug 

[Gemeente 

Kampen] 

Molenbrug 

[RWS 

waterdistrict] 

km langs 


1000- 

1001 

Resultaten planstudie SNIP2A 

(bron:WG-SE20080907 DeelrapportIII_Constructies en KW) 

A. Steunpunt 4/5 

- geen stabiliteitsproblemen voor steunpunt 4/5 

- lokaal bodembescherming aanbrengen rond funderingsplaat 

pijlers 

B. Zinker 

- zomerbedverlaging heeft geen negatieve effecten op de zinker, 

wel rekening houden met aanwezigheid bij baggerwerk. 

C. Strekdam 

- stabiliteit bij verlaagde bodem onzeker. De strekdam met een 

gedetailleerde berekening toetsen op sterkte en 

standzekerheid. 

995-996 A. Hoofdpijlers 

- geen invloed op stabiliteit hoofdpijlers. 

- damwand rond de pijlers moet nader beschouwd. Eventueel 

afbranden op nieuwe bodemhoogte. 

B. Steunpunten aanbruggen 

- geen stabiliteitsproblemen 

- eventueel aanwezige bodembescherming opnieuw aanbrengen 

C. Zinker 

993-994 A. Pijlers 

- zomerbedverlaging heeft geen negatieve effecten op de zinker, 

wel rekening houden met aanwezigheid bij baggerwerk 

- geen stabiliteitsproblemen pijlers 

- bodembescherming bij de oevers mogelijk opnieuw 

aanbrengen. 

Vervolg- 

onderzoek 

SNIP3 

Review 

Review 

Review 

De lijst met objecten is in samenspraak met de beheerders opgesteld (workshop met beheerders -19 mei 

2010, Deventer) en geüpdate op basis van het meest recente ontwerp van de Zomerbedverlaging. 

2.2 Benadering 

De zomerbedverlaging betekent voor de bruggen een gewijzigd bodem- en oeverprofiel. Met het SNIP3 

ontwerp van de bodemverlaging is de stabiliteit van funderingen en oevers van de bruggen beoordeeld. 

Waar de noodzaak van mitigerende maatregelen volgt, is een principe oplossing voorgesteld. Deze 


LW-AF20120608/RK - 21 -


maatregelen worden onderdeel van het maatregelpakket van de zomerbedverlaging. Het technisch 

ontwerp van deze maatregelen is in een separaat rapport opgenomen. 

2.3 Resultaten 

Onderstaande tabel geeft een samenvatting van de onderzoeksresultaten uit deze SNIP3-fase. Voor de 

uitwerking per object wordt verwezen naar de paragrafen 2.4 tot en met 2.6. 

Object 

[beheerder] 

Eilandbrug 

met strekdam 

km langs 


1000- 

1001 


- Bodembescherming strekdam: De aanwezige bodembescherming rondom de 

strekdam dient uitgerbeid te worden in drie richtingen: bovenstroomse-, 

noordelijke- en bendenstroomse richting. 

Stadsbrug 995-996 - Hoofdpijlers: de ontgraving ten behoeve van de zomerbedverlaging heeft 

nagenoeg geen effect op het draagvermogen van pijler 6. Bij pijler 5 blijft het 

druk- en trekdraagvermogen voldoen. Door de ontgraving zal het werkelijke 

draagvermogen iets afnemen waardoor een enkele millimeter vervorming zal 

optreden. Dit valt binnen toelaatbare marges en vraagt geen mitigatie. 

- Tussenpijlers 3 en 4: na ontgraving is het drukdraagvermogen nog steeds 

voldoende. Door de ontgraving zal het werkelijke draagvermogen iets afnemen, 

zodat de pijlers een enkele millimeter kunnen gaan zakken. Dit valt binnen 

toelaatbare marges en vraagt geen mitigatie. 

- Remmingwerk: De opneembare energie door pijler en remmingwerk bij een 

frontale aanvaring is veruit onvoldoende. Door de ontgraving ten behoeve van 

de zomerbedverlaging neemt de capaciteit nog eens sterk af. Een mitigerende 


- Bodembescherming: De aanwezige bodembescherming tussen de hoofdpijlers 

dient hersteld te worden na aanleg van de zomerbedverlaging. 

Molenbrug 993-994 - De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de stabiliteit van de pijlers en de 

oeverbescherming. Aandachtspunt is het voorkomen van schade aan de 

bodembescherming bij de uitvoeringswerkzaamheden. 


LW-AF20120608/RK - 22 -

2.4 Eilandbrug met strekdam 


De Eilandbrug is de oeververbinding van de N50 tussen Kampen en de Noordoostpolder. De verbinding 

bestaat uit de volgende elementen: 

– Steunpunten (8 stuks incl. pijlers); 

– Dukdalven (2 stuks); 

– Zinker tussen steunpunten 4 en 5; 

– Strekdam incl. bodembescherming. 

Op dit moment is in de buitenbocht een diepe kuil aanwezig. De kuil en een uitgebreidere technische 

tekening van de situatie ter plaatse van de eilandbrug is opgenomen in bijlage 3. 

Onderstaande afbeelding is een zijaanzicht van de verbinding 

STP. 1 STP. 2 STP. 3 STP. 4 STP. 5 STP. 6 STP. 7 STP. 8 

Afbeelding 2-1: Aanzicht Eilandbrug 

In deze paragraaf is de invloed van de bodemverlaging op het functioneren van de afzonderlijke 

elementen van de verbinding beoordeeld. Daarbij is gekeken naar de strekdam met de aanwezige 

bodembescherming en de kuil in de buitenbocht. 

In een voorgaande fase van dit project was het uitgangspunt dat nabij de Eilandbrug het zomerbed over 

de gehele breedte zou worden verlaagd tot NAP-7,7m, in tegenstelling tot het uitgangspunt van NAP- 

6,2m in de SNIP2A fase. Op basis van deze volledige vergraving is toen gekeken naar de draagkracht 

van de pijlers, de stabiliteit van de strekdam met de aanwezige bodembescherming en het 

remmingswerk, zie bijlage 4. Hieruit is gebleken dat wanneer de vergraving over de volledige breedte van 

het zomerbed zou worden gerealiseerd zowel de zinker als de strekdam volledig vervangen moeten 

worden. Daarnaast is gebleken dat een potentiële volledige vergraving geen significante negatieve 

invloed heeft op zowel de fundering van de steunpunten 4 en 5 alsmede de dukdalven. 

Op basis van deze resultaten heeft Rijkswaterstaat RHDHV gevraagd om na te gaan of de vervanging 

van de strekdam en de zinker voorkomen kunnen worden door nabij de Eilandbrug niet over de volledige 

breedte van het zomerbed de verlaging toe te passen, maar slechts over een gedeelte van het zomerbed. 

De resultaten van deze aanvullende vraag zijn gedocumenteerd in RHDHV, Aanvullende vragen 

Eilandbrug [3]. De kern van [3] is opgenomen in voorliggende paragraaf en bijbehorende bijlagen. 


LW-AF20120608/RK - 23 -


Rijkswaterstaat heeft ervoor gekozen om ter plaatse van de Eilandbrug de volgende 

ontwerpuitgangspunten te hanteren voor de zomerbedvergraving: 

– Het ontwerp van de vergraving van de Zomerbedverlaging eindigt ten westen van de Eilandbrug. 

Dit is vanuit diverse oogpunten (o.a. hydraulica) een geoptimaliseerd ontwerp; 

– Ter plaatse van de brug wordt het zuidelijke deel van het zomerbed niet verlaagd (zie kader); 

– Daar waar het zomerbed wel verlaagd wordt, wordt het nieuwe bodemniveau NAP-7,7 m. 

Een grove indicatie van de voorgenomen vergraving is opgenomen in Afbeelding 2-2 en Afbeelding 2-3. 

Afbeelding 2-2: Bovenaanzicht van de (gedeeltelijke) vergraving nabij de Eilandbrug(km1000) 

Bodemhoogte (m t.o.v. NAP) 

2,00 

0,00 

-2,00 

-4,00 

-6,00 

-8,00 

-10,00 

As Brugpijler (zuidoever) 

As Brugpijler 

Dwarsprofiel t.p.v. Eilandbrug - km 1000 

As Strekdam 

Bestaande bodembescherming 

TE ONTGRAVEN 

-12,00 

-10,00 

-20 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 

Afstand (m) 

Peiling bodem 2009 Ontwerp zbverl Diepte ontgraving 

Afbeelding 2-3: Bodemprofiel ter plaatsen van de Eilandbrug voor en na de zomerberverlaging 


LW-AF20120608/RK - 24 - 

0,00 

-2,00 

-4,00 

-6,00 

-8,00 

Ontgraving (m)

2.4.1 Kuil in buitenbocht 


Huidige situatie: 

Nabij de Eilandbrug bevindt zich in de buitenbocht een kuil. Deze zou de stabiliteit van de brugfundering 

negatief kunnen beïnvloeden. Op basis van bodemkaarten uit 1997 en 2009 (zie bijlage 3) is 

geconcludeerd dat de kuil van ca. 10m diep in 12 jaar als volgt is veranderd: 

– zich stroomopwaarts verplaatst; 

– blijft liggen aan de buitenbocht; 

– smaller wordt; 

– niet dieper wordt. 

De meest recente – voor Royal HaskoningDHV beschikbare- dieptemetingen nabij de Eilandbrug zijn in 

2009 verricht. Op basis van deze metingen is een dwarsprofiel afgeleid, zie Bijlage 3. 

Dagelijkse (normale) situatie: 

De kuil heeft aan de kant van de noordoever een talud van ca. 1:2 – 1:2,5. Voor een onderwatersituatie is 

dit steil te noemen. Op basis van de huidige documentatie lijkt de kuil direct tegen de bestaande 

oeververdediging aan te liggen. 

Er heeft zich geen significante hoogwatersituatie voorgedaan tussen 1997 en 2009. Hierdoor kan 

geconcludeerd worden dat bovenbeschreven migratie van de kuil plaatsvindt onder huidige dagelijkse 

(normale) omstandigheden. Een diepe kuil kan met name geotechnische instabiliteit veroorzaken van 

naastgelegen grondlichamen. Omdat in de buitenbocht tussen de rivier en de waterkering voorland met 

een oeverbescherming aanwezig is, is een potentiële instabiliteit van de waterkering niet te verwachten. 

Op en in het voorland is de fundering van de brugconstructie (steunpunt 3) aanwezig. De rivierbeheerder 

heeft aangegeven dat de bestaande oeverbescherming nabij de kuil, nu en in de laatste 15 jaar niet 

instabiel is geweest. Hierdoor is er ook geen gevaar voor instabiliteit van de brugconstructie. 

Maatgevende situatie: 

Wanneer in de huidige situatie de maatgevende afvoer (1/1250 per jaar situatie) zou optreden ontstaat 

een stromingsprofiel zoals weergegeven in de volgende afbeelding. 

Uit de volgende afbeelding blijkt dat een dieptegemiddelde stroomsnelheid van ca. 2,9m/s op kan treden 

tijdens maatgevende omstandigheden. In Bijlage 5 zijn afbeeldingen opgenomen van de stromingssituatie 

voor een 1/1 per jaar omstandigheden. Hieruit blijkt dat de stroomsnelheid bij een 1/1 per jaar situatie ca. 

1,2m/s is. Wanneer nu de maatgevende situatie zich voordoet, betekent dit dat ten opzichte van de 

dagelijkse situatie de stroomsnelheid lokaal met een factor van ca. 2,5 toeneemt. Hierdoor zal de 

bestaande bodemligging in de bocht veranderen. In welke mate dat is, kan op basis van de huidige 

inzichten niet exact gezegd worden. De verwachting is dat de bestaande kuil dieper wordt en het 

noordelijke talud van de kuil nog steiler. 


LW-AF20120608/RK - 25 -


Afbeelding 2-4: Dieptegemiddelde stroomsnelheid nabij Eilandbrug onder maatgevende 

omstandigheden zonder zomerbedverlaging 

Conclusie en aanbevelingen huidige situatie: 

Onder de dagelijkse omstandigheden ontbreekt in eerste instantie de directe noodzaak om een 

steenbestorting aan te leggen en/of de bestaande kuil op te vullen. 

Echter, onder maatgevende omstandigheden is het niet uitgesloten dat de huidige kuil negatieve invloed 

heeft op de stabiliteit van de noordelijke rivieroever. De aanwezige kuil vormt daarmee een aandachtspunt 

van de rivierbeheerder. 

Invloed zomerbedverlaging: 

Door de zomerbedverlaging zal de lokale morfologische situatie veranderen, waardoor eventuele 

mitigerende maatregelen noodzakelijk zijn. Voorliggende paragraaf beschouwt de invloed van de 

toekomstige vergraving op de kuil. 

Ondanks dat reeds geconcludeerd is dat de bestaande situatie van kuil en oeverbescherming mogelijk niet 

voldoet en daarom aangepakt moet worden, wordt hieronder ingegaan op de invloed van de 

zomerbedverlaging. 

Om te bepalen welke extra invloed de potentiële zomerbedverlaging heeft op de kuil en daarmee op de 

geotechnische situatie dienen twee situaties in ogenschouw genomen te worden: 

1) Toekomstige dagelijkse situatie; 

2) Toekomstige maatgevende (extreem hoogwater)situatie. 


LW-AF20120608/RK - 26 -


Ad. 1 Toekomstige dagelijkse situatie 

In een voorgaande fase van het project zijn reeds hydraulische en morfologische berekeningen uitgevoerd 

voor de situatie dat over de gehele breedte van de rivier het zomerbed wordt verlaagd. In Bijlage 6 zijn 

onder andere de resultaten met betrekking tot stroomsnelheden voor de 1/1 per jaar situatie weergegeven. 

Stroombeelden van de dagelijkse situatie zijn op moment van schrijven niet beschikbaar. Daarom is in 

voorliggende studie uitgegaan van iets zwaardere omstandigheden dan de dagelijkse situatie (1/1 per jaar 

situatie). De beschouwde situatie is niet extreem te noemen. 

Uit de berekeningen blijkt dat onder de 1/1 per jaar situatie de stroomsnelheden in de bocht lager zullen 

zijn dan in de huidige situatie. Dit betekent dat een verlaging over de volle breedte van het zomerbed geen 

verslechtering van de dagelijkse situatie introduceert. 

Wanneer bijvoorbeeld ter plaatse van de Eilandbrug alleen ten noorden van strekdam een vergraving 

plaatsvindt, zal ten opzichte van de berekende situatie meer debiet door de buitenbocht gaan. Hierdoor zal 

ook de lokale stroomsnelheid in de buitenbocht iets groter zijn nu berekend. Uitgaande van bijvoorbeeld 

een toename van 10% betekent dit dat de lokale stroomsnelheid ca. 1,3m/s zal bedragen. Deze 

stroomsnelheid is vergelijkbaar met de berekende stroomsnelheid voor de huidige (referentie) situatie. 

Voorgaande betekent dat wanneer het zomerbed verlaagd wordt over de volle breedte of over alleen het 

noordelijk gelegen deel, geen significantie verandering in stroomsnelheid teweeg brengt vergeleken met 

de referentie situatie. Voor wat betreft de ontwikkeling van de kuil en de invloed op de omgeving zijn dan 

ook geen significante veranderingen te verwachten. Daarom zijn er in het kader van de zomerbedverlaging 

ook geen aanvullende aanpassingen aan de kuil dan wel oeverbescherming noodzakelijk. 

Ad. 2: Toekomstige maatgevende (extreem hoogwater)situatie. 

Ook voor de toekomstige extreme situatie is een berekening uitgevoerd, zie Afbeelding 2-5. 

Afbeelding 2-5: Dieptegemiddelde stroomsnelheid nabij Eilandbrug onder maatgevende 

omstandigheden bij volledig verlaagd zomerbed 

Uit bovenstaande afbeelding blijkt dat lokaal een dieptegemiddelde stroomsnelheid van ca. 2,3m/s op zal 

treden. Wanneer Afbeelding 2-4 met Afbeelding 2-5 wordt vergeleken kan geconcludeerd worden dat bij 

de situatie met zomerbedverlaging een lagere lokale dieptegemiddelde stroomsnelheid optreedt. Dit geldt 


LW-AF20120608/RK - 27 -


voor de situatie dat over de volledige breedte van het zomerbed de potentiële verlaging tot NAP-7,7m 

wordt gerealiseerd. 

Wanneer ook nu alleen ten noorden van strekdam de vergraving plaatsvindt, zal ten opzichte van de 

berekende situatie meer debiet door de buitenbocht gaan. Hierdoor zal ook de lokale stroomsnelheid in de 

buitenbocht iets groter zijn nu berekend. Uitgaande van een toename van bijvoorbeeld 10% betekent dit 

dat de lokale stroomsnelheid ca. 2,5m/s zal bedragen. Ten opzichte van de bestaande situatie betekent dit 

dat de lokale stroomsnelheden onder maatgevende omstandigheden nog steeds lager zijn. 

In bovenstaande analyse is ingezoomd op de te verwachten locale stroomsnelheden. De hiervan afgeleide 

morfologische veranderingen zijn niet exact te voorspellen. De morfologische ontwikkelingen zijn een 

onderdeel van het monitoringsprogramma van de zomerbedverlaging. 

Conclusie en aanbeveling maatgevende situatie: 

Uit bovenstaande redeneringen voor zowel de dagelijkse als de maatgevende situatie kan geconcludeerd 

worden dat de zomerbedverlaging of een gedeeltelijke verlaging geen extra negatieve invloed heeft op de 

verandering van de kuil (bijvoorbeeld verdieping of versnelde erosie/verplaatsing) en de eventuele 

gevolgen van deze verandering. De te verwachten stroomsnelheden zijn immers lager. 

De kuil blijft echter een aandachtspunt voor de waterkeringen rivierbeheerder, gezien de risico’s die nu al 

aanwezig zijn. Voor het project “zomerbedverlaging” is het geen extra aandachtspunt, immers de 

zomerbedverlaging heeft vermoedelijk geen extra negatieve invloed op de ontwikkeling van de kuil. 

2.4.2 Bodembescherming strekdam 

Rondom de bestaande strekdam bevindt zicht een bodembescherming van breuksteen, zie Bijlage 3. Om 

na te gaan wat de invloed van de voorgenomen zomerbedverlaging is, is het eerst noodzakelijk om na te 

gaan wat er gebeurd als de bestaande bodembescherming niet wordt aangepast (niets-doen-alternatief). 

Hierbij is het van belang te onderkennen dat de ‘topgebeurtenis’ “instabiliteit van de strekdam” dient te 

worden voorkomen. De strekdam kan instabiel worden wanneer: 

1) De bestaande bodembescherming rondom de strekdam de optredende hydraulische belasting niet 

kan weerstaan en er een ontgrondingskuil ontstaat; 

2) Een potentiële ontgrondingskuil aan de rand van de bestaande bodembescherming dusdanig groot 

wordt dat de bodembescherming afschuift, waardoor ook de strekdam instabiel wordt. 

Het eerste faalmechanisme heeft betrekking op de opbouw en status van de bestaande 

bodembescherming. Om te controle of de bestaande bescherming voldoet wordt daarom “getoetst” of de 

bekleding de te verwachten stroomsnelheid van weerstaan. 

Het tweede mechanisme heeft meer te maken met de lengte van de bodembescherming om te zorgen dat 

een eventuele ontgrondingskuil vergenoeg van de strekdam optreed. Bij het tweede mechanisme wordt 

daarom de lengte van de bestaande bodembescherming “getoetst”. 

Voor de controle op bovenstaande faalmechanismen is in eerste instantie de huidige situatie in beeld 

gebracht. Vervolgens is op basis van beschikbare hydraulische parameters de controle uitgevoerd. 


LW-AF20120608/RK - 28 -


Huidige situatie: 

Recentelijk zijn ontwerptekeningen van de strekdam en bijbehorende bodembescherming beschikbaar 

gekomen. De tekeningen van de bodembescherming zijn opgenomen in Bijlage 3 en vormen het 

uitgangspunt van de huidige situatie in voorliggende studie. Uit het bovenaanzicht is op te maken dat er 

nabij de strekdam eerder een ontgrondingskuil is ontstaan. In de tekeningen zijn geen lokale 

aanpassingen aan de bodembescherming opgenomen. 

Opbouw: 

Uit de tekeningen blijkt dat in 2001 rondom de strekdam een bodembescherming is aangebracht, die 

bestaat uit 2x2 lagen breuksteen. De filterlaag bestaat uit een dubbele laag 30/60mm (d =0,4m) en de 

toplaag uit een dubbele laag 40-200kg (d=0,7m). De totale constructiedikte is dan ook 1,1m. 

Afmetingen: 

Rekeninghoudend met een hart op hart afstand tussen de damwanden van de strekdam van 4,4m 

betekent dit dat de bodembescherming aan de noordzijde van de strekdam ca. 18m breed is en aan de 

zuidelijke kant ca. 13m. 

Bovenstrooms is de bodembescherming 12,5m langer dan de strekdam, benedenstrooms 25m. 

De bodembescherming is aangebracht op het niveau NAP-6,85m. Dit betekent dat de bovenkant van de 

bescherming een niveau heeft van NAP-5,75m. In het ontwerp is rekening gehouden met een 

uitvoeringsmarge van 0.35m. De maximale hoogte van bovenkant bodembescherming is derhalve NAP- 

5,4m. Voor voorliggende studie is uitgegaan van het niveau NAP-5,75m. 

Invloed zomerbedverlaging: 

Hydraulische veranderingen ten gevolge van een gedeeltelijke ontgraving: 

Voor zowel de huidige (referentie) situatie als de situatie dat het zomerbed over de gehele breedte van de 

rivier wordt verlaagd tot NAP-7,7m zijn reeds stromingsberekeningen uitgevoerd. De resultaten zijn 

opgenomen in de volgende afbeeldingen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat bij de situatie met 

zomerbedverlaging de verlaging is doorgezet tot voorbij de Eilandbrug. 

Stroomsnelheden rond de Eilandbrug 

Stroombeeld rond Eilandbrug in de referentiesituatie. 

Stroomsnelheden dieptegemiddeld: 

u = 2,9 à 3,0m/s 

Afbeelding 2-6: Stroomsnelheden rond de Eilandbrug 

Stroombeeld rond Eilandbrug situatie verlaagd 

zomerbed. Stroomsnelheden dieptegemiddeld: 

u = 2,1 à 2,3m/s 


LW-AF20120608/RK - 29 -


Uit voorgaande afbeeldingen blijkt dat na de zomerbedverlaging in de maatgevende situatie de hoogste 

dieptegemiddelde stroomsnelheden optreden ten noorden van de strekdam (ca. 2,1 tot 2,3m/s). Zowel 

bovenstrooms als benedenstrooms zijn de stroomsnelheden iets lager. 

Daarnaast kan geconcludeerd worden dat door de zomerbedverlaging de te verwachte stroomsnelheden 

lager zijn dan wanneer de vergraving zou worden toegepast. Met andere woorden; mocht blijken dat er 

additionele werkzaamheden nodig zijn aan de bestaande bodembescherming, dan zouden deze ook 

gedaan moeten worden wanneer de vergraving niet uitgevoerd wordt. De hydraulische belasting onder 

maatgevende omstandigheden is immers bij het “niets-doen-alternatief” groter. 

Wanneer de vergraving in de binnenbocht uitblijft zal de stroming ten opzichte van de berekende situatie 

meer debiet door de buitenbocht gaan. Hierdoor zal ook de lokale stroomsnelheid in de buitenbocht iets 

groter zijn nu berekend. Tevens betekent het dat de in eerste instantie aanliggende stroming in de 

binnenbocht eerder, vanwege het diepteprofiel, naar buiten zal worden ‘geleid’. De verwachting is dan ook 

dat de lokale stroomsnelheid direct bovenstrooms van de strekdam iets lager zal zijn dan nu berekent. Dit 

geldt ook voor de stroomsnelheid direct benedenstrooms van de strekdam. In voorliggende studie wordt 

uitgegaan van een stroomsnelheid van 2,5m/s (conservatieve benadering). 

Uitgangspunten: 

Voor de controle van het faalmechanisme worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: 

Faalmechanisme 1: De bestaande bodembescherming rondom de strekdam de optredende hydraulische 

belasting niet kan weerstaan en een ontgrondingskuil ontstaat; 

– Waterstand: NAP+1,47m; 

– Stroomsnelheid: 2,5 m/s; 

– Bodemhoogte: NAP-5,75m (bron: tekeningen Bijlage 3); 

– Formule van Pilarczyk voor breuksteen wordt gebruikt (Rock Manual formule 5.219); 

– Bestaande bodembescherming bestaat uit een 40-200kg breuksteensortering (bron: tekeningen 

Bijlage 3). 

Faalmechanisme 2: Een potentiële ontgrondingskuil aan de rand van de bestaande bodembescherming 

dusdanig groot wordt dat de bodembescherming afschuift, waardoor ook de strekdam instabiel wordt. 

Hierbij wordt ervan uitgegaan dat afschuiven van de bodembescherming ook direct leidt tot instabiliteit van 

de strekdam. 

Vanwege de ligging in een binnenbocht is het ontstaan van een ontgrondingskuil aan de zuidzijde van de 

strekdam niet aannemelijk. Alleen bovenstrooms, aan de noordkant en benedenstrooms van de bestaande 

bodembescherming kan een ontgrondingskuil eventueel optreden tijdens maatgevende omstandigheden. 

Voor het bepalen van de ontgrondingsdiepte direct aan de randen van de bestaande bodembescherming, 

zou eigenlijk een morfologisch model van de rivier gemaakt moeten worden. Op dit moment is er wel een 

morfologisch model van de IJssel, maar deze is niet geschikt met betrekking tot voorliggend 

ontgrondingsvraagstuk. De dimensies van het rekengrid alsmede de aangepaste bodemconfiguratie 

sluiten immers niet aan bij het vraagstuk. Daarom wordt nu gebruik gemaakt van de methode uit het boek 

“Ontwerp van Schutsluizen (Bouwdienst Rijkswaterstaat, Ontwerp van Schutsluizen”, Utrecht, juni 2000). 

Met deze methode wordt een indicatie gekregen van de ontgrondingsdiepte en de bijbehorende benodigde 

lengte van de bodembescherming. Deze methodiek is eigenlijk alleen van toepassing op de situatie dat 

bovenstrooms van de te verwachten ontgrondingskuil een niet erodeerbare laag aanwezig is. Dit geldt 

alleen voor de situatie benedenstrooms van de strekdam. Door deze methodiek ook toe te passen 

bovenstrooms en aan de noordelijke kant van de strekdam kan deze methode als een bovengrensbenadering 

worden beschouwd (conservatieve benadering). 


LW-AF20120608/RK - 30 -


De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd: 

– Waterstand: NAP+1,47m; 

– Stroomsnelheid: 2,3m/s (schatting op basis van Afbeelding 2-6); 

– Bodemhoogte bodembescherming: NAP-5,75m; 

– Bestaande bodembescherming bestaat uit een 40-200kg breuksteensortering (bron: tekeningen 

Bijlage 3). 

– Lengte bodembescherming t.o.v. strekdam: 

● Bovenstrooms: lengte = 12,5m; 

● Noordkant: 18m; 

● Benedenstrooms: 25m; 

– Maatgevende stromingsduur: 3 dagen (schatting); 

– D50 zand: 200µm (schatting); 

– Turbulentiefactor (Kt 2 ): 2,3; 

Resultaten Faalmechanisme 1: 

In Bijlage 6 is de controle berekening opgenomen van de opbouw van de bestaande bodembescherming. 

Uit de berekening blijkt dat rondom de strekdam een breuksteensortering aanwezig moet zijn 40-200kg om 

tijdens de maatgevende situatie de optredende stromingsbelasting te kunnen weerstaan. Deze sortering is 

nu aanwezig. Ondanks dat de status onbekend is, wordt ervan uitgegaan dat deze in goede staat 

verkeerd. Conform het dwarsprofiel uit Bijlage 3 is de bodembescherming op dit moment afgedekt door 

een grote hoeveelheid bodemmateriaal. Het is daarom aannemelijk dat de breuksteenbekleding 

hydraulisch nog niet significant belast is, waardoor de bodembekleding vermoedelijk nog in goede staat 

verkeerd. 

Conclusie: Bestaande bodembescherming (breuksteensortering) lijkt instaat de optredende hydraulische 

belasting rondom de strekdam te kunnen weerstaan, faalmechanisme 1 zal vermoedelijk niet optreden. 

Resultaten Faalmechanisme 2: 

In Bijlage 6 is de berekening van de ontgrondingskuil en de benodigde lengte van de bodembescherming 

opgenomen. Uit de berekening blijkt dat in 72uur (3 dagen) een maximale ontgrondingskuil van 16,7m is te 

verwachten benedenstrooms van de bestaande bodembescherming. Deze diepte wordt bereikt gerekend 

vanaf NAP-5,75m. Daarnaast blijkt dat de bestaande bodembescherming rondom de strekdam niet lang 

genoeg is om te voorkomen dat door het ontstaan van de ontgrondingskuil een eventuele instabiliteit 

vergenoeg bij de strekdam vandaan blijft. 

Op basis van de huidige methodiek wordt geconstateerd dat de bestaande bodembescherming te kort is. 

2.4.3 Conclusies en aanbevelingen 

Kuil in de buitenbocht 

De aanwezigheid van de de kuil in de buitenbocht is een zorgelijke situatie, met name ten tijde van 

maatgevende afvoer. De voorgenomen zomerbedverlaging heeft echter geen negatieve invloed op de 

potentiele verplaatsing of verdieping van de kuil. De kuil als zodanig is daarom een aandachtspunt voor de 

vaarwegbeheerder, maar niet voor het project Zomerbedverlaging. Voor het project zijn daarom geen 

verbetermaatregelen voor de kuil voorzien. 


LW-AF20120608/RK - 31 -


Strekdam en bodembescherming 

De bestaande afmetingen van de bodembescherming rondom de strekdam voldoen niet. Een mitigerende 


Technisch ontwerp verbetermaatregelen Eilandbrug 

De volgende maatregelen zijn onderdeel van het maatregelpakket voor de zomerbedverlaging: 

- Verbetermaatregel bodembescherming van de strekdam nabij de Eilandbrug 

Het technisch ontwerp van deze maatregelen is opgenomen in het ontwerprapport van de 

Zomerbedverlaging (deelrapport 1C). 


LW-AF20120608/RK - 32 -

2.5 Stadsbrug Kampen 


De Stadsbrug in Kampen is op te delen in een drietal delen, te weten de twee ‘aanbruggen’ en het 

hefbrugdeel. De hefbrug is gefundeerd op twee pijlerwanden. De toeleidende brugdelen zijn gefundeerd 

op stalen buispalen. Onderstaande figuren geven een overzicht. Ter bescherming tegen aanvaring zijn 

remmingwerken aangebracht, bestaande uit geleidewerken en aanvaarbescherming. 

Afbeelding 2-7: Stadsbrug (bron: DHV) 

1 

Afbeelding 2-8: Luchtfoto Stadsbrug (km995,5) 

2 

3 4 

Uit de bovenstaande luchtfoto en ingevoegde GIS informatie blijkt dat zowel de hoofdpijlers als een deel 

van de buispalen (steunpunten aanbruggen) zich binnen de contour van de zomerbedverlaging bevinden. 

Met het SNIP3 ontwerp wordt het zomerbed ter plaatse van de brug met gemiddeld 3 meter verlaagd tot 


LW-AF20120608/RK - 33 - 

5 

8 

6 

7


NAP -7,2 m (zie ook Afbeelding 2-9). Ten opzichte van het SNIP2A ontwerp wordt het zomerbed ter 

plaatse van de brug meer verlaagd (verlaging SNIP2A ontwerp tot NAP-6,0 m). De contour van de 

verlaging is niet significant gewijzigd. 

De meest westelijke pijler betreft pijler 2 (de landhoofden zijn in de nummering van de steunpunten 

meegenomen). De verlaging heeft invloed op het draagvermogen van de fundering van de 

tussensteunpunten (pijlers 3 en 4), op de steunpunten van de heftbrug (pijlers 5 en 6) en op de 

remmingwerken die voor de pijlers 3 tot en met 6 zijn aangebracht. Of dit gevolgen heeft voor de veiligheid 

van de constructie hangt af van de aannamen en veiligheden in het ontwerp van de pijlers en het 

remmingwerk. De SNIP2A beoordeling van de hoofdpijlers, steunpunten voor de aanbruggen en de zinker 

is met dit nieuwe ontwerp geverifieerd. 

Afbeelding 2-9: Bodemprofiel ter plaatse van de stadsbrug voor en na de zomerbedverlaging 

2.5.1 Hoofdpijlers 

Afbeelding 2-10 geeft een algemeen overzicht van de brug zonder remmings- en geleidewerk Bron: 

bestekstekening “As built Nieuwbouw Stadsbrug Kampen – Brugoverzicht – reg.nr. IBK-U-T-CO-0-0005 – 

31-12-1999”. 


LW-AF20120608/RK - 34 -

Afbeelding 2-10: Algemeen overzicht stadsbrug te Kampen 


[Bron: bestekstekening “As built Nieuwbouw Stadsbrug Kampen – Brugoverzicht – reg.nr. IBK-U-T-CO-0-0005 – 31-12- 

1999”] 

De pijlers 5 en 6 vormen de hoofdpijlers van de brug, namelijk de pijlers van het beweegbare deel. 

Afbeelding 2-11 geeft in meer detail weer hoe de zomerbedverlaging rond de fundering van de hoofdpijlers 

5 en 6 zal worden uitgevoerd. Ten westen en tussen de pijler 5 en 6 houdt de zomerbedverlaging een 

ontgraving tot NAP -7,2 m in welke onder talud van 1:7 eindigt nabij pijler 6. 

Ontgravingsniveau 

NAP-7,2 m 

Afbeelding 2-11: Detail zomerbedverlaging rond hoofdpijlers 5 en 6 

Geen 

ontgraving 


LW-AF20120608/RK - 35 -


Damwand 

De paalfundatie van de pijlers 5 en 6 staan met de kop in een onderwaterbetonvloer met een dikte van 1 

m. De onderwaterbetonvloer is verbonden aan damwanden met een inheiniveau van NAP -12 m. De 

damwanden zijn aangebracht om tijdens de bouw de pijlers in den droge te kunnen aanleggen. Voor het 

aanbrengen zijn de damwandprofielen voorzien van aangelaste deuvels ter hoogte van het 

onderwaterbeton. Na de bouw van de pijlers zijn de damwanden afgebrand aan de bovenzijde van de 

OWB-vloer. Ten gevolge van de ontgraving ten behoeve van de zomerbedverlaging zal de belasting op de 

damwand iets toenemen ten opzichte van de huidige situatie. Echter de belasting zal ruim lager zijn dan 

de belasting tijdens de uitvoeringsfase. De damwand zal dus verbonden blijven met de 

onderwaterbetonvloer. 

Damwand ter plaatse van zinker bij pijler 5 

Aan de stroomafwaartse zijde zijn tussen pijler 5 en 6, 3 zinkers aangebracht met een bovenkant op NAP- 

9,3 m, zie Afbeelding 2-11 en Afbeelding 2-12: Bron: bestekstekening “As built Nieuwbouw Stadsbrug 

Kampen – Brugoverzicht – reg.nr. IBK-U-T-CO-0-0005 – 31-12-1999”. Het inheiniveau van de damwand 

zal ter plaatse hoger zijn dan dit niveau. Omdat het inheiniveau ter plaatse van de zinkers onbekend is 

moet ervan worden uitgegaan dat aan de bovenstroomse zijde van pijler 5 tijdens de ontgraving ten 

behoeve van de bodembescherming de onderkant van de damwand hoger kan zijn dan de ontgraving 

waardoor de kans aanwezig is dat de grond tijdelijk lokaal tussen de damwanden uit kan spoelen. Het 

gevolg is echter dermate beperkt dat dit geen gevolgen zal hebben voor de constructie. Wel wordt 

geadviseerd om na de ontgraving ten behoeve van het aanleggen van de bodembescherming bij pijler 5 te 

controleren of een eventuele ruimte is ontstaan en indien dit zo is de bodembescherming zo aan te 

brengen dat na aanleg van de bodembescherming geen uitspoeling meer kan plaatsvinden. 

Afbeelding 2-12: Detail zomerbedverlaging rond hoofdpijlers 5 en 6 

[Bron: bestekstekening “As built Nieuwbouw Stadsbrug Kampen – Palenplan pijler 5 en 6 – reg.nr. IBK-U-T-CO-0-0022 

– 31-12-1999”] 

Fundatie hefbrug 

De pijlers 5 en 6 zijn gefundeerd op schoor geheide prefab betonpalen vierkant 450 mm en enkele 

buispalen rond 508 mm, zie tekening “As built Nieuwbouw Stadsbrug Kampen – palenplan pijler 5 en 6 – 


LW-AF20120608/RK - 36 -


reg.nr. IBK-U-T-CO-0-0022 – 31-12-1999”. Het inheiniveau van pijler 5 is circa NAP-20 m en van pijler 6 

circa NAP-22 m. 

Het effect van de ontgraving is verreweg het grootst bij pijler 5 aangezien bij deze pijler aan weerskanten 

wordt ontgraven en bij pijler 6 aan één zijde niet en aan de andere zijde onder een flauw talud van 1:7 en 

tevens het paalpuntniveau dieper is. De horizontale belasting door de a-symmetrische ontgraving rond 

pijler 6 is gezien het flauwe talud beperkt en kan worden opgenomen door de schoorpalen. Daarom is 

enkel naar de invloed van de ontgraving op het draagvermogen van pijler 5 gekeken. 

Het oorspronkelijke funderingsadvies is opgenomen in het funderingsrapport [ABT, Nieuwbouw Stadsbrug 

Kampen, jcb/egn, 28-08-1997]. Het funderingsadvies is opgesteld conform de toen geldende normen 

geotechniek NEN 6740 en NEN 6743. De CUR 2001-4 voor trekpalen bestond nog niet. 

In het funderingsrapport is het volgende aangehouden ten aanzien van het drukdraagvermogen: 

– Geen reductie vanuit ontgraving; 

– Paalkopniveau NAP-6,0 m; 

– Geen negatieve kleef; 

– Partiële materiaalfactor γm;b4 = 1,25; 

– ξM;N = 0,82. 

In het funderingsrapport is het volgende aangehouden ten aanzien van het trekdraagvermogen: 


– Paalkopniveau NAP-6,0 m; 


– ξM;N = 0,82; 

– 80% van het draagvermogen uit schachtwrijving bij drukpaal; 

– Reductiefactor hoekpaal 0,73 en randpaal 0,63, gemiddeld circa 0,65 over alle palen; 

– Geen reductie in verband met afwisseling trek- en drukbelasting. 

De maximaal optredende axiale drukbelasting bedraagt 1652 kN. De maximaal optredende axiale 

trekbelasting bedraagt -515 kN. Op basis hiervan is een paal toegepast met een trekdraagkracht van 650 

kN. Het drukdraagvermogen van de toegepaste betonpalen is minimaal 2030 kN (bron: funderingsontwerp 

ABT, 28-08-1997). 

De rekenwaarde van het maximaal optredende paalkopmoment welke in het ontwerp is meegenomen 

bedraagt 180 kNm. De rekenwaarde van de maximale optredende dwarskracht bedraagt 74 kN. 

Van de oude berekening van de draagkracht is per sondering de Pr,max,punt en Pr,max,schacht beschikbaar. De 

eerstgenoemde komt overeen met qb,max in de huidige Eurocode, de laatstgenoemde komt overeen met 

qs,max,z. Om de juiste waarden te bepalen na de ontgraving moeten deze waarden worden vermenigvuldigd 

met een reductiefactor. 

Ontgravingseffect 

De ontgraving heeft invloed op de korrelspanning. Op basis van de afname van de korrelspanning is de 

reductie van de conusweerstand bepaald op diepte z met behulp van de volgende formule: √(σ'z,na 

ontgr/σ'z,voor ontgr). Voor bepaling van de invloed van de ontgraving op de schachtdraagkracht is bij 


LW-AF20120608/RK - 37 -


sondering 4 tussen NAP -8.2 1 tot -20 m voor iedere meter de conusweerstand qc bepaald en deze is 

vervolgens gereduceerd met de bijbehorende reductiefactor ten aanzien van de ontgraving. Hier komt een 

gemiddelde reductiefactor voor schachtwrijving over de lagen met de hoogste schachtwrijving uit van 0,85. 

Voor de puntdraagkracht is de reductiefactor gebruikt op paalpuntniveau (z = -20 m NAP) van 0,90. 

Verwacht wordt dat dit representatief is voor iedere sondering. 

Eenvoudigweg leidt vermenigvuldiging van de ontwerpwaardes met deze reductiefactor tot een 

drukdraagvermogen na ontgraving van 0,9*2030 = 1827 kN en een trekdraagvermogen na ontgraving van 

0,85*650 = 553 kN. Beiden voldoen aan de berekende maximaal optredende belastingen. 

Berekening draagvermogen op basis Eurocode 

De draagkracht na zomerbedverlaging is tevens beschouwd met gebruik van de vigerende Eurocode 7. In 

Tabel 2-1 staan de rekenwaarden het drukdraagvermogen Rc;d en trekdraagvermogen Rt;d (Naamgeving 

conform Eurocode 7) weergegeven van de oorspronkelijke berekening en de rekenwaarden na correctie 

ten aanzien van de ontgraving en de nieuwe norm (Drukpalen: conform Eurocode 7 ξ3=1.17, ξ4 =0.93 (stijf, 

bij 5/6 sonderingen), γt=1,2. Trekpalen: conform Eurocode 7, 70% van schachtwrijving, ξ3=1.17, ξ4 =0.93 

(stijf, bij 5/6 sonderingen), γt=1,35, groepseffect gemiddeld 0,65, factor 1,0 in verband met 

belastingwisseling en eigen gewicht van de palen van 33 kN.) 

In de oorspronkelijke berekening is de maatgevende sondering aangehouden, terwijl volgens Eurocode 7 

het maatgevende moet worden aangehouden van de gemiddelde waarden van alle sonderingen en de 

ongunstigste sondering uitgaande van de bijbehorende ξ. 

Tabel 2-1: Resultaten berekening draagkracht hoofdpijler 5 

Sondering Oorspronkelijke berekening Na ontgraving op basis Eurocode 7 

Rb;cal;i 

[kN] 

Rs;cal;i 

[kN] 

Rc;cal;i 

[kN] 

Rt;cal;i 

[kN] 

Rb;cal;i 

[kN] 

Rs;cal;i 

[kN] 

Rc;cal;i 

[kN] 

4 1873 2095 3968 -1089 1686 1781 3466 -810 

10 2329 2290 4619 -1191 2096 1947 4043 -886 

22 1559 1706 3265 -887 1403 1450 2853 -660 

24 2076 2376 4452 -1236 1868 2020 3888 -919 

25 2086 2030 4116 -1056 1877 1726 3603 -785 

26 3038 2182 5220 -1135 2734 1855 4589 -844 

Rc;d 

Rt;d 

2142 

-520 

2557 

-550 

Rt;cal;i 

[-kN] 

Na ontgraving voldoet het draagvermogen nog steeds ten aanzien van de maximaal optredende axiale 

drukbelasting van 1652 kN en ten aanzien van de maximaal optredende axiale trekbelasting van -515 kN. 

De maximaal optredende trekbelasting van -515 kN treedt op in geval van een aanrijding van de heftoren 

en hoeft dus niet gecombineerd te worden met een reductiefactor ten aanzien van belastingwisseling. Bij 

een dagelijkse belasting is de trekbelasting aanzienlijk lager (-148) zodat de dagelijkse situatie met 

belastingwisseling niet maatgevend zal zijn en zal voldoen. 

1 Voorliggende analyse wordt gebaseerd op reeds uitgevoerde berekeningen waarin een ontgravingsdiepte van NAP - 

8,2 m is gehanteerd. De resultaten van deze analyse kunnen zodanig als enigszins conservatief worden beschouwd in 

het kader van het huidige ontwerp. Met dit gegeven is rekening gehouden bij het beschrijven van conclusies. 


LW-AF20120608/RK - 38 -


Horizontale vervormingen 

Uitgangspunt is dat de maximaal toelaatbare vervorming 10 mm in horizontale richting bedraagt in zowel 

langs- als dwarsrichting van de brug op brugdekhoogte bij een incidentele belastingcombinatie. Deze eis 

komt echter niet terug in het programma van Eisen versie 5 van 19 september 1997, maar staat enkel 

genoemd in het funderingontwerp van 28 augustus 1997. Voor de verplaatsing in langsrichting is het 

zogenaamde constructieve model C gebruikt, waaruit een horizontale verplaatsing van 9 mm volgt voor 

het oorspronkelijke ontwerp. 

Aangezien het draagvermogen na ontgraving volgens de Eurocode 7 hoger is dan het draagvermogen in 

het oorspronkelijke ontwerp zullen de paalveren in het model niet wijzigen zodat nog steeds zal worden 

voldaan aan de maximaal toelaatbare vervorming in langsrichting. 

Ten aanzien van de vervorming in dwarsrichting is in de oorspronkelijke berekening uitgegaan dat alle 

palen enkel in langsrichting geschoord worden aangebracht. Aangezien aan weerskanten 9 palen 

geschoord zijn aangebracht (24:1) zullen de pijlers stijver reageren zodat verwacht mag worden dat na 

ontgraving ook in dwarsrichting voldaan wordt aan de toelaatbare vervorming. 

Conclusie en aanbevelingen ten aanzien van hoofdpijlers 5 en 6 

Na ontgraving voldoet het draagvermogen nog steeds ten aanzien van de maximaal optredende axiale 

drukbelasting en ten aanzien van de maximaal optredende axiale trekbelasting. Door de ontgraving zal het 

werkelijke draagvermogen van pijler 5 iets afnemen. Een enkele millimeter vervorming zal optreden. Dit 

valt binnen toelaatbare marges en vraagt geen mitigatie. De ontgraving ten behoeve van de 

zomerbedverlaging heeft nagenoeg geen effect op het draagvermogen van pijler 6. 

In het huidige ontwerp wordt 1m minder diep ontgraven dan in de berekening is gehanteerd. Dit heeft geen 

consequenties voor de conclusies ten aanzien van de stabiliteit van hoofdpijlers 5 en 6. 

2.5.2 Tussenpijlers 3 en 4 

Tussenpijlers 3 en 4 zijn ieder gefundeerd op 4 stalen buispalen rond 1500 mm. Het oorspronkelijke 

funderingsadvies is opgenomen in het funderingsrapport [ABT, Nieuwbouw Stadsbrug Kampen, jcb/egn, 

28-08-1997]. Het funderingsadvies is opgesteld conform de toen geldende normen geotechniek NEN 6740 

en NEN 6743. De CUR 2001-8 Bearing capacity of steel pipe piles bestond nog niet. 

In het funderingsrapport is het volgende aangehouden ten aanzien van het drukdraagvermogen: 

– Buisdiameter van 1,5 m met dikte buis 30 mm over bovenste 12 m (boven NAP-8,5 m) en 20 mm 

eronder. 


– Paalkopniveau circa NAP+3,5 m; 

– Paalpuntniveau: voor tussenpijler 3: NAP-25 m, voor tussenpijler 4: NAP-26 m 


– αp = 1,0, αs = 0,0075 aan buitenzijde en 0,00375 aan binnenzijde; 

– Afsnuiting van conusweerstand op 15 MPa; 

– Bepaald is of met plugvorming (puntoppervlak gehele doorsnede buis) of zonder plugvorming 

(puntoppervlak staaldoorsnede plus binnenwrijving) maatgevend is. In het laatste geval is 

uitgegaan van vormfactor s=0,6. 


– ξM;N = 0,81. 

De maximaal optredende axiale drukbelasting bedraagt 5000 kN. De buispalen worden niet op trek belast. 


LW-AF20120608/RK - 39 -


Van de oude berekening van de draagkracht is per sondering de Pr,max,punt en Pr,max,schacht beschikbaar. De 

eerstgenoemde komt overeen met qb,max in de huidige Eurocode, de laatstgenoemde komt overeen met 

qs,max,z. Om de juiste waarden te bepalen na de ontgraving moeten deze waarden worden vermenigvuldigd 

met een reductiefactor. 

Ontgravingseffect op draagvermogen 

Bij het oorspronkelijke ontwerp is een niet-pluggende paal verreweg maatgevend. Volgens de CUR 2001-8 

mag gezien de grote inheidiepte (meer dan 1,5 maal de diameter) echter worden uitgegaan van een 

pluggende paal, waarbij het puntdraagvermogen aanzienlijk hoger is dan het puntdraagvermogen van de 

rand van de buispaal plus het schachtdraagvermogen van het inwendige van de buis. Na ontgraving zal 

het drukdraagvermogen dus nog aanzienlijk hoger zijn dan de benodigde 5000 kN. Door de ontgraving zal 

het werkelijke draagvermogen iets afnemen, zodat de pijlers een enkele millimeter kunnen gaan zakken. 

Horizontale belasting 

In het funderingsrapport is aangegeven dat de pijlers 2, 3, 4 en 7 zijn ontworpen op een aanvaarbelasting 

en ijsbelasting dwars op de brug. Voor pijler 3 en 4 zijn dukdalven geplaatst zodat deze zijn afgeschermd 

van aanvaring en ijsbelasting. Hierdoor zal de belasting dwars op de brug ter plaatse van de pijlers 3 en 4 

kleiner zijn dan toelaatbaar. De belasting in langsrichting is aanmerkelijk kleiner dan in dwarsrichting, 

zodat de ontgraving ten behoeve van de zomerbedverlaging toelaatbaar is. 

Conclusie en aanbevelingen ten aanzien van tussenpijlers 3 en 4 

Na ontgraving is het drukdraagvermogen nog steeds voldoende. Door de ontgraving zal het werkelijke 

draagvermogen iets afnemen, zodat de pijlers een enkele millimeter kunnen gaan zakken. Dit valt binnen 


In het huidige ontwerp wordt 1m minder diep ontgraven dan in de berekening is gehanteerd. Dit heeft geen 

consequenties voor de conclusies ten aanzien van de stabiliteit van tussenpijlers 3 en 4. 

2.5.3 Remmingwerk 

Aan de remming- en/of aanvaarbeschermingswerken is door de opdrachtgever een taakstellend budget 

aangegeven. Aan de stroomopwaartse zijde zijn voor pijlers 3 en 4 dukdalven aangebracht bestaande uit 

een buispaal met een diameter van 1,42 m en een wanddikte van 17,5 mm van NAP+3,9 m tot NAP-15,0 

m. Aan de stroomopwaartse zijde is voor hoofdpijlers 5 en 6 zijn eveneens dukdalven aangebracht 

bestaande uit een buispaal met een diameter van 1,42 m en een wanddikte van 17,5 mm van NAP+3,9 m 

tot NAP-15,0 m Hierachter is een remmingwerk aangebracht bestaande uit een identieke buispaal welke 

richting pijler naar 2 zijden is verbonden door middel van 3 gordingen aan buispalen met een doorsnede 

van 0,813 m en een wanddikte van 20 mm met inheiniveau NAP-12,5 m. Aan de stroomafwaartste zijde 

van pijler 5 is deze constructie eveneens aanwezig. Aan de stroomafwaartse zijde van pijler 4 en 6 lopen 

maar in een richting gordingen en betreffen de meerpalen buispalen met een doorsnede van 0,813 m. Zie 

voor een overzicht Afbeelding 2-13. 


LW-AF20120608/RK - 40 -

Afbeelding 2-13: Overzicht remmingwerk stadsbrug te Kampen 


[Bron: bestekstekening “Nieuwbouw Stadsbrug Kampen – geleidewerken: Definitief Ontwerp Overzicht – reg.nr. IBK-D- 

T-CO-R-0001 – 02-09-1997”] 

De brugpijlers kunnen op twee manieren worden aangevaren: binnen de doorvaartopening door een 

zijdelings schampend schip, of door een aanvaring met een schip dat recht op de pijler af vaart. Bij 

ontwerp zijn geen ontwerpeisen t.a.v. een frontale aanvaring gesteld. Deze situatie is wel beschouwd. In 

Bijlage 7 is een analyse opgenomen waarin de huidige aanvaarbelasting en de invloed van de 

zomerbedverlaging hierop is beschouwd. Hieruit volgt samengevat: 

Huidige situatie 

- De pijler kan een zijdelingse aanvaring door een schip goed weerstaan. 

- Een berekening toont aan dat als een maatgevend beladen schip met een maatgevende vaar- en 

stroomsnelheid frontaal de pijler aanvaart komt een energie vrij van 30,2 MNm. De pijler zelf kan 

hiervan 5 MNm opnemen en het remmingwerk 0,08 MNm. De opneembare energie door pijler en 

remmingwerk bij een frontale aanvaring is veruit onvoldoende; 

Situatie na zomerbedverlaging 

- Ook na de zomerbedverlaging kan de pijler een zijdelingse aanvaring goed weerstaan. 

- Door de zomerbedverlaging daalt de opneembare energie door de hoofdpijler van 5 MNm naar 3,6 

MNm. De opneembare energie door pijler en remmingwerk blijft daarmee veruit onvoldoende. 

- De opneembare energie door het remmingwerk is marginaal in vergelijking tot de pijler. 

Door de zomerbedverlaging daalt de opneembare energie van 0,08 MNm naar 0,03 MNm. 


LW-AF20120608/RK - 41 -

2.5.4 Zinker 


Conclusies 

De opneembare energie door pijler en remmingwerk bij een frontale aanvaring is veruit onvoldoende. Door 

de ontgraving ten behoeve van de zomerbedverlaging neemt de capaciteit nog eens sterk af. Een 

mitigerende maatregel is nodig. 

Aan de stroomafwaartse zijde zijn tussen pijler 5 en 6, 3 zinkers aangebracht met een bovenkant op NAP- 

9,3 m, zie Afbeelding 2-11 en Afbeelding 2-12: Bron: bestekstekening “As built Nieuwbouw Stadsbrug 

Kampen – Brugoverzicht – reg.nr. IBK-U-T-CO-0-0005 – 31-12-1999”. 

Bij ontgraving van het zomerbed tot NAP-7,2 m resulteert er een dekking van 2,1 m. 

Conform NEN3651, paragraaf 8.1.6.1, dient de minimale dekking 2 meter te bedragen (zie ook Afbeelding 

2-14): 

– Ankerzone = 1,0 m bij binnenvaart 

– Bufferzone = 1,0 m tussen bovenkant leiding en ankerindringingsdiepte bij aangestorte leidingen 

Afbeelding 2-14: NEN3651 – Figuur 5 – buisleiding in een vaarweg 

De dekking van de zinker onder de Stadsbrug is dus voldoende na verlaging van het zomerbed. Een 

mitigerende maatregel is niet nodig. 

2.5.5 Erosiebescherming 

Uit bestekstekening “Nieuwbouw Stadsbrug Kampen – Infrastructuur Bodembescherming – reg.nr. IBK-B- 

T-CT-0-0020 – 01-12-1997”, zie Afbeelding 2-15, volgt dat tussen de hoofdpijlers en een zone daarbuiten 

bodembescherming is toegepast, eveneens rond de overige steunpunten. 


LW-AF20120608/RK - 42 -

Afbeelding 2-15: Toegepaste bodembescherming 


[Bron: bestekstekening “As Built Nieuwbouw Stadsbrug Kampen – Infrastructuur Bodembescherming – reg.nr. IBK-B-T- 

CT-0-0020 – 01-12-1997”] 

Tenminste zal de bodembescherming bij verlaging van het zomerbed moeten worden opgepakt en 

teruggeplaatst. Het dient te worden geverifieerd of de toegepaste bodembescherming in de nieuwe situatie 

voldoet. Dit vraagt een analyse van de nieuwe hydraulische condities. 

In het uitvoeringsplan dient aandacht te worden gegeven aan het oppakken en mogelijk terugleggen van 

de bodembescherming. 

De aanwezige bodembescherming tussen de hoofdpijlers dient hersteld te worden na aanleg van de 


2.5.6 Conclusies en aanbevelingen 

Bodembescherming 

Hoofdpijlers 

De ontgraving ten behoeve van de zomerbedverlaging heeft nagenoeg geen effect op het draagvermogen 

van pijler 6. Bij pijler 5 blijft het druk- en trekdraagvermogen voldoen. Door de ontgraving zal het werkelijke 

draagvermogen iets afnemen waardoor een enkele millimeter vervorming zal optreden. Dit valt binnen 



LW-AF20120608/RK - 43 -


Tussenpijlers 3 en 4 

Na ontgraving is het drukdraagvermogen nog steeds voldoende. Door de ontgraving zal het werkelijke 

draagvermogen iets afnemen, zodat de pijlers een enkele millimeter kunnen gaan zakken. Dit valt binnen 


Remmingwerk 

De opneembare energie door pijler en remmingwerk bij een frontale aanvaring is veruit onvoldoende. Door 

de ontgraving ten behoeve van de zomerbedverlaging neemt de capaciteit nog eens sterk af. Een 

mitigerende maatregel is nodig. 

Zinker 

De dekking van de zinker onder de Stadsbrug is voldoende na verlaging van het zomerbed. Een 

mitigerende maatregel is niet nodig. 

Bodembescherming 

De aanwezige bodembescherming tussen de hoofdpijlers dient hersteld te worden na aanleg van de 


Technisch ontwerp verbetermaatregelen Stadsbrug 

De volgende maatregelen zijn onderdeel van het maatregelpakket voor de zomerbedverlaging: 

- Verbetermaatregel remmingwerk Stadsbrug 

- Verbetermaatregel bodembescherming 

Het technisch ontwerp van deze maatregelen is opgenomen in het ontwerprapport van de 

Zomerbedverlaging. 


LW-AF20120608/RK - 44 -

2.6 Molenbrug 


De Molenbrug is gelegen nabij km993,3. Uit het SNIP3 ontwerp van januari 2013 volgt dat ten behoeve 

van de bevaarbaarheid de binnenbocht onder de Molenbrug wordt verdiept tot NAP-5 m. Circa 50-100m 

stroomafwaarts bedraagt de ontgravingsdiepte circa 2,9m, hier is de ontwerpbodemhoogte NAP -7,3m. Dit 

is indicatief weergegeven in onderstaande figuur. 

Contour 

zomerbedverlaging 

Afbeelding 2-16: Vergravingscontour zomerbedverlaging en locatie stortsteen Molenbrug 

(km993,3) 

Brugpijlers 

De insteek van de vergraving en daarmee de afstand tot de zomerbedverlaging is ten opzichte van het 

SNIP2A ontwerp gewijzigd. Onder de brug wordt minder vergraven in het SNIP3 ontwerp,en de vergraving 

bevindt zich alleen in de binnenbocht. De uitgangspunten wat betreft de vergraving zijn dus positiever en 

de beoordeling van de brugpijlers in SNIP2A kan overgenomen worden. De zomerbedverlaging heeft geen 

invloed op de paalfundering van de brug. 

Oeverbescherming 

Ter hoogte van de Molenbrug is bij de bouw van de brug een strook oeverbescherming aangelegd voor de 

pijlers. Deze is opgebouwd uit een zandaanvulling en daarop een kraagstuk. Dit volgt uit bestekstekening 

van de brug (RWS directie Bruggen, Bestek no BR/8956, blad 6, 1980). 

Zoals in Afbeelding 2-16 is weergegeven wordt er niet gegraven aan de zuidzijde. Aan de noordzijde is dit 

wel het geval, hier wordt gegraven op 30 m afstand van de brugpijlers. Dit is ruim buiten de grens van de 

oeverbescherming (loopt door tot zo’n 15 m uit de pijler). Bij uitvoering is het voorkomen van beschadiging 

wel een aandachtspunt. 


LW-AF20120608/RK - 45 - 

30 m 

Verlaging binnenbocht 

tbv bevaarbaarheid


Conclusie 

De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de stabiliteit van de pijlers. De oeverbescherming kan blijven 

liggen. Wel is de aanwezigheid hiervan een aandachtspunt bij uitvoering. 


LW-AF20120608/RK - 46 -

3 DUIKERS 

3.1 Scope 


In dit hoofdstuk worden de duikers in het plangebied behandeld. Op basis van de resultaten van het 


te krijgen van de effecten van de maatregel en waar nodig mitigerende maatregelen uit te werken. 

In onderstaande tabel is de scope gespecificeerd. In de volgende paragraaf is een toelichting op de scope 

en vervolgonderzoek opgenomen. 

Object 

[beheerder] 

Duiker 

Pijperstaart 

Aflaat Polder 

de Pijperstaart 

km langs 


(dijkring) 

999,5 

997 

Inlaat de Riete 997 

Inlaatduiker 

Stoter 

(DR11) 

994 

(DR10) 

Inlaat de Zande 990 

Inlaat 

‘sHeerenbroek 

Effluentleiding 

RWZI Zwolle 


Hattem 


Heerde 


Terwolde 


Apeldoorn 


(DR11) 

986,5 

(DR10) 

981 

(DR10) 

979 

(DR52) 

962 

(DR52) 

Nog niet 

bekend 

949 

(DR52) 


(bron:WG-SE20080907 Deelrapport III_Constructies en 

KW) 

- geen invloed op geotechnische stabiliteit 

- geen significante invloed op peilbeheer 










- invloed op peilbeheer significant; mogelijkheden 

inlaat beperkt 

Vervolgonderzoek 

SNIP3 

Review inlaatfunctie 

Review 

afwaterfunctie 





- niet beschouwd Geotechnische 

stabiliteit 


stabiliteit 


stabiliteit 


stabiliteit 


stabiliteit 

De zomerbedverlaging betekent voor de duikers een gewijzigd bodem- en oeverprofiel en mogelijk effect 

op het functioneren aangezien de waterstanden in de rivier veranderen. In de SNIP2A fase zijn 

geotechnische berekeningen uitgevoerd voor onder andere kades, kribben en primaire waterkeringen [1]. 

Uit de geotechnische analyse en berekeningen zoals uitgevoerd in deze studie, blijkt dat verlaging van de 

rivierbodem op minimaal 15 meter afstand van deze objecten geen nadelig effect heeft op de 

geotechnische stabiliteit. Met de aangegeven minimale afstand van 15 m vindt de vergraving namelijk 


LW-AF20120608/RK - 47 -


plaats buiten de optredende glijcirkels en passieve wigafstanden. Deze praktische ‘beoordelingsregel’ is 

vervolgens toegepast bij het afleiden van de contour waarbinnen de zomerbedverlaging wordt 

gerealiseerd. In het SNIP3 ontwerp van de zomerbedverlaging is deze benadering ongewijzigd 

overgenomen. Daaruit volgt dat voor een aantal duikers nader onderzoek niet nodig is. De scope van 

duikers waar dit wel het geval is, zijn in dit rapport beoordeeld. Waar de noodzaak van mitigerende 

maatregelen volgt, is een principe oplossing uitgewerkt. Deze maatregelen worden onderdeel van het 

maatregelpakket van de zomerbedverlaging. Het technisch ontwerp van deze maatregelen is in een 

separaat rapport opgenomen. 

Een review van de resultaten uit de SNIP2A planstudie ten aanzien van het functioneel beheer is voorzien 

voor de alle duikers in het traject van de zomerbedverlaging waar effecten op de waterstand invloed 

kunnen hebben op het functioneren (in- en uitlaten onder vrij verval). Deze review wordt uitgevoerd 

aangezien het ontwerp van de verlaging in de SNIP3 fase verder is geoptimaliseerd en de 

waterstandseffecten daardoor gewijzigd zijn. De effecten van het SNIP3 ontwerp op het functioneren van 

de duikers met een inlaatfunctie zijn bepaald door een analyse uit te voeren van de capaciteit om water in 

te laten in de huidige en toekomstige situatie. Daarbij is gebruik gemaakt van hydraulische analyses. De 

methodiek en gehanteerde gegevens zijn opgenomen in Bijlage 2. Voor de beoordeling van de 

significantie van het effect van lagere waterstanden op inlaten onder vrij verval is een criterium van 3 cm 

gesteld. Objecten waar de waterstandsdaling minder of gelijk is aan dan 3 cm (bij OLA condities) worden 

geacht op dezelfde wijze te kunnen blijven functioneren na verlaging van het zomerbed. 




Object 

[beheerder] 

Duiker 

Pijperstaart 

Aflaat Polder 

de Pijperstaart 

km 

langs 


999,5 

997 

Inlaat de Riete 997 

Inlaatduiker 

Stoter 

(DR11) 

994 

(DR10) 

Inlaat de Zande 990 

Inlaat ‘s- 

Heerenbroek 


RWZI Zwolle 


Hattem 


Heerde 

(DR11) 

986,5 

(DR10) 

981 

(DR10) 

979 

(DR52) 

962 

(DR52) 


- Beoordeling: De zomerbedverlaging heeft geen invloed op het functioneren van 

de duiker. Verbetermaatregelen zijn niet nodig. 

- Beoordeling: de zomerbedverlaging heeft geen invloed op het functioneren van 








- Beoordeling: constructieve aanpassingen aan het kunstwerk zijn nodig. 

- De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de geotechnische stabiliteit van 

de constructie (gelegen buiten het traject van de zomerbedverlaging). 





Effluentleiding Nog niet - De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de geotechnische stabiliteit van 


LW-AF20120608/RK - 48 -

Object 

[beheerder] 

km 

langs 




Terwolde bekend de constructie (gelegen buiten het traject van de zomerbedverlaging). 


Apeldoorn 

949 

(DR52) 




2010, Deventer). 


LW-AF20120608/RK - 49 -

3.4 Duiker Pijperstaart 


Duiker Pijperstaart is een buitendijks gelegen verbindingsduiker die twee watergangen met elkaar verbindt. 

De watergang aan de westzijde sluit aan op gemaal Pijperstaart. Het kunstwerk bevindt zich aan de 

noordoever van de IJssel ter plaatse van km999,5 en is in beheer bij Waterschap Groot Salland. 

Afbeelding 3-1: situering kunstwerk 

Functioneel beheer 

Beoordeling: De duiker staat niet in directe verbinding met de IJssel. Het effect van de zomerbedverlaging 

op de waterstanden nabij de IJsselmonding, en daarmee ook op de grondwaterstand in de aangrenzende 

gebieden, is beperkt vanwege de invloed van het IJsselmeer. De zomerbedverlaging heeft geen effect op 

het functioneren van de duiker. 

Conclusie 

Beoordeling: De zomerbedverlaging heeft geen invloed op het functioneren van de duiker. 

Verbetermaatregelen zijn niet nodig. 


LW-AF20120608/RK - 50 -

3.5 Aflaat Polder de Pijperstaart 


Aflaat polder de Pijperstaart betreft een buitendijks gelegen verbindingsduiker ter hoogte van km997,5. 

Het kunstwerk is in beheer bij Waterschap Groot Salland. 



Beoordeling: het effect van de zomerbedverlaging op de waterstanden nabij de IJsselmonding, en 

daarmee ook op de grondwaterstand in de aangrenzende gebieden, is beperkt vanwege de invloed van 

het IJsselmeer. De gemiddelde waterstanden op de IJssel bij OLA zijn na uitvoering van de 

zomerbedverlaging ter hoogte van km997,5 ongeveer 1 cm lager dan in de huidige situatie (zie duurlijnen 

Bijlage 2). Het effect is kleiner dan 3 cm en wordt daarom als niet significant beoordeeld. 

Conclusie 

Beoordeling: de zomerbedverlaging heeft geen invloed op het functioneren van de duiker. 



LW-AF20120608/RK - 51 -

3.6 Inlaat de Riete 


Inlaat de Riete bevindt zich in de jachthaven tegenover het Gat van Seveningen en kruist de 

Steenovensdijk. De inlaat staat via de haven in verbinding met de IJssel (zie Afbeelding 3-2) en is in 

beheer bij Waterschap Groot Salland. 


Beoordeling: het effect van de zomerbedverlaging op de waterstanden nabij de IJsselmonding, en 

daarmee ook op de grondwaterstand in de aangrenzende gebieden, is beperkt vanwege de invloed van 

het IJsselmeer. De gemiddelde waterstanden op de IJssel bij OLA zijn na uitvoering van de 

zomerbedverlaging ter hoogte van km997 ongeveer 1 cm lager dan in de huidige situatie. Het effect is 

kleiner dan 3 cm en wordt daarom als niet significant beoordeeld. 

Conclusie 




LW-AF20120608/RK - 52 -

3.7 Inlaatduiker Stoter 


Inlaatduiker Stoter bevindt zich aan de noordoever van de IJssel nabij km994. De duiker kruist de primaire 

kering en bestaat uit een enkele betonnen koker. Het kunstwerk is in beheer bij Waterschap Groot Salland. 



Beoordeling: de gemiddelde waterstanden op de IJssel bij OLA zijn na uitvoering van de 

zomerbedverlaging ter hoogte van km994 ongeveer 2 cm lager dan in de huidige situatie (zie Bijlage 2). 

Het effect is kleiner dan 3 cm en wordt daarom als niet significant beoordeeld. 

Conclusie 




LW-AF20120608/RK - 53 -

3.8 Inlaat de Zande 


Inlaat de Zande is een inlaat die alleen onder vrij verval inlaat. Het kunstwerk bevindt zich aan de westkant 

van de IJssel ter plaatse van km990 en is in beheer bij Waterschap Groot Salland. 



Uit de duurlijnen voor deze locatie (bijlage 2) volgt dat de waterstand op de IJssel bij OLA 

(Overeengekomen Lage Afvoer) met 2,3 cm afneemt ten opzichte van de referentiesituatie. Het effect is 


Conclusie 




LW-AF20120608/RK - 54 -

3.9 Inlaat ‘s Heerenbroek 


Inlaat ‘s Heerenbroek is een inlaat die alleen onder vrij verval inlaat. De inlaat bevindt zich aan de oostkant 

van de IJssel ter plaatse van km986,5. 



Op basis van beschikbare gegevens (zie bijlage 2) is een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in 

Afbeelding 3-6. Het polderpeil binnendijks bedraagt in de zomer NAP 0m. Op basis van de duurlijnen 

(bijlage 2) volgt dat bij OLA een negatief verval over de duiker ontstaat (inlaten niet mogelijk). In de huidige 

situatie (referentieberekening) is dit al het geval. Het aantal dagen dat niet ingelaten kan worden neemt op 

basis van de duurlijnen toe van ca. 130 dagen in de huidige situatie tot ca. 165 dagen na de 



LW-AF20120608/RK - 55 -

IJSSELZIJDE 

NAP- 0,08 m OLA (huidig) 

NAP- 0,11m OLA (met zbv) 

NAP-1,4 m 

Afbeelding 3-6: schematisatie inlaat ‘s Heerenbroek 


Locatie Verval huidig (OLA) Verval zbv (OLA) Verschil verval 

Inlaat ’s Heerenbroek -8 cm -11 cm 3 cm 

Beoordeling: Het kleinere verval bij laagwatercondities is significant en leidt tot een afname van het 

inlaatdebiet van de duiker. Daarnaast neemt de periode toe van 130 naar ca. 165 dagen dat water inlaten 

niet mogelijk is. Daarbij komt dat verlaging van de grondwaterstand als effect van de zomerbedverlaging 

mogelijk zal leiden tot een grotere vraag. 

Aangezien het waterstandseffect significant is en ook tot verdere beperking van de inlaatfunctie leidt volgt 

dat een mitigerende maatregel nodig is. Daarbij kan worden gedacht aan het aanbrengen van een 

inlaatpomp in een verdiepte opvangbak of vervanging van de duiker, of het schadeloos stellen van de 

agrariërs in het achterliggende gebied 

Conclusie 

Beoordeling: maatregel is nodig om het negatieve effect te compenseren. 

NAP-0,15m 

Facts: 

- enkele betonnen koker 

- drempel (open keerpeil) op NAP -1,40 m 

- ‘plafond’ op NAP -0,15 m, breedte 1,8 m > A = 2,0 * 1,25 = 2,5 m 2 

Bron: tekening inlaatduiker bij profiel 58, dijkvak zwolle-wilsum, dec. 1986 

- Polderpeil: NAP-0,00 m (z) en NAP-0,20m (w) 

Bron: Waterbeheerplan 2010-2015 - Waterschap Groot Salland 

BINNENDIJKS 

NAP 0,0 m (z) 


LW-AF20120608/RK - 56 -

3.10 Effluentleiding RWZI Zwolle 


De rioolwaterzuivering Zwolle loost gezuiverd water via een effluentleiding op de IJssel. Deze leiding kruist 

de primaire waterkering en mondt via een uitstroombak uit in de IJssel. 

Deze leiding die uitmondt in de IJssel wordt niet beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het 

zomerbed ter plaatse van de leiding (km981) niet wordt verlaagd. De leiding heeft geen inlaatfunctie en 

wordt derhalve in het kader van invloed op waterbeheer niet nader beschouwd. 

3.11 Effluentleiding Hattem 

Nabij km979 is een effluentleiding van de RWZI Hattem gelegen. 




3.12 Effluentleiding Heerde 




3.13 Effluentleiding Terwolde 


zomerbed ter plaatse van de leiding (nabij Deventer) niet wordt verlaagd. De leiding heeft geen 

inlaatfunctie en wordt derhalve in het kader van invloed op waterbeheer niet nader beschouwd. 

3.14 Effluentleiding Apeldoorn 





LW-AF20120608/RK - 57 -

4 GEMALEN 

4.1 Scope 


In dit hoofdstuk worden de gemalen in het plangebied behandeld. Op basis van de resultaten van het 



In onderstaande tabel is dit per gemaal gespecificeerd. In de volgende paragraaf is een toelichting op de 

scope en vervolgonderzoek opgenomen. 

Object 

[beheerder] 

Gemaal ’t 

Vosje [WGS] 

Gemaal het 

Raasje [WGS] 

Gemaal 

Pijperstaart 

[WGS] 

Gemaal 

Zuiderwaard 

[WGS] 

Gemaal 

Adsum [WGS] 

Gemaal 

Zalkerbos 

[WGS] 

Inlaatgemaal 

Zalk [WGS] 

Gemaal 

Katerveer 

[WGS] 

Bentinck- 

Wellen [WGS] 

Gemaal Antlia 

[WSV] 

Gemaal 

Inkerwaarden 

[WSV] 

Gemaal 

Spoorbrug 

[WSV] 

km langs 


(dijkring) 

1001 

(DR11) 

1000 

(VWK25*) 

1000 

(VWK25) 

996 

(DR10) 

989,5 

(DR11) 

987 

(DR11) 

983,6 

(DR11) 

980 

(DR10) 

982 

(DR11) 

982 

(DR11) 

982 

(buiten- 

dijks) 

979 

(buiten- 

dijks) 



KW) 


- geen invloed op functioneren 


SNIP3 


LW-AF20120608/RK - 58 - 

Geen 

(geen inlaatfunctie) 










stabiliteit 


Geen 


Geen 


Geen 


Geen 


- niet beschouwd Review inlaatfunctie 


- inlaat: afname verval significant. Mogelijk beperking 

functionaliteit 




- vistrap: functioneren wordt mogelijk beïnvloed 

Geotechnische 

stabiliteit 

Review Inlaatfunctie 

Geen 


Review functioneren 

vistrap 

- niet beschouwd geotechnische 

stabiliteit 


- niet beschouwd geotechnische 

stabiliteit 

Gemaal 978 - geen invloed op geotechnische stabiliteit Geen 

(geen inlaatfunctie)

Object 

[beheerder] 

Hoenwaard 

[WSV] 

Gemaal Allee 

[WSV] 

Centrale 

Harculo 

[Electrabel] 

Gemaal 

Veluwe 

[WSV] 

Gemaal 

Terwolde 

[WSV] 

Gemaal 

Ankersmit 

[WGS] 

km langs 


(dijkring) 



KW) 



SNIP3 

(DR52) - geen significante invloed op peilbeheer Review inlaatfunctie 

975,5 

(DR52) 

975 

(DR53) 

972 

(DR52) 

949 

(DR52) 

944 

(DR53) 


stabiliteit 


- niet beschouwd Review inlaatfunctie 


- vistrap: functioneren wordt mogelijk beïnvloed 

- niet beschouwd 

Review functioneren 

vistrap 

Geotechnische 

stabiliteit 



stabiliteit 


* VWK = Verbindende Waterkering (primaire kering categorie b) 


2010, Deventer). 


Zoals nader toegelicht in par. 3.2 is een praktische ’15 m regel’ toegepast voor het beoordelen van de 

invloed van de zomerbedverlaging op de geotechnische stabiliteit van diverse objecten langs de IJssel. In 

het SNIP3 ontwerp van de zomerbedverlaging is deze benadering ongewijzigd overgenomen. Daaruit 

volgt dat voor een aantal gemalen nader onderzoek niet nodig is. De scope van gemalen waar dit wel het 

geval is zijn in dit rapport beoordeeld. Waar de noodzaak van mitigerende maatregelen volgt, is een 

principe oplossing uitgewerkt. Deze maatregelen worden onderdeel van het maatregelpakket van de 

zomerbedverlaging. Het technisch ontwerp van deze maatregelen is in een separaat rapport opgenomen. 

Een review van de resultaten uit de SNIP2A planstudie ten aanzien van het functioneel waterbeheer is 

voorzien voor de gemalen in het traject van de zomerbedverlaging met inlaatfunctie. De effecten van het 

SNIP3 ontwerp op het functioneren van de gemalen/vistrappen is bepaald door een analyse uit te voeren 

van de capaciteit om water in te laten in de huidige en toekomstige situatie. Daarbij is gebruik gemaakt van 

hydraulische analyses. De methodiek en gehanteerde gegevens zijn opgenomen in Bijlage 2. Voor de 

beoordeling van de significantie van het effect van lagere waterstanden op inlaten onder vrij verval is een 

criterium van 3 cm gesteld. Objecten waar de waterstandsdaling minder of gelijk is aan dan 3 cm (bij OLA 

condities) worden geacht op dezelfde wijze te kunnen blijven functioneren na verlaging van het zomerbed. 

Voor de beoordeling van de significantie van het effect van lagere waterstanden op de opvoerhoogte van 

inlaatgemalen is een criterium van 15% gesteld. Objecten waar de opvoerhoogte minder dan 15% 

toeneemt (bij OLA condities) worden geacht op dezelfde wijze te kunnen blijven functioneren na verlaging 

van het zomerbed. 


LW-AF20120608/RK - 59 -


Voor gemalen met enkel een uitwaterende functie wordt het functioneren niet negatief beïnvloed, 

aangezien de benodigde opvoerhoogte tenminste gelijk blijft of zelfs afneemt. Deze gemalen zijn niet 

nader beschouwd (met als uitgangspunt dat polderpeilen gehandhaafd worden). 




Object 

[beheerder] 

Gemaal ’t 

Raasje / 

Pijperstaart 

[WGS] 

Gemaal 

Adsum [WGS] 

Inlaatgemaal 

Zalk 

Gemaal 

Inkerwaarden 

[WSV] 

Gemaal Antlia 

[WSV] 

Gemaal 

Katerveer 

[WGS] 

Gemaal 

Spoorbrug 

[WSV] 

Gemaal 

Hoenwaard 

[WSV] 

Gemaal Allee 

[WSV] 

Centrale 

Harculo 

[Electrabel] 

Gemaal 

Veluwe 

[WSV] 

Gemaal 

Terwolde 

[WSV] 

km langs 


1000 

(VWK25) 

989,5 

(DR11) 

983,6 

(DR11) 

982 

(buiten- 

dijks) 

982 

(DR11) 

980 

(DR10) 

979 

(buiten- 

dijks) 

978 

(DR52) 

975,5 

(DR52) 

975 

(DR53) 

972 

(DR52) 

949 

(DR52) 


- Beoordeling: de zomerbedverlaging heeft geen invloed op de geotechnische 

stabiliteit van de constructie. Er is geen significant effect op het functioneel 

waterbeheer. 

- Beoordeling: constructieve aanpassingen aan het kunstwerk zijn niet nodig. Het 

inlaatregime dient te worden aangepast. 


stabiliteit van de constructie. Aanpassingen aan de pomp zijn niet nodig. 


de constructie. 

- Beoordeling: de verdronken positie van de pomp (noodzakelijk voor goed 

functioneren) blijft in de huidige en toekomstige situatie bij OLA (en hogere 

afvoeren) gehandhaafd. Aanpassingen aan de pomp zijn niet nodig. 

- Beoordeling: Constructieve aanpassingen aan het kunstwerk zijn niet nodig. 

Mogelijk dient wel het inlaatregime te worden aangepast. 


de constructie. 



- De zomerbedverlaging heeft geen invloed op het functioneren van de 

constructie. 

- De zomerbedverlaging heeft geen invloed op het functioneren van de 

constructie. 

- Beoordeling: het effect van de zomerbedverlaging leidt niet tot de noodzaak 

voor aanpassingen aan de vistrap. 




LW-AF20120608/RK - 60 -

Gemaal 

Ankersmit 

[WGS] 

944 

(DR53) 





LW-AF20120608/RK - 61 -

4.4 Gemaal ’t Raasje / Pijperstaart 


Nabij km1000 ligt gemaal ’t Raasje / Pijperstaart. Het kunstwerk is in beheer bij Waterschap Groot Salland. 

Bij de dijkkruising lozen twee gemalen op de IJssel via een gezamenlijk uitlaatwerk waar een drietal 

leidingen in uitkomen. Via gemaal ’t Raasje kan ook water worden ingelaten. 

In onderstaande afbeelding is beschikbare informatie vanuit de GIS database geprojecteerd. 


Geotechnische stabiliteit 

Voor het kunstwerk volgt uit de GIS database dat de insteek van de vergraving van het zomerbed ruim van 

het kunstwerk is gelegen (orde 270 m). Hieruit volgt dat de zomerbedverlaging geen invloed op de 

geotechnische stabiliteit van de constructies zal hebben. 


Beoordeling: via gemaal ’t Raasje kan water worden ingelaten. De gemiddelde waterstanden op de IJssel 

bij OLA zijn na uitvoering van de zomerbedverlaging ter hoogte van km1000 gelijk aan de huidige situatie 

(zie Bijlage 2). Het effect van de zomerbedverlaging op de waterstanden nabij de monding van de IJssel is 


Conclusie 

Beoordeling: de zomerbedverlaging heeft geen invloed op de geotechnische stabiliteit van de constructie. 

Er is geen significant effect op het functioneel waterbeheer. 


LW-AF20120608/RK - 62 -

4.5 Gemaal Adsum 


Ter hoogte van km989 ligt gemaal Adsum. Het kunstwerk is in beheer bij Waterschap Groot Salland. Het 

gemaal dient voor de ontwatering van de binnendijks gelegen polder. Tevens kan water onder vrij verval 

ingelaten worden. In onderstaande afbeelding is beschikbare informatie vanuit de GIS database 

geprojecteerd. Dit gemaal wordt niet beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter 

plaatse van de leiding (km989) niet wordt verlaagd. 


Afbeelding 4-3: foto gemaal Adsum 


LW-AF20120608/RK - 63 -



Op basis van beschikbare gegevens (zie bijlage 2) is er een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven 

in Afbeelding 4-4. Het polderpeil binnendijks bedraagt NAP-0,3m (z). Op basis van de duurlijnen (bijlage 2) 

zijn de condities voor inlaten bij OLA bepaald voor de huidige situatie en de situatie met 


IJSSELZIJDE 

NAP-0,11 m OLA (huidig) 

NAP-0,14 m OLA (met zbv) 

NAP-1,80 m 

Afbeelding 4-4: schematisatie gemaal Adsum 

NAP+2,9 m 

BINNENDIJKS 

Facts: 

- Twee spuikokers (functie uitwateren), mogelijkheid inlaten onder vrij verval 

- drempel koker (open keerpeil) op NAP -1,80 m 

Bron: tekening ‘Gemaal Adsum, Eekels Amsterdam, tek nr. 557.1.1.1.80.A1K, 18-8-1980’ 

- Polderpeil: NAP-0,30 m (z) 



Inlaat Gemaal Adsum 19 cm 16 cm 3 cm 

NAP-0,30 m 

mm 

Beoordeling: het kleinere verval bij laagwatercondities is niet significant en leidt tot een afname van het 

inlaatdebiet. Wel zal mogelijk de verlaging van de grondwaterstand als effect van de zomerbedverlaging 

leiden tot een grotere vraag. Deze combinatie van effecten is mogelijk wel significant, maar is nog niet te 

kwantificeren bij de totstandkoming van voorliggende rapportage. De beoordeling is dat constructieve 

aanpassingen niet nodig zijn aangezien inlaten onder vrij verval mogelijk blijft. Het inlaatregime dient te 

worden aangepast om voldoende water te kunnen inlaten. 

Conclusie 

Beoordeling: constructieve aanpassingen aan het kunstwerk zijn niet nodig. Het inlaatregime dient te 

worden aangepast. 


LW-AF20120608/RK - 64 -

4.6 Inlaatgemaal Zalk 


Nabij km983,6 is inlaatgemaal Zalk gelegen. Het gemaal, in beheer bij Waterschap Groot Salland, kan bij 

droogte worden ingezet om water uit de IJssel in te laten in de polder. Het kunstwerk bestaat uit een 

enkele leiding die met een kattenrugvorm de dijk kruist. De pomp van het gemaal bevindt zich nabij de 

oever, waar een instroombak is gerealiseerd. Een (beton)buis verbindt de instroombak met de IJssel. Dit 

gemaal wordt niet beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter plaatse van de 

leiding (km983,6) niet wordt verlaagd. 

Afbeelding 4-5: Situering kunstwerk 


Op basis van beschikbare gegevens (zie bijlage 2) is er een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven 

in Afbeelding 4-6. Het polderpeil binnendijks bedraagt NAP+ 0,65m. Op basis van de duurlijnen (bijlage 2) 

zijn de condities voor inlaten bij OLA bepaald voor de huidige situatie en de situatie met 



LW-AF20120608/RK - 65 -


IJSSELZIJDE BINNENDIJKS 


NAP- 0,06 m OLA (met zbv) 

b.o.b. NAP- 1,80 m 

NAP-2,0 m 

Facts: 

- enkele kunstof buis (‘kattenrug’ met ontluchting) 

- diameter buis 500 mm 

- drempel (open keerpeil) op NAP +2,90 m 

- b.o.b. IJsselzijde: NAP -1,80 m 

- verdronken positie gemaal (goed functioneren) tot NAP-0,40 m 

Bron: tekening ruilverkaveling kamperveen-zalk, kunstwerk A, juli 1979 

- Polderpeil: NAP+0,65 m (z) en NAP+0,50m (w) 


Afbeelding 4-6: schematisatie inlaat Zalk 

NAP +0,65 m (z) 

NAP+0,45 m 


Inlaat Gemaal Zalk -69 cm -71 cm 2 cm 

Beoordeling: de verdronken positie van de pomp (noodzakelijk voor goed functioneren) blijft in de 

toekomstige situatie bij OLA (en hogere afvoeren) gehandhaafd. Dit betekent dat inlaten altijd mogelijk 

blijft. Wel zal het verval en daarmee de benodigde opvoerhoogte toenemen. De toename wordt niet 

significant beoordeeld. Aanpassingen aan de pomp zijn niet nodig. 

Conclusie 


Aanpassingen aan de pomp zijn niet nodig. 


LW-AF20120608/RK - 66 -

4.7 Gemaal Inkerwaarden 


Nabij km982 ligt het buitendijkse gemaal Inkerwaarden. Het kunstwerk is in beheer bij Waterschap Veluwe 

en wordt gebruikt voor de ontwatering van buitendijks gebied. Dit gemaal wordt niet beoordeeld op 

geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter plaatse van de leiding (km982) niet wordt verlaagd. 

Het gemaal wordt niet voor inlaten van water gebruikt en worden daarom niet verder in dit kader 

beschouwd. 


LW-AF20120608/RK - 67 -

4.8 Gemaal Antlia 


Gemaal Antlia is een gemaal aan de westzijde van de IJssel ter hoogte van km982. Het gemaal heeft 2 

pompen die uitwateren op de IJssel. Het gemaal heeft daarnaast een vispassage, uitgevoerd als een 

systeem van buizen met een pomp. 

Afbeelding 4-7: gemaal Antlia (bron: website WSV) 


Op basis van beschikbare gegevens (Bijlage 2) is er een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in 

Afbeelding 4-8. Voor deze pomp is de verdronken positie van de buis aan de IJsselzijde van belang. Op 

basis van de duurlijnen (Bijlage 2) zijn de condities voor inlaten bij OLA bepaald voor de huidige situatie en 

de situatie met zomerbedverlaging. 


LW-AF20120608/RK - 68 -

NAP-1,5 m 

NAP-4,0 m 

Afbeelding 4-8: schematisatie vispassage gemaal Antlia 



NAP-0,02 m (huidig OLA) 

NAP-0,04 m (met zbv) 

NAP-1,7 m 

Facts: 

- 1 inlaatkoker (functie inlaten), stalen buis met diameter 700 mm 

- b.o.b. NAP -1,50 m 

- verdronken positie buis (goed functioneren) tot NAP-0,8 m 

Bron: nieuwbouw gemaal Antlia, tekening situatie en doorsneden vispassage, 06-02-2007 

- Polderpeil: NAP+0,15 m (z) en NAP -0,05 m (w) 

Bron: GIS data GGOR2005 

NAP +0,15 m (z) 

NAP+0,45 m 


Gemaal Antlia (vistrap) -17 cm -19cm 2 cm 

Beoordeling: de verdronken positie van de buis en pomp (noodzakelijk voor goed functioneren) blijft in de 

huidige en toekomstige situatie bij OLA (en hogere afvoeren) gehandhaafd. Dit betekent dat inlaten altijd 

mogelijk blijft. Wel zal het verval en daarmee de benodigde opvoerhoogte toenemen. De toename van de 

opvoerhoogte is met 10% niet significant. Aangezien het resulterende verval van 19 cm klein is en 

reguliere pompen dit verval makkelijk kunnen overbruggen wordt gesteld dat aanpassingen aan de pomp 

niet nodig zijn. 

Conclusie 

Beoordeling: de verdronken positie van de pomp (noodzakelijk voor goed functioneren) blijft in de huidige 

en toekomstige situatie bij OLA (en hogere afvoeren) gehandhaafd. Aanpassingen aan de pomp zijn niet 

nodig. 


LW-AF20120608/RK - 69 -

4.9 Gemaal Katerveer 


Gemaal Katerveer is een gemaal dat met 2 pompen water naar de IJssel pompt, andersom kan het 

gemaal binnendijks onder vrij verval inlaten. Het gemaal bevindt zich aan de oostzijde van de IJssel nabij 

km980. Dit gemaal wordt niet beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter plaatse 

van de leiding (km980) niet wordt verlaagd. 


Afbeelding 4-10: gemaal Katerveer (bron: website WGS) 


LW-AF20120608/RK - 70 -



Op basis van beschikbare gegevens (Bijlage 2) is er een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in 

Afbeelding 4-11. Het polderpeil bedraagt NAP -0,20 m. Op basis van de duurlijnen (Bijlage 2) zijn de 

condities voor inlaten bij OLA bepaald voor de huidige situatie en de situatie met zomerbedverlaging. 

IJSSELZIJDE 

NAP+ 0,03 m OLA (huidig) 

NAP+ 0,01 m OLA (met zbv) 

NAP-2,05 m 

NAP+2,9 m 

Afbeelding 4-11: schematisatie gemaal Katerveer 

NAP- 1,0 m 

Facts: 

- Twee spuikokers (functie uitwateren) – niet nader beschouwd, 1 inlaatkoker 

(functie inwateren) 

- Inlaatkoker voorzien van pomp 

- b.o.b. ongeveer NAP -1,0 m 

- verdronken positie gemaal (goed functioneren) tot ca. NAP-0,0 m 

- Bodemniveau binnendijks: NAP -3,65 m 

Bron: tekening gemaal Katerveer, aanzichten, doorsnedes en details, april 1991 

- Polderpeil: NAP-0,20 m (z/w) 


BINNENDIJKS 

NAP-0,20 m 

mm 

NAP-3,65 m 


Gemaal Katerveer (inlaat) 23cm 21cm 2 cm 

Beoordeling: de verdronken positie van de inlaatpomp blijft na de zomerbedverlaging gehandhaafd. De 

afname van het verval is met 2 cm niet significant. 

Conclusie 

Beoordeling: Constructieve aanpassingen aan het kunstwerk zijn niet nodig. Mogelijk dient het 

inlaatregime te worden aangepast. 


LW-AF20120608/RK - 71 -

4.10 Gemaal Spoorbrug 


Nabij km979 is ten zuiden van de spoorbrug een gemaal aanwezig ten behoeve van ontwatering van het 

buitendijks gelegen gebied. Het gemaal is in beheer bij Waterschap Veluwe. In onderstaande afbeelding is 

beschikbare informatie vanuit de GIS database geprojecteerd. Op basis van de aangeleverde tekening 2 

volgt dat de uitstroombak is gesitueerd op ruime afstand van de oever. Via een buis wordt aangesloten op 

de IJssel. Dit gemaal wordt niet beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter 

plaatse van de leiding (km979) niet wordt verlaagd. Het gemaal wordt niet voor inlaten van water gebruikt 

en wordt daarom niet verder in dit kader beschouwd. 

Afbeelding 4-12: Situering kunstwerk 

Conclusie 

De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de geotechnische stabiliteit van de constructie. 

2 scan tekening gemaal Spoorbrug [bron: Waterschap Veluwe] 


LW-AF20120608/RK - 72 -

4.11 Gemaal Hoenwaard 


Nabij km978 is gemaal Hoenwaard gelegen. Het gemaal, in beheer bij Waterschap Veluwe, ligt buitendijks 

en wordt enkele keren per jaar ingezet om de uiterwaard na een hoogwater op de IJssel te ontwateren. 

Tevens kan het gemaal bij droogte worden ingezet om water uit de IJssel (via Apeldoorns Kanaal en 

Veluwse Wetering) in te laten in de polder, via een inlaatpomp. Dit gemaal wordt niet beoordeeld op 

geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter plaatse van de leiding (km979) niet wordt verlaagd 


Afbeelding 4-14: foto gemaal Hoenwaard (bron: website WSV) 


LW-AF20120608/RK - 73 -



Op basis van beschikbare gegevens (zie Bijlage 2) is er een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven 

in Afbeelding 4-15. Het polderpeil binnendijks bedraagt NAP+ 0,4m (z). Op basis van de duurlijnen (Bijlage 

2) zijn de condities voor inlaten bij OLA bepaald voor de huidige situatie en de situatie met 


IJSSELZIJDE 

NAP+0,10 m OLA (huidig) 

NAP+0,08 m OLA (met zbv) 

NAP-0,50 m 

Afbeelding 4-15: schematisatie gemaal Hoenwaard 

BINNENDIJKS 

Facts: 

- 1 uitwateringspomp, 1 inlaatpomp 

- Waterstand benodigd voor verdronken positie pomp: NAP -0,50 m 

Bron: tekening ‘Opstelling schroefpompinstallatie Ruilverkaveling Hattem-Wezep, 

Landustrie Sneek, 1969’ 

- Polderpeil: NAP+0,40 m (z) 

Bron: website WSV 

NAP+0,40 m (z) 

mm 


Inlaat Gemaal Hoenwaard -30 cm -32 cm 2 cm 

Beoordeling: de verdronken positie van de pomp (noodzakelijk voor goed functioneren) blijft in de huidige 

en toekomstige situatie bij OLA (en hogere afvoeren) gehandhaafd. Dit betekent dat inlaten altijd mogelijk 

blijft. De toename van het verval is met 2cm niet significant, daardoor wordt gesteld dat aanpassingen aan 

de pomp niet nodig zijn. 

Conclusie 




LW-AF20120608/RK - 74 -

4.12 Gemaal Allee 


Dit gemaal wordt niet beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter plaatse van de 

leiding (km975,5) niet wordt verlaagd. Het gemaal heeft geen inlaatfunctie en wordt derhalve in het kader 

van invloed op waterbeheer niet nader beschouwd. 


Conclusie 

De zomerbedverlaging heeft geen invloed op het functioneren van de constructie. 


LW-AF20120608/RK - 75 -

4.13 Energiecentrale Harculo 


Ter hoogte van km975 is de energiecentrale van Elektrabel gelegen. De centrale gebruikt IJsselwater voor 

koeling. Daartoe dienen diverse in- en uitlaatleidingen, gemarkeerd in onderstaande afbeelding. 

Afbeelding 4-17: situering inlaat- en uitlaatpunten energiecentrale Harculo 

De in- en uitlaatpunten kruisen de primaire kering rond de centrale en komen uit in de waterbekkens ten 

zuiden en ten noorden van de centrale. Ter plaatse van de centrale wordt het zomerbed niet verlaagd, wel 

heeft de zomerbedverlaging hier invloed op de waterstanden in de rivier, en daarmee mogelijk op het 

functioneren van de inlaatpunten. 

Functioneel waterbeheer 

De configuratie en hoogteligging van de inlaatpunten is bij schrijven nog niet bekend. Daarom is geen 

schematisatie van de situatie opgenomen. Wel zijn op basis van de duurlijnen (Bijlage 2) de waterstanden 

in de IJssel bij OLA (Overeengekomen Lage Afvoer) voor de huidige situatie en de situatie met 

zomerbedverlaging bepaald. Hieruit volgt: 

Locatie Waterstand huidig 

(OLA) 

Waterstand zbv 

(OLA) 

Verschil 

Energiecentrale Harculo NAP+0,20 m NAP+0,18 m 2 cm 

De huidige waterstand bij OLA (NAP+0,20 m) wordt volgens de duurlijn zo’n 50 dagen per jaar 

onderschreden. Met zomerbedverlaging zal deze waterstand zo’n 60 dagen per jaar worden 

onderschreden. De afname van de waterstand wordt niet significant beoordeeld. 


LW-AF20120608/RK - 76 -


Conclusie 

Het effect van de zomerbedverlaging ter plaatse van de centrale is zo gering dat geen nadelige effecten te 

verwachten zijn. Deze conclusie zal nog aan de beheerder voorgelegd moeten worden. 


LW-AF20120608/RK - 77 -

4.14 Gemaal Veluwe 


Gemaal Veluwe ligt ter hoogte van km972 aan de westzijde van de IJssel. Het gemaal bedient het 

noordelijkste deel van het stroomgebied van de Grote en Terwoldse Wetering. Het gemaal heeft geen 

mogelijkheid om water in te laten. Wel is een vispassage aanwezig. De constructie wordt niet beoordeeld 

op de Geotechnische stabiliteit, omdat de er geen vergraving van het zomerbed op deze locatie is 

voorzien. 



LW-AF20120608/RK - 78 -

Afbeelding 4-19: gemaal Veluwe (bron: website WSV) 



Op basis van de beschikbare gegevens (Bijlage 2) is een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in 

Afbeelding 4-20. Op basis van de duurlijnen (Bijlage 2) zijn de condities voor vismigratie bij OLA bepaald 

voor de huidige situatie en de situatie met zomerbedverlaging. 


NAP+ 0,3m OLA (huidig) 


NAP-1,22 m 

Facts: 

- 4 spuikokers, 1 vrije lozingkoker, 1 koker met vistrap (laatste nader 

beschouwd) 

- drempel koker vistrap (open keerpeil) op NAP -1,22 m 

- Bodemniveau binnendijks: NAP -2,64 m 

- Hoogte schotten: variabel 

Bron: tekening ‘Gemaal Wapenveld doorsneden, Waterschap Veluwe, okt 1996’ 

- Polderpeil: NAP+1,20 m (z) en NAP+1,00 m (w) 

Bron: GIS data GGOR2005 

NAP +1,20 m (z) 

NAP-2,64 m 


LW-AF20120608/RK - 79 -

Afbeelding 4-20: schematisatie vistrap gemaal Veluwe 



Gemaal Veluwe (vistrap) -90 cm -92 cm 2 cm 

Beoordeling: de vistrap van het gemaal Veluwe is een vistrap die het verval overbrugt door het verlengen 

van de verhanglijn door het plaatsen van schotten. Het huidige verval loopt in de zomer van NAP+ 1,2 m 

naar NAP+ 0,3m bij OLA. Door de zomerbedverlaging daalt de laatst genoemde waterstand tot NAP+ 0,28 

m, daarmee wordt het verval 2 cm (2%) groter. Deze toename heeft geen significante invloed op de 

stroomsnelheden. Daarom leidt het effect van de zomerbedverlaging naar verwachting niet tot de 

noodzaak voor aanpassingen aan de vistrap. 

Conclusie 

Beoordeling: het effect van de zomerbedverlaging leidt niet tot de noodzaak voor aanpassingen aan de 

vistrap. 


LW-AF20120608/RK - 80 -

4.15 Gemaal Terwolde 


Gemaal Terwolde is een gemaal ter hoogte van km949 aan de westzijde van de IJssel. Dit gemaal 

(bekend onder naam ‘Gemaal mr. A.C. Baron van der Feltz’) wordt niet beoordeeld op geotechnische 

stabiliteit aangezien het zomerbed ter plaatse van het gemaal (km949) niet wordt verlaagd. Het gemaal 

heeft een inlaatfunctie en wordt derhalve in het kader van invloed op waterbeheer wel nader beschouwd. 


Op basis van de duurlijnen (ook Bijlage 2) zijn de condities voor inlaten bij OLA bepaald voor de huidige 

situatie en de situatie met zomerbedverlaging. Hieruit blijkt dat het verschil in de waterstand als gevolg van 

de zomerbedverlaging kleiner is dan 1cm. Dit verschil is niet significant, waardoor zijn aanpassingen aan 


Conclusie 




LW-AF20120608/RK - 81 -

4.16 Gemaal Ankersmit 


Dit gemaal wordt niet beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter plaatse van de 

het gemaal (km944) niet wordt verlaagd. Het gemaal heeft een inlaatfunctie en wordt derhalve in het kader 

van invloed op waterbeheer nader beschouwd. 


Op basis van de duurlijnen (ook Bijlage 2) zijn de condities voor inlaten bij OLA bepaald voor de huidige 

situatie en de situatie met zomerbedverlaging. Hieruit blijkt dat het verschil in de waterstand als gevolg van 

de zomerbedverlaging kleiner is dan 1cm. Dit verschil is niet significant, waardoor zijn aanpassingen aan 


Conclusie 




LW-AF20120608/RK - 82 -

5 SLUIZEN 

5.1 Scope 


In dit hoofdstuk worden de sluizen in het plangebied behandeld. Op basis van de resultaten van het 



In onderstaande tabel is aangegeven op welke punten nader onderzoek uitgevoerd zal worden in deze 

SNIP3-fase. Een review van de resultaten uit de SNIP2A planstudie ten aanzien van het functioneel 

beheer is voorzien voor de sluizen in het traject van de zomerbedverlaging waar effecten op de waterstand 

invloed kunnen hebben op het functioneren. Deze review wordt uitgevoerd aangezien het ontwerp van de 

verlaging in de SNIP3 fase verder is geoptimaliseerd en de waterstandseffecten daardoor gewijzigd zijn. In 

onderstaande tabel is dit per sluis gespecificeerd. 

Object 

[beheerder] 

Ganzesluis 

[Provincie 

Overijssel] 

Spooldersluis 

[WGS] 

Katerveer-sluis 

[WGS] 

Hezenberger- 

sluis [WSV] 

Keersluis 

Bastion [WSV] 

Keersluis 

Pouwel Bakhuis 

[WSV] 

Uitwatering 

Evergeune 

[WSV] 

NIEUW: 

recreatiesluis 

Bypass 

IJsseldelta 


km langs 


(dijkring) 

996 

(DR10) 

981 

(DR10) 

980 

(DR10) 


(bron:WG-SE20080907 DeelrapportIII_Constructies en 

KW) 







977,5 - beperkte toename verval onder gemiddelde 

975 

(DR52) 

972 

(DR52) 

972 

(DR52) 

992 

(DR11) 

omstandigheden 


Vervolg-onderzoek 

SNIP3 

Review vaardiepte 



Geotechnische stabiliteit 

Sterkte deuren 

- niet beschouwd Geotechnische stabiliteit 




Review uitwateringsfunc- 



LW-AF20120608/RK - 83 - 

tie 


Het effect van de zomerbedverlaging op de stabiliteit van schutsluizen is reeds in SNIP2A beoordeeld. 

Aangezien de contour van de verlaging niet significant (vanuit geotechnisch oogpunt) negatiever is 

gewijzigd geldt voor de Ganzesluis, Spooldersluis en Katerveersluis dat een nadere beoordeling op


stabiliteit niet nodig is. De overige sluizen zijn onafhankelijk van elkaar beoordeeld op stabiliteit, waarbij de 

Hezenbergersluis eveneens op sterkte is beoordeeld vanwege een toename van het verval over de 

waterkering. 

De effecten van het SNIP3 ontwerp op het functioneren van de sluizen is bepaald door een analyse uit te 

voeren van de beschikbare vaardiepte in de huidige en toekomstige situatie. Daarbij is gebruik gemaakt 

van hydraulische analyses. De methodiek en gehanteerde gegevens zijn opgenomen in Bijlage 2. 

Waar de noodzaak van mitigerende maatregelen volgt, is een principe oplossing uitgewerkt. Deze 

maatregelen worden onderdeel van het maatregelpakket van de zomerbedverlaging. Het technisch 

ontwerp van deze maatregelen is in een separaat rapport opgenomen. 




Object 

[beheerder] 

Ganzesluis 

[Provincie 

Overijssel] 

Spooldersluis 

[WGS] 

Katerveer- 

sluis [WGS] 

Hezenberger- 

sluis [WSV] 

Keersluis 

Bastion 

[WSV] 

Keersluis 

Pouwel 

Bakhuis 

[WSV] 

Uitwatering 

Evergeune 

[WSV] 

NIEUW: 

recreatiesluis 

Bypass 

IJsseldelta 

km langs 


996 

(DR10) 

981 

(DR10) 

980 

(DR10) 



sluis. 


sluis. 


sluis. 

977,5 - De zomerbedverlaging heeft geen significant effect op het functioneren van de 

975 

(DR52) 

972 

(DR52) 

972 

(DR52) 

992 

(DR11) 

sluis. De toename van het verval over de bovendeuren is niet significant. 

Mitigerende maatregelen zijn niet nodig. Indien nu niet het geval dient 

scheepvaart wel te worden geïnformeerd over de beschikbare diepgang. Dit is 

een aanbeveling. 


sluis. Indien nu niet het geval dient scheepvaart wel te worden geïnformeerd 

over de beschikbare diepgang. Dit is een aanbeveling. 


sluis. 

- De zomerbedverlaging heeft een positief effect op het functioneren van de sluis, 

aangezien de afvoercapaciteit onder vrij verval wordt vergroot door een lager 

IJsselpeil. 


sluis. 


LW-AF20120608/RK - 84 -

5.4 Ganzensluis 


De Ganzensluis is een sluis aan de oostzijde van de IJssel ter hoogte van km996. De sluis keert door 

middel van hefdeuren en zorgt via het Ganzendiep voor een verbinding naar het Zwarte Meer. 



Op basis van de basisgegevens (Bijlage 2) is er een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in 

Afbeelding 5-2. De drempelhoogte van de sluis is NAP-2,10 m. Hieruit volgt een maatgevende diepgang 

van ca. 1,9 m bij OLA in de huidige situatie. Volgens de duurlijnen (Bijlage 2) volgt bij OLA een afname van 

de vaardiepte van 1 cm ter hoogte van de Ganzensluis, als gevolg van de zomerbedverlaging. 


LW-AF20120608/RK - 85 -

IJSSELZIJDE 



Afbeelding 5-2: schematisatie Ganzensluis 

NAP-2,1m 

Facts: 

- Schutsluis, enkele kolk, hefdeuren 

- Gebruik voornamelijk door recreatievaart 

- Maatgevende drempelhoogte: NAP-2,10 m 

Bron: Vaarwegkenmerken in Nederland (RWS applicatie) 

- Binnenwaterstand: NAP-0,20 (zomerpeil IJsselmeer) 

Vaardiepte huidige 

situatie (OLA) 


Vaardiepte zbv (OLA) Verschil in vaardiepte 

Ganzesluis 1,93 m 1,92 m 1 cm 

Volgens de RWS applicatie vaarwegen in Nederland (ViN) is de sluis geschikt voor vaarwegklasse 

BM 3 . De minimale diepgang behorend bij deze klasse is 1,5 m. Volgens de Richtlijnen Vaarwegen 

2005 [2] is een kielspeling van 0,4 m benodigd bij recreatievaart. Hieruit volgt een benodigde 

diepgang van 1,9 m. Deze diepgang is in de huidige situatie voorhanden. Het effect van de 

zomerbedverlaging op de diepgang (bovenhoofd) bedraagt 1 cm bij OLA condities. Dit wordt als 

verwaarloosbaar beoordeeld. 

Conclusie 

De zomerbedverlaging heeft geen significant effect op het functioneren van de sluis. 

3 Receatievaartklasse is toegekend aan de hand van de klasse-indeling van het recreatie-toervaartnet volgens de 

BRTN (Beleidsvisie Recreatie Toervaart in Nederland). 

GANZEDIEP 

NAP- 0,20m (z) 


LW-AF20120608/RK - 86 -

5.5 Spooldersluis 


De Spooldersluis is een sluis aan de oostzijde van de IJssel ter hoogte van km981. Op basis van de 

basisgegevens (Bijlage 2) is er een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in Afbeelding 5-4. 



De Spooldersluis heeft een drempeldiepte van NAP -4,5 m. Bij OLA is de huidige vaardiepte 4,5 m. 

Volgens de duurlijnen (Bijlage 2) volgt bij OLA een afname van de vaardiepte van 2 cm ter hoogte van de 

Spooldersluis, als gevolg van de zomerbedverlaging. 


LW-AF20120608/RK - 87 -

IJSSELZIJDE 

NAP 0 m OLA (huidig) 

NAP– 0,02 m OLA (met zbv) 

Afbeelding 5-4: schematisatie Spooldersluis 

NAP-4,50 m 

Facts: 

- Schutsluis, enkele kolk, puntdeuren 

- Gebruik voornamelijk door beroepsvaart 


Bron: Legger en beheerregister Spooldersluis 






Spooldersluis 4,5 m 4,48 m - 8 cm 

De sluis en moet toegankelijk zijn voor beroepsvaart (scheepsklasse CEMT Va) met een vaardiepte 

van 3,5 meter + 0,7 m kielspeling = 4,2 m onder de waterlijn (conform Richtlijnen Vaarwegen 2005 

[2]). Deze minimale vaardiepte is in zowel de huidige als toekomstige situatie voorhanden. Het 

effect van de zomerbedverlaging is hierin verwaarloosbaar. 

Conclusie 


Zwolle-IJsselkanaal 

NAP- 0,20m (z) 


LW-AF20120608/RK - 88 -

5.6 Katerveersluis 


De Katerveersluis bevindt zich aan de oostzijde van de IJssel ter hoogte van km980. Op basis van de 

basisgegevens (Bijlage 2) is een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in Afbeelding 5-6. 



De Katerveersluis heeft een drempeldiepte van NAP– 2,38 m. Bij OLA is de huidige vaardiepte 2,4 m. 

Volgens de duurlijnen (Bijlage 2) volgt bij OLA een afname van de vaardiepte van 2 cm ter hoogte van de 

Spooldersluis, als gevolg van de zomerbedverlaging. 


LW-AF20120608/RK - 89 -


IJSSELZIJDE WILLEMSVAART 



NAP-2,38 m 

Afbeelding 5-6: schematisatie Katerveersluis 



NAP-2,38 m 


Katerveersluis 2,41m 2,39 m 2 cm 

De recreatiesluis is niet opgenomen in de RWS applicatie vaarwegen in Nederland (ViN). Aanname is 

vaarwegklasse BM als bij de Ganzensluis. De minimale diepgang behorend bij deze klasse is 1,5 m. 

Volgens de Richtlijnen Vaarwegen 2005 [2] is een kielspeling van 0,4 m benodigd bij recreatievaart. Hieruit 

volgt een benodigde diepgang van 1,9 m. Deze diepgang is in de huidige situatie met 2,4 m ruim 

voorhanden. Het effect van de zomerbedverlaging op de diepgang (bovenhoofd) bedraagt 2 cm bij OLA 

condities. Dit effect is verwaarloosbaar, de diepgang blijft ruim voldoende. 

Conclusie 


NAP+ 0,10 m 

Facts: 

- Schutsluis, enkele (groene) kolk, puntdeuren 

- Gebruik door recreatievaart 


Bron: tekening ‘Plan Verbetering hoogwaterkering t.p.v. het sluizencomplex Katerveer, W.S. 

Salland, okt 1974’ 




LW-AF20120608/RK - 90 -

5.7 Hezenbergersluis 


De Hezenbergersluis (km977,5) stamt uit de 19 e eeuw (bouwjaar 1872-1873) en is recent (2007) volledig 

gerenoveerd. De schutsluis is gelegen in het Apeldoorns Kanaal en staat aan de noordkant in verbinding 

met de IJssel via het 5 e kanaalpand. De sluis keert water vanaf de zuidzijde. Bij hoogwater vanaf de IJssel 

wordt keersluis Bastion gesloten. De huidige situatie is hieronder geschetst. 

Hattem 


ws var. (IJssel)* 2 

ws NAP+3,80 m* 1 

Keersluis Bastion 

Hezenbergersluis 

Afbeelding 5-7: Situatie Hezenbergersluis 

* 1 NAP +3,80 m is streefpeil en tevens bovengrenswaarde voor Apeldoorns kanaal 

* 2 NAP +0,80 m is gemiddeld IJsselpeil bij km977,5 


LW-AF20120608/RK - 91 - 

25 m

Afbeelding 5-8: Foto-impressie Hezenbergersluis 


De zomerbedverlaging van de IJssel heeft geen directe invloed op de stabiliteit en sterkte van de sluis. 

Wel zorgt de permanente waterstandsdaling op de IJssel ervoor dat het te keren waterstandsverschil 

toeneemt en de vaardiepte bij het invaren in de sluis afneemt. 


Op basis van basisgegevens (Bijlage 2) is een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in Afbeelding 

5-9. De Hezenbergersluis heeft een drempeldiepte van NAP -1,8 m aan de IJsselzijde. De sluis wordt 

gebruikt door recreatievaart. 

Bij OLA is de huidige vaardiepte 1,9 m. Volgens de duurlijnen (Bijlage 2) volgt bij OLA een afname van de 

vaardiepte van 2 cm ter hoogte van de monding van het Apeldoorns Kanaal, als gevolg van de 



LW-AF20120608/RK - 92 -

IJSSELZIJDE 

Afbeelding 5-9: schematisatie Hezenbergersluis 




NAP+ 0,12 m OLA (huidig) NAP +3,80 m 


NAP -1,8 m 

NAP+ 1,9 m 

Facts: 

- Schutsluis, enkele kolk, puntdeuren 


- Drempelhoogte: NAP-1,9 m (IJsselzijde) 

Bron: scans doorsnede tekening (ontvangen van WSV) 

Binnenwaterstand: NAP+3,80 (peil Apeldoorns Kanaal) 

Bron: Waterschap Veluwe, Vaststelling peilbesluit Apeldoorns kanaal, 8 juni 2005) 

Apeldoorns Kanaal 


Hezenbergersluis 1,9m 1,88 m 2 cm 

Volgens de RWS applicatie vaarwegen in Nederland (ViN) is de maximaal toegestane diepgang in het 6e 

kanaalpand 1,7 m. De diepgang in en zuidelijk van de Hezenbergersluis is niet vermeld, aanname is 

recreatievaart met uitzondering van zeilboten, aangezien deze op het Apeldoorns kanaal niet kunnen 

varen (diverse lage bruggen). Motorjachten steken over het algemeen niet dieper dan 80 cm. Volgens de 

Richtlijnen Vaarwegen 2005 [2] is een kielspeling van 0,4 m benodigd bij recreatievaart. Hieruit volgt een 

benodigde diepgang van 1,2 m. Deze diepgang is in de huidige situatie voorhanden. Het effect van de 

zomerbedverlaging op de diepgang (bovenhoofd) bedraagt 2 cm bij OLA condities. Dit resulteert in een 

diepgang van 1,88 m. Met deze diepgang is de sluis nog steeds prima toegankelijk voor gemotoriseerde 

recreatievaart. 

Verval over sluisdeuren 

Het verval over de sluis neemt met 2 centimeter toe onder OLA condities, van 3,68 meter tot 3,70 meter. 

Deze toename is niet significant. De conditie van de deuren is prima gezien de recente volledige renovatie. 

Uitgaande van het kopiëren van de oorspronkelijke situatie zijn de deuren met een bepaalde oversterkte 

gedimensioneerd. Voorheen werd de belasting met een factor van 1,5 vermenigvuldigd bij het berekenen 

van benodigde afmetingen van onderdelen, tegen de nu voorgeschreven waarde van 1,25 (toeslag op 

waterstandsverschil). 

Hieruit volgt dat de invloed van de zomerbedverlaging op het verval over de sluis toelaatbaar is zonder dat 

aanvullende maatregelen aan de constructie nodig zijn. 


LW-AF20120608/RK - 93 -


Conclusies 

De zomerbedverlaging heeft geen significant effect op het functioneren van de sluis. De toename van het 

verval over de bovendeuren is niet significant. Mitigerende maatregelen zijn niet nodig. Indien nu niet het 

geval dient scheepvaart wel te worden geïnformeerd over de beschikbare diepgang, dit is een 

aanbeveling. 


LW-AF20120608/RK - 94 -

5.8 Keersluis Bastion 


Keersluis Bastion (km977,5 - locatie aangegeven in Afbeelding 5-7) staat normaliter open en wordt 

gesloten bij hoogwatersituaties op de IJssel. Het object is dermate ver van de IJssel gelegen dat 

geotechnische invloed van de zomerbedverlaging op het kunstwerk niet van toepassing is. 



Op basis van de basisgegevens (Bijlage 2) is een schematisatie gemaakt, deze is weergegeven in 

Afbeelding 5-11. De keersluis heeft een drempeldiepte van NAP- 1,6 m. 

Bij OLA is de huidige vaardiepte 1,7 m. Volgens de duurlijnen (Bijlage 2) volgt bij OLA een afname van de 

vaardiepte van 2 cm ter hoogte van de monding van het Apeldoorns Kanaal, als gevolg van de 



LW-AF20120608/RK - 95 -

IJSSELZIJDE 



NAP -1,6 m 

Afbeelding 5-11: schematisatie keersluis Bastion 




Richting Hezenbergersluis 

Facts: 

- Keersluis, puntdeuren 


- Drempelhoogte: NAP-1,6 m 

Bron: tekening ‘Bestek dijkverbetering kloosterb./kerkhofdijk, Doorsneden Keersluis, 

Waterschap Oost-Veluwe, nov 95’ 

- Binnenwaterstand: NAP+3,80 (peil Apeldoorns Kanaal) 

Bron: Waterschap Veluwe, Vaststelling peilbesluit Apeldoorns kanaal, 8 juni 2005) 


Keersluis Bastion 1,7m 1,68 m 2 cm 

Volgens de RWS applicatie vaarwegen in Nederland (ViN) is de maximaal toegestane diepgang in het 6e 

kanaalpand 1,7 m. De toegestane diepgang in de keersluis Bastion is niet vermeld. Aanname is 

recreatievaart met uitzondering van zeilboten, aangezien deze op het Apeldoorns kanaal niet kunnen 

varen (diverse lage bruggen). Motorjachten steken over het algemeen niet dieper dan 80 cm. Volgens de 

Richtlijnen Vaarwegen 2005 [2] is een kielspeling van 0,4 m benodigd bij recreatievaart. Hieruit volgt een 

benodigde diepgang van 1,2 m. Deze diepgang is in de huidige situatie en na verlaging van het zomerbed 

voorhanden. 

Conclusie 

De zomerbedverlaging heeft geen significant effect op het functioneren van de sluis. Indien nu niet het 

geval dient scheepvaart wel te worden geïnformeerd over de beschikbare diepgang. Dit is een 

aanbeveling. 


LW-AF20120608/RK - 96 -

5.9 Keersluis Pouwel Bakhuis 


Dit kunstwerk wordt niet nader beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter 

plaatse van de keersluis (km972) niet wordt verlaagd. Het object heeft geen rol meer als uitwateringsluis 

(overgenomen door gemaal Veluwe), er ligt een kistdam tussen de maalkolk en de IJssel. Het kunstwerk 

wordt derhalve niet beoordeeld in relatie tot functioneel beheer. 

Conclusie 



LW-AF20120608/RK - 97 -

5.10 Uitwatering Euvergeune 


Dit kunstwerk wordt niet nader beoordeeld op geotechnische stabiliteit aangezien het zomerbed ter 

plaatse (km972) niet wordt verlaagd. 


De sluis fungeert als uitwateringsluis. Ter plaatse zal het verval richting IJssel toenemen (ongeveer 7 cm 

bij OLA condities). De mogelijkheid voor uitwateren onder vrij verval wordt daarmee vergroot. Dit wordt als 

een gunstig effect beoordeeld. 

Conclusie 

De zomerbedverlaging heeft een positief effect op het functioneren van de sluis, aangezien de 

afvoercapaciteit onder vrij verval wordt vergroot door een lager IJsselpeil. 


LW-AF20120608/RK - 98 -

5.11 Recreatiesluis Bypass IJsseldelta 


Parallel aan de planstudie SNIP3 Zomerbedverlaging Beneden IJssel wordt ook de planstudie SNIP3 

IJsseldelta Zuid uitgevoerd. Onderdeel van deze planstudie is het ontwerp van een schutsluis die de 

verbinding vormt van de bypass met de IJssel. De schutsluis moet toegang bieden aan recreatievaart en is 

gesitueerd nabij km992 (zuidoever). 

Afbeelding 5-12: situering kunstwerk (indicatief) 

De schutsluis is ruim van het zomerbed van de IJssel gesitueerd. De zomerbedverlaging heeft derhalve 

geen invloed op de te hanteren ontwerpuitgangspunten voor geotechnische stabiliteit 


Het SNIP3 ontwerp van de schutsluis is opgenomen in tekening 9V4747.A2/1321-101 t/m …-106 (Royal 

Haskoning / Tauw / Witteveen+Bos, november 2010, concept). Hieruit volgt een aangehouden minimum 

zomerpeil van NAP-0,3 m en een drempelhoogte van NAP-2,6 m. Hieruit volgt een beschikbare vaardiepte 

van 2,3 m. Uit de duurlijnen zoals gehanteerd bij de analyse van effecten van de zomerbedverlaging op de 

waterstand volgt dat de berekende waterstanden niet lager zijn dan NAP-0,2 m, zowel voor als na 

uitvoering van de zomerbedverlaging. Er is dus genoeg ruimte in het ontwerp aanwezig. 

Conclusie 



LW-AF20120608/RK - 99 -

6 KADES 

6.1 Scope 


In dit hoofdstuk worden de kades in het plangebied behandeld. Op basis van de resultaten van het 




SNIP3-fase. 

Object 

[beheerder] 

Kampen 

[Gemeente 

Kampen] 


km langs 


(dijkring) 



994-999 - geen invloed op geotechnische stabiliteit onder voorwaarde 

van voldoende afstand ontgraving 

Vervolg- 

onderzoek 

SNIP3 

Sonderingen ter 

verificatie 


invloed van de zomerbedverlaging op de geotechnische stabiliteit van diverse objecten langs de IJssel. De 

damwanden langs de IJssel bevinden zich op >15 m afstand van de contour en voldoen bij de toets aan 

deze regel. Ter verificatie is voor de kades aanvullend op de SNIP2A beoordeling onderzoek gedaan naar 

de grondopbouw nabij de kades. Deze informatie is verkregen uit uitgevoerde sonderingen (resultaten 

opgenomen in Bijlage 2 van dit rapport). De stabiliteitsberekeningen zijn opnieuw gemaakt met de 

bodemgegevens, waarbij de invloed van de zomerbedverlaging op de macrostabiliteit van de kades is 

bepaald. 

6.3 Resultaten SNIP3 

6.3.1 Onderzoek SNIP3 


uitwerking wordt verwezen naar paragraaf 6.4 

Object 

[beheerder] 

Kampen 

[Gemeente 

Kampen] 

km langs 



994-999 - De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de buitenwaartse macrostabiliteit 

van de kades (damwandconstructies) bij Kampen. 


LW-AF20120608/RK - 100 -

6.4 Kampen 

6.4.1 Locaties 


De kades bestaan uit verankerde stalen damwanden. De beschikbare damwandgegevens zijn 

weergegeven in de onderstaande tabel. Van de gemeente Kampen is een ‘kunstwerkenpaspoort’ 

beschikbaar voor de damwanden langs de IJssel bij Kampen, waaruit bij opname in 2009 volgt dat de 

conditie in orde is (Kunstwerkpaspoort IJsselkade grondkeringen.pdf). Dit is uitgangspunt voor de analyse. 

Tabel 6-1: Beschikbare damwandgegevens 

nr Plaats Type Teenniveau t.o.v 

I Loswal Hoesch 

II IJsselkade / 

Heutzplein 

III IJsselkade / 

Sablonierekade 

IV Ten Zuiden van 

Bovenhaven 

6.4.2 Bodemopbouw 

1.0 

NAP 

Kilometrering tekeningnummer Sonde- 


LW-AF20120608/RK - 101 - 

ring 

-7,6 m 997,0 – 997,5 7834/3319 W1 40 / 41 / 

Hoesch III -9,0 m 995,5 – 996,0 PWK.T-T-95195 34 / 35 / 

Hoesch 8 

(?) 

-9,0 m 995 – 995,5 PWK.T-T-95191 33 

AZ 26 -7,0 m 994 – 994,5 11-10 (Heidema) 29/ 30 / 

In het kader van SNIP3 zijn sonderingen uitgevoerd in de waterbodem bij de kades in Kampen. Deze 

sonderingen geven informatie ten aanzien van de bodemopbouw aan de passieve zijde van de 

damwanden. De bodem bestaat voornamelijk uit matig vastgepakt zand. Tot NAP -7 m zijn plaatselijk 

dunne stoorlaagjes aangetroffen bestaande uit klei. Op ca. NAP -10 m is plaatselijk een dunne veenlaag 

aangetroffen. De sonderingen zijn opgenomen in Bijlage 1 van dit rapport. 

Om inzicht te krijgen in de bodemopbouw aan de hoge (actieve) zijde van de kade zijn boringen 

opgevraagd uit de database van TNO-NITG. In deze database zijn verschillende boringen te vinden langs 

de IJssel bij Kampen. Een kleine selectie van de beschikbare boringen is weergegeven in Afbeelding 6-1. 

Afbeelding 6-1: Boringen langs de IJssel bij Kampen (paars = klei, geel = zand, oranje = veen) 

42 

37 

31


De boringen in figuur 2.1 staan op volgorde van noord naar zuid. Uit de beschikbare boringen blijkt dat de 

bodemopbouw kan variëren. 

Tabel 6-2: Maaiveldniveaus ten tijde van de boring 

Boring Voormalig maaiveldniveau t.o.v. NAP Datum 

B21C1756 -1,0 m onbekend 

B21D0007 -2,4 m 16-10-1932 

B21D0025 -3,0 m 01-02-1936 

B21D0065 -2,3 m 01-01-1946 

De diepte van de boringen zijn ten opzichte van het toenmalige maaiveld. Het maaiveld is met 3 tot 5 

meter opgehoogd met zand tot ongeveer +1,9 m NAP. 

6.4.3 Uitgangspunten en schematisatie 

Het sondeeronderzoek geeft informatie ten aanzien van de bodemopbouw vanaf NAP -5 m. Beneden dit 

niveau is de variatie in de bodemopbouw klein. Boven NAP -5 m is volgens de gegevens uit de database 

van TNO-NITG de variatie in bodemopbouw groter. Ten behoeve van de stabiliteitsberekening is één 

(conservatief) profiel geschematiseerd voor de gehele IJsselkade bij Kampen. 

Tabel 6-3 geeft de geschematiseerde bodemopbouw en rekenwaarde van de sterkteparameters weer. De 

grondparameters zijn geschat op basis van tabel 1 uit NEN 6740 en ervaring. Opgemerkt wordt dat de 

grondparameters van de lagen boven het waterbodemniveau wel invloed hebben op de berekende 

stabiliteitsfactor, maar niet op de diepte van de maatgevende glijcirkel. De diepte van de maatgevende 

glijcirkel (en daarmee de locatie van het uittredepunt) wordt bepaald door de lengte van de damwand en 

de grondlagen onder de teen van de damwand. Uit het sondeeronderzoek blijkt dat op de teenniveaus van 

de damwanden (tussen NAP -7,0 m en NAP -9,0 m) zand aanwezig is. 

Tabel 6-3: Geschematiseerde bodemopbouw en rekenwaarden van de grondparameters 

Grondsoort Bovenzijde laag 

[m NAP] 

γ / γs 

[kN/m 3 ] 

φd 

[ o ] 


LW-AF20120608/RK - 102 - 

cd 

[kPa] 

Zand, ophoging +1,9 m 18 / 20 28 0 

Klei, slap -1,1 m 15 / 15 14,7 0 

Zand, matig vast -6,0 m 18 / 20 28 0 

Veen, matig vast -9,8 m 12 / 12 12,6 0,7 

Zand, matig vast -10,2 m 18 / 20 28 0 

waarin: 

γ / γs = Droog en verzadig volumegewicht; 

φd = Rekenwaarde van de hoek van inwendige wrijving; 

cd = Rekenwaarde van de cohesie. 

In de berekeningen is uitgegaan van de onderstaande niveaus ten opzichte van NAP: 

- Maaiveld +1,9 m; 

- Maximale grondwaterstand +1,5 m; 

- Minimale waterstand IJssel -0,35 m; 

- Bodemniveau IJssel -4,0 m;

- Teen van de damwand -7,0 / -9,0 m. 

Overige uitgangspunten: 


- De damwand is gemodelleerd als een ‘verboden lijn’, door deze lijn kan geen glijvlak ontstaan. De 

karakteristieke eigenschappen van de verschillende damwandprofielen zijn dus niet opgenomen in 

deze berekening; 

- De verankering van de damwanden is niet opgenomen in deze modellering (conservatie aanname). 

- Er is een maaiveldbelasting toegepast van 13 kN/m 2 zoals gebruikelijk is bij primaire waterkeringen. 

De grootte van de maaiveldbelasting heeft wel invloed op de berekende stabiliteitsfactor, maar niet op 

de diepte van de maatgevende glijcirkel 

- Zomerbedverlaging op 15 m afstand van de kade met een helling van 1:4. 

6.4.4 Resultaten 

Zowel de kortste (teen op NAP -7,0 m) als de langste damwand (teen op NAP -9 m) is beschouwd. In 

geval van een kortere damwand is de berekende stabiliteitsfactor lager aangezien de maatgevende cirkel 

minder diep ligt en korter is. In geval van een langere damwand is de maatgevende glijcirkel groter, 

waardoor het uittredepunt van de glijcirkel verder van de damwand ligt. Een langere damwand betekent 

dus een grotere veiligheid, maar ook een groter invloedsgebied. Afbeelding 6-2 geeft de maatgevende 

glijcirkel weer voor de damwand met de teen op NAP -7,0 m. 

3,5 m 

11,5 m 

15 m 

Afbeelding 6-2: Maatgevende glijcirkel ter plaatse van de damwand met de teen op NAP -7,0 m 

Berekende stabiliteitsfactor damwand met teen op NAP -7,0 m = 1,00 

De maatgevende glijcirkel bevindt zich ter plaatse van de teen van de damwand. Het uittredepunt bevindt 

zich op ca. 11,5 m afstand van de damwand. De maatgevende glijcirkel doorsnijdt de ontgraving voor de 

zomerbedverlaging niet. De zomerbedverlaging heeft dus geen invloed op de buitenwaartse 

macrostabiliteit van deze kade. 


LW-AF20120608/RK - 103 -


Bij het bovenstaande de volgende opmerkingen: 

- Doel van de analyse is niet het aantonen van de absolute stabiliteitsfactor van de damwand, maar het 

bepalen van de invloed van de zomerbedverlaging op de stabiliteitsfactor; 

- Conservatieve aanname voor het maximale val van 1,85 m (GHG – minimale waterstand IJssel). Met 

de zomerbedverlaging zal dit verval tenminste niet groter worden aangezien de waterstand door de 

zomerbedverlaging daalt. Dit effect is bij hoge afvoeren sterker dan bij lage afvoeren; 

- Conservatieve aanname voor de locatie van de belasting (daar waar de stabiliteitsfactor het laagst is); 

- Berekende stabiliteitsfactoren zijn indicatief. De resultaten betekenen niet dat de waterkering 

afgekeurd wordt. De enige conclusie die aan de analyse verbonden kan worden is dat de 

zomerbedverlaging geen negatieve invloed heeft op de stabiliteit en het moment in de damwanden. 

- De situatie van aanleg is uitgangspunt in de beoordeling. In het beheer en onderhoudsplan moeten 

randvoorwaarden volgen om dit profiel te handhaven op langere termijn. Concreet betekent dit dat bij 

onderhoudsbaggerwerk de ontwerpcontouren aangehouden moeten worden. 

1m 

14 m 

15 m 

Afbeelding 6-3: Maatgevende glijcirkel ter plaatse van de damwand met de teen op NAP -9 m 

Stabiliteitsfactor damwand met teen op NAP -9,0 m = 1,50 

De maatgevende glijcirkel bevindt zich ter plaatse van de teen van de damwand. Het uittredepunt bevindt 

zich op ca. 14 m afstand van de damwand. Ondanks de conservatieve uitgangspunten doorsnijdt de 

maatgevende glijcirkel de ontgraving voor de zomerbedverlaging niet. De zomerbedverlaging heeft initieel 

dus geen invloed op de buitenwaartse macrostabiliteit van deze kade. Na gereedkomen van de 

zomerbedverlaging wordt het bodemprofiel gemonitord. Eventuele migratie van de ontgraving richting de 

kade worden hierdoor in de gaten gehouden, waarna eventueel actie ondernomen kan worden. 

Zie opmerkingen bij damwand met teen op NAP -7 m. 


LW-AF20120608/RK - 104 -

6.4.5 Conclusie 


De zomerbedverlaging heeft geen invloed op de buitenwaartse macrostabiliteit van de kades 

(damwandconstructies) bij Kampen. 


LW-AF20120608/RK - 105 -

7 KRIBBEN EN OEVERS 

7.1 Scope onderzoek 


Bij het ontwerp van de zomerbedverlaging is het te ontgraven gebied met contourlijnen vastgelegd. De 

contourlijn is hierbij zo gekozen dat de ontgraving geen invloed heeft op de stabiliteit van aangrenzende 

oevers en kribben. Daartoe zijn geotechnische analyses uigevoerd. Om meer inzicht te krijgen op de 

stabiliteit en conditie zijn binnen SNIP3 een aantal aanvullende onderzoeken uitgevoerd: 

1) Op basis van uitgevoerde sonderingen in het zomerbed van de IJssel worden geotechnische 

analyses zoals uitgevoerd in SNIP2 geverifieerd; 

2) Op basis van data uit laseraltimetrie (hoogtemetingen vanuit de lucht) wordt een quick scan 

gemaakt naar de conditionele staat van de kribben. 

Object 

[beheerder] 


[RWS] 


km langs 


(dijkring) 



993-1001 - huidige conditionele staat kribben lokaal niet met 

zekerheid voldoende; 

- geen invloed op stabiliteit bij zand of klei in 

ondergrond; verlaging kan aangrijpen in teen krib 


SNIP3 

Verificatie 

geotechnische 

analyse en 

quickscan huidige 

staat kribben 


invloed van de zomerbedverlaging op de geotechnische stabiliteit van diverse objecten langs de IJssel. 

Deze praktische ‘beoordelingsregel’ is vervolgens toegepast bij het afleiden van de contour waarbinnen de 

zomerbedverlaging wordt gerealiseerd. In het SNIP3 ontwerp van de zomerbedverlaging is deze 

benadering ongewijzigd overgenomen. 

Voor de kribben is aanvullend op de SNIP2A beoordeling een verificatie uitgevoerd door onderzoek te 

doen naar de grondopbouw nabij de kribben. Deze informatie is verkregen uit uitgevoerde sonderingen 

(resultaten opgenomen in Bijlage 1 van dit rapport). Tevens is op basis van laseraltimetrie een quick scan 

gedaan naar de onderhoudsstaat van de kribben in het traject van de zomerbedverlaging. 


LW-AF20120608/RK - 106 -






Object 

[beheerder] 


[RWS] 

km langs 



993-1001 - De zomerbedverlaging heeft geen nadelige gevolgen voor de macrostabiliteit 

van twee specifiek beschouwde kribben waarbij sonderingen zijn uitgevoerd. 

- Uit een quick-scan op basis van laseraltimetrie volgt dat de conditionele staat 

van nabij 75% van de kribben voldoende is op basis van een vergelijking met 

een gedefinieerd referentiebeeld. 

- Er bestaat onzekerheid over de actuele staat van de overige kribben (orde 

25%). Er zijn indicaties van verzakte kribben, kribben met verminderde 

aanhechting aan de oever en begroeiing van kribben met struiken en bomen. 

- Alleen visuele inspecties kunnen uitsluitsel geven over de conditionele staat 

van kribben, met de belangrijke kanttekening dat het effect van de 

zomerbedverlaging op de stabiliteit van de kribben nihil wordt geacht, ongeacht 

de actuele staat. 

7.4 Geotechnische analyse invloed zomerbedverlaging 

Benadering 

De invloed van de ontgraving ten behoeve van de verdieping van het zomerbed van de IJssel nabij het 

talud van bestaande kribben is onderzocht. Hiertoe zijn 2 representatieve kribben nader beschouwd. Bij 

deze kribben is grondonderzoek uitgevoerd bestaande uit 2 sonderingen in de waterbodem per krib. Ter 

plaatse van de krib zijn dwarsprofielen opgesteld voor de huidige situatie en de situatie na de geplande 

zomerbedverlaging. Waar de metingen onvoldoende informatie verschaffen is voor de opbouw van de 

kribben is uitgegaan van de standaardkrib zoals aangegeven op tekening ONAN-1995-15025 d.d. 20-03- 

1996 van Rijkswaterstaat, directie Oost Nederland. Het is niet bekend uit welk materiaal de kern van de 

krib bestaat. Voor beide kribben is de macrostabiliteit beschouwd. Opgemerkt wordt dat deze analyse niet 

als doel heeft een waardeoordeel te geven van de staat en stabiliteit van de kribben op zich. Doel van de 

analyse is het vaststellen van de eventuele invloed van de zomerbedverlaging op de stabiliteit van de krib. 

Krib I km 991,5 (noord) 

In de waterbodem nabij de krib zijn 2 sonderingen uitgevoerd (S23 en S24). In deze sonderingen is te zien 

dat de bodem voornamelijk uit zand bestaat. Rond NAP is plaatselijk (S23) een kleilaag aangetroffen met 

een dikte van ca. 0,8 m. 

Omdat de ondergrond uit zand bestaat ligt de maatgevende glijcirkel relatief ondiep; het aandeel van de 

maximale schuifweerstand dat afhankelijk is van de wrijvingshoek neemt evenredig toe met de effectieve 

spanning. Afbeelding 7-1 geeft de maatgevende glijcirkel weer voor de huidige situatie. Laag 5 in deze 

afbeelding geeft de geplande zomerbedverlaging weer. 


LW-AF20120608/RK - 107 -


Afbeelding 7-1: Maatgevende glijcirkel in de huidige situatie, uitgaande van een kribkern van klei 

Voor de situatie met zomerbedverlaging blijft de maatgevende glijcirkel ondiep en binnen de krib. De 

geplande ontgraving heeft geen negatieve invloed op de macrostabiliteit van de krib. Tabel 7-1 geeft de 

resultaten van de stabiliteitsberekeningen weer. 

Tabel 7-1: Berekende stabiliteitsfactoren (Bishop) 

Kribkern Bestaande situatie Zomerbedverlaging 

Klei 1,51 1,51 

Zand 1,35 1,35 

Een krib met een kleikern heeft een hogere stabiliteitsfactor. Dit wordt veroorzaakt door de ondiepe 

glijcirkels; de effectieve spanning is laag waardoor de inwendige wrijvingshoek ten opzichte van de 

cohesie maar een beperkte rol speelt in de maximale schuifweerstand. In Tabel 7-1 is te zien dat de 

zomerbedverlaging geen nadelige gevolgen heeft op de macrostabiliteit van de krib. 

Krib II km 997,4 (noord) 

In de waterbodem nabij de krib zijn 2 sonderingen uitgevoerd (S43 en S44). In deze sonderingen is te zien 

dat de bodem voornamelijk uit zand bestaat. Om dezelfde redenen als beschreven in de voorgaande 

paragraaf ligt de maatgevende glijcirkel relatief ondiep. Afbeelding 7-2 geeft de maatgevende glijcirkel 

weer voor de huidige situatie uitgaande van een krib bestaande uit klei op een zandondergrond. 


LW-AF20120608/RK - 108 -


Afbeelding 7-2: Maatgevende glijcirkel in de huidige situatie, uitgaande van een kribkern van klei 

Tabel 7-2 geeft de resultaten van de stabiliteitsberekeningen weer. 

Tabel 7-2: Berekende stabiliteitsfactoren (Bishop) 

Kribkern Bestaande situatie Zomerbedverlaging 

Klei 2,55 2,55 

Zand 2,08 2,08 

In Tabel 7-2 is te zien dat de zomerbedverlaging geen nadelige gevolgen heeft op de macrostabiliteit van 

de krib. 

7.5 Quickscan huidige staat kribben 

Benadering 

Het Waterdistrict Twentekanalen-IJsseldelta voert visuele opnames uit naar de kribben in het 

projectgebied, dit gebeurt bij laagwatersituaties. Voor de Beneden-IJssel is hier bij opstellen van deze 

rapportage nog geen gelegenheid voor geweest. Wel zijn hoogtegegevens beschikbaar die bij 

laagwatercondities (2009) gemeten zijn. Met behulp van laseralimetrie is de hoogte van de oever en de 

kribben langs de Beneden IJssel opgemeten in gridcellen van 0,5 m. De delen van de krib die tijdens deze 

meting onder water stonden, zijn niet opgemeten. Er is voor gekozen om op basis van deze gegevens een 

quickscan naar de staat van de kribben uit te voeren. De meetgegevens zijn visueel geanalyseerd met 

behulp van ArcGIS software. 

De volgende methodiek is toegepast in het beoordelen van de onderhoudsstaat van de kribben: 

1. Afleiden referentiebeeld van een krib met goede staat ten behoeve van de beoordeling; 

2. Vergelijken andere kribben met het referentiebeeld; 

3. Analyse mogelijke oorzaken verschil met referentiebeeld. 


LW-AF20120608/RK - 109 -


Referentiebeeld 

Afbeelding 7-3 laat een krib zien die geclassificeerd is als een krib met een goede onderhoudsstaat. De 

hoogte van de krib loopt geleidelijk op tot de kruin. De kleurschakeringen hebben een klasseverschil van 10 

cm. 

Afbeelding 7-3: Bodemhoogte van een krib die in goede staat is bij km995,8 

Analyse 

Met het visualiseren van de meetgegevens in ArcGIS is een analyse uitgevoerd voor de kribben over het 

traject van de zomerbedverlaging. Hieruit volgt dat 75 tot 80% van de kribben aan het referentiebeeld 

voldoet, met als belangrijkste criterium een geleidelijk verloop van de taluds. 20 tot 25% van de bekeken 

kribben voldoen niet aan het referentiebeeld. Een deel van deze kribben worden in het vervolg besproken. 

Verzakkingen 

De kribben in Afbeelding 7-4 zijn mogelijk verzakt. Naast de drie kribben die in deze figuur zijn weergegeven, 

ligt ook bij km 997,6 een krib die mogelijk verzakt is. De kruinhoogte is hier (plaatselijk) lager dan de rest van 

de krib. Hier kan steenbestorting zijn weggespoeld of de kribkern zijn verzakt (4 van de 56). 

Afbeelding 7-4: Mogelijk (gedeeltelijk) verzakte kribben 

Toelichting: v.l.n.r. kribben bij km999,1, km995,1 en km997,1 

Aanhechting oever 


LW-AF20120608/RK - 110 -


In Afbeelding 7-5 zijn twee kribben (km 996,3 en km 994,6) geprojecteerd met een aanhechting van de 

krib aan de oever die lager is dan de krib zelf. Dit kan duiden op een erosieproces waardoor de krib op 

den duur ‘achterloops’ wordt. Dit is niet gewenst. 

Afbeelding 7-5: Krib bij km996,3 (links) en krib bij km994,6 (rechts) 

Toelichting: aanhechting van krib aan oever lager dan krib 

Begroeiing 

Bij 10 tot 15% van de bekeken kribben zijn uitschieters in meetwaarden geconstateerd. Hier volgt de 

aanwezigheid van struiken of bomen als oorzaak. In Afbeelding 7-6 zijn laat de hoogtemetingen van twee 

kribben met bomen en struiken zien. 

Afbeelding 7-6: Kribben met bomen en/of struiken (links: km999,3, rechts: km996,8) 

Afbeelding 7-7 geeft het beeld van begroeide kribben langs de Pijperstaart in Kampen (inclusief de krib bij 

km996,8 uit Afbeelding 7-6). 


LW-AF20120608/RK - 111 -

Krib bij 

km 996,8 


Afbeelding 7-7: Begroeide kribben langs Pijperstaart bij Kampen (bron: Google Maps) 

Ten slotte moet opgemerkt worden dat voor een deel van de kribben slechts beperkt 

laseraltimetriegegevens beschikbaar zijn. 

Conclusie en aanbevelingen 

Geconcludeerd wordt dat 85% van de kribben over het traject van de zomerbedverlaging voldoen aan het 

referentiebeeld. Daaruit wordt aangenomen dat de conditionele staat van deze kribben t.a.v. stabiliteit 

tenminste voldoende is. Hierbij wordt opgemerkt dat de kribben waarvoor onvoldoende hoogtegegevens 

beschikbaar zijn, niet meegenomen zijn in deze analyse. 

Tevens wordt geconcludeerd dat er onzekerheid bestaat over de actuele staat van de overige kribben 

(orde 25% van 56 kribben dus zo’n 13 kribben langs het traject van de zomerbedverlaging). Er zijn 

indicaties van verzakte kribben, kribben met verminderde aanhechting aan de oever en begroeiing van 

kribben met struiken en bomen. 

Het effect van de zomerbedverlaging op de stabiliteit van de kribben wordt nihil geacht, ongeacht de 

actuele staat. Dit op basis van de uitgevoerde verificaties van geotechnische analyses. Hieruit blijkt 

immers dat de maatgevende glijcirkels zich in de krib zelf bevinden. 

Aanbevolen wordt om de kribben die expliciet benoemd worden in deze paragraaf, te inspecteren tijdens 

een veldbezoek. Mogelijk volgt hieruit de noodzaak tot uitvoeren van onderhoud. Daarbij wordt opgemerkt 

dat de quick scan in deze paragraaf niet voldoende is om de algehele staat van de oevers op te nemen. 

Hiervoor biedt alleen een visuele opname voldoende soelaas. 

Opmerking: uitgevoerd onderhoud kribben 2009-2010 

In opdracht van het RWS Waterdistrict Twentekanalen-IJsseldelta is onderhoud uitgevoerd aan kribben 

in de IJssel in de periode 2009-2010. Hierbij zijn tevens diverse kribben in de benedenloop aangepakt. 

Daarmee is reeds invulling gegeven aan de hierboven genoemde aanbevelingen. 


LW-AF20120608/RK - 112 -

8 PRIMAIRE WATERKERING 

8.1 Scope 


In dit hoofdstuk worden de primaire waterkeringen in het plangebied behandeld. Op basis van de 

resultaten van het SNIP2A onderzoek zijn de locaties aangemerkt waar nader onderzoek noodzakelijk is 

om een goed beeld te krijgen van de effecten van de maatregel en waar nodig mitigerende maatregelen 

uit te werken. 


SNIP3-fase. 

Object 

[beheerder] 

Locatie B 

[WGS] 

Locatie C 

[WGS] 

Locatie D 

[WGS] 


km langs 


(dijkring) 

994 Z 

(dr 11) 

1001- 

1002 N 

995 N 

(dr 10) 



- geen invloed op buitenwaartse macrostabiliteit 

- invloed op kans zettingsvloeiing waarschijnlijk zeer gering 

- geen invloed op buitenwaartse macrostabiliteit 

- invloed op kans zettingsvloeiing waarschijnlijk zeer gering 

Vervolg- 

onderzoek SNIP3 

Beoordeling 

stabiliteit 

Beoordeling 

stabiliteit 

- niet beschouwd Beoordeling 

stabiliteit 

Hoogte (HT) 

Ter plaatse van waterkeringen treedt maximaal 0,20 m grondwaterstandverlaging op ten opzichte van de 

GLG. De ondergrond bij waterkeringen is zwaarder belast door het gewicht van het grondlichaam zodat de 

zetting lager zal zijn dan berekend. Een zetting van maximaal een centimeter zal geen risico vormen voor 

de waterkeringen 

Stabiliteit (ST) 

• Piping / Heave (STPH); Door de zomerbedverlaging treedt een verlaging van de MHW en een afname 

van de stijghoogte bij de teen van de dijk op, beide zijn gunstige effecten voor piping/ heave en het 

gevaar voor piping of heave neemt derhalve af. De vergravingen liggen ver buiten de intredelijnen 

volgens de beschikbare toetsrapporten. Ontgravingen buiten de theoretische intredelijn hebben geen 

invloed op de beoordeling van de primaire kering ten aanzien van het faalmechanisme STPH. 

• Macrostabiliteit (STBU en STBI); In het SNIP2 onderzoek was geconcludeerd dat de invloedszone ten 

aanzien van buitenwaartse macrostabiliteit 10 à 15 m vanaf de buitenteen van de dijk ligt. Omdat de 

insteek van de vergraving overal op een grotere afstand van de buitenteen ligt werd geconcludeerd 

dat de zomerbedverlaging geen negatieve invloed op de buitenwaartse macrostabiliteit van de 

primaire waterkeringen heeft. 

• Microstabiliteit (STMI): De belastingsituatie ten aanzien van het mechanisme microstabiliteit zal niet 

verslechteren ten gevolge van de verlaging van het zomerbed. Maatregelen zijn niet nodig. 

• Bekleding (STBK): De maximale stroomsnelheid bij de dijk neemt door verlaging van het zomerbed 

niet toe. Aanpassing van de bekleding in verband met de aanpassing van het zomerbed is niet nodig. 


LW-AF20120608/RK - 113 -


• Voorland (STVL): Uit het ontwerp van de zomerbedverlaging blijkt dat op een viertal locaties (km 994 

zuidzijde, km 1001 noordzijde, km 1001-1002 zuidzijde en km 985 noordzijde) de insteek van de 

verdieping binnen de afstand van 50 m van de buitenteen van de dijk valt. Op basis van de nadere 

beschouwing van de stabiliteit van het voorland kan worden geconcludeerd dat een ontgraving geen 

invloed heeft mits het gemiddelde talud een helling heeft van 1:4,5 of flauwer. De ontgraving is 

daarmee voldoende veilig tegen afschuiven. Door het ontbreken van verwekingsgevoelige grondlagen 

is de kans op optreden van zettingsvloeïng gering. 

Aanvullend op SNIP2A is een verificatie uitgevoerd door onderzoek te doen naar de grondopbouw ter 

hoogte van enkele locaties waar de primaire waterkering relatief dichtbij het zomerbed is gelegen. Deze 

informatie is verkregen uit uitgevoerde sonderingen. De conclusies voor deze locaties staan in 

onderstaande tabel. Er treden geen significante effecten op de stabiliteit van de primaire waterkeringen op. 




uitwerking per locatie wordt verwezen naar de paragrafen 8.4 tot en met 8.6. 

Object 

[beheerder] 

Locatie B 

[WGS] 

Locatie D 

[WGS] 

km langs 


(dijkring) 

994 Z 

(dr 11) 

995 N 

(dr 10) 


- Voor de toekomstige situatie met verlaging van het zomerbed, volgen uit de 

toetsing van de stabiliteit van het voorland de scores ‘voldoende’ voor het 

faalmechanisme afschuiving en ‘voldoende’ voor het faalmechanisme 

zettingsvloeiing. 

- Niet nader beschouwd want de [primaire kering is hier relatief ver van de 

contour van de zomerbedverlaging gelegen. Er is geen invloed op de huidige 

stabiliteit 

8.4 Beoordeling stabiliteit voorland 

Aanpak 

Conform het Voorschrift Toetsen op Veiligheid Primaire Waterkeringen (VTV) is de invloed van de 

zomerbedverlaging op de stabiliteit van het voorland (STVL) van de primaire waterkeringen onderzocht ter 

plaatse van 7 representatieve profielen (zie tabel in paragraaf 8.1). Het toetsspoor STVL bestaat uit 2 

deelsporen: 

o Afschuiving (AF); 

o Zettingsvloeiing (ZV); 

De beoordelingsschema’s van beide deelsporen zijn hieronder aangegeven. 


LW-AF20120608/RK - 114 -

Afbeelding 8-1: Beoordelingsschema’s zettingsvloeiing en afschuiving 


- De vuistregel (stap 1 AF en ZV) betreft de fictieve geuldiepte. Indien de fictieve geuldiepte kleiner is 

dan 9 m wordt aan de vuistregel voldaan. 

- De verwekingsgevoeligheid (stap 5 ZV) is bepaald aan de hand van de relatieve dichtheid en de dikte 

van het pakket. Volgens “T.C. Raaijmakers - Submarine slope development of dredged trenches and 

channels - TU Delft juni 2005” is optreden van zettingsvloeiing mogelijk indien de relatieve dichtheid 

kleiner is dan 60%. Indien de relatieve dichtheid kleiner is dan 30% is optreden van zettingsvloeiing 

waarschijnlijk. 

- Volgens CUR-aanbeveling 130 is voor het mogelijk optreden van zettingsvloeiing een losgepakte 

zandlaag nodig met een minimale dikte van 2 à 5 m. 

- De relatieve dichtheid als functie van de effectieve spanning en de conusweerstand is bepaald met de 

relatie van Baldi. Afbeelding 8-2 geeft de grafiek van Baldi weer. 


LW-AF20120608/RK - 115 -


Afbeelding 8-2: Relatieve dichtheid als functie van de conusweerstand en de effectieve spanning 

In de hierop volgende paragrafen is per te toetsen profiel het toetsspoor STVL doorlopen. Het oordeel van 

de situatie na de zomerbedverlaging wordt vergeleken met de huidige situatie. De huidige situatie is 

getoetst in de reguliere toets op veiligheid van de primaire waterkering. Indien het gevaar voor instabiliteit 

van het voorland door de zomerbedverlaging niet toeneemt wordt geconcludeerd dat de 

zomerbedverlaging geen bedreiging vormt. 


LW-AF20120608/RK - 116 -

8.5 Locatie B DR11 


Op basis van het profiel DR10 18.9 (km993,7 zuid) is beoordeeld of de zomerbedverlaging gevolgen heeft 

voor de stabiliteit van het voorland bij Locatie B. 

Afbeelding 8-3: primaire kering locatie B (Ws Groot Salland) 

Dijkring 11 is door Fugro getoetst in de laatste toetsronde. Het dijkprofiel is niet goedgekeurd ten aanzien 

van afschuiving op basis van de geometrische toets. Derhalve is door Fugro een stabiliteitsberekening 

uitgevoerd. De berekende stabiliteitsfactor was gelijk aan 1,13, hiermee wordt voldaan aan de eis (1,08) 

en is het oordeel “GOED” toegekend. 

Op basis van de afwezigheid van verwekingsgevoelige lagen is het oordeel “GOED” toegekend voor het 

deelspoor zettingsvloeiing. Uit het door Fugro gebruikte lengteprofiel blijkt dat er geen 

verwekingsgevoelige lagen aanwezig zijn met een dikte van meer dan 5 m. Derhalve wordt het optreden 

van zettingsvloeiing door Fugro niet reëel geacht. 

Tabel 8-1: Toetsing STVL 

Geuldiepte 

< 9 m 

Bestortings- 

criterium 

Voor Nee - Ja* Ja > 

B 

Afschuiving Zettingsvloeiing 

schadelijk mogelijk oordeel schadelijk mogelijk gevoelige 

MStab 


LW-AF20120608/RK - 117 - 

lagen 

oordeel 

Ja Ja Nee G 

Na Nee Ja Ja Nee V Ja Ja Nee V 

* = in het huidige (ingemeten) profiel is afschuiving niet schadelijk.


Beoordeling Afschuiven 

Het oordeel ten aanzien van de mogelijkheid van afschuiving in deze analyse verschilt van het oordeel uit 

de voorgaande toetsronde. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat voor deze analyse gekozen is om 

profiel 18.9 te beoordelen en bij de toetsing door Fugro gekeken is naar profiel 18.6. Onderstaande figuur 

geeft de maatgevende glijcirkel weer voor profiel 18.6 zoals deze getoetst is in de voorgaande toetsronde. 

Afbeelding 8-4: Maatgevende glijcirkel uit de derde toetsronde ter plekke van dwarsprofiel 18,6 

In de figuur is te zien dat de maatgevende glijcirkel relatief ondiep ligt en een stabiliteitsfactor heeft van 

1,13. In het model is de waterbodem niet weergegeven. Het zomerbed is in de voorgaande toetsing 

geschematiseerd als een “oneindig” talud (dit is conservatief). Op basis van de figuur wordt geconcludeerd 

dat de zomerbedverlaging geen invloed heeft op de maatgevende glijcirkel. 

De geometrische toets ter plaatse van dwarsprofiel 18,9 voor STVL-AF is weergegeven in onderstaande 

figuur. 


LW-AF20120608/RK - 118 -

[m NAP] 

8,00 

6,00 

4,00 

2,00 

-4,00 

-6,00 

-8,00 

-10,00 

Toetsing STVL_AF DR11-18,9 

0,00 

0,00 

-2,00 

20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 120,00 140,00 160,00 180,00 

Afbeelding 8-5: Geometrische toets STVL_AF 

[m] 


Bestaand 


Bestortingscriterium 

AF-schadelijk 


LW-AF20120608/RK - 119 - 

0,5 H 

Gemiddelde helling 1:7,5 

Gemiddelde helling 1:5,2 

Steilste helling 1:2,5 

Uit de geometrische toets blijkt dat afschuiving schadelijk is. Afschuiven kan echter niet optreden omdat de 

gemiddelde helling flauwer is dan 1:4,5. Op basis van de geometrische toets is het oordeel “Voldoende” 

toegekend voor het deelspoor AF van het toetsspoor STVL. Het verlagen van het zomerbed heeft geen 

negatieve gevolgen ten aanzien van afschuiven van het voorland. 

Beoordeling Zettingsvloeiing 

In het voorland zijn in het kader van de zomerbedverlaging 2 sonderingen uitgevoerd. Sondering S27 sluit 

aan bij de conclusie van Fugro. Sondering S28 geeft een afwijkend beeld. Tussen NAP -6 m en NAP -11 

m zijn grondlagen aanwezig met een conusweerstand tussen 2 en 5 MPa. De onderstaande afbeelding 

geeft het betreffende deel van sondering 27 weer. 

Afbeelding 8-6: Top lagen met relatief lage conusweerstanden in sondering 27 

De toplaag (tot ca. NAP -9 m) bestaat uit kleiig materiaal met een lager verwekingsgevoeligheid dan zuiver 

zand met een vergelijkbare conusweerstand.


De onderliggende zandlaag met een dikte van 2 m heeft eveneens een relatief lage consuweerstand. 

Aangezien deze zandlaag net onder waterbodemniveau ligt is de effectieve spanning laag waardoor de 

grafiek van Baldi niet goed toepasbaar is. De relatieve dichtheid lijkt met behulp van de methode van Baldi 

rond 50% te liggen. Deze waarde ligt binnen de grenzen (30-60%) waar binnen zettingsvloeiing mogelijk, 

maar niet waarschijnlijk, is. 

De betreffende laag heeft een geringe dikte van 2 m. Deze waarde ligt net binnen de grenzen (2 -5 m) met 

betrekking tot de minimale laagdikte waarbij zettingsvloeiing mogelijk is. 

Tenslotte dient opgemerkt te worden dat sondering 27 één afwijkende sondering betreft ten opzichte van 

alle beschikbare sonderingen(zie Bijlage 1) die in het gebied zijn uitgevoerd ten behoeve van de 

zomerbedverlaging. In deze ene afwijkende sondering is een zandlaag aangetroffen waarvan de relatieve 

dichtheid en de laagdikte enige reden geven tot twijfel. 

Naar verwachting is dit een lokale afwijking met minimale verwekingsgevoeligheid en kan het totale profiel 

opgemerkt worden als ongevoelig voor verweking. Derhalve wordt de score “Voldoende” toegekend. 

Beoordeling stabiliteit bekleding 

De stabiliteit van de bekleding wordt voornamelijk bepaald door de waterstand en golfbelasting. Als de 

waterstand dusdanig wijzigt dat deze in maatgevende situatie op een minder sterk bekledingsvak staat 

(bijvoorbeeld gras in plaats van steenbekleding) dan in de huidige situatie, dienen mitigerende 

maatregelen genomen te worden. 

De waterstanddaling als gevolg van de zomerbedverlaging ter plaatse van deze locatie is dusdanig 

beperkt (orde 0-5cm), dat deze geen significant negatief gevolg heeft voor de aanwezige dijkbekleding. De 

golfbelasting zal als gevolg van de zomerbedverlaging niet toenemen. 

Geconcludeerd wordt dat de zomerbedverlaging geen negatief effect heeft op de aanwezige dijkbekleding 

op deze locatie. 

Conclusies 

Voor de toekomstige situatie met verlaging van het zomerbed, volgen uit de toetsing van de stabiliteit van 

het voorland de scores ‘voldoende’ voor het faalmechanisme afschuiving en ‘voldoende’ voor het 

faalmechanisme zettingsvloeiing. 


LW-AF20120608/RK - 120 -

8.6 Locatie D DR10 


Deze locatie bij Kampen is niet nader beschouwd want de primaire kering is hier relatief ver van de 

contour van de zomerbedverlaging gelegen (de voorliggende plas wordt niet vergraven). Er is geen 

invloed op de huidige stabiliteit. 

Evenals voor locatie B, heeft de zomerbedverlaging op deze locatie geen negatief effect op de aanwezige 

dijkbekleding. 

Afbeelding 8-7: primaire kering locatie D (Ws Groot Salland) 


LW-AF20120608/RK - 121 - 

D

9 MEERPALEN EN STEIGERS 

9.1 Scope 


In dit hoofdstuk worden de meerpalen en steigers in het plangebied behandeld. In onderstaande tabel is 

aangegeven op welke punten nader onderzoek uitgevoerd zal worden in deze SNIP3-fase. 

Object 

[beheerder] 

Meerpalen, 

steigers 

[RWS?] 


km langs 


(dijkring) 

Diverse 

locaties 



Vervolg-onderzoek 

SNIP3 

- lokale oplossingen in volgende fase uitwerken Identificatie en 

beoordeling 

De meerpalen in- of aan de rand van de verlagingscontour zijn geïdentificeerd en informatie over deze 

objecten is opgevraagd. Vervolgens is een kwantitatieve beoordeling van de effecten uitgevoerd, waarbij 

de maatgevende belastingen zijn beschouwd. 




uitwerking per object wordt verwezen naar paragraaf 9.4. 

Object 

[beheerder] 

Meerpalen, 

steigers 

km langs 


(dijkring) 

1000 

996,5 


- Locatie km1000: palen voldoen niet meer aan gestelde criteria na verlaging 

zomerbed. Een mitigerende maatregel is nodig. 

- Locatie 996,5: palen rond 1220 mm voldoen aan gestelde criteria. Geen 

maatregel nodig. palen rond 762 mm voldoen niet meer aan gestelde criteria na 

verlaging zomerbed. Een mitigerende maatregel is nodig. 


LW-AF20120608/RK - 122 -

9.4 Meerpalen en steigers 


Er is een aantal locaties waar de insteek van de zomerbedverlaging zo ligt dat ook rond meerpalen 

ontgraven zal worden. Deze locaties zijn geïdentificeerd vanuit de GIS database en in onderstaande 

figuren opgenomen. Daarin zijn meerpalen als gele punten weergegeven. 

Afbeelding 9-1: meerpalen grenzend aan ontgravingscontour - km1000 – zuidoever 


LW-AF20120608/RK - 123 -

Afbeelding 9-2: meerpalen grenzend aan ontgravingscontour - km996,5 – zuidoever 

9.4.1 Locatie meerpalen km1000 


Er is geen informatie beschikbaar gekomen over het type meerpaal zoals hier toegepast. Er wordt 

uitgegaan van eenzelfde type buispalen als bij km1001,4 waar wel gegevens van bekend zijn. 

Tabel 9-1: Kenmerken meerpalen km1000 

Aspect Meerpalen 

Type Stalen buispaal 

diameter uitw 914 mm 

Wanddikte 17.5 mm 

Paallengte 19 m 

Uit sondering 47 (zie Bijlage 1) volgt over de bodemopbouw ter plaatse: 

- Het bodemniveau ligt op NAP -4,45 m; 

- Tot aan NAP -5,50 m is er voorgeboord. Vanaf dit niveau zijn sondeerwaarden gemeten. Uit de 

resultaten van het wrijvingsgetal valt te concluderen dat de bodem over de gehele hoogte uit zand 

bestaat met een losse tot matige pakking. 

De voorziene ontgraving nabij de meerpalen bedraagt minder dan 1,5 m. Voor de berekening wordt 

conservatief uitgegaan van een ontgraving van 1,5 m. De bodem komt daarmee te liggen op NAP-5,95 m. 


LW-AF20120608/RK - 124 -

9.4.2 Locatie meer- en steigerpalen km996,5 


Tegenover het Gat van Seveningen, net benedenstrooms van de Nieuwe Buitenhaven, zijn een aantal 

drijvende steigers gelegen met steigerpalen en meerpalen die dienen voor het afmeren van beroepsvaart. 

Naast een foto met enkele basisgegevens is een selectie van een uitvoeringsbestek van RWS ontvangen. 

Uit samengestelde informatie van beide bronnen volgt: 

Tabel 9-2: Kenmerken meerpalen en steigerpalen km996,5 

Aspect Meerpalen Steigerpalen 

type buisprofiel zonder voet buisprofiel zonder voet 

diameter uitw 1220 mm 762 mm 

wanddikte 20 mm 20 mm 

staalkwaliteit X65 X65 

paallengte 22 m 20 m 

paalkopniveau NAP+5.0 m NAP+5.0 m 

inheidiepte NAP-17 m NAP-15 m 

helling verticaal verticaal 

Bolders 6 st/paal, capaciteit 200 kN 

Conform CVB 

Uit sondering 38 (zie Bijlage 1) volgt over de bodemopbouw ter plaatse: 

- Tot aan NAP -5,50 m is er voorgeboord. Vanaf dit niveau zijn sondeerwaarden gemeten. Uit de 

resultaten van het wrijvingsgetal valt te concluderen dat de bodem over de gehele hoogte uit zand 

bestaat met een losse tot matige pakking. 

Ter plaatse van deze meerpalen wordt het zomerbed ontgraven. In onderstaande afbeelding is de 

ontgraving gevisualiseerd. Hieruit volgt dat er nabij de palen beperkt wordt ontgraven; binnen de zone van 

10 meter rond de palen is de voorziene verlaging van het zomerbed maximaal 1,5 m. Het huidige 

bodemniveau rond de meerpalen (meting 2009) is rond NAP-4,3 m. 


LW-AF20120608/RK - 125 -

Afbeelding 9-3: ontgraving zomerbed bij meerpalen km996,5 


De voorziene ontgraving nabij de meerpalen bedraagt minder dan 1,5 m. Voor de berekening wordt 

conservatief uitgegaan van een ontgraving van 1,5 m. De bodem komt daarmee op deze locatie te liggen 

op NAP-5,80 m. 

9.4.3 Uitgangspunten berekening 

Ontgraving < 1,5 m 

Staalkwaliteit 

De staalkwaliteit voor de locatie km996,5 is X65. Verondersteld wordt dat ook voor de andere locaties 

staalkwaliteit X65 is toegepast. Voor staal X65 geldt een vloeigrens van fy = 448 N/mm². Als de wanddikte 

gering is t.o.v. de diameter van de buis is er het risico op plooi van de buis. Om die reden is er een lagere 

spanning toelaatbaar. 

Volgens de Eurocode gelden de volgende toelaatbare grensspanningen 

- voor een paal Ø 914 mm met t = 17,5 mm σc;s;d = 405 N/mm² 0,9 Mu = 3950 kN·m 

- voor een paal Ø 1220 mm met t = 20 mm σc;s;d = 347 N/mm² 0,9 Mu = 6945 kN·m 

- voor een paal Ø 762 mm met t = 20 mm σc;s;d = fy =448 N/mm² 0,9 Mu = 3398 kN·m 

Volgens het handboek “Ontwerp van Schutsluizen” hoeft op de aanmeerenergie geen belastingfactor te 

worden toegepast. De grenswaarde van het buigend moment moet dan echter wel op 90% van het 

opneembare moment worden gezet. 

Maatgevende belasting 

Op de palen werken twee typen belastingen, de bolderbelasting en de aanmeerbelasting. Bij de 

bolderbelasting wordt de belasting gekarakteriseerd door een kracht waarmee aan de paal wordt 

getrokken. De aanmeerbelasting wordt gekarakteriseerd door de aanmeerenergie. Verondersteld wordt 

dat er geen fender wordt toegepast. De aanmeerenergie wordt daarom berekend volgens de formule: 

Eaanmeer = ½ · Frep · ∆ 


LW-AF20120608/RK - 126 -


Voor zowel de aanmeerbelasting als bolderbelasting is de maximaal toelaatbare elastische vervorming 

0,50 m (ontwerpcriterium van RWS bij Eilandbrug overgenomen). 

9.4.4 Bolderbelasting 

Voor de bolderbelasting wordt de bolderbelasting voor scheepvaartklasse Va aangehouden volgens de 

“Handreiking rekenmethodieken NIC” van de bouwdienst RWS (overeenkomend met Richtlijnen 

Vaarwegen 2005 [2]). De bolderkracht bedraagt Frep = 250 kN (zie onderstaande tabel). 

Scheepvaartklasse Bolderkracht [kN] 

Karakteristieke waarde 

recreatievaart 50 

beroepsvaart: 

klasse I + II 150 

klasse III + IV 200 

klasse V + VI 250 

De rekenwaarde bedraagt Fd = 1,3 · 250 = 325 kN. 

9.4.5 Aanmeerenergie 

Volgens het rapport “Handreiking rekenmethodieken NIC” van de bouwdienst RWS kan van de volgende 

waarde van de aanmeerenergie worden uitgegaan: 

Scheepvaartklasse Energiewaarde 

remmingwerk 

Energiewaarde 

fuikconstructie 

Energiewaarde 

meerpalen 

Energiewaarde 

beschermpalen 

I 15 25 25 50 

II 25 40 40 70 

III 50 60 60 100 

IV 80 100 100 150 

Va 80 100 100 150 

Vb 100 120 120 150 

VIa 120 150 150 150 

VIb 150 200 200 200 

Voor de meerpalen op de locaties km1001,4 en km1000 wordt uitgegaan van de energiewaarde 

meerpalen voor Scheepvaartklasse Va van E = 100 kNm. Voor locatie km996, wordt uitgegaan van de 

energiewaarde remmingwerk voor Scheepvaartklasse Va van E = 80 kNm. 

Resumé 

Hieruit volgen onderstaande uitgangspunten die bij de berekening zijn gehanteerd: 

Locatie meerpalen km1000,0 

Als bolderbelasting wordt gerekend met Fd = 325 kN 

Op te nemen aanmeerenergie Eoptredennd = 100 kNm 

Paaldiameter en wanddikte Ø 914 mm en t = 17,5 mm 


LW-AF20120608/RK - 127 -

Waterniveau NAP -0,40 m 

Bodemniveau bestaand NAP -4,45 m 

Bodemniveau verlaagd NAP -5,95m 

Locatie meerpalen Ø 1220 mm km996,5 


Op te nemen aanmeerenergie Eoptredennd = 100 kNm 




Bodemniveau verlaagd NAP -5,80 m 

Locatie remmingwerkpalen Ø 762 mm km996 


Op te nemen energie remmingwerk Eoptredennd = 80 kNm 




Bodemniveau verlaagd NAP -5,80 m 


Gehanteerd waterniveau is NAP-0,4 m, overeenkomstig met de Overeengekomen Lage Rivierwaterstand 

rond Kampen. 

9.4.6 Resultaten berekening 

De situaties met een bolderbelasting van Fd = 325 kN en een aanmeerenergie voor de meerpalen van 100 

kNm en voor het remmingwerk van 80 kNm zijn doorgerekend. In de tabel zijn resultaten per locatie onder 

elkaar weergegeven. De berekening van bolder- en aanmeerbelasting zijn naast elkaar weergegeven, 

zowel voor de referentiesituatie als de situatie met verlaagd zomerbed. 

bolder aanmeer 

km Øpaal bestaand verlaagd bestaand verlaagd 

1000 914 F [kN] 325 325 550 415 

∆ [mm] 314 530 276 487 

Eoptredend [kNm] 76 101 

Evereist [kNm] 100 100 

M [kNm] 3272 3794 3960 3527 

0,9*M u [kNm] 3950 3950 3950 3950 

perc pass mob 15,3% 31,8% 22,1% 33,4% 

996 1220 F [kN] 325 325 950 760 

∆ [mm] 144 200 211 259 

E optredend [kNm] 100 98 

E vereist [kNm] 100 100 

M [kNm] 3484 3994 6960 6595 

0,9*Mu [kNm] 6945 6945 6945 6945 

perc pass mob 7,2% 12,2% 18,2% 25,1% 

996 762 F [kN] 310 273 485 385 

∆ [mm] 542 711 330 441 

Eoptredend [kNm] 80 85 

E vereist [kNm] 80 80 

M [kNm] 3400 3401 3388 3224 

0,9*M u [kNm] 3398 3398 3398 3398 

perc pass mob 16,9% 29,1% 20,6% 32,3% 


LW-AF20120608/RK - 128 -


Van de berekeningsresultaten zijn de sterkte van de paal en de stabiliteit van de omliggende grond van 

belang. Voor het toetsen van de sterkte van de paal wordt het buigend moment M [kNm] getoetst aan 90% 

van het vloeimoment van de paal (0,9*Mu [kNm]). De geotechnische stabiliteit is beoordeeld door te 

toetsen of de paal stabiel is bij een hoek van inwendige wrijving van ϕ = 30º (conservatieve waarde). De 

energieopnamecapaciteit is bepaald voor een uitbuiging van maximaal 0,50 m. 

Locatie km1000 

Voor de locatie km1001,4 (uitgangspunt: gelijk aan kmr 1000) is voor zowel de bestaande situatie als in de 

situatie met een verlaagd zomerbed de bolderkracht opneembaar. De elastische vervorming overschrijdt in 

de situatie met verlaagd zomerbed met 530 mm wel de grenswaarde van de uitwijking en voldoet daarmee 

niet. 

In de bestaande situatie is een aanmeerenergie van 76 kNm opneembaar terwijl een opneembare 

aanmeerenergie van 100 kNm is vereist. In de huidige situatie voldoet de meerpaal dus niet aan deze eis. 

In de situatie met een verlaagd zomerbed is de vereiste aanmeerenergie wel goed opneembaar. Ook hier 

geldt de kanttekening dat de grondeigenschappen in de geotechnische berekeningen zeer bepalend zijn 

voor de reactie van de paal op een aanvaring. Het valt daarom te veronderstellen dat de meerpaal 

gevoelig is voor blijvende vervorming (scheefstand) na een stevige aanvaring vanwege plastische 

vervorming van de grond. 

Locatie km996,5 met paal Ø 1220 mm 

Voor de locatie km996,5 met paal Ø 1220 mm zijn alle belastingen goed opneembaar in beide situaties. In 

de bestaande situatie is de aanmeerenergie opneembaar, waarbij de elastische vervorming (max. 259 

mm) de grenswaarde niet overschrijdt. In de situatie met een verlaagd zomerbed is de opneembare 

aanmeerenergie nog groter. Ook geotechnisch blijft de meerpaal stabiel bij afmeren. Bij een stevige 

afmeermanoeuvre moet wel rekening gehouden te worden met een geringe plastische vervorming van de 

grond rondom de paal met een geringe scheefstand van de paal als gevolg. 


De palen op de locatie km996,5 met paal Ø 762 mm dienen als remmingwerk en behoeven slechts een 

energie op te kunnen nemen van E = 80 kNm. In de bestaande situatie is deze energie opneembaar. In de 

situatie met een verlaagd zomerbed is de opneembare aanmeerenergie nog groter. Ook hier geldt de 

kanttekening dat de grondeigenschappen in de geotechnische berekeningen zeer bepalend zijn voor de 

reactie van de paal op een aanvaring. Het valt daarom te veronderstellen dat de meerpaal gevoelig is voor 

blijvende vervorming (scheefstand) na een stevige aanvaring vanwege plastische vervorming van de 

grond met een blijvende scheefstand van de paal als gevolg. 

De bolderkracht is zowel in de bestaande situatie als in de situatie met een verlaagd zomerbed slecht 

opneembaar. Volgens de richtlijnen van RWS moeten de bolders een belasting van Frep = 250 kN 

opkunnen nemen. Uitgaande van een belastingcoëfficiënt van γf = 1,3 wordt de rekenwaarde van de 

bolderbelasting Fd = 1,3 · 250 = 325 kN. In werkelijkheid kan de bolder in de bestaande situatie slechts 

een bolderbelasting opnemen van 310 kN en in de situatie met een verlaagd zomerbed van 273 kN. De 

berekende uitwijking bij deze bolderkracht is met max. 711 mm eveneens groter dan de gestelde 

grenswaarde van 500 mm. 

9.4.7 Interpretatie resultaten en conclusies 

Locatie km1000 

Samengevat volgt uit de resultaten: 

- Opneembare aanmeerenergie neemt toe met verlaging zomerbed, voldoet na verlaging aan eis; 


LW-AF20120608/RK - 129 -


- Uitwijking neemt toe met verlaging zomerbed, voldoet na verlaging niet aan eis; 

- De geotechnische stabiliteit is voldoende maar gevoelig voor samenstelling ondergrond. Kans op 

scheefstand palen na stevige aanvaring. 

Interpretatie van de resultaten: 

De meerpalen op deze twee locaties voldoen niet aan de gestelde eisen. Nuanceringen hierbij zijn wel te 

maken. De werkelijke effecten zijn tenminste kleiner aangezien de palen buiten de ontgravingscontour zijn 

gelegen. De bodemverlaging rond de palen zal beperkter zijn dan de conservatief aangehouden verlaging 

van 1,5 m. Daarnaast zijn conservatieve waarden voor de grondsamenstelling aangehouden. De 

meerpalen zijn langs de oever gesitueerd en dienen niet als aanvaarbescherming. De kans van optreden 

van de maatgevende belasting is relatief klein. 

Conclusies voor locatie km1000: 

Aangezien de palen niet voldoen aan het criterium wordt vervangen van de palen voorlopig als maatregel 

opgenomen in de SNIP3 raming. Met beheerders kunnen de resultaten van de berekening en de 

interpretatie ervan nader worden besproken, om te bepalen of vervangen werkelijk noodzakelijk is. 



- Opneembare aanmeerenergie neemt toe met verlaging zomerbed, voldoet ook na verlaging aan eis; 

- Uitwijking neemt toe met verlaging zomerbed, voldoet ook na verlaging aan eis; 

- De geotechnische stabiliteit is voldoende. Kans op scheefstand palen na stevige aanvaring. 


De meerpalen op deze locatie voldoen aan de gestelde eisen. De werkelijke effecten zijn tenminste kleiner 

aangezien de palen buiten de ontgravingscontour zijn gelegen. De bodemverlaging rond de palen zal 

beperkter zijn dan de conservatief aangehouden verlaging van 1,5 m. Daarnaast zijn conservatieve 

waarden voor de grondsamenstelling aangehouden. De meerpalen zijn langs de oever gesitueerd en 

dienen niet als aanvaarbescherming. De kans van optreden van de maatgevende belasting is relatief klein. 

Conclusie voor locatie km996,5 met paal Ø 1220 mm: 

Aangezien de palen voldoen aan de criteria is geen verbetermaatregel voorzien. 



- Opneembare aanmeerenergie neemt toe met verlaging zomerbed, voldoet na verlaging aan eis; 

- Uitwijking neemt toe met verlaging zomerbed, voldoet na verlaging niet aan eis; 

- De geotechnische stabiliteit is voldoende maar gevoelig voor samenstelling ondergrond. Kans op 

scheefstand palen na stevige aanvaring. 

- Bolderbelasting in bestaande situatie niet opneembaar, daarbij uitwijking groter dan grenswaarde. 

Situatie verslechtert door zomerbedverlaging. 


De meerpalen op deze twee locaties voldoen niet aan de gestelde eisen t.a.v. bolderbelasting, zowel met 

betrekking tot opneembare kracht als de optredende uitwijking bij deze belasting. Dit is ook in de huidige 

situatie het geval, door de zomerbedverlaging verslechtert de situatie. Nuanceringen hierbij zijn wel te 

maken. De werkelijke effecten zijn tenminste kleiner aangezien de meeste palen buiten de 

ontgravingscontour zijn gelegen. De bodemverlaging rond de palen zal beperkter zijn dan de conservatief 


LW-AF20120608/RK - 130 -


aangehouden verlaging van 1,5 m. Daarnaast zijn conservatieve waarden voor de grondsamenstelling 

aangehouden. 

Conclusies voor locatie km996,5 met paal Ø 762 mm: 

Aangezien de palen niet voldoen aan het criterium voor uitwijking en bolderbelasting wordt vervangen van 

de palen voorlopig als maatregel opgenomen in de SNIP3 raming. Met beheerders kunnen de resultaten 

van de berekening en de interpretatie ervan nader worden besproken, om te bepalen of vervangen 

werkelijk noodzakelijk is. 


LW-AF20120608/RK - 131 -

10 KOGGE (LOCATIE KM 996,6) 

10.1 Stand van zaken 


Binnen het project Zomerbedverlaging is in de periode 2010-2012 archeologisch onderzoek uitgevoerd op 

de locaties waar vergravingswerkzaamheden zijn gepland. In april 2011 is tijdens archeologisch 

vooronderzoek een wrak van een kogge-achtig schip aangetroffen nabij de stadskern van Kampen. Eind 

2012 is vervolgonderzoek uitgevoerd waarbij is vastgesteld dat de vindplaats een bijzondere 

archeologische waarde heeft en de vondst wordt als “behoudenswaardig” aangemerkt. 

Afbeelding 10-1 luchtfoto met de locatie van de site geprojecteerd (km 996.6) 

Met de conclusie in het waarderend onderzoek dat de vindplaats behoudenswaardig is, dient een besluit 

te worden genomen over de manier waarop met de vindplaats wordt omgegaan in relatie tot de 

voorgenomen vergraving van het zomerbed van de IJssel. Om tot een besluit te komen, zijn begin 2013 

diverse alternatieven nader uitgewerkt. Besloten is dat de Kogge zal worden geborgen. 

10.2 Ligging 

In de huidige situatie ligt de Kogge voor het grootste deel bedekt in het zomerbed van de IJssel (zie 

Afbeelding 10-2). Op enkele plekken steken spanten van het schip ca 40 cm boven het huidige zomerbed 

uit. De voorsteven van het schip steek het verst uit, 1,1 meter boven het huidige zomerbed. Na zomerbed 

verlaging komt de site als geheel 2,20 meter boven het nieuwe zomerbed te liggen en vormt daarmee een 

obstakel in het zomerbed. 

Enkele kengetallen: 

OLR (Overeengekomen Lage Rivierafvoer): NAP – 0,23 m 

Bovenkant voorsteven: NAP – 3,9 m 

Huidige hoogte zomerbed IJssel: NAP – 5,0 m 

Nieuwe hoogte zomerbed IJssel NAP – 7,2 m 

Minimale waterdiepte: 3,67 m 


LW-AF20120608/RK - 132 -

Gemiddelde waterdiepte boven site: 4,27 m 


Afbeelding 10-2: Sonarbeelden van de site met projectie van hout wat boven het zomerbed 

uitsteekt (bron ADC [1]) 

Vanuit archeologisch oogpunt verdient het de voorkeur om de Kogge op locatie te behouden. Dit kan 

doormiddel van afdekken, waarbij de gehele site met geotextiel wordt afgedekt en vastgelegd wordt met 

stortsteen. Op deze manier ontstaat een drempel in de IJssel, wat mogelijk kan leiden tot ongewenste 

stromingen en locale ondieptes. 


LW-AF20120608/RK - 133 -

REFERENTIES 


[1] DHV, deelrapport III fase 1+2 - Constructies & Kunstwerken. 2008 

[2] Min. V&W AVV, Richtlijnen Vaarwegen RVW2005. 2005 

[3] RHDHV, Aanvullende vragen Eilandbrug, kenmerk: LW-AF20122662/RK. 3 januari 2013 


LW-AF20120608/RK - 134 -

COLOFON 

Programma Directie RvdR/Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 

LW-AF20120608/RK 


Opdrachtgever : Programma Directie RvdR 

Project : Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 

Dossier : BA8401-103 

Omvang rapport : 13535 pagina's 

Auteur : Wieger Blokland, Lars Hoogduin 

Bijdrage : Y. van Kruchten, M. Paas, W.F. Louwersheimer, R. van der Sman, H. 

van Stralen, A. van Houwelingen 

Interne controle : Joost ter Hoeven, I. Hergarden, E. Brasser 

Projectleider : Joost ter Hoeven 

Projectmanager : Jan Baltissen 

Datum : mei 2013 

Naam/Paraaf : 


LW-AF20120608/RK - 135 -


Rivers, Deltas & Coasts 

Laan 1914 nr. 35 

3818 EX Amersfoort 

Postbus 1132 

3800 BC Amersfoort 

T (088) 348 20 00 

F (088) 348 28 01 

E info@rhdhv.com 

W www.royalhaskoningdhv.com

BIJLAGE 1 Resultaten sonderingen 

Programma Directie RvdR/Zomerbedverlaging Beneden-IJssel bijlage 

LW-AF20120608/RK - 1 -

Tabel met RD coördinaten en locatie/objecttype: 1 

DKM nr. X Y Locatie / objecttype 

1 201440 499624 Geotechnisch lengteprofiel 


3 200459 501427 Primaire waterkering kmr 979,8 




7 200032 501804 Slib bodem 

8 199821 501962 Slib bodem 



11 197551 503889 Primaire waterkering kmr 984 





16 197533 505153 Slib bodem 







23 193560 505362 Krib kmr 991,5 

24 193548 505352 Krib kmr 991,5 





29 191587 506989 Kade ten zuiden van de Bovenhaven (kmr 994-994,5) 




33 191052 507999 IJsselkade ten zuiden van de stadsbrug (kmr 995-995,5) 

34 190896 508195 IJsselkade ten noorden van de stadsbrug (kmr 995,5-996) 




38 190319 508826 serie meerpalen nabij kmr 996,5 


40 189952 508961 loswal Kampen Noord (kmr 997) 



1 Grijs gemarkeerde locaties/objecten vallen buiten het ontgravingstraject van de Zomerbedverlaging. Deze 

sonderingen zijn zodoende niet opgenomen in deze bijlage.

43 189641 509290 Krib kmr 997,4 

44 189635 509279 Krib kmr 997,4 



47 187374 510638 serie meerpalen nabij kmr 1000 



50 186215 510478 serie meerpalen nabij kmr 1001,5 

Kaarten 

Op de volgende pagina’s zijn deelkaarten met de sondeerlocaties weergegeven, samen met de 

sondeernummers (DKM nr).

Legenda 

)O 

DKM 

! 

RWS_dijkringlijn 

! rivierkmpoint 

993 

)O 

26 

± 

rivierasarc 0 125 250 500 750 1.000 

Meters 

### 

! 

992 

# 

# )O 

25 

)O )O 

24 

23 

# 

# 

# 

# 

! 

991 

)O 

22 

# 

## # 

# # ## # 

## ### 

## ## 

##

# 

# 

# ## 

## 

### 

## # # 

# 

# # 

# 

# 

######## 

# ## 

# 

33 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

)O 

995 

! 

# # # # 

# 

# 

32 

)O 

# ## 

# # 

# 

# # ### 

# 

# 

# # 

### # 

# # 

# 

# 

# 

# 

## 

# # 

# 

31 

)O 

# 

# # 

## 

# 

# 

# 

30 

)O 

# # 

# # 

29 

)O 

# 

994 

! 

# # 

##### 

# # # 

# 

Legenda 

# # 

# 

DKM 

)O 

28 

27 


)O 

)O 

± 


rivierasarc 0 125 250 500 750 1.000 

Meters

# 

# 

# 

# 

998 

# 

# 

# 

# 

# 

! 

45 

)O 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

44 

43 

# 

# 

# 

# 

# 

# # 

# 

# 

# 

! 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

## 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# # 

## # # 

## 

# # # 

## 

## ## 

# 

# ###### 

# ## 

### 

# 

# # 

# # # 

# 

## ## 

# 

### ### 

# 

### 

# 

## 

# 

## 

# ## 

# 

### # 

## 

# 

# 

# 

# # ## 

# 

# # 

# 

# 

# 

## 

## ## 

# 

# 

## # 

# ### #### 

### 

# 

# 

#### 

# 

########## 

## #### 

## 

# 

### # ## 

# #### 

#### ### 

## 

# ## 

# 

# 

### 

# #### 

## # 

# # 

## 

#### # # ## 

# 

## 

# # 

### # 

# 

## # # # ## # 

# 

# 

## 

#### 

## # ## # 

# 

# 

# 

### 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# # 

# 

# 

)O )O 

997 

42 

)O 

41 

)O 

# # 

40 

39 

)O 

)O 

# 

## 

# # # 

# 

## # 

# 

## # 

## 

# # 

## 

## 

# 

# 

# 

## 

# 

## 

### 

# # 

# 

## 

# ## 

## 

## # # # 

# 

# 

# 

# ## # 

# 

# 

# 

# 

# # 

## # # # # 

38 

)O 

996 

! 

# 

# 

# # 

# 

# 

############# 

# 

#### 

# # # # 

# # 

# 

# # # # # 

# ####### ## 

# 

# 

# 

# 

# ## ## 

# ## 

### 

## 

# 

# ### # # 

# # 

## # # 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

37 

)O 

36 

)O 

35 

)O 

## 

# # 

# 

# 

# 

# 

Legenda 

34 

# 

# # # 

# 

# 

# 

# 

# # 

# # 

# 

# 

# 

)O 

# 

# 

## 

# 

# 

# 

± 

DKM 

)O 


# 


# 

33 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

)O 

rivierasarc 0 125 250 500 750 1.000 

Meters

# 

# # 

)O 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

Legenda 

)O 

DKM 

50 



! 

)O 

)O 

1001 

± 

48 

49 

rivierasarc 0 125 250 500 750 1.000 

Meters 

# 

# 

)O 

# 

# 

47 

# 

# 

! 

1000 

# 

# 

# 

# 

# # 

# 

# ## 

# 

# 

# 

# 

# ## 

# 

# 

! 

999 

)O 

46 

## 

# 

# # # 

# 

# # 

# 

# 

#

N.A.P. 

Diepte m. t.o.v. 

0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 

Pl. wrijving fs (MPa) Conusweerstand qc (MPa) 

0.2 0.1 0 

10 Helling (DEG) 20 30 

Project : Watersonderingen 

Dossier : MVJ10183 

Locatie : Kampen 

Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -6.40 m N.A.P. 

0.40 m. voorgeboord 

I-CFXYP20-15 Nummer: 080901 

1.7 

1.5 

1.1 

1.1 

1.0 

1.1 

1.1 

1.3 

1.3 

1.4 

1.4 

1.3 

1.4 

1.4 

1.4 

1.5 

Datum test : 5-7-2010 

Bodem hoogte : -6.4 m. t.o.v. N.A.P. 

coördinaten in RD-stelsel 

X : 191737.95 Y : 506471.42 

Opmerking 1: 

Sondering volgens NEN 5140 Klasse 2 

30.62 

Wrijvingsgetal Rf (%) 

S27 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 

Layout: GWR-W-CFI-RD 

Gemeente Rotterdam 

Gemeentewerken 

Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -5.80 m N.A.P. 



0.9 

1.3 

1.3 

1.3 

1.3 

1.5 

1.6 

1.9 

2.2 

2.6 

2.6 

2.7 

2.9 

2.6 

2.6 

2.7 




X : 191767.71 Y : 506474.39 

Opmerking 1: 



S28 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -5.20 m N.A.P. 



1.9 

2.2 

2.2 

2.2 

2.3 

2.2 

2.4 

2.3 

2.3 

2.2 

1.6 

1.5 

1.3 

1.2 

0.9 

1.0 




X : 191586.78 Y : 506989.19 

Opmerking 1: 


30.23 


S29 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.75 m N.A.P. 



2.4 

1.7 

1.8 

1.8 

1.8 

1.7 

1.7 

1.7 

1.8 

1.7 

1.6 

1.4 

1.3 

1.2 

1.2 

1.1 




X : 191556.29 Y : 507090.79 

Opmerking 1: 



S30 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.60 m N.A.P. 



1.7 

1.5 

1.8 

1.7 

1.5 

1.4 

1.4 

1.5 

1.6 

1.6 

1.7 

1.7 

1.8 

1.7 

1.7 

1.8 




X : 191532.00 Y : 507170.58 

Opmerking 1: 


S31 

R 


8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.60 m N.A.P. 



0.9 

1.2 

1.3 

1.3 

1.3 

1.2 

1.2 

1.1 

1.1 

1.1 

1.2 

1.1 

0.9 

0.7 

0.4 

0.1 




X : 191432.03 Y : 507613.68 

Opmerking 1: 



S32 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -3.90 m N.A.P. 



1.1 

1.2 

1.2 

1.1 

0.8 

0.5 

0.4 

0.5 

0.5 

0.7 

1.0 

3.2 

3.7 

4.0 

3.7 

4.0 




X : 191055.64 Y : 508000.30 

Opmerking 1: 


30.83 

30.06 

30.88 


S33 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.35 m N.A.P. 



0.8 

0.8 

1.0 

1.0 

1.0 

0.8 

1.0 

0.8 

0.6 

0.7 

0.6 

0.7 

0.5 

0.5 

0.6 

0.5 




X : 190895.52 Y : 508194.49 

Opmerking 1: 



S34 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.85 m N.A.P. 



0.9 

0.9 

1.2 

1.2 

1.1 

1.3 

1.4 

1.3 

1.3 

1.5 

2.0 

1.9 

1.8 

1.9 

2.1 

2.0 




X : 190792.37 Y : 508332.29 

Opmerking 1: 


10.48 

30.84 


S35 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.55 m N.A.P. 



1.5 

1.6 

1.8 

1.8 

1.6 

1.5 

1.6 

1.7 

1.7 

1.5 

1.7 

1.8 

2.1 

2.3 

2.4 

2.7 




X : 190844.96 Y : 508411.03 

Opmerking 1: 



S36 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.65 m N.A.P. 



1.2 

1.4 

1.0 

0.7 

0.3 

0.1 

0.3 

0.4 

0.6 

0.6 

0.8 

1.0 

1.3 

1.5 

1.7 

1.4 




X : 190676.30 Y : 508496.71 

Opmerking 1: 



S37 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.30 m N.A.P. 



0.9 

1.0 

1.1 

1.3 

1.6 

1.6 

1.6 

1.9 

2.1 

2.4 

2.5 

2.6 

2.6 

2.4 

2.5 

2.7 




X : 190321.88 Y : 508826.63 

Opmerking 1: 



S38 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.50 m N.A.P. 



0.9 

1.1 

1.4 

1.8 

2.1 

2.3 

2.4 

2.5 

3.0 

3.3 

3.7 

4.2 

4.8 

5.1 

5.3 

5.6 




X : 190234.19 Y : 508961.25 

Opmerking 1: 


10.03 


S39 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -3.95 m N.A.P. 



1.0 

1.3 

0.8 

0.6 

0.8 

0.9 

1.3 

1.6 

1.6 

1.7 

1.6 

1.7 

1.1 

1.1 

1.0 




X : 189951.68 Y : 508961.25 

Opmerking 1: 


10.99 

30.63 

31.26 


S40 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.85 m N.A.P. 



1.2 

1.2 

1.4 

1.5 

1.8 

1.9 

2.3 

2.5 

2.8 

3.0 

3.3 

3.7 

3.9 

4.1 

4.4 

4.8 




X : 189833.18 Y : 509016.22 

Opmerking 1: 


30.05 

S41 

R 


8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -3.85 m N.A.P. 



0.3 

0.4 

0.7 

1.1 

1.5 

1.8 

2.3 

2.6 

2.9 

3.0 

3.2 

3.1 

2.9 

3.3 

3.6 

4.0 




X : 189727.08 Y : 509069.85 

Opmerking 1: 


10.18 


S42 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.15 m N.A.P. 



0.7 

0.8 

1.2 

1.3 

1.4 

1.5 

1.6 

1.7 

1.8 

2.1 

5.6 

3.4 

4.0 

4.1 

4.6 

4.9 




X : 189639.52 Y : 509284.85 

Opmerking 1: 


31.54 


S43 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.35 m N.A.P. 



0.7 

0.8 

1.2 

1.6 

1.8 

2.0 

2.3 

2.5 

2.6 

3.2 

3.1 

3.2 

3.3 

3.4 

3.5 

3.6 




X : 189634.81 Y : 509279.21 

Opmerking 1: 



8 6 4 2 0 

SONDERING: 

S44 

R 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -5.55 m N.A.P. 



1.1 

1.3 

1.5 

1.6 

1.6 

1.7 

1.7 

1.7 

1.9 

2.0 

1.8 

1.9 

1.9 

2.1 

1.9 

1.8 

Datum test : 30-6-2010 



X : 189190.48 Y : 509509.79 

Opmerking 1: 


30.23 


S45 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -5.35 m N.A.P. 



0.7 

0.8 

0.9 

1.1 

1.1 

1.2 

1.5 

1.6 

1.9 

2.2 

2.6 

2.7 

3.0 

2.5 

2.7 

2.8 

Datum test : 30-6-2010 



X : 188411.81 Y : 510145.30 

Opmerking 1: 



S46 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

N.A.P. 


0 

-5 

-10 

-15 

-20 

-25 

-30 

-35 


0.2 0.1 0 





Paraaf 1: 

Conus type: 

Bodem = -4.45 m N.A.P. 



0.6 

2.2 

2.2 

1.9 

1.6 

1.6 

1.2 

1.0 

0.8 

0.5 

0.3 

0.3 

0.4 

0.6 

0.2 

Datum test : 30-6-2010 



X : 187373.94 Y : 510637.79 

Opmerking 1: 


30.21 


S47 

R 

8 6 4 2 0 

SONDERING: 

Pagina 

1/1 




Ingenieursbureau

BIJLAGE 2 Analyse functioneel waterbeheer 


LW-AF20120608/RK - 1 -

BIJLAGE 2.1 Methodiek Analyse effecten functioneel beheer 

Inleiding 

De zomerbedverlaging in de Beneden-IJssel heeft gevolgen voor de waterstanden in de rivier, zowel bij hoog- en 

laagwater situaties als in de dagelijkse situatie. De mate van daling van de waterstanden hangt samen met de 

afvoer van de rivier; het effect is groter bij hogere afvoeren. 

De waterstandseffecten werken door van grofweg Kampen tot ver bovenstrooms van Zwolle. In dit ‘invloedstraject’ 

zijn diverse waterbouwkundige kunstwerken aanwezig die in verbinding staan met de IJssel. Een overzicht is 

opgenomen in Bijlage 2.2. Deze kunstwerken worden gebruikt om in- of uit te wateren (gemalen/inlaatduikers) of 

voor scheepvaartverkeer (schutsluizen). 

Methodiek 

De waterstanden op de rivier zullen dalen. Per kilometer zijn de effecten op de waterstand bij verschillende 

afvoeren berekend (hydraulisch onderzoek, onderdeel SNIP3 Zomerbedverlaging). Deze effecten zijn 

gecombineerd met overschrijdingsfrequenties van waterstanden (methodiek voor het bepalen hiervan is hier niet 

nader toegelicht). Deze duurlijnen zijn gevisualiseerd in grafieken. Per beschouwd kunstwerk is de bijbehorende 

grafiek opgenomen in Bijlage 2.3. 

Voor scheepvaart en objecten met inlaatfuncties zijn laagwatersituaties maatgevend bij het bepalen van effecten op 

het gebruik. Voor het bepalen van effecten is daarom de vastgestelde lage afvoer waarbij scheepvaart mogelijk 

moet zijn als maatgevend aangehouden: de Overeengekomen Lage Afvoer (OLA: 1030 m 3 /s bij Lobith). De 

waterstanden die bij deze afvoer in de IJssel optreden zijn in Bijlage 2.3 weergegeven, zowel voor de huidige 

situatie als in de situatie na aanleg van de zomerbedverlaging (laatste punt in grafiek waarbij laagste waterstanden 

optreden). Op basis van deze grafieken is bepaald in welke mate de waterstanden aan de IJsselzijde bij lage 

rivierafvoeren veranderen. 

De polderpeilen achter de kunstwerken zijn op basis van aangeleverde informatie van beheerders bepaald. Met 

aangeleverde tekeningen (Bijlage 2.4) is vervolgens een schematisatie van de situatie opgenomen in het 

hoofdrapport en zijn effecten gekwantificeerd. 

Voor de beoordeling van de effecten op inlatende constructies wordt er uitspraak gedaan over de verandering in het 

verval ten op zichte van de huidige situatie. Tevens wordt daar waar de verandering in het verval invloed heeft op 

het wel/niet inlaten van de constructie een benadering gegeven van het aantal dagen waarop dit niet mogelijk is. Dit 

wordt gedaan door de duurlijnen af te lezen (Bijlage 2.3). Voor de beoordeling van de effecten op sluizen wordt 

uitspraak gedaan over de vaardiepte boven de drempel van de sluis. 

Vervolg 

De beoordeling van de effecten zal in samenspraak met de beheerder worden uitgevoerd, waarbij tevens wordt 

bepaald of mitigerende maatregelen nodig zijn.

BIJLAGE 2.2 Waterstanden bij OLA 

In onderstaande grafiek zijn de waterstanden op de IJssel weergegeven zoals volgt uit een Waqua berekening voor zowel de referentiesituatie (lijn ‘Huidig’) en de 

situatie met zomerbedverlaging (SNIP3 ontwerp zomerbedverlaging op basis huidige situatie bodemligging en autonome ontwikkeling, lijn ‘Zomerbedverlaging’). In 

de grafiek zijn de locaties van de kunstwerken opgenomen, waar de effecten op het functioneel beheer zijn beoordeeld. 

De grafiek geeft een overzicht van de ligging van de beschouwde kunstwerken in relatie tot het functioneel beheer, samen met de waterstandslijnen bij optreden 

van OLA (Overeengekomen Lage Afvoer). Deze condities worden maatgevend geacht voor het bepalen en beoordelen van de effecten bij constructies en 

kunstwerken.

Om een duidelijker beeld te krijgen van het waterstandsverschil, dat onder deze situatie zal optreden ter hoogte van de constructies en de kunstwerken is een 

tweede grafiek opgesteld. Deze grafiek geeft een overzicht van de ligging van de beschouwde kunstwerken in relatie tot het waterstandsverschil welke tot stand 

komt bij OLA (Overeengekomen Lage Afvoer).

BIJLAGE 2.3 Duurlijnen kunstwerken

Gemaal ’t Raasje 

Aflaat Polder de Pijperstaart / inlaat de Riete

Inlaatduiker Stoter 

Inlaat de Zande

Gemaal Adsum 

Inlaat s’Heerenbroek

Inlaat Zalk 

Gemaal Katerveer en Katerveersluis

Gemaal Antlia 

Gemaal Veluwe

Energiecentrale Harculo 

Gemaal Terwolde

Gemaal Ankersmit 

Ganzesluis

Spooldersluis 

Hezenbergersluis + Keersluis Bastion + gemaal Hoenwaard

BIJLAGE 2.4 Tekeningen kunstwerken

Inlaat de Zande 

Uitsnede tekening ‘Water inlaat De Zande, WS IJsseldelta, dec 1984’

Inlaat s’Heerenbroek 

Uitsnede tekening ‘Inlaatduiker s’Heerenbroek, Waterschap Ijsseldelta, dec 1986’

Gemaal Adsum 

Uitsnede tekening ‘Gemaal Adsum, Eekels Amsterdam, tek nr. 557.1.1.1.80.A1K, 18-8-1980’

Inlaat Zalk 

Uitsnede tekening ‘Kunstwerk A Ruilverklaveling Zalk, Heidemij, mrt 1974’

Gemaal Katerveer 

Uitsnede tekening ‘Waterschap Salland, Gemaal Katerveer, Aanzichten Detals en Doorsnedes, april 1991’ 

Aanzicht IJsselzijde 

Doorsnede over inlaatkoker

Gemaal Hoenwaard 

Uitsnede tekening ‘Opstelling schroefpompinstallatie Ruilverkaveling Hattem-Wezep, Landustrie Sneek, 

1969’

Gemaal Antlia (vispassage) 

Uitsnede tekening ´Nieuwbouw gemaal Antlia, situatie en doorsnede vispassage, Waterschap Veluwe, feb 

2007´

Gemaal Veluwe (vistrap) 

Uitsnede tekening ´Gemaal Wapenveld doorsneden, Waterschap Veluwe, okt 1996´ 

Gemaal Ankersmit 

Uitsnede tekening ´Inlaatgemaal Ankersmit te Deventer, WS Groot Salland, November 2009´

Gemaal Terwolde 

Uitsnede tekening ´Verbetering ijsselbandijk, Heidemij Adviesbureau, juni 1989´ 

Sluis Katerveer 

Uitsnede tekening ‘Plan Verbetering hoogwaterkering t.p.v. het sluizencomplex Katerveer, W.S. Salland, okt 

1974’

Spooldersluis 

Informatie uit bron: ‘Legger en beheerregister Spooldersluis, Rijkswaterstaat, Dienst Oost Nederland, 

Waterdistrict Twentekanalen Ijsseldelta’ 

Hezenbergersluis 

Uitsnede tekening beschikbaar gesteld door WSV (mail Joost Borgers 17-3-2011)

Keersluis Bastion 

Uitsnede tekening ‘Bestek dijkverbetering kloosterb./kerkhofdijk, Doorsneden Keersluis, Waterschap Oost- 

Veluwe, nov 95’

BIJLAGE 3 Huidige situatie Eilandbrug 


LW-AF20120608/RK - 1 -

Zomerbedverlaging - Eilandbrug. Baseline bodem referentie 1997 

meter 

0 75 

Bronvermelding 

Bing Maps & Baseline 

I 

Overzicht 

Legenda 

bodemhoogte-ref 

Elevation 

16.8 - 39.8 

12.8 - 16.8 

10.2 - 12.8 

8.2 - 10.2 

6.3 - 8.2 

4.5 - 6.3 

2.7 - 4.5 

0.7 - 2.7 

-1.9 - 0.7 

-4.6 - -1.9 

-9 - -4.6 

-33.5 - -9 

-33.5 

Projectnaam 

Zomerbedverlaging - Beneden IJssel 

Opdrachtgever 

RWS PDR 

Auteur 

L. Hoogduin 

Controleur 

Papierformaat 

- 

A3L 

Kaartnummer 

Versie 

EB-002 0.1 

Datum 

12/11/2012 

Schaal 

1:2000

Zomerbedverlaging - Eilandbrug. Baseline bodem obv peilingen 2009 

meter 

0 75 


Bing Maps & Baseline 

I 

Overzicht 

Legenda 

bodemhoogte 

Elevation 

16.8 - 39.8 

12.8 - 16.8 

10.2 - 12.8 

8.2 - 10.2 

6.3 - 8.2 

4.5 - 6.3 

2.7 - 4.5 

0.7 - 2.7 

-1.9 - 0.7 

-4.6 - -1.9 

-9 - -4.6 

-33.5 - -9 

-33.5 

Projectnaam 

Zomerbedverlaging - Beneden IJssel 

Opdrachtgever 

RWS PDR 

Auteur 

L. Hoogduin 

Controleur 

Papierformaat 

- 

A3L 

Kaartnummer 

Versie 

EB-001 0.1 

Datum 

12/11/2012 

Schaal 

1:2000

getekend 

gecontroleerd 

vrijgegeven 

status 

Ministerie van Verkeer en Waterstaat 

Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat 

Bouwdienst 

par. d.d. 

par. 

par. 

versie 

hoofdafdeling 

afdeling 

d.d. 

d.d. 

projectcode 

dossiercode 

dienstcode 

reg.nr. 

bureau uitbesteding: 

acc. 

behoort bij 

in 

formaat 

schaal 

par. 

bladen, blad nr.

getekend 

gecontroleerd 

vrijgegeven 

status 

Ministerie van Verkeer en Waterstaat 

Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat 

Bouwdienst 

par. d.d. 

par. 

par. 

versie 

hoofdafdeling 

afdeling 

d.d. 

d.d. 

projectcode 

dossiercode 

dienstcode 

reg.nr. 

bureau uitbesteding: 

acc. 

behoort bij 

in 

formaat 

schaal 

par. 

bladen, blad nr.

BIJLAGE 4 Resultaten invloed volledige vergraving nabij Eilandbrug 


LW-AF20120608/RK - 1 -

Onderstaande tekst is gebaseerd op het uitgangspunt dat het zomerbed ter plaatse van de 

Eilandbrug over de gehele breedte zou worden vergraven. Dit uitgangspunt is op basis van 

onderstaande constateringen aangepast. 

Verticale draagkracht pijlers van de Eilandbrug 

De pijlers van de Eilandbrug zijn gefundeerd op palen met de punt op NAP -16 m. De fundering is 

aangebracht in een tijdelijke damwandkuip met onderwaterbeton. In de huidige situatie zijn de damwanden 

verwijderd. Het onderwaterbeton heeft een dikte van 1,5 m en de bovenzijde ligt op NAP -5,9 m. De 

onderkant vloer ligt op NAP-7,4 m. 

NAP-5,9 m 

NAP-7,4 m 

Aanlegniveau zomerbedverlaging NAP-7,7 m 

NAP-16 m 

uitsnede van tekening BD 205652, dossier B4010 (bron: RWS Bouwdienst) 

Het funderingsadvies is opgenomen in het funderingsrapport [Fugro, Rijksweg N50, IJsselbrug te Kampen, 

Fundering steunpunten, V-1354/003, 12 augustus 1997]. Het funderingsadvies is opgesteld conform de 

toen geldende normen geotechniek NEN 6740 en NEN 6743. De CUR 2001-4 voor trekpalen bestond nog 

niet. Hoewel aangegeven door Fugro is in het definitieve ontwerp het aangegeven draagvermogen niet 

aangepast ten aanzien van gedetailleerdere gegevens. In de rapporten [Bouwdienst, 

Constructieberekening, Besteks- en Detailberekening, Brug in RW50 o/d IJssel bij Kampen B24 Fundering 

STP 4, 21C-100, 1310-b24-STP4, 02-02-1999, versie 2 ] en [Bouwdienst, Constructieberekening, Besteks- 

en Detailberekening, Brug in RW50 o/d IJssel bij Kampen B25 Fundering STP 5, 21C-100, 1310-b25- 

STP5, 04-03-1999, versie 2 ] is de belasting getoetst op basis van het draagvermogen aangegeven in het 

Fugro-rapport. 

In het funderingsrapport is het volgende (waarschijnlijk) aangehouden ten aanzien van het 

drukdraagvermogen (niet alle van deze aannames zijn direct herleidbaar uit de rapporten): 


– Paalkopniveau op maaiveldniveau; 



– ξM;N = 0,80 (niet stijf). 


LW-AF20120608/RK - 1 -

In het funderingsrapport is het volgende (waarschijnlijk) aangehouden ten aanzien van het 

trekdraagvermogen: 


– Paalkopniveau op maaiveldniveau; 


– ξM;N = 0,80 (niet stijf); 

– 80% van het draagvermogen uit schachtwrijving; 

– Geen paalgroepseffect; 

– Geen reductie in verband met afwisseling trek- en drukbelasting. 

Huidig draagvermogen 

In het funderingsrapport is enkel de rekenwaarde van het drukdraagvermogen Fr;net;d en 

trekdraagvermogen Fr;max;trek;d aangegeven en is geen splitsing gemaakt tussen paalpuntdraagvermogen 

en schachtdraagvermogen. Op basis van deze waarden is de berekende waarde (dus zonder 

veiligheidsfactor) van het puntdraagvermogen Rb;cal en het schachtdraagvermogen Rs;cal te berekenen 

(Naamgeving conform Eurocode 7). De waarden zijn als volgt: 

Steunpunt Sondering Fr;net;d 

[kN] 

Fr;max;trek;d 

[kN] 

Rs;cal 

[kN] 

Rb;cal 

[kN] 

4 DKM 33 2500 -670 1466 2441 

4 DMK 34 2070 -920 2013 1222 

4 DMK 35 2770 -830 1816 2513 

4 DMK 36 2710 -790 1728 2506 

4 DMK 37 3090 -610 1334 3494 

5 DMK 38 2770 -920 2013 2316 

5 DMK 39 3270 -830 1816 3294 

5 DMK 40 3230 -1000 2188 2859 

5 DMK 41 2960 -950 2078 2547 

5 DMK 42 3140 -830 1816 3091 

Het paalkopniveau bevindt zich op NAP-7,4 m en niet op waterbodemniveau, wat dus gecorrigeerd moet 

worden in de berekening voor het schachtdraagvermogen Rs;cal;corr paalkop. Uitgaande van de door Fugro 

aangehouden partiële factoren en dergelijke wordt het druk- Fr;net;d; corr paalkop (Eurocode 7: Rc;d) en 

trekdraagvermogen Fr;max;trek;d; corr paalkop (Eurocode 7: Rt;d) als volgt: 

Steunpunt Sondering Rs;cal;corr paalkop 

[kN] 

Fr;net;d; corr paalkop 

[kN] 

4 DKM 33 1023 2216 -467 

4 DMK 34 1545 1771 -706 

4 DMK 35 1349 2472 -617 

4 DMK 36 1128 2326 -516 

4 DMK 37 782 2737 -358 

5 DMK 38 1409 2384 -644 

5 DMK 39 1177 2861 -538 

5 DMK 40 1600 2854 -731 

5 DMK 41 1717 2729 -785 

5 DMK 42 1264 2787 -578 

Fr;max;trek;d; corr paalkop 

[kN] 


LW-AF20120608/RK - 2 -

Volgens de rapporten van de constructieberekeningen dienen de palen van steunpunt 5 te worden 

ontworpen op een drukbelasting van 2721 kN en een trekbelasting van -830 kN. Bij steunpunt 4 moeten 

de palen enkel een drukbelasting van 2090 kN op kunnen nemen. Aan alle drie de waarden wordt niet 

voldaan. Dit geldt dus al voor de huidige situatie zonder dat rekening is gehouden met de 


Omdat de constructie als stijf is te beschouwen is het gunstig om de Eurocode 7 toe te passen. Tevens 

zijn de draagvermogens handmatig berekend omdat met name de trekdraagvermogens sterk uiteen lopen 

terwijl de sonderingen niet zo heel sterk uit elkaar lopen, waardoor de resultaten niet betrouwbaar lijken. 

Conform Eurocode 7 is voor het drukdraagvermogen het volgende aangehouden: ξ3=1.17, ξ4 =0.93 (stijf, 

bij 5 sonderingen), γt=1,2. Voor het trekdraagvermogen (welke enkel van belang is voor steunpunt 4 is 

uitgegaan van een alleenstaande paal, met een veiligheidsfactor γt=1,35, waarbij dus nog geen rekening is 

gehouden met groepswerking en een factor in verband met belastingwisseling. Tevens is rekening met het 

eigen gewicht van de palen, waardoor het trekdraagvermogen met circa 25 kN is verhoogd. De belasting 

op de palen die op trek worden belast kunnen ook op druk worden belast (indien de brug dicht is). Daarom 

dient een reductiefactor van 1,5 extra in rekening te worden gebracht. In verband met paalgroepseffect 

dient het trekdraagvermogen nog eens met tot circa 75% te worden gereduceerd. 

Indien nog geen rekening wordt gehouden met ontgraving worden de volgende draagvermogens 

berekend: 

Steunpunt Sondering Rs;cal;i 

[kN] 

Rc;cal;i 

[kN] 

4 DKM 33 1637 3699 

4 DMK 34 1887 3331 

4 DMK 35 1638 3777 

4 DMK 36 1730 3186 

4 DMK 37 1486 4326 

5 DMK 38 1698 3591 

5 DMK 39 1683 3694 

5 DMK 40 1781 4298 

5 DMK 41 1692 4165 

5 DMK 42 1594 4228 

Draagvermogen in huidige situatie 

Steunpunt Rc;d 

[kN] 

Rt;d 

[kN] 

4 2689 n.v.t. 

5 2927 -400 

Volgens de rapporten van de constructieberekeningen dienen de palen van steunpunt 5 te worden 

ontworpen op een drukbelasting van 2721 kN en een trekbelasting van -830 kN. Bij steunpunt 4 moeten 

de palen enkel een drukbelasting van 2090 kN op kunnen nemen. Bij beide steunpunten wordt voldaan 

aan het drukdraagvermogen. Bij steunpunt 5 dienen de palen ook trekdraagvermogen te kunnen leveren, 

maar het trekbelasting blijkt hoger dan het trekdraagvermogen. Er wordt in de huidige situatie dus niet 

voldaan aan de benodigde veiligheid ten aanzien van trekdraagvermogen. Omdat tussen de aangehouden 

rekenwaarden ongeveer een factor 2 zit en gerekend is op een factor van 1,5 in verband met 

belastingwisseling hoeft er in de praktijk nog niets aan de hand te zijn, maar reden tot bezorgdheid is er 


LW-AF20120608/RK - 3 -

wel. Dit aspect is niet nader beschouwd aangezien de zomerbedverlaging alleen relatie heeft met het 

drukdraagvermogen. 

Effect ontgraving op draagvermogen 

Bij steunpunt 5 wordt niet ontgraven, de zomerbedverlaging heeft geen invloed op het draagvermogen. Bij 

steunpunt 4 zal de zomerbedverlaging een ontgraving inhouden tot NAP-7,7 m. In verband met de 

ontgraving is de conusweerstand naar verhouding tot de wortel van de vermindering van de 

korrelspanning gereduceerd. 

Draagvermogen na ontgraving tot NAP-7,7 m: 

Steunpunt Rc;d 

[kN] 

Rt;d 

[kN] 

4 2136 n.v.t. 

Bij steunpunt 4 moeten de palen enkel een drukbelasting van 2090 kN op kunnen nemen, waar dus na 

ontgraving nog steeds aan wordt voldaan. 

Conclusie paalfundatie steunpunt 4 en 5 

De zomerbedverlaging heeft ter plaatse van steunpunt 5 nauwelijks een ontgraving tot gevolg zodat het 

drukdraagvermogen bij steunpunt 5 blijft voldoen. Bij steunpunt 4 voldoet de fundatie ook na een volledige 

ontgraving tot NAP-7,7 m. Wel dient rekening te worden gehouden met enkele millimeters verzakking van 

de constructie door de afname van het draagvermogen. Dit resulteert in een minimale verandering in de 

oplegging van het beweegbare brugdeel. Dit valt binnen toelaatbare marges en vraagt geen mitigatie. 

Dukdalven 

Aan weerskanten van de steunpunten 4 en 5 zijn 2 dukdalven aangebracht, bestaande uit stalen buispalen 

met een diameter van 0,914 m en wanddikte 22,2 mm met een lengte van 22 m (Paalpuntniveau NAP-18 

m) en staalkwaliteit X65. De palen zijn berekend voor een ontgrondingsniveau van NAP-6,4 m. 

In de ontwerpberekening is gerekend met schelpfactoren [info RWS Bouwdienst], wat bij een door grond 

horizontaal belaste paal mag worden toegepast. Aangezien het een horizontaal belaste paal betreft is het 

beter om de berekening te doen op basis van Menard en Brinch-Hansen. 

De volgende bodemopbouw is aangehouden: 

Bovenkant 

laag 

[NAP…m] 

Grondsoort Vol. Gewicht 

[kN/m3] 

Cohesie 

[kN/m2] 

Hoek van 

inwendige 

wrijving 

-3,5 Zand1 17/17 1 22,5 9000 

-4,5 Klei 16/16 3 20 1500 

-5,5 Zand2 18/20 0 32,5 30000 

Emod Menard 

[kN/m2] 

In de oorspronkelijke ontwerpberekening is onderscheid gemaakt tussen een slappe en een stijve 

grondslag. De verschillen zijn als volgt: 


LW-AF20120608/RK - 4 -

Slappe grondslag: 

– Waterbodemniveau NAP-6,4 m (0,5 m ontgrondingstoeslag); 

– Waterniveau NAP+0,8 m; 

– Niveau botsbelasting op NAP+1,8 m. 

Stijve grondslag: 

– Waterbodemniveau NAP-3,5 m; 

– Waterniveau NAP-0,4 m; 

– Niveau botsbelasting op NAP-0,4 m. 

Als energiewaarde is 80 kNm aangehouden, waarbij getoetst is op een veiligheid van 1,25, ofwel 100 

kNm. De maximale botskracht bedraagt 1000 kN. De maximaal toelaatbare uitbuiging ter plaatse van de 

stootbelasting bedraagt 0,50 m (aangehouden ontwerpcriterium van RWS). Het berekende buigende 

moment is met een factor 1,1 getoetst op het vloeimoment (448 N/mm2). Omgerekend is een buigend 

moment toelaatbaar van 5519 kNm. Dit betreft het elastisch weerstandsmoment. 

De oorspronkelijke rekenresultaten bedroegen: 

Fbots 

[kN] 

Uitbuiging 

[m] 

E 

[kNm] 

Mpaal 

[kNm] 

Slappe grondslag 488 0,42 103 5033 24 

Stijve grondslag 797 0,26 104 5257 18,5 

Gemobiliseerde 

weerstand 

[%] 

Op basis van een berekening met Menard en Brinch-Hansen worden de volgende waarden verkregen: 

Fbots 

[kN] 

Uitbuiging 

[m] 

E 

[kNm] 

Mpaal 

[kNm] 

Slappe grondslag 500 0,40 100 5222 28 

Stijve grondslag 900 0,23 102 5708 18 


weerstand 

[%] 

Voor een zomerbedverlaging van het waterbodemniveau tot NAP-7,7 m wordt het volgende verkregen: 

Fbots 

[kN] 

Uitbuiging 

[m] 

E 

[kNm] 

Mpaal 

[kNm] 

Slappe grondslag 

NAP-7,7 m 

425 0,48 103 5006 44 

Stijve grondslag 900 0,23 102 5708 18 


weerstand 

[%] 

De ontgraving heeft dus voor de buispalen enkel een positief effect aangezien het buigend moment in de 

paal afneemt en de benodigde uitbuiging binnen de toegestane 0,5 m blijft. Ten aanzien van de 

schematisatie met de stijve grondslag wijzigt er niets aangezien bij steunpunt 5 geen ontgraving 

plaatsvindt. Het moment in de paal is hier echter hoger dan toelaatbaar (5708 kNm tegen 5519 kNm 

(elastisch moment)). Bovendien is het voor het buigend moment maatgevend indien uit wordt gegaan van 

bovengrenswaarden van de sterkteparameters en niet van de ondergrenswaarden zoals nu is 

aangehouden. Hierdoor zal het buigend moment nog verder oplopen. Het optredend buigend moment zal 

echter niet oplopen tot boven het opneembare plastische weerstandsmoment zodat de constructie alsnog 

voldoet. 


LW-AF20120608/RK - 5 -

Conclusie dukdalven 

De dukdalven rond de brug blijven voldoen na een volledige zomerbedverlaging. 

Stabiliteit strekdam 

De strekdam bestaat uit een kistdam van AZ13 profielen, staalkwaliteit S270, met verschillende lengte. 

Aan de kopse kanten ligt de bovenzijde van de strekdam op NAP +2,3 m. Aan weerskanten van de 

strekdam is een stalen buispaal aangebracht met een diameter van 0,914 m en wanddikte 17,5 mm met 

een lengte van 18 m (puntniveau NAP-14 m ) en staalkwaliteit X65. Het overige deel van de strekdam ligt 

op NAP +1 m. Het betreft een kistdam met een afstand tussen de damwanden van circa 4,4 m. 

De kistdam is ontworpen met MSheet, waarbij een ontwerp bodempeil is aangehouden van NAP-5,9 m. 

In het ontwerp is destijds gekozen voor damwanden met een lengte van 13 m ter plaatse van de kopse 

kanten en damwanden met een lengte van 11 m ter plaatse van het overige gedeelte van de strekdam. 

Tijdens de uitvoering is door onverwachte grote rivierafvoer een erosiegat ontstaan tot NAP -10 m aan de 

oostzijde van de dam. Het erosiegat is opgevuld met stortsteen waarna lokaal langere damwanden (12 à 

16 m) zijn toegepast. Deze damwanden zijn destijds niet berekend. 

Verder is een definitieve bodembescherming toegepast bestaande uit grove steenbestorting, over een 

groot oppervlak rondom de rivierpijlers en strekdam om uitschuring te voorkomen [info Bouwdienst RWS]. 

Deze bodembescherming dient dus voor het verdiepen te worden verwijderd en na ontgraving weer te 

worden aangebracht. Voor de bodembescherming wordt 0,5 m meer verlaging van de waterbodem in 

rekening gebracht. 

schematisatie strekdam (bron: tekening B4023 – BD206138, RWS) 

Modellering 

De strekdam is gemodelleerd met het eindige elementen programma Plaxis versie 2010, waarbij de grond 

gemodelleerd is met het Hardening Soil Model. Berekeningen zijn uitgevoerd voor de huidige situatie 

(ontwerpbodempeil NAP-5,9 m) en de situatie na de zomerbedverlaging (NAP-7,7 m minus 0,5 m in 

verband met aanbrengen bodembescherming). 

Fasering: 

1 aanvullen met zand tot NAP+0,1 m 

2 koppelen op NAP+2,0 m en aanvullen tot NAP+2,3 m (kop) of NAP+1,0 m (lijf) 

3 bovenbelasting van 10 kN/m3 


LW-AF20120608/RK - 6 -

4 ontgravingsniveau NAP-5,9 m (oorspronkelijk ontwerp) 

5 ontgravingsniveau NAP-8,2 m (0,5 m extra i.v.m. aanbrengen steenbestorting) 

6 aanvullen met zand tot NAP+0,1 m 

7 koppelen op NAP+2,0 m en aanvullen tot NAP+2,3 m (kop) of NAP+1,0 m (lijf) 

8 bovenbelasting van 10 kN/m3 

9 ontgravingsniveau NAP-5,9 m (oorspronkelijk ontwerp) 

10 ontgravingsniveau NAP-8,2 m (0,5 m extra i.v.m. aanbrengen steenbestorting) 

schematisatie in Plaxis (kop bij ontgraving NAP-8,2 m en bovenbelasting) 

De koppeling is geschematiseerd tot 2 ankers op verschillend niveau op een vierde van de hoogte van de 

betonbalk. Vanaf fase 3 is het buitenwater op NAP-0,4 m aangehouden en het grondwaterniveau binnen 

de kistdam op NAP+0,1 m conform het oorspronkelijke ontwerp. Voor het oorspronkelijke 

waterbodemniveau is NAP-4,0 m aangehouden. De onderstaande tabel geeft de geschematiseerde 

bodemopbouw en representatieve grondparameters weer. 

Geschematiseerde bodemopbouw en grondparameters voor het HS-model 

Grondsoort Bovenzijde 

laag 

[m NAP] 

γu/s 

[kN/m 3 ] 

E50 

[kN/m 2 ] 

Eoed 

[kN/m 2 ] 

Eur 

[kN/m 2 ] 


LW-AF20120608/RK - 7 - 

m 

[-] 

c 

[kPa] 

Zand 

aanvulling 

+1,0 à +2,3 17/20 30.000 30.000 90.000 0,5 1 30 0 0,67 

Toplaag -4,0 17/17 10.000 10.000 30.000 0,7 1 22,5 0 0,67 

Klei -4,5 16/16 3.000 1.500 12.000 1 3 20 0 0,67 

Zand -5,5 18/20 45.000 45.000 135.000 0,5 1 32,5 2,5 0,67 

In het model zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd (conform oorspronkelijk ontwerp): 

o Waterstand NAP -0,4 m 

o Waterstand verschil binnen en buiten damwand van 0,5 m 

φ 

[ o ] 

ψ 

[ o ] 

R 

[-]

o Geen aanvaarbelasting 

o Bovenbelasting van 10 kPa op de strekdam 

o De koppeling is geschematiseerd tot 2 ankers op verschillend niveau op een vierde van de 

hoogte van de betonbalk. 

Van de strekdam zijn 3 doorsneden gemodelleerd: 

o Kop ter plaatse van het breedste deel (4,4 m) 

o Kop halverwege (2,2 m) 

o Lijf 

Resultaten 

De huidige strekdam is getoetst voor de situatie na het verlagen van het zomerbed. De onderstaande tabel 

geeft de resultaten van de berekening weer na het verlagen van het zomerbed. 

Berekeningsresultaten toetsing huidige strekdam na verlagen van het zomerbed 

Locatie Ms,rep,wand 

[kNm/m] 

Kop 

Kop-half 

Lijf 

514 

371 

333 

Ms,d,wand 

[kNm/m] 

617 

445 

400 

Fs,rep,balk 

[kN/m] 

134 

108 

119 

Fs,d,balk 

[kN/m] 

Ms,rep,balk 

[kNm/m] 

Ms,d,balk 

[kNm/m] 


LW-AF20120608/RK - 8 - 

161 

130 

143 

17 

23 

10 

26 

35 

15 

SF 

[-] 

1,10 

1,12 

1,27 

De huidige strekdam bestaat uit AZ13-S270 profielen. De rekenwaarde van het maximaal opneembaar 

moment van een nieuw profiel bedraagt 351 kNm. Uitgaande van een levensduur van 50 jaar kan conform 

tabel 9.3 voor schoon zoet water een corrosie van 0,9 mm per zijde in rekening gebracht worden. De 

rekenwaarde van het maximaal opneembaar moment na 50 jaar bedraagt 284 kNm. 

De toetswaarden voor de balk bedragen volgens het ontwerp van de huidige strekdam 89 kN/m en 93 

kNm/m. In alle doorsneden is de rekenwaarde van het moment in de damwand groter dan het 

opneembaar moment. De stabiliteitsfactor dient minimaal 1,2 te bedragen. Dit is alleen het geval voor de 

doorsnede ter plaatse van het lijf. De huidige strekdam voldoet niet voor de situatie na verlagen van het 

zomerbed. 

Conclusie strekdam 

Een ontgraving tot maximaal circa NAP-5,9 m is toelaatbaar. Indien een volledige zomerbedverlaging tot 

NAP-7,7 m inclusief bodemverdediging moet worden bereikt zal de gehele constructie moeten worden 

vervangen of aangepast. Om een gedegen ontwerp te kunnen maken dient vooraf een PVE te worden 

opgesteld, waarin wordt opgenomen op welke belastingen en situaties de strekdam moet worden 

ontworpen inclusief met welke corrosiesnelheid rekening moet worden gehouden. 

Zinker tussen steunpunt 4 en 5 

Volgens tekening ‘BD 205652, dossier B4010’ (bron: RWS Bouwdienst) is er tussen stp. 4 en 5 een zinker 

aanwezig met bovenkant op 7,65 –NAP. Indien de bodem wordt verlaagd zal deze zinker nagenoeg geen 

dekking overhouden. Aanpassing aan de ligging van de zinker is noodzakelijk. 

Conclusies en aanbevelingen 

Draagvermogen Steunpunt 4 

De fundatie voldoet ook na ontgraving tot NAP -7,7 m aan het vereiste draagvermogen. Wel dient rekening 

te worden gehouden met enkele millimeters verzakking van de constructie door de afname van het 

draagvermogen. Dit valt binnen toelaatbare marges en vraagt geen mitigatie.

Draagvermogen steunpunt 5 

De zomerbedverlaging heeft nauwelijks invloed op het draagvermogen van de paalfundatie van steunpunt 

5 omdat hier geen ontgraving plaatsvindt. In de huidige situatie voldoet echter het draagvermogen van de 

palen niet aan het benodigde trekdraagvermogen. Dit is geen effect van de zomerbedverlaging; nader 

onderzoek is een aanbeveling. 

Dukdalven voor steunpunt 4 en 5 

De dukdalven rond de brug blijven voldoen na de zomerbedverlaging. 

Strekdam en bodembescherming 

De strekdam dient voor een zomerbedverlaging tot NAP-7,7 m inclusief bodemverdediging geheel te 

worden vervangen of aangepast. 

Zinker tussen steunpunt 4 en 5 

Aanpassing aan de ligging van de zinker is noodzakelijk. 

Technisch ontwerp verbetermaatregelen Eilandbrug 

De volgende maatregelen zijn onderdeel van het maatregelpakket bij een ontgraving over de volledige 

breedte van het zomerbed: 

- Verbetermaatregel strekdam Eilandbrug 

- Verbetermaatregel zinker Eilandbrug 

- Verbetermaatregel bodembescherming Eilandbrug 


LW-AF20120608/RK - 9 -

BIJLAGE 5 Stromingssituatie 1/1 per jaar nabij Eilandbrug 


LW-AF20120608/RK - 1 -

Stroomsnelheden: Referentie T1 

1000 

0 1000 2000 3000 4000 

meter 

5000 

995 

990 

985 

980 


Waqua/Baseline MS Virtual Earth 

I 

975 

Overzicht 

Legenda 

Stroomsnelheid (m/s) 

0,00 - 0,01 

0,02 - 0,09 

0,10 - 0,19 

0,20 - 0,28 

0,29 - 0,38 

0,39 - 0,47 

0,48 - 0,56 

0,57 - 0,66 

0,67 - 0,75 

0,76 - 0,85 

0,86 - 0,94 

0,95 - 1,04 

1,05 - 1,13 

1,14 - 1,22 

1,23 - 1,32 

1,33 - 1,41 

1,42 - 1,51 

1,52 - 1,60 

1,61 - 1,69 

1,70 - 1,79 

1,80 - 1,88 

1,89 - 2,10 

Projectnaam 

Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 

Opdrachtgever 

RWS PDR 

Auteur 

Q.M. van Agten MSc 

Datum 

13-3-2012 

Versie 

V1.0 

Kaartnummer 

C9783-S003-N03 

Bladnummer 

3/6 

Schaal 

Papierformaat 

1:100000 

A4 (Portrait)

Stroomsnelheden: Zomerbedverlaging T1 

1000 

0 1000 2000 3000 4000 

meter 

5000 

995 

990 

985 

980 


Waqua/Baseline MS Virtual Earth 

I 

975 

Overzicht 

Legenda 

Stroomsnelheid (m/s) 

0,00 - 0,01 

0,02 - 0,09 

0,10 - 0,19 

0,20 - 0,28 

0,29 - 0,38 

0,39 - 0,47 

0,48 - 0,56 

0,57 - 0,66 

0,67 - 0,75 

0,76 - 0,85 

0,86 - 0,94 

0,95 - 1,04 

1,05 - 1,13 

1,14 - 1,22 

1,23 - 1,32 

1,33 - 1,41 

1,42 - 1,51 

1,52 - 1,60 

1,61 - 1,69 

1,70 - 1,79 

1,80 - 1,88 

1,89 - 2,10 

Projectnaam 

Zomerbedverlaging Beneden-IJssel 

Opdrachtgever 

RWS PDR 

Auteur 

Q.M. van Agten MSc 

Datum 

13-3-2012 

Versie 

V1.0 

Kaartnummer 

C9783-S003-N04 

Bladnummer 

4/6 

Schaal 

Papierformaat 

1:100000 

A4 (Portrait)


LW-AF20120608/RK - 1 -

BIJLAGE 6 Controle berekeningen bodembescherming strekdam 


LW-AF20120608/RK - 1 -

STABILITY UNDER CURRENT ATTACK - PILARCZYK 

For armourstone and alternative protection elements (ie gabions) 

Project: BA8401 - Berekening benodigde bodembescherming buitenbocht nabij Eilandbrug 

Standard: The Rock Manual 2007 - C683 - section 5.2.3.1 

Date: 11-1-2013 

By: ir. C.A.J. van Dam 

Boundary conditions 

U 2,5 [m/s] Depth averaged flow velocity 

h 9,2 [m] Water depth 

Stone density 2650 [kg/m 3 Water density 1000 

] 

[kg/m 3 ρ r 

ρ 

] 

w 

Correction factors in Pilarczyk - formula 

- Type of protection / transition? : exposed edges of rip-rap and armourstone 

Recommended stability correction parameter φ sc = 1,5 

Chosen value φ sc = (supersedes recommended value if filled in) 

- Type of protection system? : rip-rap and armourstone 

Recommended mobility correction parameter Ψ cr = 0,035 

Chosen value Ψ = (supersedes recommended value if filled in) 

cr 

- Type of flow / turbulence level ?: non-uniform flow, heavy turbulence: sharp outer bends, strong local disturbances 

Recommended turbulence correction parameter k = 2 

Chosen value k = 2,3 (supersedes recommended value if filled in) 

- Type of velocity profile ?: not fully developed velocity profile 

For determination of k eq. 2 is used 

h 

k ks s = 2 *D *Dn n (typically 1 to 3D n ) 

- Relative density ∆ 

With rip-rap and armourstone the relative density is ρ r ρ w − 1 

With box gabions and gabion mattresses, the relative density is 

∆ = 1,65 

( 1 − n v )( ρ r ρ w − 1 ) with 

2 2 

2 2 

cos ψ sin β + cos β tan φ − sin ψ sin β 

Slope factor k sl = 

= 1,00 

tan φ 

φ 

D = 

∆ 

sc 

0 . 035 

k h k sl 

ψ 

cr 

− 1 

k 

2 

t 

2 

U 

2 g 

2 

t 

2 

t 

(eq. 1) 

k h = 0,51 (eq. 2) 

- Flat bed or sloping bed? sloping 

Armourstone on slope 1 : 100000,0 --> β = 0,0 [ o ] 

Current angle ψ = 90 [ o ] 

Internal friction φ = 30 [ o ] 

n v ≈ 

k 

h 

k 

h 

0 . 4 

= 2 

log 

= 

2 

( 1 + 12 h / k ) 

− 0 , 2 

( 1 + h / D ) 

Determination of required stone size Note 

For rip-rap and armourstone D=D n50 

= 0,34 [m] 

REQUIRED SIZE 

CHOICE (EN13383 gradings) 

Dn50 [m] W50 [kg] Class W50 [kg] dn50 0,34 106,3 40-200kg 127 0,36 

n50 [m] 

D n50 [m] 

1,20 

1,00 

0,80 

0,60 

0,40 

0,20 

For box gabions, etc. D= thickness of element 

n 

Sensitivity (with design velocity) 

0,00 

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 

U [m/s] 

s

STABILITY UNDER CURRENT ATTACK - PILARCZYK 

For armourstone and alternative protection elements (ie gabions) 

Project: BA8401 - Berekening benodigde bodembescherming strekdam bij Eilandbrug 

Standard: The Rock Manual 2007 - C683 - section 5.2.3.1 

Date: 14-1-2013 

By: ir. C.A.J. van Dam 

Boundary conditions 

U 2,5 [m/s] Depth averaged flow velocity 

h 7,2 [m] Water depth 

Stone density 2650 [kg/m 3 Water density 1000 

] 

[kg/m 3 ρ r 

ρ 

] 

w 

Correction factors in Pilarczyk - formula 

- Type of protection / transition? : exposed edges of rip-rap and armourstone 

Recommended stability correction parameter φ sc = 1,5 

Chosen value φ sc = (supersedes recommended value if filled in) 

- Type of protection system? : rip-rap and armourstone 

Recommended mobility correction parameter Ψ cr = 0,035 

Chosen value Ψ = (supersedes recommended value if filled in) 

cr 

- Type of flow / turbulence level ?: non-uniform flow, heavy turbulence: sharp outer bends, strong local disturbances 

Recommended turbulence correction parameter k = 2 

Chosen value k = 2,3 (supersedes recommended value if filled in) 

- Type of velocity profile ?: not fully developed velocity profile 

For determination of k eq. 2 is used 

h 

k ks s = 2 *D *Dn n (typically 1 to 3D n ) 

- Relative density ∆ 

With rip-rap and armourstone the relative density is ρ r ρ w − 1 

With box gabions and gabion mattresses, the relative density is 

∆ = 1,65 

( 1 − n v )( ρ r ρ w − 1 ) with 

2 2 

2 2 

cos ψ sin β + cos β tan φ − sin ψ sin β 

Slope factor k sl = 

= 1,00 

tan φ 

φ 

D = 

∆ 

sc 

0 . 035 

k h k sl 

ψ 

cr 

− 1 

k 

2 

t 

2 

U 

2 g 

2 

t 

2 

t 

(eq. 1) 

k h = 0,54 (eq. 2) 

- Flat bed or sloping bed? sloping 

Armourstone on slope 1 : 100000,0 --> β = 0,0 [ o ] 

Current angle ψ = 180 [ o ] 

Internal friction φ = 30 [ o ] 

n v ≈ 

k 

h 

k 

h 

0 . 4 

= 2 

log 

= 

2 

( 1 + 12 h / k ) 

− 0 , 2 

( 1 + h / D ) 

Determination of required stone size Note 

For rip-rap and armourstone D=D n50 

= 0,36 [m] 

REQUIRED SIZE 

CHOICE (EN13383 gradings) 

Dn50 [m] W50 [kg] Class W50 [kg] dn50 0,36 126,6 40-200kg 127 0,36 

n50 [m] 

D n50 [m] 

For box gabions, etc. D= thickness of element 

1,40 

1,20 

1,00 

0,80 

0,60 

0,40 

0,20 

0,00 

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 

n 

Sensitivity (with design velocity) 

U [m/s] 

s

Ontgrondingsdiepte achter constructie 

Project: BA8401 - Berekening benodigde lengte bodembescherming van strekdam, Eilandbrug 

Locatie: bodembescherming benedenstrooms van strekdam Eilandbrug 

Bron: Ontwerp van Schutsluizen, Bouwdienst Rijkswaterstaat, Utrecht, juni 2000 

Date: 14-1-2013 

By: ir. C.A..J van Dam 

16.6.3 Relaties voor de kuildiepte 

ref. Breusers & Raudkivi, Scouring, IAHR-manual, uitg. Balkema, Rotterdam, 1991 

Kritieke stroomsnelheid 

Kritieke Stroomsnelheid 

h 7,2 [m] 

D50 2,00E-04 [m] 

200 [µm] 

ucr 0,46 [m/s] 

g 9,81 [m/s 2 ] 

ρsteen 2650 [kg/m 3 ] 

ρwater 1000 [kg/m 3 ] 

∆ 1,65 [-] 

Kuil in uniforme stroming 

r afgeleid uit relatie Kt=((1+3*r)/1,3) 

Kuil in uniforme stroming 

h 7,2 [m] 

t 72 [uur] ymax 16,7 [m] 

∆ 1,65 [-] 

α 3,1 [-] duur tot bereiken kuildiepte gelijk aan waterdiepte 

r 0,32 [-] t1 7,8 uur 

u 2,50 [m/s] 0,3 dagen 

ucr 0,46 [m/s] 

Evenwichtsdiepte 

Evenwichtsdiepte 

h 7,2 [m] ye 32,1 [m] 

u 2,50 [m/s] 

ucr 0,46 [m/s]

Ontgrondingsdiepte achter constructie 

Project: BA8401 - Berekening benodigde lengte bodembescherming van strekdam, Eilandbrug 

Locatie: bodembescherming benedenstrooms van strekdam Eilandbrug 

Bron: Ontwerp van Schutsluizen, Bouwdienst Rijkswaterstaat, Utrecht, juni 2000 

Date: 14-1-2013 

By: ir. C.A..J van Dam 

16.6.3 Relaties voor de kuildiepte 

ref. Breusers & Raudkivi, Scouring, IAHR-manual, uitg. Balkema, Rotterdam, 1991 

Lengte steenbestorting 

h 7,2 [m] 

ye 32,1 [m] 

Voorkomen moet worden dat de bodembescherming tot aan de constructie in de kuil zakt. 

Dit betekent dat een deel van de bodembescherming in de ontgrondingskuil kan zakken. 

De stabiliteit van de constructie blijft gehouden. 

helling γ bij afschuiving cot γ 1: 8 

bij zettingvloeiing cot γ 1: 15 

bij afschuiving helling γ 1: 8 

helling β 1: 3,0 

diepte bestaande kuil y 0,0 [m] 

ymax 16,7 [m] 

Benodigde lengte bodembescherming bij bereikte diepte ymax LB = 41,9 [m] 

Benodigde lengte bodembescherming bij evenwichtsdiepte L B = 80,3 [m]

BIJLAGE 7 Verkenning aanvaarcapaciteit Stadsbrug 


LW-AF20120608/RK - 1 -

NoLogo 

MEMO 

Aan : Bert Flach 

Van : Wieger Blokland 

Kopie : dossier 

Dossier : BA8401 

Project : Zomerbedverlaging 

Betreft : memo verkenning vervangen remmingwerk Stadsbrug 

Ons kenmerk : LW-AF20121954 

Datum : 4 oktober 2012 

Classificatie : Klant vertrouwelijk 

1 INLEIDING 

Voor de planstudie SNIP3 Zomerbedverlaging Beneden-IJssel is door Royal HaskoningDHV nagegaan wat in de 

huidige situatie het beschermingsniveau is van het remmingwerk en pijler van de stadsbrug en wat deze is na 

zomerbedverlaging. Dit is beschreven in document [3]. De uitkomsten zijn aanleiding geweest om de analyse uit te 

breiden om verbetermaatregelen goed te kunnen afwegen. Dit is in voorliggend memo opgenomen. 

2 GERAADPLEEGDE DOCUMENTEN 

DHV B.V. 

De volgende documenten zijn geraadpleegd: 

[1] IBK, Programma van Eisen Nieuwbouw Stadsbrug te Kampen, versie 5 van 19 september 1997 

[2] IBK, Energieopnamecapaciteit remmingwerken en pijlers behorende bij de Definitief Ontwerp nota, 

document IBK-D-R-CT-0-0009, d.d. 03-11-1997 

[3] Funderingsontwerp ABT 29-08-1997 

[4] Tekening IBK-D-T-CT-R-0001 Geleidewerken DO overzicht 

[5] Tekening IBK-B-T-CT-0-0020 Infrastructuur bodembescherming 

DHV Groep is een internationaal advies- en ingenieursbureau dat wereldwijd actief is en kantoren heeft in Europa, Afrika, Azië en Noord-Amerika. 

DHV B.V. is onderdeel van de DHV Groep. Kamer van Koophandel nr. 31034767. 

Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

3 HUIDIGE SITUATIE 

3.1 Huidige pijlers hoofddoorvaart 

De brugpijlers kunnen op twee manieren worden aangevaren: 

- binnen de doorvaartopening door een zijdelingse schampend schip; 

- een aanvaring door een schip dat recht op de pijler af vaart. 

3.2 Zijdelingse aanvaring pijler hoofddoorvaart 

DHV B.V. 

Ten aanzien van de zijdelingse schampende aanvaring binnen de doorvaartopening stelt het PvE van destijds [1] in 

paragraaf 5.1.6 dat de pijler een volbeladen maatgevend schip met stroomsnelheid 1,5 m/s en vaarsnelheid 2,5 m/s 

onder een hoek van 10 graden moet kunnen weerstaan. In [4] volgt dat deze belasting niet maatgevend is voor de 

fundering van de hoofdpijlers. Op basis van de maatgevende kracht is een trekpaal toegepast die deze belasting 

(ruim) kan opnemen. 

3.3 Frontale aanvaring pijler hoofddoorvaart 

Bij een frontale aanvaring op de hoofdpijler is de vrijkomende energie uit een beladen maatgevend schip bij een 

maatgevende vaar- en stroomsnelheid 30,2 MNm (afgeleid uit [1], waaruit blijkt dat uitgegaan moet worden van een 

aanvaring met een schip met een totaal gewicht in beladen toestand van 3778 ton en een vaarsnelheid van 2,5 m/s 

en een stroomsnelheid van 1,5 m/s, wat die energie oplevert) De aanvaarenergie moet worden opgenomen door 

remmingwerk en pijler. 

Afbeelding: Overzicht remmingwerk stadsbrug te Kampen [Bron: bestekstekening “Nieuwbouw 

Stadsbrug Kampen – geleidewerken: Definitief Ontwerp Overzicht – reg.nr. IBK-D-T-CO-R-0001 – 02-09-1997”] 

LW-AF20121954 4 oktober 2012 

Klant vertrouwelijk - 2 -

3.3.1 Energieopnamecapaciteit remmingwerk en pijler volgens berekening destijds 

DHV B.V. 

De opneembare energie van pijler en remmingwerk samen is 5 + 1,8 = 6,8 MNm. Dit is veel minder dan de 

vrijkomende aanvaarenergie van 30,2 MNm. 

Toelichting: 

Het PvE van destijds [1] stelt in par. 5.1.6 alleen budgettaire eisen aan de remmingwerken van de hoofdpijler. Voor 

het oorspronkelijke ontwerp van het remmingwerk is de energiecapaciteit berekend door de energiecapaciteit van 

de losse buispalen bij elkaar op te tellen en rekening te houden met vervorming van het schip. Voor de 

energieopnamecapaciteit van de remmingwerken aan de stroomopwaarste zijde van pijler 5 en 6 is een 

opneembare energie berekend van 1,8 MNm op het moment dat het gehele remmingwerk bezwijkt. (zie [2] deel 

Oranjewoud par. 6.1). De opneembare energie van de hoofdpijler bedraagt 5 MNm (zie [2] onder kopje opneembare 

energie blz 3). Volgens [2] kan bij een trekdraagkracht van 650 kN per paal een aanvaarbelasting van 7100 kN 

worden opgenomen en zal een energie van 5 MNm worden gedissipeerd. 

3.3.2 Energieopnamecapaciteit remmingwerk en pijler volgens berekening DHV 

De resulterende capaciteit volgens de berekening van DHV is 5 + 0,08 = 5,08 MNm. 

Toelichting: 

Uit de berekening van de hoofdpijler in [2] volgt een opneembare energie van 5 MNm. Deze waarde hangt sterk 

samen met de energie die het schip opneemt door vervorming, en dat is onzeker. Maar hier moet iets voor worden 

aangenomen. 

Voor het oorspronkelijke ontwerp van het remmingwerk is de energiecapaciteit berekend door de energiecapaciteit 

van de losse buispalen bij elkaar op te tellen en rekening te houden met vervorming van het schip. Voor de 

energieopnamecapaciteit van de remmingwerken aan de stroomopwaarste zijde van pijler 5 en 6 is een 

opneembare energie berekend van 1,8 MNm op het moment dat het gehele remmingwerk bezwijkt. De 

energieopname door plastische vervorming is hierbij echter overschat. In het huidig ontwerp kan de energie van 

een frontaal op het remmingwerk en pijler volbeladen maatgevend schip niet worden opgenomen. Daarom is 

gekeken wat de afname van de energieopnamecapaciteit is van het remmingwerk ten gevolge van de ontgraving 

ten behoeve van de zomerbedverlaging. Aangezien het een horizontaal belaste paal betreft is de berekening 

uitgevoerd met MSheet-Single Pile op basis van Menard en Brinch-Hansen. 

De volgende bodemopbouw is aangehouden: 

Bovenkant laag 

[NAP…m] 

Grondsoort Vol. Gewicht 

[kN/m3] 

Cohesie 

[kN/m2] 

Hoek van 

inwendige 

wrijving 

Emod 

Menard 

[kN/m2] 

waterbodemniveau Zand los 17/19 0 30 2000 

-12 Zand matig 18/20 0 32,5 8000 

Er is uitgegaan van een horizontale belasting op het niveau van NAP+1,6 m. Voor de huidige situatie is uitgegaan 

van een waterbodemniveau van NAP-6,0 m en voor de situatie na zomerbedverlaging van NAP-8,2 m 1 . De 

energieopnamecapaciteit is bepaald voor een uitbuiging van maximaal 0,50 m. 

1 Voorliggende analyse wordt gebaseerd op reeds uitgevoerde berekeningen waarin een ontgravingsdiepte van NAP -8,2 m is 

gehanteerd. De resultaten van deze analyse kunnen zodanig als enigszins conservatief worden beschouwd in het kader van het 

huidige ontwerp. Met dit gegeven is rekening gehouden bij het beschrijven van conclusies. 

LW-AF20121954 4 oktober 2012 


Energieopnamecapaciteit 

[kNm] 

Paal 1,42 m PPN NAP-15 m Paal 0,813 m PPN NAP-12,5 m 

Huidige situatie 86 19 

DHV B.V. 

In geen enkel geval wordt het elastisch opneembare moment van de buispaal overschreden. De constructie van het 

remmingwerk bezwijken dus doordat de grond bezwijkt. Hieruit volgt een enrgieopnamecapaciteit van 0,08 MNm 

3.4 Evaluatie van de aanvaarenergie in de huidige situatie 

De pijler kan een zijdelingse aanvaring door een schip conform het PvE goed weerstaan. Het PvE van destijds stelt 

geen eisen aan de weerstand van de hoofdpijler bij een frontale aanvaring. Een berekening toont echter aan dat als 

een maatgevend beladen schip met een maatgevende vaar- en stroomsnelheid frontaal de pijler aanvaart komt een 

energie vrij van 30,2 MNm. De pijler zelf kan hiervan 5 MNm opnemen en het remmingwerk 0,08 MNm. Er kunnen 

de volgende conclusies worden getrokken: 

1. Het PvE heeft geen eisen gesteld aan de opneembare energie bij frontale aanvaring. 

2. De opneembare energie door pijler en remmingwerk is veruit onvoldoende. 

3. De bijdrage van het remmingwerk aan het opnemen van de aanvaarenergie is verwaarloosbaar. De 

opneembare energie bedraagt slechts 1,6% in vergelijking met opneembare energie door de pijler. 

LW-AF20121954 4 oktober 2012 


4 SITUATIE NA ZOMERBEDVERLAGING 

4.1 Weerstand zijdelingse aanvaring hoofdpijler bij zomerbedverlaging 

DHV B.V. 

De hoofdpijler blijft voldoen aan de benodigde sterkte bij zijdelingse aanvaring (en ook bij de maatgevende 

belastingsituatie) 2 . 

Toelichting: 

Zoals reeds genoemd volgt uit [3, tabel 4-2] dat de zijdelingse aanvaring de maatgevende belastingcombinatie is. 

Overigens zijn de belastingen daarbij 1200 kN dwars op de pijler, 600 kN in langsrichting, zo volgt uit bijlage 4a van 

[4]. Wel maatgevend is de situatie met aanrijdbelasting, met een maximaal optredende trekbelasting op de palen 

van 515 kN. Op basis hiervan is een paal toegepast met een trekdraagkracht van 650 kN. 

De invloed van de zomerbedverlaging op de energieopname van de pijler is behandeld in rapport 1B, par. 2.5.1 

onder “Ontgravingseffect”. Door de ontgraving zal een afname van de korrelspanning plaatsvinden. Deze afname 

van de korrelspanning leidt tot een reductie van de schachtwrijving bij de trekpalen van gemiddeld 0,85. Dit houdt in 

dat door de zomerbedverlaging de trekdraagkracht wordt gereduceerd tot 0,85 · 650 = 553 kN. Deze kracht is nog 

steeds hoger dan de optredende. 

4.2 Weerstand frontale aanvaring hoofdpijler bij zomerbedverlaging 

De afname van de weerstand van de hoofdpijler bij frontale aanvaring bedraagt 1,4 MNm * 1 . 

Toelichting: 

In het funderingsrapport [3] is geen rekening gehouden met frontale aanvaring. Hier is ook geen eis aan gesteld in 

het PVE. De bij een frontale aanvaring optredende belastingen zullen wel hoger zijn dan de aangehouden 

maatgevende belastingcombinaties. In werkelijkheid is het ook reëel om weerstand te bieden tegen een frontale 

aanvaring. Uit berekening in [2] volgt een opneembare energie van 5 MNm (zie ook 3.3.1). 

De invloed van de zomerbedverlaging op de energieopname van de pijler is behandeld in het rapport 1B, par. 2.5.1 

onder “Ontgravingseffect”. De trekdraagkracht wordt door de zomerbedverlaging gereduceerd tot 0,85 · 650 = 553 

kN. Er is daardoor slechts een aanvaarbelasting opneembaar van 0,85 · 7100 = 6035 kN en daarmee een energie 

opneembaar van 0,85² · 5 = 3,6 MNm. 

4.3 Weerstand remmingwerk hoofddoorvaart bij zomerbedverlaging 

Zoals al gemeld in 3.3.2 wordt de energieopnamecapaciteit van het remmingwerk gelimiteerd door het bezwijken 

van de grond rondom de palen van het remmingwerk en niet door de sterkte van de paal. Het verlagen van het 

bodemniveau heeft daarom grote invloed. Voor het remmingwerk daalt de energieopnamecapaciteit tot 0,03 MNm. 

Energieopnamecapaciteit 

[kNm] 

Paal 1,42 m PPN NAP-15 m Paal 0,813 m PPN NAP-12,5 m 

Huidige situatie 86 19 

Zomerbedverlaging 32 4 

2 In tegenstelling tot NAP-8,2 m wordt 1 m minder ontgraven, tot NAP-7,2 m, volgens het meest recente hydraulisch ontwerp. De 

afname van het trekdraagvermogen/energieopnamecapaciteit is dus minder dan berekend. 

LW-AF20121954 4 oktober 2012 


4.4 Evaluatie van de aanvaarenergie in de situatie na zomerbedverlaging 

DHV B.V. 

Er kunnen de volgende conclusies worden getrokken: 

1. Ook na de zomerbedverlaging kan de pijler een zijdelingse aanvaring conform het PvE goed weerstaan. 

2. Het PvE van destijds heeft geen eisen gesteld aan de opneembare energie bij frontale aanvaring. 

3. Door de zomerbedverlaging daalt de opneembare energie door pijler van 5 MNm naar 3,6 MNm. 

De opneembare energie door pijler en remmingwerk blijft daarmee veruit onvoldoende. 

4. De opneembare energie door het remmingwerk is marginaal in vergelijking tot de pijler. 

Door de zomerbedverlaging daalt de opneembare energie van 0,08 MNm naar 0,03 MNm. 

LW-AF20121954 4 oktober 2012 



LW-AF20120608/RK - 1 -

Zomerbedverlaging Beneden-IJssel - IJsseldelta

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?